“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qiraət saatı”nda Fəxrəddin Qasımoğlunun “Son gecə” detektiv romanının dərcini yekunlaşdırdı. Böyük oxucu marağını və istəyini nəzərə alıb romanın davamı olan “On ikiyə işləmiş” romanının dərcinə başlayırıq.

Özü polis orqanlarında çalışan, ən dəhşətli, tükürpədici cinayətlərdən bilavasitə xəbər tuta bilən müəllifin bu romanı da sizləri sonadək gərginlik içində saxlayacaq. Və siz bu romanı da çox bəyənəcəksiniz.

29–cu dərc

Axşamtərəfi bir daha yoxlayarkən işarənin verilmədiyi məlum olmuş, ona görə də malik olduğum məlumatlar hələ tam hərəkət keçmək üçün kifayət etmədyindən bir qədər gəzişib evə gəlmişdim. Əlbəttə, hələ ki, öz evimə yox, Gülünün yanına. Ancaq nədənsə yuxudan qalxanda elə hissiyatımın mənə ilk dediyi bu gün günortanı gözləməmək, həmin mağazaya səhər saatlarında baş çəkmək lazım olduğunu demişdi. Saat 10 radələrində həmin ünvana dəyib hissiyatımın məni aldatmadığına əmin olduqdan sonra polkovniklə görüşə getmişdim. İşarə verilmişdi və deməli mənə lazım olan məlumat hazır idi. Daha görüş üçün əvvəlcədən məlumat verməyimə ehtiyac qalmamışdı. Növbəti günlər son dəfə görüşdüyümüz bir yükdaşıma şirkətinin ofisində olacağını bildirən polkovnik nə isə lazım olarsa birbaşa oraya gəlməyi tapşırmışdı.

Bu dəfəki söhbətimizin məzmunu daha maraqlı olmuşdu. Polkovnikin gecə səhərə qədər yatmayan adamı böyük çətinliklə Qabulovun Bakı ətrafında, Kürdəxanı kəndində yaşadığını öyrənə bilmişdi. Kənddə hamının ruhi xəstə kimi tanıdığı Qılınc onun-bunun həyətində iş görməklə başını girləyən biri imiş.

Planımı elə orada polkovnikə açıqlamış, mənə lazım olacaq şeyləri sadalamış, sonra nə etmək lazım olduğunu demişdim. Planı bəyənən polkovnik hər şeyin tezliklə hazır olacağını bildirmişdi.

Öz qurduğum plana əsasən, bu gecə tanımadığım birinin bağında gecələyəcəkdim. Bu perspektiv o qədər ürəkaçan olmasa da, Qabulovun bizə lazım olan birisi olmasını dəqiqləşdirmək çox vacib idi. Əgər bu təsdiqlənərsə, axşam paralel olaraq edəcəyim başqa bir şey onun kimlərlə əlaqədə olmasını öyrənməkdə bizə kömək edə bilər. Hər-halda buna cəhd edəcəyəm. Tutub-tutmayacağı sonra bilinər. Hələ heç nə dəqiq bilinmir. Bu adam bizim hadisələrlə əlaqəsi olmayan, ruhi xəstəlikdən əziyyət çəkən biri ola bilər. Əvvəllər məhkumluq həyatı yaşaması və yaşının Matvey Semyonoviçin dediyi yaşa uyğun gəlməsi ondan şübhələnmək üçün tutarlı arqumentlərdir. Elə bu səbəbdən onu yoxlamağı lazım bilmişik. Ancaq onun məhz bizə lazım olan adam olduğuna tam əmin olmadan əsas planı işə salmaq olmaz. Belə addım, əməliyyat işində qətiyyən qəbul olunmayan bir şeydir. Həlledici məqamda hər şeyə tam əmin olmaq vacibdir. Peşəkarlar təsadüflərə inanmasalar da, hər halda həyatda təsadüflər olur.

Polkovniklə elə görüşdüyümüz ofisdə nahar edib sonra ayrılmışdıq. Lazım olan bağı tapan kimi, uşaqlardan biri gəlib məni oraya aparacaqdı. Tapşırdığım şeyləri də mənə o gətirəcəkdi. Bir neçə saat əvvəl gedib həmin bağla yaxından tanış olmalı, hər küncünə-bucağına baxmalıydım. Çünki, bu axşam özümü həmin bağın sahibi kimi qələmə verəcəkdim. Həm də orada mənə vacib olan bir otaq seçməliydim. Planımda elə ən vacib olan məqam da bu seçəcəyim otaqla bağlı olacaqdı.

