
Super User
İspaniyada yaşayan Azərbaycan icması ilə görüş keçirilib
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov İspaniya Krallığında yaşayan Azərbaycan icması ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Komitədən verilən məlumata görə, Barselonadakı Azərbaycanlılar Cəmiyyətinin üzvü Gülnar Hacıyevanın moderatorluğu ilə keçirilən görüş Azərbaycanın Dövlət Himninin səsləndirilməsi və ölkəmizin ərazi bütövlüyü uğrunda canından keçərək şəhidlik zirvəsinə ucalan qəhrəman Vətən övladlarının əziz xatirəsinin yad olunması ilə başlayıb.
“Bu gün Azərbaycan dövləti diasporun inkişafına yeni konseptual yanaşma ortaya qoyub və bununla da nümunəvi model yaradıb. Dövlətimizin diaspora yanaşması onun daha da güclənməsinə hesablanıb”. Bu fikirləri Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradov İspaniyada yaşayan azərbaycanlılarla keçirilən görüş zamanı deyib. Komitə sədri çıxışında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin əsasını qoyduğu diaspor siyasətinin Prezident İlham Əliyev tərəfindən inkişaf etdirilərək yeni mərhələyə yüksəlməsinə, diasporumuzun Azərbaycan dövləti ilə vəhdət halında fəaliyyət göstərməsinə diqqət çəkib.
Toplantıda Azərbaycanın İspaniyadakı Səfirliyinin konsulu Əfqan Xəlili iştirak edib.
Görüşdə komitənin fəaliyyəti, xaricdəki Azərbaycan Evləri, Koordinasiya Şuraları, həftəsonu məktəbləri, həyata keçirilən çoxsaylı layihələrlə bağlı videotəqdimat keçirilib.
İspaniya Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının Barselona üzrə koordinatoru, Barselonadakı Azərbaycanlılar Cəmiyyətinin və Barselona Azərbaycan Evinin sədri Kərim Kərimov AKŞ-nin fəaliyyəti haqqında məlumat verib, Azərbaycan icmaları, cəmiyyət və birliklərin fəaliyyətinin gücləndirilməsinin önəmini vurğulayıb.
Daha sonra diasporun inkişafı, strateji təşəbbüslərin dəstəklənməsi, icmalaşma prosesinin gücləndirilməsi və digər mövzularla bağlı fikir mübadiləsi aparılıb, suallar cavablandırılıb.
İcma görüşü İspaniya Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının toplantısının keçirilməsi ilə davam edib.
Koordinasiya Şurasının fəaliyyətinə dair hesabat dinlənilib, qazanılan uğurlar və həyata keçirilən layihələr geniş müzakirə olunub.
Görüşdə İspaniyanın müxtəlif şəhər və regionlarında, o cümlədən Barselona, Bilbao, Madrid, Valensiya, Alikante və digər şəhərlərində, həmçinin Portuqaliyada yaşayan soydaşlarımız iştirak edib. İcma görüşünə 120-dən çox soydaşımız qatılıb və onların arasında Diaspor Gənclərinin Yay Düşərgələrinin iştirakçıları da olub.
Qarabağ xanı Pənahəli xanın İspaniyada yaşayan varisi, Diaspor Gənclərinin Şuşada keçirilən III Yay Düşərgəsinin iştirakçısı Məhəmmədəli Əkbərov İspaniya Azərbaycanlıları Koordinasiya Şurasının İspaniya üzrə koordinatoru, Naxçıvanda keçirilən Diaspor Gənclərinin IV Yay Düşərgəsinin iştirakçısı Milana Seyidzadə isə Portuqaliya üzrə koordinatoru seçilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
TƏLƏBƏ YARADICILIĞInda Aysu Süleymanlının şeirləri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Tələbə Yaradıcılığı rubrikasında bu gün sizlərə Şəki Tibb Kollecinin tələbəsi Aysu Süleymanlının şeirlərini təqdim edəcəyik.
Aysu İlham qızı Süleymanlı 2005-ci il dekabr ayının 6-da Şəki şəhərində anadan olub. 2012-2023-cü illərdə Şəki şəhər 17 nömrəli tam orta məktəbdə təhsil alıb.
Hazırda kollecinin II kurs tələbəsidir.
Şeirləri oxuyarkən xırda-para nöqsanları müəllifə bağışlayın. Unutmayaq ki, o hələ həvəskar bir tələbədir. Hələ elmi də öyrənir, sənəti də. Öyrəndikdən sonra tələb də böyük olacaq.
Şəfa Vəli, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Şəki-Zaqatala təmsilçisi.
***
Sən Qafqaz Səhləbi-vətənin gülü
Dünyada yeganə, tək nümunəsən.
Gülün tək aşiqi sevda bülbülü,
Ağabəyim üçün əsrarəngizsən.
Qoymazsan gülünün qaməti düşə,
Sən onun dayağı qəmxarı, bülbül.
Özünü həbs etdin gülün eşqinə,
Nə xoş, abır-həyalı, tikanlı bülbül.
Orada kök saldın, orada qaldın,
Bükmədin belini dimdik dayandın!
Sən qədər fədakar mən tanımadım,
Yaşarkən görmədim, ay Xarıbülbül.
Sənin bərabərin, sənin oxşarın,
Olmaya dünyada yeganə, təkdir!
Səninlə vətənin həsrəti qəlbdə-
Otuz il sağalmaz ən böyük dərddir...
Səsin qulaqlarda ən gözəl səsdir,
Həsrətin nəğməsi sanki qəlizdir.
Nə olar, bir oxu eşidək səni,
Qəlblərə vəfa ol, barı, ay bülbül.
Bu illər ərzində Qarabağ yalnız
Səninlə öyünür, sənlə gülürdü.
Şuşamız səsini eşidən zaman
Ürəkdən deyirdi: “Xilaskar bülbül”.
Vətən oğulları yaraşdırmadı
Xarıbülbülünə əsirlikdən pay.
Azadlıq eşqiylə savaşdı, ancaq
Bizim nəsillərə iz saldı parlaq!
***
İstərəm o kəs ki, yaşayan zaman
Özünün əxlaqi, qeyrəti ola.
Bax onda ruhunun gözəlliyinin
Böyük bir mənası, bir zəhmi olar;
Mən əxlaq sevirəm, qeyrət sevirəm!
İstərəm o kəs ki, danışan zaman
Sözünün hikməti, dəyəri ola.
Bax onda dinləyər insanlar onu,
Söz dönər qızıla, qiymətli olar;
Mən xoş söz sevirəm, hikmət sevirəm!
İstərəm o kəs ki, oxuyan zaman
Düzgün ibadəti, inamı ola.
Kimin ki, imanı düzdürsə əgər,
Onun saf niyyəti, ibrəti olar;
Mən iman sevirəm, Yaradan sevirəm!
***
Ruhumu göylərə əmanət edib,
Göylər də deyəsən, məndən lap bezib…
Mən qoyduğun yerdə, sən isə gedib
Əmanətə xəyanət edən qadınsan.
Deyirsən, suallar alıbdır məni
Bilirsən nə günə salıbdır məni?!
