Super User

Super User

Cümə axşamı, 29 Fevral 2024 12:13

Vyanada Səməd Behrənginin nağılı təqdim olunub

 

Avstriyada fəaliyyət göstərən “ÖST Ensemble” ansamblı Vyanada “Arzu balıq dastanı” adlı performans proqramı ilə çıxış edib. Arzu Balıq” dastanı görkəmli təbrizli yazıçı, tanınmış tərcüməçi-publisist Səməd Behrənginin “Balaca Qara Balıq” nağılı əsasında Aria Torkanbouri tərəfindən yazılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-ın Vyana reportajına istinadən xəbər verir ki, Vyana Future Art Lab zalında reallaşan performans tamaşaçıların çoxsaylı müraciətləri əsasında ansamblın ötən il təqdim etdiyi eyniadlı layihənin genişləndirilmiş yeni təqdimatıdır. Layihə Vyanada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi və Yunus Emre İnstitutunun dəstəyi ilə baş tutub.

 

“Bu performans başdan-başa Azərbaycan-Türk aşıq dastan ənənəsi əsasında qurulub. Yəni, fərqli musiqi və rəqs mədəniyyətlərindən seçilən və ifa olunan əsərlərin hamısı dastan rəvayəti əsasında, aşıqların dastan demə formasına dayanaraq yeni formada ifa olunub.

“Arzu Balıq” dastanında Azərbaycan musiqi mədəniyyətindən Fikrət Əmirovun “Mən səni araram”, “Min bir gecə” baletindən rəqs, Niyazinin “Qaytağı” və Güney Azərbaycan aşıq mahnısı “Çal, aşıq, çal” kimi əsərlər başqa musiqilərlə yanaşı təqdim edilib. Bunlarla yanaşı, Azərbaycan “Mahur” və “Şüştər” muğamları da Vyanada yaşayan təbrizli solist Hadi Mostafaei tərəfindən ifa edilib. Azərbaycan türkcəsindən başqa gilək, fars, gürcü, Türkiyə türkcəsi, nogay türkcəsi, maqduniyyə və macar dillərində mahnılar da səsləndirilib. Dastanın özü isə Berlin şəhərində yaşayan və əslən təbrizli olan Hamid Saneiy tərəfindən Azərbaycan və alman dillərində söylənilib.

“ÖST Ensemble” bəstəkar, musiqi nəzəriyyəçi, və etnomusiqişünas Aria Torkanbouri tərəfindən 2020-ci ildə Vyanada təşkil edilib. Onun sözlərinə görə, estetik cəhətləri kənara qoyulduğunda bu performansın iki əhəmiyyətli cəhəti vardır. İlk növbədə, Azərbaycan-Türk aşıq dastan ənənəsi bir performans forması kimi (opera, operetta forması kimi) beynəlxalq səviyyədə birinci dəfə praktik olaraq nümayiş etdirilib. Eyni zamanda, bəstəkar bu ifanı öz elmi tədqiqatının praktik cəhəti kimi görür.

“Arzu Balıq” dastanından öncə Aria Torkanbouri Azərbaycan-Türk aşıq sənətinə həsr olunmuş diplom işini Vyana Musiqi və Səhnə Sənətləri Universitetinin Etnomusiqişünaslıq İnstitutunda bitirib. A.Torkanbouri bütöv Azərbaycan bölgəsində dastan ifaçılığının aradan getdiyi və ictimai funksiyasını əldən verdiyi bir zamanda, dünyanın musiqi mərkəzi sayılan Vyanada bu ənənəni yeni formada səhnəyə çıxarmağı əhəmiyyətli bir addım kimi görür. Bəstəkarın dediyinə görə, “Arzu Balıq” dastanı bütün incəsənət sahəsində çalışanlara, xüsusilə Azərbaycan musiqisi, teatr və ədəbiyyat sahəsində olan sənət adamlarına uğurlu bir örnək ola bilər. Təxminən iki saat davam edən performans dastan söyləmə, musiqi və rəqs tərkibində ifa olunaraq, Vyanada konsertdə iştirak edən beynəlxalq tamaşaçı kütləsi tərəfindən böyük maraq və zövqlə qarşılanıb.

Bu performansın başqa bir özəlliyi, seçilmiş əsərlərin hamısının Şərq musiqi səs sistemi qanunlarına uyğun olan və həmin səs sisteminin tonal qanunlarına uyaraq aranjeman edilərək ifa olunmasıdır. Aria Torkanbouri neçə illərdir ki Şərq musiqisinin səs sistemi üzərində tədqiqat aparır və hələ də tədqiqlərini bu sahədə davam etdirir. “Arzu Balıq” dastanı performansında gilək, fars, ərəb, yəhudi, slavyan, macar, gürcü, Azərbaycan/Türkiyə/Qazaxıstan Türk musiqi mədəniyyətlərindən nümunələr bir-birləri ilə qarışıq formada ifa olunub. Seçilən əsərlərin hamısı Qərb musiqi səs sistemindən fərqli olaraq, Şərq musiqi səs sisteminin tonal qanunları əsasında bəstəkar tərəfindən ansambl üçün aranjeman olunub. Bu isə musiqi əsərlərinin ekzotik ortama daxil olmasının önünü alaraq, tamamilə beynəlxalq ortamda “Şərq klassik musiqisi” adını verməyə imkan yaradır.

