Super User

Super User

İyulun 30-da  Azərbaycan Milli Xalça Muzeyində Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuranın ilk iclası keçirilib.
AzərTAC-ın verdiyi xəbərə görə, iclasda İctimai Şuranın əhəmiyyətindən danışılıb, görüləcək işlər barədə təkliflər dinlənilib.
İclası giriş sözü ilə açan Mədəniyyət Nazirliyinin Aparat rəhbəri Vasif Eyvazzadə şuraya keçirilən seçkilərin nəticələri barədə məlumat verib. Bildirib ki, seçkilərin ötən ilin sentyabrında keçirilməsi nəzərdə tutulsa da, Vətən müharibəsinin başlaması səbəbindən bu iş təxirə salınıb. Bu ilin iyul ayında seçkilərin birinci və ikinci turu keçirilib. Nəticədə 9 namizəd səsvermənin qalibi olub.
Mədəniyyət naziri Anar Kərimov bildirib ki, Prezident İlham Əliyevin bu sahəyə göstərdiyi diqqət sayəsində Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti institutlarının fəaliyyəti genişlənib, QHT-lər dövlət idarəçiliyi və qanun yaradıcılığı prosesinin iştirakçısına çevriliblər. Mədəniyyət Nazirliyinin qeyri-hökumət təşkilatları ilə yaxından əməkdaşlıq etdiyini diqqətə çatdıran A.Kərimov yaradılan İctimai Şuranın bu sahədə görəcəyi işlərin əhəmiyyətindən danışıb.
Nazir İctimai Şuranın üzvlərinə nazirliklə ictimaiyyət arasında səmərəli qarşılıqlı fəaliyyətin təşkili, onun fəaliyyətində aşkarlığın və şəffaflığın təmin olunması, dövlət siyasətinin formalaşması və qərarların qəbulu zamanı ictimai rəyin və vətəndaşların qanuni maraqlarının nəzərə alınması, əsas insan və vətəndaş hüquqlarının müdafiəsi kimi məqsədlərin həyata keçirilməsi istiqamətlərindəki fəaliyyətlərində uğurlar arzulayıb.
Mədəniyyət nazirliyində yeni islahatlar aparacağını deyən nazir bildirib ki, nazirlik keçmiş sovetlər birliyində olduğu kimi müəssisələrin idarə edilməsilə məşğul olmamalı, ümumilikdə bütün sahələrlə işləməlidir: “Biz beynəlxalq standartlara cavab verən bir idarəçilik qurmalıyıq. Burada şəffaflıq təmin olunmalı, dayanıqlı maliyyələşdirmə və iqtisadi modellər tətbiq edilməli, özəl sektor mədəniyyət sahəsinə cəlb olunmalıdır. Müəssisələr rəqabətli bir sistemə keçsələr dövlətin mədəniyyət strategiyasına töhfə vermiş olarlar”.
Sonra İctimai Şura üzvlərinin təklifləri dinlənilib.

Litvanın paytaxtı Vilnüs şəhərində  rusca yazan və ya rus dilinə tərcümə olunan müəlliflər üçün “Baltiyskiy Qamayun” V Beynəlxalq Ədəbiyyat Festivalının birinci mərhələsi başa çatıb.
Litva Respublikası hökuməti yanında Milli Azlıqlar departamentinin dəstəyi ilə Yazıçı və Publisistlərinin Beynəlxalq Assosiasiyasının həyata keçirdiyi festival böyük rus yazıçısı Fyodr Dostoyevskinin anadan olmasının 200 illiyinə həsr olunub. Tədbir çərçivəsində “Baltiyskiy Qamayun - 2021” beynəlxalq ədəbiyyat müsabiqəsinin qaliblərinin adları açıqlanıb. Müsabiqədə “Nəsr” nominasiyası üzrə 5 ölkədən 18 müəllif iştirak edib. Beş müəllif qalib seçilib. Onların arasında azərbaycanlı yazıçı-dramaturq Ülviyyə Heydərova da var. Yazıçı bu beynəlxalq müsabiqəyə “Külək” hekayəsi ilə qatılıb.
Qaliblərin mükafatlandırılması mərasimi bu ilin noyabrın 20-də baş tutacaq. Həmin dövrdə festivalın ikinci mərhələsi keçiriləcək.


