Super User
AZƏRBAYCAN POEZİYASI ANTOLOGİYASI – Davud Nəsib, “Nəsihət”
Rubrikanı təqdim edir: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Rubrikamızda Davud Nəsib həftəsi davam edir.
Azərbaycan poeziyasının görkəmli nümayəndələrindən olan Davud Nəsib (Davud Məcid oğlu Nəsibov (25 avqust,1942, Qazax – 26 mart,2003, Bakı) SSRİ dönəmində gəncliyin ən sevilən şairlərindən biri olub. Vətənə, valideyinlərə ülvi məhəbbət, saf sevgi hissləri, nəcibliyin, xeyirxah əməllərin tərənnümü Davud Nəsib poeziyasının leytmotivini təşkil edib. Müstəqillik dönəmində isə şair qələmini süngüyə çevirərək erməni millətçiliyi ilə mübarizəyə qalxıb, bir-birindən sanballı əsərlər ortaya qoymaqla gənc nəslin vətənpərvərlik, qəhrəmalıqn ruhunda yetişməsinə öz töhfələrini verib.
Bu gün sizlərə “Nəsihət” şeirini təqdim edəcəyik.
Bu bir atanın bir oğula nəsihətidir, amma həm də bir müdrik şairin minlərlə gəncə nəsihətidir. Razılaşın ki, günümüzdə məhz bu sayaq nəsihət verənlərə kəskin ehtiyacı yaranıb gəncliyin.
NƏSİHƏT
Enişli, yoxuşlu uzanır bu yol,
Demə, atam varsa, mən aşacağam.
Hələ sakit dayan, ehtiyatlı ol,
Alış bu həyata neçə ki, sağam.
Bu dağlar haraylı, bu düzlər haylı,
Hər qaya bir tarix, hər daş ocaqdır.
Yıxılsan torpağa sən üzüqoylu
Torpağın nəfəsi qaldıracaqdır.
Keçilməz sədləri
çağır yol üstə,
Neçə ki, atan var
ağır yol istə,
Sına öz qüvvəni
yoxuşlar üstdə.
Həyat silkələyib çəksə də dara,
Qorxaqlar yıxılır, qorxma sən bir an.
Demə, çətinlik yox, ta bundan sonra,
Ucalmaq, ucaltmaq, yaşamaq asan.
Bu həyat yolları qurtaran deyil,
Bilmirsən haradan hayana gedir.
Bunu yadda saxla, bunu yaxşı bil:
Həyat axıracan mübarizədir!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
ÜÇ POETİK YARPAQ – “Sonra kirləndi bütün nağıllar, laylalar, türkülər...”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının üç yarpaq rubrikasında sizlərə Təranə Dəmirin şeirlərini yarpaq-yarpaq təqdim edirik.
***
Bir dünya da tapılmır
Bu Yerdən çıxam, Allah.
Bu kələfdən, düyündən,
Bu sirrdən çıxam, Allah.
Heç nəyə yox həvəsim,
İçimdə susub səsim,
Məni hayanda gəzim,
Özümdə yoxam, Allah.
Bir canım var, min qəmim,
Buğda qəmim, dən qəmim,
Mənə haqq olub qənim,
Düyünəm, dağam, Allah.
Dərd üçün seçilmişəm,
Dərdimə biçilmişəm,
Böyüyüb kiçilmişəm,
Hələ ki, sağam, Allah.
Dörd yanımız qurd, köpək,
Çığır, bağır, küy, kələk,
Qoymadılar sevinək
Bu şeytan, xoxan, Allah.
Bir dünya da tapılmır
Bu Yerdən çıxam, Allah.
Bu kələfdən, düyündən,
Bu sirrdən çıxam, Allah.
***
İnamımdan büdrəyib dəymədiyim zamanlardı ,
Hələ dünyanın tərtəmiz, pak vaxtıydı,
Anamın nağıllarıyla ovunurdum hələ,
Hər gecə göy üzündən ətək-ətək alma dərirdim,
Yuxuma ağ atlı oğlanlar girirdi,
Göyçək Fatmanın qismətinə düşürdü ögey bacının gözü,
Ayaqqabısı ayağına dar gəlirdi.
Hələ cırtdanlar divlərə papuc tikirdi,
Ölümə yuxarıdan aşağı baxırdım hələ.
Günəş də yerindəydi, Ay da, ulduzlar da,
Nənəmin laylası üstə qurulmuşdu bəxtəvərliyim,
Anamın səsindəydi bütün notlar.