Aria Torkanbouri 2007-ci ildən bəstəkarlığa başlayaraq Tehran, Bakı, İstanbul, Berlin, Graz və Vyananın musiqi universitetlərində fortepiano, bəstəkarlıq, orkestr dirijorluğu, musiqi nəzəriyyəsi və etnomusiqişünaslıqda tanınmış musiqi simalarının tələbəsi olub. Azərbaycanda təhsil alarkən o, Arif Məlikov, Ceyhun Allahverdiyev, Azər Dadaşov, Lalə Rzayeva və Əyyub Quliyev kimi müəllimlərin tələbəsi olub. Bəstəkar 2021-də bəstələdiyi “Şuşa Yankılanır..” əsəri ilə ABŞ-da keçirilən beynəlxalq bəstəkarlıq müsabiqəsində “Üzeyir Hacıbəyli” bəstəkarlıq mükafatı qazanıb. 2023-də isə “Öst Ensemble” həmin əsəri ifa etməklə müsabiqənin ifaçılıq bölümündə 3-cü mükafatı qazanıb. Aria Torkanbouri Güney Azərbaycanın “Məcnun Talibi Nur” adlı ilk operasını 2014-də Üzeyir Hacıbəylinin “Leyli və Məcnun” operası əsasında yazdığı yeni rəvayət əsasında səhnəyə çıxaran bəstəkar kimi tanınıb. Hazırda bəstəkar Avropa İttifaqı tərəfindən maliyyələşdirilən və Avropa Tədqiqat Şurası (ERC) tərəfindən dəstəklənən “GOING VIRAL. Pandemiyalar zamanı Musiqi və Emosiyalar (1679-1919)” layihəsində pre-doktoral mövqeyi qazanaraq Vyana Musiqi və Səhnə Sənətləri Universitetində tədqiqatçı kimi işləyir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

İqtisadiyyat naziri Mikayıl Cabbarov Səudiyyə Ərəbistanı Krallığının Həcc və Ümrə naziri Taufiq bin Fauzən Əl Rabiə ilə görüşüb.

 

Nazirlikdən AzərTAC-a bildirilib ki, tərəflər Azərbaycan-Səudiyyə Ərəbistanı iqtisadi-ticarət əlaqələrinin, investisiya tərəfdaşlığının və biznes dairələri arasında işgüzar münasibətlərin genişlənməsindən məmnunluq ifadə edib, sənaye, enerji, infrastruktur və digər sahələrdə birgə layihələrin həyata keçirilməsi imkanlarını nəzərdən keçiriblər.

 

Görüşdə turizm sahəsində əməkdaşlığın genişləndirilməsi, bu sahəyə Səudiyyə Ərəbistanı şirkətləri tərəfindən investisiyaların yatırılması məsələləri müzakirə olunub. Tərəflər əlaqələrin inkişafı, iqtisadi, investisiya və turizm potensialının təşviqi istiqamətində tədbirlərin təşkilinə dair fikir mübadiləsi aparıblar.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

Fevralın 28-də Dövlət Təhlükəsizliyi Xidmətinin Mədəniyyət Mərkəzində Gənclər Fondunun dəstəyi, “Gənclərin Maarifləndirilməsinə Dəstək” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı və Azərbaycan Televiziyasının tərəfdaşlığı ilə “Qarabağ mədəniyyəti” adlı ədəbi-bədii tədbir keçirilib.

 

AzərTAC xəbər verir ki, tədbir Milli Konservatoriyanın xor ansamblının Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himnini səsləndirməsi və ərazi bütövlüyümüz uğrunda canından keçən qəhrəmanların əziz xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla yad edilməsi ilə başlayıb.

 

Gənclər Fondunun icraçı direktor vəzifəsini icra edən Qədir Xəlilov və “Gənclərin Maarifləndirilməsinə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri Aynurə Salmanlı, kulturoloq Fuad Məmmədov və Minəxanımın Əsədova tədbir iştirakçılarına Qarabağ mədəniyyəti haqqında danışıblar.

 

Tədbirin bədii hissəsi Bələdiyyə Teatrının Xurşidbanu Natəvana həsr olunmuş kompozisiyası ilə başlayıb.

 

Sonra incəsənət xadimlərinin ifasında musiqi nömrələri səsləndirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

Dəyərli oxucularımız. “Mütaliə saatı” rubrikasında “Ədəbiyyat və incəsənət” sizlər üçün yeni romanın yayımlanmasına başlayır: Fəxrəddin Qasımoğlu, “İkibaşlı əjdaha”!

«Son gecə» və «On ikiyə işləmiş» adlı iki biri-birindən maraqlı romanlarla debüt edən yazıçının hər iki romanı portalımızda dərc edilib. Əminik ki, Fəxrəddin Qasımoğlunun “İkibaşlı əjdaha”sını da bəyənəcəksiniz.