“Ədəbiyyat və incəsənət” TASS agentliyinin çox maraqlı bir xəbərini diqqətinizə çatdırır. Belə ki, Rusiyanın şimal paytaxtı sayılan
Sankt-Peterburqun şəhər administrasiyası təxminən 20 filmin layihəsi üçün şəhər büdcəsindən kinematoqrafçılara dəstək verəcək. Ayrılan subsidiyaların ümumi məbləği təxminən 59 milyon rubl (1374110 manat) təşkil edəcək. Bu barədə bu gün vitse-qubernator Boris Piotrovski "Vkontakte" sosial şəbəkəsində bildirib.
"Bu, 15 sənədli və dörd bədii film üçün ayrılacaq məbləğdir. Bu il çəkiləcək bir çox film ölkəmizin tanınmış mədəniyyət xadimlərinə həsr olunub: Aleksey Herman və Svetlana Karmalite, Sergey Slonimski, İqor Maslennikov və digərləri. Daha bir sənədli film Leninqradın blokadada olan zamanında əfsanəvi futbol matçına həsr olunacaq", - deyə Piotrovski məlumatında bildirib.
Həmçinin, şəhərin dəstəyi ilə yaradılacaq bədii filmlərin adları da açıqlanıb. Bunlar Dmitri Qubarevin "Əlavə dərs", Dmitri Svetozarovun "Beş faiz", Aleksandr Qalininin "Mənim dəhşətli bacım" və Andrey Noskovun "Təcrübə nümunəsi" fiımləridir.
Piotrovski xatırladıb ki, iyulun 28-də Sankt-Peterburq Qanunvericilik Məclisinin deputatları kinematoqrafiyaya dəstək haqqında şəhər Qanununa dəyişikliklər qəbul ediblər. Buna uyğun olaraq, gələn il şəhər yalnız QHT-lərin deyil, kommersiya təşkilatlarının, o cümlədən kinostudiyanın layihələrini maliyyələşdirə biləcək.
Qeyd edək ki, hər il Sankt-Peterburqda təxminən 80 film çəkilir.
Gözəl təcrübədir, deyilmi?

Türkiyənin cənubunda meşə yanğınları dəhşətli şəkildə min hektarlarla ərazini öz qoynuna alıb. Antalya, Bodrum, Adana alovlar içindədir. Ölənlər və yaralananlar var. Əhali, turistlər təxliyyə olunmaqdadır.

Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın rəsmi nümayəndəsi İbrahim Kalın baş verənləri milli fəlakət adlandırıb.
“Meşə yanğınları milli fəlakətdir,” deyə Kalın Tvitter hesabında yazır. “Bütün dövlət orqanları qarşılıqlı əlaqədə şiddətli mübarizə aparırlar. Prokurorluq müxtəlif aspektlərdən yanğının səbəblərini araşdırır. Mən öz Rəbbimdən mənə vəhy olunana tabe oluram".
Meşə yanğınları çərşənbə günü Türkiyənin cənubundakı Antalya vilayətindəki Manavgat kurort şəhəri yaxınlığında başlayıb, ilkin məlumata görə, bölgədəki güclü istilər səbəbi ilə.  Daha sonra cümə axşamı Aydın və Muğla kurortu da daxil olmaqla bir sıra digər əyalətlər də alova bürünüb. Türkiyə Fövqəladə Hallar İdarəsinin məlumatına görə, yanğın nəticəsində həlak olanların sayı üç nəfərə çatıb, 183 nəfər xəsarət alıb.
Turizm obyektlərinə ən ciddi təhlükə Bodrumun kurort zonasında yaranıb ki, burada sutka ərzində bir sıra otellərin yaxınlığında yerləşən bir neçə yerdə yanğınlar baş verib. Güvercinlik kəndində yanğın yerli otellərin birini haqlayıb. Bununla əlaqədar olaraq, turistlər müvəqqəti olaraq həmin mehmanxananın ərazisindən köçürülüblər.
Allah Türkiyəmizə kömək olsun!

BBC-dən yanğını əks etdirən kadrları təqdim edirik.

