Şərur rayonundakı Aralıq kənd orta tam məktəbinin 10-cu sinif şagirdi Sabrina Gültəkinin “Mənim anam bir mələkdir” adlı ilk şeirlər kitabı hələ o 7-ci sinifdə oxuyarkən işıq üzü görüb. Həmin kitabdan sonra bir sıra rayon, respublika səviyyəli böyük tədbirlərdə Sabrina Gültəkin də şair kimi iştirak edib, şeirlərini oxuyubdur. İndi isə o, daha da püxtələşib, hətta Ümummilli lider Heydər Əliyevə həsr etdiyi “Qurtuluş” poemasını da yazıb.

Naxçıvan ədəbi dairələrində kifayət qədər tanınan yeniyetmə şairənin arzusudur ki, onun yaradıcılığı ölkə oxucusuna da əlçatan olsun. Bu arzuyla da o, yaradıcılığından bəzi nümunələri “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının redaksiyasına təqdim edib. Bu gün biz sizlərə Sabrina Gültəkinin “Qurtuluş” poemasından bir parçanı təqdim edirik.

 

 

Qədim Naxçıvanda bir günəş doğdu,

Adı Heydər oldu, üzü nur dolu.

Vətənini sevdi, daim qorudu,

Xalqa şərəf oldu həyatı, yolu.

 

Sadə ailədə doğulmuşdu o,

Halal çörək yeyib böyümüşdü bax.

Ailədə sevilib, seçilirdi o,

Xoşbəxt yaratmışdı bax, onu Allah.

 

Hələ uşaq ikən balaca Heydər,

Hər kəsi özünə heyran edirdi.

Ağılı, zəkası, elmi ilə o,

Öz yaşıdlarından öndə gedirdi.

 

Adi insan kimi gəldi dünyaya,

Amma insanlardan seçildi Heydər.

Ağlı, zəkasıyla Azərbaycanı

Dünyada tanıtdı O, Ulu Öndər.

 

Vətənə bitməyən sevgisi vardı,

Ürəyi vətənlə birgə vurardı.

Naxçıvan yurdunun igid övladı,

Daima vətənin o qoruyardı.

 

İstərdi ana yurd bölünməsin heç,

Daim bütöv olsun, o həmrəy olsun.

Üçrəngli bayrağım dalğalansın hey,

Daima ən yüksək zirvədə dursun.

 

Naxçıvan yurdunun igid övladı,

Naxçıvanı sevdi, burda yaşadı.

O, əzəl bildiyi, o, çox sevdiyi

Naxçıvan yurdunu heç unutmadı.

 

Onun böyük qəlbi, ürəyi vardı,

Elini qoruyar, xalqa yanardı.

Ağılı, hünəri, siyasətiylə,

Vətənə həmişə dayaq durardı.

 

Taxt qurdu qəlblərdə Ulu öndərim,

Sevildi, sevilib, seviləcək də.

Vətənə sevgisi dillərdə dastan,

Deyildi, deyilib, deyiləcək də.

 

Ömrünü xalqına fəda eyləyib,

Yurdunda illərlə yaratdı, qurdu.

Vətənə ömrünü o, həsr edərək,

Onun keşiyində oğultək durdu.

 

Gördüyü işlərlə o, yadda qaldı,

İllərlə Vətəndə qurdu, yaratdı.

Müstəqil bir dövlət banisi oldu,

Üçrəngli bayrağı göyə ucaltdı.

 

Xalqın dar günündə, çətin anında,

O, çatdı xalqının tez imdadına.

Xalqını qorudu, yurdu qorudu,

Xalqım da Xilaskar!- söylədi ona.

 

Onun sayəsində vətən qurtuldu,

Xalqım azad oldu, yurd azad oldu.

Onun xoş işləri xoş əməlləri,

Xalqının ürəyinə tam həkk olundu.

 

Qayıtdı elinə, doğma yurduna,

O, çətin günlərdə, çətin illərdə.

Elin çağrışına cavab verərək,

Öz doğma xalqıyla oldu bir yerdə.

