Super User
QİRAƏT SAATInda “Eşq mələyi”
“Ədəbiyyat və incəsənət”in Qiraət saatı rubrikasında bu gündən etibarən siyasi romanlar müəllifi kimi tanıdığınız Adəm İsmayıl Bakuvinin bu dəfə eşq romanı ilə tanış olacaqsınız.
“Eşq mələyi” sizi bir başqa dünyaya aparacaq. Orada haqq ilə nahaq, yalan ilə həqiqət, namus ilə əxlaqsızlıq mübarizə aparır. Bu sayaq mübarizələrdə ədalət qalib gəlirmi?
Bu sualın cavabını romanı bitirərkən biləcəksiniz.
21-ci hissə
Yeni başlanğıc
2015-ci ilin 11 aprel günüydü, Aylinin on yaşını – ilk yubileyini qeyd edirdilər. Evlərinə yaxın “Damla” kafesində masa sifariş eləmişdilər. Xəyal gəlmişdi, yoldaşı ilə Leyli gəlmişdi, Nazəndə xanım gəlmişdi, qızları və yoldaşı ilə Gülgün gəlmişdi, bir də Ülkər, Aylin və Zöhrə idi. Kişilər masanın ayaq tərəfində üçlükdə vururdular, qadınlar öz keflərində idilər, deyib-gülürdülər. Uşaqlar da ora-bura qaçır, dəcəllik edirdilər.
Bu vaxt iki kuryer içəri çox böyük bir yumşaq oyuncaqayınıdartıb gətirdilər. Hamının diqqəti bu ağappaq ayıya yönəldi. Aylin də, əkiz bacılar da ağızlarını açıb heyranlıqla ayıya baxarkən, onunla oynamaq arzusunu qurarkən kuryerlər “Aylin kimdir?” sual etdilər. Ayının sinəsindən “Sevimli Aylin, 10 yaşın mübarək!” lövhəciyi asılmışdı.
Bu möcüzəli ayının məhz ona gəldiyini gördükdə Aylin sevindiyindən necə qışqırdı, atılıb-düşdüsə, hamı uşaq sevincinin gücünə heyran qaldı.
Hədiyyənin kimdən gəldiyini hamı götür-qoy eləməyə başladı, gümanlar heç yerə gedib çıxmırdı.
Ülkərin elə bir qohumu, tanışı yox idi bu cür bahalı hədiyyə göndərməyə. Məktəbdən hədiyyə göndərilməsi də absurd idi, heç Aylinin ad günü barədə kollektiv bilgili də deyildi.
Zöhrə hisslərə qapılıb “Bəlkə atası göndərib?” deyəndə Nazəndə xanım “Madar elə mərifətin yiyəsi deyil” cavabı ilə Zöhrəni fikrindən daşındırdı.
Yalnız Gülgünün gözləri gülürdü. Bir anlıq Ülkər şübhələndi, ehmalca Gülgündən “Rəşid müəllim göndərib?” deyə soruşdu, təsdiq cavabını alanda xeyli duruxub qaldı.
Nə eləsin, gerimi qaytarsın hədiyyəni?
Aylin özündən böyük ayıya o qədər aludə olmuşdu, o qədər sevinirdi ki...
Ülkər yenidən Gülgünə üz tutdu:
-- Niyə edir axı bunu? Mən yek kəlmə ilə demədimmi ki, həyatımda bundan sonra kişi olmayacaq?
Gülgün üzünü turşutdu:
-- Axmaqsan, vallah. Çim yağ-bal içində yaşayassan, ay zavallı. Nə qədər sıxıntı, nə qədər ehtiyac olar? Nə qədər acı çəkmək olar axı?
Ad günü major notlarla başa çatdı.
Növbəti günlərdə Rəşid müəllimdən hədiyyə gəlişləri lap intensivləşdi. Evə, iş yerinə iri gül buketləri, brend ətirlər, bahalı şokolad korobkaları ayaq açıb yeriyirdi.
Bir dəfə Gülgün biclik işlətdi, Ülkəri kafeyə apardı, Rəşid müəllim də orada peyda oldu. Bu cür adamların diqqət mərkəzinə düşdünmü, qopa bilmirsən. Cazibələri maqnitdən betər olur, adamı çəkir.
