Super User
Buddanın enməsi, pendir-çörək və Kolumbun tütünü gətirməsi günləri
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu günə təsadüf edən əlamətdar hadisələr hansılardır?
15 noyabr. Buddanın enmə günü
Hesab olunur ki, Budda təqvimi ilə 9-cu ayın 22-ci günündə Budda üç pilləli daş-qaşlı qızıl pilləkənlə taxtdan yerə enir. Buddanın taxta qalxmasını bütpərəstlər bir ayrı, taxtdan enməsini bir ayrı qeyd edirlər. Mənə isə Buddayla bağlı lap yeniyetməliyimdə eşitdiyim bir rəvayət o qədər xoş gəlib ki, hər dəfə Budda kəlməsini eşidəndə həmin rəvayət yadıma düşür. Demək, mərhəmətli Budda iş üçün müraciət edən bir kəndlini işə götürür, deyir, sənə qalmağa yer, gündə üç dəfə isti qida veriləcək, ilin 365 gününü yeyib-yatıb istirahət edəcəksən, yalnız bir gün – Ay tam tutulan günü yetmiş yeddi pilləkənlə qalxıb məbədin qübbəsində şam yandıracaqsan. Kəndli həvəslə bu işi qəbul edir. Təqribən 250 gün keçəndən sonra ilk Ay tutulması baş verir, Budda görür ki, qübbədə şam yandırılmayıb. Əsəbiləşən Budda cəld kəndlinin hüzuruna gətirilməsini tələb edir. Kəndli gətiriləndə ondan qəzəblə hansı səbəbə şam yandırmamasını soruşur, kəndli deyir ki, sən öz canın, bağışla, yatıb qalmışam.
Şərh vermirəm.
15 noyabr. Beynəlxalq pendir və çörək günü
İlk dəfə bu günü İngiltərədə, məşhur Straffordşir qraflığında qeyd ediblər, sonra bütün qərb dünyası bu bayramı qəbul edib. Xüsusən pendirin vətəni sayılan İcveçrədə bu bayram aktualdır. Pendir-çörək bizdə də trenddədir, baxmayaraq ki, biz bu bayramı qeyd etmirik, amma pendir - ən çox işlənən çörək yavanlığı hesab olunur. Ziyan etməz, naharda-filanda ənənəvi ət yeməyini kənara qoyub pendir-çörək yesək, qərblilərdən geri qalmasaq xəncərimizin qaşı düşməz ki? Yeri gəlmişkən, son vaxtlar qiymətlər ceyran belinə qalxmaqdadır, holland pendirinin kilosunun qiyməti şokedici 20 manat, ağ pendirinki isə şokedici 10 manat həddinə çatıbdır.
15 noyabr. Krallığı, imperatorluğu, şahlığı qorumaq ənənəsi
Belçika gözəl ölkədir, çox firavan və xoşbəxt əhalisi var. Bu gün onlar Kral sülaləsi gününü qeyd edirlər. Bu təcrübə bir çox ölkələrdə var. Britaniyada xüsusən kraliça böyük hörmət və nüfuza malikdir. Rusiyada da hələ də imperatorluq qorunub saxlanılır, bu qurumların de fakto və de yure hakimiyyətləri olmasa belə, rəmzi hakimiyyətləri var. Yeri gəlmişkən, ruslar Azərbaycanı işğal edəndə ayrı-ayrı xanlıqlarımızın süqutunu şərtləndiriblər. Bəlkə biz də əksər dünya ölkələri kimi xanlıqları tariximizin ululuğuna sübut kimi rəmzi mənada bərpa edək?
Avstriyada isə Müqəddəs Leopold günü qeyd edilir. Avstriya da gözəl ölkədir, oranın əhalisi də firavan və bəxtəvərdir. Babenberqlər sülaləsindən olan 3-cü Leopold (12-ci əsr) Avstriyanın və Vyananın himayəçisi hesab edilir.
Amerikada milli ədvalı peçenye günüdür, yeri gəlmişkən.
