Super User
Şəkidəki tarixi abidələrə diqqət artıb
Dövlət Turizm Agentliyinin (DTA) sədri Fuad Nağıyev Şəkidə “Yuxarı Baş” Milli Tarix-Memarlıq Qoruğu və “Kiş” Tarix–Memarlıq Qoruğu üzrə vətəndaşların qəbulunu keçirib.
Bu barədə AzərTAC agentliyə istinadən məlumat yayıb. Məlumatda deyilir ki, görüşdə sakinləri maraqlandıran suallar cavablandırılıb, onların fikirləri dinlənilərək müvafiq tapşırıqlar verilib.
Qəbulda Dövlət Turizm Agentliyinin qoruq ərazisində dünya miqyaslı və yerli əhəmiyyətli tarixi-memarlıq abidələrinin mühafizəsinin təşkil edildiyi, bir sıra abidələrin bərpa olunduğu və bir sıra abidələr üzrə yenidənqurma işlərinin davam etdiyi qeyd edilib.
DTA-nın sədri Fuad Nağıyevlə Şəki Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Elxan Usubov qoruq ərazisində bərpa olunan abidələrə baxış keçiriblər.
Hazırda qoruğun ərazisində dövlət qeydiyyatına alınan 83 tarixi-memarlıq, arxeoloji, park-monumental abidə, məscidlər, tacir mülkləri, su kəmərləri, su dəyirmanları mövcuddur. 2021-ci ildə Şəkinin tarixi hissəsində yerləşən 58 tikiliyə “abidə” statusu verilməklə, dövlət mühafizəsinə götürülüb.
2022-ci ildə Qala divarları daxilində XIX əsrə aid iki abidə - Rəsm Qalereyası və qoruğun inzibati binasının yerləşdiyi tarixi tikili ənənəvi Şəki memarlığı üslubunda, ilkin görkəmi saxlanılmaqla təmir-bərpa edilərək istifadəyə verilib və hazırda Qala divarları daxilində bəzi tarixi binaların bərpa işləri davam etdirilir.
Eyni zamanda, XIX əsrin əvvəllərində Qafqaz Albaniyasının qədim məbədlərinin memarlıq üslubuna yaxın üslubda inşa edilmiş Dairəvi məbədin bir hissəsinin fasadında təmir-bərpa işləri aparılır, o cümlədən şəbəkə emalatxanası, Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin yerləşdiyi bina bərpa olunur. Həmçinin Şəkidəki Kiş alban məbədinin daxili tərtibatı yenilənib.
Növbəti mərhələdə Xan Sarayında bərpa işləri ilə bağlı layihələndirməyə başlanılması, Kiş kəndindəki “Gələrsən görərsən” qalasının ətrafında turizm infrastrukturunun yaradılması, Kiş tarixi məscidinin bərpa işlərinə başlanılması nəzərdə tutulur.
Qeyd edək ki, 2023-cü ildə “Yuxarı Baş” Milli Tarix-Memarlıq qoruğunun 140 min ziyarətçisi olub, bu, 2022-ci illə müqayisədə 90 faiz artım deməkdir. Kiş alban məbədinə gələn turist sayında 2023-cü ildə 2022-ci illə müqayisədə 100 faiz artım müşahidə edilib və 40 mindən çox ziyarət qeydə alınıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
Görkəmli bəstəkar Zülfüqar Hacıbəyovun məzarı ziyarət olunub
Aprelin 17-də görkəmli bəstəkar, Əməkdar incəsənət xadimi Zülfüqar Hacıbəyovun anadan olmasının 140-cı ildönümü münasibətilə mədəniyyət xadimləri və Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin əməkdaşları sənətkarın Fəxri xiyabandakı məzarını ziyarət ediblər.
AzərTAC xəbər verir ki, tədbirdə Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin direktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Alla Bayramova Zülfüqar Hacıbəyovun Azərbaycan musiqisinin inkişafı naminə gördüyü işlərdən danışıb: “O, ilk Azərbaycan operettası “50 yaşında cavan” əsərinin müəllifidir. Operetta Azərbaycan səhnəsində komediya janrının ilk nümunəsi sayılır. Əsərin ilk tamaşası 1911-ci ilin aprel ayında Tiflis şəhərinə Gürcü Zadəganları Teatrında olub. Sonralar operetta Bakıda, Naxçıvanda, İrəvanda və Şuşada göstərilib. XX əsrin birinci rübündə məşhurlaşan “Kənd qızı”, “Çoban qız” və “Əsgər nəğməsi” bəstəkarın ilk mahnıları sayılır”.
Diqqətə çatdırılıb ki, Musiqili Teatrın əsasını qoyan görkəmli sənət xadimlərindən biri kimi Z.Hacıbəyov respublikanın ictimai-mədəni həyatında da fəallıq göstərib. Bu sahədə olduqca çox çalışıb. Lakin yazıb başa çatdıra bilmədiyi çoxlu sayda əsərləri qalıb. Arxivdə müxtəlif janrda yazdığı yarımçıq qalmış əsərləri var.
Anım tədbirində bir daha vurğulanıb ki, Azərbaycan klassik musiqisinin formalaşmasında Zülfüqar Hacıbəyovun rolu böyükdür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
BİR DİREKTOR, BİR ŞAGİRD - Almaz Bayramova və Nilufər Zeynallı
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının media dəstəyi ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Bakı Şəhəri Üzrə Təhsil İdarəsi ilə birgə “Bir direktor, bir şagird” adlı layihəsinin məqsədi nümunəvi məktəblərimizi, istedadlı şagirdlərimizi üzə çıxarmaq, onların ədəbiyyata olan marağına diqqət yönəltməkdir. Hazırda təqdimatda 83 nömrəli məktəb-liseydir.