Rəşid müəllim onların toyuq naqetsi, kartof frisi və koladan ibarət kasıb süfrələrini xeyli doladıqdan sonra süfrəyə kalmarlı sezar salatı, narda qovrulmuş nərə balığı, Periyer mineral suyu, bir də fransız şampanı gətizdirdi. Ülkər durub getmək istəyirdi, amma tək nəzakət xatirinə yox, həm də Rəşid müəllimin nüfuz zəhminə görə bunu edə bilmirdi. Qapının ağzında onun iki cangüdəni dayanmışdı, pəncərənin qarşısında AA seriyalı zil qara “Qallenvagen”avtomobili bərq vururdu, Rəşid müəllim Ülkər üçün məktəbdə eşq elan edən müəllim yoldaşları deyildi ki, bir kəlmə “məndən əl çək” söyləsin.
Ülkər daha sivil qaydada Rəşid müəllimdən onu rahat buraxmağı xahiş edəcəkdi, bunu bir qədər sonraya saxlamışdı, amma məclis qızışdıqca hər dəfə bu kəlmələri söyləməyi bir az da təxirə salırdı.
Rəşid müəllim Gülgünün sağlığına badə qaldırdı, dedi, sənin sayəndə mən Ülkər adlı bir xanımın varlığından xəbər tutdum. Dedi, həyatım boyu axtardığım ideal xanım obrazını mən Ülkərdə tapmışam.
Həmin gün Rəşid müəllimlə Gülgünün təkidinə baxmayaraq, Ülkər onlarla içki içmədi. Ürəyindən keçənləri isə axşam mesajla Rəşid müəllimə yazdı.
“Salam Rəşid müəllim. Personama maraq göstərməyiniz, sevgi bəsləməyiniz məni çox mütəəssir edib. Üstəlik, məni tutduğunuz hədiyyə yağışına görə də sizə hədsiz minnətdaram. Ciyərparamın ad günündəki centlmenliyiniz, onu xoşbəxtlər xoşbəxtinə çevirməyiniz üçün ayrıca sağ olun. Amma mənimlə yaxın olmaq təklifinizə qətiyyətlə yox deyirəm, üzrlü sayın. İki uğursuz ailə həyatı cəhdindən sonra özümə qapılmış, balamı böyütmək amacı ilə yaşayan birisiyəm. Axtardığınız sevgini, əfsus ki, sizə bəxş edə bilməyəcəyəm”.
Yazdı, yüz dəfə ora-burasını dəyişdi, nəhayət, yolladı.
Növbəti dəfələrdə Rəşid müəllimin Ülkərə marağı əsla əskilmədi, əksinə, get-gedə artdı. Gülgün də öz ampluasında idi, onun beynini doldurur, yola gətirməyə çalışırdı.
Bir dəfə yenidən Gülgünün restorana dəvəti Rəşid müəllimin orada peyda olması ilə sonuclandı. Bu dəfə Rəşid müəllim onlara Texas steyki dadızdırdı, bu dəfə şampan şərabından Ülkər də vaz keçmədi, nəzakət xatirinə bir-iki qurtum içdi.
Rəşid müəllim özü haqda tam bilgiləri Ülkərin ovcuna qoydu. İki oğlu, bir qızı var, hamısı ailəlidir. Altı nəvə sahibidir. Həyat yoldaşını valideyn təhriki ilə alıb, kənd qızıdır, əsla onu təmin etmir. Bu qədər müddətdə hələ də ləhcəsini dəyişə bilməyib, hələ də şəhərli kübar qadın imicinə keçməyib. Deməzsənmiş, ailəvi məclislərə, dövlət ziyafətlərinə Rəşid müəlim onu aparmağa utanırmış.
-- Bilirsiz, Ülkər xanım, kişinin bir özü yaşda, uzağı iki yaş o yan-bu yana uşaqlarının anası, onun qulluğunda duran həyat yoldaşı olar, bir də onun duyğularına hakim kəsilən, onu hiss-həyəcan burulğanına salan gözəl-göyçək gənc sevgilisi. Həyat yoldaşı daha çox adama yoldaş, dost ola bilər, ondan sevgili çıxmaz. Bir evdə yaşamaq, hər gün üz-üzə gəlmək sevgi hissini korşaldar. Sevgi hərdən gələn bayram kimi olmalıdır, sevgilin üçün darıxmalı, ondan ayrı qalıb həsrətini çəkməlisən. Siz, həqiqətən, mənim qadınlıq və gözəllik idealımsız. Sizi qızıla, brilyanta tutacam, zənginlər zəngini edəcəm, bütün arzularınızı həyata keçirəcəm. Qızınızı da ən bahalı məktəblərdə oxutduracam, gələcəyini tam təmin edəcəm. Bu badəni sizin sağlığınıza içmək istəyirəm.
