Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Əziz dostlar, bu gün sizə Azərbaycan xalqının sevimli aktyorlarından biri- xalq artisti Yasin Qarayevdən söhbət açmaq istəyirəm. O Yasin Qarayevdən ki, bizim uşaqlıq illərimizin qəhrəmanı olub. Hazırda teatrımızın bahadırlarından biridir. Bir vaxtlar "sehirli qutu"da tez-tez görünərdi. Rol aldığı tamaşaları xüsusi maraqla izləyərdik. Amma son vaxtlar nədənsə televiziyada araya-ərsəyə çıxmır, tamaşaçılarını intizarda saxlayır…

Yaşı elə də çox deyil, bir də ki, aktyor üçün nə yaş? O qədər filmlərimizdə onun yaşına uyğun rollar var ki, nədənsə rejissorlar belə teatr bahadırlarının yerinə həvəskar aktyorları çəkirlər. Bəlkə də elə buna görədir ki, filmlərimiz Yalamadan o tərəfə gedib çıxa bilmir. Sanki onların ölkədən çıxışına “qırmızı işıq” yandırılıb… 

Yasin Qarayev 1946-cı ildə Şəmkir rayonunda dünyaya gəlib. 1973-cü ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun musiqili komediya fakültəsini bitirib. 1974-cü ildən Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrında çalışıb.

1991-ci ildə əməkdar artist, 2006-cı ildə isə xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb. Bir neçə dəfə prezident mükafatçısı olub. 2016-cı ildə Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqının "Sənətkar" medalı ilə təltif edilib. 

2016-cı ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdünü alır…

Deyir ki,- “Müslüm Maqomayev qədər sevdiyim, pərəstişkarı olduğum ikinçi bir estrada müğənnisi tanımıram. Uşaqlığ çağlarımdan həmişə onun ecazkar və bənzərsiz səsinin pərəstişkarı olmuşam. Mənim fikrimcə Tanrı bütün gözəllikləri 

ona vermişdi. Güclü, məlahətli səs, boy-buxun, səhnə yaraşığı, jest, plastika və çox şey. Müslümü bircə dəfə dinləyən tamaşaçı onun sehirli səsinin tilsiminə düşməyə bilməzdi. Tanrı ona dünya estrada musiqisinin imperatoru kimi yüksək bir zirvə bəxş etmişdi. Və o da sonuncu imperator olduğu üçün həmin titulu özü ilə Tanırının yanına apardı…”

…Yasin Qarayev- layiqli adamlar haqında xoş söz deməyə tələsən insan. Xeyirxahlıqda xəsis olmayan, abırına sığınıb dünyanın gərdişini səbrlə seyr edən görkəmli şəxsiyyət…

 Bu yaxınlarda təsədufən feyzbuk platformasında səhhətində yaranan problemlə bağlı məlumata rast gəldim. Düşünürəm ki, yaşla əlaqədar problemlərdir. Ürəklərdə yuva qurmağı bacaran şəxsin həyatda uzun yaşamağa haqqı var. Allah ömrünü uzun etsin!..

Bu gün - mayın 22-si Yasin müəllimin 78 yaşı tamam olur. Onu bu münasibətlə təbrik edir, ağrı-acısız günlər arzulayırıq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)

Zahirə Cabir yazır

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı publisist Zahirə Cabirin Məhəmməd Əmin Rəsulzadə barədə hekayətlərinin dərcinə başlayır. Məqsəd - uşaqlara bu dahi şəxsiyyəti daha yaxından tanıtmaqdır. 

Xoşbəxt Seymur

Qonşuluqda bir oğlan yaşayırdı, amma o Məhəmməd Əmin kimi xoşbəxt deyildi. Valideynləri onun qayğısına qalsalar da, demək olar ki, heç vaxt nə kitab oxuyub, nə də nağıl danışmışdılar, bəlkə anası ona heç layla da çalmamışdı. Ona görə ki, o doğulanda qüsurlu doğulmuşdu, ayaqları işləmirdi. Seymur təbiətcə səssiz olduğu üçün tənha yaşamağa artıq alışmışdı. Heç kim onunla ünsiyyət qurmağa vaxt ayırmaq istəmirdi.  Valideynlərinə qarşı heç kim bir söz də deyə bilməzdi, çünki onlar bir qarın çörəkdən ötrü işləyir, səhər gedib axşam gəlirdilər. Seymur qoca nənəsi ilə evdə qalırdı. Havalar istiləşəndə valideynləri Seymuru qapılarının ağzındakı heyva ağacının altına sərdikləri kilimin üstünə qoyardılar ki, bir az havada olsun.

