Super User
Beynəlxalq Konfransda Azərbaycanın Avropanın enerji təhlükəsizliyindəki rolundan danışılıb
Azərbaycanın ABŞ-dakı səfiri Xəzər İbrahim Texas ştatının Hyuston şəhərində illik əsasda təşkil olunan və ABŞ, o cümlədən bir çox ölkələrdən yüksək səviyyəli dövlət və özəl sektor nümayəndələrinin iştirakı ilə keçirilən “CERAWeek” Enerji konfransının 41-ci illik sessiyasında iştirak edib.
Azərbaycanın ABŞ-dakı səfirliyinin məlumatınd bildirilir ki, səfir Enerji konfransı çərçivəsində təşkil olunmuş “Enerji təchizat mənbələri və nəqliyyat marşrutlari üzrə dəyişən perspektivlər” adlı plenar sessiyada çıxış edib.
Diplomat Azərbaycanın enerji siyasəti, neft, qaz, o cümlədən alternativ enerji mənbələri sahələrindəki potensialı, ölkəmiz tərəfindən həyata keçirilmiş genişmiqyaslı enerji infrastruktur layihələri və Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində Azərbaycanın rolu barədə iştirakçıları məlumatlandırıb, onların qeyd edilən sahələrlə bağlı sualları cavablandırılıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
Milli Dialoq Platforması qadınlara ünvanlanıb
“Qadın Gündəliyi” adlı Milli Dialoq Platformasının ictimaiyyətə təqdim olunması ilə bağlı konfrans keçirilib. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin məlumatına istinad edir.
Dövlət qurumları, diplomatik korpus, qadın və gender təşkilatları, hökumət rəsmiləri, beynəlxalq tərəfdaşlar, digər maraqlı tərəflərin iştirakı ilə keçirilən tədbirdə gender bərabərliyi və qadınların səlahiyyətləndirilməsi, qadın liderliyi və qadınların siyasi, iqtisadi, sosial, mədəni məsələlərdə qərarların qəbul edilməsi proseslərində təmsilçiliyi müzakirə edilib.
FemACT Azərbaycan Qadın Fondunun təsisçisi Pərvanə Məmmədova Azərbaycanda “Qadın Gündəliyi”nin müəyyən edilməsi üzrə Milli Dialoq Prosesinin yaradılması məqsədi haqqında məlumat verib. Platformanın təqdimat mərasiminin Beynəlxalq Qadınlar Gününə həsr olunmasını xüsusi qeyd edən P.Məmmədova deyib ki, qeyri-hökumət təşkilatları, gender məsələləri üzrə ekspertlər, qadın koorporativləri, icma əsaslı lider və kənd qadınlarının iştirakı ilə formalaşmış Platformanın tərkibində doqquz işçi qrupu yaradılıb.
O, Azərbaycanda gender bərabərliyi, qadınların səlahiyyətləndirilməsi və inkişafı üzrə fəaliyyət göstərən vətəndaş cəmiyyətinin səyləri nəticəsində bir ildən artıqdır ki, “Qadın Gündəliyi” Milli Dialoq Platformasının yaranması ilə bağlı çoxsaylı tədbirlərin həyata keçirildiyini diqqətə çatdırıb. P.Məmmədova bildirib ki, konsolidasiya edilmiş sənəd gender sahəsi üzrə fəaliyyət göstərən vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları və hökumət qurumları arasında dialoqun başlanması ilə qadınların cəmiyyətin bütün sahələri üzrə faydalı iştirakçılığını stimullaşdıracaq.
Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Bahar Muradova qadınların öz hüquqlarını əldə etmək, bu hüquqlardan istifadə və onun nəticəsində qazanılan nailiyyətlərini bildirmək baxımından yaranan Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə bütün qadınları təbrik edib.
O qeyd edib ki, bizim bütün istiqamətlərdə fəaliyyətimiz insana, onun mənafeyinə, təhlükəsizliyinə yönəlsə də, imkanlarımız onları bundan məhrum edən səbəblərin aradan qaldırılmasına yönəlir.
Şanlı Qələbədən sonra Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edildiyini bildirən sədr münaqişə dövründə hüquqları pozulmuş qadın və uşaqların ailələri ilə birgə öz yurd-yuvalarına qayıtmaları üçün genişmiqyaslı işlərin həyata keçirildiyini bildirib. O, Azərbaycanın bütün qanunvericiliyində mükəmməl şəkildə təsbit olunan hüquqların imkanlara və nəticələrə çevrilməsi istiqamətində həyata keçirilən çalışmaların səmərə verəcəyinə inamını ifadə edib.
Əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri Sahil Babayev vurğulayıb ki, Azərbaycan dövləti olaraq, siyasətimizdə hər zaman qadınların rolunun, onların fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsini rəhbər tutmuşuq. Azərbaycan qanunvericiliyində qadın hüquqları tam şəkildə təsbit olunub, hər hansı ayrı-seçkiliyə yol verilməməsinə dair müddəalar təsdiqlənib. Nazirin sözlərinə görə ötən il nazirlik tərəfindən 30 mindən çox qadına aktiv məşğulluq tədbirləri təqdim edilib ki, buraya həm işədüzəltmə, həm özünüməşğulluq proqramı, peşə hazırlığı proqramı, ictimai işlər proqramı və digər müxtəlif proqramlar daxildir.
Elm və təhsil nazirinin müavini İdris İsayev gender bərabərliyinin təmin olunmasının beynəlxalq gündəliyə daxil edilmiş bir məsələ kimi həm də ölkəmizin qoşulduğu Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərindən birini təşkil etdiyini qeyd edib. Nazir müavini əlavə edib ki, bu istiqamətdə hər bir dövlət, o cümlədən Azərbaycan dayanıqlı və sistemli tədbirlər həyata keçirir. O, təhsilin gündəlikdə nəzərdə tutulan məsələlərin həllində ən vacib və həlledici məqam olduğunu bildirib, ölkə təhsilində qadın və kişilərin hüquqlarının bərabər olduğunu söyləyib.
Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətinin kütləvi informasiya vasitələri ilə iş və ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsinin müdiri Elşad Hacıyev birgə tədbirlər sayəsində cəmiyyəti narahat edən zorakılıq hadisələrinin qarşısının alınması istiqamətində çevik və operativ fəaliyyət həyata keçirildiyini bildirib. O, maarifləndirmə tədbirlərinin regionlarda da gücləndirilməsinin vacibliyini vurğulayaraq qeyd edib ki, qadın hüquqlarının qorunması bütün cəmiyyətin işidir. Qadın məsələləri milli yox, bəşəri məsələdir və bütün dünya ölkələri üçün aktualdır.
Daha sonra çıxış edən BMT-nin Azərbaycandakı rezident əlaqələndiricisi Vladanka Andreyeva, Böyük Britaniyanın ölkəmizdəki səfiri Fergus Auld, Avropa İttifaqının Azərbaycandakı səfiri Piter Mixalko, Niderlandın Azərbaycandakı səfiri Pauline Eizame, İsveçin Azərbaycandakı səfiri Tobias Lorentson gender bərabərliyinin qlobal gündəlikdə olan məsələ olduğunu vurğulayaraq, hər kəsi qadınların fundamental hüquqlarının qorunması və onların fəaliyyətinin dəstəklənməsi naminə səyləri birləşdirməyə çağırıblar.
BP-nin Azərbaycan, Gürcüstan, Türkiyə regionunda insanlar və korporativ mədəniyyət üzrə vitse-prezidenti Elnarə Məmmədova təmsil etdiyi qurumun fəaliyyətində qadınların roluna verilən qiymət və dəstəyi vurğulayıb.
Tədbir “Azərbaycanda Qadın Gündəliyinin əsas prioritetləri və tövsiyələri” mövzusu üzrə panel müzakirələrlə davam edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
Fuad Axundovun iki yaradıcılıq görüşü keçirildi
Elə insanlar var ki, onları canlı ensiklopediya adlandırırlar. Belələrini saatlarca dinləyərsən, yorulmarsan, çox vacib məlumatlar əldə edərsən. Belə insanlardan biri də tarixçi, televiziya aparıcısı və bələdçi Fuad Axundovdur.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, martın 8-də Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası nəzdindəki Opera Studiyasında tarixçi, televiziya aparıcısı və bələdçi Fuad Axundovun iki yaradıcılıq görüşü təşkil edilmişdi. Hər iki görüş Beynəlxalq Qadınlar Gününə həsr edilmişdi.
1-ci görüş
“Məktəblilər üçün Bakının tarixi: Azərbaycanın yeddi ilk qaranquşu” mövzusuna həsr edilən birinci görüş saat 12:00-də baş tutdu. Gənc iştirakçılar müxtəlif sahələrdə böyük müvəffəqiyyətlər qazanmış ilk azərbaycanlı qadın pianoçu, rəssam, opera ifaçısı, balerina, heykəltəraş, aktrisa və kino rejissorunun həyat tarixi haqqında məlumat aldılar.
2-ci görüş
Saat 20.00-də başlanan “Köhnə Bakının birinci xanımları” adlı ikinci tədbir isə inqilabdan əvvəlki Bakı elitasının nümayəndələrinin həyat yoldaşlarının dramatik talelərinə həsr edilmişdi.
8 Mart gününün ruhuna tam uyğun bir tədbir baş tutdu. Ən azından, çoxumuzun əsla tanımadığımız, yaxud lap az tanıdığımız xanımlar barədə bilgilər aldıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
“Ağ kölgə” - Yusif Alper Oyar
“Dərgi içində dərgi” bölməsində Türkiyədə çıxan “Gənc ürəklər” dərgisindən sizlərə Humay Yılmazın çevirimində Yusif Alper Oyarın “Ağ kölgə” hekayəsini təqdim edəcəyik. Mavi köynəkli uşağın sirli-sehirli əhvalatı, düşünürük ki, sizi maraqlandıracaq.