Bu tostdan sonra Ülkər, nəhayət ki, cəsarət tapıb “Məni hansı ampluada görmək istəyirsiz? O imkanlı kişilər deyire, filankəsi saxlayıram, o sayaq saxlamaq istəyirsiz” sualını verdi, ardınca da “Mən buna əsla razı olmayacam” söylədi.
Söhbətə Gülgün də qatıldı, mövzunu xeyli müzakirə etdilər, axırda üçlərin sirri kimi aralarında şərt bağlayaraq Rəşid müəllimlə Ülkərin molla kəbini ilə yaşamasını qərarlaşdırdılar.
Həyat yeni qapılar açırdı Ülkərin üzünə.
Onu birdən-birə zəngin, arxalı bir xanıma çevrilmək perspektivi gözləyirdi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
Xankəndindəki matça erməni reaksiyası
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Normal kişilər səhər evdən çıxıb axşam qayıdırlar. Anormal kişilər isə axşam evdən çıxıb səhər qayıdırlar.
Qadınlar üçün təbiət kişidən yaxşı heç nə fikirləşə bilməzdi.
Müasir qadınlar çox xoşbəxtdirlər, piylərini fotoşopla silə bilirlər.
Azərbaycan-monqol lüğətindən:
baka - gicbəsər
qaydzin - əcnəbi
baka qaydzin - amerikalı
Ermənilər Xankəndindəki “Qarabağ” - MOİK oyunundan sonra erməni futbol federasiyasını tənqid atəşinə tutublar. “Ara, siz vaxtında futbol oynaya bilsəydiniz indi onlar gəlib yerinizə oynamazdılar”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
GÜNEY AZƏRBAYCAN POEZİYASI ANTOLOGİYASInda Sevər Şəhabinin “Ölsəm öləcək” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində portalımızın Güney təmsilçisi Əli Çağla bu dəfə sizlərə Sevər Şəhabinin şeirlərini təqdim edir.
Sevər Şəhabi kimi tanınan şair, etimoloq və Güneydə muasir məşhur mahnıların müəllifi 1983-cü ildə Təbrizdə doğulmuşdur. O, şeirdən çox, illərdir ki, etimoloji və lüğətlər qonusunda çalışır.
ÖLSƏM ÖLƏCƏK
O küsdü, ayrıldı, getdi
Yıxıldım, bir təhər durdum.
Quyladım onu qəlbimə,
Qədəh-qədəh kafur vurdum.
Qırx gün keçdi, o gəlmədi,
Getdim qəlbimin üstünə.
Qıçlarımı aralayıb,
Etdim qəlbimin üstünə.
Dedim: "Bu da ölənlər tək,
İllər sonra yaddan çıxar."
Bilmədim qəlbim atdıqca,
Damarımda ölü axar.
Məndə bir diri, ölü var,
Nə dirilir, nə də ölür.
O, qəbrinin əzabını -
Mənə verir, mənə gülür.
Bilən varmı bundan sonra,
Qəlbimə kimlər gələcək?
Təkcə bunu bilirəm ki,
Mən ölsəm, ölən öləcək...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
POETİK QİRAƏTdə Əlizadə Nuridən “Torpaq idim, ələdilər toz oldum...” şeiri
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Poetik qiraət rubrikasında bu gün sizlərlə şair Əlizadə Nuri görüşür. Kədərli şeirdir, bədbin şeirdir. Şairlər görəsən niyə bunca dərdli olurlar?
Dəfinəymiş hər dəfəsi bu dəfin,
Səfsəfələr səhv taniyar sədəfi.
Bir canım var, neçə- neçə hədəfim,
Bir bəxtim var, yüz bəxtimdən küsmüşəm.
Duza gedir, ya ardınca duz gedir?
Gedir ömür, bir qədər də sus, gedir...
O əyrinin işi yaman düz gedir,
Mən də elə " düz" bəxtimdən küsmüşəm.
Bala - bala bal yığmışdı Balayan,
Öz- özünü vurar bir gün cərəyan...
Bir kəlməni yüz kəlməyə calayan
Calaq olan söz bəxtimdən küsmüşəm.
Tilsim idi, indi axı nədi o?
Özü öldü, özü ağı dedi o...
Kərəm yandı, söndürə bilmədi o-
Simi sınmış saz bəxtimdən küsmüşəm.
Göydən yerə enəcəkdi sirr yağış,
Gələcəksən məni də dindir, yağış..
