“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Yazıçı və Cəmiyyət rubrikasında bu gün yazıçı Əhməd Qəşəmoğludur. Mövzu - intiharlar. 

Son günlər ard-arda intihar xəbərlərinin, dəhşətli kriminal hadisələrin artdığının şahidi oluruq. İntihar etmək yolları elə bil yoluxucu xəstəlik kimi sürətlə yayılır. Hər gün bu və ya digər xəbər saytlarında, telekanallarda, radio dalğalarında eşidirik: “İnsan özünə qəsd etmişdir “. Bu zaman belə bir sual yaranır : “Nə üçün?”

Bu sual hamımızı düşündürməli, bir daha belə hadisənin baş verməməsi üçün bütün imkanlarımızdan istifadə etməliyik.

Yazıçı, sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu bildirir ki, hər bir özünə qəsd hadisəsi müəyyən gərginlik yarananda baş verir. Onun sözlərinə görə, biz diqqət yetirməliyik ki, bu gərginliyin səbəbləri nələrdir.

İntihar hallarını artıran səbəblər nələrdir.

“Bəziləri tələsik deyir ki, bu iqtisadi çətinlikdir. Bu səhv fikirdir, çünki, yalnız tək iqtisadi çətinliklə insan özünə qəsd etmir.

İkinci dünya müharibəsindən öncə və sonra əhalinin vəziyyəti olduqca ağır olub. Lakin o vaxt bu qədər intihar hadisəsi yox idi. Ona görə bu məsələyə kompleks yanaşmaq lazımdır. Burada ən mühüm, qorxulu, çətin rol oynayan sabah barədə düşüncələrdir. İnsan onun sabaha ümidi çox olanda özünü öldürmür. O zaman özünü öldürür ki, sabaha ümidi çox azalır. Sanki həyat tükənir. Bilmir ki, sabah nə olacaq, bir ildən sonra nə olacaq. Elə fikirləşir ki, bundan sonra daha da qorxulu, pis olacaq. Bu ən güclü amillərdən biridir.

Eyni zamanda, fikir vermək lazımdır ki, insanın davranışına təsir edən 4 mühüm amil var. Biri insanın öz psixoloji durumudur. Hər bir adam intihar etmək və ya başqasını öldürmək psixologiyasına malik deyil. İkincisi isə güclü təsir edən mühitdir. Mühitdə baş verənlər, gərginliklər, siyasi məsələlər, qanunvericiliklə bağlı nüanslar - hamısı bu mühitdə şərait yaradır. Üçüncü mühüm məsələ insanların üstünlük verdiyi dəyərlərdir. Hansı insanlar ki, mənəvi dəyərlərə çox üstünlk verir, onların həyatında bir ahəng yaranır. Onlar özünə qəsdə meyilli olmur. Həqiqi mənada dindar insanlarda, xeyli bədii ədəbiyyat oxuyan, mənəvi amillə üstünlük verən insanlarda bu hallar az olur. Maddi dəyərlərə fikir verən insanlarda isə çox olur. Dördüncüsü isə informasiyadır. Televiziyanı açırıq, ancaq kriminal vəziyyətdən danışılır. O biri tərəfdən isə seriallara baxırıq, kimlərsə çox firavan yaşayır, əhli-keflik edir, pulu sağa-sola xərcləyir. Bunlara baxıb insan fikiləşir ki, bəs mən niyə bu gündəyəm?”

Yazıçının sözlərinə görə, son zamanlar koronavirusun yaratdığı vəziyyət bu məsələni daha da gərginləşdirdi.

“İnsanların cəmiyyətlə ünsiyyəti azaldı. İnsanın hava, suya ehtiyacı olduğu kimi, ünsiyyətə də ehtiyacı var. Bu bir psixoloji təlabatdır. İnsanlar evə qapanıb və ünsiyyət azalıb. Bu insanlara çox pis təsir edir”.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.04.2024)

Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Qeyd etdik ki, gənc yaşlarında insanların rastlaşdıqları ilk uğursuzluqlar sırasında uğursuz sevgi və ali təhsil ala bilməmək dominantlıq təşkil edir.