 

Mahir Vəliyevin verdiyi sənəd sutkanın istənilən vaxtı bütün respublika ərazisində maneəsiz hərəkətimə icazə verirdi. Üstəlik sənəd mənim üzərimi, maşınımı və mənimlə olan ikinci şəxsin yoxlanılmasını qadağan edirdi. Yalnız xüsusilə fövqəladə hallarda verilən bu sənəd araşdırmamda tam sərbəst hərəkətimi təmin edirdi. Dünən sənədi gətirəndə Mahir mənə lazım olan məlumatların hələ hazır olmadığını demişdi. Onunla bir neçə məsələni müzakirə etdikdən sonra ayrılmışdıq. Oradan evə gəlib yenidən təhlillərimi bir daha saf-çürük etmiş, gecə saatlarında yuxuya getmişdim. Səhər də hələ ki, ediləcək bir şey olmadığı üçün günümü televizorun qarşısında, verilən xəbərlərə qulaq asmaqla keçirmişdim. Axşam düşmüş, artıq şəhərdən əl-ayaq yığışmışdı. Saat 22-yə təkrar görüş təyin etmişdi az əvvəl Mahir. Yarım saat sonra görüşəcəkdik. O, mənə lazım olan məlumatların hazır olduğuna işarə vurmuşdu telefon danışığında. Nəhayət ki, real addımlar atmağa başlaya biləcəkdim bu məlumatlarla. «Yeganə» şadlıq sarayının yanında görüşəcəkdik. Geyinib evdən çıxdım. Maşını işə salıb bir qədər işləməsini gözlədim. Ancaq çox gözləmək fikrim yox idi. Yollar boş olsa da, şəhər boyu qurulmuş postlarda yaranan kiçik tıxaclarda vaxt itirə bilərdim. Maşını tərpədib yola çıxdım.

Getdiyim istiqamətdə iki postdan keçməli oldum. İkinci postda sənədlərimi yoxlayan gənc serjant bir qədər təəccüblə mənə baxıb sənədləri geri qaytardı və hərbi salam verib tez yolu açdı. Görüş yerinə beş dəqiqə tez çatsam da, artıq Mahir orada idi, maşınında oturub məni gözləyirdi. Keçib onun maşınına oturub salamlaşdım. Arxa oturacaqdan götürdüyü qovluğu mənə uzatdı.

-İstədiyin bütün məlumatlar bu qovluqdadır.

Təşəkkür edib qovluğu aldım. Qovluq elə də qalın deyildi. Bu başa düşülən idi. Stepanın hazırladığı məlumatlarda bu yeddi nəfərin barəsində əsas məqamlar yer almışdı. Mən yalnız mənə maraqlı olan bəzi detalları aydınlaşdırmağı xahiş etmişdim Mahirdən. O da iki günə onları əldə etmişdi.

Mahir bir qədər susub soruşdu:

-İndi nə etmək fikrin var?

-İndi heç nə deyə bilmərəm. Yalnız bu qovluqdakıları öyrənəndən sonra fikir yürüdəcəyəm. Hələ ki, nəyinsə tam fikirləşdiyim kimi olduğuna da əmin deyiləm. Sadəcə araşdırmalarımda ən xırda ehtimallarımı da axıra qədər yoxlamaq adətimdir. Bu, mənim iş üslubumdur. Bəs sizdə nə yenilik var?

-Bizdə də hələ ki, irəliləyiş sayıla biləcək heç nə yoxdur. İntensiv analitik iş gedir. Lazımi sorğuları verib cavabları toplayırıq. Gələn cavablar dərhal təhlil olunur.

Mahirin cavabında daha çox bədbin notlar hiss olunurdu. İkimiz də dünəndən, sentyabrın iyirmi yeddisindən vaxtın işə düşdüyünü, hər an hər şeyin baş verə biləcəyini çox gözəl başa düşürdük. Üzərimizə qoyulmuş vəzifənin məsuliyyəti ağır yük kimi çiyinlərimizi basır, artıq bir neçə gün davam edən qeyri-müəyyənlik isə bu yükün ağırlığını daha da artırırdı. Mahirin də eyni şeyləri düşündüyünə əmin idim. Yaranmış sükutu pozmaq üçün dedim:

-Əsas kiçik bir ipucu tapmaqdır. Bunu bacarsaq, konkret istiqaməti tutmuş olacayıq.

-Razıyam. Bax o zaman hər şey yerini almağa başlayacaq.

-İtkin düşmüş rus həmyerlilərimiz barədə məlumat daxil olmayıb?

-Yox,-Mahir qısa cavab verdi.

-O zaman Stepanla əlaqə yarat. Əsasən son zamanlar, təxminən altı ay intervalında  Rusiyaya gedənlərin siyahısını ona yolla. Məlumat daxil olmaması hələ onlardan hansınınsa itkin düşməməsi demək deyil. Özün başa düşürsən, böyük ölkədir. Təkcə Moskvanın əhalisi nə qədərdəir. Qoy hamısını tapıb sağ-salamat olmalarına əmin olsunlar. Lap Sibirdə olanları da varsa.

Mahir bir qədər zənnlə mənə baxıb başını yellədi.

-Elə bu gecə ötürərəm. Mən bir saatlıq evə dəyib işə qayıdacam, ona görə də görüşümüzü buraya, evimə yaxın yerə verdim.

Bu söhbətin bitməsinə işarə idi.

-Elə isə, daha vaxtını almayım.

Sağollaşıb düşdüm. Maşını tərpədən həmsöhbətim irəlidən sağa, Xutorun içərilərinə dönüb gözdən itdi.