Layihəni təqdim edir: Ülviyyə Əbülfəzqızı
DİREKTOR
Bayramova Almaz Fəttah qızı 05.12.1975 – ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşdur. Tam orta təhsilini Bakı şəhəri A.Şaiq adına 54 nömrəli tam orta məktəbdə almışdır.
ADPU ibtidai təhsilin metodikası və pedaqogikası fakultəsini 1998-ci ildə bakalavr pilləsində bitirmişdir.
2000-ci ildə ADPU-nun pedaqogika nəzəriyyəsi və tarixi ixtisası üzrə magistratura pilləsini fərqlənmə diplomu ilə biritmişdir.
1997-2014-cü illərdə Nəsimi rayonu 5 N – li tam orta məktəbdə ibtidai sinif müəllimi vəzifəsində çalışmışdır.
2014-cü ildə “Bu günün və sabahın direktorları “ kursunu müvəffəqiyyətlə bitirmişdir.
2014-2019-cu illərdə Binəqədi rayonu 246 N – li məktəb-liseydə direktor vəzufəsində çalışmışdır.
2019-cü ildən Binəqədi rayonu 83 N – li məktəb-liseydə direktor vəzifəsində çalışır.
İşlədiyi müddətdə səmərəli fəaliyyətinə görə müxtəlif fəxri adlara layiq görülmüşdür:
2018-ci ildə “Qabaqcıl Təhsil işçisi döş nişanı“;
2016 – 2017-ci tədris ilində Fəxri fərman;
2020-ci ildə BŞTİ tərəfindən Fəxri fərman;
2020-ci ildə YAP Binəqədi rayon təşkilatı tərəfindən Fəxri fərman;
2020-ci ildə Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı BŞTİ Həmkarlar İttifaqı komitəsi tərəfindən Fəxri fərman;
2021 – ci ildə BŞTİ tərəfindən Fəxri fərman;
2023-cü ildə BŞTİ tərəfindən Fəxri fərman;
2022– ci ildə Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı BŞTİ Həmkarlar İttifaqı komitəsi tərəfindən Fəxri fərman;
Eyni zamanda işlədiyi müddətdə müxtəlif kurs və treyninqlərdə iştirak etmişdir:
2015-ci ildə Paris – Sorbonne Universiteti “School Based Management“ kursu I və II hissə - sertifikat;
“İnteraktiv texnolologiyalardan və elektron məzmundan istifadə“ sertifikatı;
“İnklyuziv təhsil “ – sertifikatı;
2016-cı ildə İnternational Learning Conference – sertifikat;
2016-cı ildə AMİM tərəfindən təşkil edilmiş “Direktorlar üçün strateji planlaşma“ modulunu müvəffəqiyyətlə bitirdiyinə görə“ – sertifikat;
2018-ci ildə “Yaradıcı gənclərə dəstək olaq” layihəsi çərçivəsində təşkil edilən təlimlərdə göstərdiyi dəstəyə görə - təşəkkürnamə;
2021-ci ildə “ STEAM Azərbaycan“ layihəsi çərçivəsində “Layihə Əsaslı Öyrənmə“ , “Birpalatalı platforma üzərində kodlaşdırma”, “ Modelləşdirmə və Dizayn“ modulları üzrə təlimləri müvəffəqiyyətlə bitirdiyinə görə settifikat;
2021-ci ildə “Vətəndaş məmnunluğunun idarə olunması“ – sertifikat;
2 metodik vəsaitin müəllifidir. Təhsildə inkişaf və İnnovasiyalar üzrə IV və V müsabiqələrin qalibi olmuşdur.
ŞAGİRD
Mən, Zeynallı Nilufər Hidayət qızı 9 may 2008-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşam. 2014-cü ildə 83 saylı məktəb-liseydə 1-ci sinfə getmişəm. 2 dəfə Respublika Fənn Olimpiadalarında coğrafiya fənni üzrə qalib olmuşam. 9-cu sinfi fərqlənmə attestatı ilə bitirmişəm. Hazırda 83 saylı məktəb-liseyin 10-cu sinfində təhsil alıram.
ESSE
“Azərbaycan - Avropa əlaqələri”
Vətənimiz Azərbaycanın əlverişli coğrafi mövqeyi - Avropa və Asiyanın kəsişməsində yerləşməyi onun həmişə hər iki regionla sıx əlaqələrdə olmasına səbəb olmuşdur. Hazırda Avropanın hərtərəfli inkişafı müstəqillik yoluna yenicə qədəm qoymuş Azərbaycana daha çox təsirini göstərir. Azərbaycanla Avropa arasında digər bütün şərq dövlətləri ilə müqayisədə fenomenal dərəcədə möhkəm bağlılıq yaranıb. Mədəni cəhətdən günü-gündən daha da inkişaf edən Azərbaycan dünyanın ən qabaqcıl ölkələri - İngiltərə, İtaliya, Almaniya kimi dövlətlərlə nəinki siyasi, eləcə də iqtisadi və mədəni əlaqələri genişləndirməyə, dünya miqyasında sürətlə inkişaf edən dövlət kimi tanınmağa başlayıb. Müstəqilliyin ilk illərində Avropa İnsan Hüquqları Bəyannaməsini qəbul etməyimizlə dünyanın nüfuzlu təşkilatı olan Avropa Şurasına üzv seçildik. Maraqlıdır ki, regional cəhətdən Asiyada yerləşməsinə baxmayaraq, Avropa dövlətlərinin üzv olmağa hələ də cəhd etdiyi bir quruma Azərbaycan o zamankı gücü sayəsində qoşula bilmişdi.
