Beynəlxalq Silkway ədəbiyyat festivalının (Silkway International Literary Festival) Azərbaycan turunun müsabiqə mərhələsi davam edir. Festival ədəbiyyatımızın həm ölkə daxilində, həm beynəlxalq miqyasda təbliğinə yönəlib, gənc yazarların yaradıcılığına dəstək məqsədi güdür.

Silkway International Writers Union təsisatının təşkilatçılığı, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuranın, Dünya Gənc Türk Yazarlar Birliyinin, “Azərkitab” Kitab Təbliğatı Mərkəzinin, “Şahdağ Quba Truskavets” Sanatoriyasının təşkilati dəstəyi, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının informasiya dəstəyi ilə keçirilən festivalın devizi belədir: Sonda ədəbiyyat qalib gələcək! 

Festivalın ekspertləri final mərhələsinə keçəcək 30 nəfərin seçiminin çox gərgin olacağını proqnozlaşdırırlar. Onlar əsas favoritlərin adlarını da açıqlayıblar: Fərid Hüseyn, Mehdi Dostəlizadə, Eminquey, Ulucay Akif, El Roman, İntiqam Yaşar, Ramil Əhməd, Cavid Zeynallı, Nargis İsmayılova, Tural Cəfərli, Bahəddin Salman, Ayxan Ayvaz, Orxan Həsəni, Aypara Ayxan, Ələsgər Əhməd, Ümid Nəccari, Murad Muradov, Rəvan Cavid və digərləri...

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı əsas favoritlərlə oxucularını tanış etməkdədir.

İntiqam Yaşar oğlu Cavanşir (İntiqam Yaşar) 

3 oktyabr 1990-cı ildə Gədəbəy rayonunda anadan olub. Azərbaycan Universitetinin Filologiya fakültəsini bitirib. “İlk görüş”(2012), “...və susarsan” (2016 ), "Evdə yoxam" (2018), “Bütün xatirələr sənə qalacaq” (2021, Təbriz şəhəri) adlı şeir kitabları çap olunub.

İntiqam Yaşar gənc olmasına rəğmən, kifayət qədər püxtələşmiş şairdir. Onun “Bir udum vətən” şeiri xüsusən seçilir. Buradakı poetiklik, sərrast ifadələr, dərin məna yükü və bir də ustalıqla çatdırılan mətləb bu şeiri çağdaş poeziyamızın ən gözəl nümunələrindən birinə çevirib.

Bir udum vətən

Bu sərçələr yem dalınca

Tanrının yanından eniblər yanıma.

Son ümid, son güman kimi

Qonublar eyvanıma.

Hamı bir vaxt sərçə olur,

Hamı uçur dən dalınca.

Bir parça torpaq dalınca,

Bir udum vətən dalınca.

Düşür özündən xəbərsiz,

Lələk-lələk qanadları.

Yolur yağış qanadları,

Yolur külək qanadları.

Ürəyimə daman kimi,

Nə yaxşı ki, dən səpmişəm.

Məni görüb uçardılar,

Dəni dünəndən səpmişəm.

Hamı bir vaxt sərçə olur.

Hamı uçur dən dalınca.

Bir parça torpaq dalınca,

Bir udum vətən dalınca.

Torpaqların vətən olan tərəfi

Torpaqların vətən olan tərəfi,

qan azlığından əziyyət çəkir həmişə.

Qanını torpağa verir övladlar,

son cümləsinəcən...

Nə yaxşı ki, bütün qan qrupları torpağa düşür.

Taqətsiz vətənin üstünü örtməksə,

buluda düşür, ağaca düşür, yarpağa düşür...

Yoxsa...

Şəkil

Sən ey başdaşından boylanan şəkil,

Dünyaya baxmaqdan yorulmadınmı?

Burdan gəlib-keçən haqqa çatmaza,

Dişini sıxmaqdan yorulmadınmı?