Hələ ağaclar yaşıl donunu soyunmamışdı,
Hələ azadlıq havasındaydı adamlar, çiçəklər, otlar.
Dərdim böyümək idi bircə,
Böyüyüncə sığallanmaq, ətirlənmək, bəzənmək,
Sonra ürəkdolusu sevmək, sevilmək.
Sonra bəs?
Sonra inamımdan büdrəyib yıxıldım,
Sonra sınıb töküldü hər şey, hər kəs,
Bütün inanclar, bütlər.
Sonra ağ atlı oğlanlar atından düşdü,
Sonra göyçək Fatmanın ayaqqabısını ögey bacıya geyindirdilər,
Sonra xəyanətlər başladı,
Sonra beşgünlük sevgilər,
Sonra kirləndi bütün nağıllar, laylalar, türkülər...
***
Dünyadan nakam getmiş Vüqarın əziz xatirəsinə. Hiss etdiklərim və yaşadıqlarım..
O gecə saatın əqrəbləri
2 -nin üstündə ilişib qaldı,
Tutub çəkə bilmədim səhərə sarı.
Adını pıçıldadım Göy üzünə
ən azı min kərə o gecə,
Səni Tanrıya, ulduzlara, aya, səmaya tapşırdım,
Səsim göy üzündə azdı.
Başımın üstündə dayanıb sakit-sakit
üzümə baxdı qaranlıq,
Kimsə Göy üzünə daş atmışdı deyəsən,
O gecə pəncərəmdən işıq düşmədi.
Kölgə xatirələr boylandı zülmətin dörd tərəfindən,
Dolandım yarımçıq arzularının başına,
Çıxa bilmədim sənsizlikdən.
Qaldım gecəylə səhərin arasındakı alatoranda,
Ümidlərim çilik-çilik olub
töküldü sənin otuz üç yaşına.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
Türk qanı atəş kimi isti və qırmızıdır... – HALİDE EDİP ADIVAR
Enver Aykol, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Türkiyə təmsilçisi
Beynəlxalq Türk Ədəbiyyatı Fondu ilə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının birgə layihəsi olan TÜRK MƏDƏNİYYƏTİ ÜNLÜLƏRİ layihəsindəyik. Bu dəfə sizlərə Türkiyə yazarı, Türkiyə ədəbiyyatı klassikasında yer alan Halide Edip Adıvar barədə danışacağıq.
Türk ədəbiyyatının ən mühüm qələmlərindən biri olan Xalidə Edib Adıvar (1884-1964) təkcə yazıçı deyil, eyni zamanda görkəmli bir təhsil xadimi və siyasətçi idi. Əsərləri ilə türk cəmiyyətinin keçid dövrlərini işıqlandırarkən, qadın hüquqları, milliyətçilik və Şərq-Qərb ziddiyyəti kimi mövzuları dərinləşdirdi. Bu yazıda onun bioqrafiyasını ədəbi şəxsiyyəti və yaradıcılığı əsasında təhlil edərək, türk ədəbiyyatındakı mövqeyindən və irsindən bəhs edəcəyik.
Xalidə Edib 1884-cü ildə İstanbulun Beşiktaş səmtində, Ceyb-i Hümâyun katiblərindən Mehmet Edib Bəy ilə Fatma Bədirfəm xanımın qızı olaraq dünyaya gəldi. Anasını uşaq yaşlarında itirməsi, onun Mövlavi mədəniyyəti ilə yoğrulmuş nənəsinin evində böyüməsinə səbəb oldu. Bu mühit, mistik və ənənəvi dəyərlərlə iç-içə keçmiş bir uşaqlıq həyatı yaşamasına şərait yaratdı. Nənəsindən aldığı tərbiyə, sonradan əsərlərində hiss olunacaq türk ənənələrinə sadiqliyinin əsasını qoydu.
Təhsil həyatına Üsküdar Amerikan Qız Kollecində davam edən Xalidə Edib burada qərb tərzi təhsil aldı. Lakin xüsusi müəllimlərdən aldığı dərslərlə Şərq və Qərb mədəniyyətlərini sintez etmək fürsəti tapdı. Rza Təvfiqdən ədəbiyyat və fəlsəfə, Salih Zəkidən riyaziyyat, Şükrü Əfəndidən ərəb dili dərsləri alması onun intellektual şəxsiyyətini formalaşdırdı. Rza Təvfiqin təsiri altında türk xalq ədəbiyyatına və mistisizmə maraq göstərərkən, Salih Zəkidən qazandığı pozitivist baxış bucağı əsərlərində ağıl-hiss ziddiyyətini dərinləşdirdi.
