Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

-Dənizi hədiyyə verirəm sənə...

Mən dedim, sən baxdın, sən gülümsədin.

Göylərin şəfəqi düşdü üzünə.

-Mən isə... göyləri verirəm, -dedin... 

Ayrıldıq qəribə hədiyyələrlə,

Göylər eşqim kimi mənə əzizdir.

Ayrıldıq dənizlə, ağ ləpələrlə,

Necə aparasan? Dəniz dənizdir. 

Dənizi verdim ki, sənə hədiyyə,

Gəldiyim sahilə gələsən bir də.

Məni görməyəndə o mənəm - deyə,

Mənimlə danışıb, güləsən bir də. 

-Əgər görüşməsək, bizə dağ olar,

Dedim, neçə dəfə belə dedim mən.

Dəniz sahilinə qayıtmaq olar,

Göylərin sahili varmı, gedim mən?! 

Düşündüm, ayrılıq gələndən bəri,

Sən mənim eşqimə çıraq olasan.

Onunçün verdinmi mənə göyləri,

Məndən göylər qədər uzaq olasan?!

Bu gün şair, nasir, dramaturq, publisist, tərcüməçi kimi fəaliyyət göstərmiş dəniz, göy, məhəbbət şairi adlandırılan, "İstiqlal" və "Şərəf" ordenli xalq şairi Nəbi Xəzrinin doğum günüdür. 

Nəbi Ələkbər oğlu Babayev 1924-cü il dekabrın 10-da Bakı şəhəri yaxınlığındakı Xırdalan kəndində tacir ailəsində anadan olmuşdur.

Orta məktəbi bitirdikdən sonra  İkinci dünya müharibəsində arxa cəbhədə iştirak etmiş, 1943-cü ildə xəstələndiyi üçün ordudan tərxis edilmişdir. Ordudan tərxis olunduqdan sonra o, bir müddət  "Kommunist" qəzetində  korrektor və Azərbaycan radiosunda diktor vəzifələrində çalışmışdır.

1945-ci ildə şairin "O cavanın laylığı" və "Söz" şeirlərini  oxuyub bəyənən Səməd Vurğun Nəbi Xəzrini yanına çağırtdırır və onu Yazıçılar İttifaqına üzv qəbul edir. 

Azərbaycan Dövlət Universitetində, Leninqrad Dövlət Universitetində və Maksim Qorki adına Ədəbiyyat İnstitutunda ali təhsil almış Nəbi Xəzri Leninqrad Universitetində oxuyarkən erməni tələbələrdən biri onun qrup yoldaşları olan qızlara sataşdığı üçün şair onunla mübahisə edir. Dava böyüyür və dekanın şairi universitetdən qovması ilə nəticələnir. Daha sonra qızlar rektorla danışıb onun yenidən universitetə bərpa edilməsinə nail olurlar.

Təhsilini bitirib Bakıya qayıtdıqdan sonra şair Azərbaycan Yazıçılar İttifaqında məsləhətçi və katib, "Ədəbiyyat və incəsənət" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi, Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsi sədrinin və Azərbaycan mədəniyyət nazirinin müavini, Azərbaycanın Xarici Ölkələrlə Dostluq və Mədəni Əlaqələr Cəmiyyətinin rəyasət heyətinin sədri və "Azərbaycan Dünyası" Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzinin prezidenti vəzifələrində çalışmışdır

Nəbi Xəzri 1954-cü ildə İsa Muğannanın baldızı, həm də xalası qızı olan Gülarə xanımla ailə həyatı qurmuş və beş övladı dünyaya gəlmişdir. Lakin bir qızı və bir oğlu uşaq vaxtı dünyasını dəyişmişdir. 

1950-ci ildə şairin "Çiçəklənən arzular" adlı ilk kitabı Nəbi Babayev imzası ilə çap olunmuşdur. Daha sonra dənizi və dənizin ətrini ətrafa yayan xəzri küləyini çox sevdiyi üçün o, 1958-ci ildə özünə Xəzri Təxəllüsünü götürür. 

2007-ci ilin yanvarında insult keçirən şair nitq qabiliyyətini itirmiş və dörd gün sonra, yəni yanvarın 15-də dünyasını dəyişmiş, 1-ci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur. 

