Aida Eyvazlı Göytürk, İpək yolu Mədəni və Tarixi Araşdırmalar İB-nin sədri. “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün.

 

 

 

İraq Kərkükü deyiləndə ilk ağlımıza ilk olaraq Sinan Səidin və Nərminə xanımın oxuduqları “Ninnə yarım” mahnısı gəlir. Hər birimizin ruhuna, qanına, canına hopmuş bir şərqi.  Sevməmək, özününkü hesab etməmək mümkün deyil. Çünki şərqinin hər ritmi sənsən, özünsən, sənin kimliyini havalandıran bir musiqidir. Budur qan yaddaşı, könül yaddaşı, ruh yaddaşı.

 

 

 

5 gündür ki, İraqdan -Türkman ellərindən gələn soydaşlarımız, qardaşlarımız Azərbaycanda qonaqdırlar. Azərbaycan Respublikası QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin xətti ilə vətənimizə təşrif buyuran qonaqların proqramı çox zəngin olub. Ötən gün Bakıda "Türkman irsi: vətəndaş cəmiyyətlərinin həmrəyliyi” forumunda gələn qonaqları dinləmək, onların arzularını eşitmək şansımız oldu.

 

Bizim İlaxır çərşənbə gününü qeyd etdiyimiz Novruz, Bahar əyyamında qan qardaşlarımız  ilk dəfə idi ki, iştirak edirdilər. Forumda “Ortaq dəyərlər: tarix və mədəniyyətin izləri”, “Gələcəyə baxış: yeni imkanlar və təşəbbüslər” adlı panel müzakirələri çox maraqlı keçdi. Türk mədəniyyətini və tarixini araşdıran bir jurnalist və İpək Yolu Mədəni Tarixi Araşdırmalar İctimai Birliyinin sədri kimi türkmanları dinləmək mənim üçün çox vacib idi. Panel müzakirələrdə çıxış edənlərin hər biri Azərbaycanı “Ata yurd”, Türkiyəni “Ana yurd” adlandırdılar. Uzun illərin, qərinələrin  sınağında və məngənəsində əzilən, döyülən, sıxılan, zindanlara atılan, lakin ruhları ölməyən türkmanlara – bu türk qardaşlarımızın ürəklərinə güc və qüvvəti sən demə Türkiyə və Azərbaycanın varlığı veribdir. İnanıblar ki, dünyanın düzəni dəyişən bir gün olacaq və Türkiyə də, Azərbaycan da onlara qucaq açacaq.

 

Forumda Türkiyə, İraq, Suriyadan olan nüfuzlu türkman ziyalılarından biri, İraq Parlamentinin Türkmanlar qrupunun sədri, ictimai-siyasi xadim Ərşad Saleh öz çıxışında Azərbaycan şairi Məhəmməd Füzulinin şərəfinə adlandırılan Füzuli şəhərinə və işğaldan azad edilmiş digər ərazilərə - Şuşa, Xankəndi, Xocalı, Suqovuşana  etdikləri səfərdən, Bakıda Zəfər Parkında, Hərbi Qənimətlər Parkında gəzərkən  30-dan çox vətəndaş cəmiyyəti təmsilçisinin, İraqın tanınmış ziyalıları və tarixçilərinin, Suriya türkmanlarının təmsilçilərinin keçirdikləri qürur hissindən danışdı. Dedi ki, 30 il idi ki, Qarbağ dərdi hər bir türkmanın da qəlbində sağalmaz yara idi.

 

İraq Parlamentinin deputatı, turkmanların millət vəkili Ərşad Saleh onu da dedi ki, Azərbaycanda olmaq hər bir türkman üçün qürur və sevinc mənbəyidir”.
"Türkman irsi: vətəndaş cəmiyyətlərinin həmrəyliyi” forumunda çıxış edən İraq, Suriya və Türkiyədən olan türkman vətəndaş cəmiyyəti təmsilçiləri hər biri çıxışın sonunu bayatı ilə bitirirdi. Bu gün azadlıq eşqi ilə yanan hər bir türk Azərbaycanın Zəfərindən güc alır, bu yolu öz yolu bilir.

 

Forumun digər iştirakçısı  Türkman eli Federasiyası Dərnəklərinin sədri Mehmet Tütüncü çıxışını belə başladı:

 

Qara bax,

 

Daş üstündə qara bax.

 

Könlümdə iki yara:

 

Biri Kərkük, Qarabağ.