Xalidə Edibin ədəbi dünyaya girişi 1897-ci ildə John Abbotdan etdiyi "Mâder" tərcüməsi ilə başladı. Lakin əsl çıxışını 1908-ci ildən etibarən "Tanin", "Mehasin" və "Müsəvvər Muhit" kimi jurnallarda dərc olunan yazıları ilə etdi. İlk romanı "Heyula" (1909) psixoloji gərginlik və qadın şəxsiyyəti əsasında qurulmuşdu. Bu əsərdə cəmiyyətin qadına yüklədiyi rolları sorgulayan bir dil diqqət çəkdi.
1901-ci ildə riyaziyyat müəllimi Salih Zəki ilə evlənən Xalidə Edib bu evlilikdən sonra uşaqlarına fokuslansa da, 1908-ci ildə II Məşrutiyyət elan edildikdən sonra yenidən yazı həyatına qayıtdı. "31 Mart Hadisəsi"ndən sonra Misir və İngiltərəyə getmək məcburiyyətində qalması ona Qərb mədəniyyətini yaxından tanımağa imkan verdi. İngiltərədə feminist İzabel Fray ilə tanışlığı qadın hüquqlarına dair fikirlərini möhkəmləndirdi. Lakin Xalidə Edibin feminizmi Qərb modellərindən çox, türk qadınının ictimai və milli məsuliyyətləri ilə uyğunlaşdırılmış bir yanaşmanı əks etdirirdi.
Bu dövrdə qələmə aldığı "Seviyə Talip" (1910) və "Handan" (1912) kimi romanlar təhsilli və müstəqil qadın personajlar vasitəsilə ictimai tənqidlər irəli sürdü. "Handan" xüsusilə avtobioqrafik elementlər daşıyan və "dərin psixoloji böhran keçirən bir qadının hekayəsi" kimi qiymətləndirilən bir əsər idi. Yakub Kadrinin də vurğuladığı kimi, bu roman Xalidə Edibin daxili dünyasındakı tərəddüdləri əks etdirməsi ilə diqqət çəkici idi.
1910-cu illər Xalidə Edibin Türkçülük hərəkatına yaxınlaşdığı bir dövr oldu. Ziya Göyalp, Yusif Akçura və Həmdullah Suphi kimi şəxsiyyətlərlə Türk Ocağı ətrafında bir araya gəlməsi onun ədəbi və siyasi duruşunu formalaşdırdı. "Yeni Turan" (1912) bu təsirin konkret bir məhsulu idi. Roman utopik bir "Turan" dövləti xəyalını təsvir edərkən, mərkəzsizləşdirici və zorakılıqsız bir cəmiyyət modeli təklif edirdi. Qadın personajların təhsilli və fəal rol alması Xalidə Edibin qadını milli mübarizənin bir hissəsi kimi konumlandırdığını göstərirdi.
Balkan Müharibələri və I Dünya Müharibəsi Xalidə Edibin Qərbə olan münasibətini köklü şəkildə dəyişdi. Xüsusilə Qərbin türklərə qarşı tutumu onun əsərlərində "milli şüur" mövzusunu ön plana çıxartdı. Bu dövrdə xəstəxanalarda könüllü işləməsi və Suriyadakı təhsil fəaliyyətləri ictimai məsuliyyət anlayışının bir əksi idi.
1919-cu ildə İzmirin işğalı Xalidə Edibin həyatında dönüş nöqtəsi oldu. Sultanəhmət mitinqindəki ehtiraslı çıxışı onu milli bir simvola çevirdi. "Millətlər dostumuz, hökumətlər düşmənimizdir!" ifadəsi xalqın müqavimət ruhunu alovlandırdı. 1920-ci ildə həyat yoldaşı Adnan Adıvar ilə Anadoluya keçərək Milli Mübarizəyə qoşulması onun ədəbi şəxsiyyətini də dərin təsirləndirdi.