 

Xəbər verdiyimiz kimi, 78-ci Venesiya kinofestivalı məşhur ispan kinorejissoru Pedro Almodovarın "Paralel analar" filmiylə açılacaq, bu barədə çərşənbə axşamı Venesiya kinofestivalının bədii rəhbəri Alberto Barbera onlayn rejimdə keçirilən mətbuat konfransında bildirmişdi. İndi isə əlavə təfərrüatlar da bəlli oldu.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Euronews-a istinadən xəbər verir ki, bu dəfə Venesiya kinofestivalı sentyabrın 1-dən 11-dək keçiriləcək, festivalın proqramı və favoritləri də artıq bəllidir.

 

Məşhur ispaniyalı Almodovar karyerasına məhz 1983-cü ildə Venesiya kinofestivalında iştirakla başlayıb və iki il əvvəl kino sənətinə verdiyi töhfəyə görə "Qızıl Şir"i aldığı məkana xüsusi hisslə qayıdır.

 

"Paralel analar" filmində Almodovar yenidən öz sevimli aktrisası Penelopa Kruzu ekrana çıxarır. Penelopa ərsiz qadının obrazını yaradır, o obrazı ki, eyni gündə eyni xəstəxana palatasında yeniyetmə bir qızla bərabər uşaq dünyaya gətirir. Həmin yeniyetmə qız üçün bu doğuş psixikasını zədələyən bir zərbə olur, Penelopanın oynadığı qəhrəmanın isə bu doğuşla bağlı bol ümidləri var. Bu iki zənənin tanışlığı elə palatada qalmır, onların həyatı paralel olaraq eyni ritmdə davam edir, onlar uşaqlarını böyüdürlər və zamanla, şəraitin təsiri altında dəyişirlər. Gərgin, dramatik, psixoloji bir film!

 

Bu dəfəki festivala ötən il pandemiyanın məcburi qadağalarından sonra sükuta dalmış Amerika kinostudiyaları da qayıdırlar. Ridli Skott müsabiqədənkənar "Son duel "filmini təqdim edəcək. Filmin süjeti qüdrətli döyüşçü tərəfindən zorakılığa məruz qalmış qadının real həyat tarixçəsinə əsaslanır. Əri onun haqlı olduğunu sübut etmək üçün qudurğan döyüşçü ilə ölüm döyüşünə girməlidir.

 

Çoxdan gözlənilən daha bir blokbaster nümayiş olunacaq – söhbət Denis Villenevin haqqında portalımızda yazı getmiş "Dyunlar" filmindən gedir. Bu, Frenk Herbert tərəfindən yazılmış eyniadlı kult romanın ekran variantıdır, baş rolda Hollivudun yeni sevimlisi Timothy Shalaman oynayır. Premyerası bir neçə dəfə təxirə salınan film nəhayət ki, sentyabrın 3-də Avropa ekranlarında – yəni ki, Venesiyada görünəcəkdir.

 

Xatırladaq ki, filmin treyleri ötən cümə günü Warner Bros kinokompaniyasının rəsmi YouTube kanalında nümayiş olunub. Filmdə Timothy Shalamadan başqa Rebekka Ferguson, Oskar Ayzek, Zendeya, Coş Brolin, Ceyson Momoa, Stellan Skarsgard və Xavyer Bardem çəkiliblər.

 

Film macəra-ekşn janrındadır. Kino kritikləri prokat zamanı ona ağlasığmaz gəlir vəd edirlər.

 

Yeri gəlmişkən, “Dyunlar” festivalın da əsas favorit filmdir və kino mütəxəssisləri “Qızıl Şir”in bu filmə qismət olacağını proqnozlaşdırırlar.

 

“Qızıl Şir” üçün mübarizəyə beş italyan filmi də qatılacaq, o cümlədən, rejissor Paolo Sorrentinonun çəkdiyi, baş rolda Toni Servillonun oynadığı “Allahın əli" filmi. Bu, avtobioqrafik filmdir, rejissor Neapolda keçən uşaqlıq və gəncliyini, əfsanə futbolçu Dieqo Maradona ilə bağlı xatirələrini lentə alıb. Yəqin idmansevər oxucularımız dərhal anladılar ki, “Allahın əli” adı nəyi ehtiva edir. Bu, Maradona ilə bağlı məşhur bir əhvalatdır, Maradona 1986-cı ilin dünya çempionatında İngiltərəyə qarşı matçda əli ilə qol vurub Argentina yığmasına yarımfinala vəsiqə gətirmişdi, təkrar kadrlardan sonra qolun əllə vurulduğu sübut edilmişdi, onu əli ilə qol vurmaqda ittiham etmələri səbəbindən Maradona da söyləmişdi ki, bu, mənim deyil, Allahın əli idi.