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2024)

İlhamə Məhəmmədqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Sumqayıt təmsilçisi

Sumqayıt şəhər Poeziya Evində Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Sumqayıt bölməsi və Əli Kərim adına Poeziya Klubunun birgə təşkilatçılığı ilə Əməkdar jurnalist, “Ədalət” qəzetinin baş redaktorunun müavini, tanınmış şair-publisist Əbülfət Mədətoğlu ilə sumqayıtlı oxucuların görüşü keçirildi. 

Elə anım yoxdu ki,

O anda olmayasan...

İşıq kimi, nur kimi -

Ruhuma dolmayasan!..

Ürək axşam və səhər

Gözləyir hər gün xəbər...

Bəlkə ömrə bərabər -

Bir ümid yollayasan?!

Unut özgə fitnəsin

Vaxt ortada itməsin...

Mənim ömrüm bitməsin -

Sən isə solmayasan!..

Bəli, bu sayaq lirik, ruh oxşayan şeirlər müəllifidir Əbülfət Mədətoğlu. 

Tədbirdə öncə Əli Kərim adına Poeziya Klubunun müdiri İbrahim İlyaslı müəllifin həyatı və yaradıcılığı haqqında geniş məlumat verdi. 

Ədəbiyyatşünas-alimlər Rüstəm Kamal və Rafiq Yusifoğlu, araşdırmaçı yazar Ramiz Göyüş, AYB-nin Sumqayıt bölməsinin sədri Gülnarə Cəmaləddin, Əməkdar artist Nazir Rüstəm, mədəniyyət işçisi Əli Niyazbəyli, şair və yazıçılardan Ehtiram İlham, Süleyman Abdulla, Süleyman Sərraf, Fərhad Məhərrəmov, Əbülfəz Əhməd, Lilpar Cəmşidqızı, Emin Piri, Elvin Əlizadə, Sahibə Yusif çıxış edərək müəllifin yeni çap olunmuş kitabı haqqında öz fikirlərini bölüşdülər və onu 65 illik yubileyi münasibətilə təbrik etdilər. 

Xalq artistləri Yalçın Rzazadənin və İlqar Muradovun ifasında sözləri Əbülfət Mədətoğluna məxsus olan mahnılar video-çarx şəklində tamaşaçılara təqdim olundu.

Sonda şair Əbülfət Mədətoğlu oxucular üçün öz kitablarını imzaladı. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2024)

İradə Allahverdiyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

İradə Allahverdiyevanın budəfəki qonağı musiqi sahəsində öz imzası ilə seçilən Lamiyə İlyasqızıdır.

-Salam, Lamiya xanım. Necəsiniz? Əgər mümkünsə, sizin haqqınızda daha ətraflı bilmək olarmı?

– Salam. Yaxşı olasınız. Mən Lamiyə İlyasqızı Azərbaycanın ən səfalı guşəsi olan Naxçıvanda anadan olmuşam. Hansı ki, bir çox dahilərin doğulub, boya-başa çatdığı - Azərbaycan Respublikasına böyük töhfələr bəxş etmiş, tarixə öz adını böyük siyasi xadim kimi yazdırmış  Ulu öndərimiz Heydər Əliyevin, ədəbiyyat və incəsənət xadimlərindən C. Məmmədquluzadənin, Ə. Qəmküsarın, Ə.Cavadın, M.Nəsirbəyovun, R.Mirişlinin və digərlərinin vətənində 1974-cü ildə anadan olmuşam. Daha dəqiqi - 

Azərbaycan Respublikasının Naxçıvan Muxtar Respublikasının Şərur şəhərində ziyalı ailəsində anadan olmuşam. Mənim atam İlyas Fərəməzoğlu Naxçıvan Şairlər Birliyinin üzvü olmuş, beş şeir kitabının müəllifi olan ziyalı bir insan idi. Əslində, mənim indiki nailiyyətlərimi atama borcluyam. 

1990-cı ildə Üzeyir Hacıbəyli adına Musiqi Texnikumuna daxil olaraq musiqi sahəsindəki təhsilimi 1994-cü ildə musiqi nəzəriyyəsi üzrə başa vurmuşam. Tələbəlik illərində məni mənəvi olaraq dəstəkləyən və mənə çox böyük təsir edən müəllimim, Azərbaycan musiqi aləminin tanınmış siması Azərbaycan Respublikasının xalq artisti, əməkdar incəsənət xadimi, bəstəkar, tarzən və pedaqoq Vasif Kərim oğlu Allahverdiyev olub. O, mənim musiqiyə olan marağımı artıran və təhsil həyatımda uğur qazanmağımda ən önəmli dəstəkçi olmuşdur. Vasif müəllim həmçinin mənim fəaliyyətimdəki ən önəmli rəhbərlərdən biridir.