Bu dövrdə yazdığı "Odlu Köynək" (1922) və "Vurun Mərhəmətsizə" (1923) Milli Mübarizəni təsvir edən ilk romanlar arasında idi. "Odlu Köynək" cəbhədəki əsgərlərin və cəbhə arxasındakı qadınların mübarizəsini təsvir edərkən, "Vurun Mərhəmətsizə" müəllimə Əliyənin Anadoludakı işğalçı qüvvələrə qarşı mübarizəsindən bəhs edirdi. Bu əsərlərdə əvvəlki romanlarda görülən "dost Qərbli" imici yerini "müstəmləkəçi düşmən"ə buraxdı. Xalidə Edib bu kitablar vasitəsilə türk ədəbiyyatında "sənədli roman" janrının öncülərindən biri oldu.
“- İngilis qanı və türk qanı bir şeydir, madam?
- İngilis qanını mikroskop altında görmədim. Qırmızı və ya mavi rəngdə olub olmadığını bilmirəm. Ancaq türk qanı atəş kimi isti və qırmızıdır.” (Odlu Köynək, s. 40)
Milli Mübarizənin qələbə ilə nəticələnməsinə baxmayaraq, siyasi ixtilaflar səbəbilə 1925-ci ildə həyat yoldaşı ilə xaricə getmək məcburiyyətində qalan Xalidə Edib İngiltərə, Fransa və ABŞ-da keçirdiyi illərdə intellektual fəaliyyətini davam etdirdi. "The Clown and His Daughter" (1935) adı ilə ingilis dilində yazdığı "Sinekli Bakkal" türk dilinə tərcümə edildikdə CHP Roman Mükafatını qazandı. Bu əsər II Əbdülhəmid dövrü İstanbulunu təsvir edərkən Şərq-Qərb ziddiyyətini Rabiə və Peregrini personajları vasitəsilə işlədi. Rabiənin ənənəvi dəyərlərə sadiqliyi ilə Peregrininin Qərbli ziyalı kimliyi Xalidə Edibin idealizə etdiyi sintezi simvollaşdırırdı.
Xaricdə olduğu illərdə yazdığı "Turkey Faces West" (1930) və "Conflict of East and West in Turkey" (1935) kimi əsərlər Türkiyənin modernləşmə prosesini təhlil edən mühüm tədqiqatlar idi. Həmçinin Hindistanda keçirdiyi konfransların yekununu "Inside India" (1938) adlı kitabda toplaması, ingilis müstəmləkəçiliyinə tənqidi yanaşma təqdim edərkən, Qandinin zorakılıqsız müqavimət fəlsəfəsinə heyranlığını əks etdirirdi.
Xalidə Edibin əsərləri tematik olaraq üç əsas qrupa bölünə bilər:
1.Qadın və Cinsiyyət: Qadınların təhsili, azadlığı və ictimai rolları Xalidə Edibin erkən dövr əsərlərinin mərkəzində dururdu. "Handan" və "Seviyə Talip" kimi romanlarda təhsilli, lakin ictimai təzyiqlərlə mübarizə aparan qadınlar ön plana çəkildi. "Yeni Turan"da isə qadınlar siyasi və sosial sahədə fəal rollar üstləndi. Lakin yazıçı Qərb feminizmini kölgədə qoymadan türk qadınının milli və mədəni dəyərlərlə təchiz edilmiş bir şəxsiyyət inkişaf etdirməli olduğunu müdafiə etdi.
2.Milli Kimlik və Şərq-Qərb Sintezi: Xalidə Edibin əsərlərində Şərq və Qərb arasındakı gərginlik davamlı bir tema kimi özünü göstərir. "Sinekli Bakkal"da bu sintez Rabiənin ənənəvi musiqi istedadı ilə Peregrininin Qərbli intellektual bacarığının birləşməsində təcəssüm tapır. Yazıçı Osmanlının çoxmədəniyyətli quruluşunu zənginlik kimi qiymətləndirərkən, Qərbin texnoloji irəliləyişini rədd etmir. Onun fikrincə, türk cəmiyyəti yalnız bu ikisinin sintezi vasitəsilə inkişaf edə bilərdi.
3.İctimai Ədalət və Siyasi Tənqid: Milli Mübarizə dövrünə aid əsərlər ictimai ədalət və vətənpərvərlik mövzularını vurğulayırdı. "Vurun Mərhəmətsizə"də dini xadimlərin ikirəngliyi tənqid edilərkən, "Odlu Köynək"də adi insanların qəhrəmanlıqları diqqət mərkəzində idi. Xalidə Edib romanlarında xalqın səsini əks etdirməklə kifayətlənmədi, həm də dövrün siyasi çaxnaşmalarını sənədli dəqiqliklə təsvir etdi.