* * *

Polkovnikin bir gün əvvəl tapşırıq verdiyi gənclərdən biri gecəni yatmadığı üçün indi dincəlirdi. Gənc oğlan ona verilmiş tapşırığın öhdəsindən çox yaxşı gəlmiş, lazım olan adamın yerini öyrənə bilmişdi. Əlbəttə, bu işdə polkovnikin vaxtilə onunla tanış etdiyi adamların köməyi böyük rol oynamışdı. Öz geniş əlaqələrindən istifadə edərək ən çətin məsələləri qısa bir zamanda həll etmək imkanına malik olan bu qocaman zabitin yanında çalışan gənclər üçün bu tapşırıqlar, həm də bir təcrübə idi. Çünki həmin gənclər polis olmaq arzusu ilə yaşayırdılar və Arif müəllm də şirkətdə çalışan cavanların arasından məhz onları seçərkən bu istəklərini əsas götürmüşdü. İndi onlar bütün respublikada ən bacarıqlı əməliyyatçılardan biri kimi tanınan, neçə-neçə qatı cinayətləri açmış polkovnik Arif Dadaşzadənin məktəbini keçir, özlərini indidən arzusunda olduqları peşələri üçün hazırlayırdılar.

Arif müəllimi tanıyanlar, elə bu gənclər də daxil olmaqla, bilirdilər ki, böyük nüfuz sahibi olan bu insanın bütün əməlləri yalnız ədalətə söykənir və həyatda yeganə prinsipi insanlara kömək etməkdir. Ona görə istər müraciət etdiyi dost və tanışları, istərsə də onun yanında çalışan gənclər tapşırıqlarını tərəddüd etmədən, canla-başla yerinə yetirirdilər.

Bəxtiyarı yola salan Arif Dadaşzadə selektorun düyməsini basıb cavab verilən kimi,-«Xalidi yanıma çağırın» -deyərək əlaqəni kəsdi.

Bir azdan qapını döyüb içəri girən Xalid salam verib otağın ortasında dayandı. Onun gəldiyini görən polkovnik masanın gözündəki siyirtməni açıb oradan ünvan yazılmış bir vərəq götürdü və Xalidə uzatdı.

-Oğlum, təcili buradakı ünvana get. Mənim göndərdiymi deyərsən. Səni Saleh adlı biri qarşılayacaq, bir bağlama verəcək. Onu mənə gətir.

-Baş üstə, Arif müəllim.

Ünvan yazılmış kağızı cibinə qoyan gənc dönüb sürətlə otaqdan çıxdı.

Onun ardınca baxıb öz gənclik illərini xatırlayan polkovnik yorğun-yorğun gülümsədi…

* * *

 Villasına çağırdığı qızı «Qızılbaş» yaman bəyənmişdi. Xüsusilə onun bütün istəklərini naz etmədən, dərhal yerinə yetirməsi çox xoşuna gəlmişdi. Masaj otağında qəfildən baş qaldırmış ehtirasını söndürdükdən sonra bir qədər sakitləşib qızla birlikdə duş qəbul etmiş, sonra şam yeməyi yemək üçün villanın ikinci mərtəbəsinə qalxmışdılar.

Özünə bu işi peşə seçmiş qızın əslində həqiqətən də çox yaxşı xasiyyəti var idi. Xüsusilə onun deyib-gülən olması «Qızılbaş»ı yaman açırdı. Gərgin keçən son günlərdə ilk dəfə kefi açılmış, süfrədəki soyuq qəlyanaltılardan yedikcə qızın danışdığı lətifələrə şaqqanaq çəkib gülürdü.

Yeməyinə xüsusi fikir verən ev sahibi bir qədər kəmərinin altını bərkitdikdən sonra əlini uzadıb süfrədəki tekila şüşəsini götürdü, qapağını açdı. Əvvəlcə qızın, sonra özünün qədəhinə içki süzüb şüşəni yerinə qoydu. Sonra sağ əli ilə bir çimdik duz götürüb sol əlinin üstünə tökdü və qədəhini qaldırdı.

-Bunu içək tanışlığımızın şərəfinə.