Hazırda Azərbaycanın Avropa dövlətləri ilə ticarət əlaqələri də daha da inkişaf edir. 1994-cü ildə dünyanın iri neft şirkətləri ilə "Əsrin müqaviləsinin” imzalanması iqtisadiyyatımızda dönüş yaratdı, yeni neft yataqlarına investisiya qoyuldu. Bakı nefti Bakı-Tbilisi-Ceyhan neft-kəməri ilə Aralıq dənizinə daşınır və Avropa ölkələrinə satılır.
Mədəniyyət sahəsində də sənətçilərimiz uğurlar əldə ediblər. 2011-ci ildə musiqi sənətkarlarımız "Eurovision" musiqi yarışmasında 1-ci yerə layiq görülmüşlər. Eləcə də, idman sahəsində də uğurlarımız artmaqdadır. Bu və digər sahələrdə Ulu Öndər - Heydər Əliyevin başladığı və hazırda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin uğurla davam etdirdiyi tədbirlər nəticəsində Azərbaycanın Avropa ölkələri ilə siyasi, iqtisadi və mədəni inteqrasiyası artır və ölkəmiz günü-gündən daha da inkişaf edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
Qadınların mükafatları təqdim edildi - TƏBRİK EDİRİK, NATƏVAN XANIM!
Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Qürur duyuruq ki, əksər sahələrdə kişilərlə çiyin-çiyinə qadınlar da bacarıqla fəaliyyət göstərir, qurub yaradırlar. Onlar seçilənlərdir və seçilənlərin qədir-qiyməti həmişə bilinir.
Aprelin 16-da Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsində ölkənin ictimai həyatında səmərəli fəaliyyətlərinə görə Prezident İlham Əliyevin Sərəncamına əsasən “Tərəqqi” medalı ilə təltif olunan qadınlara mükafatlarının təqdimetmə mərasimi keçirildi.
Tədbirdə çıxış edən komitə sədri Bahar Muradova Azərbaycan qadınının tarixən ailə dəyərlərimizi qoruyan və inkişaf etdirən, layiqli vətəndaş, eləcə də torpaqlarımızı işğaldan qurtaran igid qəhrəmanlar yetişdirən fədakar analar olduqlarını vurğuladı. B.Muradova milli-mənəvi dəyərlərimizin yaşadılmasında əsas yükün qadınların çiyinlərinə düşdüyünü, xalqımızın tarixən maarifpərvər və bacarıqlı xanımlarımızla qürur duyduğunu dedi.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin qadınları hər zaman yüksək qiymətləndirdiyini, onların ailədə, cəmiyyətdə, dövlət həyatındakı yerinə özünəməxsus münasibəti olduğunu xatırladan komitə sədri Ulu Öndərin qadın siyasətində qoyduğu ənənələrin bu gün də davam etdirildiyini diqqətə çatdırdı.
“Heydər Əliyev İli” çərçivəsində reallaşdırılan layihələrdən söz açan B.Muradova Azərbaycanın ötən il əldə etdiyi bir çox nailiyyətləri xatırlatdı, Ali Baş Komandanın rəhbərliyi ilə Vətən müharibəsində qazanılan Zəfərdən sonra ölkəmizin yeni-yeni uğurlara imza atdığını, antiterror tədbirləri nəticəsində öz suverenliyini, ərazi bütövlüyünü bərpa etdiyini bildirdi. Komitə sədri qələbə ruhunda keçirilən ilk prezident seçkilərinin nəticələrini Ulu Öndərin irsinə sadiqliyin göstəricisi adlandırdı. Əlavə etdi ki, bütün bu proseslərdə, eyni zamanda, yaxın gələcəkdə Qarabağa qayıdışın təmin olunmasında qadınlarımızın rolu danılmazdır.
Prezidentin Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə Azərbaycan qadınlarına ünvanladığı təbrikdə “Xalqımız hər zaman qadınlara çox böyük hörmət, ehtiram bəsləmiş, ana haqqını üstün tutmuşdur” fikrini xatırladan Bahar Muradova ölkəmizin hazırkı dövlət qadın siyasətinin bu zəmin üzərində inkişaf etməkdə olduğunu dedi.
Sonda komitə sədri təltif olunan qadınları təbrik edib, Prezidentin imzası ilə dövlət mükafatı almağın şərəf, qürur və məsuliyyət olduğunu, onların medalı ləyaqət və fəxarətlə daşıyacaqlarına inandığını bildirdi.
Daha sonra Azərbaycan elminin və mədəniyyətinin inkişafında öz sözünü demiş, eləcə də ictimai-siyasi sahədə mühüm xidmətləri olan qadınlara Prezident təltifləri təqdim edildi.
Mükafatlandırılan qadınlar çıxışlarında qalib ölkənin vətəndaşları kimi təltif edilmələrinin qürurverici olduğunu söylədilər. Bu təltifi fəaliyyətlərində şərəfli bir səhifə kimi qiymətləndirərək, Azərbaycan qadınlarına göstərdiyi diqqət və etimada görə dövlətimizin başçısına minnətdarlıqlarını bildirib, etimadı doğruldacaqlarını, Vətənimizə, millətimizə sadiq olacaqlarını vurğuladılar.