 

Elə bir zamanda, elə bir anda,

Xalqının qəlbinə vurmuşlar yara.

Gecəylə vətəni viran qoyaraq,

Vətəndə xalqını çəkiblər dara.

 

1990-cı il, qanlı yanvarda,

Qorxmadan sözünü O, şax söylədi.

Dözməyib ürəyi bu olanlara

Düşməni sözüylə o məhv eylədi.

 

Yox, göz yummayırıq bu olanlara,

İnsanın qanına susayanlara.

Görmədən gəlməyin bu faciəni,

Deyə hayqırırdı bütün dünyaya.

 

Dünyanı lərzəyə saldı sözləri,

Dünya sözlərindən heyrətə gəldi

 

Çox keçmədi ki, o, bütün dünyanı,

Haqqa səsləyərək, ədalət dedi.

 

O, gəldi, gələli güldü üzümüz,

Yurdumun üzünə güldü azadlıq.

Onun sayəsində müstəqil, vahid,

Bu azad dövlətin vətəndaşıyıq.

 

Əgər ki, soruşsan sən bir kimsədən,

O da bu sözləri deyəcək inan.

Ulu Öndərimin bizlər haqqını,

Ödəyə bilmərik heç vaxt, heç zaman.

 

Siz olduz dövləti yenidən quran,

Min dərddən, bəladan xalqı qurtaran,

Fəxr edir sizinlə bütün el-obam.

Fəxr edir sizinlə bu Azərbaycan!

 

Siz bir vaxt demişdiz məhz bu sözləri,

-Müstəqillik qədər çətin yol yoxdur!

Amma siz bu yolu çoxdan aşmısız,

Azadıq, bununla duyuruq qürur.

 

 

Xalqın xilaskarı, xalqın öndəri,

Cənnətə çevirdiz hər bir məkanı.

Sizin sayənizdə tanıdı, sevdi

Bütün bu yer üzü Azərbaycanı!

 

Xalqın haqq səsiydi, haqq yoluydu o,

Xalqı haqq yoluna o səsləyirdi.

Həmişə deyirdi:- Can Azərbaycan!-

Yurdu belə sevib, əzizləyirdi.

 

Hərdən öz-özümə deyirəm görən,

Niyə o, dövrdə doğulmadım mən.

Onun kimi dahi, ulu insanı,

Niyə görəmmədim sağ ikən nədən.

 

Naxçıvan yurdunun çətin günündə,

Xalqını qoruyan, yurdu qoruyan.

Sədərək elimə zülm ediləndə,

O idi xalqının yanında duran.

 

92-ci il soyqırım edib,

Xalqın göz yaşına baxmayıb onlar.

 

Körpəni, qocanı qətlə yetirib,

Bütün Xocalıya divan tutdular.

 

Bir qara gecənin qaranlığında,

İnsan fəryadları qulaq dəlirdi.

Bir şəhər üstünə od ələnirdi,

Körpə iniltili səslər gəlirdi.

 

Bir ana bağrına basıb körpəsin,

Qaranlıq gecəni yarıb gedirdi.

Azğınlar əlinə düşməsin deyə,

Ana ağrılara sinə gərirdi.

 

O əli qanlılar, o vicdansızlar,

İnsanlıq adına ləkə olanlar.

O gəda dığalar nə biləydilər,

Qeyrətin tac edən Qadınlar da var.

 

O zülmət gecənin qaranlığında,

Nalələr, fəryadlar göyü dəlirdi.

Neçə anam, bacım, neçə qardaşım,

Qarabağ uğrunda canını verdi.

 

İllərlə süfrədə oturtduğumuz,

Yaxın bildiyimiz, o namərd düşmən.

Yurduma göz dikib namərdcəsinə

Bizi vururmuşlar kürəyimizdən.

 

O insan cəlladı- bax o canilər,

Gecəylə yurdumu viran etdilər.

Uşağa, qocaya baxmadı onlar,

Xalqımı qanına qəltan etdilər.

 

Qaranlıq gecədə, soyuq havada,

Hər kəs meşələrə axın etmişdi.