Xalidə Edibin üslubu psixoloji dərinlik və ictimai realizm arasında gedib-gəlir. İlk dövr əsərlərində romantik və emosional bir dil üstünlük təşkil edərkən, Milli Mübarizə illərində daha sadə və epik bir ifadə tərzi qəbul etdi. “Sinekli Bakkal” kimi yetkinlik dövrü romanlarında isə simvolizm və istehza ön plana çıxdı.
Personaj yaradıcılığında qadınların daha güclü və dinamik olması diqqət çəkir. Kişi personajlar isə ümumiyyətlə ikinci planda qaldı. Bu vəziyyət yazıçının qadın şəxsiyyətinə verdiyi əhəmiyyəti əks etdirir. Lakin bəzi tənqidçilər kişi personajların səthi şəkildə işləndiyini irəli sürmüşlər.
Xalidə Edib Qərb ədəbiyyatını türk dilinə qazandırmaq sahəsində də mühüm rol oynamışdır. Şekspirdən “Hamlet” və “Antoni və Kleopatra”, Orvelldən “Heyvan Ferması” kimi tərcümələri türk oxucusunun dünya ədəbiyyatı ilə tanış olmasını təmin etdi.
1939-cu ildə Türkiyəyə qayıdan Xalidə Edib İstanbul Universitetində İngilis Dili və Ədəbiyyatı Kafedrasını yaratdı. 1950-1954-cü illər arasında İzmir millət vəkili kimi siyasətə atılsa da, əsas irsini ədəbiyyat sahəsində qoydu. “Tatarcıq” (1939) və “Sonsuz Panayır” (1946) kimi son dövr romanları ictimai dəyişiklikləri istehzalı bir dillə təhlil etdi.
Xalidə Edib 9 yanvar 1964-cü ildə İstanbulda vəfat etdi. Əsərləri türk ədəbiyyatında qadın səsinin güclənməsinə, milli şüurun formalaşmasına və mədəni sintez axtarışlarına rəhbərlik etdi.
Biblioqrafiyaya keçməzdən öncə sizə aşağıda təqdim edilən foto barədə bir neçə kəlmə demək istəyirəm. Bu özəl bir fotodur. Edip Adıvar 1-ci Dünya savaşı sonunda İstanbulun işğal edilməsinə qarşı Sultanahmed meydanında böyük bir mitinq təşkil etmişdi. Bu fotoda o mitinqdə çıxış edir.
Biblioqrafiya
İpek Çalışlar, Halide Edip: Biyografisine Sığmayan Kadın, İstanbul: Everest Yayınları, 2010.
Ayşe Durakbaşa, Halide Edip Türk Modernleşmesi ve Feminizm, İstanbul: İletişim, 2000
İnci Enginün, Tanzimat'tan Cumhuriyete 1839-1923 Yeni Türk Edebiyatı, İstanbul: Dergah Yayınları, 2019.
Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış, İstanbul: İletişim, 2021.
İnci Enginün, "ADIVAR, Halide Edip", TDV İslâm Ansiklopedisi, https://islamansiklopedisi.org.tr/adivar-halide-edip [Erişim Tarihi: 12.02.2025.
Münire Kevser Baş, “Halide Edip Adıvar”,Türk Edebiyatı Eserler Sözlüğü, https://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/adivar-halide-edip [Erişim Tarihi: 11.02.2025].
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
“Yeni kitablarla tanış olaq” adlı icmal keçirilib
12 fevral 2025-ci il tarixində Respublika Uşaq Kitabxanasında gənc kitabxanaçılar üçün yazıçı, psixoloq, filosof-şərqşünas Rövşən Abdullaoğlunun “Qorxular”, “Hər bir insan hökmdardır” adlı kitablarının və yazıçı, publisist, şair Vaqif Bəhmənlinin “Hamı” adlı şeirlər toplusunun icmalı keçirilib. İcmal zamanı müəlliflərin yaradıcılığı haqqında, sonra isə kitabların məzmunu barədə məlumat verilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına kitabxanadan verilən məlumata görə, kitabxana əməkdaşı tərəfindən “Qorxular” kitabının icmalı zamanı qeyd olunub ki, insanlar kəskin qorxduğu zaman vəziyyət nəzarətdən çıxır və bu ssenarilərdən biri fəaliyyətə keçir: qaçmaq, təslimiyyət, donub qalmaq, mübarizə aparmaq.
