Super User
Qırğızıstandakı Beynəlxalq qısametrajlı film festivalında təmsil olunacağıq
Qırğızıstanın paytaxtı Bişkek şəhərindəki “Manas” kinoteatrında iyulun 18-dən 22-dək MDB, Baltikyanı ölkələr və Gürcüstanın iştirakı ilə Beynəlxalq qısametrajlı film festivalı keçiriləcək.
AzərTAC qırğız KİV-ə istinadla xəbər verir ki, festivalda Azərbaycanı rejissor İqor Smolanın “Dağıntı” filmi təmsil edəcək. Bu ekran əsərində baş rolları Vüsalə Ağayeva, Vüqar Arıqlar və Rahib Məmmədzadə ifa ediblər.
Builki festival Çingiz Aytmatovun anadan olmasının 95 illiyinə həsr olunacaq. Beynəlxalq festivalda, həmçinin Qazaxıstan, Özbəkistan, Qırğızıstan, Gürcüstan, Belarus və Rusiyadan olan kinorejissorlar iştirak edəcəklər. Ümumilikdə, xarici və qırğız kinematoqrafçılarından 600-dən artıq müraciət daxil olub.
Filmlərin nümayişi MDB-yə üzv dövlətlərin Humanitar Əməkdaşlıq üzrə Dövlətlərarası Fondunun (BMHK), Qırğız Respublikasının Mədəniyyət, İnformasiya, İdman və Gənclər Siyasəti Nazirliyi yanında Kinematoqrafiya Departamentinin, “Aytış” ictimai fondunun və “Mədəni Əməkdaşlıq Fondu”nun dəstəyi ilə keçiriləcək.
Qeyd edək ki, kinofestival MDB, Baltikyanı ölkələr və Gürcüstan arasında mədəni dialoqun inkişaf etdirilməsi, özünəməxsusluğunun qorunub saxlanılması və ənənəvi mədəni dəyərlərin inkişafı məqsədilə 2011-ci ildə təsis edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(19.07.2023)
Dünyanın turizm düzəni dəyişmək üzrədir
Adətən yayda Avropada turizm məkkəsi cənub, xüsusən Fransanın Kəhraba sahili, İspaniyanın adaları hesab edilir. Amma bu il bir fərqlilik duyulmaqdadır.
Avropanın cənubunda orta yay temperaturunun kəskin artması səyahətçiləri daha soyuq tətil yerlərini seçməyə, yaxud yaz və ya payız mövsümündə səyahət etməyə sövq edə bilər. Avropa Turizm Komissiyasının (ETC) məlumatları göstərir ki, iyun-noyabr ayları arasında Aralıq dənizi regionuna səyahət etmək istəyənlərin sayı ötən illə müqayisədə artıq 10 faiz azalıb.
AzərTAC Reuters agentliyinə istinadla xəbər verir ki, eyni zamanda, Çexiya, Danimarka, İrlandiya və Bolqarıstan kimi istiqamətlərə də maraq artır. ETC-nin rəhbəri Migel Sanz bildirib: "Biz gözlənilməz hava şəraitinin gələcəkdə Avropada səyahət edənlərin seçiminə daha çox təsir edəcəyini gözləyirik".
Şirkətin hesabatına görə, səyahət edənlərin 7,6 faizi hazırda iyun-noyabr ayları arasında ekstremal hava şəraitini əsas səyahət problemi hesab edir. Onların arasında havanın temperaturu 35 dərəcə Selsiyə çatanda İtaliyada sevimli istirahət yerindən planlaşdırılandan bir həftə əvvəl evə qayıdan norveçli Anita Elşoy da var: "Mənim şiddətli baş ağrım var idi, ayaqlarım və barmaqlarım şişirdi, başım getdikcə daha çox fırlanırdı. İki həftə orada olmalıydıq, amma istidən qala bilmədik".