-İçək.

Qız gülümsəyib qədəhini qaldırdı. Toqquşdurmadan qədəhlərini boşaltdılar. Əlindəki duzu yalayıb ağzına bir dilim limon atan «Qızılbaş»ın yadına düşdü ki, hələ də bəh-bəhlə tanışlıqlarının şərəfinə badə qaldırdığı qızın adını bilmir.

-Yaxşı, de görək adın nədir?

-Mən Laləyəm. Bəs sənin adın nədir?

-Mənə elə dayı desən kifayət edər.

-Baxaa, dayı desəm, gərək day-daylıq eləyəsən, -qız şıltaq-şıltaq güldü.

-Eləyərəm, eləyərəm, sən heç narahat olma.

-Onda soruş nə istəyirəm, day-day.

Bir gecəsinə iki min manat verdiyi qızın yenə ondan nə isə istəyəcəyini düşünən «Qızılbaş» qaşlarını çatdı. Bütün kişilər kimi, o də belə şeyləri xoşlamırdı. Adətən kişilər, ilk fürsətdə və ya hər görüşdə nə isə istəyən qadınlardan uzaq durmağa üstünlük verirlər. Hətta öz təşəbbüsü ilə qadına deyək ki, beş min manatlıq bir hədiyyə almış kişi bundan nə qədər zövq alırsa, qadının dili ilə istədiyi beş dəfə ucuz hədiyyəni alması həmin kişidə yalnız əks assosiasiyalar oyadır. Təxminən buna bənzər hisslər keçirən «Qızılbaş» hər halda qızın sualını cavabsız qoymamaq üçün soruşdu:

-De görüm, nə istəyirsən?

-Yenə səni istəyirəm, -qız bunu deyib, Qızılbaşa göz vurdu və dili ilə toppuş dodaqlarını yaladı.

Qızın gözlənilməz cavabı onun xoşuna gəldi. Bir anlıq bu qızı get-gedə daha çox bəyəndiyini düşünüb az əvvəl keçirdiyi hissləri unutdu və gülə-gülə dedi:

-Elə bu? Bu düzələn işdi, gecəmiz hələ qabaqdadı. Sən mənə de ürəyinnən nə keçir, onu təşkil edim.

Qız yenə şıltaq-şıltaq ona baxıb dedi:

-Onu sabah, ayrılanda deyərəm.

Elə bu vaxt otağın qapısı döyüldü.

-Gəl, -qapıya tərəf baxan ev sahibi ucadan dedi.

Qapı yavaş-yavaş açıldı və əlindəki sinidə buğlanan yeməyi gətirən aşbaz qadın içəri girdi. Masaya yaxınlaşan qadın əvvəlcə ev sahibinin, sonra isə qonağının boşqablarını qarşılarına qoyub sakitcə otağı tərk etdi.

«Qızılbaş» yeməyi iylədikdən sonra yeni aşbazının ardınca baxıb razı-razı başını yellədi. Əvvəlki aşbazı iki gün əvvəl sonuncu dəfə bişirdiyi yeməyi bəyənmədiyini deyib qovmuşdu.

-Hə, başla görək. Elə-belə yemək deyil ey, bu can ətidir. Ceyran ətindən də kövrək olur.

Eyni vaxtda süfrəyə əl uzatdılar. Qaynar tikələrdən birini ağzına qoyub bəh-bəhlə yeyən ev sahibi yenidən süfrədəki tekila şüşəsini götürüb qapağını açdı.

Həmişəki kimi, dadlı yemək bu zəhmli adamın axşam saatlarında onsuz da yaxşı olan kefini daha da artırmışdı.

* * *

Arif müəllimin adamının az əvvəl məni gətirdiyi bağ evi əsil mən deyən idi. Böyük ev, geniş həyət, baxımsız bağ planımı həyata keçirmək üçün lazım olan tələblərə tam cavab verirdi. Bir qədər sonra bura gətiriləcək Qılınc heç üç günə də bu bağı belləyib səhmana sala bilməzdi. Mənə isə onun bu gün və sabah qalıb işləməsi kifayət edirdi.