Necə də çətindir unutmaq səni
Sən elə yalandan sevən qadınsan.
Heç bilmə, hardayam, necəyəm deyə,
Onsuz da bilirsən buralardayam.
İstəsən də artıq gələn deyiləm,
Mən yalnız Allah amanındayam.
Sən də yorma özünü, burax başını,
Bu sevgi oynunun di at daşını!
Nigaran da qalma, sil göz yaşını,
Mən elə həminki adamam, qadın!
Deyirsən, mənimsən, mənim deyilsən?
“Səninəm” desəm bəs nə deyirsən?
Verdiyin sualı bir düşün görək,
Sən özün əminsən, əmin deyilsən?
***
Mən dünən qucağında böyüyən o qız,
Sən isti ocağım, yurdum-yuvamsan.
Aldığım nəfəsin borclu olduğum,
Mənim kiçik dünyam, öz diyarımsan.
Bilirəm eşqinlə alışıb-yanır,
Ondandır qəlbimin bu hərarəti.
Ey adı ucadan uca olanım,
Sənsən mənim namusum, mənim qeyrətim.
Sənin bərabərin, sənin oxşarın,
Olmaya sənə tay yoxdur dünyada.
Ay mənim yeganə ülvi diyarım,
Sənsən o, Vətənim, Vətənim mənim!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
Belə parlaq istedad hər adamda olmur...
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Deyir ki:- “11 yaşımda önümə qoyduğum məqsəd gah müxbirlik, gah aparıcılıq, gah layihə rəhbərliyiydi. Soruşa bilərlər ki, öz hədəfin olmayıbmı? Əlbəttə olub. Məsələn, hələ jurnalistliyin mənasını qavramazdan öncə 12 vərəq dəftərlərdə qəzet düzəldər, jurnal hazırlayar, güya kitablar çap edər, hər bayram günü otağın qapısını kilidləyib "studiya" qurar, beləcə, anamla qardaşımı qonaq çağırardım. Atamı çox tapmazdıq evdə. Mütəmadi çalışar, çalışar və çalışardı. Bəzən gecəyarı qonaq otağını bürümüş göyümtül işıqdan ötrü oyanardım. Hənirtisizcə çıxardım dəhlizə və görərdim, atam məqalə hazırlayır - Hesabat üçün. Sənədli filmlər üçün. Yaxud gecəyarı zəng edərdi hansısa əməkdaşa: O adama əlli dəfə tapşırmışdım ki, kadrı dəyişsin! Hara baxır bu uşaqlar? Yığışdırın efirdən. Dərhal!”
Həyatını idarə etməkdə qətiyyətlidir və ənənələrə böyük dəyər verir. Səbirli, inadkar və sabit təbiətlidir. Arzularını planlı və sistemli şəkildə həyata keçirməyə üstünlük verir. Bu səbəbdən də, onu əzmkar və qətiyyətli insan kimi xarakterizə etmək olar. Onun üçün maddi təhlükəsizlik və komfort çox önəmlidir. Lüks və gözəl əşyalar onun cazibəsini artıran elementlərdir. Ev dekorasiyası, geyim və yemək mövzusunda estetik zövqü yüksəkdir. Bir sözlə, komfort və gözəllik həyatında önəm verdiyi ən vacib detallardır...
“Jurnalist ailəsində dünyaya göz açmışam. Aid olduğum hər iki nəsil kitabxanalara sahib insanlardır. Atamın anası da, anamın atası da göz nurunu kitab vərəqlərinə bəxş edib. Balkona bitişik otağımızın pəncərəsi atamın kitab kolleksiyasının yarısından ibarətdir. Digər yarısını o, özüylə aparıb. Və böyüyüb atamlaşdıqdan sonra həmin boşluğu yenidən doldurmuşam. İndi mənim də kitabxanam var. İşim-gücüm oxumaq və yazmaqdan ibarətdir.”- söyləyir...
Parlaq istedad hər adamda olmur. Onu Allah yalnız sevdiyi bəndələrinə verir. Verir ki, milyonların içində fərqlənə bilsinlər və insanlar arasında daha faydalı, daha ötkəm olsunlar. İstedad vulkana bənzər, püsgürdü ki səd tanımaz, aşıb daşar. Haqqında söhbət açdığım Mir Çingiz Ağayev kimi. O, 1997-ci ilin may ayının 11-də dünyaya gəlib. Məşhur telejurnalist Mir Şahin Ağayevin oğludur...
Deyir ki:- “Mən övladlığı kitablarla, tənqidlərlə və təltiflərlə öyrənmişəm. Təltiflər beşinci sinifdən bəri otağımızı bəzəyən mükafatlardı. Kitablar özümkülərdən doyub atamın qardaşıma aldığı bədii əsərləri oxumağımın obrazıdır. Tənqidlərsə məni həm övlada, həm insana, həm də jurnalistə çevirən hadisənin təzahürləridir. Məsələn, babam deyərdi, oğulsan, halal olsun! Nə gözəl şeirdi! Qürurlanar, fəxr edər, öpərdim babamın yanaqlarından. Fəqət elə ki, atamın yanına gələr və şeiri ucadan deyərdim, vəssalam, başlayardı tənqid atəşi! - Bala, bu cümlədə nə demək istəmisən? Məqsədin nədir? İnversiya nəyə lazımdır? Filan cümləni yerli-dibli silmək lazımdır. Uşağı tərifləməyin.”
Bir işə başladısa, onu tamamlamağa qətiyyətlidir və bu yolda heç bir maneəyə boyun əyməz. Sadiq və güvənilən adamdır. Dostluq və romantik münasibətlərdə uzun müddətli bağlılığa və sadiqliyə böyük əhəmiyyət verir. Sevdiyi insanlara hər zaman dəstək olmağa hazırdır. Elə buna görə də etibarlı dostdur...
“Bəli, məni jurnalist edən ilk meyar atamın tənqid atəşiydi. Ki, hələ də sönmək bilmir. Sözsüz, hər övlad atasını yenilməz qəhrəman sayır və bu təxəyyül məhsulu o vaxtadək böyüyür ki, körpə, atasının adi insan olduğunun fərqinə varır. Mən varmadım ancaq. Əksinə, zaman keçdi, il dolandı, üzüm yüngülvari qırışdı, hətta saçlarımdakı sarı-qırmızı tellər də ağarmağa başladı, təkcə o mübhəm adiliyin şahidi olmadım! Və bunun yerini zamanla ruhuma sirayət etmiş qeyri-adi özgüvən doldurdu. Fərq etmir, biz söhbətləşirik, dərdləşir, görüşürük, ya yox.”- söyləyir...
Gənc də olsa praktiki düşüncəyə malikdir. Onun üçün həyatın reallıqları və gündəlik ehtiyaclar prioritetdir. Maddi resursları ağıllı şəkildə idarə etmək və uzun müddətli məqsədlərə çatmaq üçün ciddi planlar qurmaq onun təbiətindədir. Yuxarıda qeyd etdiyim kimi, dəyərlərə və ənənələrə bağlılıq onun üçün çox önəmlidir...