Bir dəfə Məhəmməd Əmin öz dalanları ilə deyil, dostuna baş çəkmək üçün başqa dalanla gedəndə Seymuru görür. Yaxınlaşıb ondan adını, neçə yaşı olduğunu soruşur. Uşaq adının Seymur olduğunu deyir, yaşı isə Məhəmməd Əmindən böyük olsa da, yəni 11 yaşı olsa da 6-7 yaşlı uşağı xatırladırdı. Məhəmməd ona: Gəl səninlə dost olaq. Hər gün mən sizə gəlib sənə kitab oxuyaram, istəsən hərfləri də öyrədərəm.”- deyir. Seymur başın aşağı əyib bir söz demədi, sanki razılaşdı. Beləcə Məhəmməd hər gün Seymura məktəbdə oxuduqlarından, qiraətxanadan aldığı kitablardan oxuyurdu. Üstəlik əlindən tutub hərf yazmağı da öyrədirdi. Yay qurtaranda Seymur təkcə heca ilə oxumağı deyil, yazmağı da öyrəndi. Seymurun nənəsinin dilindən Məhəmməd Əminin adı düşmür, bütün qonşulara onun necə alicənab, yaxşı bir iş tutmasından danışır, digər uşaqlara nümunə göstərirdi. Seymuru tanıyan hər kəs Məhəmməd Əminə: - “Allah səni yaxşı insanlarla qarşılaşdırsın” –deyə dua edirdi.

Heç vaxt üzü gülməyən Seymurun indi üzü daim gülürdü. O çox xoşbəxt idi, çünki onun Məhəmməd Əmin kimi dostu vardı.

İnsan düzəldə biləcəyi vəziyyətlərə səssiz qalmamalıdır, bir insana yaxşılıq etmək dünyaya yaxşılıq etməkdir. Xeyirxah iş, xeyirxah əməl insanı mənən ucaldır, onu yaşadığı cəmiyyətin ən ləyaqətli üzvünə çevirir. Bütün həyatını Azərbaycanın müstəqilliyi uğrunda mübarizəyə həsr etmiş Məhəmməd Əmini də insanlara göstərdiyi yaxşılıqlar, xeyirxahlıq qorudu.

İllər keçdi. Məhəmməd Əmin qürbət ellərdə olsa da əmisi oğlu Məhəmməd Əli vasitəsilə həmişə Seymurdan hal-əhval tutar, balaca da olsa hədiyyə və mütləq kitab göndərərdi. Seymur dostunun göndərdiyi hər kitabı dəfələrlə yorulmadan oxuyar, sonra onu taxçanın yuxarısına qoyardı. Hər dəfə dostu yadına düşəndə kitabları əlinə götürüb dostuyla danışırmış kimi vərəqləyərdi.  

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizlərə Xeyrəddin Qocanın miniatür hekayələrinin təqdimini davam  etdirir. 

İndiki şəklini qoy...

Xeyrəddin Qoca smartfon telefondan çox gec, bəlkə də hamıdan sonra istifadə etməyə başlamışdı. Profilinə cavanlıq şəklini qoymuşdu. Yazıçıya çoxlu məktublar, mesajlar yazırdılar. Bir-iki aydan sonra dünyanın müxtəlif ölkələrindən - Afrikadan, Argentinadan, latın Amerikasından gənc, gözəl zənci qadınlar ona şəkillərini göndərməyə, məktublar yazmağa başladılar. Qara olduğu üçün elə bilirdilər o da həmin millətlərdəndir. X.Qoca ingiliscə bilmədiyindən onlara cavab vermirdi. Onlar da "küsüb" daha yazmırdılar.

Axırda ömür-gün yoldaşı bunu bilib X.Qocaya dedi:

-Sən profilinə indiki şəklini qoy!.. Onda daha xanımlar yazmayacaqlar...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

SUAL:

Fələk namərd oyununda,

Düzün kəndiri boynunda.

Haqq deyib əli qoynunda

Gözləməkdən ağac oldum.

(Təranə Turan Rəhimli)

Təranə xanım, haqq olduğunuzu sübut etmək üçün , "düzün boynundakı kəndiri" açmaq üçün Sizə cürət verən hansı qüvvə olur?