O ki qaldı bu gün baş verən tarixi hadisələrə, 1940-cı ilin bu günündə tarixdə ilk dəfə aviasiya bombardmanı baş tutmuşdur, 500 alman təyyarəsi İngiltərənin Koventri şəhərini bombalamışdır. 1940-cı ilin bu günündə dünyaşöhrətli italyan kuturye Roberto Kavallı də doğulmuşdur. 1934-cü ildə SSRİ-də ilk dəfə səs müşayiəti ilə teleproqram efirə getmişdir. 1904-cü ildə lezvası dəyişilən britva kəşf olunmuşdur. 1887-ci ildə isə russayağı “batareyka”, türksayağı “şarj” dediyimiz, öz dilimizdə deyimi mövcud olmayan həmin o nəsnə kəşf olunmuşdur. 1630-cu ildə İohann Kepler – ilk dəfə planetlərin Günəş ətrafında dövrə vurduğunu söyləyən alman astronomu dünyadan köçmüşdür. 1492-ci ildə Xristofor Kolumb ilk dəfə hinduların istifadə etdikləri tütün barədə avropalıları və asiyalıları məlumatlandırmışdır, onlar da qurudulmuş yarpağı kağıza büküb yandırararaq tüstüsünü udmaq prosesini mənimsəmək həvəsinə düşmüşdülər, o gündən də siqaret məişətimizə soxulmuşdur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.11.2023)
Bu gün Beynəlxalq həbsdə olan yazıçılar günüdür
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Mövzu çox maraqlı olduğundan onun üzərində bir qədər geniş dayanacağam, üzürlü sayın. Tarix boyu çox nəhəng yazıçılar olub ki, hakim rejim onları dəmir barmaqlıqlar arasına salıb. Məsələn, məşhur ispan Migel de Servantesə 1594-cü ildə Papanın İspaniya xidmətində vergi yığmaq tapşırılıb, o, vergini toplayıb bir tacirə saxlamağa verib, tacir də özünü bankrot elan edib pulu qaytarmayıb, nəticədə taciri də, yazıçını da həbs ediblər. Sevilya türməsinə salınan Servantes Don Kixot barədə romanını da elə orada yazıb.
Məşhur rus yazıçısı Fyodr Dostoyevski 1849-cu ildə çarı devirmək uğrunda mübarizə aparan Petraşevski dərnəyinə üzv olduğu üçün həbs edilib, 8 ay çəkən istintaqdan sonra ona güllələnmə hökmü kəsilib. Yazıçının başına torba keçirilib, tüfəngin tətiyi çəkilən anda çar Nikolayın əmri gəlib ki, güllələnmə həbslə əvəz edilsin. Beləcə, Dostoyevski Omsk həbsxanasına etap olunub, sərasər 5 il orada yatıb. Həbsxana dövründə “Ölü evdən qeydlər” povestini yazıb.
Məşhur irlandiyalı yazıçı Oskar Uayld 1895-ci ildə “mənəviyyatsızlıq” hökmü ilə həbs olunub. Bu hökmü ona “uşaqbazlığın və homoseksual əlaqələrin təbliğinə görə” veriblər, dustaqlıqda ağır işgəncələr altında yaşayan yazıçı bir neçə həbsxana dəyişəsi olub, “Redinq həbsxanası barədə ballada” onun həbs həyatının bədii şəkildə əksidir.
O’Henri (əsl adı-soyadı Uilyam Porter) - həbs həyatı yaşamış növbəti məşhur yazıçı da Oskar Uayldla eyni ildə həbs edilib. Bankda kassir işləyən O’Henri o dövr üçün həddən artıq böyük məbləğ hesab edilən 1150 dolları mənimsəməkdə ittiham edilib, həbs sanksiyası çıxarılanda özünü günahkar bilmədiyindən ölkədən qaçıb, Meksikada sığınacaq tapıb. Amma 3 ildən sonra sevimli həyat yoldaşının dəfni üçün vətənə gələndə həbs edilib, Kolumbus həbsxanasında 3 il 4 ay cəza çəkib. Orada 14 hekayə yazıb və onları öz adı ilə dərc etməyə utanıb, O’Henri təxəllüsündən ustifadə edib.
Və ən nəhayət, rus yazıçısı Aleksandr Soljenitsin. 2-ci dünya müharibəsi zamanı ön cəbhədə vuruşan yazıçı dostu ilə məktublaşanda açıqfikirlilik nümayiş etdirmiş, baş verən haqsızlıq və ədalətsizliklərdən söz açıbmış, məktubların oxunmasından xəbərsiz olan yazıçı 1945-ci ilin fevralında həbs olunmuşdu, 8 il həbs, ardınca ömürlük sürgün cəzası almışdı. Onu Marfinoda, “Yeni Qüds” düşərgəsində saxlamışdılar. Sonra Butırka həbsxanası, nəhayət, 1953-cü ilin fevralında azadlıq. Marfinodakı sürgün həyatından bəhs edən “Birinci çevrədə” romanı yazarın ən məşhur romanıdır.