Deyir ki:- “Xarakterimin böyük qismi mənə ondan miras qalıb. Səsi, jestləri, mimika və təbəssüm edərkən burun kənarında yaranan o şırımlar kimi. Təvazökarca görünməsə belə, mən, öz xislətimlə qürur duyuram. Əlimdən hər şeyimi alsalar, içimdəki bu sonsuz güc ən dibdən qaldırıb ən yüksək nöqtələrin fatehinə çevirəcək məni. Necə ki, atamı çevirib və necə ki, onun çatdığı bütün zirvələr mənim "keçilməz"lərimi yoxa çıxarır. Önümü açır...”
“APA Group”-da layihə rəhbəri vəzifəsində çalışır. “Künc-Bucaq” adlı verilişin həm müəllifi və həm də aparıcısıdr. Veriliş boyu qonaqlarına verdiyi suallar, aparıcılıq məharəti yüksək səviyyədədir. Bəlkə də bu xüsusiyyətlər ona atasından genlə ötürülüb, deyə bilmərəm. Amma onu bilirəm ki, öz parlaq istedadı ilə, o jurnalistika sahəsində böyük uğurlara imza atmağı bacaracaq. El arasında belə bir deyim də var- “Yaxşı oğulu uşaq vaxtı atasına görə tanısalar da, böyüyəndən sonra atasını ona görə tanıyarlar...”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
«Əlincədə ətir saçan qızılgül» - ADİL QASIMLININ DOĞUM GÜNÜNƏ
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün şair Adil Qasımlının doğum günüdür.
O yer ki, dağları qranitləşib
Köksündə nizələr, oxlar kütləşib,
Qədim qalalardan zireh geyibdi…
Bütün ötkəmliyi, sərtliyi ilə
Vüqarı, dözümü, mərdliyi ilə
Məni göz açandan sehrləyibdi.
Köklənib dumduru məhəbbət üstə
Qəlbimin telləri çalınıb sim-sim.
Gah pay-piyada, gah da at üstə
Gəzdiyim torpaqdı ilk müəllimim.
Adil Qasımlı 12 mart 1938-ci ildə Naxçıvan şəhərində anadan olmuşdur. Naxçıvan şəhəri 2№-li orta məktəbi bitirib, Azərbaycan Pedoqoji İnstitutuna daxil olmuş, təhsilini başa vurduqdan sonra əmək fəaliyyətinin ilk illərində Naxçıvan Müəllimləri Təkmilləşdirmə İnstitutunda metodist, Naxçıvan pedaqoji məktəbində və Naxçıvan Pedaqoji İnstitutunda müəllim işləmişdir.
Sonra jurnalistlik fəaliyyətinə keçərək Naxçıvan MR Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində müvafiq ardıcıllıqla redaktor, böyük redaktor, şöbə müdiri, baş redaktor vəzifələrində çalışmışdır. Əsərləri və ərsəyə gətirdiyi televiziya verilişləri ilə milli ideyaların yayılmasına xidmət etməklə bərabər, müstəqillik uğrunda başlayan Azərbaycan Milli-Azadlıq Hərəkatında (1988–1991) aktiv mübarizə aparmışdır.
Gənclik dövrü sənət adamları üçün böyük sıçrayış və inkişaf dövrü kimi səciyyələnən ötən əsrin 60-cı illərinə təsadüf edən, yeni ruhlu şeirləri ilə görkəmli qələm ustalarının diqqətini özünə çəkən, ustad şair Adil Qasımlı müasir poeziyamızda əsərlərinin bədii-fəlsəfi yükü və özünün orijinal deyim tərzi ilə seçilib.
Azərbaycan radiosunda səhnələşdirilən "Cəsarət", "Yaşıl obanın nağılları" poemaları dinləyicilərə təqdim edilmiş, Naxçıvan Dövlət Musiqili Dram Teatrında oynanılan "Aylı gecənin qaranlığında" ikihissəli pyesi tamaşaya qoyulmuşdur. Naxçıvan Dövlət Televiziyasında müəllifi və aparıçısı olduğu "İncilər, qöncələr", "Karvan", "Əlvan fikirlər" kimi uzunömürlü həftəlik televiziya verlişləri cəmiyyətdə milli ruhun qorunub saxlanılmasına və inkişafına xidmət etmişdir.
Kitabları:
1. Pıçıltılar
2. Biz görüşəndə
3. Dağlar, Qalalar, Babalar
4. Qaranquş ömrü
5. Sənə dönərəm
6. Salam sevgi
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
ABŞ-də soydaşımızın solo konserti və ustad dərsi olub
ABŞ-nin Arlinqton şəhərindəki Texas Universitetində azərbaycanlı pianoçu Fidan Ağayeva-Edlerin solo konserti və ustad dərsi olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, Komitənin və Azərbaycan-Amerika Musiqi Fondunun dəstəyi ilə baş tutan konsertdə Türkər Qasımzadə, Rəhilə Həsənova, Ayaz Qəmbərli, Firəngiz Əlizadə, Arnold Şönberq, Corc Kramb və Çaya Çernovinin əsərləri ifa edilib. soydaşımızın ifası tamaşaçılarda böyük maraq doğurub.
Bununla yanaşı, universitetin tələbələri üçün ustad dərsləri də keçirilib. Fidan Ağayeva-Edler öz zəngin təcrübəsi, bilik və bacarıqlarını tələbələrlə bölüşüb. Bu dərslər gənclərin müasir fortepiano ifaçılığına dair dərin biliklər qazanmasına imkan yaradıb.
Qeyd edək ki, Almaniyada yaşayan Fidan Ağayeva-Edler dünya pianoçuları arasında öz müasir ifaları və peşəkarlığı ilə seçilir, musiqisevərlərin rəğbəti ilə qarşılanır. O, Berlinin müasir musiqi həyatında aktiv fəaliyyət göstərməklə yanaşı, bəstəkarlarla da sıx əməkdaşlıq edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
ANAR - “Etibar”
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.
608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir:
Vaqif küçəsində 30 nömrəli evdə yarızirzəmi mənzilimizdən köçməyimizdən 48 il keçir. Amma hələ də arabir bu mənzildə keçən günlərimiz yuxuma girir. Qapı döyülür. Açıram: Yusifdir. Ya mən zəng edirəm: Evdəsən, Yusif, gəlirəm.
Yusif Səmədoğlunun vəfatından 26 il keçir. İlk tanışlığımızın, bir qədər sonra dostluğumuzun 50-dən artıq müddətini xatırlayıram. Yusifin vəfatından keçən 36 ili də əlavə etsək, deyə bilərəm ki, 75 ildə mən Yusif qədər saf qəlbli, açıq ürəkli, hər bir həsəddən, bədniyyətdən, məkrdən bu qədər uzaq olan az insan görmüşəm. Yusif bizim zəmanədə çox da yayğın olmayan təmənnasız dostluğun, yoldaşlıqda etibarın, sədaqətin canlı rəmzi idi. Yuxarıda gətirdiyim sənədlər bu sözlərimin ən kiçik ən adi və sadə bəlirlərindəndi.