 CAVAB:

Əgər həyatdayıqsa, daim mübarizə içindəyik. Hətta öləndən sonra da haqqı tapdalananlar var. Sağlığında istedadı, savadı, bacarığı, şəxsiyyəti ilə həsəd doğuran insanlara ölümündən sonra da paxıllıq edən, adının çəkilməsinə maneçilik törədənlər olur. Amma yaşayırıqsa, öz haqqımızı müdafiə etmək şansımız var. Bu mübarizə bəzən nə kimi itkilər bahasına başa gəlir. Hətta bəzən susmaq özü də haqsızlığa etirazın hayqırışı ola bilir. Amma sükütun da mənasını düzgün anlayan gərək:  "Elə susdum daş bildilər, hördülər divara məni."

 "Düzün boynundakı kəndiri açmaq" üçün isə qeyri-adi cürətə yox, ürəyə sahib olmaq yetərlidir. Mən min bir əziyyətlə çatdığım,  uzun illərimi həsr etdiyim ən önəmli  qazancımdan bircə anın içində keçə bilərəm - Haqq üçün. Haqq bildiyim yoldan dönməmək üçün.  Amma mənə görə həyatda hər zaman insana cürət verən qüvvə İNANDIĞIDIR.

Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)

1.

İnsan bir yanlış hərəkət edirkən özünü danlayır, deyir: “Bəsdir uşaqlıq etdin, sənə böyümək lazımdır”.

Sonra xatırlayır ki, təqaüddədir. “Artıq gecdir” deyib nəfəsini dərir.

2.

Vicdan dilə gələndə insan susmalı olur. 

3.

“Kardinal dəyişiklik etməyin zamanıdır, daha dayım üçün işləməyəcəyəm” deyib Səttarik bundan sonra bibisi üçün işləmək qərarı verdi.

4

Amerikalılar toyda bəylə gəlinin yoluna düyü səpirlər deyə yaponlar acıqca bəylə gəlinin ayaqları altına qamburger atırlar. 

5.

Ağıllının əsas var-dövləti əldə etdiyidir, səfehinsə arzuladığı.

6.

Qadın nə qədər qorxuncdursa, bir o qədər qorxusuzdur. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə SƏBİNƏ NAMAZOVANIN şeiri təqdim edilir. 

Niyə yaşayıram, məramım nədi,

Nələr susayıbdı qanıma, Allah?

Mən hardan gəlmişəm, hara gedirəm?

Bəlkə Sən çatasan dadıma, Allah?

Görən, yuxuluyam, yoxsa oyağam

Bura mənə evdi, yoxsa qonağam?

Havayam, buludam, suyam, torpağam,

Heç kim çəkə bilmir nazımı, Allah!

Qurumur gözümdən tökülən yaşlar

Yerinə oturmur bu tanış daşlar,

Kim deyər bu alov haradan başlar?

Niyə sönmür odum, alovum Allah?

Özüm qarışqayam, nəfsimsə fildir

Mən nəfsimə qulam, mənə hakimdir.

De, görüm hansı söz mənə həkimdir?

Hansı ayə çatar dadıma Allah?

Əgər zərrəyəmsə bu yer üzündə

Mənəm bünövrəsi səhvin, düzün də...

Şeytanı, günahı, yalanı, pisi

Bəs niyə qoşmusan yanıma, Allah?

Tamaham, bir qarış kəfənə sığan,

Bir laxta qan ikən torpağa baxan.

Ölüykən yenidən ayağa qalxam,

Nədir bu nizamın məramı Allah?  

Əgər məqsəd Sənə qovuşmaq isə,

Bütün pisliklərdən sovuşmaq isə,

İstəklə, nəfslə boğuşmaq isə

Bəs niyə tapmıram məqamı, Allah?

Bilirəm zərrəyəm, bilirəm heçəm

Sənə qovuşmağı çox istəmişəm.

Düzə zaval gəlməz, düzə dərd dəyməz,

Bəs nədən asdılar İsanı, Allah?

Ruhuma soruram nədir diləyi?

Sənə qovuşmaqmış bütün istəyi.

Əgər gec deyilsə qorxu bilməyib

Üzüağ qoy gəlim hüzura, Allah.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının media dəstəyi ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun  Bakı Şəhəri Üzrə Təhsil İdarəsi ilə birgə “Bir direktor, bir şagird” adlı layihəsinin məqsədi nümunəvi məktəblərimizi, istedadlı şagirdlərimizi üzə çıxarmaq, onların ədəbiyyata olan marağına diqqət yönəltməkdir. Hazırda təqdimatda 189-190 nömrəli tam orta məktəbdir. 

 Layihəni təqdim edir: Ülviyyə Əbülfəzqızı

Direktor:

Mən, Fayaz Hüseynov 1967-ci ilin iyun ayının 3-də Bakı  şəhərində anadan olmuşam.

