“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı, bioloq-alim Sadiq Qarayevin 2014- cü ildə nəşr olunan “Sahilsiz Təzadlar” romanında Şuşa haqqında gəlişmələrini diqqətinizə çatdırır. 

Şuşa... “Bəşəriyyətin qlobal problemləri” mövzusunda beynəlxalq elmi konfrans keçirilir. Dünyanın bir çox ölkələrindən tanınmış alimlərin, o cümlədən “Nobel” mükafatı laureatlarının, ictimai-siyasi xadimlərin qatıldığı bu tədbirdə Əli və Nərmin də iştirak edirlər. Onlar eyni zamanda bu il təqdim olunacaq “Nobel” mükafatına namizədlər sırasında yer alıblar. Əli fizika üzrə, kainatın yaranmasını izah edən yeni “Orbitlər” nəzəriyyəsinin müəllifi kimi, Nərmin isə “Gözdənəlil doğulmuş uşaqların görmə qabiliyətinin bərpası” istiqamətində apardığı uğurlu tədqiqatlara görə, tibb üzrə veriləcək “Nobel” mükafatına iddiaçılar sırasına düşmüşdü. 

Şuşa şəhəri axır vaxtlar tez-tez bu cür nüfuzlu, beynəlxalq tədbirlərin keçirildiyi məkana çevrilmişdir. Nəinki regionda, eləcə də artıq dünyada öz iqtisadi, elmi qüdrəti ilə fərqlənən, bunların əsasında daha sərbəst, müstəqil siyasət aparan Azərbaycan dövləti Dağlıq Qarabağda, eləcə də ona bitişik işğal olunmuş digər rayonlarda öz suveren hüququnu bərpa etdikdən sonra sürətlə quruculuq, abadlıq işlərinə başlamışdır. Əvvəllər işğal altında olan bütün kənd, qəsəbə, şəhərlərdə qısa müddətdə aparılan yenidənqurma, bərpa işlərinin kəmiyyəti, keyfiyyəti və sürəti bütün dünyanı heyrətə salmışdı. Dünya klassik bir həqiqəqtə təkrar əmin olurdu ki, doğrudan da həqiqi dövlət xalqdan qaynaqlanır, onun istək və arzularını gerçəkləşdirir. Xalq vətən saydığı, özününkü hesab etdiyi adi daş parçasına, ağac budağına, qaranquş yu-murtasına belə, öz diqqət və qayğısını göstərir. Şəhərdə aparılan tikinti quruculuq işləri ilə, vaxtilə buranı işğal edən ermənilərin hər şeyi dağıdıb, viran qoymaq faktları arasındakı fərq, özünün olana və özgənin hesab etdiyinə göstərilən münasibətlərin fərqinə bərabərdir. 

Dəniz səviyyəsindən 1400 metr yüksəklikdə yerləşən gözəl Şuşa şəhəri Qafqazın ən inkişaf etməkdə olan, səliqə-səhmanlı, milli və müasir memarlıq üslubunda tikilən yaraşıqlı binalarla zənginləşmiş, gözəl şəhərə çevrimişdir. Bu yerlərin təbii gözəlliklərini, təkrarsız iqlim şəraitini də nəzərə alsaq, onda axır vaxtlar nüfuzlu beynəlxalq tədbirlərin burada keçirilməsinin səbəbləri aydın olur.

Konfrans iştirakçıları əvvəlcə müasir Azərbaycan dövlətinin memarı Heydər Əliyevin Şuşanın mərkəzindəki abidəsinin önünə gül-çiçək dəstələri qoymuş, sonra Cıdır düzündə, möhtəşəm Bayraq meydanında gəzmişdilər. Burada dalğalanan Azərbaycanın üçrəngli bayrağının fonunda kollektiv şəkil də çəkdirmişdilər. Konfrans iştirakçıları və xarici turistlər Azərbaycanın görkəmli şairi, Qarabağ xanlığının vəziri Molla Pənah Vaqifin  yenidən bərpa olunmuş əzəmətli məqbərəsini də ziyarət edib, onun da qarşısında xatirə şəkli çəkdirmişdilər. 

Saat onda başlayan konfrans, iki gün davam etmişdi. Konfrans bitdikdən sonra Nərmin Şuşanın mərkəzində yerləşən “Gövhər ağa” məscidinə gedib, orada namaz qıldı. Sonra isə o, bayıra çıxıb, məscidin yeni təmir edilmiş qoşa minarəsinə heyranlıqla tamaşa etdi. Bu məscidi Pənahəli xanın nəvəsi, İbrahimxəlil xanın qızı Gövhər ağa (XIX əsrin əvvəllərində) tikdirmişdir. 