Saat 5 idi. Artıq bağla tanış olmuş, lazım olan şeyləri etmişdim, indi Arif müəllimin məni buraya düşürüb getmiş adamının Qılıncı gətirməsini gözləyirdim. Adamın Qılınca hansı yolla çıxdığını bilmirəm, ancaq o, gecə bağda qalmaq şərti ilə iki gün burada qalıb işləməyə razılıq vermişdi. Əvvəlcə gecə də qalmaq şərti ilə iki günə yüz iyirmi manat tələb etmiş, şübhə doğurmamaq üçün bir qədər çənə-boğaz olub yüz on manata onu razı salmışdılar. Pulu işin sonunda yola salarkən ona mən verəcəkdim. Axşam və növbəti gün yeyəcəyimiz yeməkləri isə Arif müəllimin tapşırığı ilə bağa gətirəcəkdilər.

Bağ sahibinin anbarındakı bel, dırmıq və yabanı götürüb həyətin divarına söykəyib talvarın altındakı iri masanın arxasında oturdum. Evin otaqları ilə yanaşı alaq basmış bağı da gəzib hansı ağacın harada yerləşdiyinə qədər yadımda saxlamışdım. Heç bir boşluq buraxmaq olmazdı. Əgər bu adam bizə lazım olan biridirsə, onun çiyinləri arxasında yeddi illik həbsxana məktəbindən başqa otuz illik qatillik təcrübəsi dayanır. Belə adamla bir an da olsun diqqəti yayındırmaq olmaz. Burada olacağımız təxminən iki gün ərzində onda heç bir şübhə oyatmamalı, özüm isə altdan-altdan onu öyrənməli idim. 

Əlbəttə, belə işlərdə olan təcrübəmlə bu mənim üçün çətin olmayacaqdı. Ancaq son dərəcə diqqətli olmağım bütün hallarda tələb olunurdu. Unutmaq olmazdı ki, qatil Qılıncdırsa və nədənsə şübhələnərsə, gecə durub yatdığım yerdə mənim başımı kəsmək qərarına gəlmək onun üçün iki vur ikidir. Qatillərin davranışları qeyri-adekvat olur və heç də hərəkətlərini əvvəlcədən hesablamaq mümkün olmur. Xüsusilə qatil şizofreniyanın ən təhlükəli növlərindən biri olan gizli psixi pozuntu sahibidirsə. Üstəlik də o, kiminsə yox, cinayət aləminin «elita»sının sifarişlərini yerinə yetirirsə və otuz ildə bircə dəfə də olsun iz verməyibsə, onun nəyə qadir olduğunu təxmin etmək çətin deyil. Əlbəttə, bütün bunları nəzəri cəhətdən deyirəm. Əgər belə qarşıdurma yaranarsa, kimin kimdən üstün olacağı hələ məlum deyil.

Hər-halda mən nə edəcəyimi bilirdim və buna hazırlaşmışdım.

Qapının zəngi məni fikirlərimdən ayırdı. Qalxıb qapıya tərəf gedib kilidi açdım. Arif müəllimin adamı əynində nimdaş geyimi olan, əlində rəngli sellofan torba tutmuş nataraz biri ilə içəri keçdi. Yəqin ki, torbadakı adamın iş paltarları idi.

-Xoş gəlmisiniz, -deyib hər ikisi ilə əl tutub görüşdüm.

-Xoş gördük, Vaqif müəllim. Bağınızı bu adam belləyəcək. Adı Qılıncdır.

Arif müəllimin adamı bu adla tanıdığı üçün mənə Vaqif müəllim deyə müraciət etdi. Bağ sahibinin adı belə idi.

Ötəri olaraq, hiss etdirmədən bir anlıq Qılıncın gözlərinə baxdım. Sanki bu gözlər şüşədən idi və onlarda hansısa bir hiss, emosiya müşahidə etmək mümkün deyildi. «Qonaqların» gəlişindən bu yana üzümdə yaratdığım süni təbəssümə ara vermədən dedim:

-Lap yaxşı, keçin əyləşin. İndi bir çay qoyum içək, sonra başlayaq.

-Çaya ehtiyac yoxdur. Nə edəcəyimi deyin, mən işimə başlayım, -Qılınc gözlənilmədən sözümü kəsdi.

-Başqa bir işiniz yoxdursa, mən də daha gedim, -bizi gətirən gənc üzünü mənə tutub soruşdu.

-Yoxdur, elə işimiz bu bağ idi, onu da sağ olun, həll etdiniz, -deyib onun əlini sıxdım.