1993-cü ildə mən İstanbulun Memar Sinan Universitetinin dəvətiylə yeddi ay müddətində bu universitetdə Azərbaycan ədəbiyyatından dərs dedim. İndi kütləvi hal almış, amma elə o vaxt da nadir hadisə olmayan bu adi məsələ – Türkiyəyə işləməyə getmək – mənim gedişimlə səs-küy qopardı. Tək-tük məni müdafiə edənlərlə (o cümlədən, oğlum Turalla) müqayisədə əleyhimə nə qədər dedi-qoduyla, yalanla, şayiələrlə dolu yazılar yazıldı.
Türkiyə səfərimə razılıq verəndə dərhal müvəqqəti də olsa yerimdə kimin qalması barədə düşündüm və bir an belə tərəddüd etmədən, “əlbəttə, ancaq və ancaq Yusif” qərarına gəldim. Gəncədə Yazıçılar Birliyinin plenumunu çağırdıq, Yusifə dedim ki, “Azərbaycan” jurnalının redaktoru vəzifəsində qalmaqla Birliyin birinci katibi olmağa razılaşsın. Razı sala bildim.
O vaxt, Xalq cəbhəsi–Müsavat hakimiyyətdəykən şəxsən mənə olmasa da, Yazıçılar Birliyinə soyuq münasibət vardı. Əbülfəz Elçibəy də, İsa Qəmbər də şəxsən mənə hörmətlə yanaşsalar da, ümumi ovqat, mətbuat, TV Yazıçılar Birliyinə sovet sisteminin qalığı kimi baxırdı.
Yusif Xalq Cəbhəsinin qurucularından və ən nüfuzlu xadimlərindən biri idi. Onun yerinə kim olsaydı, mənim xaricdə işləməyimi əsas gətirərək plenum keçirər və asanlıqla yerimi tutardı. Bundan rəsmilər də, yazıçılar da, elə düzü, mən özüm də razı qalardıq.
Amma Yusif bunu etmədi, çünki dostluqda etibar, mənəvi dürüstlük, əməlində halallıq bir namuslu yazıçı, əsl ziyalı, həqiqi kübar kimi Yusif Səmədoğlunun təməl cəhəti idi. Nəinki mətbuatda mənim guya ki Türkiyəyə həmişəlik getdiyimi təkzib etdi, haqqımda hərzə yazılar çap edən “Müxalifət” qəzetinin üzvü olduğu redaksiya heyətindən məhz elə buna görə ərizə yazıb çıxdı. Bunu unuda bilərəmmi?
“Qətl günü” romanının ilk oxucusu mən oldum. Elə əlyazmasını da bir gecəyə oxudum və çox, lap çox sevindim. Amma onu da düşündüm ki, SOSREALİZM metodunun əsiri olan bəzi tənqidçilər bu qeyri-adi, mürəkkəb əsəri dərk edə bilməyəcəklər və dərk edə bilmədikləriyçün top-tüfəngə tutacaqlar.
Ən pisi isə, siyasi yarlıqlar yapışdıracaqlar. Odur ki, fürsəti fövtə verməyib “Azərbaycan” jurnalında jurnalın baş redaktoru Əkrəm Əylisli çətinliklərlə qarşılaşaraq əsəri çap etdirən kimi roman haqqında geniş yazıyla mətbuatda çıxış etdim.
Elə həmin günlərdə küçədə görkəmli alimlərimiz Abbas Zamanova və Bəkir Nəbiyevə rast gəldim. Hər ikisi romanı çox bəyəndiklərini və mənim yazımdan razı qaldıqlarını dedilər. Birdən Abbas müəllim gözlənilmədən Bəkir Nəbiyevə: “Bəkir, amma sən romanın əleyhinə bir şey yazma ha”, – dedi. Təəccüb qalmış Bəkir müəllim özünə xas olan ibarəylə: “Abbas müəllim, ərz elədim ki, roman çox xoşuma gəlib”, – dedi, Abbas müəllim elə əvvəlki tərzdə: – “Onu eşitdim, – dedi – amma sən eleyhinə bir şey yazma”.
“Qətl günü” romanıyla və mənim onun haqqında yazımla bağlı başqa münasibətlə isə bu kitabda bir neçə səhifədən sonra tanış ola bilərsiniz. Daima “Qətl günü” kimi cəsarətli əsəri riskə gedərək çap etməsiylə öyünən Əkrəm, demə, bu əsərin geniş şöhrət qazanmasını adəti üzrə heç cür həzm edə bilmirmiş.
“Azərbaycan” jurnalında “Qətl günü” romanını çap etməsi Ə.Əylislinin bioqrafiyasının işıqlı səhifəsidirsə, bu əsərin böyük populyarlıq qazanmasına həsədi onun təbiətinin kölgəli tərəfidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
Dərdin içindən doğulan könül çırpıntıları – ƏDƏBİ TƏNQİD
Hüseyn Şahbəndəyev, Əməkdar müəllim. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
(N.Dəlidağlının yaradıcılığı haqqında düşüncələr)
Uşaqlığı, gəncliyi müharibə dövrünə düşən, həmin qaynar odun içərisində boya-başa çatan uşaqlar çox tez böyüyürlər. Onların ömrü neçə on illər artıq yaşamış, həyat təcrübəsinə yiyələnmiş insanın ömrünə bərabər olur. Daha tez yetkinləşir, müdrikləşir, bərkiyir, başqa cür desək, kişiləşirlər.
Haqqında bəhs etmək istədiyim Namiq Dəlidağlı da həmin od-alovun içərisindən çıxmış, ömrünün otuz ilindən çoxunu doğulduğu el-obasından ayrı düşmüş, lakin əyilməmiş, sınmamış, vüqarını və mərdliyini qorumuş, qəlbinin hərarətini sevdiyi xalqına verməyə qadir olan istedadlı qələm sahiblərindən biri kimi yetişmişdir. Müasir şairlər sırasında N. Dəlidağlı sözə həssas və sayğılı münasibəti, az sözlə dərin mənalar ifadə etməyi bacarması ilə sevilən şairlərdən biridir. Yaradıcılığının ümumi mənzərəsinə nəzər salsaq, bu fikirlərimizdə nə qədər haqlı olduğumuz aydın görünər.
Poeziya çələngi insan ömrünün yaşanmış səhifələrindən hörülür. Onun rəngarəngliyi həyatın keşməkeşlərindən yaranır: sevinci də, kədəri də, sevgisi də, nifrəti də, mərhəməti və qəzəbi də bu çələngin cəlbedici gözəlliyinə diqqətimizi cəlb edir. Şairin qələmindən çıxan misralar ovqatımızı və könlümüza oxşayır, bizi öz sehrinə salır. Gözəl şeirdə biz özümüzü görürük, sevgimizi, kədərimizi bizimlə bölüşən şairin hisslərinə qatırıq. Bizə elə gəlir ki, şair öncə duyğu və düşüncələrimizə bələd olub, hisslərimizi oxuyub, yaşantılarımızdan xəbər tutub, sonra bunları möcüzəli sözün köməyi ilə özümüzə göndərib:
Qapınız döyüldü bir axşamçağı,
Sizə elçi gəldi, bizə ayrılıq.