Əksər xalqlar kimi bizim azərbaycanlılar da mental xüsusiyyətlərdən irəli gələrək oxumağa, təhsilə həmişə önəm veriblər. Tarix boyu təhsillilərin, savadlıların statistikası bizim ölkədə yüksək olub. Məktəbə getməyən, təhsil almayan insanlardan hər eldə-obada birini taparsan, ya tapmazsan. Bizdə hətta belə bir adət də var: valideynlər gəlin köçürdükləri qızlarının cehizləri arasında ali məktəb diplomunun olmasının da qeydinə qalırlar. Düzdür, Azərbaycan BMT-nin təhsil səviyyəsinin indeksi reytinqinə (education index) görə ilk onluğa düşmür (1. Avstraliya; 2. Danimarka; 3. Yeni Zelandiya; 4. İrlandiya; 5. Norveç; 6. Niderland; 7. Almaniya; 8. ABŞ; 9. Böyük Britaniya; 10. Kanada), amma YUNESKO-nun nisbi savadlılıq statistikası cədvəlində bizim ölkəmiz SSRİ dönəmində təməli qoyulan məcburi təhsil qaydaları hesabına 99.5% savadlılıq göstəricisi ilə dünya üzrə 13-cü pillədə qərarlaşıb (Maraqlıdır ki, ilk pillələrdə yalnız postsovet və postsosialist ölkələri qərarlaşan bu siyahıda education index onluğunu təşkil edən Avstraliya yalnız 23-cü, Kanada 26-cı, Danimarka 29-cu, Almaniya 32-ci, ABŞ isə hətta 44-cü yerdədir).

Orta məktəbi bitirib ali məktəbə daxil ola bilməmək bizim ölkədə bir gənc üçün böyük faciə, onun valideynləri üçünsə böyük bədbəxtçilik hesab olunur. Əgər biz uğurdan danışırıqsa, statistik insan üçün ilk böyük həyat uğuru, təbii ki, orta məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirib ali məktəbə daxil ola bilmək sayıla bilər. Və minlərlə gənc də bu uğura qovuşa bilməyəndə həyatdan küsür, depressiyaya uğrayır.

Gəlin çox sadə olan «abituriyent müvəffəqiyyətləri» şərtlərinə diqqət yetirək. Bu şərtlərin düzgünlüyünə mən zaman-zaman iki ali məktəbə daxil olub onları müvəffəqiyyətlə bitirərək öz üzərimdə apardığım çalışmalar hesabına əmin olmuşam.

Ali məktəbə qəbul olmaq istəyirsən? Gecə və gündüz oxumalısan, hazırlaşmalısan, repetitor yanına getməlisən, sınaq imtahanları verib gücünü sınamalısan. Bu hazırlıq müddətində gündəlik həyat rejimini dəyişib fərqli rejim qurmalısan. Hətta ən xırda detal belə sənin özünü yolunda fəda etdiyin uğuruna xidmət etməlidir. Hafizəni və şüuru gücləndirən qidalardan, təbii otlardan, vitamin və preparatlardan istifadə etməlisən, oxuduğun materialı daha yaxşı qavramaq üçün məlum üsullardan, sınaqlardan çıxmış psixoloji testlərdən, təmrinlərdən bəhrələnmisən.

Gəlin, çox sadədən başlayaq. Zaman az, oxunacaq, mənimsəniləcək biliklər çox. Dərslikləri öz axarı ilə, bədii ədəbiyyat oxuyurmuş kimi oxusanız imtahanlaradək tam hazırlıqlı olmağa zamanınız təbii ki, yetməyəcək. Bəs onda nə etməli? Əlbəttə ki, sürətli-effektiv oxu qaydalarına riayət etməli. Bu barədə o qədər çox metodika, kurslar, treninqlər var, saymaqla qurtarmaz. Tam dərinə getmədən gəlin bir neçə çox vacib qaydalara nəzər yetirək.

Davamı sabah!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.04.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində Uşaq ədəbiyyatı həftəsindəyik. Bu gün sizlərə tanınmış tənqidçı Cavanşir Yusiflinin görkəmli fransız yazıçısı, uşaq ədəbiyyatı xəzinəsinə “Balaca şahzadə” əsərini bəxş etmiş Antuan dö Sənt Eqzüperi barədə qeydlərini təqdim edirik. Sabahdan isə “Balaca şahzadə” ilə tanışlığınız başlanacaq.