İnsanlar bu davranışların hər birini özündə cəm edib. İnsan qorxu hissi keçirəndə qalib gəlmək üçün ən ali və düzgün çıxış yolunu tapmalıdır.
“Hər bir insan hökmdardır” kitabının icmalı zamanı isə qeyd olunub ki, uğur irsən keçmir, öncə məqsəd və hədəfin olmalıdır. Hədəf nə qədər aydın, ali və dəqiq olarsa cazibə qüvvəsi bir o qədər güclü olar.
Sonda Vaqif Bəhmənlinin “Hamı” şeirlər toplusu kitabından “Xeyir” və “Vaxt” adlı şeirlər səsləndirilib.
Kitab icmalının keçirilməsində məqsəd kitabın əsas ideyalarını, qəhrəmanlarını, mövzusunu və müəllifin məqsədini izah etməklə, insanlar arasında müzakirələr və düşüncələr yaratmaqdır. Həmçinin kitab icmalları kitabxana sahəsində kitabın dərindən öyrənilməsi məqsədini daşıyır. Kitabxanaçılar kitabları birgə təhlil etməklə, müəyyən mövzular üzərində müzakirə aparmaqla öyrənilən bilikləri daha yaxşı mənimsəyir və oxuculara təqdim edə bilirlər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
Şəhidlər barədə şeirlər – Kamil Şirinov
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Kamil Şirinova həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.
KAMİL ALTAY OĞLU ŞİRİNOV
(09.08.1999-12.10.2020.)
Kürdəmir rayonunun Ərəbqubalı kəndindən olan Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin çavuşu, Qarabağ uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi
K A M I L
Kamil birinci sinifdə oxuyarkən.
Müəllim:
-Kamil, sən, böyüyəndə, söylə, kim olacaqsan?
Bəlkə, dülgər, mühəndis, ya həkim olacaqsan?
Kamil:
Müəllim, böyüyəndə, mən əsgər olacağam,
Düşməni Qarabağdan biryolluq qovacağam!
Uşaqlar səs saldılar, hamısı gülə-gülə
İstədilər, fürsətdir- lağ etsinlər Kamilə.
Müəllim əsəbləşib, bir az qaldırdı səsin,
Dedi: - Kamilə əhsən, sizsə, gülməyi kəsin.
Kamil lap uşaqlıqdan çox sevirdi bayrağı,
Uşaqkən anlamışdı kimdir dost, kimdir yağı.
Böyüdü, yaşa doldu, mətinləşdi, bərkidi,
Oldu Ərəbqubalının qoçaq, cəsur igidi.
Vaxt ötdü, əsgər oldu, Vətən borcunu verdi,
Qarabağ azad olsun, yoxdur başqa bir dərdi.
Əsgərlikdə hamının dilinin əzbəriydi,
Yaxşı xidmət edirdi, manqa rəhbəriydi.
Qurtarıb xidmətini, qayıtdı kəndlərinə,
Lənətlər yağdırırdı ermənin şərinə.
Səfərbərlik başladı, vaxt gəldi, çatdı məqam,
İgid, qorxmaz oğullar alacaqlar intiqam.
Kamil də döyüşlərə atıldı şücaətlə,
Vuruşdu Füzulidə qorxmadan, rəşadətlə.
Qəhrəmanlıq –şanlı ad! –hər kəsə qismət olmaz,
Qorxaq, aciz insana heç yerdə hörmət olmaz.
Vətən sevdası ilə canından keçdi, Kamil,
Vətənçün şəhidolub, cənnətə köçdü Kamil.
Ən əziz insan kimi ürəklərdə yaşayır,
Bu gündən gələcəyə xoş müjdələr daşıyır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
“Sənətkarın dostu” layihəsinin növbəti qonağı xoreoqraf Rüfət Xəlilzadə olub
Mədəniyyət Nazirliyinin Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzinin (MEMİM) təşkilatçılığı, Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyası və Qara Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin dəstəyi ilə “Sənətkarın dostu” layihəsi çərçivəsində Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblının bədii rəhbəri, Xalq artisti, xoreoqraf Rüfət Xəlilzadə ilə görüş keçirilib.