Bir gəlib tozunu silənin də, yox.

Sən kimdin, nəçiydin - bundan kimə nə?

Bəlkə, bir istəyin, bəlkə, arzun var,

Utanma, çəkinmə, buyur, de mənə.

Əvvəllər bir qadın görərdim hərdən,

Gəlib dayanardı sənlə üzbəüz.

Deyəsən, heç o da baş çəkmir daha,

Nə dedin, xətrinə dəydi hansı söz?

Bəlkə, o qadın da köçüb dünyadan,

Köçübsə, görəsən, hardan boylanır?

Yəqin, başqa yerdə dəfn eləyiblər,

Yəqin, bir şəkil də ordan boylanır.

***

Yenə yağış yağır bu boş şəhərə,

Yenə ağacların duası çindir.

Adamsız şəhərdə bir ağac olmaq

Susuz səhralardan daha çətindir.

Meyvəsi kölgədir, kölgəsi meyvə,

Uduzur ömrünü gündə bir yoxa.

Bu ağac bəxtindən haçan yarıya?

Öyrənib ümidi hey boşa çıxa.

Göylər... ümid yeri... son güman yeri,

Göylər əl uzadar yerdəkilərə...

Yarı yolda qalmaz göydən gələnlər,

Gec də olsa çatar yerdəkilərə.

Üşüyən heykəl

Üşüyən heykələm yağışın altda,

Sinəmdə ürək yox, isinə canım.

Kim ayaq saxlayar, kim hal soruşar,

Adamsız şəhərdə adam dörd yanım.

Gözümdən min sual tuşlanıb göyə,

Sual yağışıyla cavab verirəm.

Yağış altda qalmaq bilirəm nədir,

Tanrı, mən sənə çox əzab verirəm.

Mənim bağışlanmaq istəyim yoxdur.

Son nöqtə torpaqdı, daşdı uzağı.

Bir gün biri çıxıb soruşacaq ki,

Niyə yağış altda qoydun uşağı?

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının xəbər verdiyi kimi, Mədəniyyət Nazirliyi sistemində fəaliyyətin və idarəçiliyin təkmilləşdirilməsi, regionlardakı mədəniyyət müəssisələrində işin effektivliyinin artırılması məqsədilə nazirlik rəsmilərinin, o cümlədən də nazir Anar Kərimovun  bölgələrə səfər planı hazırlanıb. Plana uyğun olaraq, mədəniyyət naziri Anar Kərimov və nazirin birinci müavini Elnur Əliyev aprelin 14-də Quba rayonuna səfər ediblər.

Rəsmi qonaqlar və rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Ziyəddin Əliyev Quba şəhərində ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edərək önünə çiçək dəstələri düzüblər.

Sonra qonaqlar və icra başçısı Quba rayon Heydər Əliyev Mərkəzinə gəliblər. Mərkəzin fəaliyyəti ilə tanışlıq zamanı bildirilib ki, dördmərtəbəli bina 2011-ci ildə inşa edilib. Mərkəz ümummilli lider Heydər Əliyevin zəngin dövlətçilik irsinin öyrənilməsi və təbliği işini həyata keçirir. Burada müxtəlif tədbirlərin keçirilməsi üçün hər cür şərait var.

Anar Kərimov, Elnur Əliyev və Ziyəddin Əliyev Bəşir Səfəroğlu adına Quba rayon Mədəniyyət Mərkəzinə gələrək burada yaradılan şəraitlə tanış olublar. Məlumat verilib ki, mərkəz 2015-ci ildə Quba rayon Mədəniyyət evinin bazasında yaradılıb. Mərkəzin tabeliyində fəaliyyət göstərən Yeni Güləzi Folklor klubunun "Bizim nənələr" folklor kollektivinin ifasında musiqi nömrəsi təqdim edilib. Mərkəz tərəfindən hazırlanmış "Quba – multikultural diyar" kitabının təqdimatı keçirilib. Həmçinin “Şuşa İli” münasibətilə "Şuşamı tərənnüm edirəm" adlı multikultural layihənin təqdimatı olub, folklor qrupunun çıxışı dinlənilib.