Eyni zamanda, turizm şirkətləri iddia edirlər ki, həddindən artıq istilər səbəbindən hələ də çox sayda səfərin ləğvi müşahidə olunmur. Britaniyanın ABTA turizm agentliyi qrupundan Şon Tiptonun dediyinə görə, britaniyalılar koronavirus pandemiyası səbəbindən iki illik karantin rejiminin yerini doldurmaq məqsədilə hələ də evdə daha az, Aralıq dənizində isə çox vaxt keçirir, aylar öncədən çox tətil sifariş edirlər.
Bununla belə, ekspertlər qeyd edirlər ki, isti dalğalar daha da yorucu olunca, tezliklə şərait dəyişə bilər. Meteoroloqlar bu həftə havanın temperaturunun hazırkı Avropa rekordunu (48,8 dərəcə Selsi) keçə biləcəyini proqnozlaşdırır.
ETC-nin rəhbəri Miguel Sanz əlavə edib: "Bizim son araşdırmamız göstərir ki, avqustda - pik ayda səyahətə maraq göstərən insanların sayı azalıb, eyni zamanda daha çox avropalı payız səyahətini düşünür". Onun sözlərini turistlərin özləri də təsdiqləyir. Reuters ilə söhbətdə Romada istirahət edənlər iyul ayında yenidən oraya səyahət sifariş etməzdən əvvəl iki dəfə düşünəcəklərini söyləyiblər, çünki tətil zamanı etdikləri yeganə “əyləncə” kifayət qədər su içmək, sərin qalmaq və kondisionerli yerlər axtarmaq idi.
Eyni zamanda, iqtisadiyyatı yay turizmi mövsümündən çox asılı olan İtaliyanın hakimiyyət orqanları turistlərin sayında mümkün azalma ilə bağlı həyəcan təbili çalır. Bundan əvvəl İtaliyanın Ətraf Mühit Nazirliyi xəbərdarlıq etmişdi ki, əcnəbi turistlər gələcəkdə yaz və payız aylarında daha çox səyahət edəcək və daha sərin istiqamətlər seçəcəklər.
Bununla yanaşı, bəzi ölkələr bu tendensiyanın turist axınının azalmasına deyil, sadəcə olaraq yenidən bölüşdürülməsinə gətirib çıxaracağına ümid edirlər. Beləliklə, Yunanıstanın Ətraf Mühit Nazirliyinin fikrincə, qış, yaz və payız aylarında səfərlərin sayının artması, əksinə, yayda yerli kurortlarda sıxlıq problemini yüngülləşdirə və potensial yay azalmasını kompensasiya edə bilər. Yunanıstan hakimiyyəti turistləri qorumaq üçün cümə günü günün ən isti vaxtında Afinadakı qədim Akropolu bağlayıb.
Bu arada, İspaniya artıq turist seçimlərində dəyişikliyi görür. “Exceltur” milli turizm assosiasiyasının hesabatına görə, ölkənin şimalındakı sahilyanı ərazilərdə və yay temperaturunun daha sərin olduğu adalarda tələbatın güclü olacağı gözlənilir.
Mütəxəssislər bu yay cəhənnəm istisindən qorunmaq üçün ən yaxşı Avropa ölkələrinin İrlandiya və dörd Skandinaviya ölkəsi olduğunu bildirirlər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
Kolumbiyada “World Poetry Movement”in ilk beynəlxalq konqresi keçirildi
AZƏRBAYCANI BU MÖHTƏŞƏM TƏDBİRDƏ NİGAR HƏSƏNZADƏ TƏMSİL EDİRDİ
Kolumbiyada, Medellin şəhərində 1-15 iyul tarixlərində Dünya Poeziya Hərəkatının (“World Poetry Movement”) ilk beynəlxalq konqresi və həmçinin dünyanın ən məşhur Poeziya festivalı olan Medellin Festivalı keçirilib. Dünya Poeziya Hərəkatının konqresində və Medellin festivalında Azərbaycanı "SÖZ" və "İGİDLƏRİN SÖZÜ" layihələrinin qurucusu, tanınmış şairimiz Nigar Həsənzadə təmsil edib. Xatırladaq ki, Dünya Poeziya Hərəkatının İdarə Heyətinin qərarı ilə Nigar Həsənzadə Azərbaycanda Dünya Poeziya Hərəkatının nümayəndəsi təyin olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Kolumbiyadan qayıtdıqdan dərhal sonra Nigar Həsənzadə ilə əlaqə yaradaraq ondan bu böyük dünya ədəbiyyatı forumu barədə bilgilər alıb.