Biri ayaqyalın, biri başaçıq,

Hərə bir tərəfə qaçıb getmişdi.

 

Neçəsi meşədə donaraq öldü,

Neçəsi düşmənə əsir düşdü bax.

Körpələr anadan, atadan ayrı,

Bu zülmü, dəhşəti görmürdü Allah?

 

Budur faşistlərin gerçək üzləri,

Bütün vəhşiliklər bax ortadadır.

Xalqıma edilən zülm, soyqırım,

Terror faşizminin ünvanındadır.

 

O çətin günləri biz salsaq yada,

Xalqımı əyilməz, igid görərik.

Bir qarış torpaqçün canından keçər,

bu eldə hər oğul, hər qız deyərik.

 

Gərək mən danışam qəhrəmanlardan,

Onlardan söz açam hər vaxt, hər zaman.

Düşmən qarşısında heç əyilməyən,

İgid oğullardan, mərd oğullardan.

 

Bir qeyrət simvolu olub oğullar,

Vətəni, torpağı dara düşəndə.

Elin dar günündə candan keçərək,

Şəhidə dönüblər onlar vətəndə.

 

Canını Vətənə fəda eyləyib,

Vətəni qoruyan min-min oğul var.

Koroğlu nərəli, Polad hünərli,

Mübariz qeyrətli igid oğullar.

 

Unutmaq olarmı heç şəhidləri,

Vətəni canından çox sevib onlar.

Gözünü qırpmadan ölümə gedib,

Vətəni yolunda şəhid olublar.

 

Amma bu düşmənlər əl çəkməmişlər,

Xalqımın Bakıda min oldu dərdi.

Xalq ayağa qalxıb, Heydər söylədi,

Azadlıq istədi, yardım istədi.

 

Xalq Heydər söylədi, xalq Heydər dedi.

O da səs verdi bax xalqın səsinə.

Xalq bələd olmuşdu, şahid olmuşdu,

O Ulu Öndərin cəsarətinə.

 

Əmanət eyləyib Ulu Öndərim,

Güvənli əllərə o, Naxçıvanı.

Qayıtdı Bakıya, gəldi Bakıda

Bəladan qurtara Azərbaycanı.

 

O, 93-də Bakıya gəldi,

Bütün zorluqlara o, sinə gərdi.

Xalqının səsinə o səs verərək,

Düşmənə sinəsin sipər eylədi.

 

Elə bir dövrdə gəldi vətənə,

Bax, xalqı içindən parçalanırdı.

Yara vurmuşdular onda vətənə,

Vətən oda düşüb, odda yanırdı.

 

Yad dəyirmanına su tökürdülər,

Sapı özümüzdən olan baltalar.

Talayıb xalqının sərvətlərini,

Özü üçün mal-mülk yığanlar da var.

 

Amma çox çəkmədi tülkü bəyliyi,

Öndər öz sözünü açıq söylədi.

Heç kəs bölə bilməz mənim xalqımı,

Talaya bilməzlər varını dedi.

 

Oturtdu yerinə o, gədaları,

Dövləti, ölkəni yenidən qurdu.

Dədəm Qorqud kimi haray qopardı,

Bütün Azərbaycan ayağa durdu.

 

Vətənin bax bütün sərvətlərini,

Qorudu, saxladı, xalqındır dedi.

Bakı-Ceyhan kimi boru xəttini.

Bütün bu dünyaya bəyan eylədi.

 

Neçə layihələr yaratdı Öndər,

Xalqımı dünyaya tanıtmaq üçün.

Xalq xoşbəxt yaşasın, qoy azad olsun,

Yurdumu təzədən qurdu büsbütün.

 

Xalqı qurtuluşa bax, apardı o,

Nə qədər nadanlar yolun kəssə də,

Bir an da yolundan dayanmadı o,

Min bir çətinliklə yolu keçsə də,

 

Xalqının əlindən tutub Öndərim,

Üçrəngli bayrağı ucaltdı göyə.