Bulud əkdim... göyərmədi bir yağış-
Bahar vaxtı yaz bəxtimdən küsmüşəm.
Qulluqçunu oynatdılar, qul qalıb,
Bir az ömür, bir azca da pul qalıb...
Həyat ölüb...arzularım dul qalıb
Öz taxtımdan , öz bəxtimdən küsmüşəm.
Ağla qara görüşdülər...boz oldum,
Məni minə vursalar da, az oldum.
Torpaq idim, ələdilər toz oldum,
Bəxti qara toz bəxtimdən küsmüşəm...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
“Düz qılıncın əyri qınla dostluğu heç vaxt tutmaz” - HÜMBƏT HƏSƏNOĞLUDAN 10 AFORİZM
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı statusman Hümbət Həsənoğlunun növbəti 10 aforizmini təqdim edir.
1.Güzgünün sehri ondadır ki, o, sənə həm xoşbəxtliyinin, həm də bədbəxtliyinin səbəbkarını eyni vaxtda göstərir.
2.Az bilənlər az da səhv edərlər, ən çox səhvi bildiyini güman edənlər edərlər.
3.Əzraili ən çox kədərləndirən şey onunla zarafat etmək istəyən insanların olmamasıdır.
4.Özünə hörmət edən hamıya hörmət edər.
5.Söz deyəndə arada susaraq sükuta mərhəmət göstərək.
6.Hamını özünə borclu sayan, sonda öz borcu ilə tək qalar.
7.İsti yay günləri haqda ən inandırıcı yazılar soyuq qış axşamlarında yazılar.
8.Düz qılıncın əyri qınla dostluğu heç vaxt tutmaz.
9.Çörəyə ehtiyacı olana moizə oxumaq hər iki tərəf üçün vaxt itkisidir.
10.İnsan Allah deyil, hər səhvi bağışlamaya da bilər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2923)
Vüqar İsmayılzadə: “Bu gün hansısa bir gəncə tövsiyyə verəndə inciyir”
Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu dəfəki müsahibimiz “Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi”nin ilk üzvlərindən biri olan Vüqar İsmayılzadədir.
-Salam Vüqar bəy, necəsiniz? Özünüzü necə təqdim edərdiniz?
-Salam, mən şair Vüqar İsmayilzadəyəm. Salyanda doğulmuşam. 9 yaşından şeir yazıram. Uşaqlıgım Neftçalada keçib. Orada ədəbi birliyin ən az yaşlı üzvü olmuşam. Sovet dönəmində qonorar deyilən qələm haqqını ən çox mən alırdım. Yəni şairlik mənə anamın laylayından hopub. Şair dostum Mətləb Ağanın köməkliyi sayəsində mən 1997-ci ildə “Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyi”nə üzv oldum. Ən böyük arzum AYB -yə üzv olmaqdır. İnşallah, məqsədimə Allahin izni ilə çataram.
Bu gün mənim əlyazmalarım dərc oluna bilmirsə, bu mənim maddi durumumun zəif olmasına dəlalət edir. Bəzən kövrəlirəm, ona görə ki, əsərlərim mətbəx yazısına çevrilib. Mənim kimi sayagəlməz yazarlar var bu vəziyyətdə.
-Bədbin notlara kökləndiniz. İlham mənbəyiniz nədir? Bu bədbinlikdirmi?
-İlhamın nə vaxt gələcəyi məlum deyil. Sadəcə Mirzəli etmək mənə düşər. Uşaq şeirlərim, dini səpgidə yazılarım çoxluq təşkil edir. Mən şeirsiz yaşaya bilmirəm...
-Əsərlərinizi ən çox nə zaman və harada yazmağı sevirsiniz?
-Sakit bir yer mənim düşüncəmi duruldur. O, zaman mən duyğulanaraq şeir yazıram.
-Ümumiyyətlə hansı janrda kitablar oxuyursunuz və niyə bu janra üstünlük verirsiniz?
-Əruz vəznində qəzəl, hecada gəraylı, qoşma. Klassik ədəbiyyatda məsnəvi janrını sevirəm. Sərbəst şeirlərdən başqa bütün janrlarda yazıram.
-Əsərləriniz haqqında mümkünsə məlumat verə bilərsinizmi?
-Mən 1998-ci ildə Bakıda “Qəhrəmanlıq növbəsi” adlı kitabçamı dərc etdirmişəm. Sonra təxminən, 2000-ci ildə “Könül harayıdır Kürün töhvəsi” almanaxında şeirlər dərc etdirmişəm. İki kitab müəllifiyəm.