O vaxtdan etibarən musiqi təhsilində uğurla irəlilədim və bu sahədə özümü inkişaf etdirdim. Hal-hazırda Polşada “İnternational Science and Technology University”ində Psixologiya fakültəsində təhsil almaqdayam.

-Fəaliyyətiniz haqda bilmək istərdik, əgər mümkünsə…

– Mənim fəaliyyətim musiqi təhsili və nəzəriyyəsi ilə bağlıdır. 1991-ci ildən etibarən Çərçibogan kənd uşaq musiqi məktəbində, 1994-cü ildən isə Bəhruz Kəngərli adına Uşaq İncəsənət Musiqi Məktəbində müəllim kimi və nəzəri fənlər üzrə 30 ildən artıqdır ki, şöbə müdiri olaraq fəaliyyət göstərirəm. Bu sahədə yazılmış altı kitabın müəllifiyəm. Bu günə qədər musiqi təhsilinə verdiyim töhfələrə görə çox məmnunam. Hər bir kitabda musiqi nəzəriyyəsinin əsas mövzularını sadə dillə izah etməyə və tələbələrin öyrəndiklərini praktiki olaraq tətbiq etmələri üçün müxtəlif tapşırıqlar və testlər təqdim etməyə çalışmışam. Mənim məqsədim, musiqi təhsilini daha əlçatan və daha anlaşılan etməklə yanaşı, musiqi tədrisindəki boşluqları dolduraraq, tələbələrə daha interaktiv və praktik şəkildə bilikləri mənimsətmək olub.

-Kitablarınız haqqında məlumat verə bilərsinizmi?

–Əlbəttə. Mənim yazdığım “Solfecio dərs vəsaitləri” Azərbaycanın musiqi təhsilində ilk dəfə bu formatda yazılmış dərs vəsaitləridir. 2020-ci ildən 2022-ci ilə qədər yazdığım “Solfecio I sinif dərs vəsaiti”, “Solfeçio II sinif dərs vəsaiti”, “Solfecio III sinif dərs vəsaiti” və “Solfecio IV-V sinif dərs vəsaiti” kitablarında yalnız nəzəri biliklərlə yanaşı tapşırıqlar və testlər də mövcuddur ki, bu da tələbələrə biliklərini praktiki şəkildə tətbiq etməyə imkan verir.

Həmçinin, XX əsrin 80-dən çox Azərbaycan bəstəkarının həyat və yaradıcılığını əks etdirən “1001 sual test bankı” adlı kitabımı və 2023-cü ildə nəşr olunmuş “Test bankı 2023” əsərimi qeyd edə bilərəm. Bu kitablar Azərbaycan folkloru, mədəniyyəti və xalq yaradıcılığına dair testləri əhatə edir. 

-Gələcək planlarınız nədir?

-Gələcəkdə musiqi təhsilini daha da irəlilətmək və yeni dərs vəsaitləri  yazmaq istəyirəm. Təhsil sahəsində daha çox yenilikçi metodların tətbiqi və müasir dünya təhsil standartlarına uyğun dərsliklərin hazırlanması mənim əsas məqsədimdir. Həmçinin Azərbaycan musiqisinin beynəlxalq səviyyədə tanıdılması, Azərbaycanın musiqi təhsilinin daha geniş auditoriyaya çatdırılması üçün çalışmaq istəyirəm. Bu istiqamətdə müxtəlif layihələr üzərində işləmək niyyətindəyəm.

-Sizə uğurlar!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.20304)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına ünvanlanan növbəti yazı Türkiyədəndir. Güven Albayrak özünün “Kuş misali” hekayəsini sizlərə ərməğan edir. 

Sabahın ilk ışıklarında beni izliyorum. Geç gelen baharın sabahında.  Hava soğuk, kürklü kahverengi montum, siyah kadife pantolonunum, botlarımla sokakta yürüyorum. Sabahı çekiştiriyor iki serçe, o serçelerin sesini dinliyorum, hayatı izliyorum. İki parça ekmekteki ikiliyi izliyorum.