1974-84-cü illərdə 70 nömrəli məktəb liseydə oxumuşam. Ordu sıralarında xidmət etdikdən sonra 1988-ci ildə BDU-nun tarix fakültəsinə qəbul oldum və 1994-cü ildə buradan məzun oldum. Pedoqoji fəaliyyətimə 2000-ci ildən təhsil aldığım 70 nömrəli məktəbdə başlamışam. Tez bir zamanda 2003-cü ildə təşkilatçı təyin oldum. 2006-cı ildən Beynəlxalq qiymətləndirilmədə ( PİŞA ) fəal iştirak etmişəm və Azərbaycanda keçirilən Beynəlxalq qiymətləndirmənin fəal üzvlərindən olmuşam. 2009-cu ildə keçirilən əhalinin siyahıya alınmasında məntəqə sədri olmuşam. 2015 -ci ildə direktorların işə qəbulu müsabiqəsində uğurla iştirak etmişəm və kursu müvəffəqiyyətlə başa vurmuşam: belə ki, keçirilən imtahanlarda yüksək nəticə topladım və Müsahibə mərhələsindən uğurla keçərək kursu bitirdiyim ildə 2016-cı ildə 60 N li tam orta məktəbə direktor vəzifəsinə təyin olundum. Qarşıma bir məqsəd qoymuşdum-  Öz işini sevərək icra edən bir kollektivi olan, Demokratik əsaslarla idarə olunan məktəb yaratmaq. Burada İdarə etdiyim  5 il ərzində məktəbimiz bir çox uğura imza atdı. Fənn müsabiqəsində qələbə, sabahın alimləri layihəsində 4 şagirdimin uğuru, şahmat üzrə II-IV siniflər arasında keçirilən respublika çempionatında 1-ci yer (6 şagirdimin əzmi nəticəsində Respublika çempionu olduq), Heydər Əliyev Təqdimatında 2-ci yer, qrant layihələrfə qalibiyyətlər və s. Bu illər ərzində  2 müəllim əməkdar müəllim adına, 2 müəllim qabaqcıl təhsil işçisi adına layiq görüldü, 2 müəllim isə fəxri fərman aldı. 6 şagirdim bu 5 il ərzində məktəbi xüsusi naliyyətlərlə bitirərək 3 qızıl və 3 gümüş nişanla təltif olundu. Məktəb E twinning, OCEP beyxəlxalq layihələrinə qoşuldu. Özüm də layihələrdə uğurla iştirak edərək keçirilən pedaqoji mühazirələrdə  final mərhələsinə vəsiqə qazandım və Tərifnamə ilə təltif olundum. ADA-da keçirilən Data əsaslı idarəetmə kursunu müvəffəqiyyətlə bitirdim. BŞTİ nin bir çox layihələrinin qalibi oldum( Fibonaççi intellektual yarışları,) İcra Hakimiyyəti tərəfindən iki dəfə fəxri fərmanla təltif olunmuşam. Fransanın Strasburq şəhərində keçirilən Beynəlxalq “demokratik məktəb”konfransında Azərbaycanın nümayəndə heyətinin tərkibində iştirak etmişəm. 2016-2021 -ci ildə 60 nömrəli məktəbdə fəaliyyətim çox produktiv oldu. Daha sonra 2 N THL-yə direktor vəzifəsinə təyin oldum. Düzdür burada çox az müddət çalışdım, 1 ildən biraz artıq, amma burada da naliyyətlərim az olmadı. Beynəlxalq Olimpiadalarda qələbələr, RFO-da 2 qələbə, RFM də qızıl medal qazandıq.  Məktəbdə Steam və Rəqəmsal layihələri  tətbiq olunmağa başladı. 1 müəllim tərəqqi nişanı ilə, 1 müəllim isə fəxri fərmanla təltif olundu. 2022-ci ildə 189-190 nömrəli tam orta məktəbdə direktor vəzifəsinə təyin olundum. Çox gözəl tədris mühiti var burada. Bu məktəbin özünəməxsus xüsusiyyəti, tanınmış şəxslərin, məşhurların buradan məzun olmasıdır. Çox qısa müddətdə burada da artıq naliyyət və uğurumuz var. İlk olaraq məqsədə doğru inamla, çalışaraq, istəyərək gedən kollektivimiz var. Heydər Əliyev -100 təqdimatında Respublika üzrə II yerin qalibiyik. Həmçinin 1 şagirdim bu il Riyaziyyat fənni üzrə RFO qalibi olmuşdur. Məktəb qrant layihənin qalibidir. Bir müəllimim Yaradıcı müəllim müsabiqəsinin qalibi oldu. SAF- da  ( Steam Azərbaycan Festivalı) uğurla çıxış edərək müxtəlif nominasiyalarda I, Il, III yerləri qazanmışıq. Gələcəkdə daha çox uğura bu kollektivlə imza atacağımdan əminəm. Yüksək keyfiyyətli bacarıqlarını sevərək icra edən müəllimlərlə çalışmaq, işini sevərək həyata keçirən insanlarla bir arada olmaq çox xoşdur. Uşaqları çox sevirəm.. Məktəbimi, Kollektivimi və işimi çox sevirəm.