İki-üç yaşlarında şirin bir qızcığaz külək olmadığı üçün gül şəkilli fırlanğıcını barmaqları ilə hərəkətə gətirirdi. Üzünə qonan sevinc ifadəsi bir saniyə çəkirdi, fırlanğıc fırlanıb dayanan kimi sevinci təkrar yaşamaq üçün onu yenidən hərləyirdi. Günəşin batmasına az qalsa da, qızın yaşadığı yaşıl şəhərdə Egeyin iyul istisi yandırıb-yaxırdı və fırlanğıcı hərəkətə gətirəcək külək o yana qalsın, nəfəs almağa hava çatmırdı.
Hər kəsin günün sonundakı ortaq təlaşlarından olan dondurma üsyanı başlayırdı. Kilo ilə evə almaq, yoxsa vaflili dondurma seçimləri müxtəlif insanları müxtəlif cür mübahisələrə sövq edir, sonda kompromisə gəlməyə çalışırdılar. Qızcığaz vaflili dondurmanı seçmişdi artıq. Uşaqlarını gəzdirməyə çıxara şəhər əhalisi mümkün qədər açıq havada qalmağa çalışırdı. Gənc bir oğlan öz aləmində idi, yəqin ki, evlənib ata olunca anlayacaqdı yan-yörəsindəkiləri, darıxırdı, saçlarının dağılıb-dağılmamağını bilmək üçün əlini tərli saçlarına çəkdi, həyatına yeni yol açacaq vidanın astanasında hiss edirdi özünü. Şirin qızcığaz oturacaqdan enib ördək yerişilə addımlamağa başlayanda gənc oğlan bir daha saatına, sonra göyə baxdı. Günəşin parlaq işığını gözlərinə toplamaq istəyirdi elə bil. Həyat – uzağı uzaq bilməklə gözəldir.
Avtobusun burnu avtovağzala girincə oğlan həmişəki kimi həyəcanlandı. Tez evə gedib yatmaq istəyirdi. Evə çatıb filmlərdə gördüyü yatağa atılma səhnəsini ifa edərək, tərs şəkildə yatağına sərildi. On-on beş dəqiqə sonra özünə gəlib telefonunu cərəyana keçirdi və günlərlə yatmamış kimi dərin yuxuya getdi. Yol yorğunu idi, ona görə yuxuya getməyi asan oldu. Yuxuda nə gördüyü sizin üçün maraqlıdırsa, bu sirri açmağa heç niyyətimiz yoxdur. Adətən, o da yuxuda gördüklərini xatırlamırdı. Xatırlayanda da qarşısındakının “xeyir olsun” ifadəsini eşidəndən sonra danışmağa başlayırdı. Oğlan yuxuların tilsiminə inanırdı.
Səhər yuxunun təsirindən uzaqlaşmamış yuxusunu yozmağa çalışırdı. Uzun-uzadı cümlələr qurmağa həvəsli deyildi, bir çığırtı ilə ifadə etmək istəyirdi, amma bunun bədbəxtlik gətirə biləcəyindən qorxurdu. Nigaranlığı on-on beş dəqiqə çəkirdi. Həyat qayğıları başını qarışdırır, yuxunun dərinliyinə getməyi unutdururdu.
Bir gün oğlan sübh namazından bir saat əvvəl qışqıraraq yuxudan hövlnak oyandı. Yuxusunu bütün incəliyilə xatırlayırdı. Yuxusunda gördüyü yer tanış məkana bənzəyirdi, amma burada heç qarşılaşmadığı bir şeylə qarşılaşmışdı: ağ kölgə... Elə bir kölgə ki, özünü izləmir, oğlanın getdiyi hər yerdə onu qayğıkeşliklə, bir az da qəmgin qarşılayırdı. İlk dəfə qədim binaların arasında dolaşarkən məscidin qarşısında görmüşdü ağ kölgəni. Kölgənin hüzurunda bir rahatlıq hiss etmiş, ağ kölgəni təcəssüm etdirə bilmədiyi halda həyatına uyğun bir hekayə sezmişdi.
Yuxuda məkanlar tez-tez dəyişirdi, həsir döşəkçənin üzərində oturduğu halda, az sonra dar küçədə nəfəssiz qaldığını hiss etdi, qarışıq kaman səsi əbəs yerə hüznünü dağıtmağa cəhd edirdi. Ağ kölgə qəmginliyini buraxıb şəfqətlə oğlana yanaşdı, oğlan quş civiltiləri arasında ceyranın məsum baxışları ilə qarşılaşdı. Ağ kölgə sonuncu dəfə bürcün başından oğlanla danışmağa başladı. Oğlan qala bürcünə çıxa bilmədiyi üçün kölgə narazılıqla onu bir gölün sahilinə çağırdı. Gölün qoxusu oğlanın burnuna xoş gəldi, gözünə oymalı taxta çəpər görünməyə başlayanda yuxudan oyandı. Gün boyu həyatına bənzəyən yuxunu fikirləşdi. Hiss etdi ki, bu yuxu hələm-hələm yadından çıxmayacaq, amma artıq çığırtıların bədbəxtlik gətirə biləcəyindən qorxmurdu.
