Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Rəssamlar İttifaqının sərgi salonunda  "Dünyanı sənət xilas edəcək" adlı rəsm sərgisi keçirildi.

Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının və "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinin üzvü, rəssam, şair, Uluslararası Aktivist Sanatçılar Birliyinin Təmsilçisi, Rəsm Komitəsi başkanı Nəvai Metinin təşkilatçılığı ilə baş tutan rəsm sərgisində rəssamlar, ziyalılar, media nümayəndələri iştirak edirdilər.

Tədbirin aparıcısı Rəssamlar ittifaqının katibi Ağəli İbrahimov qonaqları salamlayaraq təşkil olunan tədbirin yaddaqalan bir gün olacağını onların diqqətinə çatdırdı. 

Sənətşünas, Əməkdar  incəsənət xadimi Ziyatxan Əliyev, dosent Rəşid Mahmudov, "Dərbənd" Xeyriyyə Cəmiyyətinin sədri Nurulla Əliyev, "Dədə Qorqud" mükafatının təsisçisi Eldar İsmayılov, rəssam-kolleksioner Eldəniz Babayev Nəvai Metinin, Naqiyə Rzayevanın, Ədbüləmi Əliyevin, Əmrah Mədətovun və Məlik Məmmədxanovun yaradıcılığından söz açaraq bu cür sərgilərin keçirilməsinin əhəmiyyətindən danışdılar. Tədbirin təşkilatçısı Nəvai Metin qonaqlara öz adından və sənət dostları adından təşəkkürünü bildirdi. Daha sonra qonaqlar ekspozisiya ilə tanış oldular. 

Sərgidə   ümumilikdə beş rəssamın 80-ə yaxın rəngkarlıq janrında çəkilmiş rəsm əsəri nümayiş olunur.

"Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov Nəvai Metinə xalqımızın mədəni irsinə və incəsənətin inkişafına göstərdiyi diqqət və qayğıya görə öz adından, İctimai Birliyin üzvlərinin adından təşəkkürünü bildirdi.

Rəsm sərgisi 19 noyabra kimi davam edəcək.

Fotolar müəllifindir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.11.2023)

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bütün uğur formullarını sıxıb şirəsini çıxarsaq, təxminən belə bir nəticə əldə edə bilərik:

Uğur formulu=arzulamaq – qarşıya məqsəd qoymaq – planlaşdırmaq – hazırlaşmaq – fəaliyyətə başlamaq – nəticə əldə etmək.

Sadəcə arzulamaq, istəmək və buna can atmaq lazımdır, həyat həmişə şans verəcək! Bu şans gecikə bilər, amma heç nə əsas vermir ki, arzularından geri çəkiləsən. Uğurlu olmaq – xoşbəxt olmaq deməkdir. Xoşbəxtliksə qəlbin elə bir halıdır ki, həyatın harmoniyasından tam ləzzət almağı mümkün edir.

Öncə ARZULAMAQ barədə danışdıq:

1.     Arzulamaq

«Öz arzularınızdan bərk tutun. Onları buraxmayın!» Məşhur Amerika psixoloqu və psixoterapevti Marden Orison bu sözləri nahaq yerə deməyib ki.

Bütün böyük hədəflər, bütün nailiyyətlər ilk öncə arzu şəklində olur. Əgər siz daha yaxşı yaşamaq istəyirsinizsə, ilk öncə anlamalısınız ki, siz konkret nə istəyirsiniz. Həmin o yaxşı həyatı öncə arzularda yaratmalısınız. Əgər arzulamağı uşaq məşğuliyyəti hesab edən varsa, o, kökündən yanlışlığa yol verir. İnsan həmişə arzulamağı bacarmalıdır. Kim bunu bacarmırsa, dərhal bu qabiliyyəti özünə qaytarmağa çalışmalıdır. Biz öz istəklərimizin reallaşmasını arzulamalıyıq, arzuladıqca özümüzü daha yaxşı tanımalı, nəyə qadir olduğumuzu daha yaxşı saf-çürük etməli, ürəyimizin səsini daha yaxşı dinləməliyik.

Uğur qazanmağın əsas sirri – öz həyatın üçün bütün məsuliyyəti öz üzərinə götürməyindir, onu idarə edə bilməyindir. Hər bir insan öz həyatının ağası ola bilmir, bu faktdır. Bəziləri ona görə işə gedir, ona görə yemək yeyir, ona görə televizora baxır, ona görə qəzet oxuyur, ona görə internetə girir, ona görə dost-tanışla ünsiyyətə girirlər ki, buna sadəcə adət ediblər. Onların monoton, şablon həyatlarında hər gün hər şey sadəcə təkrarlanır. Belələri arzulamaqdan məhrum olan insanlardır. Onların yekcins ömür kitablarında heç vaxt nə zavyazka, nə razvyazka, nə də kulminasiyaya rast gəlinməyəcək.