Onu da qeyd edək ki, təltif olunan qadınlar arasında "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyinin üzvü, yazıçı, publisist, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, Azərbaycan Beynəlxalq Radiosunun direktor müavini, Bakı Dövlət Universitetinin jurnalistika fakültəsinin müəllimi, media üzrə ekspert Natəvan Dəmirçioğlu da var. "Qazax" Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə heyətinin sədri, professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin bütün üzvləri Natəvan Dəmirçioğlunu "Tərəqqi" medalı ilə təltif olunması münasibətilə təbrik edir, ona gələcək fəaliyyətində uğurlar arzulayırlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
BİR SUAL, BİR CAVAB Əkbər Qoşalı ilə
Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”
SUAL
“Bəlkə də, bir gələn var,
Gözlərim yol çəkir, yol;
Ölü dillər kimiyəm,
Sözlərim yol çəkir, yol...
Göy ulu, yer yağızdı,
Hər dua bir ağızdı;
Bu - qələm, bu - kağızdı,
Özləri qol çəkir, qol”...
(Ə.Qoşalı)
Dəyərli Əkbər bəy, şeir yazarkən, "Kağız və qələmin sehri böyükdür" deyib ruhunuzun pıçıltılarını qələmə söyləyirsiniz, yoxsa, deyəcəksiniz ki, "Əbülfəzqızı, indi zaman dəyişib, düymələri sıxmaqla, müasir texnika ilə yazıram"?
CAVAB
-Əbülfəzqızı, söyləşimizin “Bismillah”ını şeirlə başladığınız üçün də, bu sualınız üçün də öncədən sizə əsənliklər diləyir, gün ağlığı arzulayıram! Bilirsiniz, şeirin hansı texnika, texniki dəstək və ya avadanlıqla yazılması, bəlkə, bir o qədər də önəm daşımır. Axı, biz qələmlə yazmağa alışıq olsaq da, qələmdən öncə lələk olub, lələkdən öncə bir başqa nəsnə olub... üstəlik, hələ “qələm” şərti adı ilə tanıdığımız əşyanın özü çox fərqli formalarda olub, necə deyərlər, inkişaf yolu keçib. Yaradıcı insanlar yazıdan öncə də olub, əlbət; əlbəttə, onlar öz hiss-həyəcanlarını şifahi olaraq bölüşüb və ağız ədəbiyyatı da belə başlayıb hər halda. Hər halda sözdən də, yazıdan da öncə səs olub – sonra sözlər səslərin, başqa sözlə, müəyyən ahəngə, ritmə malik musiqinin müşayiəti ilə dinləyicilərə çatdırılıb. “Oxu!” əmrindən öncə, “Dinlə!” olub, “Düşün!” olub, “Özün özünü dərk et!” mənəvi buyruğu olub, elə deyilmi? Uzun sözün qısası, yazı icad olub, yazanlar, oxuyanlar təsirli dərəcədə çoxalıb, yazmaq-oxumaq yayğınlaşıb ki, artıq İlahi buyruq da, “Oxu!” şəklində təcalla edib. Ancaq bu, digər mənəvi, ilahi buyruqları sıradan çıxarmayıb.
Beləliklə, bilgisayarların icadı, yazı şəklinin yeni forma və texniki məzmun qazanması da digər yazı şəkillərini tam sıradan çıxarmayacaq. Bax, Səmərqəndi, Buaxaranı ziyarətə gedərkən, əski əlifba ilə yazan, başı qaragül papaqlı xətattalara ödəniş edib, adımızı, yaxud istədiklərimizin adını yazdırmırıqmı? Yəqin, 20-30 il öncəki yazı şəkilləri də bir qədər sonra, sanki ekzotikaya çevriləcək, muzey predtmetinə dönüşəcək; ancaq insanlar ona can atacaq, onu unutmayacaq, ona yeni anlamlar yükləyərək yaşadacaq...
Sualınızdan çox uzağa düşmədən, deyim: doğrudur, son illər, əsasən bilgisayr klaviaturasına barmaq vurur, ağ ekrana qara hərflər düzür, o hərflərin ifadə etdiyi sözləri, o sözlərin şəkilləndirdiyi cümlələri, misraları bəndlərə, ağ şeirlərə, aydın hekayələrə daşıyıram; lakin hər dəfə mənə elə gəlir, tam ürəyim istəyən alınmır, enerji itkisi olur... Sanki qara qələm ağ kağıza enincə enerji itkisi çox daha az olurdu...
Nə bilim... Aşıq Veysəl demiş,
“Uzun, incə bir yoldayız,
Gediyoruz gündüz-gecə”...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
TOP 10. Yazı yazmaq barədə maraqlı faktlar
Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu dəfə sizlərçün “Yazmaq barədə 10 maraqlı fakt” təqdim edəcəyəm. Düşünürəm ki, tək ədəbiyyatsevərlər üçün deyil, hamı üçün bu faktlar maraqlı olacaq. Hamı kitab oxumur, amma hamı mütləq yazır. Hətta əvvəllər işi-gücü ancaq yazmaq olan anonimçilərə də rast gəlinirdi. Lətifəsi sizsən uzaq.
Beləliklə, bud a faktlar.