Şagird:

Mən, Aydan Vüqar qızı Məmmədli 2008-ci ildə Bakı şəhərində anadan olmuşam. 2014-cü ildə Səbail rayonu 189-190 nömrəli tam orta məktəbin 1-ci sinfinə daxil olmuşam. Hal-hazırda təhsilimi məktəbin 10-cu sinfində davam etdirirəm. 2023-cü ildə Müstəqil Dövlətlər Birliyinin Parlamentlərarası Assambleyasının iştirakçısı olan dövlətlərdə demokratiyanın, parlamentarizmin inkişafının və vətəndaşların seçki hüquqlarına riayət olunmasının monitorinqi beynəlxalq institutunun Bakı filialının məktəblilər arasında “Müstəqil Azərbaycan Respublikasının qurucusu və memarı Heydər Əliyev-100” mövzusunda keçirdiyi inşa-yazı müsabiqəsində I yerin və Bakı Şəhəri üzrə Təhsil İdarəsi tərəfindən keçirilmiş “Düşünən şagird” hekayə müsabiqəsində II yerin qalibi olmuşam.

Esse

Həyat məktəbi

Məktəb hər birimizə gələcək həyatımız üçün yol açan, bu yola işıq saçan bir ocaqdır. Burada biz tək biliklərə yiyələnmirik, eyni zamanda gələcəyimizin təməlini qoyuruq.

189-190 nömrəli tam orta məktəb – bu, mənim, sinif yoldaşlarımın, yüzlərlə məktəb yoldaşımın, eləcə də bu ocaqdan məzun olaraq öz yollarını seçmiş minlərlə insanın həyatının təməlini qoyan bir məkandır. Əlifbanı burada öyrənirik. “Ana” sözünü deməyə körpə vaxtı ana qucağında başlasaq da, bu kəlmənin yazılmasını 1-ci sinifdə məktəbdə öyrənirik.

Yazıb oxumağı, hesablamağı mənimsəyib, illər ötdükcə, yuxarı siniflərə qalxdıqca müxtəlif sahələrdə daha dərin biliklərə yiyələnirik. İsmin hallarından budaq cümləyə kimi, sadə hesablamalardan triqonometriyaya kimi, təcildən optikaya kimi, kimyəvi elementlərdən üzvi birləşmələrə kimi hər şeyi məktəbdə öyrənirik.

Ancaq bizim məktəbdən aldığımız tək bilik deyil, müəllimlərimiz bizi gələcək həyata da hazırlayırlar. Bir yandan yuxarı siniflərdə bizim ixtisas seçimimizə həm öz fənlərini dərindən öyrətməklə, həm də fənlərinə sevgi yaratmaqla təsir göstərirlər, digər yandan doğru yol göstərməklə bizi düzgün istiqamətə yönəldir, düzgün seçimimizə təsir göstərirlər. Eyni zamanda müəllim adını yüksək səviyyədə daşıyanlar şagirlərinə tək bilik verməklə kifayətlənmir, onlara qayğı göstərir, problemləri ilə maraqlanır, hər cür dəstək göstərməyə çalışır, dəyərli məsləhətlər verir, yol göstərir, gələcək həyata hərtərəfli hazırlayırlar. Bir sözlə, burada biz tək biliklərə yiyələnməyirik, eyni zamanda bir həyat məktəbi keçirik - bizim sabahımızı müəyyənləşdirən, həyat yolumuza nur saçan, işıq salan, mayak olan bir məktəbi.

Fənləri yaxşı oxumaqla, mənimsəməklə yanaşı bu məktəbin, müəllimlərimizin bizə öyrətdiyi hər şeydən düzgün faydalanmaqla gələcəyimizin uğurlarını təmin etmiş oluruq. Əks təqdirdə, dərslərini oxumayanlar, müəllimlərini dinləməyənlər isə həyatın keşməkeşli yollarında çox əziyyət çəkirlər. Ona görə müəllimlərimizin, məktəbimizin bizə verdiklərindən maksimum yararlanmalıyıq ki, uğurlu gələcəyimizin təməlini qoya bilək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(22.05.2024)