İmran Verdiyev,

Azərbaycan Respublikasının Əməkdar müəllimi, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Oğuz təmsilçisi

Azərbaycan Xalq yazıcısı Mehdi Hüseyn görkəmli yazıçı, dramaturq, tənqidçi və tanınmış ictimai xadim idi. İsmayıl Şıxlı yazırdı: “Mehdi Hüseynin tənqidi də, bədii yaradıcılığı kimi həm əhatə etdiyi mövzu, həm də poetikası baxımından rəngarəngdir. Belə ki, o bir neçə ədəbi janrda əsər yazdığı kimi, tənqidin də müxtəlif sahələrinə əl atıb. Biz onun tənqidi əsərləri içərisində ədəbiyyat tarixinə, müasir ədəbi məsələlərə, teatr tənqidinə, aktyor sənəti haqqında mülahizələrə, rus və dünya ədəbiyyatı barədə çox qiymətli fikirlərə rast gəlirik”.

Professor B.Xəlilov qeyd edirdi ki, “İsmayıl Şıxlı Mehdi Hüseynin bir münəqqid və ədəbiyyatşünas kimi söylədiyi fikirləri iki yerə ayırır: birincisi, münaqişələr dövründə (1937-ci ilə qədər) söylənilən fikirlər, ikincisi, münaqişələrdən sonrakı dövrdə yaranan ədəbi-tənqidi mülahizələr. İ.Şıxlı onun hər iki dövrdə yazdığı ədəbi-tənqidi məqalələri barədə düzgün mövqeyini bildirməklə yanaşı, ayrı-ayrı yazıçılar barədə yanlış mülahizələrini də diqqətdən qaçırmır”.

“Münaqişələr dövründə “ayrı-ayrı yazıcılar barədə söylənmiş yanlış mülahizələrdən” bəziləri də klassik ədəbiyyatımızın ən görkəmli nümayəndələrindən olan C.Məmmədquluzadə haqqında idi.

Hələ keçən əsrin 30-cu illərində M.Hüseyn “Ədəbi döyüşlər” (1932) kitabında M.Cəlilin yaradıcılığından bəhs edir, onun ədəbiyyat və içtimai fikir tariximizdəki yerini müəyyən etməyə çalışırdı. Əlbəttə, Mehdi Hüseyn də müasirləri kimi, dövrünün övladı idi, sovet rejiminin tələb etdiyi, cidd-cəhdlə qoruduğu çərçivələrdən o qədər də kənara çıxa bilməzdi. Marksist tənqidin sosioloji metodologiyasının təsirinə qapılan, bir müddət rappçılığa da meyl edən M.Hüseyn “vulqar siosiologizmin təsiri” ilə C.Məmmədquluzadəni “cığırdaş”, “proletar inqilabından əvvəl demokratik xırda burjua cərəyanının qüvvətli nümayəndələrindən biri” adlandırırdı.  

Sonralar o, dahi C.Məmmədquluzadənin yaradıcılığına dərindən bələd olduqca, onun yaradıcılığının ehtiva dairəsinin nə dərəcədə geniş oduğunu gördükcə və burdakı estetik gözəlliyi duyub qiymətləndirdikcə yanlış mövqe tutduğunu etiraf etmişdi.

Böyük yazıcımız İ.Əfəndiyev öz xatirələrində yazırdı ki, bir dəfə M.Hüseyndən nə üçün belə etdiyini soruşdum. O, boğulurmuş kimi dərindən köks ötürüb dedi: “Bunlar hamısı, – lənətə gəlmiş vulqar sosiologizm – bizi … uzaq salmışdı. Biz tribunalarda döşümüzə döyüb Cəfər Cabbarlı kimi, Cavid kimi gözəl sənətkarlarımızın, Əhməd Cavad, Sanılı kimi şairlərimizin, hətta Mirzə Cəlil kimi böyük ədibimizin hərəsinə bir- bir damğa vururduq. Kimini pantürkist, kimini xırda burjua yazıçısı, kimisini nə adlandırırdıq. Biz Yusif Vəzir kimi, Cavid kimi təmiz insanlara siyasi böhtanlar atmaqdan da çəkinmirdik. Biz o tribunalardan hətta klassiklərimizə də atəş açırdıq”.

Bu, əslində, “ədəbiyyata qabaqcadan hazırlanmış ölçülərlə yanaşmağa” məcbur qalan bir insanın səmimi etirafı idi. Belə bir etirafa onun tərcümeyi-halında da (1958) rast gəlirik.

Ötən əsrin 40-cı illərindən sonra M.Hüseyn özünün “Dahi sənətkar” (1941), “Düşündürən sənətkar” (1947) və digər məqalələrində M.Cəlilin yaradıcılığını daha dərindən və obyektiv qiymətləndirir, XX əsr ədəbiyyatınin inkişafında onun nəsrinin, dramaturgiyasının və publisistikasının böyük rol oynadığını göstərirdi. 1952-ci ildə yazdığı “Ədəbiyyatşünaslıqda marksizmi təhrif əleyhinə” adlı məqalədə o, M.Rəfilinin M.F.Axundov, C.Məmmədquluzadə, M.Ə.Sabir kimi sənətkarların rolunun azaltmaq, onların ədəbi-içtimai rollarına kəmetinalıq göstərmək cəhdini tənqid edərək deyirdi:

“Bu nədir, üzdə “ifrat inqilabçılıq”, əsl həqiqətdə isə ədəbi irsə rappçılıq cəbhəsindən yanaşmaq deyilmi?”

O, C.Məmmədquluzadə yaradıcılığına etinasız yanaşmaları kəskin tənqid etməklə bərabər, yazılarında M.Cəlilin böyüklüyünün sirrini açmağa çalışırdı. Dahi ədibi dərindən öyrəndikcə onun böyüklüyünü israrla etiraf edən M.Hüseyn yazırdı:

“…bizim qarşımızda adi məişət yazıcısı durmayır, bəlkə də, bu dörd-beş cildlik əsərləri ilə milli ədəbiyyatımızda böyük bir dövr açmış dahi sənətkar durur. Bu sənətkarın əsərləri yarım əsrə yaxın bir zamanın ağır imtahanından keçərək bu gün də yaşayır. Cəsarətlə deyə bilərik ki, onlar sabah da yaşayacaq. Məsələ belədirsə, Molla Nəsrəddin bu gün bizimlə yanaşı duraraq yeni dünyanın keşiyini çəkir, onun mübarizə səngərində yenə eyni mərdliklə vuruşur…”. M.Hüseyn M.Cəlilin böyüklüyünü onun öz mühitinə, xalq həyatına, milli ədəbi ənənələrə möhkəm bağlılığında, xalqı özünüdərkə çağırmasında, həmçinin mütərəqqi ideyaları müdafiə etməsində, mütərəqqi qüvvələrin qələbəsinə olan inamda, sənətkarlıq məharətində görürdü. Onun M.Ə.Sabir haqqında dediyi “Sabirin yaradıcılığı vətəndaşlıq motivləri ilə nəfəs alırdı” fikrini qeyd-şərtsiz C.Məmmədquluzadəyə də aid edə bilərik.