 

Mehmet Tütüncü də, Türkman Araşdırmalar Təşkilatının sədri Nebil Salin Kifrili Azərbaycandan umaqcaqalrı olduğunu söylədi. Bildirdi ki, türklərin, kərküklərin çoxluq təşkil etdiyi şəhərlərdə mütləq bir Azərbaycan  evinin,  türk evinin və ya mədəniyyət mərkəzinin açılmasına ehtiyac vardır. Türkmanların məktəb problemi , xəstəxana problemi də vardır.  Türkman məktəblərində yeni texnologiyalar belə tətbiqü olunmur.  Ümid edirlər ki, Azərbaycan burada yaşayan türk balaları üçün nə vaxtsa bir məktəb, təhsil ocağı, Qarabağ Universitetinin filialını açacaq.  Təxminən 20 il bundan əvvəl Azərbaycan dövləti 100-ə yaxın İraqlı tələbəni Azərbaycana dəvət edərək onların ali məktəblərdə təhsil almasına  şərait yaradıb. İndi o tələbələr böyüyüb-yaşadıqları vətənlərinə xeyir verirlər. Bu gün də Azərbaycanın ali məktəblərində oxumaq üçün xəyallar quran yüzlərlə iraqlı, kərküklü türkman vardır. Vaxtilə Azərbaycanda təhsil alan, bu gün İraqda yüksək mənsəb sahibi olan həkim, mühəndislər də Azərbaycan Respublikası QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin keçirdiyi forumda söz alıb danışdılar. Nə vaxtsa Azərbaycanda yaşadıqlarını bəxtlərinə yazılan ən gözəl yazı olduğunu dedilər. Onu da dedilər ki, İraqda Novruz şənlikləri demək olar ki, keçirilmir. Ta qədimdən   türk mədəniyyətinin və məişətinin özəyini təşkil edən bu yenilənmə bayramı bir çox türk xalqları yaşayan ölkələrdə keçirilsə də, İraqda yaddaşlardan silinmək ərəfəsindədir. Hətta məruzəçilər onu da dedilər ki, gün o gün olsun ki, Azərbaycan Dövlətinin İraqda turkmanlar üçün yaradacağı Mədəniyyət Mərkəzində ilk keçirəcəkləri şənlik Novruz Bayramı və Zəfər günü olsun.

 

Azərbaycan Respublikası QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin “Türkman irsi: vətəndaş cəmiyyətlərinin həmrəyliyi” forumunda gəldiyim ilkin nəticələr belə oldu:

- Agentlik Azərbaycan Prezidentinin etimadını doğruldur.  Yolumuzdan uzaq, könlümüzə yaxın olan türk xalqarının mədəniyyəti və tarixinin araşdırılmasında Vətəndaş Cəmiyyətlərində ali mövqe tutan alimlər, akademiklər, öz sahəsinin peşəkarları olan ziyalılara arxalanaraq elmi konfranslar, forumlar keçirir. Bu kürsülərdən səslənən fikirlər isə iştirakçıların təmsil etdikləri dövlətdə çağırış kimi, tələb kimi, prioritet məsələ kimi nəzərə alınır;

-Bahar günlərdinə iştirak etdiyimiz forumda bir də Azərbaycan vətəndaşı olduğum üçün qürur hissi keçirdim. Onun şahidi oldum ki, dünyanın hər yerində yaşayan türkmanlar da, azərbaycanlılar da Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə inanırlar.  Bu gün qonağımız olan Türkman nümayəndə heyyətinin üzvlərinin hər biri, dediyim kimi, Azərbaycanı Ata Yurdu sayır. Onların Azərbaycandan məktəb, xəstəxana, kitabxana, mədəniyyət mərkəzi, təhsil islahatları istəmələrinin özündə belə qeyri–adi heç nə yoxdur. Çünki övlad çatmayan hər şeyini ATAdan istəyər, ATAnı hamıdan güclü bilər. Biz də, turkmanlar da böyük türk ailəsinin budaqları, qollarıyıq. Azərbaycanı Ata yurdu hesab edən türkmanlar həm də Azərbaycanın Ali Baş Komandanı  Zəfərin elçisi  İlham Əliyevə inanırlar!