 

Film Netflix rəqəmsal platformasının sifarişi ilə hazırlanıb.

 

Həmçinin italyan Gabriele Maynettinin  "Friki" trilleri də festivalda nümayiş olunacaq. 1943-cü ildə faşizmin tüğyan etdiyi Romada qalmış "Kifirlər sirkinin" dörd artistindən bəhs edən film hədsiz dərəcədə maraqlı alınıb.

 

Bu il festivalın müdiriyyəti Venesiya Biennalesində dünyaşöhrətli Armani-nin dəstəyi ilə yeni bir mükafat təqdim edəcək. Armani Beauty - dünya kinosunda yeni tendensiyaları təmsil etmək üçün nəzərdə tutulmuş yeni "Ekstra üfüqləri" bölməsində tamaşaçı rəğbətini mükafatlandıracaq.

 

Ümumilikdə, Cənubi Koreya rejissoru Pon Cun Xonun rəhbərlik etdiyi beynəlxalq münsiflər heyəti əsas mükafatlar uğrunda mübarizə aparacaq 20 lenti qiymətləndirməlidir. Onların arasında qeyd etdiyimiz Pedro Almodovarın "Paralel analar " (Madres Paralelas) filmində baş rolu oynayan Penelopa Kruz həmçinin Argentinanın "Rəsmi müsabiqə" (Competencia Oficial) filmində də rol alıb. Müsabiqəyə təqdim edilmiş fransız lentlərindən birində ünlü Jerar Depardye də sənətsevərlərin qarşısına çıxacaq.

 

Kristen Stüart isə öz növbəsində Çili rejissoru  Pablo Larrainin "Spenser" (Spencer) lentində şahzadə Diana rolunu canlandıracaq. Daha əvvəl çilili rejissor Venesiyada Jacqueline Kennedinin həyatından bəhs edən "Jackie" (Jackie, 2016) bioqrafik lentini təqdim etmişdi.

 

"Üfüqlər" müsabiqə proqramına ukraynalı rejissor İqor Sentsovun filmi də daxil edilib. Ümumilikdə, “üfüqlər”də 20 -yə yaxın film təqdim olunur, o cümlədən proqramda yeganə yapon animasiya filmi də. Sənədli kinonun böyük bölməsində müsabiqədənkənar "Səngərlər" filmi nümayiş etdiriləcək ki, bu da Donbasdakı təmas xəttində çəkilmiş fransız lentidır, həmçinin, müharibənin dağıtdığı Suriya da bir başqa filmdə nümayiş etdiriləcək. (Çox təəssüf ki, bu sayaq tribunalara Qarabağ həqiqətləri heç vaxt yüksələ bilmir. Azərbaycanda kino, ədəbiyyat sahəsi yatırımlar qoyulmaması səbəbindən sərhədləri aşmır).

 

Müsabiqənin bağlanışında Roberto Andonun "Gizlədilmiş uşaq" (Il Bambino Nascosto) italyan lentini təqdim edəcəklər.

 

Ənənəyə görə festival proqramına seriallar da daxil edilir. Bu dəfə festivalda 1973-cü ildə İnqmar Berqmanın çəkdiyi "Ailə həyatından səhnələr" (Scenes From A Marriage) filminin israilli rejissor Xaqay Levin tərəfindən lentə aldığı teleserial variantından 5 epizod nümayiş olunacaq. Cessika Çesteyn və Oskar Ayzekin rol aldığı teleserial HBO üçün çəkilmişdir.

 

Bir sözlə, sentyabrın 1-də makaronsevərlərin ölkəsinə əsil kino bayramı gələcək.

 

Güclü aparsın!