Ədəbi prosesdə ənənələrin rolunu yüksək qiymətləndirən, lakin ona doqmatik münasibəti qəbul etməyən, yaradıcı münasibətin tərəfdarı olan, müasirliyi duyaraq və anlayaraq yazanların həm də klassik ənənələrə sadiq qaldıqları qənaətində olan M.Hüseyn öz əsərlərində C.Məmmədquluzadə ənənələrinin davam etdirilməsinin vacibliyini bildirirdi. Bu baxımdan M.Hüseynin “...biz Molla Nəsrəddinin ölümünü şərti hesab edirik. Çünki onun ənənəsi ölməmişdir. Onun vətənpərvər ürəyi bizim köksümüzdə çırpınır...” sözlərini gəlişigözəl sözlər saymaq olmaz. O,"Biz, Azərbaycan sovet nasirləri, Cəlil Məmmədquluzadənin "Poçt qutusu"ndan çıxmışıq" (M.Cəlal) məşhur aforizmində çox mühüm bir ədəbi həqiqətin ifadə olunduğunu yazırdı.

“C.Məmmədquluzadə o tarixi şəxsiyyətlərdəndir ki, onların mübarizələrdə keçən fəaliyyəti mənsub olduqları xalqın tərəqqisində böyük təkan olur, onlar öz doğma yurdunu on illərlə irəli salırlar. O şəxsiyyətlərin surəti nəsillər üçün vətənrərvərlik, qeyrət və fədakarlığın nümunəsinə çevrilir.”

Təsadüfi deyildir ki, Mehdi Hüseyn Cəlil Məmmədquluzadəyə həsr etdiyi və 1941-ci ildə nəşr olunmuş “Dahi sənətkar” məqaləsində yazırdı ki, “Biz Molla Nəsrəddindən çox şey öyrənə bilərik və öyrənməliyik. Biz onun sənətkarlıq sirlərini və üsullarını öyrənmək yolu ilə bugünkü nəsrimizi qat-qat yüksəldə bilərik. Xüsusən düşündürmək məharətini Molla Nəsrəddindən öyrənmək lazımdır və zəruridir”. O, yazıçılara “Bədii ustalıqda Molla Nəsrəddin kimi klassik bir lokanizm yolu tapmaq, qəzəbi də, məhəbbəti də, kədəri də, sevinci də təsvir edilən lövhənin bədii məntiqində onun kimi ifadə etməyi bacarmağı”, “süjet qurmağı, hadislələr arasında möhkəm vəhdət yaratmağı, mənalı və dərin bir məntiqlə obrazları inkişaf etdirməyi, heç bir gözlənilməz və damdandüşdü macəraya yol verməməyi” məsləhət görürdü.

Qeyd edilənlərlə yanaşı, görkəmli tənqidçi böyük sənətkarın yazı üslubunu, dil və bədii təsvir vasitələrini ölçüyə, meyara və ülgiyə çevirməyin əlehinə idi. O, Mirzə Cəlildən yaradıcılıqla istifadə etməyin, öyrənməyin tərəfdarı idi.Ən gözəl ənənələri belə sadəcə təkrar etməyi qətiyyətlə rədd edir və yazırdı: “Ənənəni mexaniki təkrar edənlər, ədəbi inkişafımıza yeni bir şey də əlavə edə bilməzlər”. Ümumiyyətlə, bədii yaradıcılıqda təkrarı və təqlidi kəskin tənqid edən M.Hüseyn  C.Məmmədquluzadənin bəzi əsərlərinin N.V.Qoqolun bəzi əsərlərindən iqtibas (“Qurbanəli bəy – “Kolyaska”, “Ölülər” – “Müfəttiş”) olduğunu iddia edənlərə qarşı çıxaraq bildirirdi ki, bu təkrar yox, konkret mühitin yetirdiyi, öz dövrünün və xalqının oğlu olan istedadlı bir sənətkarın başqa bir sənətkardan yaradıcılıqla faydalanmasıdır.

M.Hüseyn məqalələrində ədibin realizminin, xüsusilə, satirasının "böyük ideallara" xidmət etdiyini yazır, dramaturgiyasını "böyük fikirlər, canlı xarakterlər dramaturgiyası" adlandırırdı. "Azərbaycan romanı haqqında" adlı məqaləsində yeni, müasir Azərbaycan nəsrinin, yeni milli romanın yaranmasında Mirzə Cəlil ənənələrinin misilsiz rolunu da dönə-dönə qeyd edirdi.

M.Hüseyn M.Cəlili özünün müəllimi hesab edir və deyirdi: ”Molla Nəsrəddin təkcə yumoristik və satirik əsərlər yazan sənətkarlarımızın müəllimi deyil, həm də hər bir Azərbaycan (sovet) yazıçısının müəllimidir”. “...onun ölüm günündən 10 il keçir. Biz bu “ölüm” sözünü şərti olaraq işlədirik, çünki o özündən sonra da əsrlər boyu yaşayan, ölməz sənətkarlar qəbilindəndir”.

M.Cəlilin məşhur “Ölülər” tragikomediyası M.Hüseyni valeh etmiş, onu heyrətə gətirmişdi. O, qürurla yazırdı: “Ölülər” olduqca orjinal və dahiyanə yazılmış bir komediyadır... Burada Molla Nəsrəddinin bütün dünya ədəbiyyatında ikinci bir rəqibi yoxdur... Molla Nəsrəddin fəxrlə deyə bilər: “Dünya ədəbiyyatında mənim də payım var!” Təsadüfi deyildir ki, C.Məmmədquluzadənin “Ölülər”də istifadə etdiyi priyomlar sənətkara bilavasitə təsir göstərmişdir.

Onu da qeyd edək ki, M.Cəlildən öyrənən, ondan təsirlənən və onun ənənələrini yaradıcılıqla davam etdirənlərdən biri də elə M.Hüseyn özüdür.Bu barədə M.Hüseynin özü yox, əsərləri danışır. Onun hekayələrindən digər klassiklərlə yanaşı, M.Cəlilin hekayələrinin ətrini duymaq çox da çətin deyil. “Qabar”, “Çinar”, “Şeytanın barmağı”, “Azar”, “Yaxşılıq” və digər hekayələrində M.Hüseyn “böyük demokrat” kimi mütərəqqi ideyaları ehtirasla müdafiə edir.