Qonaqlar Mədəniyyət Mərkəzinin foyesində “Bacarıqlı əllər” dərnəyi üzvlərinin əl işlərindən ibarət sərgi ilə də tanış olublar, "Gözəl Quba" ansamblının ifasında "Şuşanın dağları" mahnısının məşqini izləyiblər. 

“Art" yaradıcılıq studiyasının “Nizami Gəncəvi İli” münasibətilə dahi şairin “Sirlər xəzinəsi” poemasından "Kərpickəsən kişinin dastanı" hekayəti əsasında hazırladığı qısametrajlı film nümayiş etdirilib.

Mədəniyyət naziri və birinci müavin daha sonra Quba rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin (MKS) Mərkəzi Kitabxanasına baş çəkiblər. Məlumat verilib ki, 1932-ci ildə yaradılan kitabxana bu il 90 illiyini qeyd edir.

Nazir Quba şəhər uşaq musiqi və incəsənət məktəblərinə baxış keçirərkən tədris ocaqlarının fəaliyyəti barədə ətraflı məlumat alıb, təhsilin keyfiyyətinin yüksəldilməsi, istedadlı uşaq və gənclərin dəstəklənməsinin əhəmiyyətini və vacibliyini diqqətə çatdırıb, bununla əlaqədar müvafiq göstərişlər verib.

Qonaqlar Qubada XIX əsrə aid yerli əhəmiyyətli memarlıq abidələri olan Ərdəbil məscidi və Cümə məscidini də ziyarət ediblər. Nazirə məlumat verilib ki, Ərdəbil məscidi Cənubi Azərbaycanın Ərdəbil bölgəsindən buraya köçürülən ailələr tərəfindən XIX əsrdə tikilib. Quba Cümə məscidi zəngin memarlıq üslubu ilə seçilir. Məscidin daxildən hündürlüyü 18 m, ümumi sahəsi isə 360 kvadratmetrdir. Tikintisində istifadə olunan zığ kərpiclər rayonun İqriq kəndində hazırlanıb. Məscidin mehrab hissəsi Mədinə şəhərindəki məsciddə olduğu kimi işlənib. Tikilinin orta hissələrində sütunun olmaması memarın yüksək peşəkarlığından xəbər verir.

Anar Kərimov səfər çərçivəsində Quba Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinə də baş çəkib. Nazirə məlumat verilib ki, 1924-cü ildə yaradılan muzeydə hazırda 11 minə yaxın eksponat qorunub saxlanılır. Muzey 2015-ci ildə ümumi sahəsi 1620 kvadratmetr olan, müasir standartlara uyğun 3 mərtəbədən ibarət yeni binaya köçürülüb. Qeyd edilib ki, ekspozisiyada Quba xalçaları, XVIII-XIX əsrlərə aid milli geyim nümunələri, xalqımızın tarixi, mədəniyyəti, tətbiqi sənəti, məişətini əks etdirən eksponatlar nümayiş olunur.

Quba Soyqırımı Memorial Kompleksinə gələn Anar Kərimova məlumat verilib ki, Quba şəhərində soyqırımı məzarlığı 2007-ci ilin aprelində ərazidə torpaq işləri görülərkən aşkarlanıb. Tədqiqatlar nəticəsində toplu məzarlığın 1918-ci ildə erməni silahlı dəstələrinin yerli əhaliyə qarşı törətdiyi soyqırımı ilə bağlı olduğu müəyyən edilib. Erməni millətçilərinin cinayətkar əməllərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, Azərbaycan xalqının milli yaddaşının qorunması və soyqırımı qurbanlarının xatirəsinin əbədiləşdirilməsi məqsədilə Prezident İlham Əliyevin 2009-cu il oktyabrın 30-da imzaladığı sərəncama əsasən, Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə Quba şəhərində Soyqırımı Memorial Kompleksi inşa edilib. 2013-cü il sentyabrın 18-də kompleksin açılışı keçirilib.