Həyətdə ikimiz qalanda bayaq divara söykədiyim alətləri götürüb bağa tərəf getdim. Qılınc da ardımca gəldi.

-Görürsən də, necə alaq basıb. Ağacların altı da nə vaxtdır bellənmir.

Qılınc dediklərimə əhəmiyyət vermədən, bağı başdan-ayağa nəzərdən keçirdi. Sonra üzünü mənə tutdu:

-Əynimi harada dəyişəcəyəm?

-Gedək, otağını sənə göstərim. Gecə orada qalacaqsan, elə əynini də orada dəyişərsən.

Sakitcə ardımca gələn Qılıncı otağına ötürüb həyətə çıxdım. Bir azdan əynini dəyişmiş Qılınc bayaqkı nimdaş paltarlarından çox az fərqlənən geyimdə həyətə qayıtdı. Birlikdə bağa keçdik. Görüləcək işləri izah etməyə başladım.

-Əvvəlcə alağı təmizləyib bir yerə yığ. Onu atmaq lazım olmayacaq. Qalsın qurusun, yandırıb külünü ağacların dibinə verəcəm. Deyirlər, kül ağaca xeyirdir. Ondan sonra bu gördüyün bütün ağacların dibini belləmək lazımdır. Mən həyətdə olacam. Çaydan, sudan nəsə istəsən de.

Qılınc yenə heç nə deməyib başını tərpətməklə kifayətləndi. Belə məlum olurdu ki, hava qaralanadək işləmək fikri var. Onu bağda qoyub həyətə qayıtdım. Anbarda samovar görmüşdüm. Yaxşı bir samovar çayı dəmləməyi qərara aldım. Samovara su töküb həyətin bağa yaxın bir yerində qoydum. Gözaltı Qılıncın nə etdiyinə fikir verəcəkdim, bəzən insanın barəsində onun danışdıqlarından çox hərəkətlərini izləməklə verilən rəy daha dolğun olur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.07.2023)

Aysel Fikrət, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Gərək məni burda unudub, gedəydilər... Fikrimdən keçənə bax. Avtobus şütüyüb dolanbac yolları düşdü.

Şuşa Yaddaşımda Açıqçalarda gördüyüm Atamın çox sevdiyi vətən idi. Yuxu kimi gələn yaşıllığı, nəfəsi dayandıracaq dərəcədə təmiz havası. Bulaq səsi kimi səsi olan sakinləri. Şuşa Xatirələrimdə yara kimi içimi göynədən ağrı da oldu zamanla. Bir dostum vardı, gözləri ala Şuşadan qaçdıqları son günü danışırdı. Babasının ayaqyalın olduğundan donduğu ayağından. Elə həmin gün atasını itirdiyindən danışanda iri gözlərində yaşlar süzülərdi. Mən həmişə Şuşanı onun gözlərinin içindən görürdüm. 

Yol boyu sınıq salxax sökülmüş xaraba olmuş evlərə həyətdəki məğrur üzü günəşə qürurlanan ağaclara baxdıqca ağladım. Şuşa mən hara sən hara. İndi isə burdayam, sənin müqəddəs ruhunla qovuşmaq susuzluqda qalan insanın Dəryaya rast gəlməsi kimi gözəldir.

Avtobus müqəddəs ünvana yetişdi. Əziz həmvətənlər, Şuşaya xoş gəldiniz. Hamı alqışlayır. Mən sanki yuxudayam.

Barıt qoxusu qarışmış küçələrdən, həyət evlərinin darvazalarında yazılmış yazılardan ürəyimə qəribə ağırlıq çökdü. Sakinləri olmayan boş küçələrdə təktənbir adam görünməyə başladı. Məscidlərdən gələn azan səsi Ziyarətgah olan torpağa çox yaraşdı. İnsanların üzündəki sevincin sözlə ifadəsi yoxdur.

Şairlərin şeir çələnginin yarısını dinləyə bilmədim. Şuşaya işğal dövründə çox şeir yazmışam. Azadlıqdan sonra susdum. Şuşanın hər qarışı şeirdir indi.