Maşınıma keçib mühərriki işə saldım. Əlimi uzadıb az əvvəl ön oturacağa qoyduğum qovluğa toxundum. Qanımın necə qaynamağa başladığını hiss etdim. Bayaq Mahirə deməsəm də, ilk gündən hissiyatım mənə məhz bu istiqamətdən başlamağın vacibliyini deyirdi. Ümid edək ki, məni çox nadir hallarda aldadan hissiyyatım bu dəfə də doğru yol göstərib. Axşama qədər məni sıxan hərəkətsizliyimdən sonra evə çatıb qovluğu açmağımla olduqca maraqlı bir gecənin başlayacağına əmin idim.

* * *

 Cəbhədən gələn xəbərlər çox sevindirici idi. İnternet saytları vasitəsilə yayımlanan, dronlarla düşmənin canlı qüvvəsinin və texnikasının məhv edilməsini, ordumuzun təzyiqi altında onların əsgər və zabitlərinin necə qaçmalarını əks etdirən kadrlar insanların ürəklərində illərlə yığılıb qalmış qubarı damla-damla silib aparırdı. Hər yerdə üçrəngli bayrağımız dalğalanırdı. İnsanlar evlərinin və iş yerlərinin qarşısına, eyvanlarına, avtomobillərinə bayraqlarımızı sancırdılar. Bəzi yerlərdə, hətta, üçrəngli bayrağımızla yanaşı bizi bu münaqişənin ilk günlərindən dəstəkləyən qardaş Türkiyə və Pakistanın da bayraqlarını görmək olurdu. Bu, çox qürurverici idi. İnsanlar dəstə-dəstə hərbi komissarlıqlara axışır, cəbhəyə yollanan gəncləri təntənə ilə yola salırdılar. Cəbhə istiqamətinə aparan magistral yol boyu düzülən adamlar isə əsgərləri aparan maşınları saxladır, ərzaq, su dolu çantaları onlara verirdilər. Bu magistralın keçdiyi elə bir rayon, kənd, qəsəbə yox idi ki, onun əhalisi yol kənarına çıxıb şəhidlik zirvəsinə ucalmaq üçün yollananları salamlamasın. Belə kəndlərin birində, anasının suda qaynatdığı iki yumurta ilə iki dilim çörəyi əlində tutub hərbiçiləri aparan maşını gözləyən altı yaşlı bir oğlan uşağının kadrları yayımlanmışdı. Bu il sentyabrın on beşində ilk dəfə məktəbə yollanan, hələ «Vətən» sözündəki hərfləri yaza bilməyən bu uşaqdakı Vətən sevgisi baxanları olduqca kövrəltmişdi. Bu ruh, bu sevgi Uca Tanrının tək bu uşağa yox, onun nümayəndəsi olduğu böyük bir millətə, qəlbində Allah sevgisini həmişə yaşadan, illərlə əzilən, amma əyilməyən azərbaycanlılara olan lütfü idi. On milyonluq xalqın ürəyi bir vururdu.

Hərbi hospitalın qarşısında yaralılara qan vermək üçün toplaşanların sayı hesabı yox idi. Hamı bacardığı köməyi etmək üçün müraciət edir, heç kim bu cihaddan kənarda qalmaq istəmirdi…

Səhər saatlarında başqa evlər kimi eyvanına bayraq sancılmış iki mərtəbəli evdən çıxan mavi kostyumlu adam oğrun-oğrun ətrafa boylanıb yolu keçdi. Avtobus dayanacağındakı şüşə örtüklü reklam lövhəsində əksinə baxıb qalstukunu düzəltdikdən sonra çönüb avtobusun gələcəyi istiqamətə baxdı. Avtobus yaxınlaşmaqda idi. Əgər kimsə iki gün əvvəl, gecə saatlarında qəbiristanlıqdakı qara geyimli adamla rastlaşmış olsaydı, indi qarşısında dayanmış bu şux geyimli kişiylə onun heç bir oxşarlığının olmadığını əminliklə deyə bilərdi. Ancaq bu, o idi. Ətrafdakı adamlardan heç nə ilə seçilməmək üçün simasına oxşar ifadə vermiş, eyvanına az qala ən böyük bayrağı sancmış bu xain ona verilmiş növbəti tapşırığı yerinə yetirmək üçün gedirdi. Beş dayanacaqdan sonra avtobusdan düşüb yenə hiss elətdirmədən ətrafı nəzərdən keçirdi. Sonra düşdüyü yerə yaxın ara yola dönüb xeyli getdikdən sonra oradakı evlərdən birinin qarşısında dayandı. Qısa fasilələrlə əvvəlcə iki, sonra bir dəfə qapının zəngini basıb gözlədi. Bir azdan həyət qapısının arxasından soruşdular:

-Kimdir?

-İki gün əvvəl vədələşdiyiniz adamdır.