Mədəniyyət naziri və onun birinci müavini Qubada XIX əsrə aid yerli əhəmiyyətli memarlıq abidəsi olan Hündür günbəzli hamam və ölkə əhəmiyyətli memarlıq abidəsi Səkinə xanım məscidini də ziyarət ediblər. Quba şəhərində Musabəyov və Ərdəbil küçələrinin kəsişməsində yerləşən Hündür günbəzli hamama baxış keçirilərkən bildirilib ki, el arasında bəzən “Çuxur hamam”, “Bəkir hamamı” və “Məşədi Əlimərdan hamamı” da adlandırılan abidədə 2018-ci ildə təmir-bərpa işləri həyata keçirilib. İki günbəz və 9 hücrədən ibarət olan qədim tikilinin fasadı tamamilə yenilənib, dam örtüyü dəyişdirilib.

Onu da qeyd edək ki, Qafqaza səfəri zamanı məşhur fransız yazıçı Aleksandr Düma Ata bu hamama gəlmiş, onu vəsf etmişdi. 

Quba rayonunun memarlıq abidələri arasında özünəməxsus yer tutan Səkinə xanım məscidi ilə tanışlıq zamanı nazirə məlumat verilib ki, məscid görkəmli Azərbaycan şairi, tarixçi, maarifçi Abbasqulu ağa Bakıxanovun həyat yoldaşı Səkinə xanımın vəsaiti ilə 1854-cü ildə tikilib.

Qubada mədəniyyət müəssisələri və tarixi-mədəni abidələrlə tanışlıqdan sonra nazir Anar Kərimov və nazirin birinci müavini Elnur Əliyev rayon Mədəniyyət Mərkəzində “Şuşa İli” münasibətilə təşkil olunan konsert proqramını izləyiblər.

Konsertdə Quba rayon Uşaq musiqi məktəbi kollektivinin ifasında ilk olaraq Ü.Hacıbəylinin "Koroğlu" operasından uvertüra səslənib.

Sonra Quba rayon Uşaq musiqi məktəbi və rayon Uşaq incəsənət məktəbi şagirdlərinin, eləcə də Mədəniyyət Mərkəzi solistlərinin ifasında müxtəlif musiqi nömrələri təqdim olunub. “Quba könüllülər teatrı “Nizami inciləri” teatrlaşdırılmış kompozisiyasını nümayiş etdirib. Tat folklor qrupunun ifasında “Şuşam", dağ yəhudisi ifaçının oxuduğu "Şuşa”, Mədəniyyət Mərkəzinin "Gözəl Quba" ansamblı və solistin ifasında “Şuşanın dağları" mahnıları alqışlarla qarşılanıb. Proqram bütün ifaçıların iştirakı ilə səslənən "Yaşa, mənim xalqım" mahnısı ilə başa çatıb.

Nazirlik rəsmilərinin Quba rayonuna və bölgəyə səfərləri davam edir.

Bu gün nazir Anar Kərimov Xaçmazda vətəndaşları qəbul edəcək. Ətraflı, növbəti yazıda.

Bu gün - aprelin 15-i mədəniyyət təqviminin əlamətdar günlərindən biridir. 1935-ci ilin bu günündə “Bədii, elmi müəssisə və tarixi abidələrin qorunması haqqında” Vaşinqton razılaşması (“Rerix paktı”) imzalanıb. 