Sahile vapur iskelesine iniyorum. Martıların çığlığı karşılıyor. Soğuk ve keyifsiz havada nerdeyse hareketsiz asılı duruyorlar. İskeledeki vapurların güvertesine yaklaşıp yavaşça uçuyordu. Sonra da gelişi güzel yiyecek arayışına giriyor, hemen hemen hiç kanat çırpmadan, buz pistindeki figürler gibi süzülüyordu.

Vapurun arka güvertesindeki yerimi alıyordum. Denizden, sabah sularının beyazı vuruyordu iskelenin önündeki dubalara. Sahil ışık içinde kalıyor. Kadıköy’ün üstü kıpkırmızıydı, nerdeyse gün doğacaktı.

Vapur, bu saate çalışanlarla dolu, insanların güzelliğini izliyorum. İki parça ekmek için kuşlar sokakta, martılar denizde, çalışanlar kuş misali iki parça ekmekteki iki olmak için çırpınıyordu.

Ömür dediğin nedir? Hayatın bize yüklediği bir yaşam süreci. Bizlere yüklediği sorumluluklar: Okul, Askerlik, meslek öğrenmek, iş bulmak o da yetmiyor. Ebe beyinlerin bizim için biçtiği gelecek…

Güvertede çayımı yudumlarken birkaç ay içinde gideceğim askerlik yükümlüğüm aklıma geliyor. Sırtımda taşıdığım bir yük misali bu görevler ne zaman bitecek? Sabahın ilk ışıkları işe gitmek, hava karardığında gelmek,  gün yüzü görmeden yaşamak. Asker de erken kalkmak olsa da en azından gün yüzü görmek kurtuluşumdur? Kendi içimde çelişkilerimi yaşıyorum. Ruhumun derinliklerinde hissediyorum yaşadığım boşluğu. Güvertede kalabalık da otursam da yaşadığım hissiyat yalnızlıktı.

Hayatı paylaşmak insanların algıladığı gibi sadece dertlere çözüm, hayalleri gerçekleştirmek olmamalı. Biz ve birlikte kelimesi yaşanılan bir anı, bir çay içiminde sohbet etmek çıkarsız ve beklentisiz, çayı yudumlarken yüzünde oluşan memnuniyet, sıcak bir bakış, yaşanılan anı değerli kılan. 

Gemi iskeleye yanaştığında, aklım firari düşüncelerde, yalnızlığımla baş başa, firar etmek, kuş misali kanat çırpmak yüreğimin götürdüğü yerlere konmak. Karaköy iskelesinde indiğimde bir bakış attım sağıma yüreğim sola döndü Galata köprüsüne yöneldim. 

Her gün vapurdan izlediğim köprünün ortasına gelmiştim, günün koşuşturmacasından fark edemediğim duyguları keşfedercesine etrafıma bakınıyorum. Özgür olduğumu hissediyordum. Balık tutmaya gelenler, işportacılar kalabalığın içinde ben hayatı izliyordum. Fark etmedim Eminönü arabalı vapurun iskelesine inmişim. Sarayburnu’na doğru ilerlerken Gülhane parkını fark ediyorum, konacağım yeri bulmuştum. 

Gülhane parkına gelmiş, kan ter içinde kalmıştım, asırlık ağaçlar altında, çimlere uzandım. Masmavi gökyüzü, yeşil asırlık ağaçlar, büyülenmiştim. Bilgeler kadar eski kadim zamanlardan kalma ağacın tepesinden bir bulutla aşağı inen bir şey geliyordu. Kuş sesleri kulağımda tınılıyordu. Otuz kuşun orkestrası gibi o tınılar benim boyut değiştirmişçesine farklı bir zamandaymış hissettiriyordu. 

Bir sesle irkildim. ‘’ Kendini Kaf dağında arama, sır sende saklı’’ hayalle gerçek arasında bir yerdeyim. Sesi tanımaya çalışarak. ‘’kim konuştu kimsin?’’ ‘’ Bilge ağacının sakiniyim ben ANKA kuşu’’ sesimi çıkaramadım. Sessizliği bilge ağacının sakini bozdu.