Üzündən zəhrimar yağan bir nənə və mavi köynəkli uşaq məzarlıqda dolaşıq addımlarla irəliləyirdi. Qəbiristanın çıxışında gənc oğlan uşağın baxışlarıyla toqquşdu. Nənə dəcəllik edən uşağı söyüb başına bir qapaz ilişdirdi. Oğlan bayaqdan onlara baxırdı, yaşlı qadının uşaqla rəftarı ürəyini ağrıtdı, müdaxilə etmək istədi, lakin yanındakı yoldaşı mane oldu.
İki saat sonra ikindi namazı qılmaq üçün məscidə gedəndə yenə də mavi köynəkli uşağa rast gəldi. Bu dəfə qaramat sifətli nənəsi yanında yox idi və uşaq bu fürsəti layiqincə dəyərləndirməyə çalışaraq, məscidin bu başından o başına qaçırdı. Qəribədir ki, uşaq qaçdığı halda oğlan onun gözlərini görə bilirdi. Oğlan hələ heyrətdə ikən məscidi bəzəyən çinilərin naxışlarının rəngarəng alovlarla məscidin içərisinə axdığını gördü. Hafizin "Duxan" surəsinin iyirmi üçüncü ayəsindən sonra qiraətin müşayiətilə rəngli alovlar bütövləşir, məscidin içərisinə televizorlarda göstərilildiyi kimi tüstü ilə dolmurdu, əksinə ortalığa aydınlıq çökürdü.
Oğlan hafizin qiraətini sona qədər dinlədi. Anidən döş qəfəsində kəskin ağrı başladı. Başını döndərə bilmir və bundan təlaşlanırdı. Ağ kölgəni məscidin qapısının ağzında görə biləcəyinə ümid edib çıxışa sarı qaçdı. Qapını açar-açmaz eşitdiyi “xoş gəldin” kəlməsindən sonra başı dönməyə başladı və ürəklənib:”Xoş gördük”, – dedi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
Musiqili Teatrda “Premyeralar paradı” davam edir
Xəbər verdiyimiz kimi, Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrı milli teatrımızın yaranmasının 150 illiyi münasibətilə “Premyeralar paradı” layihəsi çərçivəsində üç yeni tamaşa təqdim etməyi planlaşdırmışdı. Layihə çərçivəsində təqdim olunacaq “Nəğməmə inan"ın premyerası ötən gün baş tutdu. Premyera barədə ayrıva yazı dərc edəcəyik. Rus dilində olan tamaşa martın 11-də təkrar nümayiş olunacaq.
Xalq artisti, görkəmli bəstəkar Polad Bülbüloğlunun musiqiləri əsasında hazırlanan “Nəğməmə inan” tamaşasının quruluşçu rejissoru teatrın baş rejissoru Cavid İmamverdiyev, quruluşçu dirijoru Əməkdar incəsənət xadimi Fəxrəddin Atayev, quruluşçu rəssamı Vüsal Rəhim, quruluşçu baletmeysteri Əməkdar artist Nigar Şahmuradova, xormeysteri Əməkdar artist Vaqif Məstanovdur. Komediya janrında hazırlanan tamaşa aaf sevgi hisslərinin tərənnümünə həsr edilib.
Bu gün - martın 9-da "Kimyagər (Azərbaycan dilində), 10-da isə “Anamın kitabı” (ingiliscə) nümayiş olunacaq. Tamaşalar axşam saat 19:00-da başlayacaq.
“Kimyagər” tamaşası görkəmli dramaturq Mirzə Fətəli Axundzadənin “Hekayəti-Molla İbrahimxəlil kimyagər” əsəri əsasında hazırlanıb. Tamaşanın musiqisi Xalq artisti, bəstəkar Səyavuş Kərimiyə məxsusdur. Əməkdar incəsənət xadimi Bəhram Osmanovun quruluşunda səhnəyə qoyulan bu tamaşanın ikinci rejissoru Elməddin Dadaşov, quruluşçu rəssamı Sevinc Həsənova, xormeysteri Əməkdar artist Vaqıf Məstanov, rejissor assistenti Tamilla Aslanovadır.