O, “Ölülər”dəki ədəbi priyomlardan özünün “Tərlan” və “Qara daşlar” romanlarında geniş istifadə etmişdir. Məsələn, “Tərlan” romanında Tərlanın monoloqu ilə İskəndərin monoloqu arasında daxili və zahiri yaxınlıq dərhal nəzərə çarpır. Yaxud “Qara daşlar”da Mollayevə zəng etmək üstündə düşən mübahisə Şeyx Nəsrullahın otağına girib-girməmək barədə məşvərət edən hacı və kərbəlayıların hərəkətinə çox oxşayır və s. M.Cəlilin məharətlə işlətdiyi belə üsullardan istifadə etməklə M.Hüseyn adları çəkilən əsərlərdə bəzi surətlərin xarakterini hərtərəfli açmağa müvəffəq olmuşdur. Bu cür nümunələr M.Hüseynin istəsə də, istəməsə də M.Cəlildən bir şeylər mənimsədiyini göstərir. Bu barədə görkəmli alim Y.Seyidov özünün 1979-cu ildə çap olunmuş “Mehdi Hüseyn” adlı monoqrafiyasında xeyli maraqlı nümunələr verir.

Qeyd etdiklərimiz M.Hüseynin peşəkar ədəbiyyatşünas kimi C.Məmmədquluzadənin yaradıcılığını yüksək qiymətləndirərək bu barədə öz aktual mülahizələri ilə ədəbi prosesə istiqamət verdiyini, eləcə də onun özünün bir yazıçı kimi püxtələşməsində görkəmli M.Cəlilin böyük rol oynadığını göstərir. Onu da qeyd edək ki, bu əlaqələr yeni tarixi şəraitdə yeni tədqiq və təhlilə möhtacdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu mahnı milyonların qəlbini fəth etdi. Toylarda valideyinlər köçürdükləri qılzrı üçün mütləq bu mahnını oxutdurarlar, qız uçaqlarının ad günündə bu mahnı təkrarən səslənər.

Onun ən mahir ifaçısı isə Nuri Sərinləndiricidir.

Qızım, sənsiz olmasın bir günüm…

Bu mahnı ataların qız övladlarına əsl sevgi himninə çevrilibdir. Və əlbəttə ki, əksəriyyətimiz mahnının ifaçısından başqa daha heç nəyi bilmirik. Onun bəstəkarı

 bəstəkar, aranjimançı Fərid Kərimlidir, bu gün biz bu mahnını və bəstəkarını boşuna yada salmadıq, bu gün bəstəkarın doğum günüdür.

Fərid Kərimli 1978-ci ilin 6 iyununda Neftçalada anadan olub. Musiqiyə həvəsi onu məhz musiqinin ən çətin tərəfinə - bəstəkarçılığa gətirib. Mahnılarının

ən popular ifaçılar ifa edirlər, bu da onun uğurudur. Aygün Kazımova, Röya, Natavan Həbibi və əlbəttə ki, ən çox mahnısı Nuri Sərinləndiricididədir.

Mahnıları

1. Qısqana-qısqana, Natavan Həbibi 

2. Dama-dama, Röya Ayxan 

3. 2 bilet, Ayaz Qasımov 

4. Sən və mən, Rəsul Əfəndiyev 

5. Ana, Rəsul Əfəndiyev 

6. Söylə, Aygün Kazımova 

7. Həyatımın qadını, Nuri Sərinləndirici 

8. Qızım, Nuri Sərinləndirici 

9. Üzlü qonaq, Nuri Sərinləndirici 

10. Bəy oğlan, Nuri Sərinləndirici 

11. Ayrılığın doğum günü, Nuri Sərinləndirici 

12. Vağzalı Sədası, Nuri Sərinləndirici 

13. Mənim üçün yaşa, Nuri Sərinləndirici 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2025)

Fariz Əhmədov, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Naxçıvan təmsilçisi

Dünən, iyunun 5-də nakam şair Mikayıl Müşfiqin doğum günü idi…

117-ci.

Bayırda çiskin çiləyən yağış sanki Xəzərin sinəsində göz yaşına dönür. O damlalar pəncərəmi döyəclədikcə, içimdə bir pıçıltı böyüyür: Bu gün Müşfiqin doğum günüdür. Doğulduğu gün sevinc dolu bir nəfəs idisə, 117 il sonra bu gün, yalnız həsrət qoxulu bir xatirədir.

Qapı sanki zamana açılır. Nəmli taxta cırıltısı ilə xəyallardan qopuram. İçəri qədim bir fəsil kimi gözlərində payızın sarısı, saçında qışın ağı ilə yaşlı bir qadın daxil olur. Bu qadının daxilində əsrlərdir danışılmayan bir hekayə yatır. Dilbərdir. Onun sükutu Müşfiqin şeirlərindəki son misralar kimidir.

Əlindəki şəkli titrəyən barmaqları ilə mənə uzadır. Ağ fonda qara taleli bir üz. 1109 nömrəli həbsxana rəsmi. Səsim boğazımda hıçqırıq salır. Bu rəqəmlər sadəcə bir məhbus nömrəsi deyil, vaxtilə bir xalqın boynuna keçirilən zəncirdir. Müşfiqin azad sözü, azad məhəbbəti, azad sabah arzusu bu zəncirdə boğulub.

Dilbər pıçıldayır: Qaranlıqda qürub etdi qəlbimdəki ümid. Gözlərim qapıda asılı qaldı. Gedənlər bilir gedən qalandan necə getdi, bir gecənin içində “yoldaş” dan dönüb, “vətəndaş” olub getdi Müşfiqim!

Müşfiq sənin adın bir yandan eşq, bir yandan inqilabdır. Bir əlinlə şeir yazdın, bir əlinlə azadlıq. Sözün işıq idi, amma o işıqla ən qaranlıq zindanları işıqlandırdın. Dostların da sənin kimi “düşüncə cinayətkarı” elan edilərək əbədi səssizliyə məhkum oldular. Fəqət, yaxşı bilirdilər ki, zülmətin içindən doğan bir şairin işığı sönmür. 

Sənin dalğalara tapşırılan səsin hələ də Nargin adasında eşidilir. Xəzərin çırpınan ləpələrində bir fəryad var: Oyan, Müşfiq! Qələminlə yazılan hər misra, azadlığın göyə qalxan duaları kimi bu xalqın alnına yazıldı. Çünki sən təkcə sevən bir şair deyildin, sən inanan bir ümid idin.

Bu gün, 117 il sonra səni anmaq, səni anlamaqdır. Dilin lal olduğu yerdə, səssiz hekayələrin altında gizlədilən bir hekayə var: Müşfiqin hekayəsi. Yarım qalmış bir hekayə.