Arzulara gen-bol imkan verin ki, yaransınlar, böyüsünlər, şaxələnsinlər. Özünüzə tək gözəl güzəran, var-dövlət, yaxşı iş, son dəb avtomobil, yaraşıqlı villa kimi maddiyyat arzulamayın, özünüzə yaxşı dostlar, böyük incəsənət uğurları, elmi kəşflər, idman qələbələri, karyera nailiyyətləri, kəsəsi, zirvələr arzulayın. Unutmayın, uğur yolunun startı arzulamaqdan keçir.

Sonra qarşıya məqsəd qoymaq barədə danışdıq.

2.Qarşıya məqsəd qoymaq

İnsan öncə bir şeyi arzulayırsa, sonrakı addımda həmin şeyi əldə etməyi də mütləq qarşısına məqsəd qoymalıdır. Məqsədə çevrilməyən arzu elə arzu olaraq da qalır. Arzu palitrası çox rəngarəng olan insanlar var ki, onlar  bu arzuların heç birinin ardınca getmirlər, öz arzularını məqsədə çevirmirlər. Ucqar dağ kəndində yamacda qoyun-quzu otaran savadsız bir çobanın prezident olmaq arzusu ola bilər, amma bu, heç bir reallıqla uzlaşmayan bir xülyadır, onu məqsədə çevirmək belə mümkünsüzdür. Məqsədə yalnız insanın potensialı ilə uzlaşan, kənar mühitlə ziddiyyət təşkil etməyən arzular çevrilə bilir.

Məqsəd – bir neçə variant içində seçdiyiniz ən vacib olanıdır. Abstrakt və konkret məqsədlər var. Çalışın həmişə konkret məqsədlər qoyasınız. Pozitiv və neqativ məqsədlər var. Çalışın, həmişə nəyi əldə etmək istəyirsinizsə onu məqsəd qoyun, yəni özünüzü həmişə pozitiv məqsədlərə ayırın. Nədən qurtulmaq istəyirsinizsə, bu cür neqativ məqsədlər sizin əsas məqsədiniz olmasın heç vaxt.

Heç vaxt sizə xeyir gətirməklə kimlərəsə ziyan verəcək məqsədlər də seçməyin özünüzə.

Bütün məqsədlər bir-biri ilə bağlı, eyniistiqamətli olmalıdır. Onlar heç vaxt həyatınızın əsas məqsədi ilə konfliktdə olmamalıdır.

Bütün məqsədlərinizi əhəmiyyət dərəcəsinə uyğun sıralayıb özünüz üçün ən əsas məqsədi seçin.

Məqsədlərinizi zamanla uzlaşdırıb «qısa zamanda həll olunacaq» və «uzun zamanda həll olunacaq»lara bölün. Əsas məqsədiniz isə daha çox zaman tələb edən strateji məqsəd olacaq.

Sonra Planlaşdırma barədə danışdıq.

3.Planlaşdırma

Qarşıya qoyulan məqsədlərə çatmaq üçün resursların optimal bölgüsü planlaşdırma adlanır ki, riyazi nöqteyi-nəzərindən bu funksiyanın əsas arqumentlərindən biri də zaman bölgüsüdür. Planlaşdırma olmadan heç bir məqsədə çatmaq, uğur əldə etmək mümkün deyil. Bu sahəni ayrıca təhqiq elədiyim üçün onun üzərində geniş dayanmalı olacağam. Amma indi yox, növbəti hissələrdən birində.

Sonra da Hazırlaşmaq barədə danışdıq.

4.Hazırlaşmaq

Arzuladınız, qarşınıza məqsəd qoydunuz, planlaşdırdınız. Növbəti, dördüncü addım hazırlaşmaqdır. Bura həm məqsədinizə çatmaq üçün seçdiyiniz hədəfə aid biliklərinizi artırmaq, bol informasiya toplamaq aiddir, həm lazım olacaq maddi resursları əldə etmək, özünü lazım olan sosial-inzibati şərtlərə uyğunlaşdırmaq, bu yolda sənə yardım edə biləcək tərəfdaşları müəyyənləşdirmək lazımdır, həm də öz obrazını məqsədə doğru gedən insan obrazı ilə uyğunlaşdırmaq lazımdır.