-Sizcə, kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün nə etmək lazımdır?
-Kitab mənim ruhumun qidasıdır. Əgər mən mütaliəyə etməsəm yaşaya bilmərəm.
-Yazıçı olmaq istəyən gənclərə hansı məsləhətlərinizi verərdiniz?
-Bu gün hansısa bir gəncə tövsiyyə verəndə inciyir. Xüsüsən də tərifləməyəndə... Amma bizim zamanımızda, yəni sovetlər dönəmində ədəbi tənqid var idi. Zəif şeirə və zəif şairə yer yox idi. Gənclərə məsləhətim budur ki, çoxlu mütaliə etsinlər. Xüsusən də səmimi hisslər müəllifliyindən uzaq dursunlar. Poetikaya şeirlərində çox yer versinlər.
-Dəyərli zamanınızdan bizə vaxt ayırdığınız üçün minnətdaram, Vüqar bəy! Əgər mümkünsə bir şeirinizi bizlərlə paylaşa bilərsinizmi?
-Mən də sizlərə öz dərin təşəkkürümü bildirirəm. İşlərinizdə uğurlar arzulayıram! Əlbəttə.
Çoxu ömür yaşayır,
Zənlə güman içində.
Yaz ömrü qış daşıyır,
Solğun xəzan içində.
Salır sərvətə həvəs,
Alır şöhrətlə nəfəs,
Nifrət qazanır əbəs,
Külli insan içində.
Odu qoxusuz olur,
Zülmü yuxusuz olur,
Cahil qorxusuz olur,
Dursa nadan içində.
Sözün də baxışı var,
Bəzəyi, naxışı var,
Nə yaxşı ki yaxşı var,
Yaxşı - yaman içində.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
POEZİYAMIZIN QIZIL FONDUNDAN - Vahid Əziz, “Qadın çantasına bənzəyir Bakı...”
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xalq şairi Vahid Əziz! Lirikanın ən dərinliyini, fikir yükünün ən ağırlığını, poetik gözəlliyin ən təkrarsızını ortaya qoyan bir şairimizdir Vahid Əziz.
Onun bütün yaradıcılığı gözəldir, bizsə son illər yazdığı şeirlərindən seçmələr edəcəyik.
... hər yerinnən duran “şairəm” deyir,
İnsanın üzündə həya gərəkdir!
M.Müşfiq
İşıqlar səsləyir yolnan gedəni,
qaranlıq baxmağa Aya saxladır,
qışda İlham pərim dindirmir məni,
qəlbində olanı yaya saxladır.
Pərim də soyuqdan bezardı bəlkə,
mənimki “mövsümü azardı” bəlkə?
Dünyanın yarısı yazardı bəlkə –
yaxşı ki, çoxunu həya saxladır!
Yer üzü o vaxtdan azarlı imiş,
sevinclər biçarə, dərd – varlı imiş!
Amma oğrular da abırlı imiş;
bilirmiş – çəpəri paya saxladır.
Zəkalar yenilməz zəfərlər çalır,
məğrur çiyinlərdə Vətən ucalır,
aqillər puluynan şəhərlər salır,
axmaqlar – şabaşlıq toya saxladır.
Didərgin köçləri düşüb yollara,
batar xəyanətdən pozulan sıra,
nəsillər kimləri yazacaq ora –
“Qızıl dəftərini” saya saxladır.
Pərvanə ömrüdür işıqlarınkı,
indiyə nə var ki, dərd sabahınkı!
Qadın çantasına bənzəyir Bakı –
içində hər cürə boya saxladır...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
47 abidə yer üzündən tamamilə silinib
Nihad Alimoğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Vaxtı yetişmiş bir sual: Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda nə qədər tarixi və mədəniyyət abidəsi var? Açıq portfeldə növbəti rəqəmi açıqlayırıq və qeyd edirik ki, sözügedən bölgədə 705 tarix və mədəniyyət abidəsi dövlət qeydiyyatına alınıb.
Bu barədə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin 100 illik yubileyi çərçivəsində keçirilən “Mədəni İrs” forumunda mədəniyyət nazirinin müavini Səadət Yusifova məlumat vermişdi və mən də bunu qeyd etmişdim.
Oeyd edək ki, işğaldan azad edilən ərazilərdə aparılan təhlillər nəticəsində müəyyən olunub ki, həmin ərazilərdə çoxsaylı dövlət qeydiyyatına alınmayan tarixi, arxeoloji və memarlıq əhəmiyyətli daşınmaz mədəni irs obyektləri də mövcuddur.