Musiqili Teatrda Mədəniyyət Nazirliyinin layihəsi olan “Anamın kitabı" tamaşası isə Azərbaycan dramaturgiyasının klassik nümunələrindən olan Cəlil Məmmədquluzadənin "Anamın kitabı" əsəri əsasında hazırlanıb. Səhnə əsərinin quruluşçu rejissoru İradə Gözəlova, tərcümə edəni Tərlan Rəsulov, quruluşçu rəssamı Vüsal Rəhim, videomühəndisi Murad Həsənovdur. Döyüş səhnələrinin və rəqslərin quruluşu Xalq artisti Pərviz Məmmədrzayev və rejissor Zaur Əliyevə aiddir.
Biletləri şəhərin bütün mərkəzləşdirilmiş kassalarından, “ASAN xidmət” mərkəzlərindən, eləcə də “İticket.az” saytından əldə etmək mümkündür.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
Hər şey barədə əvvəlcədən razılaşın - Uorren Baffetdən 13 Uğur qazanmaq qaydası
Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini sizlərə təqdim edir. Bu dəfəki mövzumuz böyük uğrlar sərgiləmiş Uorren Baffetin uğur qazanmaq qaydalarıdır. Qaydalar 13-dür. Hər buraxılışımızda sizlərə 1 yeni qayda verərək əvvəlkiləri də təkrarən saxlayırıq ki, biliyiniz daha təkmil və mükəmməl olsun.
Beləliklə 6-cı qayda.
Hər şey barədə əvvəlcədən razılaşın
«İstənilən işi başlayanda dərhal maliyyə məsələsində razılaşın. Bunu etməsəniz, böyük ehtimalla siz aldadılacaqsınız. Bu dərsi mən yeniyetməlik vaxtımda əxz eləmişəm. Necəsə, mənim babam məndən və dostumdan mağazasını təmizləməyi xahiş etmişdi. Biz 5 saat ərzində süpürgələrlə işlədik, yeşikləri daşıdıq. İş qurtaranda babam bizim ikimizə cəmi 90 sent ödədi. Həmin anda şəraitin ədalətsizliyindən mən çox sarsılmışdım».
Əvvəlki qaydalar bunlar idi:
Unutmayın – həmişə özünə investisiya qoymaq lazımdır!
«Hər gün öz xarakterinzin zəif cəhətləri üzərində çalışın, onları daha yaxşı edin, öz qabiliyyət və bacarıqlarınızı inkişaf etdirin. Özünə investisiya qoymaq həmişə universitetlərə təhsil haqqı ödəmək anlamında deyil. Mənim iki diplomum var, amma mən onları çərçivəyə salıb divardan asmıram. Mən hətta bilmirəm ki, onları hara qoymuşam».
«Yox!» deməyi öyrənin
«Siz «yox» deməyi öyrənməsəniz, heç vaxt öz zamanınızı tam olaraq idarə edə, ona nəzarət edə bilməyəcəksiniz».
Heç vaxt başqalarına qulaq asmayın
«Çalışın, başqalarının düşüncəsinə əsaslanan qərar qəbul etməyəsiniz. Karyeramın əvvəlində mənə yalnız uğursuzluq vəd edirdilər. Hətta mən investorlardan 100 min dollar toplamağı bacaranda da həmin şəxslərin fikirləri dəyişməmişdi. Təsəvvür edin, 10 ildən sonra bu pullar mənə 100 milyon dollar gətirəndə onların sifətlərinin ifadələri nə cür oldu.
Özünüzə yalnız öz daxili şkalanız ilə qiymət verin!»
Cəld və məhsuldar hərəkət edin
«Qərarı çox uzadıb çox düşünməyin. Həmişə çalışın, hər şeyin məğzini cəld, zamanında anlayasınız. Sonradan başa düşəcəksiniz ki, bu, pul qazanmağın yeganə vasitəsidir».
Çalışın, öz gəlirlərinizi təkrar investisiyaya qoyasınız
«Öz ilk biznesinizlə qazandığınız pulu çalışın xərcləməyəsiniz, işin inkişafına qoyasınız. Haçansa mən dostumla bərbərxanada oyun avtomatı quraşdırıb bir qədər pul qazanmışdım. Amma bu pulu digər yeniyetmələr kimi xərcləmədik, dövriyyəyə buraxdıq. Nəticədə, 26 yaşda artıq mənim 1,4 milyon dollarım var idi».
7-ci qayda “Ən xırda şeylərə belə diqqət edin və onlardan öz maraqlarınız üçün istifadə eləyin” olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
Bu gün Xətai Sənət Mərkəzində “Hisslər və rəsmlər” sərgisi açılacaq
Bu gün Xətai Sənət Mərkəzində “Hisslər və rəsmlər” adlı təsviri sənət sərgisi açılacaq.
Mərkəzdən verilən məlumata görə, sərgi Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə gerçəkləşəcək.