2020-ci ilin iyirmi doqquz iyun tarixində Antuan dö Sənt Eqzüperinin 120 illiyi tamam oldu. Məqsədim bu gecikmiş yubileyi qeyd etmək, bu qəribə taleli yazıçı haqqında avtobioqrafik mətn yazmaq deyil. İnsan həyatda çox səhvlər edir, bəzən istinadgah kimi bir şey tapır, ona sarılır, bəzən də tapmır, sol əlinin ovuc içi qapanır. Həm də ümidsizliyə qapanır. Başqa bir təsadüf də vardı. Onun “Balaca şahzadə” əsərini fransızcadan dilimizə çevirmişdim. Ön söz yazmalıydım. Elə bir şey ki, həyatı ilə yaradıcılığının kəsişdiyi nöqtələri göstərə bilsin. Bilmirdim nədən başlayım.

 Birdən onun haqqında yazılanları axtararkən iki şey çıxdı qarşıma. Həyat yoldaşı Konsuello haqqında xatirələr, bir də başqa bir şey, yəni ən vacib bir şey. Dua. O, məlum olduğu kimi, pilot olub, təyyarə sürüb ömrü boyu, Konsuello ilə də hava limanında tanış olub, Argentinada. Onu təyyarəsinə dəvət edib, havadaca deyib: siz məni öpmək istəmirsiniz? Eqzüperi insanlara təsir etməyi bacarırdı, o bu sahədə az qala maq kimi güclü idi. Ordan qayıdanda Andre Jid, o dövrün böyük fransız yazıçısı belə demişdi: Eqzüperi Argentinadan iki şeylə qayıtdı: həyat yoldaşı və bir romanı. Həyat yoldaşı ilə tanış olduq. Romanını oxuyub sevdik. Ancaq hər bir yazıçının ömründə onun taleyi ilə yaradıcılığının kəsişdiyi nöqtəni göstərən bir əsəri olur. Ya əlinə qələm alan kimi doğulur bu əsər, ya da çox sonralar. Bəzən heç gəlmir, yolunu nə qədər gözləsən də. “Balaca şahzadə” belə bir əsərdir. Bütün dünya oxuyub və öz dilinə tərcümə edib. Bu həm də janrı, janr xüsusiyyətləri etibarı ilə çox qəribə əsərdir. Nəsrdirmi? Əlbəttə, poeziyanın aşıb-daşdığı nəsr. Fəlsəfədirmi? Bəli, bütün fəlsəfi təlimləri gözdən salan bir əsər.

 “Balaca şahzadə” insanlara nəyi təlqin edir? Çox şeyi. Həyatın mənasını. Mənalarını. Onlar arasında baş verən faciə və bədbəxtlikləri. Həyatda sevinc ilğım kimidir. Xoşbəxtlik də. Qiyamətə qədər həyat belə olur. Ancaq bir şey də var. Sən bir gül əkirsən. Səhralıqda. Onu göz yaşlarınla sulayırsan. Səhrada tək-tənha bitən bu çiçəyin həyat eşqi işığa dönüb ulduzların qəlbində cücərir və əslində, dərk edirsən ki, o gül elə o ulduzun içində cücəribmiş. Və harda olsan, o ulduzun altındasan. O gülün necə nəfəs alıb-verdiyini hiss edəcəksən. Bu mənada Eqzüperinin bədahətən sevgilisinə baxıb yazdığı o dua yerinə düşür. İnsan yaşamaq üçün dua etməlidir. Geri qayıtmayan, təmənnasız dua...