1. Ən qədim yazının 5500 yaşı var;
2. Aqata Kristi əslində asanlıqla yaza bilmirdi, yəni yazmaq vərdişi onda cüzi idi;
3. Con Steybek gündə 60-a qədər qələm istifadə edirdi;
4. Yaradıcı yazıçıların dominant beyin yarımkürəsi yoxdur;
5. Yaradıcı yazı peşəkar atletikaya bənzəyir, yəni bu qənaətə gələn mütəxəssislər məhsuldar beyin gərilməsi ilə məhsuldar əzələ gərilməsini eyniləşdirirlər;
6. İntrovertlər (daxili dünyasına yönəli insanlar) ən yaxşı yazıçı olurlar;
7. Yazıçı blokunun olması normaldır;
8. Tələbə yazıçılar kənar perspektivdən daha çox faydalana bilirlər;
9. İngilis dili daim dəyişir və təkmilləşir, ingiliscə yazanların perspektivi də iki dəfə digərlərininkindən artıq olur;
10. Yazıçıların qəribə vərdişləri olur və əksərən bu vərdişlər digər sahələrdə çalışanlara xas olmur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2023)
Ruhumuzun təbiəti
Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Hələ yay gəlməmiş, yazda mart-aprel aylarında səhər oyanıb görərsən ki, hava çox istidir, nazik geyinib gəzərsən.
Sonra axşam çağı mövsüm özünü göstərər, Günəş batıb hava qaralanda axşama doğru bir də baxarsan ki, hava soyuyub, üşüyərsən. Hüznlü bir ürpərti sarar vücudunu. Əllərini çarpazlayıb qollarını ovuşdurar, axşamın boz-bulanıq alatoranında üfüqdə uzaqlara dalar düşüncələrin.
Ruhumuzun təbiəti də eyni ilə belədir, bəzən məşğul olarsan, məşğuliyyətlər başını qatar.
Keçdi deyərsən, bax hər şey yaxşıdır deyərsən. Deyib, gülüb, danışarsan.
Bir anlıq hər şey unudular bəzən, amma bir anın içində də, hər şey yada düşər yenidən..
Sonra bir anın içində durduq yerə axşam çağı çökən o soyuq hava kimi, bir hüzün çökər üzərinə, qəlbin, nəfəsin daralar sanki. O an yediyin yemək, ya içdiyin çay düzülər boğazına. Gülüşün donub qalar üzündə və köks ötürər, ağırlığ çökər içinə.
Özün də fərqində olmadan saxta gülüşlər saçdığın qələbəliyin içində, xatırlamağın, ya bəlkə də fərqinə varmanın verdiyi məyusluqla ruhunun bir küncünə çəkilib düşünərsən..
“Nə keçdi? Hara keçdi? Kimi aldadıram mən” deyərsən öz-özünə... Hətta bəzən “mənim burda nə işim var?” deyərsən..
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsi şəhid hərbi jurnalistlə bağlı paylaşım edib
Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsi şəhid jurnalist Məhərrəm İbrahimovun doğum günü ilə bağlı “Məhərrəm İbrahimovun doğum günüdür” adlı paylaşım edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” mətni diqqətinizə çatdırır:
Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyinin (AZƏRTAC-ın) müxbiri, şəhid jurnalist Məhərrəm Əli oğlu İbrahimovun doğum günüdür (16.04.1982, Ardanış, Çəmbərək, Göyçə – 04.06.2021, Susuzluq, Kəlbəcər).
Uzun müddət cəbhəboyu bölgələrdə ezamiyyətlərdə olan, təmas xəttində mətbuat nümayəndələri üçün təşkil edilən təlimlərdə iştirak edən, Aprel döyüşlərində, Tovuz döyüşlərində, II Qarabağ müharibəsində ən qaynar nöqtələrdən xəbərlər, reportajlar hazırlayan Məhərrəm İbrahimov hərbi jurnalist kimi zəngin təcrübəyə yiyələnmişdi.
O, öz təcrübəsini digərləri ilə həvəslə bölüşürdü.
Peşəkar hərbi jurnalist Məhərrəm İbrahimov mötəbər auditoriyalarda silahlı münaqişələrdə medianın rolu, hərbi əməliyyatların informasiya təminatı, döyüş əməliyyatları zamanı hərbi qulluqçularla #media nümayəndələri arasında qarşılıqlı bağlar və birgə çalışmaların təşkili, o cümlədən dezinformasiya və saxta xəbərlərin psixoloji təsiri ilə bağlı mühazirələr oxuyub.
Jurnalist "Azərbaycan Sərhəd Mühafizəsinin 100 illiyi" yubiley medalı, Səfərbərlik və Hərbi Xidmətə Çağırış üzrə Dövlət Xidmətinin "Hərbi vətənpərvərlik tərbiyəsində xidmətlərə görə" medalı ilə təltif edilib.
İşğaldan azad olunan ərazilərdə vəzifə borcunu yerinə yetirərkən Ermənistan silahlı qüvvələri mənsublarının basdırdığı minaya düşərək həlak olan Məhərrəm Əli oğlu İbrahimov Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 14.06.2021-ci ildə imzaladığı Sərəncam əsasında "3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeninə layiq görülüb.
Sayğılarla anırıq.
Ruhu şad olsun!
Azərbaycan Respublikası
Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsi
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
Eyni kök, eyni göyüzü… -FAZİL MUSTAFA YAZIR
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı millət vəkili, Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin sədri Fazil Mustafanın Azərbaycan - Qazaxıstan dostluğundan bəhs edən “Eyni kök, eyni göyüzü” məqaləsini təqdim edir.