Yenə niyyətini dəyişməmişdi,
Köhnə libasında təzə ayrılıq.
Daha toy havası başında sənin,
Yol gəldik şübhədən yalana qədər.
Ümidim hələ də can verməmişdi,
Aşıqlar “Vağzalı” çalana qədər...
...Məni nə havada buraxıb getdin,
Xar oldum obada, millət içində,
Mənim ciyərlərim alışıb yandı
Sənin elçilərin şərbət içəndə.
Daha xatirən də mənə uzaqdı,
Gəlir qulağıma bir soraq kimi,
Gördüm bu döyüşdə məğlub olmuşam,
Əlimi qaldırdım ağ bayraq kimi...
Şeirin dilinin axıcı lirizmi, lirik qəhrəmanın yaşantılarının sadə məcazlarla yüksək poetik təsviri qalan şeirlərinə müraciət etmədən Namiq Dəlidağlının yaradıcılıq istedadını qabarıq ifadə edir. “Axtarıram”, “Uzaqlardasan” və s. şeirlərdə həmin duyğular məharətlə ifadəsini tapmışdır.
Poeziyasevərlərə yaxşı məlumdur ki, sevgi hisslərinin təsviri ədəbiyyatın əbədi mövzularındandır. Əsrlərdən bəri bu hissin bədii sözlə ən yüksək və adi təsviri yumruq boyda insan qəlbinin bütün duyğularını tamamilə açmağı bacarmamışdır desək, yanılmarıq. Namiq Dəlidağlının yaradıcılığında bu mövzuya həsr edilmiş çox təsirli poetik nümunələr orijinallığı, deyim tərzinin özünəməxsusluğu ilə seçilir:
Bu dərd elə dil açıb,
Hicran çətin susacaq,
Xəyalım qapı-qapı
Hənirtini pusacaq.
İndi görən hardasan?
De yerini, gəlmirəm,
Sənə məktub yazmışam,
Ünvanını bilmirəm...
Həzinlik, lirik musiqi ovqatı bu şeirlərin canına hopdurulub. Oxuduqca hisslərin təbiiliyi və müəllifin səmimiyyəti oxucusunu öz sehrinə salıb arxasınca həmin kövrək notlara aparır. “Mənə şəkil göndərdin” şeiri bu baxımdan xarakterikdir:
Mənə şəkil göndərdin…
o şəklin içində hər şeyin
öz şəkli var:
Baxışın öz şəkli var,
ürəyin öz şəkli var.
… Mənə şəkil göndərdin,
nə rəngli şəkildi…
Bomboz ağrılarıma
duz basar, “məlhəm” olar…
Göyərər ağrılarım,
qaysaqlamaz, nəm olar.
Bundan belə hər dəfə
o şəklə baxanda
xumarlanar gözlərim,
baxışlarım dəm olar…
Mənə şəkil göndərdin….
Poeziyada bir dərd anlayışı var. Bu ifadə klassik ədəbiyyatımızdan üzübəri, demək olar ki, bütün şairlərin yaradıcılığında özünü göstərmiş, böyük şairlər yaşadıqları ictimai kədəri incələmədən onu dərd adı ilə ümumiləşdirmişlər. Dahi M.Füzuli:
Ucaldın qəbrimi, ey bidərdlər, səngi məlamətdən,
Ki, məlum ola qəbrim dərd əhlinə ol əlamətdən,- deyərkən kamilliyə doğru lirik qəhrəmanın tutduğu fəlsəfi yolu göstərir.
Yaxud:
O dərdlər ki mənim vardır, bəirin başına qoysan,
Çıxar kafər cəhənnəmdən, gülər əhli-əzab oynar,-deməklə yaşantılarının hüdudsuz ağırlığını qələmə alır...
Ümumiyyətlə, şairin düşüncələri, lirik qəhrəmanın arzu və istəkləri ilə ictimai həyatdakı kataklizmlərin yaratdığı uçurumlar bədii yaradıcılıqda dərin kədər, ümumi dərd kimi qarşıya çıxır. Böyük ədibimiz Cəlil Məmmədquluzədənin təbirincə desək, “anlamaq dərdi” yaranır. Bu ifadə özünü dərk etmiş insanların sıxıntı və ehtiyacını, mənəvi mənliyindəki boşluğu və çatışmazlığı tam halda doğru-düzgün ifadə edir. Necə deyərlər, ”Yaman olur “anlmaq dərdi” (Xalq şairi Rəsul Rza). Şairin dünyaya sığışmaması( Nəsimi) fəlsəfi düşüncələri böyük ictimai kədər kimi ortaya çıxır. Həmin dərd Namiq Dəlidağlı yaradıcılığında şairin Tanrı ilə söhbəti şəklində ortaya çıxır:
...Bir yer göstər, çıxım gedim,
Yaşaya bilmirəm, Tanrım.
Ən əziz dərdimi belə,
oxşaya bilmirəm, Tanrım.
***
...Bu dərd çəkdikcə azalmır,
çəkdikcə, gördüm, böyüyür.
Çölümdə mən kiçilirəm,
İçimdə dərdim böyüyür.
Namiq Dəlidağlının yaradıcılığında Qarabağa, Kəlbəcərə həsr edilmiş şeirlərdə də kədərin obrazlı təsir gücü çox qabarıqdır. Şair doğma el-obası ilə erməni təcavüzü nəticəsində dogulduğu torpaqlardan 30 ilə yaxın müddətdə uzaq düşməyə məcbur edilmiş, ağır köçkünlük həyatı yaşamşdır. Hər gününün ağırlığı sözün təsvirinə sığışmayan həmin illərin izləri, təbii ki, onun yaradıcılığından qırmızı xətt kimi keçir. Bu şeirlərdə güclü kədərlə, itkilərindən doğan göynərtilərlə yanaşı, yaranmış vəziyyətlə barışmazlıq, yurda dərin sevgi onun azad ediləcəyinə sarsılmaz inam, qələbəmizə əminlik hissləri qabarıq ifadə olunmuşdur. Həmin şeirləri birləşdirən də bu xüsusiyyətlərdir. Lakin N. Dəlidağlı öz büyük kədərini, yurd itkisi sarsıntılarını qələmə alarkən oxucuları dərdi ilə yükləmir, əksinə bu dərdə, qəmə nikbin notlar qatıb daha gözəl gələcəyə inamını ifadə edir. Uşaqlığını, gəncliyin ilk çağlarını yaşadığı el-obanın itkisi, xarabazarlığa çevrilmiş ev-eşiyi, viran qoyulmuş bağça-bağı gözlərini doldurub ürəyini ağrıtsa da, bu yurdların abadlaşdırılacağına olan sonsuz inam onu bir an da tərk etmir. Doğulub boya-başa çatdığı, isti ocağında xoşbəxt illərini yaşadığı evin ermənilər tərəfindən yandırılaraq xarabazarlığa çevrilməsindən doğan ağrıları şair elegik tərzdə, dərin hüznlə belə bölüşür:
Ha alışam, yanam, gəlməz,
Ta bu gölə sonam gəlməz,
Atam gəlməz, anam gəlməz,
Daha xarabadı bu ev.