Stalin repressiyası onlarca yazıçımızı həbsə atmışdı, həmin qanlı-qadalı tarix əsla unudulmaz. Yaxın tarixdə bizə peşəkar fəaliyyəti ilə bağlı yazıçı Çingiz Ələkbərzadənin həbs edilməsi məlumdur, eləcə də milli azadlıq hərəkatı dönəmində Kremlin şair Xəlil Rzanı həbs edib Lefortovo həbsxanasına salması.
Arada bir-iki digər yazıçı da həbsdə olub, buraxılıb. Amma onların “statyaları” ağır olduğundan (məsələn, dələduzluq) adlarını çəkməyə ehtiyac duymuram. Bu son dönəmdə isə yazıçı Əjdər Ol həbsdədir. O, həbs edilən sosial müdafiə naziri Səlim Müslümovun icra apparatının müdiri kimi korrupsiya ittihamı ilə üzləşib. Bizim xalqın gözəl bir deyimi var, həbsə düşən barədə deyirik ki, Allah qapısını açsın. O, qələm əhlidirsə, uzun illər mənəviyyat təbliğatçısı olubsa, bu niyyət ikiqat gücüylə səslənməlidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.11.2023)
Bizi niyə zəhərləyirlər?
Nihad Alimoğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Sovetlər vaxtı bizim doğma Sumqayıt şəhərinə ölü şəhər adı qoyulmuşdu. Niyə? Çünki insan sağlamlığı üçün ən zərərli müəssisələr məhz bu şəhərdə inşa edilmişdi, Kimya poliqonu burda idi. Bakı da ekoloji cəhətdən ən əlverişsiz şəhərlər sırasında idi. Neft emalı zavodları Qara şəhər adlı bir kabus yaratmışdı.
Müstəqillik bizim ekologiyanı xilas etdi - belə deyirlər. Amma tamamiləmi?
Əlimdə Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin mətbuat xidmətinin məlumatı var. Deyilir ki, atmosfer havasının keyfiyyətinin monitorinqi gündəlik olaraq Bakı şəhərinin Səbail, Xətai, Nizami, Nərimanov rayonları və Sumqayıt, Gəncə şəhərləri ərazisində hava keyfiyyəti üzrə fasiləsiz fəaliyyət göstərən avtomatik stansiyalar vasitəsilə həyata keçirilir.
Stansiyalardan əldə edilən məlumatların təhlilinə əsasən gün ərzində Bakı şəhəri üzrə hava keyfiyyət göstəricilərindən dəm qazı 1.4, kükürd qazı 1.1, Sumqayıt şəhərində azot-4 oksid 1.2 dəfə normadan yüksək müəyyən edilib.
Dəm qazı, kükürd qazı və azot-4 oksidin miqdarının normadan yüksək olmasına səbəb nəqliyyatın hərəkətinin intensiv xarakter daşıması, sənaye müəssisələrinin fəaliyyəti və insan faktoru ilə əlaqədardır.
Onsuz da məişət problemlərindən dolayı stresslər insanlarımızı çox əzir, sağlamlıqda fəsadlar yaranır. Qeyri-sağlam ekolojiyanı da üstünə gələk, görün bir nə əmələ gəlir.
Mən əlaqədar qurumlara səslənirəm, ölçü götürün! Eyni zamanda nasaz maşınlarla havanı zibilləyən məsuliyyətsiz sürücülərə səslənirəm, haqqa qayıdın.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
Şahin ovuna gələn ərəblər, yaxud Azərbaycanın ornitoloji turizm imkanları
Kənan Məmnədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Ölkəmizə şahin ovuna gələn ərəb şeyxləri bunu o qədər mütəmadi etdilər, faunamıza o qədər zərər vurdular, Qırmızı kitaba düşən şahinlərin sayını o qədər azaltdılar ki, ictimai qınaq yaratdılar. Hətta bozbaş komediyaçılarımız bu mövzunu məzxərə obyektinə də çevirdilər.
Amma heç demə, ornitoloji turizm deyilən bir nəsnə özündə quşlarla bağlı çox mətləbləri ehtiva edirmiş, binəva ərəblər də heç də beynəlxalq brokonyer deyil, ornitoloji turistlər imiş.