 

Mən İpək yolu Mədəni və Tarixi Araşdırmalar İB-nin sədri kimi, eləcə də Azərbaycan türkü kimi inanıram ki, Azərbaycan Dövləti ermənilərin viran qoyduqları yurdlarımızda  abadlıq və tikinti işlərini bitirəndən sonra, və ya bəlkə də daha tez bir zamanda ona Ata kimi, böyük kimi, güclü sipər kimi, arxalarında dağ kimi baxan İraq türkmanlarının arzularını da həyata keçirəcək. Tanrı Dövlətimizin bayrağını hər zaman uca etsin! Biz Zəfərimizin sevincini bölüşməyə hazırıq.

  

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.03.2025)

 

 

 

 

 

 

 

 

Ariz Alpsoy (Həsənov Ariz Arif oğlu) 15 fevral 2001-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olub. 2018-2022-ci illərdə Rusiya Federasiyasının Volqoqrad Dövlət Universitetində hüquqşünaslıq ixtisası üzrə ali təhsil alıb. 2022-ci ildə Çuvaşıstan Respublikasının paytaxtı Şupaşkar şəhərində müəllifin tarixşünaslıqda ilk dəfə tədqiq etdiyi “Azərbaycan-Çuvaş əlaqələri və münasibətləri: antik dövr və müasirlik” mövzusuna həsr olunmuş “Çuvaşıstan – Türk Dünyasının Mərkəzidir” adlı konfransın təşkilatçısı olub. Hazırda Gəncədə yaşayır. “Qurtuluş Sancağı” müəllifin ilk kitabıdır.

Onun şeirlərini “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxuculrına təqdim edirəm və bəyəniləcəyinə də ümidim böyükdür.

                                                           Şəfa Vəli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Azərbaycandır Təbrizim!

 

Bozqurd səsi dağlar aşır,

Əzmi dünyaya yaraşır.

Təbrizimdən qalxan səda

Bozqurd səsinə qarışır:

“Nə mutlu türkəm deyənə!”

...Hayqırıram dönə-dönə,

Bütöv Vətən canım-özüm,

Azərbaycandır Təbrizim!

 

Turanıma gedən yolun

Körpüsü buradan keçir...

Türk tarixi özü yazır,

Yolunu Yaradan seçir,

Haqqıdır türkün öyünə!

...Hayqırıram dönə-dönə,

Bütöv Vətən canım-özüm,

Azərbaycandır Təbrizim!

 

Biz Qafqazın öz doğması,

Ulu yurdun balasıyıq!

Bir Bozqurdun ulaması

Min vahimə salasıdır

Yağıların ürəyinə...

...Hayqırıram dönə-dönə,

Bütöv Vətən canım-özüm,

Azərbaycandır Təbrizim!

 

 

Məhəmməd Əmin Rəsulzadə

 

Vətən fədakarı, elimin oğlu,

Səni anlatmağa sözlər yetərmi?!

Bir əsrin dahisi, zaman uğuru,

Bir şeir söyləsəm, səsim çatarmı?

 

Mən sənə heyranam...

Dahiliyinlə

Bir xalqın yoluna mayak oldun sən!

Haqlı mübarizən xalqın  vüqarı,

Xalqına əzminlə dayaq oldun sən!

 

Banisi olduğun o cümhuriyyət

İz qoydu tarixin  salnaməsində.

“Can Azərbaycan!” söylədiyində

El “Vətən!” duymuşdu sənin səsində...

 

Unutmaq nə mümkün qurd hünərini!

Adın dilimizin ehtiramıdır!

Sənin yaratdığın cümhuriyyətim

Milli kimliyimin ehtişamıdır!

 

Xalq üçün xərclədin sən illərini,

Ömrün xoş günündən seçdin azını...

Tarixin başının tacı eylədin

“Azərbaycan” adlı alın yazını...

 

Ən gözəl şeirin o cümhuriyyət,

Ən gözəl sözündür istiqlaliyyət!

Səndəki əzəmət, səndəki fitrət

Harda bir türk varsa, ona əmanət!

 

Yandırdın şam kimi ürəyini sən

Xalqının, yurdunun azadlığında...

Ariztək nə çoxdur dühana heyran,

Əlləri sinədə, sənə sayğıda...

 

Azərbaycan...

Canımızdan ötədir,

Bayraq ucadadır, ol bundan əmin!

Sənə sevgim şanlı tarix qədərdir,

Xalqın  qürur yeri Məhəmməd Əmin!