‘’ Sorular. Sorular’’ zihnim okunduğunu düşündüm.  Öyleyse cevapları da biliyor. O muhteşem güzelliğe sordum. ‘’ Cevaplar?’’

‘’ Bilgelik uzun bir yolculuktur. Yedi tepeyi aşmayı başarırsan bilgelik ağacı meyvesi yersin. Hiçlikte yeni bir ben bulursun. ‘’

‘’ Tepeler neresi?  Nasıl gidilir?’’

‘’ Kendi içinde bir yolculuk yapmalısın.’’

‘’ Hazırım bana tepeleri anlat’’

‘’ İstek Tepesi: Burada, birçok İnsan her şeye sahip olabilmenin büyüsüne kapılıp kaybolmuş. Enaz şeye ihtiyaç duyduğunda bu tepeyi aşarsın’’  

‘’ Günlük heveslerden uzak duracağım. Asla, benimde olsun demeyeceğim. Olmasa da olur, prensibim olacak.’’

‘’ Aşklar Tepesi: Burada İnsanların, endamına ve güzelliklerine kapıldıkları hurilerden güzel kadınlardan gözleri kör olmuş, birçok kayıp vermişler.’’

‘’ Kendimden başka kimseyi sevmeyeceğim, kendi hedeflerim ve ideallerim için çalışacağım. Ben duvarını aşamayan hiç kimseyle hayat arkadaşı olmayacağım.’’

‘’ Cehalet Tepesi: Buradan geçerken bazı İnsanlar hiçbir şeyi önemsememeye başlamış, önemsemedikçe düşünmemiş, düşünmedikçe unutmuşlar.’’

‘’ Ben biliyorum demeyeceğim, hep öğrenci olacağım, değişime her zaman razı olacağım. ‘’

‘’ İnançsızlık Tepesi: Burada İnsanlar gerçeği bulamayacaklarını, bu yolda öleceklerini düşünmeye başlamış. O kadar yolu boşuna gittiklerini düşünen İnsanlar, geri dönmüş ve ideallerinden vaz geçmişler.’’

‘’ İyi bir yazar olmak için ideallerime giden yolun planını yaptım, vazgeçmeyeceğim.’’

‘’Yalnızlık Tepesi: Bu tepeden geçerken İnsanlar yalnızca kendini düşünmeye başlamış. Bazıları kendi başlarına hareket edip yönlerini kaybetmişler.’’

‘’ Yalnız olmayacağım, hocalarım ve edebiyat seven her insanla aynı yolda olacağım.’’

‘’Dedikodu Tepesi: En tanımadığın en tanıdığın seninle ilgili bir sürü dedikodu üretmiş senin başarısız olacağını ve seninle gitmelerinin bir anlamı olmadığı söylenmiş. Bunu duyan birçok yakının doğru olup olmadığını hiç önemsemeden, yolundan vazgeçirip caydırırmış.’’

‘’ Hiç kimseyle, söz dalaşı yapmayacağım. Ben sadece üreten ve katılımcı olacağım. Kitaplar tek arkadaşım olacak.’’ 

Anka kuşu sevgiyle baktı. ‘’ Şimdi son tepeye geldin’’

Rahatlamış ve otuz kuşun korosunun tınılarıyla aynı sevgiyle baktım.

‘’  Ben Tepesi: Burada her düşünce ayrı bir şey söylemeye başlamış, biri diğerinin bakış açısını beğenmemiş, diğeri her şeyi bildiğini iddia etmeye başlamış, yanlış yoldan gidildiği söylenmiş. Böylece tepeyi  “ben” düşüncesinden uzaklaşana kadar en öne geçmek için birbirlerini ezip durmuşlar. Sarp kayaları geçen çok az İnsan olurmuş.’’

‘’  Nezaket ve saygıdan ayrılmayacağım. Ben olmayacağım biz olan herkesle yolum kesişecek.’’

Bilge Anka kuşu şefkatle bakarak ‘’Sende küllerinden doğdun artık sende bir bilge yolcususun. Sana sonsuzluk yolcusu kâtibi diyeceğim. Kutlu olsun.’’

Yüzüme düşen yaprakla uyandım. Bir hoşluk vardı üzerimde tarif edemeyeceğim. Biliyordum ki uzun bir yol beni bekliyordu.  