1998-ci ildə “Mədəniyyətin Müdafiəsi Beynəlxalq Liqası” adlı ictimai təşkilat bu tarixin “Beynəlxalq İncəsənət Günü” kimi qeyd olunması təşəbbüsü ilə çıxış edib. Həmin gündən etibarən, 15 aprel bir sıra ölkələrdə, o cümlədən, Azərbaycanda müxtəlif tədbirlərlə qeyd olunur. Azərbaycan qədim zamanlardan dünya mədəniyyətinin zəngin bir parçası kimi tanınıb və bəşəriyyətin mədəni inkişafına öz töhfələrini verib. Azərbaycan xalqı tarixən öz mədəni özünəməxsusluğunu qoruyaraq, gələcək nəsillərə ərməğan edib. Ölkəmizdəki bu özünəməxsusluq həm də çoxmədəniyyətliliklə bağlıdır. Yəni, tarixən müxtəlif dinə, etnik mənsubiyyətə malik xalqlar Azərbaycanda tolerant şəkildə yaşayıblar. Dünyaya örnək olan bu birgəyaşayış ölkəmizdə problemlərlə, qarşıdurmalarla deyil, mədəni zənginliklə müşayiət olunub. Bu gün Azərbaycan malik olduğu zəngin mədəni irslə beynəlxalq aləmdə məşhurdur. Həmçinin, ölkəmiz dünyanın ən böyük mədəniyyət təşkilatı olan UNESCO ilə sıx əməkdaşlıq edir, Azərbaycanın mədəni dəyərləri bu qurum vasitəsilə dünyada təbliğ olunur. 

UNESCO-nun müvafiq siyahılarında çox sayda maddi və qeyri-maddi mədəni irs nümunəmiz yer alır. Mədəni irsimizin qorunması, gələcək nəsillərə çatdırılması və dünyada tanıdılmasında Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Mehriban xanım Əliyevanın misilsiz xidmətləri var. Heydər Əliyev Fondu Azərbaycan mədəniyyəti ilə yanaşı, dünya mədəni irsinin qorunması və bərpasına da öz töhfələrini verir. Bu da onu göstərir ki, Azərbaycan mədəniyyət məfhumuna qlobal kontekstdə yanaşır, bir bütün olaraq qəbul edir. Bu, eyni zamanda, özünü hər il ölkəmizdə təşkil edilən beynəlxalq festivallarda, rəngarəng mədəni layihələrdə daha aydın göstərir. Dünyaca məşhur incəsənət xadimləri ölkəmizə gələrək, həm öz mədəniyyətlərini nümayiş etdirirlər, həm də Azərbaycandakı mədəni çeşidliliklə tanış olurlar.

Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin yeni tərkibinin yorulmaz əmək sərgiləyərək mədəniyyətimizin inkişafına, beynəlxalq mədəniyyətə inteqrasiyasına verdiyi töhfələri də qeyd etmək yerinə düşərdi. Bir baxın, mədəniyyət naziri Anar Kərimov, mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev, nazirliyin digər səlahiyyətli şəxsləri hər gün hansısa bir mötəbər mədəniyyət hadisəsinə şahidlik edirlər, görüşlər keçirirlər, media qarşısında dayanıb açıqlamalar verirlər, beynəlxalq tədbirlərə qatılırlar. Nazirliyin fəaliyyət proqramı, iş qrafiki dedikcə sıxdır. 

Bütün bunlar onu deməyə əsas verir ki, bizim mədəniyyətimiz çiçəklənməkdədir, biz dünya mədəniyyəti ilə sıx bağlıyıq və mədəni əlaqələrimiz sərhədlərə sığmır. 

Azərbaycan mütərəqqi mədəni ideyalara, beynəlxalq konvensiyalara qoşulmaqla qalmır, eyni zamanda, onların gerçəkləşməsinə real dəstək verir.

Demək ki, Nizami yurdu haqlı olaraq dünyanın mədəniyyət beşiklərindən biri sayılmağa iddialıdır. 

Biz Beynəlxalq İncəsənət Günü münasibətilə bütün mədəniyyət və incəsənət xadimlərimizi səmimi qəlbdən təbrik edirik!