 

Arayış: Ümumilikdə festivala 59 ölkənin nümayəndələri qatılacaq. Festivalın  prezident Roberto Çikutto Lido adasında keçirilən festival meydançasında koronavirusun yayılmasına yol verməmək üçün bütün ciddi normalara riayət ediləcəyini bildirib. Oturacaq yerlərinin sayı iki dəfə azaldılıb - 8 mindən 4 minə qədər. Əlavə nümayiş meydançaları – açıq kinoteatrlar isə Venesiyanın özündə də, şəhərin şərq hissəsində də saxlanılacaq. İtalyan hökuməti  ictimai və mədəni tədbirlərə, o cümlədən kinoteatrlara baş çəkmək üçün lazım olan kovid sertifikatından necə istifadə ediləcəyinə isə hələ də izah verə bilməyib.

 

 

 

 

 

Tokioda Yay Olimpiya Oyunlarının qızğın vaxtıdır. Şübhəsiz, idman azarkeşləri böyük maraq və həyəcanla yarışları izləməkdədirlər. Hər bir olimpiadada olduğu kimi Tokio Olimpiadasında da ayrıca mədəni proqram var, incəsənət idmanla vəhdətdə insanlara xoş dəqiqələr bəxş edir. Tokionun özəlliyi və fərqliliyi də var: tamaşaçıların əhval-ruhiyyəsini yüksəltmək üçün Workd Flags layihəsinin rəssamları Olimpiya ruhunu samuray ruhuna birləşdirməklə anime stilində döyüşçülər şəklində müxtəlif ölkələrdən gələn idmançıların necə görünəcəklərini ortaya qoymaqdadırlar.
"Samuray unikal Yapon fenomenidir", - deyə Kamaya Yamamoto - layihənin yaradıcısı deyir, qeyd edir ki, onlar hamını ənənəvi yapon mədəniyyəti ilə tanış etmək istəyirlər.
Rəssamlar Hindistan və Cənubi Afrikadan Böyük Britaniya və Türkiyəyə qədər oyunlarda iştirak edən bütün 200 ölkədən “samuray idmançıların” şəkillərini yaratmağa qərar veriblər.
Layihənin müəllifləri öz işlərinə çox ciddi yanaşıblar, hər bir ölkənin bayrağının tarixini və rəmzlərini, eləcə də onların hər biri ilə assosiasiya olunan milli rəng və elementləri öyrəniblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı BBC-yə istinadən layihədən bəzi görüntüləri təqdim edir. Əfsus ki, burada Azərbaycan nümayəndəsinin rəsmini tapa bilmədik, amma qardaş Türkiyənin idmançısı samuray görkəmində çox möhtəşəmdir, aylı-ulduzlu bayraq bu görüntüyə xüsusi özəllik qatır.
Məsələn, Meksika döyüşçüsünü yaratmaqla Yamamoto nəzərə alıb ki, ölkənin bayrağında Kaktus üzərində oturan və ilan yeyən qartal təsvir edilib, bütün bunlar da meksikalı samuray obrazına inkorporasiya olunub.
Hər bir qəhrəman onun xarakterinin əsas xüsusiyyətlərini, güclü və zəif tərəflərini əks etdirən qısa bir xarakterizə ilə müşayiət olunur, bir çox video oyunlarda olduğu kimi.
Bir qədər də tarixə rakurs edək.
Ən azı XII əsrdən etibarən samuray Yapon cəmiyyətinin həyatında mühüm rol oynamaqdadır. Bu gün Bushido və ya döyüşçü yolu, əsl samurayın özünəməxsus davranış kodeksidir, bu, artıq təbliğ edilmir, lakin onun bir çox elementləri ictimai şüura möhkəm şəkildə hopub.
Dünya bayraqlarının layihəsi Tokio Olimpiadasının reklam kampaniyası kimi görünsə də, onda çalışan bütün 15 dizaynerlər bunu boş vaxtlarında və tamamilə pulsuz ediblər.
Layihə inkişafdadır: bu interaktiv prosesdir: rəssamlar vaxtaşırı "Tvitter" də sorğular təşkil edir, artıq görülən işləri qiymətləndirmək, çatışmazlıqları aşkar etmək və ya bu və ya digər ölkə ilə bağlı ən yaddaqalan simvollar və ya əşyalar təklif etmək istəyənlərə şərait yaradırlar.
Rəssamlar tənqidə də ciddi yanaşırlar.  Məsələn, ispan  qəhrəmanı əvvəlcə samuraydan daha çox toreadora bənzəyirdi.  
Yamamoto deyir: "Etiraf etmək lazımdır ki, biz bəzən dünyanın qalan hissəsinin Yaponiyadan necə göründüyü stereotiplərinə yuvarlanırıq. Biz öküzlərin döyüşlərini İspaniyada əsas mövzu olduğunu düşünürdük və kritik şərhlərdən sonra ispan samurayımızı dəyişdirdik".
Dünya bayraqlarının saytında və sosial şəbəkələrdə yerləşdirilən illüstrasiyalar artıq bütün dünyada şöhrət qazanmağa başlayıb.  
"Şri-Lankanın sakinlərindən çox sayda mesaj aldıq, onlar şri-lankalı samuray obrazına vurulduqlarını  söyləyirdilər", - Yamamoto qürurla deyir.
Yaponiyadakı bir neçə səfirlik, o cümlədən Honduras və Venesuelanın səfirlikləri artıq rəssamlara müraciət edərək, samuray obrazında öz milli qəhrəmanlarının rəsmlərini öz saytlarında yerləşdirmək istədiklərini deyiblər. Layihənin müəllifləri ümid edirlər ki, bütün bunlar bu il  pandemiya səbəbindən tamaşaçı olmadan keçiriləcək Olimpiya Oyunlarında əhval-ruhiyyəni qaldırmağa kömək edəcək.
 