Dilbərin gözlərində sən hələ də varsan. Kölgəyə çevrilmiş əllərini sığallayan bir ruh kimi dolaşırsan Xəzərin sahilində. Hər dalğa səninlə danışır. Bəli, sən yaşayırsan, Müşfiqim. Çünki sən səssizliyin özündən danışan, susqunluğun dilində qışqıran, məzara sığmayan, zamanla yarışan bir həqiqətsən.

Bugün, sənin doğum günündə səni göz yaşlarımızla yuyur, şeirlərini nəfəsimizə çəkirik. 117 yaşın mübarək, Müşfiq! İndi sən susmusan. Fəqət hər kəs səndən danışır... Qürurla, sevgi ilə, göz yaşı ilə.

Günün mübarək düşüncə cinayətkarı!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2025)

Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun “Yazıçı” nəşriyyatında Xalq yazıçısı Anarın “2=3+4, yaxud iki ailədə üç Xalq yazıçısı, dörd Xalq şairi” adlı kitabı işıq üzü görüb. Nəfis tərtibatlı, illüstrasiyalı kitab Azərbaycan ədəbiyyatı irsinə böyük töhfələr vermiş iki nəsildən, onlar barədə həqiqətlərdən və onların ədəbi nümunələrindən ibarətdir.

608 səhifəlik bu unikal kitabı tərtib edən Xalq yazıçısı Anar uzun illər ərzində təkcə öz yazdıqlarını yox, qəhrəmanlarının – Səməd Vurğun, Rəsul Rza, Nigar Rəfibəyli, Vaqif Səmədoğlu, Ənvər Məmmədxanlı və Yusif Səmədoğlunun yazdıqlarını eyni ideya-estetik yaradıcılıq məcrasına qoşaraq, onları eyni axında birləşdirərək ən yeni ədəbiyyatın ən milli paradiqması olaraq təqdim edibdir.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı kitabdan hissələri oxucularına təqdim edir. Anar qəhrəmanlarının ən populyar əsərlərini bir daha yaddaşlarda təzələyir:

Səməd Vurğunun xatirəsinə həsr olunmuş mərasimdə Rəsul Rzanın çıxışı

Səməd Vurğunun ev-muzeyi

21 mart 1978

Yaxşı bir ənənə yaranıb ki, biz böyük şairimiz Səməd Vurğunun ev-muzeyinə heç olmazsa ildə bir dəfə yığılırıq. Bir halda ki ayda, həftədə bir dəfə də bura gəlmək vacibdir. Yığılırıq və burda onun dostları, onunla bir yerdə işləmiş yoldaşları, onu ürəkdən sevən adamlar arzularını, xatirələrini deyirlər.

 Mənə elə gəlir ki, çox qəribə bir hadisə baş verir, onu da mən demək istəyirəm. Adətən, illər keçdikcə hadisələr uzaqlaşır, xatirələr yavaş-yavaş sönür, insan müəyyən bir tarixi, ədəbi faktdan uzaqlaşır, ayrılır. Bu da çox təbiidir. Ancaq təbii və qəribə, diqqətəlayiq olan bir məsələ, bir iş də var; o da budur ki, biz Səməddən ayrıldıqca, illər keçdikcə daha da ona yaxınlaşırıq. Yaxınlaşırıq ona görə ki, Səməd yaradıcılığının yeni çalarlarını, onun yeni cəhətlərini həyat bir daha açır, onun poeziyasının incəliyini bir daha biz yenidən duyuruq və hər dəfə bu yeniliklər onu bizə, bizi ona yaxınlaşdırır. Ölümsüzlük elə bu deməkdir! Bu o deməkdir ki, o, sağkən xalqın zehnində, qəlbində özünə necə yuva qurmuşdusa, bu gün də cismən aramızda olmadığı halda, mənən aramızdadır, mənən xalqın qəlbindədir və hamımızın xatirində canlı bir heykəl, canlı bir insan kimi yaşayır.

 Mən elə bilirəm ki, hər dəfə biz bura gələndə, Səməd haqqında xatirələrimizi, arzularımızı dedikdə eyni zamanda xalqımızın ona olan böyük məhəbbətini də bir daha təzələyir, bir daha isbat etmiş oluruq.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu gün Birinci Qarabağ müharibəsi iştirakçısının iki qəhərman hərbçisinin, iki Milli qəhrəmanın doğum günüdür. Onların hər ikisi barədə ardıcıl sizlərə söhbət açacağam.

Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı Zabit Quliyev!

Zabit Quliyev 6 iyun 1975-ci il tarixində Kürdəmir rayonunun Ərəbxana kəndində anadan olmuşdur. 1992-ci ildə Ərəbxana kənd orta məktəbini bitirdikdən sonra rayonda təsərrüfat işlərində çalışmışdır. 1993-cü ildə Milli Orduya çağırılmışdır. Bəli, bu həmin qanlı-qadalı il idi, Birinci Qarabağ müharibəsində azğın düşmənin böyük qüvvə ilə öz müttəfiqinə sığınaraq üstümüzə şığıdığı il idi.

Zabit Quliyev cəbhə bölgəsində xidmətə başlayır. Füzuli, Ağdam, Ağdərə, Tərtər cəbhələrində fərqlənir. Dəfələrlə düşmənin zirehli texnikalarını sıradan çıxarır. 

Təkcə Seysulan kəndində gedən döyüşlər zamanı ermənilərin dörd tankını məhv edib. Azərbaycan Respublikası prezidentinin 4 aprel 1995-ci il tarixli 307 saylı fərmanı ilə Quliyev Zabit Adil oğlu “Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı” adına layiq görülüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.06.2025)

Murad Vəlixanov, "Ədəbiyyat və incəsənət"

1990-cı ildə çəkilmiş, rejissor Əbdül Mahmudovun ekran əsəri olan "Gecə qatarında qətl" filmi barədə danışmaq istəyirəm. Başısoyuqluq və yelbeyinlik, inadcıl və sərbəst xarakter Rüstəmi (Fəxrəddin Manafov) məhkəməyə gətirib çıxarır. Demək olar ki, günahsız olan qəhrəman düşərgədə dörd il keçirir…

Nağıyev isə hər ay onun maaşını anasına (Elmira Şabanova) çatdırır. Həbsxanadan azad ediləndən sonra o, yenidən Nağıyevin yanına qayıdır. Nəhayət Rüstəm yatdığı “yuxu”dan qəfil ayılır. Lakin artıq çox gecdir. Çünki, o məhvə məhkumdur...

Film üzərində işləyənlər: quruluşçu rejissor Əbdül Mahmudov, quruluşçu operator Kənan Məmmədov, ssenari müəllifi Natiq Rəsulzadə, quruluşçu rəssam Kamil Nəcəfzadə, bəstəkar Arif Məlikov, rejissor Nadir Əzməmmədov, filmin direktoru Əhmədağa Qurbanovdur.