Köz qaralıb ocağında,
Sükut var hər bucağında,
Qonaq etməz qucağında
Nə dostu, nə yadı bu ev.
Yazının başlığında Namiq Dəlidağlını “kədərin içindən doğulan şair” kimi səciyyələndirmişdim. Ancaq məlumdur ki, dərd insanı daha da kamilləşdirir, onun qəlblərə verdiyi sevgi daha böyük və əzəmətli olur. Namiqin lirik qəhrəmanını sıxan dərdlər onu daxilən əzsə də, pessimizmə aparmır, içindəki dərdi böyüyən lirik qəhrəman bundan filosof və qəhrəman kimi kamilliklə çıxır.
Vətəni işğal altında olan insanların dözülməz ağrıları, kədəri də şairin toxunduğu həmin ictimai dərdlərdəndir. Şeirlərdə əksini tapan vətəndaş kədərinin güclü olmasının bir səbəbi müəllifin taleyindən keçən həmin ağrıları bilavasitə özünün və yaxınlarının yaşamasına şahidliyidir.
Şair əyilməzlik rəmzi Dəlidağa həm ana, həm sirdaş kimi yanaşır, onu şəxsləndirir, daha sərt olmağa səsləyir. Belə şeirlərdə Dəlidağ coğrafi məkan olmaqdan əvvəl poetik obrazdır. Bu dağ haqqında folklorumuzda, xalq arasında müxtəlif əfsanələr, rəvayətlər...dolaşmaqdadır. Zirvəsindən qarı əskik olmayan, “qar üstə qar yağan”, başı dumanlı, zümrüd çəmənli, çoşqun bulaqlı, ümman kimi geniş yaylaqlı, yurdumuzun binəli-bünövrəli əzəmət mənbəyi olan Dəlidağ, doğma Kəlbəcər Namiqin yaradıcılığında qarşımıza başqa keyfiyyətdə təqdim olunur. Yağıların qarşısında əyilməzlik rəmzinə çevrilən yurd obraz səviyyəsinə qaldırılır. Nəhayət, Ordumuzun, Ali Baş Komandanımızın sayəsində bu inam gerçəkləşir:
Möcüzə yaranıbdı-sirr qayası, sirr daşı,
bu yurdun əvəzi yox-dür qayası, dürr daşı.
Şəhid-Şəhid göyərən hər qayası, hər daşı-
Kəlbəcərə dönürük...
Kimin düşsə bu yerə güzarı - sevinəcək,
qalmayacaq ağrısı - azarı, sevinəcək.
...Uluların torpağı - məzarı sevinəcək,
Kəlbəcərə dönürük...
N. Dəlidağlı poeziyası ilə tanış olduqca onun ədəbi-bədii düşüncədə tutduğu yeri, mövqeyi müəyyənləşdirmək mümkündür. Onun şeirləri mövzu və problematika baxımından müasirlik gücü ilə seçilir. Bu xüsusiyyət şeirə, sənətə oxucu münasibətinin dəyişdiyi hazırkı dövrdə yazılmış şeirlərin əksəriyyəti böyük oxucu auditoriyası qazanır.
Bu yaxınlarda ədəbi ictimaiyyətimiz Namiq Dəlidağlı haqqında yeni bir xoş xəbər aldı: “Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Prezident mükafatçısı şair Namiq Dəlidağlının "Sevgi sükutu" adlı növbəti şeirlər kitabı Özbəkistanda nəşr edilib”. (“Xalq qəzeti”, 14.12. 2024-cü il)
Özbəkistan Respublikasının “İste'dod Ziya Press” nəşriyyatında "Sevgi sükutu" kitabı filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Nargizaxon Ortiqova və Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin fəxri üzvü Muqimjon Nurboyevin giriş sözü və redaktorluğu ilə 500 nüsxə tirajla çap edilmişdir. Şeirləri özbək türkcəsinə Özbəkistan Yazıçılar Birliyinin üzvü Xusniddin Xaitov uyğunlaşdırmışdır.
Bu vaxta qədər beş publisistik toplunun müəllifi, həmmüəllifi olan N. Dəlidağlının “Sevgi sükutu" kitabı müəllifin ölkədən kənarda isə nəşr edilən ilk şeirlər kitabıdır.
Hazırda Namiq Dəlidağlı yaradıcılığının ən coşqun dövrünü yaşayır. Müəllifə can sağlığı, taradıcılıq uğurları diləyir, yeni, daha gözəl və mükəmməl şeirlərini gözləyirik.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
Napoleon Hillə görə uğurun 13 prinsipi
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bir vaxtlar dünya ancaq bir kouç tanıyırdı – Deyl Karnegi. İndisə maşallah, belələrinin sayı yüzlərlədir. Mənimsə ən çox bəyəndiyim, mütaliə etdiyim, hesabına zənginləşdiyim Napoleon Hilldir. Məsələn, bu şəxsiyyətin məşhur bir təlimi var - «Uğur qazanmağın və varlanmağın 13 prinsipi».
Gəlin bu prinsipləri sizlərlə də bölüşək:
1.Arzu və məqsəd.
Bu, bütün kapitalların qazanılmasının istinad nöqtəsidir. Əgər nəyisə güclü şəkildə arzulamasan, ona doğru gedə bilməyəcəksən.
Siz pul qazanmaq istəyirsiniz? Onda bu məsləhətlər sizə kömək edəcək:
- İlk öncə qərar verin ki, hansı məbləğ sizi qane edir. «Mən çox pul istəyirəm» kəlamı sizə kömək etməyəcək. Rəqəm çox vacibdir.
- Özünüzə düzünü deyin, varlı olanda nədən imtina edəcəksiniz.
- Qrarlaşdırın, bu pulu hansı müddətə kimi əldə edəcəksiniz.
- Var-dövlətə doğru necə addımlayacağınız barədə konkret plan hazırlayın.
- Öncə söylənilənlərin hamısını – sizə nə qədər pul lazımdır, nədən imtina edəcəksiniz, hansı müddətə pulları qazanacaqsınız, məqsədinizə görə hansı plan üzrə addımlayacaqsınız, bunların hamısını yazın.
- Hər gecə yatmamışdan öncə planınızı ucadan oxuyun! Hiss edin və inanın ki, həmin pulları artıq qazanmısınız.
2. İnam.
Siz arzularınızın reallaşacağına nə qədər çox inansanız onları daha rahat reallaşdıra biləcəksiniz.
3.Özünətəlqinetmə.
Özüntəlqinetmə hisslər vasitəsilə şüurun oyanmasıdır. Bu, bir növ, özlüyündə şüurla təftəlşüurun əlaqəsini idarə edən mərkəz funksiyasını daşıyır. Yəni, özünətəlqinetmənin köməyi ilə fərd öz istəyi ilə arzuolunan fikirləri şüurundan təftəlşüuruna ötürə bilir.
Öz arzularını möhkəm şəkildə gündə heç olmasa 2 dəfə təkrarlamaq həmin arzuların təftəlşüurda möhkəmlənməsinə imkan yaradır.
4. Xüsusi bilglər.
Sizin dəqiq və qısa planınız olmalıdır ki, bu plan vasitəsilə öz məqsədinizə doğru gedə biləsiniz. Və addımlarınızı da bu plan uzrə atmalısınız.