Şəkillərdə:
Türk cəngavəri samuray obrazında;
Norveç, Rusiya, İsveçrə və Danimarka layihədə bu cür təmsil olunub; Əsil yapon samurayı; Məşhur ədəbi qəhrəman Harri Potter samuray qiyafəsində.

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin katibi, şair-publisist Rəşad Məcidin əsasən sosial şəbəkə statuslarından ibarət “Qələmsiz yazılanlar” kitabı 2019-cu ildə işıq üzü görmüş, ölkə oxucuları tərəfindən maraqla qarşılanmışdı. "Mütərcim" nəşriyyatında Nərgiz Əfəndiyevanın tərcüməsində "Ne perom napisannıe" adı ilə kitab bu günlərdə rus dilində də nəşr olunub.
2 hissədən ibarət kitabın “Status-esselər” adlanan birinci hissəsində müəllifin təxminən on ildən çox zaman kəsiyini əhatə edən və sosial şəbəkələrdə yazdığı statusları toplanıb. Bu statuslarda Rəşad Məcidin ictimai hadisələrə operativ münasibəti yer alıb. Kitabın ikinci hissəsi olan "Sms-esselər" bölümündə isə onun sms yazışmaları toplanıb.
AMEA-nın vitse-prezidenti, akademik İsa Həbibbəylinin kitaba yazdığı “Ön söz”də qeyd edilir ki, "Rəşad Məcidin statusları və “sms-esseləri” müstəqillik dövr Azərbaycan sosial şəbəkə ədəbiyyatının yol xəritəsidir”.

 

Oman Sultanlığındakı Sultan Qaboos Universitetinin pedaqoqu Dr. Vüsalə Yusif “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı üçün yazır.

 

 

 

Min illər ərzində tarixin keşməkeşli yollarında insanların etik və estetik fikirlərinin formalaşmasında böyük gücə sahib olan musiqi ən əsas vasitələrdən biri hesab olunmaqdadır. Musiqi reallığın ən yüksək formasıdır. Öz dövrünün və cəmiyyətinin əsas fikirlərini özündə ehtiva etməklə yanaşı musiqi həm də fəlsəfi cəhətdən həqiqəti əks etdirir. Musiqi insanlara güclü təsir göstərir, məhz buna görə duyğu və hissləri oyatmaq üçün musiqi sözdən daha güclüdür. Duyğuları və ağrılı hissləri ifadə etməkçün inanılmaz bir vasitədir musiqi. Dünyanın məşhur şairləri, filosofları və musiqiçiləri həmişə musiqini yüksək qiymətləndirmişlər:

 

"Hər bir millətin ardıcıl inkişafında üç əsas amil var: yazı, not və rəqəmlər." (V. Hugo).