Öncə öz vəziyyətiniz, hiss və emosiyalarınızı idarə etməyi öyrənməlisiniz. Məqsədin vizuallaşdırılması, xəyali obrazının yaradılması emosional vəziyyətlə bilavasitə bağlı olur. Məşhur deyim var, deyirlər – əgər varlı olmaq istəyirsənsə, özünü varlı hesab et, sağlam olmaq istəyirsənsə xəstəliyi və həkimləri unudaraq hər gün sağlam adam halı yarat, xoşbəxt olmaq istəyirsənsə, ol!

Heç vaxt naşükür olmayın, əlinizdə olan hər şey üçün şükür edin. Hər gün özünüzdə yaxşı əhval-ruhiyyə, optimizm, hər şeyə pozitiv münasibət yaradın. Unutmayın, yaxşı fikirlər sizə yaxşılıqlar gətirəcək, pis fikirlərsə pisliklər.

Hazırlıq mərhələsində mütləq özünəgüvən, özünəinam hisslərinizi möhkəmləndirin. Heç vaxt özünüzün qüvvənizə şübhəniz olmasın. Özünə inanmayan, öz uğuruna şübhələnən kəs bu uğuru heç zaman qazana bilməyəcək.

Məqsədə çatmaq üçün qərar qəbulunda müstəqillik şərti mütləqdir, eləcə də qətiyyət çox vacib keyfiyyətdir.

Bütün lazımi təmrinlərə əməl edib öz yetkin obrazınızı yarada bilməyiniz üçün dağıdıcı emosiyalardan (qorxu, qəzəb, nifrət, inciklik, paxıllıq və s.) qopmaq, sevməyi öyrənmək də çox vacibdir. Sevmək hissi, sevgi enerjisi insana güc və qüvvət gətirir, onu tam həyat energisi ilə təmin edir.

Özünəinam, sevgi, sevinc, ekstaz, optimizm, inam və özünü dəyərləndirə bilmək – bunlar birlikdə dərin daxili enerji yaradırlar. Amma şübhə, kədər, qorxu, narahatçılıq isə əksinə, bizi enerjidən məhrum edirlər.

Karlos Kastenada yazır: «Biz gah özümüzü güclü, gah aciz edirik və bu halın hər ikisinə də eyni qüvvə sərf edirik».

Belə isə, niyə biz öz qüvvəmizi özümüzü aciz etməyə sərf edək?

İnsanın fiziki vəziyyəti də onun hissləri və emosiyaları ilə bağlıdır. Buna görə də dik oturmaq, dik gəzmək, gülümsər çöhrəyə malik olmaq çox vacibdir.

Sağlamlıq da uğura, məqsədə çatmaq yolunda vacib faktordur. Sağlam həyat tərzi, bədən tərbiyəsi və idman, faydalı qidalar, daimi həkim müayinələri, profilaktika – bunlar zəruri təmrinlər olmalıdır.

Motivasiyaedən kitablar oxumaq, yüngül, şən musiqi dinləmək, karaoke oxumaq, rəqs etmək, deyib-gülmək, bütün bunlar sizə əlavə stimul verəcək.

Və uğurlu insan olmaq üçün, unutmayın ki, mütləq özünüzdə intuisiya formalaşdırmağı bacarmalısınız. Düşünmə qabiliyyətinizə əl gəzdirməli, tez qərar qəbul etmə xüsusiyyətinizi formalaşdırmalısınız.

İntuisiya formalaşdırmaq üçün sakitliyi dinləmək effektiv rol oynayır. Gün ərzində heç olmasa yarım saat insan özü ilə qalmalı, bu zaman daxili dialoqu dayandırmalıdır.

İntuisiya nədir? Psixoloqlar buna bəzən daxili səs, bəzən altıncı hiss deyirlər. Amma heç bir halda intuisiyanı mifik bir şey hesab etmək olmaz. Amerikalı neyropsixoloq Robert Sperri 1981-ci ildə Nobel mükafatını məhz intuisiyanın fövqəladi bir hiss olmadığını, beyinin sağ yarımkürəsinin normal funksiyası olduğunu sübut etdiyi üçün almışdır. Belə ki, o, bəyan etmişdir ki, beyinin sol yarımkürəsi məntiqə və abstrakt təfəkkürə cavab verdiyi halda beyinin sağ yarımkürəsi informasiyanı obrazlar şəklində qəbul edib araşdırma xüsusiyyətinə malikdir. Bir sözlə, intuisiya şüuraltı alternativ ağıldır, əslində o, hamıda var, ancaq kimlərdəsə inkişaf edib, kimlərdəsə yox. Demək, treninqlər vasitəsi ilə onu hər kəs gücləndirə bilər. Bəs nə cür?