 

 

Kürşad

 

Ümidsizlik səhrasında

Bir udum su tapmayanda,

Uçurumun ta dibində,

Göy üzünü görməyəndə

Kürşadım düşür yadıma …

 

Mümkünsüzü mümkün edən,

Keçilməz yolları gedən,

Türkün ali məramını

Ucaltmaq üçün and içən

Kürşad işıqdır daima…

 

Çin zülmünə qatlanmadı,

Düşmən dilinə qanmadı,

Başlatdığı üsyan ilə

Qorxu saldı çin elinə,

Kürşaddır örnək xalqıma…

 

Harda ki, çəkildi adı,

Titrətdi yağını, yadı…

Türk olmağın qürurunu

Yaşadı ömrü uzunu,

Kürşad öndərdir yoluma…

 

Əsarətlə barışmazlıq,

Haqsız işə qarışmazlıq

Simgəsidir türkün oğlu,

Haqqın şanlı türk soyuna

Sevgisidir türkün oğlu,

Kürşad qürurdur adıma!

 

 

İki əsrin o üzündə...

 

“Gülüstan”dan başladı hər şey...

Adına xilaf çıxdı “Gülüstan”,

Gül açmadı Vətənimin sinəsində,

Yara açıldı...

Bir xalq iki yad əliylə

Neçə yerə parçalandı...

Qan axdı, can qurban oldu,

Türkü türkdən ayırdılar...

Sərhəd-sərhəd, məftil-məftil

Canı candan qopartdılar...

Qopmayansa min illərin

Bağrından sıyrılıb gələn

O söz oldu:

“Nə mutlu türkəm deyənə!”

On illərlə yad əlinin

Cücərtdiyi qeylü-qallar

Heç sönməyən bir köz oldu;

Alov-alov yayıldı dərd

Türkün ulu ellərinə...

Sonra...

Sonrası da, “Türkmənçay”dır...

Qafqazların baş tacında-

Gözəl yurdum Azərbaycanda

Bitməyən ah-vaydır...

Erməni köçünün başını çəkən

Yenə  yad əliydi, düşmən məkriydi...

Erməni Qafqazda oldu bir tikan...

Batdıqca batdı hey...

Hər batışında

Qırıldı elimin mərd qızı, oğlu...

Hey qanatdı, hey...

Susdu havadarlar, susmaq nəydi ki?

Olanı-bitəndi dandı, dandı hey...

1905...

1918...

1937...

1948...

1953...

1988...

Mənim qanlı tarixlərim...

Zülmlərə sinə gərib

Vətənindən bərk yapışan xalqımın alın ağlığı,

Mənim şanlı tarixlərim...

Sonra...

Sonra Göyçə ağladı;

Doğmaları qucağından gen düşdü...

Qarabağım yad nəfsindən üşüdü,

Xocalımsa... ürəyimi dağladı...

Gözümdə göz yaşı oldu Cəbrayıl,

Qubadlı, Füzuli, Zəngilan yaram

Ağdam, Ağdərəylə birgə sızladı...

Şuşa dərd heybəmin ən ağır payı,

“Kəlbəcər” deyəndə axan göz yaşım

“Murov” pıçıldadım, üzdə buzladı...

Bir qərinə...

Bir qərinə boyunca

Qarabağ həsrətim boynumu bükdü...

Mərd xalqım yurd həsrətinin

Bətninə ümid əkdi...

Cücərdi ümidlər  yurd həsrətlisi

Babanın qəlbində,

Nənənin göz yaşında...

Bar verdi ümidlər  oğulun, qızın

Nəvəyə öyrətdiyi “Qan yaddaşı”nda...

Gəldi Qisas günü!

2020...

Yürüdü mərd ordum düşmən üstünə!

Sancıldı üçrəngli qudsal bayrağım

Azadlığı dadan hər yurd yerinə!

Müzəffər elimin zəfər nəğməsi

Yayıldı Qafqazdan bütün cahana!

Zəfər çox yaraşdı Azərbaycana!

...O vaxt ki, başladı hər şey,

“Gülüstan” adına xilaf çıxdı ha,

O vaxt ki, zəmanə əyrinin oldu,

Düşmən yurd yerini bir-bir yıxdı ha,

O vaxtın sabahı-danı çatıbdır,

Zəfərlə tarixim aydınlanıbdır!

Bir gün qovuşacaq yurd parçaları,

Elim bir olacaq, bütöv olacaq...

Gün bir boy qalxana o da olacaq!

 

 

Hər yanlış bir naxış

 

Düyün düşər arzular

Taleyin xanasında...

Qəlbi sarar intizar

Ömrün qəmxanasında...

 

Cavabsız eşq didərgin,

Xəyal dünyası viran.

Ayrılığın  hər rəngi

Kədərə  körpüsalan...