Rollarda Fəxrəddin Manafov, Həsənağa Turabov, Diana Malaya, Valeri Kovtun, Muxtar Manıyev, Yusif Muxtarov, Elmira Şabanova, Niyaməddin Musayev, Nailə Zeynalova və başqaları çəkilib.

Film haqqında nə qədər çox danışmağa çalışsam belə əsas rəyi hər zaman filmi ekranlaşdıran rejissor bildirir. Buna görə də sosial platformada apardığım kiçik araşdırmadan sonra kinorejissor və aktyor Əbdül Mahmudovun film barədə söylədikləri fikirləri tapdım və bunu oxucularımızla paylaşmaq qərarına gəldim.

“20 yanvar” faciəsinin

kölgəsində qalan faciəli film...

Əbdül Mamudov: “Gecə qatarında qətl” bütün zamanlarda detektiv janrında çəkilən ən yaxşı filmdir. Sadəcə filmin ərsəyə gəlməsi 20 yanvar hadisələrinə təsadüf etdiyindən bir az kölgədə qaldı. Biz şəhərin içində əli silahlı rus əsgərlərinin müşayiətilə çəkilişlər aparırdıq.

Film əsasən Bakıda, Şamaxıda (itən epizoda, sonradan aydınlıq gətirəcəyik), İçərişəhərdə (Cəbiş müəllim filminin çəkildiyi həyət), Odessa şəhərində, həmçinin Odessa-Bakı qatarında, pavilyonda lentə alınıb. Rüstəmin (Fəxrəddin Manafov) həbsxanadakı tək səhnəsi istisna olmaqla çəkilişlərin hamısı naturada reallaşdırılıb. Yalnız həmin səhnə pavilyonda ekranlaşdırılıb.

Narkobaron Nağıyevin ofisini köhnə “Moskva” otelində (indiki Alov qülləsi), saunayla bağlı səhnələri “Kubinka”da, “Firdovsinin sauna”sı deyilən məkanda çəkmişdik".

“Filmdən sonra 3 məhbusu azadlığa buraxdırdım”

Ə.Mahmudov deyir ki, filmdə gördüyümüz həbsxana real olaraq 10-cu kalonda lentə alınıb. “Həbsxana səhnələri Dərnəgüldəki 10-cu kalonda çəkilib. O islah müəssisəsində yatan məhkumları da filmə çəkirdik. Bir həftə ərzində həbsxanada çəkilişlər apardıq, onlarla çox gözəl ünsiyyətimiz də yarandı. O vaxt türmələrin ”zamministr"i olan Xosrov müəllim bizim məsləhətçimiz idi. Hətta zarafatca mənə demişdi ki, ?Əbdül müəllim, sizin burdakı bir həftəlik işiniz, bizim 20-30 illik fəaliyyətimizdən daha çox xeyir verdi".

Çəkiliş prosesində iştirak edın məhkumlarla mütəmadi ünsiyyətdə olurdum, onlara məsləhətlər verirdim, etdikləri əməlin yalnış olduğunu başa salmağa çalışırdm. Deyirdim, “mən də sizin yaşlardayam, Fəxrəddin sizdən də kiçikdir, amma bizə necə hörmət, diqqət var. Burdan çıxandan sonra yeyib-içib ailəmizin, uşaqlarımızın yanında gedirik”. Onlara sual edirim ki, siz yaxşı kişilərsiz, yoxsa biz?. Diqqətlə baxıb başlarını aşağı salırdılar. Bizimlə ünsiyyət zamanı onlarda həyat eşqi yaranmışdı.

Bizə olan hörmət, maraq o qədər idi ki, hətta bu filmdən sonra 3 nəfər gənci həbsxanadan çıxartdırdım. Gənclərdən biri karateist idi, respublika çempionu da olmuşdu. Təsadüfən davaya qoşularaq bir nəfərin çənəsini sındırmışdı. Onu buraxdılar. Bu yaxınlara qədər də küçədə görəndə həmişə mənimlə xüsusi görüşürdü. Filmdə Rüstəmlə dalaşan oğlan həmin idmançı idi. Adını xatırlamıram.

Həmin səhnəni bir kadra çəkdik. Oğlanda pişik cəldliyi vardı. Səhnə təhlükəli idi. Bildirdim ki, ehtiyatlı olmaq lazımdır. Oğlan dedi ki, necə lazımdırsa vuruşaq, təbii olaraq, qorxmaq lazım deyil. Mən qorxdum ki, pəncərədən yıxılar. O isə təkid etdi. Nəhayət start verildi həmin kadr bir dubla çəkildi.

Fəxrəddin onu vuranda həqiqətən də ikinci mərtəbədən aşıb yerə yıxıldı. Çox məharətli gənc idi".

Kinorejissor həmin gəncin məhbusluq həyatına da aydınlıq gətirib: “Gənc böyük bir restoranda dava düşəndə məsələyə ciddi müdaxilə edib. Bilirsiniz ki, o vaxt idmançılar qanun pozanda adi vətəndaşlardan çox iş verilirdi. Vurub bir nəfərin çənəsini, digərinin qabırğasını sındırmışdı. Ona 6 il vermişdilər. Biz çəkilişə başlayanda artıq cəzasının üç ilini çəkmişdi. Nə isə, mənim həbsxanaya bir ay gediş-gəlişlərim, Xosrov müəllimin köməkliyilə o, azad olundu.

Onunla bərabər iki nəfəri də azad etdirdim. Onlardan biri də Ağcabədi rayonundan idi, qonşusunun hinindən toyuq oğurlamışdı. Onun da azadlığa çıxmasına 3-4 ay vaxt qalmışdı. Onu da xahişlə çıxartdırdım. Azad olunan digər məhkum da səhv etmirəmsə,  yüngül cəza ilə yatırdı. Nəzərinizə çatdırım ki, həmin həbsxanada ilk dəfə cinayət törədənlər saxlanılırdı".

Əbdül Mahmudov: “Baş rol qəhrəmanı 18 yaşında olmalı idi. Yaşına görə əvvəlcə Fəxrəddini düşünməmişdim. Çox düşündüm, çox axtardım. Yaşları uyğun olan aktyorları götür-qoy etdim, fakültələri gəzdim, amma mənə lazım olanını tapa bilmədim. Mənim xəyalımda qurduğum obrazın kriteriyaları yalnız Fəxrəddin Manafovda idi. Sonra ssenarist Natiqlə razılaşaraq, Rüstəmin yaşını artırdıq, çünki ssenaridəki yaşı 18 idi”.