Bu, verilən suala hazırlanmış şərti cavab idi. Cavabı eşidən adam qapını açıb onu içəri buraxdı və keçməsini gözləyib yenidən qapını arxadan qıfılladı. (şəkil 2)

* * *

Səhərə yaxın yuxuya getmişdim. Ancaq öyrəncəli olduğum üçün üç saat yatmağım kifayət etmişdi ki, gümrah oyanım. Gecə təhlil etdiyim yeddi nəfərin həyatı bəzi məqamları çıxmaq şərti ilə, fikrimcə bir-birindən çox az fərqlənirdi. Cinayət yolunu seçib özlərini Allahın ən böyük neməti olan azadlıqdan məhrum edən bu adamlar sonda seçdikləri yolun məntiqi sonuna gəlmişdilər. Daha doğrusu, hazırda üçü hələ də bu yolu davam edir, dördü isə əvvəlcə sağlamlıqlarını, sonra da həyatlarını itirmişdilər. Onların haqqındakı məlumatları ən incəliklərinə qədər təhlil etmiş, fikrimcə sonda mənə maraqlı olan bir məqam tapa bilmişdim. Deyəsən, hissiyyatım məni bu dəfə də aldatmamışdı. Dünyasını dəyişənlərin birinin tərcümeyi-halındakı bir məqam diqqətimi çəkmişdi. Təcili Mahirlə danışmalı idim. Ancaq onun da gecə yatmadığını bildiyim üçün bir qədər gözləməyi qərara aldım. Hələ saat doqquz olmamışdı. O vaxta qədər bir çay dəmləyib içməyi, sonra zəng etməyi qərara aldım. Çaydana az su aldığım üçün qaynaması çox çəkmədi. İkinci stəkan çayı içib saata baxdım. Ona işləyirdi. Telefonu götürüb Mahiri yığdım.

-Sabahın xeyir.

-Sabahın xeyir, Bəxtiyar. Belə tezdən zəng etmisənsə, yəqin bir xəbər var.

Özümüz də hiss etmədən Mahirlə ünsiyyətdə rəsmiyyəti bir kənara qoymuşduq.

-Düz tapmısan, qardaş. Mənə maraqlı gələn bir şey aşkar etmişəm. Təcili yoxlanılmasına ehtiyac var.

-Elədirsə, de gəlsin.

-Vaxtilə bizim subyektlə birlikdə cəza çəkmiş, hazırda o dünyada olan Tərxan Nağıyevin əkiz qardaşı var. Adı Sərxandır. Onun ətrafında təcili əməliyyat tədbirləri keçirilməsini istəyirəm. Mümkün olan hər bir şeyi öyrənin.

Mahir kiçik bir ara verdi. Görünür dediklərimi saf-çürük edirdi. Susması uzun çəkmədi.

-Səni başa düşdüm. Qısa müddətə ətraflı məlumat səndə olacaq.

-Elə isə gözləyirəm.

-Hələlik.

Dəstəyi asıb qarşımdakı boş stəkana baxdım. Acı çay boş mədəmi sıyırmışdı. Acdığımı hiss etdim. Soyuducuya yaxınlaşıb qapısını açdım. Soyuducu boş idi. Yenə də yeyəcək bir şey almağı unutmuşdum. Gülanənin yeri məlum. Məmnuniyyətlə onun hazırladığı səhər yeməyindən yeyərdim. Ancaq indi vaxtı deyildi. Eybi yox, günortaya qədər dözüb birdəfəlik nahar edərəm. İndi əsas Mahirdən gələn cavabın necə olacağıdır. Ehtimalım özünü doğruldarsa, bu araşdırmamızda nəhayət ki, irəli atılmış bir addım olacaqdı.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

 

 

 

 

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Biz bir neçə gün ərzində biznesdə, peşə fəaliyyətində uğur qazanmağın yolunu göstərən ən çox tələb olunan kitablardan 10-na nəzər yetirdik. İndi də gəlin, ümumiyyətlə adi insanı uğurlu insana çevirən, insanın düşüncə tərzini, adət və xasiyyətini, xarakterik cəhətlərini dəyişən ən populyar kitablardan 10-na nəzər yetirək.

Bu kitablar, əziz oxucularım, insanlara düzgün istiqamət verir, sürətli və keyfiyyətli dəyişikliklərə bir təkan olur.

Beləliklə, seçdiyim növbəti 10-luğu sizlərə təqdim edirəm.

 

Tom Piters, «Özünü brendə çevir»

Tom Pitersin bu bestsellerində keçid dövrünü necə keçirmək qaydaları, «uğura döğru yolda müvəffəqiyyətə necə köklənməli», «xaraktercə və fiziki cəhətdən necə güclənməli» kimi sualların cavabları verilib. Tom Piters bəyan edir ki, get-gedə cəmiyyətlər dəyişəcək, ağ yaxalıqlı ofis və idarə işçilərinə bir azdan ehtiyac qalmayacaq, fərdin çəkisi artacaq, fərdçilik meydan sulayacaq, bu səbəbdən də fərd olaraq hər bir kəs özünü gələcəyə hazırlamaqçün bir brendə çevirməlidir.

Tom Pitersin devizi də maraqlıdır: «Aylıq əməkhaqqına güvənib düşünmə, qazanacağın günəmuzda güvənib düşün!»

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

 

 

Cümə axşamı, 29 Fevral 2024 10:15

Şəhidlər barədə şeirlər – Nurlan Dadaşov

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Nurlan Dadaşova həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.

 

 

NURLAN SƏYYAD OĞLU DADAŞOV

(27.09.2001.-02.10.2020.)