İşğal dövründə onlar məqsədli şəkildə dağıdılıb, vandalizmə məruz qalıb, 47 abidə yer üzündən tamamilə silinib.
2020-2022-ci illərdə Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidməti tərəfindən 433 tarix-mədəniyyət abidəsinə baxış keçirilib, eləcə də həmin ərazilərdə yerləşən dövlət qeydiyyatında olmayan tarixi, memarlıq, arxeoloji əlamət daşıyan 182 obyektin - yeni aşkar olunmuş abidənin monitorinqi aparılıb.
Bəli, rəqəmlər çox şeydən xəbər verir!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
ŞƏHİDLƏR BARƏDƏ ŞEİRLƏR – Mübariz İbrahimov
Həvəskar şair Çoşqun Xəliloğlu Şəhidlər barədə şeirlər silsiləsini Redaksiyamıza təqdim edib. Növbəti şeir Mübariz İbrahimova ithaf olunub.
MÜBARİZ AĞAKƏRİM OĞLU İBRAHİMOV
(07.02.1988.-18.06.2010.)
Azərbaycan Silahlı Qüvvələrində xidmət etmiş gizir, Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı, qeyri-adi dərəcədə qorxmaz və cəsarətli, Azərbaycan əsgərinin qəhrəmanlıq rəmzinə çevrilmiş şəhid!
MÜBARİZİN HÜNƏRİ
Adı kimi özü də cəsur, mübariz idi,
Babəkdən, Koroğludan, Həzidən varis idi.
Dözmədi erməninin şərəfsiz əməlinə,
Qəzəb ilə götürdü avtomatı əlinə.
Düşmən üstə yeridi, aslan kimi, nər kimi,
Qırdı, biçdi yağını, igid cəngavər kimi.
Doğma Vətəni, yurdu canından çox sevirdi,
Bu sevgiylə özünü pərvanəyə çevirdi.
Şəhidlik şərbətini qəhrəman kimi içdi,
Sevdiyi Vətən üçün əziz canından keçdi.
Mübarizin hünəri doğrudan da heyrətdir,
Müstəqillik yolunda şəhid olmaq qeyrətdir.
Şəhidlik zirvəsinə, xoşbəxtdir - ucalanlar,
Əbədi yaşayacaq bu yurddan güc alanlar.
Müqəddəs, pak yollarda gör nə qədər izlər var,
Vətən fəxr eyləyir ki, ölməz Mübarizlər var.
Mübariz ucalıqdır, Mübariz bir zirvədir,
Tariximə Tanrıdan bir əbədi töhfədir.
Ana yurdu salamlar, al gündüzlər, səhərlər,
Bu diyarı qoruyur Mübariztək əsgərlər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
Gülyaz Məmmədova: “Ailədə on uşaq olmuşuq, 6 bacı, 4 qardaş”
Çox vaxt jurnalist müsahibindən söz ala bilmir. Necə edəsən ki, müsahibin danışsın? “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış tənqidçi Əsəd Cahangirlə “Ustad dərsləri” rubrikasını təqdim edir. Burada Əsəd Cahangirin müxtəlif illərdə götürdüyü ən maraqlı müsahibələr tarixi ardıcıllıqla təqdim olunur.
Müsahiblərdən rəhmətə gedəni də var, fəaliyyətini davam etdirəni də.
Növbəti müsahib müğənni Gülyaz Məmmədovadır. Ondan müsahibə1998-ci ilin fevralında götürülüb.
ALTI QIZIN BİRİ GÜLYAZ
Müsahibimiz gənc müğənni, Azərbaycan opera və Balet Teatrının solisti Gülyaz Məmmədovadır.
- Gülyaz xanım, bir əsrlik ənənəsi olan Opera teatrının solisti olmağı çox adlı-sanlı müğənnilər arzu etsə də, bu, hamıya nəsib olmur. Hələ çoxlarının tanımadığı gənc Gülyaz buna necə nail oldu?
- Mən hələ Asəf Zeynallı adına musiqi məktəbinmdə oxuyanda opera teatrına dəvət olunmuşdum. Polad Bülbüloğlu konsertlərin birində ifamı bəyənmiş və məsləhət görmüşdü ki, məni Leyli roluna dəvət etsinlər. musiqi məktəbində mənə muğamdan dərs deyən Nəriman Əliyev səhnəyə çıxmağı məsləhət görmədi. Dedi ki, hələ tezdir. Odur ki, təyinatımı operaya verəcəklərini əvvəlcədən bilirdim və elə də oldu.