Və mütləq də, sizə pul gətirəcək iş barədə həddən artıq məlumatlı olmalısınız. Təsadüfi deyil ki, belə bir deyim var, «informasiyalıdır, deməli silahlıdır».
5. Xəyal qurmaq.
Albert Eynşteyn deyib: «Xəyal qurmaq – hər şeydir. Bu, qarşıdakı hadisələrin nümayişidir». Bütün böyük rəssamlar, musiqiçilər, ədiblər, biznes adamları öz xəyallarında özlərini dahi obrazda görüblər. Arzulamaq zərərli deyil, əksinə, faydalıdır. Hər bir var-dövlət fkirdən yaranır, fikirlər isə xəyala söykənirlər. Xəyallar insanın məqsəd enerjisidir. Xəyal qura bilməmək bir çox uğursuzluğun əsas səbəbidir.
6. Planlaşdırma.
Başa düşməlisiniz ki, siz, sizinçün olduqca böyük əhəmiyyət daşıyan bir işlə məşğulsunuz. Və buna görə də mütləq şəkildə sizin hərəkət planınız olmalıdır. Arzu olunur ki, bu plan addımbaaddım hesablanmış plan olsun. Təbii ki, siz təkbaşına hər şeyi bilmədiyinizdən, planı da tək hazırlaya bilməzsiniz. Odur ki, sizdən üstün başqa insanların təhsilini, təcrübəsini, bacarığını, xüsusiyyətlərini mütləq öz işinizə cəlb etməlisiniz.
7. Qərar.
Liderlər öz qərarlarını dərhal və yaxud çox gec vermələrindən asılı olmayaraq heç zaman dəyişmirlər. Odur ki, qərar qəbul edəndə «amma»sız qərar qəbul edin!
8. İnadkarlıq.
Mütləq inadkar olmalısınız. Məqsədi reallaşdırmaq üçün inadkarlıq çox vacib faktordur. İradənin gücü, fundamenti inadkarlıqdan ibarətdir.
Özündə inadkarlıq xüsusiyyəti yetişdirmək üçün sizə heç də böyük beyin, Oksford təhsili və olduqca böyük zaman da lazım deyil, bunun fərqinə varın.
9. Beyin mərkəzi.
Siz heç vaxt hər şeyi bilə bilməzsiniz, ona görə də sizə lazım olan informasiyanı bilən insanlar sizə çox vacibdir. Bu, sizin həm də kreativ ideyalarla təchiz olunmanıza bir vasitədir.
İnsan ağlı özlüyündə ruhi enerji formasındadır. İki intellektin işi harmonik şəkildə koordinə olunursa, onda bu iş onların psixiki enerjisinin vəhdəti fazasına daxil olur. Beyin mərkəzinin iş prinsipinin psixiki aspekti də məhz bundan ibarətdir.
10. Seksual istəklərin transferi.
Sirr deyil ki, seks – ən güclü insan arzusudur. Mütləq bu arzunu digər produktiv fəaliyyətə transfer etmək lazımdır. Seksual enerjini dəyişdirib öz məqsədinə çatmana yönəltmək vacib şərtdir. Kreativlik, cəsarət, qətiyyət – bütün bu xüsusiyyətlər bizdə həm sekslə məşğul olanda olur, həm də bir şeyi şiddətlə arzulayanda. Pul toplamaq, böyük kapitala malik olmaq – bax bu, bizim ən şiddətli arzularımızın əsas obyektidir.
11. Təftəlşüur.
Bu 11-ci addım birbaşa 3-cü addım ilə bağlıdır. Dünyada hər il daha çox insan bu addımdan istifadə edir. Öz şüuruna və təftəlşüuruna nəzarət edə bilmək çox vacibdir və olduqca vacibdir ki, pozitiv düşünəsən, özünü yaxşı şeylərə proqramlaşdırasan.
Təftəlşüur şüurun əsasında fəaliyyət göstərir. Yəni ki, şüurumuz səviyyəsinə yüksəlmiş fikir orada qeyd edilməklə, fiksə edilməklə təftəlşüura yazılır. Şüurumuzda isə hər bir fikir yox, yalnız ən dominant fikirlər qeyd edilə bilir.
Təftəlşüur həmişə hərəkətdədir. Əgər siz onu pozitiv fikirlərlə yükləmirsinizsə, onda o, mütləq özünə neqativləri toplayacaq, bunlar da sonradan sizinçün baş ağrısına çevriləcək.
Mexanizm bax bu cür sadədir.
12. Beyin.
Beyin on trillion xırda hüceyrədən ibarətdir ki, bunların da hamısı sizə uğur qazanmaq, pul əldə etmək üçün xidmət etməlidir. Ona görə də, beyini səmərəli və effektiv işlətməyi bacarmaq lazımdır.
Nə qədər ki, sənin beynin anlayır və inanır, sən hər şeyə çata biləcəksən!
13. Altıncı hissiyyat.
Bu, özünə inanmağın çox unikal imkanıdır. Çox vaxt olur ki, beyninizə çox gözəl bir fikir, ideya gəlir, ancaq bir saniyə sonra siz onu unudursunuz. Amma «altıncı hissiyyat» bax bu fikirləri, ideyaları yadda saxlayıb sonradan həyata keçirməyə imkan yaradır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
“Yalnız bircə ricam var...” - VAQİF BƏHMƏNLİNİN ŞEİRLƏRİ
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında tanınmış şair Vaqif Bəhmənlinin yeni şeirləri ilə tanışlığınız davam edir.
CƏZİRƏ
Yoxumla zirvədəyəm, varım sevda quyusu,
Nə qəhr edir məni qəm, nə sevgidən doyuram.
Bağını div qəhr edən dar məsləklər uyusun,
Məsləkin gen yolunda beşikdən müntəzirəm!
Yaxasını şər didən, dada yetən imdad mən,
Bədbəxtləri hifz edən qutudakı nəzirəm.
Baş ayıran bədəndən, balta çalan cəllad mən,
qul, qaravaş, yolötən, həm şah, həm də vəzirəm.
Dibdən qalxır bu qara; nə qaram var, el yusun,
Hörməkçün son divara qaralmış daş əzirəm.
Qorxu hara, mən hara; sarayımı sel yusun –
Cəmi sarsıntılara cəddə görə dözürəm.
Yalnız bircə ricam var, lütfən, barəmdə susun,
Siz ey göydə uçanlar, mən dibdə kök gəzirəm.
Xırda işıq saçanlar, qoy sizi Günəş yusun,
Mənə kifayət edir içimdəki cəzirə!
QƏRİBƏ BƏNDƏ
Mən –
nə yaxşı müxalifət oldum,
nə yaxşı iqtidar,
nə yaxıb-yandıran atəş,
nə üşüdən qar;
Mən –
nə fəhmli uşaq oldum,
nə müdrik, nə ixtiyar,
nə göy üzü qədər hüdudsuz,
nə məzar çuxuru kimi dar;
Mən –
nə basılmaz qoşunda sərbaz,
nə məğlub orduya havadar,
nə ataya köməkçi,
nə anaya ələkçi,
nə bacıya himayədar;
Mən –
nə baba qədri bilən,
nə nənə ətəyindən yapışan vəfadar,
nə qardaş qulluğunda qul,
nə övlad nəzərində hökmdar;
Mən –
nə tufan oldum,
nə xəzri, nə gilavar,
elə hey yapışdım
Allahın ətəyindən,
Elə hey səbir, səbir...