Gecəli-gündüzlü qurdu, yaratdı,

Xalqımız firavan yaşasın deyə.

 

Xalq Heydər söyləyib, Heydər deyəndə,

O da səs verərək xalqın səsinə.

Dedi: -Bu yurd varsa, bax məndə varam,

Daim olacağam sizinlə yenə!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2023)

Heydər Əliyev İrsi Festivalı çərçivəsində heykəltaraşların vorkşopu təşkil olunub

 

Mədəniyyətdə və elmdə bir termin var, vorkşop. Qulağınıza dəyibmi bu söz?

Müasir pedaqoqikada vorkşop özlüyündə məktəb və məktəbdənxaric təhsil üçün bol material mənbəyini ehtiva edir ki, diqqət mərkəzində praktiki və müstəüil təhsil dayanır, eləcə də öz təcrübəsi üzərində öyrənmək. Və bu təlim get-gedə daha çox həyatımıza siyarət edir. Elə “NUR Art House” qalereyasında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illiyinə həsr olunmuş Heydər Əliyev İrsi Festivalı çərçivəsində heykəltaraşların vorkşopunun təşkil edilməsi də söylədiklərimizə əyani sübutdur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, sözügedən vorkşop “Arts Council Azerbaijan” qurumunun, “World Craft Council Europe“ və “NUR Art House” qalereyasının birgə təşkilatçılığı ilə keçirilib. Festivalın müəllifi Dadaş Məmmədov, vorkşopun kuratoru Teymur Qəribov olub.

Vorkşop çərçivəsində 10 rəssamın yaratdığı 10 ayrıca əsər birlikdə Ulu Öndər Heydər Əliyevin həyatını, həmçinin onun Azərbaycanın inkişafı və çiçəklənməsinə olan təsirini əks etdirib. Eyni zamanda istedadlı heykəltaraş Teymur Qəribov Ümummilli Liderin büstünü yaradıb.

Məqsəd təkcə təsviri sənət obyektlərinin yaradılması deyil, həm də yaradıcılıq prosesi zamanı ustadın işini görmək, eləcə də qeyri-rəsmi şəraitdə rəssamlarla ünsiyyət qurmaq olub. Vorkşop, eyni zamanda, özünü təkmilləşdirmə, həmçinin gənc istedadların yetişdirilməsi forması kimi yaradıcı gənclərin dəstəklənməsi, Azərbaycan mədəniyyəti və incəsənətinin təbliği məqsədilə həyata keçirilib. 

Vorkşopda Aysel Nağıyeva, Zaur Qəhrəmanov, Fərid Məmmədov, Zümrüd Abbaszadə, Zəniyyət Məmmədova, Mələkxanım Əliyeva, Amin Ələsgərli, Gülarə Nəbiyeva və Dinara Müzəffərli iştirak ediblər.

Qeyd edək ki, girişi sərbəst olan tədbirin qonaqları heykəltaraşlıq əsərlərinin yaradılmasının əziyyətli və mürəkkəb prosesini görmək, eyni zamanda müxtəlif üslublarda bu prosesin mürəkkəbliyini, eləcə də gözəlliyini qiymətləndirmək imkanına sahib olublar.

Öyrənmək çox vacib cəhətdir. Axı insan daim öyrənməli, öz sənətinin ustadı, peşəkarı olmalıdır. Gəlin yeni - 3-cü minilliyin övladlarından - o cümlədın vorkşoplardan qorxmayaq, hadisələrin önündə olmağa çalışaq. Uğur burdadır. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2023)

SIRADA HANSI ERMƏNİ YER ALIB?

 

Bu gün mən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucularına bəşər tarixinin 20 ən qəddar canisinin adlarını təqdim edəcəyəm. Niyə məhz bunlar? Düzü, araşdırmalarım nəticəsində o qənaətə gəlmişəm ki, ən qəddar, ən amansız və ən yırtıcı olanlar məhz bunlardır. Əksəriyyətin adı sizə tanış olsa da əsla tanımadıqlarınız da az deyil. Və əlbəttə ki, tarix boyu qorxaqlıqla, xəyanətlə, nakişiliklə qanlar tökmüş ermənilərin nümayəndəsinin də burada olması labüddür.