MEMİM-dən AzərTAC-a bildirilib ki, Uşaq Filarmoniyasında keçirilən görüşdə Mərkəzin direktoru vəzifəsini icra edən Vüqar Hümbətov, Uşaq Filarmoniyasının direktoru Dilarə Əliyeva və Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin direktoru Könül Hüseynova çıxış ediblər. Bildirilib ki, layihə uşaq və gənclərin sənətə sağlam köklərlə bağlanması, həmçinin inkişafı baxımından vacibdir.
Rüfət Xəlilzadə isə xoreoqrafiya və milli rəqs ifaçılığı sənətinin tarixi, inkişafı, müasir zamanda milli ənənələrin qorunması və dəyərlərin yaşadılması, tədris üsulları, rəqs geyimlərimiz, həmçinin gənclərin milli rəqslərə marağının artırılması mövzularından söhbət açıb.
Görüşdə Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyasının və Q.Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbinin gənc istedadlarının və Azərbaycan Dövlət Rəqs Ansamblının solistlərinin ifasında rəqs kompozisiyaları təqdim olunub.
Ustad dərsi formatında keçirilən tədbirdə iştirakçıları maraqlandıran sualları cavablandırılıb.
Layihə mədəniyyətin təşviqi, uşaq və gənclərin yaradıcılığının stimullaşdırılması, görkəmli mədəniyyət xadimləri ilə gənc istedadların zəngin təcrübə mübadiləsinin təşkili məqsədilə həyata keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
UNUTMADLQ, UNUTMAYACAĞIQ - Milli Qəhrəmanın doğum günüdür
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xanoğlan Məmmədov 1975-ci il 13 fevral tarixində Neftçala rayonunun Beşdəli kəndində anadan olmuşdur. 1983-cü ildə VIII sinfi bitirib Salyan rayonundakı 104 saylı texniki peşə məktəbinə daxil olmuş, iki il dülgərlik sənətinin sirlərini öyrənmişdir. 1993-cü ildə hərbi xidmətə yollanaraq, Periküşküldə, Murovdağda xidmət etmişdir.
Bir müddət təlim keçdikdən sonra Murovdağ cəbhəsinə göndərilmiş və bir neçə döyüşdə iştirak etmişdir. 1995-ci il martın 15-də Qazax–Ağstafa bölgəsində dövlət əleyhinə çıxmış qiyamçılarla döyüşdə qəhrəmancasına həlak olmuşdur.
Neftçala rayon Mədəniyyət və İncəsənət sarayı onun adını daşıyır. Məzarı Beşdəli kənd qəbiristanlığındadır.
Azərbaycan Respublikası prezidentinin 4 aprel 1995-ci il tarixli 307 saylı fərmanı ilə o, ölümündən sonra "Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı" adına layiq görülmüşdür.
Allah rəhmət eləsin. Amin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
Azərbaycan Dohada 13-cü Beynəlxalq Musiqi və Rəqs Konqresində təmsil olunub
Fevralın 11-də Dohada yerləşən Katara Ud Mərkəzində 13-cü Beynəlxalq Musiqi və Rəqs Konqresi keçirilib. Azərbaycan, Türkiyə, Qırğızıstan və Özbəkistan universitetlərinin tərəfdaşlığı ilə keçirilmiş Konqresdə Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası, Bakı Xoreoqrafiya Akademiyası və Azərbaycan Milli Konservatoriyasının bir qrup musiqi xadimləri də iştirak ediblər.
AzərTAC ölkəmizin Qətər Dövlətindəki səfirliyinə istinadla xəbər verir ki, tədbirin bədii hissəsində Azərbaycan və xarici bəstəkarların əsərlərindən ibarət konsert proqramı təqdim olunub. Konsertdə sənətçilərimiz fortepiano, həmçinin fleytada "Ay Laçın", "Sarı gəlin" və digər Azərbaycan xalq mahnılarını ifa ediblər.
Azərbaycanın Qətər Dövlətindəki səfiri Adış Məmmədov beynəlxalq konqresin əhəmiyyətindən danışıb. O, bu kimi tədbirlərin türk dünyasının birliyinin, həmçinin türk xalqlarının ortaq mədəniyyətinin formalaşmasında müstəsna rolunu qeyd edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
Londonda Qarabağ Məktəbinin şagirdləri xeyriyyə konsertində çıxış ediblər
Britaniya Azərbaycanlıları Cəmiyyəti (BAC) nəzdində onlayn fəaliyyət göstərən Qarabağ Məktəbinin şagirdləri Londonda xeyriyyə məqsədilə keçirilən “Face of Ealing Community Concert” (“İlinqin Üzü İcma Konserti”) adlı tədbirə qatılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, Londonun Ealing (İlinq) bölgəsinin meri və bələdiyyə başçısı Yvonne Johnsonun (İvan Conson) təşəbbüsü ilə baş tutan konsertdə İngiltərədə yaşayan müxtəlif xalqların nümayəndələri iştirak edib.