Azərbaycanın 44 günlük (II Qarabağ) müharibəsində qələbəsi bölgədə yeni reallıqlar yaratdı. Bu reallıqlar yalnız 2020-ci ildə, yalnız Qarabağda, Azərbaycanda və hətta Qafqazda qalmadı, daha geniş coğrafiyaya, o cümlədən Türk dünyasına sirayət etdi. Ortaq əcdadımızın Yer üzündə barışın, əmin-amanlığın qurulması sahəsindəki irsini, mənəvi-mədəni təcrübəsini günümüzə daşıyan türk dövlətləri Azərbaycanın uğurunu da, öncəki illərdə kədərini bölüşdüyü kimi bölüşdü. Bu bir qardaşlıq düsturudur: kədəri bölüş - azalsın, sevinci (uğuru) bölüş – çoxalsın!
Azərbaycan alimlərinin ünlü sözü ilə desək, “Ortaq keçmişdən ortaq gələcəyə!” gedirik. Bu yolda bizim əsas istinadgahımız, əsas dayağımız Türk Dövlətləri Təşkilatdır (TDT). TDT-yə üzv dövlətlərlə, ümumən türk ölkə və topluluqları ilə işbirliyi Azərbaycanın çox önəm verdiyi əməli fəaliyyət sahəsidir. İlham Əliyev bu il fevralın 14-d Milli Məclisdə Azərbaycan Prezideni olaraq and içərkən Türk dünyasının birlik-bərabərliyinə xidmət edən önəmli ismarıclar verdi. Prezidentin “Türk Dövlətləri Təşkilatı bizim üçün əsas beynəlxalq təşkilatdır, çünki bu, bizim ailəmizdir. Bizim başqa ailəmiz yoxdur. Bizim ailəmiz Türk dünyasıdır” sözləri artıq bir aforizmə çevrilib, siyasi-diplomatik formul kimi qəbul görməkdədir. TDT üzvləri ilə, ümumən Türk dünyası ilə mövcud bağları daha da gücləndirmək, işbirliyini bütün əməli fəaliyyət sahələri üzrə genişləndirmək Azərbaycanın xarici siyasət strategiyasının prioritet istiqamətidir.
Xəzərin o tayındakı qardaş ölkəmiz Qazaxıstanın Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevin Azərbaycana növbəti dövlət səfərinin mənəvi əsaslarını gözardı etmədən, bu səfərin ciddi siyasi, iqtisadi, mədəni önəm daşıdığını vurğulamalıyıq.
Azərbaycan və Qazaxıstan Prezidentlərinin Bakıda birgə mətbuat konfransında vurğulandığı kimi, son ilyarım içində Prezident İlham Əliyevin Qazaxıstana dörd dəfə, Qazaxıstan Prezidentininsə bu müddət içində üç dəfə ölkəmizə səfəri olub, il içində daha iki səfər də planlaşdırılır.
Üstəlik, Azərbaycanla Qazaxıstan arasında son ilyarım içində 40 önəmli sənəd imzalanıb. Bax, bu qədər yüksək səviyyəli bağlar, son illərdəki intensiv səfərlər, sıx fikir mübadilələri Prezident İlham Əliyevlə Prezident Kasım-Jomart Tokayevin yüksək səviyyəli dostluq, səmimi qardaşlıq münasibətlərinin təntənəsidir. Bu isə öz növbəsində, xalqlarımızın eyni kökdən gəlib eyni göyüzünə budaqlanmasının rəhnidir. - Yəni, arxalandığımız irsin, gələcək nəsillərə göstərdiyimiz yolun yüksək ifadəsidir.
“Mən həmkarımı Qazaxıstanın sosial-iqtisadi inkişafda, iqtisadiyyatın davamlı artmasında, beynəlxalq məsələlərdə nüfuzunun daim yüksəlməsində əldə olunan nailiyyətlərə görə təbrik etdim. Bu, bizim üçün çox mühümdür, qardaş xalqla qürur duyuruq. Çünki bu gün Qazaxıstan beynəlxalq arenada müdrik siyasət, düzgün seçilmiş strategiya və dövlətin inkişafına yönəlmiş dəqiq, ölçülüb-biçilmiş addımlar, həmçinin beynəlxalq arenada qarşılıqlı fəaliyyət sayəsində çox böyük nüfuza malikdir. Biz buna ürəkdən sevinirik”. - Bu sözləri Prezident İlham Əliyev Qazaxıstanlı həmkarı ilə birgə mətbuat konfransında (11.03.2024, Bakı) dedi. Bəli, doğrudan da, Qazaxıstana hər səfərdə dəyişikliklərin şahidi oluruq. Astana xəritədə Avrasiyanın coğrafi mərkəz şəhəri kimi görünməklə qalmayıb, qardaş qazax xalqının qurub-yaratmaq eşqinin, şəhərsalma mədəniyyətinin də təntənəsidir. Astana böyük Qazaxıstanın zəngin mədəni irsinin, üfüqügenişliyinin, xeyirxahlığının parlaq ifadəsidir. Çünki bu şəhərdən beynəlxalq aləmə barış, beynəlxalq hüquqa hörmət, özünəgüvən ismarıcları dalğalanır, yayılır. Çünki bu şəhər Türk dünyasının ən cavan paytaxt şəhəri olsa sa, böyük düşüncəkidir, ümidverən, inamaşılayandır. Beynəlxalq Türk Akademiyası Astanada yerləşir; Astanada alınan qərarlar Türküstan şəhərinin (bölgəsinin) inkişafına yeni fəsil açıb. - Türküstan Türk dünyasının ruhani mərkəzidir.
