“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Yazıçı və Cəmiyyət rubrikasında bu gün yazıçı Əhməd Qəşəmoğludur. Mövzu - intiharlar.
Son günlər ard-arda intihar xəbərlərinin, dəhşətli kriminal hadisələrin artdığının şahidi oluruq. İntihar etmək yolları elə bil yoluxucu xəstəlik kimi sürətlə yayılır. Hər gün bu və ya digər xəbər saytlarında, telekanallarda, radio dalğalarında eşidirik: “İnsan özünə qəsd etmişdir “. Bu zaman belə bir sual yaranır : “Nə üçün?”
Bu sual hamımızı düşündürməli, bir daha belə hadisənin baş verməməsi üçün bütün imkanlarımızdan istifadə etməliyik.
Yazıçı, sosioloq Əhməd Qəşəmoğlu bildirir ki, hər bir özünə qəsd hadisəsi müəyyən gərginlik yarananda baş verir. Onun sözlərinə görə, biz diqqət yetirməliyik ki, bu gərginliyin səbəbləri nələrdir.
İntihar hallarını artıran səbəblər nələrdir.
“Bəziləri tələsik deyir ki, bu iqtisadi çətinlikdir. Bu səhv fikirdir, çünki, yalnız tək iqtisadi çətinliklə insan özünə qəsd etmir.
İkinci dünya müharibəsindən öncə və sonra əhalinin vəziyyəti olduqca ağır olub. Lakin o vaxt bu qədər intihar hadisəsi yox idi. Ona görə bu məsələyə kompleks yanaşmaq lazımdır. Burada ən mühüm, qorxulu, çətin rol oynayan sabah barədə düşüncələrdir. İnsan onun sabaha ümidi çox olanda özünü öldürmür. O zaman özünü öldürür ki, sabaha ümidi çox azalır. Sanki həyat tükənir. Bilmir ki, sabah nə olacaq, bir ildən sonra nə olacaq. Elə fikirləşir ki, bundan sonra daha da qorxulu, pis olacaq. Bu ən güclü amillərdən biridir.
Eyni zamanda, fikir vermək lazımdır ki, insanın davranışına təsir edən 4 mühüm amil var. Biri insanın öz psixoloji durumudur. Hər bir adam intihar etmək və ya başqasını öldürmək psixologiyasına malik deyil. İkincisi isə güclü təsir edən mühitdir. Mühitdə baş verənlər, gərginliklər, siyasi məsələlər, qanunvericiliklə bağlı nüanslar - hamısı bu mühitdə şərait yaradır. Üçüncü mühüm məsələ insanların üstünlük verdiyi dəyərlərdir. Hansı insanlar ki, mənəvi dəyərlərə çox üstünlk verir, onların həyatında bir ahəng yaranır. Onlar özünə qəsdə meyilli olmur. Həqiqi mənada dindar insanlarda, xeyli bədii ədəbiyyat oxuyan, mənəvi amillə üstünlük verən insanlarda bu hallar az olur. Maddi dəyərlərə fikir verən insanlarda isə çox olur. Dördüncüsü isə informasiyadır. Televiziyanı açırıq, ancaq kriminal vəziyyətdən danışılır. O biri tərəfdən isə seriallara baxırıq, kimlərsə çox firavan yaşayır, əhli-keflik edir, pulu sağa-sola xərcləyir. Bunlara baxıb insan fikiləşir ki, bəs mən niyə bu gündəyəm?”
Yazıçının sözlərinə görə, son zamanlar koronavirusun yaratdığı vəziyyət bu məsələni daha da gərginləşdirdi.
“İnsanların cəmiyyətlə ünsiyyəti azaldı. İnsanın hava, suya ehtiyacı olduğu kimi, ünsiyyətə də ehtiyacı var. Bu bir psixoloji təlabatdır. İnsanlar evə qapanıb və ünsiyyət azalıb. Bu insanlara çox pis təsir edir”.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.04.2024)