Əli ilə Nərmin birlikdə İsa bulağına gəlmişdilər. İyun ayının əvvəlləri idi. Bu vaxtlar İsa bulağı daha gur axırdı. Bu yerlər isə Cənnəti xatırladırdı. Əli ilə Nərmin əvvəlcə Şuşanın küçələrində gəzmiş, məktəbdən çıxan uşaqların dəstə-dəstə, şən halda evlərinə getdiklərinə tamaşa etmiş, yasəmənlərin, qızılgüllərin ətirlərini ciyərlərinə çəkmiş, oxuyan quşların səsinə birlikdə qulaq asmışdılar. Sonra isə İsa bulağına Əlinin avtomobilində gəlmişdilər. Burada Azərbaycanın müxtəlif yerlərindən, eləcə də xarici ölkələrdən turist kimi dincəlməyə gələn xeyli insan var idi. 

Əli ilə Nərmin bulaqda əl-üzlərini yudular. Doyunca, bu əvəzsiz bulağın insana güc, sevinc gətirən suyundan içdilər. Nərmin çoxdandır ki, bu cür saf bulaq suyu içməmişdi. Çoxdandır ki, insanı özünə valeh edən təbiət mənzərəsi görmürdü. Həm də xeyli vaxt idi ki, qarşısında həyatının mənası hesab etdiyi Əlini görmürdü. Bütün bu gözəlliklər və sevdiyi şəxslə bir yerdə olması Nərminin ömrünün dayaq nöqtəsi idi. Ona elə gəlirdi ki, sanki, sürətlə gəncləşir. 

Onlar bulağın bir tərəfində qoşa, hamar daşın üstündə əyləşmişdilər. Əli diqqətlə Nərminin dən düşmüş saçlarına baxıb dedi:

– Çoxdandır ki, səni görmürəm. Heç dəyişməmisən. Yəqin ki, cığallıq edib, tibbin gənc qalmağa kömək edən nailiyyətlərini başqalarına demirsiz. Ancaq özünüz istifadə edirsiz. 

Nərmin gülümsədi. Əli onun yanağında əmələ gələn batığa baxırdı. Heç nə dəyişməmişdi. İllər öncə Zorbulaq yaylağında da Nərmin güləndə yanağında bu cür batıq əmələ gəlirdi. Bu anlar Əliyə elə gəlirdi ki, Nərmin gözəllik deyilən anlayışların simvoluna çevrilir, onu sevməmək, sadəcə mümkün olmur. Əlinin gözündə gülümsəmək heç kəsə Nərmin qədər yaraşmırdı.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)

Xaçmaz Regional Mədəniyyət İdarəsinə yeni rəis təyin edilib.

APA-nın şimal bürosunun verdiyi məlumata görə, mədəniyyət nazirinin müvafiq əmrinə əsasən, Ramil Rəhimov bu vəzifəyə təyinat alıb. 

R.Rəhimov ötən gün vəzifəsinin icrasına başlayıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)

Bərdə Regional Mədəniyyət İdarəsinin təşkilatçılığı ilə Bərdə rayon Mədəniyyət Mərkəzində metal üzərində işləmə sahəsində tanınmış sənətkar, Əməkdar rəssam Mübariz Əkbərovun əsərlərindən ibarət sərgi açılıb. 

AzərTAC-ın bölgə müxbiri xəbər verir ki, açılış mərasimində yaradıcılığı barədə məlumat verən Mübariz Əkbərov sərgidə əsasən Azərbaycanın qədim milli xəncər və qılınc nümunələrinin, bəzək əşyalarının, həmçinin ərəb, ispan, ingilis xəncərlərinin nümayiş olunduğunu bildirib. 

Sərgidə naxışlarla bəzədilmiş qılınc, xəncər, dəbilqə və digər nümunələr, həmçinin sənətkarın 70-dən çox əl işi nümayiş olunur. Sərgi mayın 18-dək davam edəcək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)

Mədəniyyət sferasında daha bir kadr təyinatı: “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinə yeni Aparat rəhbəri təyin edilib. “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin İdarə Heyəti sədrinin müvafiq əmri ilə İntiqam Vaqif oğlu Babayev Aparat rəhbəri təyin olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, İntiqam Babayev ölkədə kifayət qədər tanınan məmurdur, o, uzun illər Gənclər və idman nazirinin müavini kimi gündəmdə olub. Amma o, digər vəzifələr də daşıyıb. 