DUA

Allahım, səndən nə möcüzə, nə də ilğım istəyirəm, səndən hər günüm üçün güc verməyini diləyirəm. Mənə kiçik addımların sirrini öyrət. Ötüb keçən günlərin rəng qatışığında məni həyəcanlandıran kəşf və təcrübələri vaxtında görə bilməyim üçün elə elə ki, heç nə gözümdən qaçmasın və bacardıqlarımı edə bilim. Ömrümə düşən vaxt payı ilə düzgün davranmağı öyrət mənə. Mənə elə bir fəhm ver ki, birinci dərəcəli olanı sonrakılardan dəqiq seçə bilim, ayıra bilim, İlahi! Həyatda büdrəməmək, addım atdığım yerdə ayağımın sürüşməməsi, əksinə günlərin axışını ağıllı şəkildə qurmaq, zirvəni və üfüqləri eyni anda görə bilmək və incəsənətdən lazımi ləzzəti ürəyimə çəkə bilmək üçün səndən mənə lazım olan yerdə dayana bilməyi, ən əsası ölçü hissini qorumağı öyrətməni istəyirəm. Arzuların, xəyalların yardım olmaması hissini anlamaqda mənə kömək elə. Nə keçmişin, nə də gələcəyin xiffətini çəkim. İndi və burda olmağıma və bu anı ən vacib şey olaraq anlamağıma yardım et. Bütün həyatın hamar olmasına sadəlövh inamdan məni xilas elə. Mənə elə iti ağıl ver ki, həyatdakı zədələrin, enişlərin və uğursuzluqların həyatın təbii tərkib hissəsi olmasını adi qəbul edim. Yadıma sal ki, ürək tez-tez ağılla mübahisə edir. Lazım olan məqamda yanıma elə bir adam göndər ki, mənə həqiqəti bütün çılpaqlığı ilə, ancaq məni sevərək deyə bilsin. Bilirəm ki, heç nə eləməyəndə belə, bir çox problemlər həllini tapır zamanla, ona görə mənə səbirli olmağı öyrət. Dostluğa nə qədər möhtac olduğumuzu sən bilirsən. Taleyin belə bir ən gözəl, ən füsunkar payına layiq olmağıma şərait yarat. Mənə elə zəngın bir fantaziya bəxş elə kı, lazım olan məqamda, lazım olan yerdə da nışaraq və ya susaraq kiməsə həsrətində olduğu istiliyi verə bilim. Elə elə ki, lap həyatın dibində olan in sanlara əlim çata bilsin. Həyatda nəyinsə gözümdən qaçmağına ma ne ol. Mənə Səndən istədiyimi yox, mənə doğrudan lazım olan şeyi ver. Mənə kiçik addımların sirrini öyrət, İlahi!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.04.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

SUAL

Şeytan qoşa- qoşadı,

Mən hansına daş atım?!

... Səhra ömrü yaşadım-

 Qoy, indi qum-qum ölüm... 

(Əlizadə Nuri)

Əziz Şairimiz, " Şeytana" qalib gəlməyin birinci şərti nədir?

CAVAB

Adamlar çox vaxt ona görə yıxılırlar ki, ayağlarına etibar etmirlər.

Birinci şərt, yəqin ki, o şeytanı içində öldürmək, Allaha hər gün daha yaxın olmaq, necə deyərlər, Allahın qonşuluğunda yaşamaq, sonda onun "Böyük Evi"nə köçməkdir.

Qalan bütün şərtlər sadəcə, təfərrüatdır. Hətta ona daş atmaq belə...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.04.2024)

Sadıq Qarayev, yazıçı, Biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent - “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Nədənsə həmişə sərv, xüsusilə şam ağaclarından xoşum gəlməyib, onlara yad və süni kimi baxmışam. Bəzən onlar olan yerləri də elə bilmişəm…

Düzdür, məntiqcə qəbul edirəm ki, pis, lazımsız bitki yoxdur, hətta zəhərli, görünüşcə xoşumuza gəlməyə bilən növlər də ən qiymətlidir. Amma yenə də bu cupresus simperviensis- həmişəyaşıl sərvdən, pinus- şamlardan xoşum gəlmir ki, gəlmir.

Elə onları əkib, guya yaşıllıq salmaq işlərinə də bu ağacların özü kimi sünilik, plan yerinə yetirmək, can qurtarmaq mənasıyla baxıram.

Hara baxırsan sərv əkirlər, kimə baxırsan sərv əkir. Bəzən elə bilirəm ki, bunlar ting yox, şimaldan gəlmiş adamlardı, torpağımızı işğal edirlər...

 Bir də nədənsə bu torpaqları şamla, sərvlə doldurmağı vəzifələrə xarici dil bilənləri əkməyə bənzəndirəm. Öz floramız və öz dilimizə niyə yabanıcasına göz bərəldirik?

Elə, bir xarici görəndə də üzündən gedirik...

Aşağıda yerli, "doğma" ağac növlərindən  yazacam, onların çoxu nadir, relikt növlərdir.

Bunlardan əkin yaşıllıqlar, parklar salanda, yalandan özünüzü ağac əkən kimi göstərmək istəyəndə. Bu həm də həmin  bitkiləri artırmaq, genefondunu qorumaq deməkdir.

" Yaşıl dünya naminə həmrəylik" ilində ürəklə ağac əkin, yenə sərvləməyin, şamlamayın.

Bir də bu növləri aprel, may aylarında təzə yarpaqlayanda, çiçəkləyəndə xəyalən onların necə gözəl, xınalı gəlinə bənzər, nazlı, doğma olması ilə, şimallıların qartımış, quru qarılarına oxşar sərv, şam yarpaqları ilə müqayisə edin.