Ortaq türk qurumlarından ikisisə Bakıda yerləşir: TÜRKPA, Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu.
Biz də Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsi olaraq, qardaş ölkələrimizlə, o cümlədən Qazaxıstanla mədəniyyət, sənət, mədəni irs, müvafiq kateqoriyalar üzrə qanunvericilik təcrübəsinin mübadiləsində maraqlıyıq, belə imkanlarına görə şadıq.
Çox şadıq ki, Qazaxıstan Prezidenti də Bakıdakı mətbuat konfransında mədəniyyətə xüsusi vurğu etdi:
“Strateji tərəfdaşlığımızın mədəni-humanitar tərkibi üzrə əməkdaşlığımızı da xüsusi qeyd etmək istəyirəm. Bu, xalqlarımızın yaxınlaşması baxımından çox mühümdür. Biz Azərbaycan tərəfinə Qazaxıstan mədəniyyəti günlərinin yüksək səviyyədə keçirilməsinə yaradılan lazımi şəraitə və səmimi qəbula görə minnətdarıq. Biz də Azərbaycan mədəniyyət xadimlərini ölkəmizdə səbirsizliklə gözləyirik və bu tədbirin uğurla keçəcəyi heç bir şübhə doğurmur, çünki Azərbaycan mədəniyyətinə maraq hər zaman vardır. Düzünü söyləmək lazımdır ki, Qazaxıstan xalqı sizin mədəniyyətinizdən ötrü darıxıb və Azərbaycan mədəniyyət xadimlərini böyük məmnunluqla qarşılayacaq”.
İnsanın və cəmiyyətin inkişafının çağdaş səviyyəsi, insanın yaratdığı, nəsildən-nəsilə ötürdüyü maddi -mənəvi dəyərləri, bir sözlə, insan əli, ağlı və ruhi gücü ilə yaradılmış bütün pozitivlər mədəniyyət adlandırılır. Əgər qardaşların dostluğundan, qardaşlıq mədəniyyətindən, işbirliyindən danışırıqsa, mədəniyyət özünəxas mövqe qazanmağı haqq edir. Bu, artıq mədəniyyətlərin qardaşlığından ötə hadisədir. Bakı və Astana, Şuşa və Türküstan, Gəncə və Almatı… sivilizasiyalar, mədəniyyətlərarası dialoqun ocağı, mədəniyyət bayrağı ucaltmış şəhərlər kimi çıxış edirsə, bizim sözümüzə sübut axtarmağa ehtiyacımız yoxdur.
Bəli, biz “ortaq keçmişdən ortaq gələcəyə” gedirik.
Yolumuz açıq, qardaşlıq bayrağımız uca olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
ÖTƏN İL BU GÜN: Diqqət! Su böhranı dövrünə keçirik!
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ÖTƏN İL BU GÜN “Aktual mövzular” rubrikasında Aygün Əzizin Abşeronun ən iri yaşayış massivləri olan Bakı və Sumqayıtın içməli su ilə təchizatı problemindən bəhs edən yazısını təqdim etmişdi. Və oxucularını da xəbərdar etmişdi ki, üzümüzə gələn yay mövsümündə daim özlərinə içməli su ehtiyatı görsünlər.
İndi biz xatırlayırıq, yayda su qıtlığı elə də hiss edilmədi. Amma mövzu bu il üçün də aktualdır.
Bakının və Sumqayıtın su dərdi
Məlumdur ki, Bakının, eləcə də Sumqayıtın bəzi ərazilərində içməli su qrafiklə verilir. Rəsmi qurumlar bunu mənbələrdə suyun azalması ilə əsaslandırır. Mütəxəssislər isə çıxış yolu olaraq su təminatı sistemində innovativ yanaşmaların tətbiqini zəruri hesab edirlər.
Azərbaycanda su qıtlığı ilə bağlı həyəcan təbili çalınır. Artıq "Azərsu" Açıq Səhmdar Cəmiyyəti (ASC) Bakı və Bakıətrafı ərazilərə suyu qrafiklə verir.
Qeyd edək ki, bir neçə il əvvəl əsas hədəflərdən biri Bakının fasiləsiz su təminatı ilə bağlı maksimum nəticə əldə etmək idi. 8 il öncə Bakının 60, 2021-ci ildə isə 80 faizi fasiləsiz su ilə təmin edilirdi. Hətta yaxın illərdə bu göstəricinin 100 faizə çatacağı proqnozlaşdırılırdı. Fasiləsiz su təminatı ilə bağlı paytaxtda yaşayış binalarının damlarında sakinlərə məxsus su çənləri də yığışdırılmışdı.
Çox yox, 2 il sonra yenidən Bakı və Bakıətrafı ərazilərə suyun qrafiklə verilməsinin səbəbi nədir? Su problemi nə qədər davam edəcək?
Bizi nə gözləyir?