Sərgi həvəskar rəssamlar və rəssamlığı ikinci peşə sayanların yaradıcılıqlarını stimullaşdırmaqla bərabər, ümumən təsviri sənət nümunələrinə ictimai marağın artırılmasına xidmət etmək məqsədi daşıyır. Əsəri seçilmiş müəlliflərə sertifikat təqdim olunacaq. Tamaşaçıların seçdiyi ən yaxşı əsərin müəllifi də hədiyyə ilə təltif olunacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
“Mərmər soyuğu” filmi Fransada 3 mükafat qazanıb
Fransanın Vesoul şəhərində 29-cu Asiya Filmləri Beynəlxalq Festivalının (Festival International des Cinémas d'Asie) mükafatlandırma mərasimi keçirilib. Festival Azərbaycan kinosuna uğur qazandırıb. Təfsilatı xəbərdə.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası, İctimai Televiziya, Bakı Media Mərkəzi və Fransanın “Arizona Films” şirkətlərinin birgə istehsalı olan “Mərmər soyuğu” tammetrajlı bədii filmi festivalın 3 mükafatına layiq görülüb: Beynəlxalq Jürinin Böyük Mükafatı, NETPAC Jürisinin mükafatı və Marc Haaz jüri mükafatlarıdır. Festivalda filmi rejissor Asif Rüstəmov təmsil edir.
Uğursuz rəssam və sevgilisinin qarışıq münasibətlərindən bəhs edən filmdə həbsdən evə qayıdan ata oğlunun həyatına müdaxilə etməyə çalışır.
Filmin baş prodüseri Arzu Əliyeva, ssenari müəllifləri Asif Rüstəmov və holland həmkarı Roelof Jan Minneboo, rejissoru Asif Rüstəmov, quruluşçu operatorları Oktay Namazov və Adil Abbasov, quruluşçu rəssamı isə Rafiq Nəsirovdur. Prodüserlər Fariz Əhmədov, Orman Əliyev və Guillaume de Seille, kreativ prodüser isə İradə Bağırzadədir. Baş rollarda Elşən Əsgərov, Natəvan Abbaslı və Xalq artisti Qurban İsmayılov çəkiliblər.
Qeyd edək ki, filmin festival marşrutu mart ayı ərzində davam edəcək. “Mərmər soyuğu” 16-31 mart tarixlərində Bolqarıstanın paytaxtı Sofiya şəhərində keçiriləcək 27-ci Sofiya Beynəlxalq Film Festivalının beynəlxalq müsabiqə proqramında yarışacaq.
“Mərmər soyuğu” filmi dünya premyerasını 2022-ci ilin noyabr ayında PÖFF Tallin Qara Gecələr Film Festivalında edib. Festivalın əsas müsabiqə proqramında “Ən yaxşı aktyor” (Qurban İsmayılov) mükafatına layiq görülüb. 2022-ci ildə “Mərmər soyuğu” Hindistanın Qoa şəhərində keçirilən 53-cü Hindistan Beynəlxalq Film Festivalının əsas proqramında və 16-cı Avrasiya Beynəlxalq Film Festivalında da iştirak edib. Sonuncu festivalda film “Ən yaxşı rejissor” (Asif Rüstəmov) mükafatına layiq görülüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
“Şair tanrı tərəfindən ona yazılan hər bir yazını bir qəza-qədər olaraq qəbul edir...” - güneyli tənqidçi Hümmət Şahbazi
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının sevilən “Güneydən gələn səslər” rubrikasında portalımızın Güney Azərbaycan təmsilçiləri Əli Çağla və Vida Heşməti oxucularımızı güneyli yazarlarımızla hər həftə tanış edirlər. Bu dəfə sizlərə Hümmət Şahbazinin ədəbi tənqidə aid məqaləsi təqdim edilir.
Hümmət Şahbazi - Şair, yazar, ədəbiyyatşünas kimi tanınmış Hümmət Şahbazi 1971-ci ildə Muğanın Üngüt mahalının Nəriman kəndində anadan olmuşdur. Şeir və ədəbiyyata 16 yaşından marağını göstərmişdir. Onun “Azərbaycan çağdaş şeirinin tənqidi”,”Hekayənin imkanları”, “Modernitə və modernlik”, “Postmodernizmin durumu” kimi kitabları çap olunmuşdur.
Onun məqalələri, tərcümə etdiyi kitablar da nəşr edilmişdir.
Şeirimizdə tanrının halları
Fridrix Nitsşe «Tanrını öldürür». «Tanrının ölümü» ilə «İnsanın dirilməsi»-nə imza atır. Beləliklə, yer üzü tanrısız qalmır, bu dəfə, «insan» tanrı olur. Demək «insan» yeni əsrin həyat fəlsəfəsinə çevrilirdi. Bunun nümunəvi fəlsəfəsini böyük miqyasda «var-oluşculuq» [egzistansiyalizm] da görürük. Bu axımın düşüncəsində insan hətta özündən öncəki fəlsəfədə ən zirvələrdə duran «Tanrı» anlayışıından da yüksəklərə ucalır. Bu, Nitsşenin anlayışında fövqəl-insan (üst-insan) adlanırdı.