İntiqam Babayev 22 iyun 1974-cü ildə Bakı şəhərində anadan olub. 1991-1996-cı illərdə Bakı Dövlət Universitetinin Tarix fakültəsində, 1997-2001-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının İnzibati idarəetmə fakültəsində təhsil alıb.

1994-1998-ci illərdə Bakı Gənclər Klubunun sədri, 1995-1998-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının Gənclər Təşkilatları Milli Şurasının sədri olub. İntiqam Babayev 1998-1999-cu illərdə Azərbaycan Respublikasının Gənclər və İdman Nazirliyinin Gənclər təşkilatları ilə iş şöbəsinin müdiri, 1999-2000-ci illərdə Bakı şəhər İcra Hakimiyyətinin Siyasi partiyalar və ictimai təşkilatlarla iş şöbəsinin müdiri, 2000-2021-ci illərdə Azərbaycan Respublikasının gənclər və idman nazirinin müavini, 2022-ci ilin mart ayından 2022-ci ilin dekabr ayınadək Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti Aparatının Sosial məsələlər şöbəsinin Vətən müharibəsi iştirakçıları və şəhid ailələri ilə iş sektorunun müdiri, 2022-ci ilin dekabr ayının 20-dən “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin Aparat rəhbərinin müavini vəzifələrində çalışmışdır, 2023-cü ilin aprel ayından 2023-cü ilin may ayınadək “İçərişəhər” Qoruq İdarəsinin Aparat rəhbərinin vəzifələrini müvəqqəti icra edib.

İntiqam Babayev 2-ci və 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordenləri ilə təltif edilib. Ailəlidir, iki övladı var.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)

Mədəniyyət Nazirliyi və Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının təşkilatçılığı ilə “Qonaq teatr” layihəsi çərçivəsində Ağdam Dövlət Dram Teatrı “Şuşadan gələn səs” (N.Qədimli) tamaşasını təqdim edib.

Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının böyük zalında göstərilən tamaşa teatrsevərlər tərəfindən alqışlarla qarşılanıb. 

Sonda Ağdam Dövlət Dram Teatrı milli teatr sənətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə və yaranmasının 100 illiyi münasibətilə Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının Fəxri fərmanı ilə təltif olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının müsahibi "Olaylar" qəzeti və "Olaylar" İnformasiya Agentliyinin baş redaktoru, yazıçı-publisist Yunus Oğuzdur. Mövzu isə Türkiyədə keçirilən prezident seçkiləri.

-Yunus bəy, Türkiyədə keçirilən prezident və parlament  seçkilərinin  nəticələrini necə qiymətləndirirsiniz?

-Türkiyədə keçirilən prezident  və parlament seçkiləri bir çox məsələlərə aydınlıq gətirdi. Bəzi qüvvələr arxayın idilər ki, seçkilərdə  Kamal Kılıçdaroğlu 70 faiz səslə qələbə qazanacaq. Ona görə də ermənilər Rusiyanın dəstəyi ilə mayın  11-də  Zod tərəfdən hücuma keçdilər, lakin burunları ovuldu. Fələstin və İsrail arasında problemlər ortaya çıxdı. Bu hadisələrin fonunda İran Fələstində düyməni basdı və orada yaratdığı terror təşkilatları fəaliyyətə keçdi. Çünki arxayın idilər ki, Ərdoğan uduzur, Kılıçdaroğlunun köməyilə Türkiyədə Orta Dəhliz yaradılacaq.  Ardınca məsələlər bir az da qəlizləşdi. Artıq məlum idi ki,  Kılıçdaroğlunun  başında  Avropanın  durduğu dəstəsi elə də çox səs yığa bilməyəcək. Ona görə də Brüssel görüşünün keçirilməsi reallaşdı. Bu görüşdə isə heç bir rəsmi sənəd imzalanmadı. Sadəcə razılıq oldu ki, ərazilər 1991-ci il Alma-ata razılaşması əsasında tanınsın. Bir tərəfdən bu bizim qələbəmizdir ki, ən azından Ermənistan 88 min kvadrat kilometrlik ərazimizi tanıyır. Lakin, məlumduir ki, SSRİ vaxtında Ermənistanın ərazisi 9 min kvadrat kilometr olub. Sonradan Azərbaycanın əraziləri hesabına 20 min kvadrat kilometr əldə ediblər. Bu baxımdan görüşün nəticələri ürəkaçan olmasa da, nəzərə alaq ki,  ərazilərimizi mərhələli şəkildə əldə edirik.