"Yaşıl dünya naminə həmrəylik ilində" əkilməsi tövsiyyə edilən Azərbaycan florasının relikt və nadir növləri:

Acer velutinum Boiss- nəhəng və ya məxməri ağcaqayın, A.pseudoplatanus L.-yalançı çinaryarpaq ağcaqayın,  Alnus barbata C.A.Mey- saqqallı qızılağac, Betula raddeana Trautv.-radde tozağacı, Carpinus  orientalis Mill.-şərq vələsi, Corylus avellana L.- adi fındıq, Fagus orientalis Lipisky.-şərq fıstığı, Castanea sativa Mill.-adi şabalıd, Quercus castaneifolia C.A.Mey- şabalıdyarpaq palıd, Q.iberica Stev. Ex Bieb.–gürcü palıdı, Cornus mas L.– adi zoğal, Fraxinus coriariifolia Scheele.- sumaqyarpaq göyrüş, F.excelsior L.- adi göyrüş, Juglans regia L.-adi qoz, yunan qozu, Philadelphus  caucasicus Koehne- qafqaz leyləkotu, Pterocarya pterocarpa (Michx) Kunth.-qanadmeyvəli yalanqoz, Tilia begoniifolia Stev.(T.caucasica Rupr.)- qafqaz cökəsi, Zelkova carpinifolia (Pall) C.Koch- vələsyarpaq azat ağacı,  Vitis silvestris C.C.Gmel.-meşə üzümü.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.04.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının TRİBUNA rubrikasında bu gün dəyərli publisist və jurnalist, “Ədalət” qəzetinin Baş redaktoru, Məmməd Araz yadigarı İradə Tuncaydır. O, “Təkrar biliyin anasıdır” deyir. 

Bir vaxtlar sərhədlər yenicə açılanda məşhur, qeyri -məşhur müğənnilərimiz üz tutdular Türkiyə Cumhuriyyətinə. Buralar dar gəlirdi həmin vaxtlar onlara. Getdilər, gəldilər, bir xeyri olmadı. Sadəcə pul tökdülər. Bazarın axı öz qanunları var. Onu idarə edənlər bilir - nə vaxt kim daxil ola bilər, nə vaxt kim çıxa bilər... Yəni hər sahə belədir. Futbolu da, kinosu da, meyvə satışı da... Bir ara ədəbiyyatda Nobel qızdırması  yaşandı. Eyforik. Eyforiyaya yer yoxdu burda. Qızıl qaydalar var. 

Sovetin içində kiçik xalqlara diqqət oyun-siyasəti vardı. Məsələn, Dağıstanda Rəsul Həmzətovun çiyninə qonmuşdu şahlıq quşu. Seçmişdilər onu. Atası avarların aşıqlarından idi, qardaşı müharibəyə gedib qayıtmamışdı. Uyğun görmüşdülər ki, kiçik  dağ xalqlarını o təmsil edə bilər. Nə yazdığının, necə yazdığının əhəmiyyəti yox idi. Tərcüməçilər hər şeyi yerinə qoyacaqdılar. Bəstəkarlar və müğənnilər də öz işlərini görəcəkdilər - şeiri mahnılar çox populyar edir axı. Beləcə, Həmzətov dahi olmuşdu. ...

Müxtəlif sahələrə aid eləmək olar bunu. Türkmənistanda rus rejissorlar film çəkib türkmən birinin familiyasını yazırdılar titrlərdə. Türkmənlər heç kinoya baxmaq nədir, bilmirlər, nəinki kino çəkmək...

Bu gün həmin işi Amerika edir. Məsələn, hansısa yetim bir ölkədən Xalid Hüseyn tapılır və PR, reklam kampaniyası başlanır. Başqa cür mümkün deyil .

Lap Şekspir tərcümə eləsə də mümkün deyil. 

Amma bir gün siyasətin çarxı dönsə, ona bir söz deyə bilmərəm. 

Təkrar biliyin anasıdır! 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.04.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu dəfə "Sevdiyin şeiri gəl mənə söylə" rubrikasının qonağı dəyərli şairimiz Faiq Hüseynbəylidir.

-Xoş gördük, Faiq bəy.

"Şair həqiqəti sübut etmir, onu göstərir." (V. Belinski)

Biz Faiq Hüseynbəylinin  "qələmindən süzülüb sıraya düzülən sözlərində" duyğular dənizini, küləyin gücü ilə səmaya can atan dalğaları, sevginin əzablı yollarını aşkar görə bilirik.