Şuşa o qədər müqəddəs torpaqdır ki. Orda şeir oxumaq ,oxumamaq fərq etmir, onun hər qarışı seirdir. Çəməni, çölü müharibənin dəhşətini qorxusunu duymuş, qoxusunu udmuş ağacları. Başı bəlalı Cıdır düzü. İndi üstündə gəzəcəyimiz gözəllik. Şüşa qalası. Bu nağılvarı gecələri gözümə yuxu getmədi. Mən Şuşadan doymadım. Üstündə gəzdiyim  torpaqda vətən oğullarının qan izi vardı.

Bu Azadlığı, bu gözəlliyi bizə bəxş edən şəhid qardaşlarımın ruhu dolaşırdı buludlarında. Sonra bir atım yağışını yağqdırdı buludlar. Gecəsində şeirlər dedik, musiqilər eşitdik. Heç gözümüzə  yuxu getmədi. Böyük türk dünyasını bir araya gətirən Şüşam.

Sənin azadlığını görməyən atamın ruhunu şad etdim. O torpağı səpələdim əbədi beşiyinə. Səpələdim laylay kimi.

Bilmirəm hiss etdi, yoxsa yox. Yalınlz sad xürrəm yuxuma gəldi atam.

Allahdan bu torpağın övladı, o kişinin övladı olmaq kimi bir əbədi xoşbəxtliyim var. Bu xoşbəxtlik vətənə və atama sevgi mənim insanlığa sevgimi artırdı həmişə. Mən gördüyümü yox, duyduğumu sevdim..

Anama söz vermişdim, ona yazdığım şeiri Şuşada oxuyacam. Çünki Şuşa Anamın gözləri və yaralı ürəyi kimi mənimdir.

Yaraları sarılsa da yaralı evləri bağrında yuxuya gedən Gözəl Şuşam. Sənin ağuşunda Bir ovuc adam idik. Və gəldik, getdik. O sakit küçələrin səsimizlə doldu, boşaldı.

Qaçıb gizlənsəm… Məni unudub şütüyüb gedən Avtobusun ardıyca baxsam… Torpağına sığınıb Yerimdəcə donsam…

Mən hər düşündüyümü etməməyin həmişə günahını çəkdim.

Şuşa nə yaxşı ki səni gördüm.

Gərək məni burda unudub gedəydilər... Fikrimdən keçənə bax.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.07.2023)

Qeyd: Hekayədəki adların dinlə əlaqəsi yoxdur. Təsadüfi seçilmiş adlardır.

Xəyallar və həyatlar... Bir-birinə bağlı iki dünya və bu iki dünyanı bir-birindən ayırmağı bacarmayan insanlar. Və bir də... Və bir də bu dünyaları yaradanlar.

Keçmiş zamanlarda, hər kəsin dərdinin bir quru çörək olduğu dönəmlərdə bir adam varmış. Hansı ki, heybəti yeri, duası göyü sarsacaq adam. Və bir də, o adamın yar  bildiyi bir qadın... İsa, göylərdə yaşayan bir mələk. Hər kəsin ruhunda, hər kəsin mənliyində yaşayırdı o. Lakin necə də qəribədir ki, tək bir ruha, tək bir bədənə sahib olmağa doymur, bütün varlığıyla istəyir, sevirdi onu. Məryəm... Adı qədər gözəl qadın.

İllər öncə İsa yer üzünə enərkən ona bir mələk göndərildiyi, onu taparsa, körpücüyündən öpərsə yerə göyə sahib olacağı deyilər. Hər yerə hökm etmək fikri ilə İsa heç bilmədiyi, heç görmədiyi bu qadının arxasından gedərmiş. Başqa bir dünyada əsrlər keçib, lakin hər şey sanki sadəcə 5-10 ilmiş kimi davam edib insanlar üçün.

Səyahət, axtarış anbaan davam edir o günədək. O gün bir körpü başında ilk baxışdan vurulur bir qıza İsa. Bu dünyaya gəliş səbəbini, hökmranlığı unudur və o qızın gözlərində əsir qalmağı arzu edir bir ömürlük. Lakin bilmirdi ki, bu məhz axtardığı qadın, axtardığı eşqdir.

Küləkdə saçları dalğalanan Məryəm ayırmır gözlərini İsanın qara gözlərindən. İlk baxışdan sevə bilərmi insan insanı? Tanımadan, bilmədən. İlk dəfə gördüyü insana həsrət duyarmı? Duyarmış. Məryəmin illərlə bilmədiyi, varlığından xəbərsiz olduğu İsaya duyduğu həsrətin nə tərifi varmış, nə də izahı.