 

 

          Kaliqula

Qədim Roma imperatoru öz hakimiyyətini itirməkdən hədsiz dərəcədə qorxub ətrafdakı hər kəsi özünə potensial düşmən sanırmış. Bu adam qeyri-adı qanunlar icad edibmiş. Məsələn, kim imperatorun üzünə baxsa, onun içərisində şirlər olan qəfəsə atılması. Çox qəribə ölüm hökmləri icra olunurdu imperiyada. Arıların sancması kimi. Kaliqula həm də nizamsız seksual həyat keçirir, çox sayda zorlamalara imza atırdı.

 

Neron

Daha bir Qədim Roma imperatoru 1-ci əsrdə daxili üsyanları qəddarcasına yatırtması, sonradan isə despotu ilə yadda qalıb, özünə rəqib bildiyi bütün saray əyyanlarını, hətta həyat yoldaşı Oktaviyanı belə edam etdirib. 64-cü ildə isə Roma şəhərində baş verən dəhşətli yanğını təşkil edib, şəhərin əsas küçələri onun ucbatından yanıb kül olub.

 

Çingizxan

Monqol imperiyasının yaradıcısı, ilk böyük xanı. 12-ci əsrdə yer üzərindən Tanqut çarlığını, Çinin Tzsin imperiyasını, Bağdad xəlifəliyinı, Voljsk Bolqarıstanını və Xorəzmşah kimi dövlətləri silmişdir, on minlərlə insanların qətlə yetirilməsinə, əsir və qul həyatına məhkum olunmasına rəvac vermişdir.

 

Vlad Sepeş – Drakula

15-ci əsrdə yaşayan bu macar-rumın qrafı Transilvaniyada ağlasığmaz qəddarlığı ilə yadda qalıb. Məsələn, 300 braşovlu gənci tonqalda yandırıb, qadınları ucu şiş taxtaya keçirib balalarını onlara sarımaqla işgəncəyə məruz qoyub. Drakula özü şəxsən qətlə yetirdikləri 23884 türkün cəsədini sayıbmış. Hətta qəddarlığına görə bu şəxsin incəsənətdə dönə-dönə obrazı da yaradılıb.

 

İvan Qroznı

Ağlasığmaz vəhşilikləri ilə seçilən bu 16-cı əsr Rus çarı xəyanətdə ittiham edilən saray əyanlarının tikə-tikə doğranıb üzərilərinə ya qaynar su, ya da buz tökülməsiylə dərilərinin ətdən qopmasından həzz alirmiş. Eləcə də o, bakirə qızlara qarşı elədiyi sonsuz sayda təcavüzləri ilə tarixin yaddaşına yazılan cinayətlərə imza atmışdır. Bu şəxs həm də tarixə öz oğlunun qatili kimi  düşmüşdür.

 

Mulay İsmail

Bu Mərakeş sultanı Sudan qullarından ibarət ordusu ilə yeni-yeni torpaqlar işğal edir, əsirlər ələ keçirirmiş. Qana susayanda isə bu hannibal sarı paltar geyinib şikar axtarır, xoşuna gələnləri öldürürmüş.

 

Birinci Pyotr

Ruslarda imperiya ambisiyası, qonşu xalqların torpaqlarını işğal edərək ucsuz-bucaqsız ərazilərə sahib çıxmaqla bir velikorus şovinizmi yaradıb, bu səbəbdən günü bu günədək də davam edən yüzlərcə ədalətsiz müharibələr aparılıb, milyonlarla insane qurban gedib.

 

Andronik Ozanyan

Osmanlı və Rus imperiyaları ərazilərində türklərə və azərbaycanlılara yönəli ağlasığmaz vəhşiliklərlə müşayiət olunan qətliamlar həyata keçirib.