Faiq bəyin poeziyaya sevgisini elə şeirlərinin gözəlliyindən də duymaq olar.

Bəs elə bu an üçün Faiq bəyə söyləsək ki: " Sevdiyin şeiri gəl mənə söylə." 

O bizə hansı şeiri söyləyər?

-Sevdiyim şeirlər və şairlər çoxdur. Sualınızı şərti hesab edirəm və mənə görə ümumiləşdirilmiş xarakter daşıyır. Bədii mətn canlı orqanizm olduğu üçün, ayrılıqda fərdi şəkildə təqdim etmək çətin olduğu qədər məsuliyyətdir. İnsan təbiətin bir parçasıdır. Ədəbiyyat sözünün kökü rus, ingilis dillərindən tərcümədə təbiət anlamına gəlir. Ədəbiyyatın işi təkcə vəsf etmək, maarifləndirmək deyil. Ədəbiyyatın missiyası həm də milli düşüncəni, dili qorumaq, inkişafına təkan vermək, altşüurda yaşayan kodları nəsildən-nəslə ötürməkdir. Qayəsi, məramı eşqlə yoğrulan misralar bizi dünənimizdən sabahımıza götürür. Şeir haqqında konkret teorem yoxdur. Şeir bir enerjidir. Hansı ki, yaradılışdan bu günə kimi biz bu enerjinin ətrafında şəkillənirik. Eşqi göylərin uca mehrabı sayan Nizamidən tutmuş, "bir zərrənin işığına milyonlar şərik" deyən Məmməd Araza kimi TƏBİƏT-İNSAN-SÖZ üçbucağının fəlsəfi enerjisi sərgilənir. İnsan təbiətinin təlatümü Musa Yaqub şeirlərini ağuşuna alır. Əslində, duyduğumuz, gördüyümüz, hiss etdiyimiz, xatırladığımız, arzuladığımız nə varsa, ruh halımızda olan boşluğu doldurmaq üçündür. Bu ümumiləşdirilmiş obraz Cəfər Cabbarlıdan Bəxtiyar Vahabzadəyə qədər ANA xətt təşkil edir. Dədə Qorquq boylarından qəhramanlıq dastanlarımıza yön alan SÖZ hər zaman birlik, dirilik rəmzi kimi vətən sevgisini tərənnüm edib. Mütləq ən yaxşı şeiri mövzular üzrə dəyərləndirməyi daha doğru hesab edirəm. Ana haqqında ən yaxşı şeir kimi Cəfər Cabbarlı, satirik mövzuda M.Ə.Sabir, uşaq ədəbiyyatı mövzusunda Abdulla Şaiq, Abbas Səhhət, sərbəst mövzuda Rəsul Rza, vətən haqqında Səməd Vurğun, Ramiz Qusarçaylı, sevgi mövzusunda Zəlimxan Yaqub, Musa Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ayaz Arabaçı, Əjdər Ol, Nüsrət Kəsəmənli, İlqar Fəhmi və başqalarının yaradıcılığından nümunələr göstərmək olar. Gənclərdən Anar Aminin, Elşad Baratın, Vasif Zöhraboğlunun və bir çox gənc ədiblərin yadda qalan ədəbi nümunələri var. Əslində, bu layihəniz ayrı-ayrılıqda hər bir şairin oxucu kimi zövqünü təqdim edir. Bu layihəniz üçün öz fəlsəfəsi ilə çağdaş ədəbiyyatın öncüllərindən olan, poeziyası ilə heyrətləndirən, özündən sonra ədəbi yola çevrilən Salam Sarvandan bir poetik nümunə təqdim edirəm. 

MƏN GƏLƏR OLMADIM, YOLU QARŞILA 

Alın yazısında imza yeri boş –

edam fərmanıdı, qollamaq olmur.

Nifrət elədiyin ayağını da

bir addımdan uzaq tullamaq olmur. 

Dayan bir dəqiqə bir «yox» de mənə,

hər gecə yuxuma girib yatan qız.

Adamı arxadan gəlib ötərlər,

ay məni qarşıdan gəlib ötən qız. 

İndi bu qış ömrü sürüşmək gərək…

Bizi qar ötürər, dolu qarşılar.

Bu da ki sonuncu teleqramım:

mən gələr olmadım, yolu qarşıla.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.04.2024)