Məgər İsanın nə çox yarası varmış? Sarılıb Məryəmə. Dörd qolla, illərdir axtardığını bir anda itirməkdən qorxurcasına sarılıb və bir də buraxmayıb bu zərif qadını. Aylar keçib, İsa Məryəmi "Qəlbimin Kəpənəyi" deyə səsləyib hər gün, hər saat. Məryəm sarıb İsanın qollarındakı, üzündəki yaraları. Məryəm tutub İsanın gözündən düşən yaşları. Sarılaraq isidib ruhundakı soyuqluğu. Sadəcə İsa. Sadəcə onun varlığına sığınıb. Hər yerə hökm etmək istəyən İsa isə Məryəmin varlığıyla unudub bütün cahanı. Bəlkə də bu imiş əsl varlıq. Bəlkə də sevgi imiş. İsanın qollarındakı yaraları mərhəm, ruhundakı yaraları Məryəm sarıb hər gün, hər gecə...

Bəs sən tapdınmı ki öz Məryəmini? Tapdığın Adəmin Həvvasıdırsa necə yar olsun sənə?

Bu gün dərin düşüncələrlə qarşı-qarşıya qalmışam. Nədir sevgi? Nədir xoşbəxtlik? Keçmişdən bugünə hərkəsin yazdığı, yazdırdığı sevgi həqiqətən məlhəm olarmı yaralara? Bəlkə də xoşbəxtlik bir az da özünü fəda etməyi bacaranın idi. Özünü, ruhunu qurban verməyi bacaranların idi.

Cəsurlar bir dəfə, qorxaqlar min dəfə ölər deyiblər. Bu həyatda cəsarət olmayan hər şey, hər duyğu yarım qalmağa məhkumdur, deyəsən. Məryəmi axtarmayan, axtarıb tapdıqda yanında qalmayan hər İsa yarım qalacaq, yaralı qalacaq. Amma bəlkə də bu, Məryəmlərin xoşbəxtliyi olacaq, kim bilə bilər ki? Bəzən hekayələr yarım qalmalı, xoşbəxtliklər yarım qalmasın deyə.

Və sən... Hər kimsənsə, bilmirəm, amma inanıram. Qorxaqlığın qarşısında onu qorumaq üçün cəsurca dimdik duran ruhun qalib gələcək bu savaşda da, əminəm. Özünə yaxşı bax. Qəlbinin kəpənəyi getməsin səndən heç vaxt.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(25.07.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucuları üçün professor, yazıçı, motivasiya spikeri Əlibala Məhərrəmzadənin “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsinin təqdimini davam etdiririk.

Bu dəfə mövzumuz beş ən mükəmməl motivasiya təlimi barədədir.

Riçard Vaysmanın möhkəm xarakterə istinad edən uğur formulası

İllər öncə qəzetlərdən birində diqqətimi bir yazı cəlb etmişdi, «Mütəxəssislər uğur formulasını müəyyənləşdirdilər» başlıqlı bu yazını dərhal, böyük maraqla oxumuş və kəsib saxlamışdım. İndi də bu saralmış qəzet parçası özündə çox qiymətli məlumatları qoruyub-saxlayaraq kabinetimdəki qovluqlardan birində uyumaqdadır.

Araşdırma mövzusu “Niyə heç bir əziyyət çəkmədiyi halda birinin üzünə bəxtin gülməsi, digərinin isə bütün çabalara, cəhdlərə baxmayaraq daim uğursuzluğa tuş gəlməsi» idi. «Bu ədalətsizlik haradandır?» sualına qəzet Böyük Britaniyanın Xertfordşir universitetinin professoru Riçard Vaysmanın sayəsində cavab vermək istəyirdi.

Demək, mütəxəssis uğurun sirlərini tapmaq üçün bütün dünya üzrə min nəfərdən artıq bəxtigətirən respondent arasında sorğu keçirib, topladığı materialı illər ərzində təhqiq edib. Nəticədə riyazi düsturu U=X+S+Ö şəklində olan uğur formulası yaranıb.

Burada U – şəxsi uğur; X – şəxsiyyətin xarakteristikası (o cümlədən ətrafdakılarla uyğunlaşa bilmək, psixoloji çeviklik, həyat mövqeyi); S – sağlamlıq, yaxşı maddi vəziyyət, yaxşı dostların mövcudluğu; Ö – özünəinam, özünəhörmət və yumor hissidir.