İstedadlı aktyor Fəxrəddin Manafov bu flmdə də çəkiliş heyətini məyus etmir. Uğurla yaratdığı Rüstəm obrazına canlılıq gətirir: “Fəxrəddin elə bir aktyordur ki, film üçün cannından belə keçər. Çünki aktyorluq onun daxilində, qanında, canındadır. Obraza girəndə ruhən roluna bağlanırdı.

Növbə 10-cu kolondakı çəkilişlərə çatmışdı. Çəkiliş qrupu ilə kolona getdik.Onu da deyim ki, o vaxt Fəxrəddin qrimini özü edirdi. Nə isə, kolonun rəisi ilə görüşdük, hal-əhval tutduq. Onu da deyim ki, biz avadanlıqları çıxarana qədər o qrimlənib hazır dayanmışdı. Fəxrəddin məşq etmək istədiyini bildirdi. Razılaşdıq, ona boz rəngdə həbsxana kostyumu verdilər. Kolonda olan məhbuslar kino çəkildiyindən xəbərsiz idilər.

Fəxrəddin sadəcə yeni məhbus adıyla onların yanına getmək istədi. Bildirdi ki, film çəkildiyini məhbuslara deməsinlər. Desinlər ki, yeni məhbus gəlir. Onların münasibətini bilmək istəyirdi. Kolon işçiləri onun qoluna girdilər. Kalona hay-küy düşdü ki, yeni məhbus gəlir. Hamı maraqla baxırdı. Birdən biri soruşdu ki, rəis bu məhbusu haradan gətirirlər?. Rəis dedi ki, bu çox məşhur bir canidir və Salikamskdan gəlib. Salikamsk da o vaxt Sibirdə olan xüsusi cinayətləri törətmiş məhbusların saxlanıldığı yer idi. Məhbusların hamısı bir anlıq düşündü ki, peşəkar cani gəlir aralarına. Avadanlıqları içəri aparanda məəttəl qaldılar. Məhbuslardan biri qayıdıb dedi ki, əşşi nə Salikamsk? Bunlar kino çəkməyə gəliblər. Çox gülməli bir məqam yarandı. Hamı-məhbuslar da, aktyorlar da çox güldülər".

Film 1-ci kateqoriya alıb

Əbdül Mahmudov: “Filmdə Niyaməddin Musayevin debutü də var. Çox hörmət etdiyim insanlardandır. Dəvət etdim, razılaşdı və çəkildi. Epizodlardan birində ”Qanun" nəşrlər evinin rəhbəri Şahbaz Xuduoğlu çəkildi. O, kinostudiyanın nəzdindəki aktyorluq kurslarında oxuyurdu. Mafioz Nağıyevin quldur dəstəsinin üzvlərindən birini canlandırırdı. Filmin qəhrəmanı Rüstəmi Özbəkistandakı hava limanında məhz o qarşılayaraq, narkobaronun yanına aparır. Sonralar Şahbazın naşir olması mənə qəribə gəldi. Çünki o, gözəl oxuyurdu, qəribə düşüncə tərzi, aktyorluğa böyük marağı vardı.

Ordakı rus qızı əslində erməni obrazı olmalı idi. Rolu Diana Malayeva canlandırırdı. O, Kiyev Institutunu bitirmişdi, Odessa studiyasında çalışırdı. Təəssüf ki, bir neçə planları dəyişdirməyə məcbur oldum. Aləmin qarışan vaxtı idi. Obrazın erməni qızı olmasını istəyirdim, təəssüf ki, icazə vermədilər. Dedilər ki, mütləq dəyişdirilməlidir. Mən hətta dublyajda da müəyyən nüanslar saxlamışdım, diqqət çəkmək istəyirdim ki, o ermənidir. Onu da Moskvada çıxartdılar.

Filmdə istədiklərimi tam əxz etmək üçün maneələr oldu. Bəzi səhnələri filmə daxil edə bilmədik. O vaxt hələ Sovet qoşunları Bakıda idi. Filmdəki söhbət narkobizneslə dövlət inzibati orqanlarının əlaqəli işindən gedirdi. Mafiyanın başında polis özü dururdu. Təbii olaraq xırda-para qazanc üçün heç bir imkan yox idi, ola da bilməzdi. Bu reallığı çılpaqlığı ilə vermək isə mümkünsüz oldu...".

Filmdə kifayət qədər açıq-saçıq səhnələrin olması o vaxt üçün az rast gəlinən idi.  Ə.Mahmudov da bu fikirlə razılaşır: “Bəli doğrudan da bir neçə səhnədə açıq-saçıqlıq vardı. Bədii əsər olduğu üçün aktyorlar da etiraz etmədi. Çünki söhbət narkobiznes aləmindən gedirdi. Bəli, bizimkilər üçün görünməmiş bir şey idi. Amma bu aləmin belə tərəfləri vardı. Və bədii əsər olduğu üçün o səhnələrin canlandırılmasında heç bir qəbahət görmədik.

O vaxt filmə SSRİ kinematoqrafiya komitəsinin birinci kateqoriyası, SSRI teleradiosunun baş prizini vermişdilər. Mən çox sayda məktublar alırdım.

Bizim film Moskvada dəfələrlə nümayiş olundu, böyük maraqla qarşılandı, minlərlə tamaşaçı toplaya bildi".

“Filmə görə vaqonda yaşadıq”

Əbdül Mahmudov: “15 günə yaxın vaqonda yaşadıq. Çəkə-çəkə Odessaya getdik, ordan da Bakıya qayıtdıq. Yolda saxlayırdıq, lazım olanda vaqonu açıb bir az dincəlirdik sonra yenə davam edirdik.

Finalda əslində Rüstəmlə dalaşdıqdan sonra onu pəncərədən yerə atmalı idilər. Bu mənə real görünmədiyindən onu elə vaqondaca “boğmaq” qərarına gəldim.

Polis rolunda oynayanlar həqiqətən də polislər idi. Nadir müəllim içlərində əjdaha bir kişi idi. Fikirləşdim ki, onsuz da Rüstəmin həyatı da ölümdür, sonu da ölümdür. Birdən beynimə gəldi ki, onu elə vaqondaca asaq. Çünki onun bütün ömrü yollarda, səfərlərdə, vaqonlarda, paraxodlarda keçmişdi. Atalar sözündə deyildiyi kimi “su səhəngi su yolunda qırılar”.

“Əfqanıstanda çəkiliş edə

bilməmək ürəyimdə qaldı”

Əbdül Mahmudov: “Operator işindən çox-çox razı qaldım. Kənan super operatordur. Film o dövr üçün yeni bir janr idi. Materiala ağırlıq gətirilmədən səmimi bir film yarandı. Belə filmlərə yeni dalğa deyirlər. Filmdə əsas meyar insan taleyi idi. Ağır qan-qada, cavan bir oğlan və s.-ni ümumi ab-hava ilə əlaqələndirdik.