- “Leyli və Məcnun”dakı ilk çıxışınızı necə xatırlayırsınız?
- Nəriman müəllim deyirdi ki, başın qarışacaq operaya, muğamın sirlərini tam öyrənə bilməyəcəksən. Ona görə operaya bu tezliklə gəlməyimi istəmirdi. Qəndab Quliyeva, Arif Babayev, Canəli Əkbərov, Baba Mahmudoğlu onu dilə tutub, razı sala bildilər. təyinatımı opera teatrına aldım. Canəli Əkbərov Mənsum İbrahimovu Məcnun, məni isə Leyli roluna hazırladı. Mən onun zəhmətini xüsusi qeyd etmək istəyirəm. premyera 1993-cü ilin iyununda oldu. Bizimlə birlikdə Canəli müəllim də bərk həyəcan keçirirdi. Tamaşa uğurlu oldu. Tamaşadan sonra Polad müəllim dedi: “Mən fəxr edirəm ki, opera üçün yeni Leyli tapmışam”. Sonra Aşıq Qərib”də Sənəmi, “Arşın mal alanda Tellini oynadım.
- Sizin bacınız Gülyanaq xanım da müğənni kimi məşhurdur. Ailənizdə incəsənət mühiti olubmu?
- Şəkinin Böyük Dəhnə kəndində doğulmuşam. Atam dülgər idi, anam evdar qadın. Ailədə on uşaq olmuşuq, 6 bacı, 4 qardaş. Qızların hamısının musiqi səsi var. Atam arada toylara gedər, zurna çalardı. Qardaşlarımdan biri Şəki tərəfdə yaxşı qarmonçu hesab olunur. Böyük bacım Rəhimənin xüsusən güclü səsi var. O, Asəf Zeynallı adına Musiqi məktəbini bitirib. Sonra ailə qurdu, sənətdən uzaqlaşmağa məcbur oldu. İndi hər dəfə məni, Gülyanağı görəndə kövrəlir. Deyir ki, sizi səhnədə görəndə elə bilirəm özüm oxuyuram.
- Gülyanağı nə əcəb Leyli roluna dəvət etmirlər. Məncə, onda Leyliyə lazım olan hər şey var: güclü səs, uca qamət...
- Gülyanaq yəqin ki, gec-tez Leylini oynayacaq. İndi o, Rəşid Behbudov adına Mahnı Teatrında işləyir. Görünür, opera səhnəsinə çıxmağa hələ o qədər də tələsmir.
- Təxminən iki il sizi opera səhnəsində görmədik. Bu nə ilə bağlı idi?
- Ailə qurmağımla. Oğlum Ramazan dünyaya gəldi, səhnədən müvəqqəti uzaqlaşmağa məcbur oldum. Fasilə vermək müğənni üçün pis nəticə verə bilər. Amma xoşbəxtlikdən yenidən səhnəyə qayıdanda elə bir problemim olmadı. Kollektiv də məni çox mehriban qarşıladı.
- Sənətə qədəm qoyan hər bir gənc hansısa məşhur sənətkara vurulur, onu təqlid edir, sonra səhnəyə çıxır.
- Mənim ən çox sevdiyim müğənni Rübabə Muradova olub. Mənə elə gəlir ki, Rübabə xanım oxuyanda necə oxumaq haqqında fikirləşməyib, sadəcə ürəyindən gələn hissləri ifadə edib. Fatma Mehrəliyevanın da sənətini çox sevirəm.
- Fonoqramdan istifadə edirsinizmi?
- Əvvəllər fonoqrama qarşı çıxanlar çox olurdu. Amma elə vəziyyət olur ki, onsuz keçinmək olmur. Buna baxmayaraq, mənim fonoqramdan xoşum gəlmir. Fonoqramla oxuyanda elə bilirəm ki, dinləyici məni qınayır.
- Səhnəmizdə neçə-neçə Leyli olub, bu gün də sizinlə bərabər Opera səhnəsində Leylini oynayan müğənnilər var. Başqa Leyli ifaçılarından öz fərqinizi nədə görürsünüz?
- Bir onu bilirəm ki, heç kimi yamsılamıram. Yaxşıyam-pisəm, hər nəyəm, özüməm. Məncə sənətkar müəyyən yaşa qədər kimisə özünə kumir seçə bilər. Əgər kimsə müəyyən yaşdan sonra da başqasının təsiri altındadırsa, mən onun istedadına şübhə edirəm. Mən Rübabə Muradovanın Leylisini çox sevirəm, amma heç vaxt onu təqlid etmirəm.