Her İnsanın bir habisi olmalı, içindeki boşluğu doldurmak için bir meşgale bulmalı. Peki yazmak?  Yazmak İnsanın içinden gelen bir his mi? Yoksa kabiliyet mi?

Kitaplarda kendimizi bulduğumuz cümleleri kelimelerle oynayıp içimizdeki duyguları yazıya dökmek, sevdanın gökyüzüne kanatlanmış halidir. Kuş misali…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2024)

Mina Rəşid, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Ağdamdayıq, Xındırıstan kəndində. Birinci Qarabağ Müharibəsi veteranı qardaşım Nəsibin köçkünlər üçün burada salınmış qəsəbədəki evində. Bu gün 31 ildən sonra ilk dəfə doğma kəndimiz Qiyaslıya gedəcəyik. 

Əvvəlcə kənd qəbiristanlığına baş çəkib, atamın qəbrini ziyarət edəcəyik. Beləcə rahat asfalt yolla kəndimizə doğru irəliləyirik. İçindən keçdiyimiz kəndlər elə bir hala salınıb ki, sanki burada heç ev-eşik, yaşayış olmayıb. Amma bir az irəli getdikcə kəndlərimizdə həyatın yenidən canlandığının şahidi oluruq. Yeni salınmış yaşıl zolaqlar, tikililər yavaş-yavaş qəlbimizə rahatlıq gətirir. 

Ruhunuz şad olsun...

Kənd qəbiristanlığına yaxınlaşırıq. Bir vaxt al qumaşa bürünmüş məzarlar da didərgin düşüb elə bil, indi burada tək-tük qəbir daşlarına rast gəlirik. Atam mülki şəhid Məmmədov Rəşid Xurşud oğlunun da başdaşı sındırılıb, iki hissəyə ayrılıb. 

Evimizin sonbeşiyi bacım Gülüzar özünü atamın qəbrinin üstünə atır, elə bil, atasıyla canlı görüşür, hönkürür. Məni elə bil, don vurub, hələ gördüklərim, kəndimizə gəldiyimiz yuxu kimi gəlir. Qardaşım Nəsib avazla quran oxuyur, onun səsi sanki insan nəfəsinə həsrət qalan daşı, torpağı, burada yatan şəhid ruhlarını oyadır...

Qonşumuz, qohumumuz tanınmış xanəndə, öz həyətində balası ilə gözlərim önündə şəhid olmuş Şahmalı Kürdoğlunun məzarını ziyarət edirik. Sonra qonşumuz Yaqub kişinin oğlu, Birinci Qarabağ Müharibəsinin qəhrəman şəhidi, zabit, “Azərbaycan bayrağı” ordenli  Maarif Haqverdiyevin məzarı başında ayaq saxlayır, onların ailəsini xatırlayır və bu igid övladından danışırıq. 

Kəndimizin şəhidlərindən ibarət lövhənin yanında dayanıb həmişə onlarla bir olduğumuzu göstərən anı fotoaparatın da yaddaşına köçürürük. Bütün şəhidlərimizin ruhu şad olsun. Şad olsun ki, onların uğrunda canlarını verdiyi torpaqlarımız daha murdar düşmən tapdağından azad edilib.   

Bir ay sonra məscidimizin qapıları üzümüzə açılacaq...

Sonra kəndimizin məscidinə gəlirik. Qardaşım ayağında 32 ildir ki, qəlpələr gəzdirdiyindən çəliklə də çətin yeriyir. Bacımla biz təmiri hələ başa çatmamış məscidin qapısından içəri keçirik. Burada işçilərə rast gəlirik. Deyirlər ki, məscidin təmiri bir ay sonra başa çatacaq. Deməli,  növbəti gəlişimizdə biz gəlib oz doğma kəndimizin məscidində ibadət edə biləcəyik, Uca Allaha şükürlər olsun. 

Bu da bizim evimiz...