 

Kürdəmirin Qarasaqqal kəndindən olan, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgəri, Qarabağın azad edilməsi uğrunda  Vətən müharibəsinin şəhidi

 

 

 

YURDUN ƏZİZİ NURLAN

 

Doğma yurdumuzu çox sevən candan,

Qorxmayan ölümdən, qorxmayan qandan,

Cəsur igidlərdən biriydi Nurlan,

Ordumun aslanı, şiriydi Nurlan.

 

Doğulmuşdu Qarasaqqal elində,

Xoş söz səslənərdi şirin dilində.

Adıtək  özü də saf, nurlu idi,

Doğruydu, mətindi, qürurlu idi.

 

Vaxt gəldi, orduya xidmətə getdi,

Orda  ehtirama, hörmətə yetdi.

Ad günündə başladı müharibə,

İnanırdı çalınacaq qələbə.

 

Necə də ürəklə vuruşurdu o,

Gör neçə kafiri  sərrast  vurdu o.

Zəfər başlamışdı, gülürdü üzə,

Allah güc vermişdi haqq işimizə.

 

Elə  bu inamla irəlləyirdik,

“Qarabağ bizimdir, bizim”-deyirdik.

Hər gün bir zirvəyə sancıldı bayraq,

Sevinirdi  günəş, hava, yer, torpaq.

 

Qarabağ uğrunda döyüşlərdə biz

Gördük ki, aslanmış igidlərimiz,

Nurlan  Füzulidə canından keçdi,

Əbədi ölməzlik taxtını seçdi.

 

Ucaldı elə bir zirvəyə ki  o,

Hər insan oraya yüksələ bilməz.

Vətən torpağını azad eyləyən

Şəhidlər yaşayır, şəhidlər ölməz!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

 

Rəsm qalereyası, Soltan Soltanlı, “Şar ilə əylənən kişi”

Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Qardaş Türkiyənin daha bir dəyərli yazıçısı ilə müsahibəni sizlərə təqdim edirəm.  Qonağımız Fikriye Doğan xanımdır.

 

-Salam Fikriye Doğan xanım! Necəsiniz? Zəhmət olmasa azərbaycanlı oxuculara  öncə özünüz haqqında məlumat verərdiniz.

 

-Salam, mən 1975-ci ildə Türkiyənin Sivas şəhərində anadan olmuşam. Bir oğlum var. Tərcümeyi-hal ilə bağlı universitet və ya fakültə təhsili almamışam, amma deyə bilərəm ki, həyat məktəbini çox yaxşı oxumuşam. Hazırda Ruhani məsləhətlə məşğulam. Deməli, məni həyat koçu da adlandırmaq olar və yazıram.

 

-Ədəbiyyata marağınız necə yarandı? 

 

-Yazmaq istəyim kortəbii olaraq yarandı. Əslində ədəbiyyat üzrə təhsilim yoxdur, amma işimlə əlaqədar insanların həyatını yaxından izləmək imkanım çox olurdu. Zarafatla, müxtəlif hekayələrlə maraqlanırdım və bəlkə bir gün onları da yazacam dedim. Amma bir gün bu istəyimi təxirə salmamaq qərarına gəldim, qələmi əlimə aldım və dostumun hekayəsini yazmağa başladım. Bununla bağlı tək istəyim kitabımı rəfimə qoymaq idi. Bu mövzuda heç bir təhsilim olmadığı üçün ilk romanımı “Aşk Tuzak Ve Güzel Kadın” yazdım. Kitabı oxuyanların çox bəyənməsinə təəccübləndim və çox sevindim. Beləliklə, yazmağa cəsarət tapdım.

 

-Əsərləriniz haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

 

-İlk əsərim “Aşk Tuzak Ve Güzel Kadın”.

2. “Ruhunu sevdim”.

3. “Gözlerinin Ötesinde”. 

4. “Kadınların Yüzü” adlı kitapda qısa hekayəm var.

5. “Kehanet”. Martha mahira adında təxəllüsdən istifadə etdim ( Gələcəklə bağlı sual-cavab üslubu ilə bir növ məsləhət və əyləncə kitabı).

6. “O Beni Hiç Sevmedi” adlı romanım bu yaxınlarda işıq üzü görüb.

 

-Yazı rutininiz varmı?

 

-Mən ümumiyyətlə gecə yazmağa üstünlük verirəm. Gündəlik iş bitdiyindən və narahat olmayacağımı bildiyim üçün diqqətimi asanlıqla hekayəyə yönəldə bilirəm. Hekayələrimdə diqqətimi çəkən ən vacib şey onların cəlbedici olması və oxucunu bir çox məsələlərdən xəbərdar etməsidir.

 

-Dünya ədəbiyyatında ən çox bəyəndiyiniz yazar kimdir və hansı yazarla görüşmək və ona hansı sualı vermək istərdiniz?

 

-Tolstoy və Dostoyevski ən çox bəyəndiyim yazıçılardır.  Onlardan hər hansı biri ilə tanış olmaq istərdim. Sual verməkdənsə, çay içib ümumi söhbət etmək istərdim.

 

-Azərbaycan ədəbiyyatını izləyirsinizmi? 