Ənənəvi mənbələrdə su azalıb
"Azərsu" ASC-nin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin rəhbəri Anar Cəbrayıllı deyir ki, qurum, su az olduğu üçün Su Komissiyasının qərarına əsasən, bəzi ərazilərdə qrafik rejimlər tətbiq etməyə məcbur qalıb: "Abşeron yarımadasının mənbələrindən götürdüyümüz suyu ötən ilin eyni günü ilə müqayisədə təxminən saniyədə 1 kubmetr azaltmışıq. Azalma nəticəsində bəzi ərazilərdə su tənzimlənir, qrafiklə verilir. Bunun səbəbi isə Taxtakörpü su anbarında, Samur çayında suyun azalmasıdır".
Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyinin Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin Hidrologiya Mərkəzinin direktoru Asif Verdiyev deyir ki, son illərdə Kürün hövzəsinə düşən yağıntının azalması nəticəsində su problemi müşahidə edilir. Onun sözlərinə görə, son 10 ildə bu azalma özünü daha çox büruzə verir: "Ölkə ərazisində qar-su ehtiyatlarının müəyyənləşdirilməsi və aprel, may, iyun aylarında çaylarda gözlənilən sululuğun proqnozlaşdırılması məqsədilə 5 istiqamətdə ekspedisiya təşkil edilib. Dağlıq ərazilərdə qar ehtiyatları müəyyən ediləcək. Eyni zamanda "Azərkosmos"dan peyk təsvirlərini də əldə edib ümumi təhlillər aparacağıq. Martın sonunda qarşıdakı dövrdə sululuq səviyyəsi ilə bağlı proqnoz veriləcək".
Vətəndaş məsuliyyəti də olmalıdır
Nazirlik rəsmisi vurğulayır ki, su qıtlığı ilə mübarizədə istifadəçilərin də üzərinə məsuliyyət düşür: "Hər kəs sudan səmərəli istifadə etməlidir. Hər hansı bir yerdə su axarkən buna biganə qalmamalı, hər birimiz bunun qarşısını almağa çalışmalıyıq. Vətəndaş məsuliyyəti olmalıdır".
Kürün suyu quruyur
Ekoloq Rövşən Abbasov su çatışmazlığının kökündə bir neçə amilin dayandığını deyir. Buraya həm təbii, insan amilləri, həm də idarəetmə amilləri daxildir: "Ölkənin 70 faizdən çox su ehtiyatları Kür və Araz çayları hesabına formalaşır. Bu çaylar xarici ölkələrin ərazisindən Azərbaycana gəlir. Türkiyədə, Gürcüstanda, Ermənistanda çoxlu su bəndləri tikilir. Azərbaycan ərazisinə gələn çaylar su bəndləri vasitəsilə saxlanılır və öz ərazilərində istifadə olunur. Bundan əlavə, iri şirkətlərə məxsus minlərlə hektar ərazi bu çaylar vasitəsi ilə sulanır. Nəticədə Kürün suyu qurumaq həddindədir".
Mənbələrdən götürülən suyun 40-50 faizi itkiyə gedir
Mütəxəssis deyir ki, problemin həlli üçün ilk növbədə Kürdə suyun azalmasının qarşısı alınmalıdır: "Kürdən su götürülməsinin səviyyəsi azaldılmalıdır. Digər mənbələr daha effektiv istifadə olunmalıdır. Bizim mənbələrdən götürdüyümüz suyun 40-50 faizi itkiyə gedir. Bu göstəricinin azaldılmasına nail olmalıyıq. İtkilər əsasən kənd təsərrüfatında baş verir. Köhnə suvarma metodlarından hələ də istifadə edilir. Torpaq kanallar beton və boru kanallarla əvəzlənməlidir. Bundan əlavə, Kürdən götürülən suyu azaltmaqla bağlı Azərbaycan qonşu ölkələrlə razılığa getməlidir. Bu razılaşmalar üçün hökumət hərəkətə keçib. Tədricən müəyyən həllərə nail olunacaq".
Niyə yeni üsullardan istifadə edilmir?
Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin dosenti Aqşin Kərimov isə içməli su probleminin həllini yağış sularından istifadədə görür. Mütəxəssis deyir ki, Bakı ərazisində su xətləri, borular təmirsiz, baxımsızdır: "İstanbulda yağış sularından istifadə olunur, lakin bu üsul Azərbaycanda tətbiq edilmir. Bundan əlavə, Bakıda yeni binalar tikilir. Müasir mühəndislik təklifi ilə yeni binalarda məişətdə yağış sularından istifadə etmək olar. Bizdə isə hər yerdə içməli su sərf edilir. Təsəvvür edin, "moykalar"da nə qədər içməli su israf olunur. Bu istifadəyə su dayanmaz. Bundan əlavə, gəlin baxaq, bizim su boruları nə vəziyyətdədir? Əgər bu borular təzə olsa, su itkisi çox azalar".
Sutəmizləmə məntəqələrimiz lazımı səviyyədə istifadə olunmur
Mütəxəssis deyir ki, çirkli suların təmizlənərək suvarmada, sənaye müəssisələrində istifadə olunması Azərbaycanda da var, lakin istənilən səviyyədə deyil: "Taxtakörpü su anbarında suyun səviyyəsinin qaldırılması ilə bağlı fikirlər səsləndirilir. Qaldırılsa da, bu, müəyyən müddət olacaq. Yenə həmin problemlə qarşılaşacağıq. Ən müasir sutəmizləmə məntəqələrimiz var, amma lazımı səviyyədə istifadə olunmur. Yollarda su xətlərinin "partlaması" ilə çox rastlaşırıq. Verilən suyun 40 faizi itkiyə gedir. Həll yolu respublikada yağış sularından istifadə etmək və su borularını yeniləməkdir".
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.04.2024)