Qarabağ Məktəbinin şagirdləri xeyriyyə konsertində milli geyimdə və dövlət bayrağımızla səhnəyə çıxıblar. Onlar səhnədə məktəbin müəllimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Səadət Fərziyevanın müəllifi olduğu “Dostluq himni”ni ifa ediblər. Məktəbin musiqi müəllimləri Rasim və Səadət Fərziyevlərin müşayiəti ilə şagirdlərin çıxışı təşkilatçıların və qonaqların böyük marağına səbəb olub.
Britaniya Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin sədri Fəridə Pənahova tədbirdən əldə olunan bütün gəlirlərin xeyriyyə təşkilatlarına bağışlandığını bildirib. Qarabağ Məktəbinin şagirdlərinin İngiltərədə ilk dəfədir xeyriyyə konsertində iştirak etdiyini söyləyib.
Britaniya Azərbaycanlıları Cəmiyyəti (BAC) tərəfindən 2021-ci ilin sentyabrında təsis edilmiş Qarabağ məktəbi Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə fəaliyyət göstərir. Məktəbin məqsədi Azərbaycan dilinin öyrədilməsini təmin etmək, eyni zamanda, uşaqlarımıza milli irsimiz, mədəniyyətimiz, musiqimiz və tariximiz haqqında dərin biliklər verməkdir. Bununla yanaşı, Qarabağ Məktəbi öz tələbələrinə Azərbaycan kimliyini qorumağa yönəlmiş bir mühit təqdim edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.02.2025)
Somalidə “ASAN xidmət” təcrübəsi tətbiq ediləcək
12 fevral 2025-ci il tarixində Somali Federativ Respublikasının Prezidenti Hasan Şeyx Mahmud "ASAN xidmət” mərkəzinin fəaliyyəti ilə tanış olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinə istinadən xəbər verir ki, agentliyin sədri Ülvi Mehdiyev qonağa Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü əsasında yaradılmış “ASAN xidmət” mərkəzləri və sosial innovasiyalar istiqamətində həyata keçirilən layihələr barədə ətraflı məlumat verib.
Qonağa “ASAN xidmət” modeli ilə bağlı təqdimat edilib. Hazırda Azərbaycanın intellektual brendinin 20-dən çox ölkəyə ixrac edildiyi diqqətə çatdırılıb.
Qonaq Prezident İlham Əliyevin şəxsi təşəbbüsü ilə yaradılan “ASAN xidmət”in onda yüksək təəssürat yaratdığını və əhalinin dövlət xidmətlərinə əlçatanlığının təmin edilməsində mühüm rol oynadığını vurğulayıb. Həmçinin o, “ASAN xidmət”in dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində ən yüksək peşəkarlıq və səmərəlilik səviyyəsi olduğunu, burada vətəndaşların işlərini sürətləndirmək üçün yaxşı imkanların yaradıldığını bildirib. Somali Prezidenti Azərbaycan təcrübəsi əsasında ölkəsində dövlət xidmətləri mexanizminin yenilənməsinə və bununla bağlı verilən dəstəyə görə Azərbaycan Prezidentinə minnətdarlığını ifadə edib.
Həmçinin qonağa “INNOLAND” İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzi, Səyyar ASAN xidmət, "ABAD" publik hüquqi şəxsin fəaliyyəti ilə əlaqədar ətraflı məlumat verilib.
Bu gün Azərbaycan Respublikası ilə Somali Federativ Respublikası arasında imzalanmış sənədlərin Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin və Somali Prezidenti Hasan Şeyx Mahmudun iştirakı ilə mübadiləsi mərasimi olub.
“Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyi ilə Somali Federativ Respublikasının Prezidentinin Ofisi arasında dövlət xidmətlərinin göstərilməsi sahəsində əməkdaşlığa dair Anlaşma Memorandumu”nu Dövlət Agentliyinin sədri Ülvi Mehdiyev və Somali Prezident Aparatının rəhbəri Abdihakim Mohamed Yusuf mübadilə ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.02.2025)