- Müxtəlif Məcnunlarınız olub, bir Leyli kimi onlardan kimi daha çox sevirsiniz?
- Zahid Quliyev, Səfa Qəhrəmanov və Mənsum İbrahimovla “Leyli və Məcnun” tamaşasında tərəf müqabili olmuşam. Hər üç sənətkara böyük hörmətim var. Amma Mənsumla səhnəyə çıxanda özümü daha yaxşı hiss edirəm. mənə elə gəlir ki, Allah Mənsumu Məcnun rolu üçün yaradıb.
- Ən çox hansı bəstəkarların mahnılarını oxuyursunuz?
- Şəfiqə Axundova və Ramiz Mirişlinin. Çünki onların mahnıları milli ladlar və melodiyalar üstündə köklənir. Bu, Şərq deyil, amma Qərb də deyil, sırf Azərbaycandır. Şəfiqə Axundova ilə yaradıcılıq ünsiyyətimizin qurulmasında hər ikimizin də şəkili olmasının rolu olub. Çox mehriban, qayğıkeşş, ideal dərəcədə xeyirxah insandır. Allah can sağlığı versin. Mənə həmişə ana, böyük bacı qayğısı göstərir. Ondan yerdən-göyə qədər razıyam. Ramiz müəllimin ciddiyyəti, səmimiyyəti, sadəliyi və təbiiliyi təkrarsızdı. Nə yaxşı ki, Allah məni belə böyük sənətkarlara rast gətirib, onların məktəbindən keçmişən.
- Muğamlardan hansını daha çox sevirsiniz?
- “Hümayun” mənim ən sevimli muğamımdır.
- Deyəsən, axı, “Hümayun” çox az oxunan muğamdır..
.
- Bu, onun çətinliyindən irəli gəlir. Elə ona görə də mənə əzizdir. Amma, bu, yeganə səbəb deyil. Bu muğamda hardansa naməlum, əlçatmaz bir məkandan, ilahi başlanğıcdan süzülüb gələn bir enerji, bir kədər var.
- Sənətdə kədərimi çox sevirsiniz?
- Sənət qəmlə yoğrulub, amma insanın qəlbindəki kədəri əritmək məqsədi daşıyır. Müğnninin səsindəki kədər dinləyicinin qəlbində sevincə çevrilir.
- Hazırda nə üzərində işləyirsiniz?
- Baba Mahmudoğlu ilə birlikdə Şəfiqə Axundovanın “Gəlin qaya”sı operasını hazırlayırıq. Burada baş rolu – Gülbaharı oynayacam.
- Özünüzdəki hansı cəhətləri bəyənir, hansıları bəyənmirsiniz?
- Bəyəndiyim cəhətim düzgünlüyümdür, yalanı sevmirəm. Bəyənmədiyim cəhətim ifrat sadəlövhlüyümdür. Heç kəsin xətrinə dəymək istəmirəm. ümumən, insanda incəliyi, zərifliyi, nəzakəti çox sevirəm.
- Deyilənlərə görə, hər toy dəvətini qəbul etmirsiniz...
- Qohum toylarını çox yola vermişəm. Düşəndə, toydan imtina etmirəm. toya getməyə də əskik bir iş kimi baxmıram. Yaşamaq, dolanmaq lazımdır. Aldığımız cüzi maaşla bu mümkün deyil. Camaat qarşısına çıxan adamın xərcləri çox olur. Bir paltarı iki dəfə geyinən müğənniyə tamaşaçı birtəhər baxır. Amma opera müğənnisi üçün toya getmək bir az problem yaradır. Toy müğənnini mikrafona alışdırır. Opera tetrında isə mikrafonsuz oxuyursan. Odur ki, tamaşama iyirmi-otuz gün qalmış toylara getmirəm.
- Tәsәvvür edin ki, seһrli xalçaya minib başqa planetә gedirsiniz. Sizә özünüzlə yalnız bir şey götürmәyә icazә verirlәr. Nәyi seçәrdiniz?
- Bu, çətin sual oldu (xeyli düşündükdən sonra) səsim onsuz da mənimlə gedəcək, oğlumu götürərdim.
- Arzu edirəm ki, Ramazan sizin sevginizə layiq övlad kimi böyüsün.
- Sağ olun.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(26.12.2023)