 

-Mən heç vaxt Azərbaycan ədəbiyyatını oxumamışam, amma mahnılarını dinləyirəm. Azərbaycanlıları çox sevirəm, simpatik, gülərüz, səmimi insanlardır, söhbətləri də çox xoşdur.

 

-Gələcək planlarınız haqqında bilmək istərdik, əgər mümkünsə.

 

-Təbii ki, hər kəsin öz planı, proqramı var. Gələcək haqqında çox düşünmürəm, həyat hər an dəyişə bilər. Buna görə də həyatı öz axışına üstünlük verirəm.

 

– Bir  yazar olaraq digər  yazarlara məsləhətləriniz nədir?

 

-Başqa yazıçı dostlara heç bir təklifim yoxdur. Hər kəs nə edəcəyini onsuz da bilir.

 

-Oxuyucularınıza nə demək istərdiniz?

 

-Oxucu yoldaşlarıma demək istədiyim odur ki, kitabın yaranma prosesi göründüyü qədər asan deyil, deyə bilərəm ki, hər bir detal özlüyündə bir çətinlikdir. Onların oxuduqları bir neçə səhifə bir neçə dəqiqə çəkə bilər, amma yazıçı bu bir neçə səhifəni yaratmaq üçün bir neçə gün və gecə sərf etdiyini bilməklərini istəyirəm. Xüsusi olaraq, bütün Azərbaycan xalqına salamlarımı çatdırır və sevgilər arzulayıram. Təşəkkürlər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

Cümə axşamı, 29 Fevral 2024 14:30

Müəllim necə olmalıdır?

Gülnaz Talıbova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Müəllim necə olmalıdır?

Müəllim, əvvəla, peşəsini sevməli, öz üzərində işləməli, öyrətməyi öyrədəcəyinə hazır olduqdan sonra təlim prosesinə başlamalıdır. Müəllimin aurası, enerjisi önəmlidir, çünki sinfə daxil olduqda onun simasından ilk təəssürat yaranır. Həmçinin sönük dərsi dinləmək sıxıcıdır. Gülərüz, səmimi müəllimin dərsi daha əlverişlidir. Digər bir məsələ müəllimin nitqidir. Bəlağətli nitqi dinləmək hər kəs üçün daha xoşdur. Şagirdlərlə tanışlıq mərhələsinə, adətən, səthi yanaşılır, məncə, müəllim ilk dərs fürsətdən istifadə edərək onların müəyyən qədər temperament və xarakteristikalarına bələd olmalı, nə cür dərsi sevdiklərini öyrənməli və bu kimi məlumatları əldə etməlidir. 

Hər dərs üçün öncədən hazırlaşmaq, çətin məqamları yadda saxlamaqçün yollar axtarmaq lazımdır. Şagird anlamadıqda şagirdi danlamaqdansa, başqa üsullar fikirləşməlidir. Hər şagirdin qavrama səviyyəsi fərqli olduğuna görə onları müqayisə etmək zəif adlandırılan şagirdi, əksinə, geri salmaqdan başqa işə yaramaz. 

Xüsusi bacarıqları kəşf etmək üçün şərait yaradılmalıdır. Tutaq ki, mövzu Ə. Cavad haqqındadır. Əlavə olaraq rəsm qabiliyyəti olana şairin şəklini çəkmək, musiqiyə həvəsi olana şairin sözlərinə yazılmış hər hansı musiqini ifa etmək və s.tapşırıqlar həm dərsi rəngarəng edər, həm də mövzu hafizəyə  yaxşı həkk olar. 

Yeri gəldikdə gündəlik həyatla dərsi əlaqələndirmək, tez-tez şagirdlərin adını çəkmək diqqəti cəlb edər. 

Yalnız kitabda olan biliklərlə kifayətlənmək mənə görə doğru olmaz, müəllim araşdırıcı olmalıdır və maraq oyadacaq məlumatları da çatdırmalı, dünyagörüşlərini inkişaf etdirməlidir.

Yaradıcı müəllim fəaliyyətində daha çox uğur qazanacaqdır. Hər gün təkrarlanan monotonluq yorucudur. Yeniliklərlə gələn müəllimi şagirdlər səbirsizliklə gözləyəcək və öyrənmə həvəsləri artacaq.

Əlamətdar günlərə uyğun qurulmuş dərs də yaddaqalan olacaqdır. Məsələn, Novruz bayramına uyğun olaraq ymurtalarla döyüşən şagirdlərdən qalib gələn digərinə mövzuya aid suallar ünvanlayır. Əylənərək öyrənməyi kim istəməz ki?!

Vətənpərvərliyi aşılamaq da dərsin bölünməz parçasına çevrilməlidir deyərdim. 

Müəllimin necə olması barədə çox danışmaq olar. Ümumilikdə müəllim qarşısındakı vəzifənin fərqində olmalı və bununçün çox çalışmalı, həmçinin nümunəgötürüləsi bir şəxsiyyət olduğunu unutmamalıdır.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

BU GÜN GENERAL-LEYTENANTIN DOĞUM GÜNÜDÜR

 

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Dünyada generalların sayı çoxdur, amma haqqında əfsanələr dolaşan generalların sayı az. Həmin əfsanələr nəsildən-nəslə ötürülərək əsrlər boyu yaşayır və cəmiyyətdə rəğbətlə qarşılanır. Bu gün sizə əfsanəvi generallardan biri haqqında söhbət açmaq istəyirəm...