 - Öz intuisiyanızla dostlaşın. İlk öncə öyrənin ki, şüuraltınız sizə hansı siqnalları göndərir;

 - İntuisiyanızın necə yarandığını öyrəndikdən sonra onu lazımi anlarda işə salmağı öyrənin;

 - İntuisiyanıza azadlıq verin, gün ərzində bir çox ağlasığmaz ehtimallar irəli sürün, get-gedə düzgün ehtimallarınız sayca xeyli artacaq;

 - Məntiq çərçivəsindən qopun, daha çox yaradıcı təxəyyülə meyl edin.

Düşünmək, analiz etmək, tez qərar qəbul edə bilmək qabiliyyətinizə isə ən müsbət təsir edə biləcək bir şey şahmat oyunu ola bilər. Xüsusən seytnot vəziyyətindəki adi şahmat, yaxud, blits-şahmat oyunu.

Şəxsən mən özüm hazırkı düşünüb dərindən analiz edə bilmək, eləcə də ani qərar verə bilmək qabiliyyətim üçün şahmat oyununa çox borcluyam.

Nəhayət, sonda Fəaliyyətə başlamaq barədə danışacağıq.

4.Fəaliyyətə başlamaq

Fəaliyyətə haçan istədin, başlaya bilməzsən. Sən məqsədə çatmağa tam hazır olsan belə əlverişli zaman və şərait olmasa uğur qazana bilməzsən. Azərbaycanlı yazıçı Varis Yolçuyevin belə bir aforizmi var, «Özünün ən güclü zərbələrini yaşadığın zəmanənin ən zəif vaxtına saxla».

Buna görə də, məqsədyönlü fəaliyyətə başlamaq üçün mütləq əlverişli zamanı, əlverişli şəraiti gözləməyə məcbursan. Elə ki, ideal və ya ideala yaxın şərait yarandı, haydı, məqsədə doğru fəaliyyətinə başla.

Hər gün bircə dənə də olsa belə mütləq addım atmaq, hər gün məqsədə doğru ən azı bir qarış yaxınlaşmaq çox vacibdir.

Və ən əsası, məğlubiyyətdən qorxmadan qələbəyə doğru getməyiniz zəruridir.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.11.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə Biri ikisində layihəsində yaşı 35-ədək olan şairlərin şeirlərinin dərcini davam etdiririk. Bu gün növbə Malik Atilayındır

Malik ATİLAY

BİR İNTİHARIN TARİXÇƏSİ

Siqnal səsi daş kimi düşüb

Şüşə kimi çilik-çilik edər fikirlərini,

Anidən ayılar sərxoş adam,

Ayılar xəyala getdiyi yolun ortasında, 

Ayılar ağrılarından, acılarından...

Bir az geriyə qaçar,

Bir az qabağa. 

Sürücü yazıq bilməz 

Sağa qaçsın, 

Sola qaçsın.

Heç bilmədiyi bir oyunun içində,

Hara gedəcəyini bilmədən qalar...

Sərxoş adamın film kimi gözünün önündən keçər yaşamadıqları,

Qızının əlindən tutub dərsə aparmamağı,

Yoldaşının üzünə gülməməyi,

Oğlunun çiyninə əlini qoymamağı...

Əyləc səsi.

İçini qurd yemiş ağac kimi yerə yıxılan adam.

Sıraya düzülər maşınlar

Tanımadıqları adamın cənazə namazına...

KİMİN GÖZ YAŞIDI BELƏ?..

Kimin göz yaşıdı belə?.. 

Bir evdə bir cüt gözdən çıxıb.

Min evin damından axır,

Min-min adamı isladır.

Kimin göz yaşıdı belə?..

Oğluna sarı açılan

İsti-isti güllələri

Bir damcısıyla soyudur…

Kimin göz yaşıdı belə?.. 

Sahibsiz əsgər məzarının

Qapqara mərmərdəki

Üzünü-gözünü yuyur…

Kimin göz yaşıdı belə?..

GƏMİLƏR FİT VERİR YUXULARIMDA

Tərk edilib suyun dibinə batmış 

Gəmilər fit verir yuxularımda.

Əlsiz-ayaqsız düşmənim,

Dili lal, gözləri kor dünənim.

Hücum çəkir üstümə qoşun-qoşun.

Qarsız, amma qaranlıq bir gecəsiydi qışın,

Dörd dost idik, 

Qaranlığa yelləncək qurub 

Söyüşlü şeirlər oxuyurduq…

Qaranlığı qan qırmızısı şəraba boyamaq istəyərək

Dənizə qarşı.

Yaşamağa çalışırdıq uduzub-udub.