 

Benito Mussolini

Bu italiyalı şəxs məktəbli ikən sinif yoldaşını bıçaqlamasından başlayaraq italyan faşizminin banisi kimi, diktator kimi ölkə daxilində etdiyi cinayətlərinə, eləcə də Hitlerin müttəfiqi kimi 2-ci dünya müharibəsində yüz minlərlə insanı qırdırmağadək uzanan bir həyat yolu keçib.

 

Adolf Hitler

Bu Almaniya vətəndaşının günahları o qədər çox və təkzibedilməzdir ki (o, faşizmin banisi, 2-ci dünya müharibəsinin səbəbkarıdır, 1939-1945-ci illər ərzində hər il 4 milyonadək insanın qətlinə fərman verib, yəhudilərin məhvinə yönəli Xolokost qətliamı onun ayağındadır), onu tarixin ən qəddar canisi hesab edirlər.

 

İosif Stalin

Milliyyətcə gürcü olsa belə tarixə SSRİ vətəndaşı kimi düşən, Sovet İttifaqı adlı xalqlar həbsxanasını ən antihumanist həddə qədər inkişaf etdirən, xüsusən 1937-ci ildə on minlərlə ziyalını güllələdən, Sibir çöllərinə sürgün etdirən, 9 milyon insanı həbsxanalara atan, sənayeləşdirmə və kollektivləşdirmə illərində 20 milyon insanın canına qıyan, dünyanın tən yarısını zorən sosialistləşdirib digər yarısı - kapitalizm ilə əbədi mübarizəyə sürükləyən bir  qəddar diktator olub Stalin.

 

Ted Bandi

Tarixə “Amerikanın ən qorxulu adamı” kimi düşmüş bu şəxsin cinayətkar gələcəyi nümunəvi tələbə olduğu dönəmdə əsla proqnozlaşdırılmırmış. Qoluna yalançı gips qoyub çemodanını maşınınadək götürüb aparmağı gözəgəlimli qadınlardan xahiş etməklə təməli qoyulan 30-dan çox cinayət eyni sonucla bitmişdi: qadınların zorlanması və öldürülməsi. Həbs olunub həbsxanadan  qaçaraq Ted Bandı ağlasığmaz cinayətlərini yenidən davam etdirmiş, amma növbəti həbsdən sonra elektrik stulunda əyləşdirilməklə öldürülmüşdür.

 

Kim İr Sen

Bu Şimali Koreya diktatoru 2 milyon insan həyatına qənim kəsilmişdi, özünə “Millətin atası” titulunu götürərək insanları itaət etməyə, alçaltmağa müvəffəq olmuşdu.

 

Pablo Eskobar

Kolumbiya narkobaronu və terrorçusu olmuş bu şəxsi, təsadüfi deyil ki, sağlığında “Kokain kralı” adlandırırdılar.  Medelyin karteli adlı narkoticarət şəbəkəsinin lideri olan bu şəxs 1980-ci illərin sonunda dünya kokain bazarının 80 faizinə nəzarət edirdi. 30 milyard sərvəti olan Eskobar Forbesin dünyanın ən varlıları siyahısında 7-ci pilləyədək yüksəlmişdi. Ağ ölüm adlı narkomaniya məhz onun sayəsində dünyada çiçəklənmiş, yüz minlərlə gənc məhv edilmişdir.

 

Mao Tze Dun

Çin diktatoru tək elə bircə “Böyük sıçrayış” ideologiyasına 65 milyon insanın, ümumilikdə 33 illik hakimiyyəti dövründə 76 milyon insanın qurban getməsinə rəvac vermişdi. Üstəlik, bu şəxsin qəribə bir cinayəti də vardı, əkin sahələrinin sərçələrdən qorunması adı altında tək bir il ərzində 2 milyard sərçənin məhvinə səbəb olmuşdu.

 

Səddam Hüseyn

Bu İrak prezidenti öz cəlladlarına milyona yaxın iraklını güllələmək, ölüncəyə qədər döydürmək, qazla boğmaq əmri vermişdi, bəzi insanları hətta əlində tapança özü güllələmişdi.