Azərbaycanın ornitoloji turizm üzrə potensialının təqdim olunması məqsədilə Azərbaycan Turizm Bürosu tərəfindən noyabrın 8-dən 13-dək Böyük Britaniya, İsveç, Bolqarıstan və Cənubi Afrika Respublikasından olan media nümayəndələri və quş müşahidəsi üzrə ixtisaslaşmış turoperatorlar üçün tanıtım səfəri təşkil edilmişdi, mıs-mıslardan sonra sözümün Mustafasına keçirəm.
Dövlət Turizm Agentliyinin bu missiyasında səfər zamanı xarici qonaqlar “Beşbarmaq dağı” Dövlət Tarix-Mədəniyyət və Təbiət Qoruğunun ərazisində quşların Qafqaz dağları ilə Xəzər dənizi arasında 90 kilometr uzunluğunda keçid yolunu əhatə edən "darboğaz"ı ziyarət edərək, payız miqrasiyasını müşahidə etdilər.
Bundan əlavə, Azərbaycanda əsas quş müşahidəsi əraziləri kimi tanınan Şirvan, Qızılağac, Hirkan Milli parkları, Mahmudçala gölü, Varvara su anbarı, Xızı dağları, eləcə də digər ərazilərə səfərlər həyata keçirilib, Azərbaycanda mövcud olan nadir quş növləri müşahidə edildi.
Proqram çərçivəsində səfər iştirakçıları üçün ornitoloji turizmlə bağlı təqdimatlar, həmçinin B2B formatlı görüşlər təşkil olundu.
Qeyd edək ki, Dövlət Turizm Agentliyinin tabeliyində olan “Beşbarmaq” Dövlət Tarix və Mədəniyyət qoruğu və digər müvafiq ərazilərdə ekoturizmin vacib bir istiqaməti kimi ornitoloji turizm imkanlarının inkişaf etdirilməsi və təşviqi prioritet istiqamətlərdən biri kimi müəyyənləşdirilib.
Amma diqqət edin, gələn qonaqlar arasında əsla ərəblər yox idi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
“Mədəni oğrulara” qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü və Ermənistanın analoji cinayətləri
Hər il noyabrın 14-də qeyd edilən Mədəni Sərvətlərin Qanunsuz Dövriyyəsinə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü dünyaya xatırladır ki, mədəni irs nümunələrinin oğurlanması, talanması və qanunsuz dövriyyəsi halları tez-tez baş verir. Bu barbarlıq aktlarını törədənlər xalqların mədəniyyətini, kimliyini və tarixini qarət edir. UNESCO beynəlxalq ictimaiyyəti bu cinayətlərə qarşı birgə mübarizə aparmağa çağırır.
Bu kontekstdə Ermənistanın Azərbaycana məxsus mədəni sərvətlərin qarət edilməsi cinayətlərini xatırlatmaq yerinə düşər. Hamıya məlumdur ki, müharibə və silahlı münaqişə zonalarında mədəni irs abidələrinin qarət olunması və onların qanunsuz dövriyyəsi daha tez-tez baş verir. Bu baxımdan, UNESCO Azərbaycan ərazilərini 30 ilə yaxın işğal altında saxlayan Ermənistanın və Qarabağda olan separatçıların cinayətlərini daha dərindən araşdırmalıdır. Həmin illərdə ermənilərin tapdağı altında olan ərazilərdə 12 muzey, 6 rəsm qalereyası, tarixi əhəmiyyətli 9 saray qarət edilib. Beş minə yaxın eksponatı olan Şuşa Tarix Muzeyi, Dövlət Xalça Muzeyinin filialı və Xalq Tətbiqi Sənəti Muzeyi, Qarabağ Dövlət Tarix Muzeyi, həmçinin Laçın rayonundakı Ağoğlan məbədi, Xocalıdakı Əsgəran qalası, Kəlbəcər Tarix Muzeyi və digər mədəniyyət ocaqlarının, rəsm qalereyalarının bənzərsiz eksponatları oğurlanıb. Erməni təcavüzkarları həmin muzeylərdə olan Azərbaycan xalqının tarixi və mədəniyyəti ilə bağlı qiymətli əşyalar, rəsm və heykəltaraşlıq əsərləri, dünyaşöhrətli Azərbaycan xalçaları, xalça məmulatları, Azərbaycanın görkəmli şəxsiyyətlərinin xatirə əşyaları, digər qiymətli materialları qarət edərək Ermənistana və digər ölkələrə daşıyıblar.