 

Mənim sənə “əlvida”m

Gizlətdiyim baxışdır...

Anladım, yar, anladım,

“Hər yanlış bir naxışdır”.

 

Mən belə çiçəklədim,

Belə oldum rəngbərəng...

Şeirlə bütövləşdim,

Şeirlə oldum həmdərd...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.03.2025)

 

 

 

Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

Deyirlər, insanın içini üşüdən qış deyil, soyuq bir sözdür. Çünki havanın soyuqluğuna bədən öyrəşər, amma qəlbin donduran bir kəlməyə heç vaxt tam alışmaz.

 

Əvvəlcə hiss etməzsən, sadəcə, bir anlıq diksinərsən. Amma zaman keçdikcə anlayarsan ki, o söz səni dəyişib. Gözlərindəki işıq bir az azalıb, səsin əvvəlki tonda çıxmır, gülüşlərin artıq əsl gülüş deyil.

Bəzən unudursan. Günlər keçir, illər axır, yeni baharlar gəlir. Hətta elə bilirsən ki, tamam sağalmısan. Amma birdən bir mahnı, tanış bir qoxu, ya da təsadüfi bir baxış yenidən o günü xatırladır. Soyuq sözlərin səni necə titrətdiyini, bir cümlənin bir ömrü necə dəyişə biləcəyini anlayırsan.

İnsanın ən böyük yanılması isə budur: düşünür ki, zaman hər şeyi düzəldir. Amma bəzi sözlər zamana tab gətirmir, nə qədər illər keçsə də, onların izi hələ də ordadır. Və sən hər baharda, hər günəşli gündə bir anlıq özünü yaxşı hiss edirsən, amma bilirsən ki, içində bir yer var ki, qırx yaz da gəlsə, isinməyəcək…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.03.2025)

 

 

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

 

“Ən böyük qələbə özünə qalib gəlməkdir” Platon

 

Nə üçün bəziləri həyatda digərlərindən daha çox nailiyyət əldə edirlər?

Bu sual, insanlıq tarixi boyunca bütün yaxşı beyinləri zəbt etmişdir.

2300 il öncə Aristotel yazmışdır ki, insanın ən böyük məqsədi xoşbəxt olmaqdır. O demişdir ki, bizim cavab verəcəyimiz ən əsas sual “Xoşbəxt olmaq üçün necə yaşamalıyam?” sualı olmalıdır.

Sizin özünüzə bu sualı vermək və düzgün cavablandırmaq və cavabın müəyyən etdiyi istiqamətdə getmək bacarığınız sizin xoşbəxt olub-olmayacağınızı müəyyən edəcəkdir.

Öz bildiyinizdən başlayın.

Uğur dedikdə nə başa düşürsünüz?

Əlinizdə sehrli çubuq olsaydı və siz onun köməyi ilə həyatınızı istədiyiniz kimi qurmağa qadir olsaydınız, onda həyatınız necə olardı?

 

Brayan Treysi / Bəhanələrə yox (Daxili intizamın gücü)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.03.2025)

 

 

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.

 

608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir. Anar qəhrəmanlarının ən populyar əsərlərini bir daha yaddaşlarda təzələyir:

 

 

SƏMƏD VURĞUN

KÖRPÜNÜN HƏSRƏTİ

 

Araz qırağında dayandı qatar,

Elə bil qəlbim də dayandı bir dəm...

Sıxlaşdı göydəki seyrək buludlar,

Deyəsən, başıma dolandı aləm.

 

Başlar uzanmışdır pəncərələrdən,

O taya, bu taya boylanır hamı.

Yanımda sevgilim ağlayıb hərdən,

Deyir ki, “ah, Araz, tut ilticamı,

Mənim Sara bacım indi hardadır?

İyirmi ildir ki, uzaqlardadır”.

 

Araz dağlar yarıb, qayalar dəlir,

Zamanın fikri tək axır sürətlə.

Qayalı dağlar da salama gəlir,

Elə bil baş əyir ona hörmətlə.

 

O tayda gördüyüm çardaqlı damlar

Xəyalı küsdürür bu kainatdan.

Gəzir kənd yanını seyrək adamlar,

Sanki baş götürüb gedir həyatdan...

 

Həyətlər bomboşdur, qapılar bağlı,

Evlər üz döndərmiş biri-birindən.

Torpaq nalə çəkir sinəsi dağlı,

Bir tüstü qalxmayır ocaq yerindən.