Türkiyədə keçirilən seçkilərə gəldikdə bizdə bir gözəl atalar məsəli var: "Ova gedən özü ovlandı". Kılıçdaroğlugil ova gedirdilər, lakin özləri ovlandılar. Əslində onlar arxayın idilər ki, 60-70 faiz səs toplamaqla parlamentdə də üstünlük təşkil edəcəklər. Amma seçkilər göstərdi ki, Türkiyədə sağ mərkəzçilər çox güclüdür. Ərdoğan 322 səslə faktiki olaraq parlamentdə üstünlük qazanıb. Bunu zəruri edən bir sıra səbəblər var. Qeyd edək ki, Türkiyədə  xalqın dövlətə və dövlət başçısına güvənliyi var. Hər bir vətəndaş dövlətindən güvənlik istəyir ki, rahat, azad, arxayın  şəkildə yaşasın. Digər səbəblər milli təhlükəsizlik, ərazi təhlükəsizliyi, iqtisadi yüksəlişdən ibarətdir. Hazırda Türkiyənin iqtisadi vəziyyəti hamının gözünün qarşısındadır. Kılıçdaroğlunun dəstəsi deyirdi ki, iqtisadiyyatda infilyasiya problemi var. Bundan istifadə edib Türkiyəni Avropanın ağzına atmaq istəyirdilər. Yəni, Avropa, Amerika nə desə, Türkiyə onunla getsin. Əslində infilyasiya dünyanın bütün ölkələrində var. Hətta deyirlər Amerikanın dolları da çökəcək. Seçkilər göstərdi ki, Türkiyədə insanlarda bir inam yaranıb. Baxırlar ki, Türkiyə düzgün siyasətini aparır. İqtisadi yüksəlişə nail olub, demək olar ki, bütün terrorçuları ərazisindən qovub, PKK-nı sıradan çıxarıb. Camaat da görür ki, ölkədə əminlikdir. Vaxtilə  nəinki mərkəzdə, hətta Trabzonda terror aktı törədilirdi. Artıq bunlara son qoyulub. Bu seçkilər bir məsələni də ortaya qoydu, sağ təmayülçülər Türkiyənin ötən seçkilərdə girə bilmədiyi ərazilərə girdi. Faktiki olaraq İstanbulu CHP ələ almışdı, indi də bələdiyyə başqanları orada durur, Antaliya, Ankara, İzmir, Adana kimi böyük şəhərlərdə əsas qüvvə CHP-çilərdə idi. İndi isə sağ təmayülçülər ən çox səsləri həmin ərazilərdən alırlar. Bu o deməkdir ki, artıq sağçılar rahat və güvənli həyat yaşamaq istəyirlər. Deməli artıq orada yaşayan etnoslar özlərini kənara çəkmirlər, bu dövlətin bir hissəsi olduqlarını nümayiş etdirirlər. Xatırlayırsınızsa, Şenər təbliğatında deyirdi ki,   gəlib başbakan olacam. Əslində bunları  şişirdib buraxmışdılar, lakin birdən partladılar. Ən bərkgedən partiyaların sədrləri Böyük Millət Məclisinə düşmədilər. Kılıçdaroğlu, Şenər, Əhməd Davudoğlu, Əli Babacan, Bülənd Arıc parlamentə düşə bilmədilər. Onlar tam qələbə qazanacaqlarına arxayın idilər, düşünürdülər ki, parlamentdə təmsil olunmaq onlara lazım deyil. Lakin seçkilər göstərdi ki, əhali söz oyunu oynamaq istəmir, seçicilər tükü tükdən seçir. Ərdoğanın üstün səs toplamasının bir səbəbi də siyasi məsələlərlə bağlıdır. Eyni zamanda ölkədə hərbi güc var. Hazırda Türkiyə hansısa hərbi texnikanın müəyyən hissəsini xaricdən almır, özü istehsal edir. Çünki hərbi sənayesi inkişaf edib. Xalq bunları gördüyündən Ərdoğana səs verdi. Seçkilərdən üç gün əvvəl sosial şəbəkədə yazmışdım ki, Türkiyənin prezidenti Ərdoğandır. Bunu hesablayıb demişdim, amma Ərdoğanın rəqibləri heç nə hesablamayıblar. Hətta adlarını da millət vəkili siyahısına salmadılar, bir də gördülər ki, heç parlamentə düşməyiblər. On siyasi partiyanın sədrinin parlamentə düşməməsi çox maraqlı məsələdir. Bu baxımdan düşünürəm ki, bu seçkilər Ərdoğana tam şans verdi və Ərdoğan yenə də qələbə çalacaq.

-Ərdoğanın prezident seçiləcəyi ilə bağlı hələ də təzadlı fikirlər var. Seçkilərin ikinci turundan nə gözləyirsiniz?