Üstündən illər keçib həmin gecənin, 

Mən burdayam,

Xoşbəxtəm evimdə,

Xoşbəxtəm hər səhər gözümü açanda sevdiyim qadını gördüyüm üçün,

Dünənki Malik ölüb,

Sabahkı Malik tərk edib bizi,

Bircə söyüşlü şeirlər oxuyan Malik qalıb.

Hələ də 

O qaranlıq gecədə...

Dodaqaltı şeirlər pıçıldayır...

DİVAR SAATI

1.

Hər tik-takında

Bir xatirə yatan divar saatını,

Xatirələri oyatmaqdan qorxurmuşcasına

Üsulca götürdü divardan.

2.

Həyatın hər anına

Şahidlik edən divar saatının

Yazdığı cümləyə nöqtə qoydu,

Kəllə sümüyünü deşib çıxan gülləylə.

3.

Yalnız adamlar

Bir yerdən sonra əşyalarına çevrilirlər.

Məsələn, ürəyi əsir yalnızların,

Birdən ürək döyüntüsü,

Divar saatının tik-takından ayrı döyünər.

KƏDƏRLİ UŞAQLAR

1. 

Bəlkə də, oyuncaqçı,

Əli yetməyən oyuncaqlarda 

Gözü qalan uşaqların

Kədərli baxışlarını

Silirdi vitrindən…

2.

Mən qar yağmasın deyə, dualar edən

Uşaqlar gördüm,

Allah!

Mən

Və o uşaqların cırıq çəkmələri şahiddir

O gecələrə.

Suya düşmüş xəyalların paradı

Başucundakı divara cızıq ataraq

Çəkəcəyi cəzanın hesabını tutan dustaq kimi

Ürəyində suya düşmüş xəyalların paradı var.

İlk cızıq atandan yadigardı ürəyində,

Səni necə tərk etmişdi, xatırlayırsan?

Gələcəyəm, demişdi.

O gün gözləyə-gözləyə öyrənmişdin

Həyatın ağzından tikə kimi torpağa düşən

heç kəs geri qayıtmır.

Ananı itirdiyin gecə

Heç xəbərin olmamışdı yan otaqda

Bir yuxudan daha dərin yuxuya adlayan qadından.

O gündən sayı-hesabı yox

ömrünə qar kimi enən ağrıların, dərdlərin –

O gündən ürəyin mil-mil şagird dəftəri...

Usta dirijor  və qələbə nəğməsi

Qollarını itirsə də geri dönməyən əsgər,

Olmayan qollarıyla

Yol göstərmək istəyirdi yoldaşlarına…

İndi

Fərqi yox idi, amma 

Ondan uzaqda döyüşən qolları

Ön cəbhədə

Usta dirijor kimi

Qələbə nəğmələri bəstələyirdi…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.11.2023)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu günə təsadüf edən əsas tarixi hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:

16 noyabr. Beynəlxalq Tolerantlıq Günü

Beynəlxalq Tolerantlıq Günü 1995-ci ildə YUNESKO-nun 50 illiyi münasibətilə təsis edilib, məqsəd - qurumun da nizamnaməsində qeyd olunduğu kimi, dünyada hamını bir-birinə dözümlülük nümayiş etdirərək mehriban qonşular kimi yaşamağa çağırış olub. Sivilizasiyaların qovuşduğu, şərq və qərb mədəniyyətlərinin çuğlaşdığı Azərbaycanda daim müxtəlifliyə, fərqliliyə hörmət, dinindən, dilindən, irqindən asılı olmayaraq bütün insanlara eyni isti münasibət, eyni rəğbət olub. Bu, özünü xalqımızın əsrlərdən gələn ədəbiyyat nümunələrində, bədii və fəlsəfi fikir tarixində də göstərir. Elə bir vaxtlar yurdsuz-yuvasız bədnam ermənilərə sığınacaq verməyimiz də bu səbəbdəndir. Azərbaycan indi bütün dünyada tolerantlıq örnəyi kimi tanınır. Azərbaycan dünyanın nadir ölkələrindəndir ki, burada bütün millətlər, bütün xalqlar, bütün dinlərin nümayəndələri bir ailə kimi yaşayır. Yəhudi xalqının tarixi vətənindən kənarda yeganə kompakt yaşayış yerinin Qubanın Qırmızı qəsəbəsi olması faktı dönə-dönə dünyada vurğulanmırmı? Yaxud, min illərdir ki, xınalıq, qırız, lahıc kimi etnosların assimilyasiyadan qorunub saxlanması məgər azmı işdir?