Amma bu, hələ hamısı deyil. Alim müəyyənləşdirib ki, uğur – yalnız hadisələrin müsbət cərəyanı demək deyildir, həm də insanın bunlardan istifadəsinə hazır olmasıdır, təklif olunan situasiyanın çərçivəsindən çıxmaq bacarığıdır, bir növ, şüurun genişlənməsidir.

Riçard Vaysman nisbilik nəzəriyyəsi və kvant mexanikası prinsiplərini əsas götürərək növbəti dəfə bir dəstə bəxtigətirən və bir dəstə özünü bəxtsiz hesab edən adamlar arasında eksperiment keçirib. O, həmin şəxslərə xüsusi olaraq bu eksperiment üçün çap olunmuş olduqca qalın bir qəzet verib və oradakı şəkillərin dəqiq sayını tapmağı tapşırıb.

Vaysman səhifələrin birində səhifənin yarısını tutmuş, olduqca böyük hərflərlə yazılmış belə bir elan da yerləşdiribmiş: «Sizi sınağa çəkən şəxsə – Mister Vaysmana söyləyin ki, bu elanı gördünüz. Şərtə görə, kim bu elanı görübsə, ona 250 funt-sterlinq mükafat veriləcək. Buyurun, ondan 250 funt- sterlinqlik mükafatınızı alın». Təsəvvür edin ki, sınağa bəxtigətirməyən kimi qatılmış insanlardan heç biri bu elana diqqət yetirmədən, ciddi-cəhdlə şəkilləri sayıbmış.

Qəzet yazmışdı: «Bu insanların uğursuzluğunun səbəbləri elə özləridir. Adətən, belə insanlar gərgin, əsəbi, özünə inamsız və kompleksli olurlar. Və onların daxili narahatçılığı yeni, fayda gətirə biləcək nəyisə görmək qabiliyyətini bloklayır, imkan vermir ki, öz intuisiyalarını dinləsinlər».

Riçard Vaysmana görə uğur qazanmaq üçün mütləq 3 mərhələni keçmək lazımdır:

1.     Xoşbəxtliyə gedən yolda ilk addım özünün özünə söyləməyindir: «Həyatın var-dövləti sonsuzdur, özü də hamını təmin edəcək qədərdir. Mütləq orada rastımıza yüksək əmək haqlı iş yerləri, gözəl xanımlar (yaxud əliaçıq bəylər), yaxşı dostlar çıxacaqlar. Sadəcə, gözlərimizi daha geniş açmalıyıq ki, uğuru görə bilək».

2.     İkinci addım həyata ağır sınaqlar mənbəyi deyil, macəra kimi baxmaqdır. Həyatdan yalnız sevinc və təltiflər gözlənilməlidir, qəfildən qarşına çıxan çətinliyi isə bu çətinlikdən çıxmaqçün düzgün qərar verib bundan məmnun olmaq naminə bir çağırış hesab etmək lazımdır.

3.     Nəhayət, üçüncü addım özünə inam aşılamaqdır ki, yaşanan hər gün dörd tərəfində böyük imkanların yaranması deməkdir – sadəcə bununçün bütün qapıları usanmadan, yorulmadan döymək lazımdır. Mütləq sizə qapılardan ən azı birini açacaqlar.

Və qəzet son olaraq oxucularına bir redaksiya məsləhəti də vermişdi: «Siz vəzifəlisinizsə uğur qazanan, bəxti gətirən şəxsləri işə götürə bilərsiniz, yox sıravi adamsınızsa, belə bir şəxslərlə dostluq edə bilərsiniz. Onların uğur enerjisi sizə də keçəcək. Belələri yaxşı ideyalar irəli sürəcək, nəhəng planlar quracaq, sərfəli təkliflər tapacaqlar. Onların energisi sizi də uğura yönəldəcək».

Bax bu da oxucularım üçün daha bir tövsiyə: Qaramat basmış adamlardan, bədbin və uğursuzlardan kənar gəzib işıqlı, uğurlu insanlara yaxınlaşın. Qoy onların həyat işığı sizə də nur saçsın.

“Ədəbiyyatvə incəsənət”

(25.07.2023)