 

Deyirlər ki, generallar iki cür olurlar- səhra və qərərgah generalları. Əgər səhra generalları cəbhədə döyüşə rəhbərlik edirlərsə, qərərgah generalları isə isti otaqlarda oturub döyüş taktikasını planlaşdırırlar. Aralarındakı fərqi özünüz müəyyənləşdirin. Bu günkü söhbətimin qəhrəmanı məhz səhra generallarındandır. Böyük bir qoşuna rəhbərlik edir...

 

Deyir ki;- “Bəli, Vətən müharibəsinin qəhrəmanı birmənalı olaraq Azərbaycan əsgəridir. Bu müharibədə xüsusi təyinatlıların əfsanəvi rolu və sücaəti danılmazdır. Əməliyyatın ilk günündə mən əmin idim ki, biz Şuşanı alacağıq. Hətta bununla bağlı yüksək komandanlığa məruzə də etmişdim. Şəxsi heyətimiz bütün risklərə hazır idilər və ölümü göz önünə alaraq düşmənin bacarmadığı şeyləri həyata keçirdilər. Şuşaya girəndə özümü xoşbəxt hiss etdim. Vicdanımın nə qədər rahatlıq tapdığını anladım...”

 

Ciddi görkəmi var. Çöhrəsindəki cizgilər, iti baxışları onun cəsur və döyüşkən olduğundan xəbər verir. Məğlubiyyəti xoşlamır, döyüşdə amansız və qəddardır. Xarakteri çox sərtdir. Təmkinli və soyuqqanlıdır. Hər bir addımını ölçüb-biçəndən sonra atır. Onu təəccübləndirmək çətindir, necə deyərlər, həyatın bütün sürprizlərinə hazırdır...

 

O, 1968-ci ildə Biləsuvar rayonunda dünyaya gəlib. 1989-cu ildə Bakı Ali Ümumqoşun Komandirlər Məktəbini bitirdikdən sonra sovet ordusunda tağım komandiri vəzifəsində xidmətə başlayıb. 1992–1998-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrində bölük, tabor, əlahiddə xüsusi təyinatlı tabor və briqada komandiri vəzifələrində xidmət edib. 1997–1998-ci illərdə Türkiyə Respublikasının Quru Qoşunları Hərbi Akademiyasında təhsil alıb. 1999-cu ildən Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrdə xidmət edib. 2014-cü ildən isə Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin komandanı vəzifəsinə təyin olunub. Hazırda Azərbaycan Respublikası müdafiə nazirinin müavini-  Quru Qoşunlarının komandanı vəzifəsində xidmət edir... 

 

İti zəkası, sürətli düşünmə qabiliyyəti var. Fəhmi çox güclüdür, hadisəni əvvəlcədən hiss etməyi bacarır. Hücum və müdafiə üsullarını gözəl bilir. Yetərincə savadlı və biliklidir, hərbi fəndləri, taktikanı dərindən mənimsəyib. İstənilən relyefdə mümkünsüz olan döyüş əməliyyatlarını uğurla aparır. Xüsusi əlbəyaxa döyüş bacarığı yüksək səviyyədədir. Soyuq və odlu silahlardan inanılmaz şəkildə istifadə etmək məharətinə malikdir... 

 

 Birinci Qarabağ müharibəsində xüsusi təyinatlı taborda vuruşub. Sovet ordusu dağlandan sonra, kapitan rütbəsində milli ordumuzun sıralarına qatılıb. Rütbə pillələrini qalxa-qalxa bu gün general-leytinant rütbəsinədək yüksələ bilib. Sinəsini xeyli orden və medallar bəzəyir. “Vətən Müharibəsi Qəhrəmanı”dır...

 

Rəvayətə görə, bir qoca kişi arabası ilə yolla gedirmiş. Haradansa tək qayıdan Koroğlu əl edib arabanı saxlatdırır. O zaman arabaçının yanında bir həmkəndlisi də olur. Yolda həmin adam dönüb Koroğludan soruşur ki,- “A bala, Koroğlu haqqında nə bilirsən?” Koroğlu da, heç nə bilmədiyini bildirir. Adam yenidən dillənir: “Deyirlər, Koroğlu hər dəfə yemək yeyəndə bir qoçu tək yeyir.” Arabaçı isə: “Nə danışırsan a kişi, qoç nədir, öküz yeyir.”- söyləyir...

 

Doğrudur, haqqında söhbət açdığım general-leytinantın da barəsində buna bənzər rəvayətlər dolaşır, amma o, çox sadə, təvazökar, insanpərvər adamdır. Qəlbi ipək kimi yumşaqdır, hamı kimi sevinir, hamı kimi də kövrələ bilir.

 Onu bu rütbəyə çatdıran peşəsinə, işinə bağlılığı, QƏHRƏMAN edən isə vətəninə, dövlətinə, xalqına olan məhəbbətidir...

 

Bəli, bu dəfəki söhbətimin qəhrəmanı general-leytenant Hikmət Mirzəyevdir. Onu növbəti ad günü münasibətlə ürəkdən təbrik edir, möhkəm can sağlığı arzulayıram...

 PAŞAM VAR OLSUN!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(29.02.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.