 

İdi Amin

Axirətdə qurulan Divan bu uqandalı dövlət başçısını elədiyi vəhşiliklərə görə hətta ağıldan kəm adlandırmışdı. 1971-ci ildə hərbi çevriliş nəticəsində hakimiyyəti zəbt etmiş bu keçmiş Britaniya ordusu zabiti yarım milyon uqandalını öldürtmüş, hətta hannibalizmdə də ittiham olunmuşdu.

 

Pol Pot

1975-1979-cu illərdə - 4 il ərzində hakimiyyətdə olan bu kambocalı diktator ölkə əhalisinin hər üç nəfərdən birinin məhvinə səbəb olaraq bəşər tarixində ən inanılmaz despot kimi ad çıxarıb.

 

Pedro Alonso Lopes

“And monstrı” təxəllüslü tarixin ən vəhşi manyakı. Ginnesin rekordlar kitabında “ən qəddar qatil” kimi birincilik daşıyan bu şəxs Cənubi Amerikanın Kolumbiya, Ekvador və Peru kimi dövlətlərində 1975-1978-ci illərdə yüzdən çox yeniyetmə qızı zorlayaraq öldürmüşdür.

 

Fransua Düvalye

Haitinin 31-ci prezidenti rejim əleyhinə çıxanların hamısını, müxalifləri izlətdirirdi, kim bir kəlmə mənfi fikir bildirirdisə, sözünün kəskinliyinə görə ya həbsə atılır, ya güllələnirdi. Haiti həbsxanaları ağzına kimi dolmuşdu, yeni həbs olunanlara yer tapılmırdı. Ömrünün sonunadək prezident olması barədə mürtəce qərar imzalamışdı bu şəxs. Özünə Papa Dok ləqəbi qazandırmış, ona da nail olmuşdu ki, dövlət himni “Papa Dok əbədidir” sözləri ilə başlasın. Əsarətə, yoxsulluğa sürüklənən xalq ayağa qalxmaq istəyəndə isə gülləbaran edilirdi.

 

Şəkildə: Mənfur erməni Andronik

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2023)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə “Biri ikisində” layihəsinin diqqətçəkən şeirlərindən ibarət Poertik Qiraət rubrikasında bu həftə   Elxan Yurdoğlunun şeirləri yekunlaşır.

 

 

QAPI BİLİB BAŞDAŞINI DÖYÜRƏM

Qardaşım, dostum şair İlqar Qulusoyun ölümündən 5 il keçir... Başdaşıyla dərdləşirəm...

 

Qapı bilib başdaşını döyürəm,

Aç qapını, dərdləşməyə gəlmişəm!

Sinən daşdı, mənə cavab vermirsən?

Bilmirsən ki, bura nəyə gəlmişəm?!

 

Bu nə böyük düzdü, məkan seçmisən!?

Yalan olsun qara mərmər bu düzdə.

Başdaşına söykəmişəm başımı,

Yerlər ağlar, göylər inlər bu düzdə.

 

Beş günlük dünyada beş ildi yoxsan,

Hərdən təkliyimi güldürən adam...

Döydüyüm qapını aç, mən də gəlim,

Məni diri-diri öldürən adam.

 

Ölümü əyləncə seçən şairim,

Ölüm zarafatı qanmadı axı!

Bizə bir od qoyub çıxıb getmisən,

Biz yandıq, dərdimiz yanmadı axı!

 

Gah keçib bir küncə yazdıqlarını –

Şeir kitabını vərəqləyirəm.

Gah da xəyal uçur xatirələrə –

Ömür kitabını vərəqləyirəm.

 

Darıxıram, aç qapını, danışaq,

Bu nə qərib, nə qəribə daxmadı?!

Yadındadı, mənə şeir yazmışdın –

Qızıl sözün qulağımda sırğadı.

 

Qapı bilib başdaşını döyürəm,

İlqar, səsin gəlsin, səsimə səs ver.

Adı İlqar olan vəfasız olmaz,

Sənsiz yaşamağa  mənə həvəs ver.

 

Ürəyin daşdımı, cavab vermirsən?!

İndi bəs neyləyim, mən başı daşlı?!

