Beynəlxalq Tələbələr, Qara pişik və ekskursiya günləri Featured

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu günə təsadüf edən əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:

17 noyabr. Ümumdünya CİS günü

GİS Day – Coğrafi İnformasiya Sistemləri gününün təşəbbüskarı Amerikanın başda Milli Coğrafiya Cəmiyyəti və Hewlett-Packard kompaniyası olmaqla bir sıra kompaniya və cəmiyyətlərdir. Bir həftə ərzində müxtəlif sərgilər, forumlar, seminarlar keçirilir, tələbələr, məktəblilər, digər arzulayanlar geoinformatika sahəsindəki ən son yeniliklərlə tanış olurlar. Bu il 65 ölkənin 700 təşkilatı CİS gününü qeyd edəcək.

 

17 noyabr. Beynəlxalq Tələbələr günü

Bütün zamanlarda cəmiyyətin ən tərəqqipərvər zümrələrindən biri tələbələr hesab olunmuşlar. Novatorluğa, kreativliyə və əlbəttə ki azadlığa meyilli olan tələbələr əksər vaxtda cəmiyyətə nümunə göstərilmiş, yetişən nəslə örnək olmuşdur. Elə bu 17 noyabr günündə tələbə həmrəyliyinin qeyd edilməsi də bu cür tələbə cəsarətini simvolizə edir. Belə ki, 1939-cu ilin bu günündə Çexoslovakiyanı işğal etmiş faşistlərin əleyhinə nümayişlərə qalxan çex tələbələrinə qarşı zorakılıq nümayiş edilmiş, 1200 tələbə həbs olunmuşdu, ən fəallar isə məhkəməsiz edam edilmişdilər.

Elə Bakıdakı 1988-ci ilin noyabr mitinqlərinin də əsas qüvvəsi tələbələr olmuşdur. Azərbaycan tələbələri bu gün də fəaldırlar, təhsildə, ictimai həyatda fərqlənir, cəmiyyətdə demokratiyanın bərqərar olması yolunda çabalar göstərirlər. Bayramınız mübarək, əziz tələbələr!

Bizlərə isə tələbəlik illərinin xoş xatırlamaları qalır. (“Sızlar yada düşəndə ürəyimin telləri” – deyə zümzümə də etmək olar).

 

17 noyabr. Daha nələr

Bu gün ekskursiyalar günüdür, məsələn, bakılılar evdən çıxıb ən azı İçərişəhərə, vaxtı çox olanlar Yanardağa ekskursiya edə bilərlər. Bu gün Beynəlxalq ölü doğulan uşaqlar günü də qeyd edilir, bununla cəmiyyətin diqqəti dünyaya göz açmağa macal tapmayan biçarə varlıqlara cəlb edilir, artmaqda olan bu xoşagəlməz halların qarşısının alınması üçün əhali təşviq edilir; Beynəlxalq Qoze pivəsi sevənlərin günüdür həm də. Qoze - ənənəvi, spirti bir qədər az olan alman pivəsidir; Rusiyada “uçastkovı” (yəni sahə müvəkkili) günüdür, Hindistanda əzaba qatılanlar günüdür, Yaponiyada syoqi günüdür (şahmata bənzər stolüstü oyundur syoqi), Ukraynada tələbə günüdür. Amerikada isə Milli evdə bişən çörək və Milli paxlava günüdür. Və bu sözü elə “paxlava” kimi qeyd ediblər, biləsiniz.

1989-cu ildə dost Pakistanda Benazir Bhutto baş nazir seçilib. 1971-ci ildə Şimali İrlandiyada hərbi çevriliş olub, Olster hakimiyyətə gəlib. 1966-cı ildə böyük meteor yağışı baş verib, bu yağış SSRİ səmasında da görünübmüş. 1959-cu ildə CAR-da süni brilliant istehsalına başlayıblar. 1944-cü ildə Danni təxəllüslü məşhur komediya aktyoru Denni DeVito doğulub. 1929-cu ildə IBM-in yaradıcısı Hollerit vəfat edib. 1913-cü ildə Panama kanalından ilk gəmi keçib. 1906-cı ildə Honda kompaniyasının qurucusu olan məşhur yapon mühəndisi Soitiro Honda dünyaya gəlib. 1869-cu ildə Suveyş kanalı istismara verilib. 1800-cü ildə Vaşinqton ABŞ-ın paytaxtı olub. 1796-cı ildə rus imperatrisası 2-ci Yekaterina dünyadan köçüb. (Bilirsiniz də, bu Yekaterina az aşın duzu olmayıb). 1587-ci ildə Niderland milli dramının banisi, Avropa ədəbiyyatının “Qızıl əsr” pleadasının üzvü Yost Vondel doğulub.

 

17 noyabr. Və ən nəhayət, Qara pişik günü

Bəzi ölkələr bu gün qara pişik gününü qeyd edirlər. Qara pişik qarşımızdan keçirsə, demək, işlərimiz həmin gün gətirməyəcək. Amma çıxış yolumuz da var, ya qayıdıb başqa yolla getməliyik, ya başımızdakı papağı fırlatmalıyıq. Yetər ki, qara pişik taleyimizdən keçməsin.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.11.2023)

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.