16 noyabr. Ümumdünya düymələr günü

“Yaxan düymələ, düymələ” deyə dad-aman eləyən xanəndələrimiz bu mahnını düymənin hikmətini bilibən oxuyublar, biləsiniz. Qapının qıfılı nədirsə paltarın da düyməsi odur. Hələ 20-ci əsrdə - 1938-ci ildə Amerikanın Button Society təşkilatı təqvimə belə bir günün salınmasına nail olub. Məişətimizə möhkəm daxil olan düymənin çox qədim tarixi var. Əvvəllər düymə yalnız bəzək elementi idi, düymələmə funksiyasını isə qayışlar, sancaqlar daşıyırdı. Düymə düymə olandan sonra onun kolleksiyasını yığanlar da tapıldı, məsələn, bir isveçli keşiş 40 min müxtəlif düymə toplayıbmış. Amma rekord isə Nyu-Cersi şəhərindən olan bir mühəndisə məxsus  imiş, düz 100 min ədəd.

16 noyabr. “Yumşaq oyuncaqla ziyafət təşkil elə” günü.

Tək uşaqlar üçün yox, eyni zamanda böyüklər üçün də nəzərdə tutulan, tək xanımları deyil, həm də kişiləri əhatə edən bu günü, təsəvvür edin ki, azərbaycanlı kişisi də dəbə düşüb qeyd edir. Oturub masanın başında, ətrafında da yumşaq ayı, it. İçəri girən bir adam deməzmi ki, sənin kişi boyunu yerə soxum? (Burda bir smaylik yetərlidir).

16 noyabr. Rudolf Kreyseri yaxşı tanıyın!

Portəgizlər milli dəniz günündə hava soyuqdur deyə yalnız dəniz havası udacaqlar. Şimali Koreyada rəhbərlik icazə versə, insanlar Ana günündə analarını təbrik edəcəklər. Estonlar suverenlik deklarasiyası günündə bəsdir deyincəyə qədər şənlənəcəklər. Kubalılar Müqəddəs Kristobal günündə kilsələrə axışıb şam yandıracaqlar. ABŞ-da isə bu gün Milli Fəst-Fud günüdür, dünyada ən çox fəst-fud yeyən amerikalılar bu gün fəst-fuda qarşı əsl genosid həyata keçirməyəcəkmi, keçirəcək!

1945-ci ilin 16 noyabrında Londonda YUNESKO yaradılıb; 1848-ci ildə yenə də Londonda əsas hadisələr cərəyan edib – bu dəfə dünyaşöhrətli bəstəkar Şopen özünün son konsertini verib; 1766-cı ildə tarixin ən virtuoz skripkaçısı, eyni zamanda bəstəkar, dirijor və pedaqoq, fransalı Rudolf Kreyser dünyaya gəlib. Bu adam haqda maraqlı bir şey oxumuşam. Sən demə onun ifasına vurğun olan böyük Bethoven məşhur 9-cu sonatasını ona həsr edib, onun ifası üçün yazıb. Hətta bu sonataya bəzi mənbələrdə Kreyser sonatası da deyilir. Amma siz bu adamda dikbaşlığa baxın ki, o boyda kişinin arzusunu ürəyində qoyub, bu sonatanı ifa etməyib; 1582-ci ildə qəddarlıqda ad çıxarmış rus çarı İvan Qroznı öz oğlunu qətlə yetirib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.11.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qiraət saatında Adəm İsmayıl Bakuvinin “Məhşər divanı, yaxud yalanın 17 anı” sənədli romanının dərci davam edir. Roman erməni millətindən olan bəşəriyyət canilərinin utopik məhkəməsindən bəhs edir. Onu nəinki oxumaq, hətta ən maraqlı faktları yaymaq, təbliğ etmək lazımdır.

60-CI DƏRC

Nəhayət, üçüncü çıxışçı söz aldı:

-Mənsə öz arxivimdəki bir qəzetdən sitat oxumaq istəyirəm. "Moskovskiy komsomolets" qəzeti. 29 yanvar 1994-ci il sayı. "Neft sindromu" məqaləsi. Burada Xocalı əsirləri barədə dəhşətli həqiqət yazılıb: ”Əsirlər var. Lakin artıq onlar yaşamağa yararlı deyillər. Qışda onları səhərlər ayaqyalın qarın-buzun üzərinə çıxarırlar. Təpələrindən soyuq su tökür, başlarında şüşə sındırır, sonra təzədən kameraya salırlar. Əsl işgəncələr isə bundan sonra başlanır. Barmaqlarını qapının arasına qoyub qırır, cığırdıqca rezin dəyənəklə döyürlər. Çoxu əzablara tab gətirməyərək dəli olu, ölür. Biz növbəti kəndə güzar edəndə bir erməninin diri uşağı götürüb iki böldüyünü görmüşəm. Sonra bədənin bir hissəsi ilə anasının sifətinə, başına o qədər döydü ki, övladının al qanına bulaşmış qadın dəli olub gülməyə başladı.”