UNESCO-nun müraciətində qeyd olunub ki, mədəni sərvətlərin qeyri-qanuni dövriyyəsinin bir çox səbəbləri var və bunun kökündə əxlaqsızlıq dayanır. Qeyri-qanuni ticarət edilən mədəni sərvətlər çox vaxt ya dünya üzrə qeyri-qanuni bazarlar, ya da hərraclar kimi qanuni bazarlar, o cümlədən internet vasitəsilə ötürülür. İnsanlar, hökumətlər, incəsənət bazarı və qurumlar maarifləndirmək, incəsənət və mədəniyyət obyektlərinin alqı-satqısı zamanı məlumatlı və etik olmaq, qanunlar qəbul etmək və onlara hörmət etmək, mədəni irsi və mülkiyyəti qorumaqla bununla mübarizə aparmaq üçün öz üzərinə düşəni edə bilərlər. Təəssüf ki, Qarabağda mədəni sərvətlərimizi talan edənlər üçün əxlaq anlayışı və bu prinsiplər tamamilə yaddır.
UNESCO ilk dəfə 2019-cu ildə 40-cı Baş Konfransı zamanı bu cinayətə və onunla mübarizə yollarına diqqəti artırmaq, habelə beynəlxalq əməkdaşlığın əhəmiyyətini vurğulamaq məqsədi ilə 14 noyabr tarixini Mədəni Sərvətlərin Qanunsuz Dövriyyəsinə qarşı Beynəlxalq Mübarizə Günü kimi qəbul edib və mədəni sərvətlərin qeyri-qanuni idxalı, ixracı və mülkiyyət hüququnun ötürülməsinin qadağan edilməsi və qarşısının alınması vasitələri haqqında Konvensiya (1970) vasitəsilə proaktiv tədbirlər görür. 2020-ci ildə 50 illik yubileyi qeyd edilən bu Konvensiya qeyri-qanuni dövriyyəyə qarşı mübarizədə digər irəliləyişlərə paralel olaraq oğurluq və talançılığın qarşısının alınması və oğurlanmış mədəni sərvətlərin qaytarılması və bərpası üçün beynəlxalq çərçivə təmin edir. Mədəni sərvətlərin qeyri-qanuni dövriyyəsinə son qoymaq üçün əldə edilmiş mədəni sərvətlərin mənşəyini yoxlayarkən hər bir alıcının tələb olunan lazımi yoxlamaya əməl etməsi vacibdir.
Erməni qarətçiləri məhz bu Konvensiya əsasında məsuliyyətə cəlb edilməli, onların dünyanın qeyri-leqal bazarları və ya hərraclar yolu ilə dövriyyəyə buraxdığı Azərbaycan xalçaları və digər qiymətli mədəni irs nümunələri müsadirə olunaraq geri qaytarılmalıdır. Bu il oktyabrın 16-da Vyana Beynəlxalq Mərkəzinin Rotunda zalında “Keçmişin gələcəyi: Ermənistanın ənənəvi incəsənətinin dirçəlişinə dəstək verməklə qadın sahibkarların səlahiyyətlərinin artırılması” adlı sərgi Azərbaycanın maddi-mədəni irsinin Ermənistan tərəfindən mənimsənilməsi və özününküləşdirilməsi cəhdinin bariz nümunəsidir. Ermənistanın daimi nümayəndəliyi tərəfindən təşkil olunmuş sərgidə Azərbaycan xalça sənətinin müxtəlif məktəblərinə xas xalçalar erməni xalçaları kimi göstərilib. Azərbaycanının Avstriyadakı səfirliyi buna etiraz əlaməti olaraq BMT-nin Vyana bölməsinin rəhbərinə məktub ünvanlayıb.
(Yazı AzərTAC-ın materialları əsasında hazırlanıb)
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
BİR ŞAİR BİR ŞEİRdə Əlizadə Nuridən “Bu ömür islanmış kağızmış, demə...”
Şeirlər var ki, yazılmasına aylar sərf edilir, bir an ömrü olur, oxunulur və unudulur. Şeirlər də var ki, yazılması bir an çəkir, amma əbədi ürəklərə yazılır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Bir şair, bir şeir rubrikasında daimi müəllifimiz Əlizadə Nuridir. Şeir isə “Bu ömür islanmış kağızmış, demə…” adlanır.