-Prezident seçkilərinin ikinci turunda da Ərdoğan qalib gələcək. Mən deyirəm ki, prezident Ərdoğandır. Çünki parlament onların əlindədir, Ərdoğandan başqa seçilən prezident hansı qərarı qəbul etsə parlamentdə baykot ediləcək. Bu isə sözün əsil mənasında xaos deməkdir. Hamı elə bilir ki, Sinan Oğan 5 faiz səsini verməsə  Ərdoğan elə 49 faizdə qalacaq. Əslində elə deyil, Sinan Oğan səsini versə də, verməsə də Ərdoğan seçiləcək. Sinan Oğanın tərəfdarları bitərəf olsalar da millətçi kəsimdirlər, ona görə iki nəfər arasında seçimlərini etməlidirlər. Sinan desə ki, Kılıçdaroğluna tərəf gedir, o da düşəcək quyunun dibinə. Nəzərə almaq lazımdır ki, orda FETO- çu, PKK, terrorçular, dədəsini tanımayanlar var. Artıq Kılıçdaroğlu gəmisindən qaça-qaç düşüb. Belə getsə onlar ortada qalacaqlar, artıq məlumatlar gəlir ki, onlar "Cümhür İttifaqı"na tərəf gəlirlər. Onlar bayraqdırlar, qələbə haradadır, ora da gedəcəklər.

-Ərdoğan Avropanın planlarını puça çıxartdı, eynu zamanda, dünyaya göstərdi ki, demokratik seçkilər keçirmək iqtidarındadır. Belə bir şəraitdə Türkiyə dünyanın hegemon dövləti rolunu oynaya bilərmi?

-Əslində Türkiyə bu yolla gedir. Ərdoğan bəyan etdi ki, seçkilərin nəticəsini gözləmədən Türkiyənin yüz illik planını hazırlayırıq. Bu o deməkdir ki, yüz ilə Türkiyə hegemon dövlət olacaq. Bunu bir-iki ilə reallaşdırmaq olmur. Bir dəfə də demişdim ki, artıq dünyanın geosiyasəti dəyişib. Bax, bu həmin geosiyasətin tərkib hissəsidir. Avropa dövlətləri Brüssüldə də əmin oldular ki, Paşinyanın başından vurmaq lazımdır. Makron nə qədər çalışdı ki, üçtərəfli görüşdə iştirak etsin, lakin imkan vermədilər. Dedilər ki, sən ora gəlib aləmi bir-birinə vurursan, danışıqlar pozulur. Özü də bunu Rusiyanın fonunda edirlər. Brüsseldə danışıqlar elə bir vaxtda başladı ki, Rusiyanın 4 qırıcı təyyarəsi Bryanskda vuruldu. Rusiyanı oradan, Paşinyanı da buradan sıxırlar ki, Zəngəzur yolu açılmalıdır. Bu məsələdə iqtisadi potensialına, əhali sayına görə aparıcı dövlət Azərbaycandır.

Müsahibəni Alim götürdü. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)

Xəbər verdiyimiz kimi, bir neçə gün əvvəl Əməkdar incəsənət xadimi Mehriban Ələkbərzadə Azərbaycan Dövlət Akademik Milli Dram Teatrına bədii rəhbər təyin edilib.

Mehriban Ələkbərzadənin təyinatına sevinənlərlə yanaşı, sevinməyənlər də var.

O, öz dəst-xəti, yaradıcı üslubu olan, işgüzar insandır. Bəs onun gəlişi ilə teatrda hansı yeniliklər olacaq? “Azdrama”nın kollektivi ən çətin kollektiv kimi tanınır. Bu onu qorxudurmu?

Lent.az bu suallarla Mehriban xanımın özünə müraciət edib.

“Bu, mənə doğma kollektivdir. 25 il öncə teatrda ilk addımlarımı burada atmışam və uzun illər “Azdrama”da çalışmışam. Çətinliyə gəlincə, çətinlik hər yerdə, həmçinin bu teatrda da var. Əsas məsələ bütün problemlərin öhdəsindən layiqincə gəlməkdir”, - o bildirib.

“Sizin gəlişinizlə teatrda hansı yeniliklər olacaq?” sualına cavab olaraq bədii rəhbər bildirib ki, əsas məqsəd Azərbaycan teatrının inkişafına xidmət etməkdir:

“Əsas meyar teatrın inkişafına xidmətdir. Buna görə müəyyən çəki-düzən veriləcək. Hələlik tanışlıq mərhələsindəyəm, araşdırıram. Görülən işlərlə tanış olduqdan sonra müəyyən planlaşdırmalar olacaq”.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.05.2023)