Elə hey söylədim,
vaxta var, hələ var;
Mən –
nə heç oldum, nə də var,
gün sürdüm könlüm qubar,
ömr etdim əlim qabar.
Mən –
nə gülüstan oldum,
nə də bağ,
nə bağ qoruyan divar,
nə ağac oldum, nə yarpaq,
nə göy – dərin,
nə hava – fərqli,
nə su – oynaq,
nə torpaq – hamar;
Mən –
nə suda balıq oldum,
nə su üstündə qayıq,
nə qayıq çiynində avar;
Mən –
nə müjdəçi oldum,
nə piyada, nə suvar,
cənnətdə keçdi ömrüm.
nə qış gördüm,
nə yay, nə payız, nə bahar;
Mən...
bu mənəm, qafası boş
alın yazısı zayıl;
Xoş gəldin, cənab Əzrayıl,
bu bədbəxt bəndəni də
vur qoltuğuna, apar,
Dərgaha çatanda de ki,
xəbərin varmı, Allah,
səltənət küncündə sənin
belə bir bəndən də var,
belə bir bəndən də var!!!
RUHUNUN UŞAĞI
Bir də görərsən getdim –
hökm etdi bir qaşıq qan.
Ya yolçuya qismətdi,
ya da quşa başaq can.
Cənazəmin altına
girəndə çaşacaqsan!
Çünki, oğul, ruhumun
gözündə də uşaqsan...
BOŞLUQ
Qala qurduq,
yıxdı həyat –
yasa döndü büsatımız.
Vədə xilaf çıxdı həyat,
heç gülmədi həyatımız...
Qaya – qarğış, gen dərə – kin;
yol bulmağa savad yoxdu.
Gərək varım o yerə ki,
o yerlərdə həyat yoxdu!
SƏBİR QOŞMASI
Suyun səbri sıxılanda daşlaşır,
Daşın səbri tükənəndə qum olur.
Səbrin dəlil-sübutudu başdaşı,
Son ricası: – Boş ağzını yum, – olur.
Səbr meydan...
tərə çıxır qaçan at
tək almanın cecəsidi bu həyat!
Cadar-cadar qabıq qoyur meyvacat –
Səbrə əvəz, içi sulu tum olur.
Səbir qonşu çəpəridi kəndlinin,
Dözümüdü, təpəridi kəndlinin,
Səbir ki,var ləpiridi kəndlinin –
Kotan çəkir;
kəltən torpaq şum olur.
Səbir haqqdı – düz ayağı, düz əli,
gültək açır gələn yaza xəzəli...
Səbirdirsə yüz adından əzəli,
Onda Allah səbir olmursa, kim olur?
Zirvələrin dözümüdü qar, əlbət,
Məcnunlara səbir verir yar, əlbət...
Səbrin də öz həyat tərzi var, əlbət;
Səhər açır, axşamüstü yumulur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)
Ədəbiyyatın gur səsi - Nərgiz İsmayılova (Nargis)
Arzu Polad, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Bu gün Azərbaycan ədəbiyyatının parlaq simalarından biri, tanınmış ədəbiyyatşünas və yazıçı Nargis İsmayılovanın doğum günüdür. Onun ədəbiyyat sahəsindəki fəaliyyəti, elmi araşdırmaları və yazıları Azərbaycan mədəniyyətinə dəyərli töhfələr verib. Onun zəhməti nəticəsində həm klassik, həm də müasir Azərbaycan ədəbiyyatının bir çox sahələrində dəyərli araşdırmalar meydana çıxıb.
Həyatı və Təhsili
Nargis İsmayılova 1986-cı ildə Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ordubad rayonunda dünyaya göz açıb. Uşaqlıqdan elmə və ədəbiyyata böyük maraq göstərən Nərgiz xanım məktəb illərində fərqlənən şagirdlərdən biri olub. O, Naxçıvan Dövlət Universitetində Azərbaycan dili və ədəbiyyatı üzrə bakalavr təhsili aldıqdan sonra elmi fəaliyyətini davam etdirmək məqsədilə Gəncə Dövlət Universitetində xarici ölkə xalqları ədəbiyyatı üzrə magistr təhsili alıb. Bununla da onun elmi araşdırmalar sahəsindəki yolu açılmış olub.
Elmi və Yaradıcılıq Fəaliyyəti
Elmi araşdırmalarını uğurla davam etdirən Nargis İsmayılova Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Naxçıvan Bölməsində böyük elmi işçi kimi fəaliyyət göstərir. O, indiyə qədər 60-dan çox elmi məqalənin müəllifi olub. Onun tədqiqat sahələri Azərbaycan ədəbiyyatının müxtəlif dövrlərini əhatə edir. Xüsusilə, klassik və müasir Azərbaycan ədəbiyyatının inkişaf meyilləri, yazıçı və şairlərin yaradıcılıq xüsusiyyətləri haqqında dəyərli məqalələr yazıb. Bu məqalələr Azərbaycan elmi ictimaiyyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilir və müxtəlif konfranslarda, simpoziumlarda təqdim olunub.
Bundan əlavə, Nargis İsmayılova bədii yaradıcılıqla da məşğuldur. Onun qələmə aldığı əsərlər oxucular tərəfindən maraqla qarşılanır. Əsərlərində insan psixologiyasına, cəmiyyətin inkişafına, mədəniyyətin müxtəlif aspektlərinə dərin nəzər salınır. O, söz sənətinə olan sevgisini, zəngin biliyini və araşdırmaçı ruhunu öz yazılarında ustalıqla əks etdirir.
Azərbaycan ədəbiyyatına töhfələri
Nargis İsmayılovanın ədəbiyyatşünaslıq sahəsində apardığı araşdırmalar və yazdığı elmi məqalələr təkcə akademik çevrələrdə deyil, həm də geniş oxucu kütləsi arasında böyük maraq doğurur. O, Azərbaycan ədəbiyyatının beynəlxalq səviyyədə tanınmasına da töhfələr verir. Elmi məqalələri və çıxışları vasitəsilə Azərbaycan ədəbiyyatının dünya ədəbiyyatında tutduğu yer haqqında maraqlı təhlillər aparır.
Təbrik
Nargis İsmayılovanı doğum günü münasibətilə səmimi qəlbdən təbrik edir, ona yeni yaradıcılıq uğurları, sağlamlıq və bol ilham arzulayırıq. Onun elmi və bədii yaradıcılığı uzun illər Azərbaycan ədəbiyyatına xidmət edəcək və gələcək nəsillərə dəyərli irs qoyacaq.
Ad gününüz mübarək, dəyərli Nərgiz İsmayılova! Sizə uğurlar və yeni nailiyyətlər diləyirik!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(12.03.2025)