Qəza-qədərçi məzmunlu şeirlərimiz daha çox divan şeirindəözünü göstərir. Bu kimi şeirlərin başında «Tanrı» anlayışı durur. Divan şeirində, bugünkü ortalıq anlayışda olduğu kimi, hər bir şey taleyi, tanrıya bağlı qəza-qədərçiliklə
dəyərləndirmə aktuallıq daşıyır.
Tanrıya müraciət etmək dörd istiqamətdə nəticələnir şeirimizdə ümumiyətlə:
A) Tanrı ilə barışmaq
B) Tanrıdan asılı olmaq
C) Tanrıya qəzəblənmək
D) Tanrıya üsyan.
Ara vermədən deyim ki, ilk iki xüsusiyyət ümumiyətlə divan şeirinə aiddir. Hərçənd onun çalarlarını yeni çağ şeirimizdə də görürük. Üçüncü və dördüncü keyfiyyət isə, daha çox yeni çağ şeirimizdə özünü göstərir. Yeni çağda tanrıya qəzəblənmə məsələsi, tanrıdan üz döndərmə məsələsi ilə əvəz olunur. Nəticədə isə «tanrıya üsyan» məsələsi yaranır və «tanrı ilə barışmaq» məsələsi qəza qədərçi anlayışla eyni qapıya çıxır. Bunun əsas motivini insanların əlacsız qalaraq, tanrı qapısına gedib onunla tamami ilə barışmaq təşkil edir. Poetik
nümunələr buna göstərmək istəriksə, divan şeirində olan «münacat»ları göstərə bilərik. Bu kimi janrlarda, şair əlacsız qaldığı məqamı duyduqda sanki tanrı tərəfindən ona yazılan hər bir yazını bir qəza-qədər olaraq qəbul edir və bununla
tanrı ilə barışığa çıxır.
İkinci məsələ isə: Sofizmdə özünü göstərir. Sofilər, hər bir şeyi tanrıdan asılı bilirlər. İnsana aid olan dərd-kədər, həyat-ölüm, qüssə-şən, və... Tanrının bəxş etdiyi gözəlliklərdir. Doğru oxudunuz: Gözəlliklər. Bu məqamda, dərd, ölüm, kədər kimi üzücü hallar insan üçün xoş anlardır. Naqis insan, tanrıdan asılı olan bu sınaqlardan uğurcasına keçdikdə «kamil insan» olur. Bu isə insanın tanrısal məqamı deməkdir. Tanrısal məqam isə, insanı tanrıdan asılı edir. Tanrıya qəzəblənmək isə, şeirimizin bütün hallarında özünü göstərir. Tanrıya asılı
olduqda, hər şey şirindir. Ona görə tanrıya şikayətlənmə yoxdur. Tanrıya qəzəblənmək isə kökü şikayətlənmə ilə başlayır. Özünü yalqız görən, mənəvi tənhalıqda heç bir nəticə ala bilməyən insan, ya özünü qınayır ya da tanrını. Bunların hər ikisinin çıxış yolu isə tanrıya qəzəblənmə ilə nəticələnir. Bu
hallar bəzən yalvarışlı münacatlarda, bəzən zarıltılı sofizmdə, bəzən dünyanın gedişatından narazı qalan bunların hər ikisində və hətta tanrıya üsyan zamanında baş verir.
Tanrıya üsyan etmək isə, ümumiyətlə «aydınlanma» dönəmindən başlayaraq daha çox real faktları məniməsəyərək özünü göstərir. Bu dönəmdə insan nə özünə qapılır, nə yalvarır, nə də qəzəblənir. Sadəcə özünü haqlı bilərək
mövhümatı kanara vurur; və real faktlar üzərində davranmağa çalışır. Bu isə onu çox zamanda tanrının həyatda rolu olmadığı nəticəsinə gətirib çıxarır. Bu, onun dünyaya obyektiv baxışından irəli gəlirdi. Beləliklə dünyanı yenidən qurmaq məqsədi ilə, bütün tarix boyu kökləndiyi özül inancları sındırmağa qəsd etdiyi anda, tanrıya olan özül inancı da sarsıtmağa başladı.
İxtisarla divan-çağdaş şeirimizin dünya görüşlərinin fərqlərini səsləndirmək istəsək belə bir ümumi nəticəyə çata bilərik:
Dünyanı fani sanan şairin son sığınacaq yeri tanrıya üz tutmaqdır. Belə olmadıqda onun əhvalını yalnız ümidsizlik çulğayaraq fərdi duyğularının içinə yuvarlanacaqdır. Bu əski şeir düşüncəsinin özəyi sayılırdı. Dünyanı, həyatı fani sanmaq, ona görə də yalnız tanrının ətəyindən yapışmaq. Çağdaş dönəmdə də xüsusi ilə modernizmin bəzi qollarında səslənən mənəviyyatsızlıq ön sıraya keçir. Ancaq onlar bu bucaqdan həyatı, dünyanı fani bilmirdilər. Elə bu mövqelərinə görə də insanın mənəvi həyatının çökməsinin carçısı olaraq
yaşatmaq istəyirdilər. Daha doğrusu, insana maddi həyatın gərəkli olmasını vurğuladıqları halda, mənəvi həyatın da insan bütövlüyünün yetkinləşməsində önəmli rolu olduğunu da vurğulayırdılar.