Ölkəmizin bu konqresdə və dünyanın ən böyük şeir festivalında iştirakı, Azərbaycanımız və dünya ədəbiyyatı üçün böyük əhəmiyyət kəsb etməkdədir. 2006-cı ildə alternativ Nobel mükafatını qazanmış və çətinliklərlə dolu 30 illik tarixi ilə tanınan Medellin festivalı dünyanın müxtəlif bölgələrində yüz minlərlə insanı şeirə, sözə və azadlığa olan sevgi ilə birləşdirib. Və bu il ilk dəfə olaraq Medellin festivalı öz səhnəsindən Azərbaycan dilinin melodiyasını eşidib.
Nigar Həsənzadə deyir: “Festivaldakı çıxışlarımda sözlərimi necə diqqətlə və nəşə ilə dinləyən böyük bir auditoriyanın hisslərini təsvir etmək mümkün deyil... Tərcümələrin dinləyicilərə bu qədər dərin nüfuz etdiyini heç vaxt görməmişdim. Yalnız tərcümələr sayəsində yaradıcılığımla tanış olan insanların göz yaşlarını və inilti səslərini eşitdim, bu an gəlişimin və iştirakımın bütün əhəmiyyətini anlamaq üçün kifayət qədər idi...".
Şairimizin Kolumbiyaya bu uğurlu səfəri Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi və Meksikadakı Azərbaycan Səfirliyinin dəstəyi ilə həyata keçirilmişdir. Medellin Festivalında iştirakını Nigar Həsənzadə Azərbaycan xalqının ümummilli lideri, görkəmli dövlət xadimi, ədəbiyyatın böyük dostu Heydər Əliyevə həsr etmişdir.
Nigar Həsənzadə söyləyir:
"Dünya Poeziya Hərəkatının ilk konqresində öz ölkəmi təmsil etmək böyük bir şərəf və sevincdir. Səfərimi və çıxışlarımı Ulu Öndərimizin xatirəsinə həsr etdim və bu şərəf və imkan üçün ölkənin Xarici İşlər Nazirliyinə və Meksika Səfirliyinə dərin təşəkkürümü ifadə edirəm. İnsan öz vətənini yalnız sözlə deyil, əməlləri ilə sevməlidir."
Festivalda 60 ölkədən 104 şair iştirak edirdi. Festivalın iştirakçıları və konqresin nümayəndələri arasında tanınmış şairlər: Türkiyədən Ataol Behramoğlu, Nurduran Duman, Kolombiyadan Fernando Rendon, ABŞ-dan Carolyn Forché, Belçikadan Sylvie Marie, Portuqaliyadan Luis Felipe Sarmiento, Pakistandan Imdad Aakash, İtaliyadan Anna Lombardo, Kubadan Alex Pausides və başqaları var idi.
Qardaş Türkiyənin Dünya Poeziya Hərəkatında koordinatoru Nurduran Dumanın çıxışına xüsusi diqqət çəkmək istərdik. Məşhur şair və ictimai fəal Nurduran Duman çıxışında dünya poeziyası üçün türk ədəbi irsinin əhəmiyyətini qeyd etdi və türk ədəbiyyatının dünya ədəbiyyat elitasının nümayəndələri ilə əməkdaşlığa hazır olduğunu nümayiş etdirdi.