Məscidimizdən çox da uzaqda olmayan evimizə doğru yol alırıq. Şair Allahverdinin, Məhi əminin, onun qardaşı Telman müəllimin, uşaqlıqdan adlarnı eşitdiyimiz, amma başqa yerdə yaşadıqlarından üzlərini görmədiyimiz Şəfi əmigilin evi, sonra atamın bacısı, Qumru mamagilin evi... Onun yanındak da “bizim evimiz” demək istəyəndə, o boyda imarətdən yerində bir uçuq-sökük hasar, o 12 ədəd sal daşdan olan darmadağın pilləkənlərimizi görəndə mat-məəttəl qaldıq... Qazanımız, çaydanımız, vedrəmiz saralmış otların arasından üzümüzə boylandılar, sanki onlar da gəlişimizə sevinirlər... Nənəm demiş, o topdağıtmaz evimizin içində ağac bitib, kol-kos basıb uşaqlığımızın gözəl, qayğılı-qayğısız günlərinin keçdiyi doğma ocağımızı... Həyətimiz bom-boşdu elə bil... O bağlı-bağçalı, nanəli, bənövşəli, qızılgüllü həyətimizdən bir ovuc torpaq qalıb indi... 

Nəinki o şabalıdı böyük darvazamız, heç onun yeri, izi-tozu da bilinmir indi. Bizimlə üzbəüz qonşumuz, səsi-avazı şirin xanəndə Şahmalı Kürdoğlunun o günbəzlərlə bəzədilmiş ağ daşdan olan hasarından bircə işarə qalıb. Günbəzlərin dibindəki daşlar... Sola dönəndə rəhmətlik Badam xalanın izi-tozu bilinməyən evi, sağa baxanda hündürdə təpənin üstündə tikilmiş, sinif yoldaşım Gülüşün atası Məhiş əminin saray kimi evindən yerində bir az daş-kəsək qalıb. Qardaşımın oğlu Hünər elə hey sual verir bacıma. Bacım da daşlara sığal çəkərək evimizin dilə-ağıza sığmayan tərifini eləyir dayanmadan. Qardaşım əlində çəlik bir kənarda dayanıb, mən də sanki qonşularımızla görüşürəm. Deyirəm: -“Xoş gördük, Gözəl xala, necəsən Badam xala?”  

Ürəyimdən həsrətində olduğumuz kəndimizə yazdığım şeiri elə buradaca söyləmək keçir, amma həyəcandan ancaq bunu deyə bilirəm:

Mənim Qiyaslı kəndim,

De, evimiz necədi?

Kim çıxır ağaclara,

Həyətimiz necədi?...

Qardaşım bizi səsləyir, bacım isə elə bil, uşaqlığına qayıdıb, hələ xəyalındakı yaraşıqlı evimizin başına dolanmaqdan doymur...

Qoşa minarəli Cümə Məscidim...

Nəhayət, Ağdam Cümə Məscidinə üz tuturuq. Elə məscidə yaxınlaşan kimi qardaşımı tanıyanlar onu, bizi çox mehriban qarşılayırlar. Namaz vaxtı xalçanın üzərinə biri də salınır, müharibədə can qoymuş, indi güclə addım atan qardaşım üçün... Bacım dua edə-edə ora-bura boylanır. Mən bir küncdə oturub bu günümüzə görə Yaradana şükürlər edirəm...

Sonra məsciddən ayrılıb onun həyətindəki qırmızı, sarı qızılgüllərə baxıram və onların da şəklini çəkib özümlə Bakıya gətirirəm...

Sənə qovuşmağı çox arzuladım,

Duam qəbul oldu, gözlərim aydın.

Qoşa minarəli Cümə məscidim,

Qisasın alındı, gözlərin aydın!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(10.12.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycan Respublikası Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının inzibati binasında növbəti tədbir keçirildi və söhbətim bu barədədir. 

Azərbaycanın tanınmış hərbi diktoru, hərbi vətənpərvərlik mahnı və marşlarının ifaçısı, "Vətənpərvərliyin Təbliğinə Dəstək" İctimai Birliyinin sədri Şəmistan Əlizamanlının yaradıcılığına həsr olunmuş tədbir təbii ki, lap yerinə düşürdü. Axı cəmi bir neçə gündən sonra ömrümüzə qədəm qoyacaq 2025-ci il Zəfərimizin yubiley ili olacaq! 

 Tədbiri Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilov açıq elan etdi. Daha sonra Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndirildu, Ümummilli Lider Heydər Əliyevin və Azərbaycanın müstəqilliyi, ərazi bütövlüyü uğrunda canlarından keçmiş şəhidlərin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad olundu. 