Qeyd: Orfoqrafiyaya toxunulmamışdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
“Nəfəs” Amerikada, “Çılpaq" Estoniyada
Azərbaycan kinosu sərhədlər aşmaqdadır. “Ədəbiyyat və incəsənət”in növbəti xəbəri iki filmimizin beynəlxalq nümayişi barədədir. “Nəfəs” filmi Amerikada, “Çılpaq" fiımi isə Estoniyada nümayiş olunub.
Gəlin öncə kinodramaturq Ülviyyə Heydərovanın bu açıqlamasına diqqət edək:
-Böyük qürur hissi ilə kinorejissor Elmar Bayramovla uğurumuzu sizinlə bölüşürük. Amerikada yaşayan kinorejissor Elmar Bayramovla həmmüəllifi olduğum "Nəfəs" tammetrajlı bədii filmi nəhayət böyük ekrana çıxdı. Film ilk dəfə Nyu-Yorkun qədim "Village East by Angelika" kinoteatrında Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin, Heydər Əliyev Fondunun dəstəyi ilə nümayiş etdirildi. Ekran əsəri vaxtilə müharibədə əsir düşmüş, işğaldan azad olunmuş kəndinə çox illər sonra qayıdan, hər daşı, suyu, torpağı, ağacı ona bütün keçmişini xatırladan insandan bəhs edir. "Nəfəs" müharibədə əsir düşmüş insanların əziz xatirəsinə ithaf olunub.
Qeyd edək ki, bu ekran əsərinin quruluşçu rejissoru və prodüseri Elmar Bayramov, ssenari müəllifi Ülviyyə Heydərova, Elmar Bayramov, təsvir rejissoru Ruslan Ağazadədir. "Nəfəs" filmində Vüsal Hacıqədir, Rasim Cəfər, Tural Əhməd, Günay Əhməd çəkiliblər.
İndi isə gəlin Nyu-Yorkdan Estoniyanın paytaxtı Tallin şəhərinə adlayaq. Orada Baltik Film Akademiyasının (BFA) Supernova zalında azərbaycanlı rejissor Hikmət Rəhimovun "Çılpaq" filmi nümayiş olunub. Rejissor Hikmət Rəhimovun açıqlamasına görə, nümayişdə BFA-nın tələbə və müəllim heyəti, mədəniyyət sahəsinin nümayəndələri və kinosevərlər, Estoniyada yaşayan azərbaycanlılar iştirak ediblər.
BFA-nın layihə rəhbəri Elaro Lend və Supernova zalın kuratoru Jaak Lohmus qonaqları salamlayaraq, filmin Estoniyada nümayişini mühüm hadisə kimi dəyərləndiriblər. Qeyd olunub ki, belə təqdimatlar nümayişlər həm də xalqların bir-birini tanımasına dəstək olur və mədəniyyətləri yaxınlaşdırır.
Sonra filmin Estoniyada nümayişini təşkil edən Karyera Təhsil Akademiyasının həmsədrləri Sənəm Əliyeva və Kadir Tanış ekran əsəri barədə məlumat veriblər. Filmin rejissoru Hikmət Rəhimov film barədə fikirlərini bildirərək bu günə qədər bu ekran əsərinin Kann, İstanbul və Praqa film festivallarında yüksək mükafatlara layiq görüldüyünü diqqətə çatdırıb.
Tədbirdə filmin rejissoru iştirakçıların suallarını da cavablandırıb.
Qeyd edək ki, İctimai Televiziyanın məhsulu olan “Çılpaq" filminin nümayişi İctimai TV, Karyera Təhsil Akademiyası və BFA-nın işbirliyi ilə "Kino sənəti birləşdirir və öyrədir" layihəsi çərçivəsində göstərilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizə milli kinomuz barədə 2 sevindirici xəbəri çatdırdı. Amma bu hələ hamısı deyil. Daha möhtəşəm xəbəri isə Fransadan almışıq.
Fransanın Vesoul şəhərində 29-cu Asiya Filmləri Beynəlxalq Festivalının (Festival International des Cinémas d'Asie) mükafatlandırma mərasimi keçirilib. Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə “Azərbaycanfilm” kinostudiyası, İctimai Televiziya, Bakı Media Mərkəzi və Fransanın “Arizona Films” şirkətlərinin birgə istehsalı olan “Mərmər soyuğu” tammetrajlı bədii filmi birdən-birə festivalın 3 mükafatına layiq görülüb. Təfsilatı növbəti xəbərlərdə olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(09.03.2023)