Film ərsəyə gələndə məndə iki böyük problem oldu. Birincisi xatirə epizodu idi. Əfqanıstandan epizodlar çəkmək istyirdim, amma onu reallaşdıra bilmədim. Çünki Sovet hökuməti Əfqanıstandan qovulmuşdu. Hər kəs öz hayında idi. Orda xalq hərəkatı, daxili inqilablar başlamışdı. Bu səbəbdən də Əfqanıstanda hər hansı çəkiliş etməyimiz mümkünsüz idi. Amma ürəyimdə qaldı.

Digər çətinlik isə o idi ki, filmin əsas kuliminasiyasından bəhs edən hissə itdi.

Filmi yenicə bitirmişdik ki, aləm qarışdı. Həmin ərəfədə də filmdən 2-3 metrəlik bir hissə itdi. Həmin hissədə əsas fikir açıqlanırdı. Yəni oğlan niyə Odessaya gedir, niyə Mariyaya görə geri qayıdır , onu niyə öldürdülər və s.".

Müəllifin sözlərinə görə, indi tamaşaçıların izlədiyi film “raboçi” filmdir: “Orijinal film Moskvadadır, onu geri almaq üçün isə xərc çəkmək lazımdır”.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.06.2025)

İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycanlı reper Orxan Zeynallı 5 iyun 1989-cu ildə Bakı şəhərində anadan olub. Orta təhsilini Bakı Türk Liseyində aldıqdan sonra, 2006-cı ildə Bakı Dövlət Universitetinin Beynəlxalq Hüquq və Beynəlxalq Münasibətlər fakültəsinə daxil olub. Ali təhsilini bitirdikdən sonra 2010-2011-ci illərdə hərbi xidmətini başa vurub. 2014-cü ildə İngiltərənin Lids şəhərində yerləşən eyni adlı universitetin magistr dərəcəsi üçün MBA fakültəsinə daxil olsa da, şəxsi səbəblərdən dolayı təhsilini davam etdirməyib. 2015-ci ildə ailə həyatı qurub və 2016-cı ilin avqustundan etibarən ABŞ-da yaşayır.

Orxan Zeynallı musiqi fəaliyyətinə AiD təxəllüsü ilə 2007-ci ildə başlayıb. Dostları, o cümlədən özündən 2 yaş böyük olan qardaşı – sonradan reper və yazıçı kimi məşhurlaşan, Qaraqan təxəllüslü qardaşı Elxan Zeynallı ilə yaratdıqları H.O.S.T qrupunun tərkibində 5 il ərzində 100-lərlə mahnının, 50-dən çox konsert və çıxışların həyata keçməsində fəal şəkildə iştirak edib. Qrup üzvləri 2012-ci ildən etibarən solo fəaliyyətə başlayıb. Orxanın ilk solo albomu "Biz İnsan Deyilik" adlanıb və 2010-cu ildə ilk dəfə olaraq görüşlər vasitəsi ilə satılıb.

Albom Türkiyənin İstanbul şəhərində çap edilir. 2011-ci ildə albomun adını daşıyan ilk solo konsertdən sonra, "Bəlkə də Nə Vaxtsa" klipi dinləyicilərə təqdim olunur. İlin sonlarına doğru sonradan Azərbaycan rep tarixinin ən populyar mahnıları siyahısına daxil olan "Hekayəm" və "Karusel" mahnılarına çəkilmiş kliplər də kütlənin ixtiyarına verilir. Bu iki klip YouTube-da 1 milyon baxış sayını keçən ilk iki Azərbaycana məxsus rep klipidir. 

2012-ci ilə rəsmən solo fəaliyyətə başladıqdan sonra, ilk olaraq "Mavi Qızılgüllər" klipi təqdim olunur və bu "Yaş Gəlir" albomunun ilk sinqlı olur. 16 Dekabr 2012-ci ildə "5 Günlük Dünya" adlı solo konsert keçirilir və elə oradaca "Yaş Gəlir" albomu satışa çıxır. Bu albomdan bir çox trek (Ürəyimin Səsi, Mənim Şəhərim, Verdiyim Sözlər, 5 Günlük Dünya, Bəlkələr, Doğma Mahnılar) bu günə qədər konsertlərdə böyük maraqla qarşılanır və dinləyicilər tərəfindən bəyənilir. Albomun trekləri YouTube-da müxtəlif kanallardan təqdim olunaraq toplam 10 milyona yaxın baxış sayı toplayır.

 2013-cü ildə Orxan Zeynallı Amerikanın məşhur musiqi produseri olan Onree Gill tərəfindən hədiyyə olunmuş musiqiyə "Satılmış Səhnələr" adlı mahnı hazırlayır və "Auto Azerbaijan"ın dəstəyi, Ceyhun İbrahimoğlunun rejissorluğu ilə parçaya klip çəkilir. Bu klip Orxan Zeynallının yeni formatda hazırlanmış ilk Jazz Center konsertində pərəstişkarlara təqdim olunur. Konsertin doğurduğu maraqdan dolayı, bir neçə ay sonra "Böyük Ümidlər" adlı növbəti Jazz Center konserti təşkil olunur və biletlər konsertdən 1 həftə öncə tam olaraq satılmış olur.

 2014-cü ildə dinləyicilər tərəfindən "Əfsanəvi Track" adlandırılan və bir çoxlarının ən sevimli parçasına çevrilmiş "Yadımda Deyilsən" mahnısı təqdim olunur və sentyabr ayında "Dəyişir Həyat" adlı konsertlə ilə yekun vurulur. 

Bu illər ərzində təqdim olunmuş albomlar və mahnıların hesabatı olaraq 2015-ci ilin Aprel ayında Jazz Centr-da #40 track sloqanı ilə hesabat konserti keçirilir və yeni mərhələyə qədəm qoyulur. İlin sonlarına doğru "Dərində" adlı klipin təqdimatı ilə qarşıdan gələn böyük konsertin ilk addımları atılmış olur.

 2016-cı il böyük səs-küy və maraqla qarşılanan "Şərbət" klipi ilə başlayır və ən böyük solo konsertin, həmçinin sayca 3-cü, "Qravitasiya" adlı albomun anonsu verilir. Konsert Bakının 5 ulduzlu otellərindən biri olan "Kempinski Hotel Badamdar"-da keçirilir və toplam 500-dən çox kütlə toplayır. Bu konsert səhnə tərtibatı, effektlər və təşkilatçılıq baxımından son illərin ən keyfiyyətli rep layihələrindən biri hesab olunur.