 

 “Sənəti nümayiş etdirən ən bariz, təsirli və ifadəli vasitə musiqidir”. (J. Goethe).

 

"Musiqi kainata ruh, ağıla qanad, təsəvvürə uçuş və hər şeyə həyat verir." (Platon).

 

Musiqi həyatımızın ayrılmaz hissəsidir. Bu təəhhüd insan həyatının ilk anlarından başlayır. Sakit, mülayim bir laylay küylü körpəni sakitləşdirə bilər. Həyatımızın sevincli, qürurlu, həm də kədərli anlarını müxtəlif növ musiqilər müşayiət edir. Hətta qədim dövrlərdə musiqinin gücü xəstələrə şəfa vermək üçün də istifadə edilmişdir. Məsələn, qədim Misirdə insanlar yuxusuzluğu və başağrısını xüsusi sözləri və musiqisi olan xor ilə aradan qaldırırdılar. Qədim Çin həkimləri resept olaraq pasientlərinə musiqi melodiyaları yazırdılar və musiqinin xəstəlikləri müalicə edə biləcəyinə inanırdılar.

 

Dünyadakı hər bir xalqın öz musiqi mədəniyyəti var. Musiqi xalqları birləşdirən və qarşılıqlı anlaşmanı təşviq edən universal bir dildir. Musiqi dünyası sonsuz bir dənizə bənzəyir. 18-ci əsrin ikinci yarısında Avropa sənətində ortaya çıxan "klassisizm" cərəyanının nümunələri olaraq Bethoven, Motsart, Haydn və digər bəstəkarların monumental əsərlərindən bəhs edə bilərik. Lakin əksər hallarda "klassik musiqi" anlayışı bəstəkarlar tərəfindən əsrlər boyu yaradılan və yazılı şəkildə qorunan bütün musiqi əsərlərinə aiddir.

 

Rok və pop musiqisi 20-ci əsrin musiqi mədəniyyətinin ən mühüm nailiyyətlərindən biridir. Rok musiqisi ABŞ-da keçən əsrin 50-ci illərinin əvvəllərində yaranmışdır. Zərif balladalar, ifadəli gitara səsləri ilə zənginləşdirilmiş mahnılara rok musiqisi daxildir.

 

Və heç kəsə də sirr deyil ki, yaxşı musiqiçi olmaq üçün fitri istedadla bərabər keyfiyyətli spesifik təhsil almaq da vacibdir.

 

 Musiqi təhsili, musiqinin düzgün tədrisi və öyrənilməsi çox lazımlı və mühüm məsələdir. Musiqi tədrisi cəmləşdiyindən insan şəxsiyyətinin formalaşmasında və eləcə də onun estetik təlimində mühüm rol oynayır. Bundan əlavə, daim musiqi ilə məşğul olmaq insanda iş qabiliyyətinin, dözümlülüyün, hərəkətliliyin koordinasiyasını inkişaf etdirir. Düzgün qurulmuş musiqi təhsili sistemi uşaqlar və gənclər arasında yeni istedadların üzə çıxarılmasına və yeni nəslin mədəni səviyyəsinin yüksəldilməsinə xidmət edir. Musiqi təhsilində estetik zövqün inkişafı aşağıda göstərilən mərhələləri əhatə edir:

 

1. Musiqi biliklərini inkişaf etdirmək

 

2. Dünyagörüşü və etik keyfiyyətləri öyrətmək

 

3. Şagirdləri yaradıcı işə həvəsləndirmək

 

Musiqi tədrisi insan psixologiyasının intellektual və emosional sahələrinin formalaşmasında misilsiz bir vasitədir. Bu vasitə musiqi zövqünün və analitik düşüncənin yaradılmasına böyük təsir göstərir.