Diksindim, çiynimə bir əl toxundu,

– Kimlə danışırsan, o ki başdaşı?!

 

– Dostumdu, gəlmişəm ziyarətinə,

Söhbət eləyirik olub keçəndən.

...Gedir, arxasınca baxıram mən də,

Görəsən, başını bulayır nədən?!

 

Eeeeeh, ay adam, hardan biləsən,

Dağ sözüm yıxılıb, sözüm dağlanıb.

Səhərdən bir mərmər qapı döyürəm,

Hər yanı açıqdı, amma bağlanıb...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2023)

 

 

 

 

 

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Ümummilli lider Heydər Əliyev barədə yazılardan ən maraqlı məqamları seçərək sizlərə təqdim edir.

 

 

“...Tufanların tüğyan elədiyi müasir dünyaya Heydər Əliyev kimi dövlət xadimləri həmişəkindən daha çox gərəkdir. Tanrı belə şəxsiyyəti təkcə öz xalqına deyil, həm də başqa xalqlara son dərəcə mürəkkəb bir tarixi məqamda göndərir. O, ciddi böhranları dəf edib hamısına mətanətlə sinə gərmiş, onu mənən və cismən məhv etmək üçün göstərilən bütün cəhdlərə baxmayaraq, daha yüksəklərə qalxmışdır” (Fransanın “Kuryer İnternasional” jurnalı, 2003-cü il, may).

 

***

 

“...1992-ci ildə ABŞ-da “Azərbaycan türkləri” adlı zəngin qaynaqlara əsaslanan fundamental monoqrafiya çap etdirmiş tarixçi-alim Odri Aldstadt kitabının “Azərbaycanda Heydər Əliyev erası” adlı fəslində Azərbaycan KP MK-nın ozamankı birinci katibinin təşəbbüsü ilə Cavidin cənazəsinin uzaq Sibirdən Azərbaycana gətirilməsini ölkədəki müstəqillik arzularının və milli-azadlıq hərəkatının başlanğıcı kimi səciyyələndirir” (V. Quliyev. Heydər Əliyev və klassik ədəbi irsimiz // Heydər Əliyev və Azərbaycan ədəbiyyatı. Bakı, 1998, s.98).

 

***

 

“Bir dəfə görkəmli aktyorumuz Nodar Şaşıqoğlu (1927-2013) Heydər Əliyevə yarızarafat-yarıciddi demişdi ki, məndən muğayat olun, yəqin, gec-tez sizin rolunuzu da oynayacağam. Heydər Əliyev də gülərək elə eyni tərzdə dərhal cavab vermişdi ki, öz rolumu mən özüm oynayıram, bu rolun da öhdəsindən mənim kimi gələn olmaz”.

 

***

 

“Heydər Əliyevin istənilən ədəbi abidə və istənilən qüdrətli ədəbi simaya verdiyi qiymətin, ifadə etdiyi qənaətin təkrarsızlığı, peşəkar ədəbiyyatşünas sözündən daha sərrast olması onun miqyaslı düşüncəsi ilə bağlıdır. Geniş bilik və dərin təfəkkür sahibi Heydər Əliyev hər ədəbi şəxsiyyət və ədəbi incini yalnız bir fərd olaraq görmür, bütöv Azərbaycan tarixinin işıqlı zərrəsi olaraq çox ucalardan seyr etməyi bacarırdı” (R. Hüseynov).

 

***

 

“Qurultayda Heydər Əliyevin çıxış etdiyi iclası mən aparırdım və belə bir replika atdım: – Heydər müəllim, bir dəfə “Ən böyük dissident elə mən özüm olmuşam” dediniz. “Tamamilə doğrudur” – dedi Heydər Əliyev və: – “Düzdür, mən şeir yazmıram, roman və ya hekayələr yazmıram. Ancaq 1969-cu ildən 1987-ci ilə qədər Kommunist Partiyasında ən böyük dissident mən idim” (Xalq yazıçısı Anarın “Yaşamaq haqqı” kitabından).

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.05.2023)