Hər gün ürəyimdən durnalar uçur-
Mənim də canımda payızmış, demə.
Hərdən bu dünyanı yadıma salan,
Şəkildə gizlənmiş o qızmış, demə.
Bu yol hara belə köçünü çəkir?
Ölüm də kəfənin ucunu çəkir...
Baxdım ki, bir söyüd içini çəkir-
O da mənim kimi yalqızmış, demə.
Udduğum havanın içində dadın...
Yanım, bir az isin, üşüyən qadın.
....Çərpələng düzəltdim, o da uçmadı-
Bu ömür islanmış kağızmış, demə...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
17
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu dəfə fərdi sərgi
Daim bizləri beynəlxalq uğurları ilə sevindirən istedadlı karikaturaçı-rəssam Soltan Soltanlıda təzə nə xəbər var, indi gündəmdə hansı hadisədir?
Sualımıza cavab almaq üçün rəssamla əlaqə saxladıq və dərhal da xəbər tutduq ki:
Müasir İncəsənət Muzeyində noyabr 17-də saat 19:00-da Soltan Soltanlının “Anlam” adlı fərdi sərgisinin açılış mərasimi olacaq.
(Ünvan: Yusif Səfərov küçəsi, 5).
Bu fürsəti kim qaçırar ki?
Əsiz sənətsevərlər, sizi öz adımdan və rəssamın adından sərgiyə dəvət edirəm. Soltanın ən yaxşı əsərlərini görmək, karikatura adlı dərin bir sahədə “ANLAM” vərdişləri əldə etmək istəyirsinizsə həmən bu sərgidə iştirak edin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
Cenevrədə Azərbaycan milli rəqsləri təqdim olunub
Hər ilin noyabr ayında olduğu kimi, bu il də Cenevrənin “Palexpo” sərgi mərkəzində “Les Automnales” payız yarmarkası təşkil olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, on gün davam edən yarmarkanı hər il yüz mindən çox insan ziyarət edir və 600-dən çox müxtəlif sərgi və animasiya, salonlar və müxtəlif tədbirlər keçirilir.
Yarmarkada hər il keçirilən tədbirlərdən biri də müxtəlif xalqların döyüş sənəti, eləcə də mahnılar, musiqi və rəqslər sahəsində uğurlarını geniş ictimaiyyətə təqdim etməyə imkan verməklə, incəsənət və idman sahəsində fəaliyyət göstərənləri birləşdirən “Hərəkətlər sənəti salonu”dur (Salon de l’Art du Mouvement).
Soydaşımız Mariya Xan-Xoyskaya Martiqnolinin rəhbərlik etdiyi və üzvləri Cenevrədə yaşayan azərbaycanlıların övladlarından ibarət olan “İRS” uşaq rəqs qrupu tədbirdə Azərbaycan xalq rəqslərini geniş ictimaiyyətə təqdim edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
Biz məhz onu gözləyirdik - İSKƏNDƏR PALA BAKIDADIR
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Nə gizlədək, 9-cu Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisinin proqramı ilə tanış olanda mənim də bir çoxları kimi İskəndər Palanın adını görərkən sevincimin həddi-hüdudu olmadı. Bəli, biz bu yazarı sevirik, özü də çox sevirik.
Və dərhal da qeydə aldım, 13 noyabr, saat 11.00, “Zəfər” Təqdimat Zonası.
Və yazıçının hər hansı nəşriyyat tərəfindən deyil, məhz təşkilatçı qurum - Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən dəvət olunması da xüsusi diqqət çəkirdi.
Saat 11-in yarısında mən artıq “Zəfər”də yerlərin dolduğunun şahidi oldum. Həqiqətən də məşhur türkiyəli yazıçısı İskəndər Pala bir ədəbiyyat trendi olmağı bacarıb, üstəlik, mən onu tək ədəbiyyat deyil, həm də tarix trendi adlandırardım.
Sərgidə bütün tədbirlərə 45 dəqiqə vaxt ayrılır, çünki hər saatın tamamında yeni tədbir başlayır. Hiss edirdim ki, görüşdən doymayacağıq.
İskəndər Pala biz tamaşaçıları salamlayıb dərhal Azərbaycana və azərbaycanlılara bəslədiyi sevgisindən söz açdı.
Qonaqla yanaşı oturan, bir növ tədbirə moderatorluq edən nazirliyinin məsul işçisi Akif Maarifli də ara-sıra ona yön verir, suallar ünvanlayırdı.