 

Kəndin üstündəsə bir qəbristanlıq

Qərq olur göylərin göz yaşlarına.

Yaşaran gözlərim baxır bir anlıq

Əyilmiş, yıxılmış baş daşlarına.

 

“Qayalı dağ”ı da duman almışdır,

O, dünya görmüşdür...Yaxşı bax ona!

Nə qədər cənazə yola salmışdır

Bir şəhər boydakı o qəbristana!..

 

Ah, ürək duyduqca bu səhnələri,

Adətim olmuşdur alışıb yanmaq.

Yanğına düşmüşdür könlüm şəhəri,

Böyük bir dərd imiş şair yaranmaq!

 

Şairim! Bu sözlər qalsın bir yana,

Yaş ötür... qayıtma ricətlərə sən!

Bir şeir bağışla Azərbaycana,

Araz üstündəki bir daş körpüdən!

 

Qurmuş bu körpünü bir memar əli,

Baş-başa çatılmış tağlar üstündə.

Xilqətdən yaranmış onun təməli,

Dayanmış qayalar, dağlar üstündə.

 

Kim bilir neçədir körpünün yaşı,

Şahidi min bahar, bəlkə min qışdır!

Fəqət bir kərpici, sadə bir daşı

Hələ öz yerindən oynamamışdır...

 

Toplar, topxanalar keçmiş üstündən,

Hələ daş sütunlar durur vüqarla.

Körpü Araz üstə düşdüyü gündən

Şir kimi döyüşür sərt dalğalarla.

 

Üzünə gün düşüb, şəfəq güləndə

Kərpici bir yaqut kimi qızarır.

Üstünə dağlardan duman gələndə

Sərt qayalar kimi o da bozarır.

 

Deyirlər, qış ağır gələndə tək-tək,

Körpünün üstündə tar bağlayır qar.

Qaranlıq yol salır yerdən göyədək,

Bir canavar kimi ulayır rüzgar.

 

Gözüm körpüdədir... Dayanmış qatar,

Elə bil saxlayır o bizi qəsdən.

Hanı zınqırovlu-yüklü karvanlar?

Bir quş da keçməyir körpünün üstdən...

 

Axşam qəribliyi dağlardan enir,

Sakit dərələrə bir həsrət çökür.

Araz gah parlayır, gah kölgələnir,

Bəzən də hıçqırır o hönkür-hönkür.

 

Gözüm körpüdədir...Dayanmış qatar,

Elə bil o qəsdən saxlayır bizi.

Körpünü basmışdır yabanı otlar,

Nə cığır görünür, nə ayaq izi...

 

Kim bilir, kim bilir, nə vaxtdan bəri

Bir insan keçməyir bu daş körpüdən

Elə bil yol çəkir onun gözləri,

Fəqət nə gələn var, nə də bir gedən.

 

O kimdir? Gözümə görünür bu dəm?

Kimdir o ixtiyar? Xəyaldır, nədir?

Yox, yox, o nə xəyal, nə əfsanədir,

Gördüyüm insandır, gözlərində qəm...

 

Çatıb qaşlarını körpüyə baxır,

Qəlbində dağ boyda sözümü vardır?

Başından tüstülər, dumanlar qalxır,

Cansız əlləri də qabar-qabardır...

 

Bildim, o, memardır... O, yaradandır.

Yaxın gəl, oxucum, bax əllərinə!

O, Araz üstündə xeyli zamandır

Ağlayır xar olmuş əməllərinə...

 

Kim bilir, kim bilir, nə vаxtdаn bəri

Bir insаn keçməyir bu dаş körpüdən.

Elə bil yol çəkir onun gözləri,

Fəqət nə gələn vаr, nə də bir gedən…

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.03.2025)

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi şair Xoyda yaşayan Məryəm Qurbanzadədir.

 

Məryəm Qurbanzadə

Xoy

 

III 

Sevməkdən sonra gələn söyüşdə

Yara açdı bağrım.

Titrek barmaqlarımla susqunluq basdım ağrıma

Hansı yalqızlığımın qulağına fısıldayım qadın olduğumu?

Hansı quşun qanadına bağlayım üsyanımı?

Hansı köksün ümidində ağlayım gələcəklərimə?

Ötürdüm

Və

Dəniz göyərdi gözlərimdə

Qüllabın qulağına asılmıs

Bir balıq kimi,

Ağzı açıq qaldı

Sorğularına, bu şeirin.

 

Özümü deyirəm.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

 (19.03.2025)