Tədbirdə Şəmistan Əlizamanlının  “Vətən” marşı klipinin təqdimatı da keçirildi. 

Təqdimatdan sonra çıxış edən polkovnik Cəlil Xəlilov Şəmistan Əlizamanlının yaradıcılığına diqqət çəkdi, onun mahnılarının gənclərimizdə vətənpərvərlik ruhunun güclənməsində, onlarda milli-mənəvi dəyərlərə bağlılıq hissinin möhkəmlənməsində mühüm rol oynadığını bildirdu. 

 Tədbirdə çıxış edən Şəmistan Əlizamanlı həm Birinci Qarabağ müharibəsində, həm də 44 günlük Vətən müharibəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin göstərdiyi qəhrəmanlıqlara diqqət çəkdi. Hərbi diktor qeyd etdi ki, İkinci Qarabağ müharibəsində məhz güclü lider-güclü sərkərdə amili böyük zəfərin əldə edilməsinə həlledici təsir göstərdi, işğal faktına son qoyuldu. 

Çıxışdan sonra Şəmistan Əlizamanlının ifasında daha bir neçə vətənpərvərlik mahnısı ifa olundu, xatirə şəkli çəkildi.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(09.12.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Yazıçı Varisin “Gecə reysinə bilet” adlanan yeni romanı Moskvada, İSP nəşriyyatında 5000 tirajla işıq üzü görüb. “Müasirlər və klassiklər” adlanan ən nüfuzlu vintaj seriyadan nəşr edilən roman dərhal böyük ajiotaj yaradıb.

Hazırda dünyada ən çox tələb olunan non-fikşn janrında yazılan romana Rusiyanın tanınmış ədəbiyyat xadimləri yüksək qiymət verməkdədirlər. Maksim Burdin Nəşriyyat Evinin kreativ direktoru Yelena Burdinanın fikirləri bu cəhətdən səciyyəvidir: “Əsərlə tanış oldum. İncədir. Valehedicidir. Dərindir”.

Təsadüfi deyil ki, roman 2024-2025-ci il Moskva Ədəbiyyat Mükafatı-biennalesinin lonq listinə daxil edilib.

Kitabın rəyçisi Beynəlxalq Slavyan Maarifçiliyi Kiril-Mefodiy Akademiyasının vitse-prezidenti, Rusiya Elmlər Akademiyasının akademiki Aleksandr Momontovdur. Baş redaktoru Marina Şunina, buraxılış redaktoru Darina Nikonovna, redaktoru Olqa Orlovadır. Layihənin prodüsseri Yelena Kuvşinovadır. Romanı rus dilinə Sabina Samidxan çevirib.

Cild yazısı “Uğura gedən yolda ən yaxşı bələdçi uğurlu insanların ömür yoludur” olan “Gecə reysinə bilet” romanı həyatın dibinə düşmüş bir gəncə sonradan örnək olan və onun xilasına çevrilən bir ömür yolundan – XX əsr SSRİ-nin və Azərbaycanın görkəmli dövlət xadimi Musa Əliyevin həyat və fəaliyyətindən bəhs edir. Bu fəaliyyətdə həm Azərbaycanda neft daşları epopeyasının banisi olmaq, ilk dəfə respublikanın zəngin faydalı qazıntı yataqlarının xəritəsini hazırlamaq, Səməd Vurğun və Mirzə İbrahimov kimi şöhrətli yazarları Stalin repressiyasından xilas etmək, həm İkinci dünya müharibəsində Moskvanın müdafiəsinin, neft üzrə kadrların yetişməsinin əsas fiqurlarından birinə çevrilməklə faşizm üzərində qələbəyə misilsiz töhfələr vermək, həm Əlcəzairdə Saxara neft yataqlarını kəşf etməklə Əlcəzair xalqına rifah, sərvət bəxş etmək və daha nələr, daha nələr dayanır. Həqiqətən, milyhonların örnək götürəcəyi bir ömür yoludur Musa Əliyevin ömür yolu.

Kitabı Rusiyanın ən böyük kitab satışı şəbəkələrindən (ozon, litress, wildberries, stroki.mts, ntv.plyus, moscowbooks, onlinelit, litprichal və s.) əldə etmək mümkündür.

Kitabın ölkəmizdə nəşri 2025-ci ildə planlaşdırılır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(09.12.2024)