Bu olduqca qısa vaxt ərzində sevimli yazıçımız “Babildə ölüm, İstanbulda eşq”, “Şah və Sultan”, “OD” və bir çox başqa populyar romanlarının yazılması barədə bilgilər verdi, qeyd etdi ki, hər kəs həyatı boyu müdrikləşməyə doğru getməlidir, bilik və təcrübəsini artırmalıdır, aforizm də işlətdi, dedi, “öyrənmək üçün heç zaman gec deyil”.
İskəndər Pala yaradıcılıq sirlərini də açdı, dedi, ciddi nəsr yazana əsla deməzlər, sən nədən ilhamlanıb yazırsan, bu poeziya deyil, ciddi nəsr bir yaşam tərzinin, peşəkar fəaliyyətin bəhrəsidir.
Təbii ki, bu barədə mən də bilgi almaq istəyirdim, yazıçı bildirdi ki, hər bir romanı üzərində incəliklə çalışır, gününün çox hissəsini əsərlərinin yazılmasına sərf edir.
Suallara keçid alanda artıq vaxt bitmək üzrə idi, sual verənlərin çoxunun sualı ürəyində qaldı, bununla belə, hər kəs bu reqlamentdən bir qədər də uzun alınan görüşdən zövq aldı.
Sonda yazıçı təqdimatda iştirak edən qonaqlara öz minnətdarlığını bildirdi və gələcək hədəflərindən də söz açdı.
Təbii ki, hər birimiz İskəndər Palanın yeni gələn romanını - adını söyləmədi - səbirsizliklə gözləyəcəyik.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
“Zərifə və Heydər Əliyevlər - Əbədiyaşar məhəbbət”i bu cür gözəl qələmə alınıb
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
IX Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisi çərçivəsində ən maraqlı təqdimatlardan biri də Xalq yazıçısı Elmira Axundovanın “Zərifə və Heydər Əliyevlər - Əbədiyaşar məhəbbət” və "Dövlət keşiyində" kitablarının təqdimat mərasimi oldu. Və dərhal deyim ki, Ulu öndərin ümumbəşəri sevgisindən bəhs edən bu möhtəşəm kitabı tədbir zamanı əldə edib gecə saatlarında bol təəssüratlarla oxuyub bitirdim.
“Zərifə və Heydər Əliyevlər - Əbədiyaşar məhəbbət” kitabında Zərifə və Heydər Əliyevlərin boya-başa çatdığı ailələrindən, uşaqlıq və gənclik illərindən, həyatın bütün çətinliklərinə birgə sinə gərməyə kömək edən əbədiyaşar məhəbbətindən söhbət açılır.
"Dövlət keşiyində" əsəri isə Heydər Əliyevin təhlükəsizlik orqanlarında fəaliyyətindən bəhs edir.
İndi isə tədbir barədə. Tədbirdə çıxış edən "Şərq Qərb" nəşriyyat evinin baş redaktoru, gözəl tənqidçimiz Nərgiz Cabbarlı Elmira Axundovanın Heydər Əliyev irsinin öyrənilməsi istiqamətində çox böyük işlər gördüyünü bildirdi.
O, “Zərifə və Heydər Əliyevlər - Əbədiyaşar məhəbbət” kitabının oxucuya yaxın bir dildə yazıldığını diqqətə çatdırdı.
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi Səlim Babullaoğlu qeyd etdi ki, Ümummilli Lider Heydər Əliyev haqqında çoxlu kitablar yazılıb, yalnız Elmira xanımın yazdığı əsərlər fərqlidir: "O kitablar zərif və gözəl üslubda yazılıb". "Kitabların təqdimatının Heydər Əliyevin 100 illiyində keçirilməsi çox əlamətdar hadisədir. Həmçinin qeyd etmək istərdim ki, Elmira xanımı Heydər Əliyevin salnaməsi hesab etmək olar", - deyə Səlim Babullaoğlu əlavə etdi.
Xalq yazıçısı Elmira Axundova kitabların yaranması haqqında danışdı. O, uzun illər ərzində Ümummilli Lider Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətinin tədqiqatçısı kimi dahi rəhbər barədə çoxlu sayda kitab ərsəyə gətirdiyini bildirdi.
Sonra tədbir sual-cavab formatında davam etdi. Və təqdimat zonasına toplaşmış hər bir kəs oradan bol təəssüratla ayrıldı.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(14.11.2023)