 

Ərəbistan yarımadasının cənub-şərqində yerləşən Oman Sultanlığı 1970-ci ildən başlayaraq təhsil, elm, mədəniyyət və digər sahələrin inkişafına böyük təkan verdi; musiqi sahəsi də diqqətdən kənarda qalmadı. Beləliklə mədəniyyət sahəsində bir sıra əsaslı işlər görüldü. Nümunə olaraq, 2008-ci ildə mənim fortepiano şöbəsinin müdiri kimi fəaliyyət göstərdiyim Sultan Qaboos Universitetinin İncəsənət və Sosial Elmlər Kollecində "Musiqi və musiqişünaslıq" departamenti yaradıldı. Şərq və Qərb musiqisini öz tədris sistemində ehtiva edən bu departament, o vaxtdan bəri getdikcə daha da inkişaf etmiş və hər yeni il daha çox abituriyentləri özünə cəlb etmişdir. Həyatlarının ilk çağlarından yalnız müasir və xalq mahnılarını dinləyən tələbələrə Qərbi Avropa musiqisini tədris etmək əvvəllər çox çətin idi. Lakin uğurlu təlim və tədris sistemi bu çətinliklərin öhdəsindən gəlinməsinə böyük bir təkan oldu.

 

Eləcə də professional idarə heyətimizin peşəkar iş metodu uğurlarımızın daha da çox olmasına səbəb oldu.Tələbələrə musiqi konsepsiyalarının, nəzəriyyənin və musiqi tarixinin öyrədilməsi, onların yaradıcı praktik-səhnə ifaçılığına hazırlanması və digər vacib sahələrin tədris olunması əsas hədəflərimizdən idi.

 

Müəllimin əsas məqsədi yalnız şagirdə alət çalmağı öyrətmək deyil, həm də tələbənin gələcək müəllimlik karyerasının təməlini və düzgün istiqamətləndirilməsini təmin etməkdir. Müəllimlərimiz tələbələrə həm dövlət, həm də özəl məktəblərdə işləmələrini təmin edəcək dərəcədə bir musiqi planı ilə təhsil verirlər. Tələbələrin musiqi tədris metodlarını praktiki və nəzəri cəhətdən öyrənmələri vacibdir. Buna görə də öyrətdiyimiz praktik və nəzəri biliklər tələbənin gələcək tədris prosesində faydalı olmalıdır. Bu həqiqətləri və Omanın milli musiqi mədəniyyətinin spesifik xüsusiyyətlərini nəzərə alan maraqlı bir tədris sistemimiz var.

 

Düşünürəm ki, qabaqcıl təcrübədən hər yerdə bir örnək kimi istifadə edilsə yaxşı olar.

 

 

 


1 sentyabrda 78-ci Venesiya kinofestivalı məşhur kinorejissor Pedro Almodovarın "Paralel analar" filmiylə açılacaq. Məşhur ispaniyalı karyerasına məhz 1983-cü ildə Venesiya festivalında iştirakla başlayıb və iki il əvvəl kino sənətinə verdiyi töhfəyə görə "Qızıl Şir"i aldığı məkana xüsusi hisslə qayıdır.
"Paralel analar" filmi və festivalda nümayiş olunacaq digər filmlər barədə “ Ədəbiyyat və incəsənət” portalından sabah oxuya biləcəksiniz.


Ölkəmizdə səfərdə olan ABŞ-ın Oklahoma ştatının qubernatoru Con Kevin Stittin başçılıq etdiyi nümayəndə heyəti İçərişəhəri ziyarət edib.
“İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsindən bildirilir ki, qurumun əməkdaşları qonaqları Şirvanşahlar Sarayı Kompleksi və Qız Qalası ilə yaxından tanış edib, onlara abidələrin tarixi və memarlıq xüsusiyyətləri barədə geniş məlumat veriblər.
Bu barədə indiyədək səthi məlumatları olan qonaqlar tarixin bir parçasını heyranlıqla izləyiblər. Daha  sonra ziyarətçilər ötən il açılışı olan Bakı Xan Sarayı Kompleksinin parkı ilə və Yeraltı hamamla tanış olublar. Qonaqlar, habelə, ərazidə aparılan konservasiya və bərpa işləri haqqında da məlumatlandırılıblar.
İçərişəhərə bu ekskursiya qonaqlarda zəngin təəssürat yaradıb.
Kevin Stitt “İçərişəhər” Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin əməkdaşlarına “bu gözəlliklə tanış olmağa şərait yaratdıqları üçün” nümayəndə heyəti adından minnətdarlıq bildirib.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.