 Konsert bitdikdən dərhal sonra, Orxan Zeynallı albomları imzalayaraq dinləyicilərə təqdim edir. Bu, Orxanın dinləyiciləri ilə son görüşü olur. Bir neçə ay sonra "Nil" klipi də təqdim edildikdən sonra, Orxan ABŞ-yə köçür və musiqi fəaliyyətinə bir müddətlik ara verir.

Kliplər

Bəlkə Də Nə Vaxtsa 

Hekayəm 

Karusel

Mavi Qızılgüllər 

Beş Günlük Dünya

Mənim Şəhərim 

Satılmış Səhnələr 

Dəyişir Həyat 

Dərində 

Şərbət 

Nil 

Atalar və oğullar 

40-cı Paralel 

Vecsiz 

AiD&Röya Miriyeva — Bulud 

AiD&AİSEL — Səma 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.06.2025)

Qoşqar İsmayılzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Uzun müddətdir ki, işsiz idim və nəhayət qərara gəldim ki, uzaq bir tanışın işlədiyi müəssisədə olan iş üçün müraciət edim. Uyğun vakansiya üçün CV göndərdim. Müsahibəyə dəvət etdilər. Həyəcanlı şəkildə qapını döyüb içəri girib əyləşdim. Ordan-burdan danışdıq, mənə bir neçə sual ünvanladılar.

Birinci sual o oldu ki, özünüzü 5 il sonra harada görürsünüz?

Doğrusu, beynimdə bu gündən sabaha ümid olmadığını bilirdim. İnsan bilmir, sabah başına nə gələcək. Amma özümü toparlayıb uyğun bir cavab verdim.

Növbəti sual “Biz sizi niyə işə götürməliyik?” oldu.

Bu sualla da daxilimdə mübarizə apardım. Bir az mübahisəli sual təəssüratı yaratdı. Deyə bilmədim ki, evdə arvad-uşağın gözlərinin içinə rahat baxıb istəklərini yerinə yetirə bilmək üçün mənə işləmək lazımdır. Bu suala da uyğun cavab verdim.

Üzdə təbəssümlə “Biz sizinlə yaxın günlərdə əlaqə saxlayarıq” deyib, eyni əhvalla sağollaşdıq. Sevincimin həddi-hüdudu yox idi. Evdə arvaddan gəlib muştuluq istədim.

Hər ötən günün rəsmi iş vaxtının bitməsinə qədər zəng edəcəklər deyə, telefon əlimdə gözlədim. Bir neçə gün telefonla elə doğmalaşdım ki, arvad belə xəyanət səbəbilə şübhələndi. Hər gün işə olan ümidim getdikcə azalmağa doğru gedirdi.

Beynimdə suallar çərpələng kimi uçuşurdu. Artıq iki həftə keçmişdi. Düşünürdüm ki, əgər məni işə götürməyəcəklərsə, niyə dedilər ki, “biz sizinlə yaxın günlərdə əlaqə saxlayacağıq”?

Görəsən, onlar üçün zaman anlayışı nədir, hansı planetin saat qurşağına görə hərəkət edirlər? Və ya, mən onlar üçün uyğun deyiləmsə, niyə bunu mənə bildirmədilər? Necə ümidlə, son çarə kimi gözlədiyimi bilmirlər, yəqin.

Arvadın hər səhər “nə oldu?” sualı məni lap əldən salmışdı. Yuxuda belə o sualı görürdüm. Beləcə, bir ay keçdi. Bu suallardan yaxa qurtarmaq üçün küçədə gəzişərkən həmin müəssisədə işləyən tanışla rastlaşdıq. Hal-əhval tutduq bir-birimizdən. Söhbət əsnasında mənə dedi ki, “bu yaxınlarda səni gördüm”.

Sözünün ardını gətirmək istəyərkən, sözünü kəsib artıq iş üçün çağıracaqlar deyə düşünüb, şəstlə “məni ora işə çağıracaqlar” deyib, müraciət etdiyimi dedim.Bir az da özüm məsələnin üstünə əlavə etdim. O isə bayaq qaldığı yerdən davam etmək istədi. Bir az tərəddüdlü şəkildə, duruxaraq sözünə davam etdi. Əslində, “səni gördüm” deyərkən özünü yox, şəklini görmüşəm deyə səsləndi.

“Doğrusu, belə olduğunu bilmirdim,” — dedi.

“Onda mən yanlış anlamışam nələrisə. O gün üzərində sənin şəklin, məlumatların olan CV-ni peraşki yeyərkən əlləri batmasın deyə istifadə edərkən görmüşdüm. Rast ki, sən belə deyirsən, o zaman səni təbrik edirəm. Xeyirli olsun.”

İşə düzəlmək xülyalarıma beləcə xitam verildi.

O gündən, harda gözümə peraşki sataşırsa, sanki iynə olub gözümə batır. Düzü, özümlə bacara bilmirəm, amansız işəgötürənlərin acığını zavallı peraşkidən çıxmağıma son qoya bilmirəm heç cür.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.06.2025)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız.

Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.   

Arzuları necə həyata keçirməyin Barbara Şer təlimatı

Barbara Şerin tam adı «Arzulamaq ziyanlı deyil. Doğrudan da, istədiyin şeyi necə əldə etməli» olan kitabın məğzi budur: «Arzuların həyata keçməsi üçün özünühipnozla məşğul olmaq, ekstrasens – falçı yanına getmək lazım deyil. Lazım olan arzuya çatmaq məsələsinin praktiki metodikasını işləyib hazırlamaq, planlaşdıra bilmək bacarığı, özünü yeniliklərə hazırlamaq xüsusiyyəti, lazımi material və informasiyalara yol tapmaq, yeni kontaktlar qazanmaqdır».

Barbara Şerin kitabında çox dəyərli bir hissə var: həyatdan nə istədiyinizi bilmək, özünüzə yaxın olan emosional obrazı tapmaq, öz arzularınızı daha yaxşı ifadə etmək üçün 5 sadə çalışma.

İkinci çalışma.

Özünüzü kəşfiyy  at məqsədi ilə sizin mənzilinizə daxil olmuş xəfiyyə təsəvvür edin və xəfiyyənin gözü ilə «ilk dəfə evinə girdiyiniz adama» qiymət verməyə çalışın. O nəyə meyil edir? Hansı həyat tərzini keçirir?

Məsələn, «Bu insan mətbəx sirlərini gözəl bilir. Belə ki, onun mətbəx şkafında dünyanın ən gözəl ədviyyatlarına rast gəlmək mümkündür, o, bunlardan xörək bişirəndə həmişə istifadə edir», - kimi.

Siz xəfiyyənin adından nə yazacaqsınızsa, bu, sizin portretiniz olacaq. Özünüz barədə təəccüblü, gözlənilməz şeylər öyrənəcəksiniz.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.06.2025)