Bu məqamda Baş Hakim yekun nitqi söyləmək zamanının yetişdiyini duyub söz götürdü:

-Vikipediyanın rus redaksiyasının rəsmi məlumatına görə 11557 hərbçinin, 763 dünc sakinin həlak olduğu, 30 min hərbçinin yaralandığı, 749 dinc sakinin itkin düşdüyü, yüz minlərlə insanın qaçqın həyatı yaşamağa məruz qaldığı, Azərbaycan tərəfinin məlumatına görə itkinin masştabı azı iki dəfə artıq olan qanlı Qarabağ müharibəsinin əsas baiskarı kimi Abel Qezeviç Aqanbekyan Divan tərəfindən qeybedilmə cəzasına məhkum edilir. Divanın qanunlarına görə ona son söz verilir.

Abel Aqanbekyan yerindən durub ağır-ağır söylədi:

-Mən qoca adamam, bu gün-sabah onsuz da dünyadan köçəsiyəm, xəstəyəm, ağrıyıram, gah təzyiqim qalxır, gah şəkərim qalxır. Özümü bilsəniz necə pis hiss edirəm, oy necə pis hiss edirəm...

Ürəyini ovuşdurub yerinə oturdu, dərhal tibb bacıları peyda olub ona yardım etməyə başladılar, proses bir müddət dayanmalı oldu, haçandan-haçana Aqanbekyan özünə gəldiyini büruzə verib çıxışını davam etdirdi:

-Mən möhtərəm Divandan xahiş edirəm bu qoca və xəstə şəxsə qarşı mərhəmətli olsun, onu əfv etsin. Üstəlik, onu da nəzərə almağınızı xahiş edirəm ki, tale bu günlərdə mənə çox ağır bir zərbə vurub, 23 yaşlı sevimli nəvəm, kiçik Abel Aqanbekyan, ona mənim adımı qoymuşdular, Moskvada yol qəzasında həlak olub. Bu lənətlənmiş hadisə iyulun 7-də baş verib, Abel can Xamovniçesk rayonunda "BMW" markalı idman motoskleti ilə bir piyadanı vurub. Piyada hadisə yerində ölüb. Nəvəmi isə yaralı vəziyyətdə xəstəxanaya yerləşdiriblər. Amma həkimlər onun həyatını xilas edə bilməyiblər. Oyyyy, yazıq Abel can, dərdim çox böyükdür.

Abel Aqanbekyan cibindən yaylıq çıxarıb hönkürüb ağlamağa başladı, yaşlı hakim “Qətlinə fərman verdiyin on minlərlə insanın ahıdır səni tutan, cənab akademik” söylədi, Baş Hakim hökmün icra edilməsi üçün müttəhimin aparılmasını tələb etdi, iki nəfər üzü qaraörtüklü şəxs Abel Aqanbekyanı səhnənin arxasına apardı.

Baş Hakim Divanın bugünkü işini bitmiş elan etdi, Baş Meydan bir anda boşalmağa başladı. Ancaq meydanın üzərinə hopmuş Xocalı ah-naləsi, inilti və çığırtısı, ağrı-acısı uzun müddət səmadan yapışıb qaldı, çəkilib getmədi.

15-Cİ PROSES.

MONTE MELKONYAN

Divanın növbəti iş günü sakit başladı, çünki ittiham olunan Monte Melkonyanın dünəndən portretinin üzü açılmışdı, dünəndən bu şəxs müttəhim kürsüsündə əyləşmişdi. Dünən o, bütün proses boyu yanında əyləşən akademik Abel Aqanbekyanın davranışına göz qoyurdu, şəxsən tanıdığı bu akademik onun da millətçi kimi yetişməsində müəyyən rol oynamışdı. Akademikin Parisdəki çağırışı isə həqiqətən də onu və dostlarını Qarabağın Azərbaycandan qoparılması uğrunda mübarizəyə sürükləmişdi. Sonda akademik Divan qarşısında nəvəsini itirdiyini də söyləyib aciz durumda dayananda, hətta göz yaşları tökəndə Melkonyan dağ bildiyi şəxsin necə təpələşməsindən hürkmüşdü, insanın düzgün sanıb keçdiyi bir yolun sonda ona peşmançılıq gətirməsinə canlı şahidlik etməsi onu öz həyat yolu barəsində də düşünməsinə vadar etmişdi.

Baş Hakimin xahişindən sonra diktor xanımlar səhnəyə çıxıb növbəti müttəhim barədə bilgiləri oxumağa başladılar.

Birinci xanım aramla danışdı:

-Monte Melkonyan 1957-ci il noyabrın 25-də ABŞ-ın Kaliforniya ştatında anadan olmuşdur. Berkli universitetini arxeologiya ixtisası üzrə bitirmişdir. Amma bütün şüurlu həyatını təhsilə yox, döyüşlərə, müharibələrə həsr etmişdir. Belə ki, ASALA terror təşkilatına üzv olan, sonralar da təşkilatın aparıcı üzvlərindən birinə çevrilən bu şəxsin ilk döyüş təcrübəsi uzaq 1978-ci ilə təsadüf edir. Həmin il o, Livanda gedən vətəndaş müharibəsində Livan ermənilərinin dəstəklədikləri sağ xristian qüvvələrin tərəfində döyüşmüşdür. Livan təcrübəsinin ardınca ASALA-nın bir nömrəli düşmən adlandırdığı Türkiyəyə qarşı mücadilə Monte Melkonyanın döyüşçü tərcümeyi-halında əsas yeri tutmuşdur. O, Türkiyədə bu dəfə kürd separatçılarının tərəfində mövqe tutmuş, Türkiyə ordusuna qarşı PKK terror təşkilatının həyata keçirdiyi əməliyyatlarda iştrak etmişdir. Livanda xeyli qan töküb müəyyən sayda adam öldürən bu şəxs Türkiyə ordusuna da itki yaşatmışdır, bu açıq döyüşlərdən sonra isə ASALA-nın əsas silahı olan terror əməliyyatlarına keçid etmişdir. 1981-ci ilin 24 sentyabrında Melkonyan Parisdəki Türkiyə səfirliyinə hücum təşkil etmişdir. Bu dövləti cinayət izsiz qalmamışdır, həmin ilin noyabrında onu izləyərək Fransa polisi nəhayət həbs etməyə müvəffəq olmuşdur. Həbsi zamanı üstündən saxta sənədlər aşkar olunmuşdur. Melkonyanın həbsinə cavab olaraq ASALA bir neçə terror hadisəsi törətmiş və sonda Fransa hökuməti Melkonyanı Livana deportasiya etməli olmuşdur. Lakin bir müddət sonra o, saxta sənədlərlə yenə də Fransaya qayıtmışdır. Bu müddət ərzində o fələstinli azadlıq döyüşçüsü Əbu Nidal ilə sıx əlaqə saxlamışdır. Bu dəfə isə yəhudiləri özünə hədəf seçmişdir.

İkinci – publikanın sevimlisi xanım isə emosional çıxış etdi:

-1983-cü ildə Melkonyan Parisdəki Orli hava limanında insanlığa sığışmayan bir terror aktı həyata keçirməyə müvəffəq olmuşdur. Türk hava yolları şirkətinin kassaları qarşısında o, partlayış təşkil etmişdir. Nəticədə 8 nəfər həlak olmuş, 55 nəfər müxtəlif dərəcəli bədən xəsarəti almışdır. 1985-ci ildə Melkonyan yenidən Fransa polisi tərəfindən  həbs olunmuş və terror aktının təşkilində günahkar bilinərərk 6 il müddətinə azadlıqdan məhrum edilmişdir. Lakin ASALA liderlərinin, erməni lobbisinin əməli fəaliyyəti öz bəhrəsini vermiş, Melkonyanın cəzaçəkmə müddəti müəmmalı şəkildə azaldılmışdır.  Və o, 1989-cu ildə azadlığa buraxılaraq Fransadan Yəmənə deportasiya edilmişdir. Ancaq orada çox qalmayıb saxta sənədlərlə yenidən Avropaya gələrək bir muddət orada yaşamışdır. SSRİ prezidenti Mixail Qorbaçovun başladığı perestroyka siyasəti, ölkəni anarxiya və xaosun bürüməsi, milli zəmində münaqişələrin peyda olması, akademik Aqanbekyanın “miatsum” çağırışları, Ermənistanın Dağlıq Qarabağ iddiası ilə Azərbaycana elan edilməmiş müharibəyə başlaması ona gətirib çıxarmışdır ki, Melkonyan SSRİ ərazisinə keçmiş, öz cinayət və vəhşət siyasətini indi də bu əraziyə yönəltmişdir.

Söz yenidən birinci xanıma adladı...

(Davamı var)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.11.2023)