Digər çıxışçılar da poeziyanın bu təntənəsini dünyanı mənəvi deqradasiya yolundan saxlayan bir çağırış olacağına ümidvar olduqlarını bəyan etdilər.
Nigar Həsənzadə söyləyir:
“Dünyanın ən müxtəlif xalqlarını, dinlərini, irqlərini təmsil edən şairləri bircə məfhum – əlahəzrət SÖZ biləşdirirdi. Bəşəriyyətin gələcəyi təkcə siyasətçilərdən və təbii resurslardan asılı deyil, həm də maarifçilik sükanını əlində tutanlardan, mənəviyyat xəzinəsinə sahiblik edənlərdən asılıdır.
Festivaldan ayrılmaq çətin idi. Amma əsas odur ki, bu ayrılıq formal ayrılıqdır. Şairlər arasında canlı körpülər yarandı. Düşünürəm ki, bu körpülər əbədi olacaq.”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(17.07.2023)
Həm mərmərdən, həm tuncdan, həm gipsdən, həm taxtadan…
Bu gün Xalq rəssamı Tokay Məmmədovun doğum günü
Bakıdakı ən gözəl abidələr İmadəddin Nəsiminin, Məhəmməd Füzulinin, Mehdi Hüseynzadənin, Üzeyir Hacıbəylinindir, bunların dördünün də müəllifi eynidir, Tokay Məmmədov. Bu gün onun doğum günüdür.
Azərbaycan heykəltəraşlıq məktəbinin görkəmli nümayəndəsi, Xalq rəssamı, SSRİ və Azərbaycan dövlət mükafatları laureatı professor Tokay Məmmədovun anadan olmasından 96 il ötür.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Tokay Məmmədov Bakıda və Rusiyada təhsil alıb, uzun illər Azərbaycanda heykəltəraşlıq məktəbinin inkişafına töhfələr verib, pedaqoji fəaliyyət göstərib, bu sənətdə bir neçə sənətkar nəslinin yetişməsində yaxından iştirak edib.
O, 1927-ci il iyulun 18-də Bakıda dünyaya gəlib, özü də Azərbaycanın ilk qadın heykəltəraşı Zivər Məmmədovanın ailəsində boya-başa çatıb.
Tokay Məmmədov Əzim Əzimzadə adına Bakı Rəssamlıq Məktəbinin üçüncü kursunu bitirdikdən sonra Leninqrada (indiki Sankt-Peterburq) gedərək İ.Repin adına Rəssamlıq Akademiyasının Heykəltəraşlıq fakültəsinə qəbul olunub. Ali təhsilini başa vuran T.Məmmədov Leninqradda heykəltəraş kimi fəaliyyət göstərib və orada Rəssamlar İttifaqına üzv seçilib. Bakıya qayıtdıqdan sonra Əzim Əzimzadə adına Rəssamlıq Məktəbində dərs deyib.
Tokay Məmmədov bir çox şairlərin, alimlərin, sadə əmək adamlarının, dövlət xadimlərinin və öz sənət dostlarının büst portretlərini ustalıqla yaradıb. 1953-cü ildə ilk dəfə ağacdan dahi Nizami Gəncəvinin təsvirini yonub. Azərbaycan heykəltəraşlığında ağac materialdan ilk dəfə T.Məmmədov istifadə edib. Onun yaratdığı ağac portretlərdə yüksək psixoloji keyfiyyətləri göstərə bilməsi diqqəti cəlb edir. Bu qəbildən onun “Səməd Vurğun”, “Xalq rəssamı Qəzənfər Xalıqov”, “Nəriman Nərimanov”, uzunömürlü azərbaycanlı “Şirəli Müslümov” və başqa əsərlərini qeyd etmək olar.
Heykəltəraş T.Məmmədovun yaratdığı portretlər qalereyasında, həmçinin mərmər, tunc, gips materiallardan hazırlanmış əsərlər var ki, sənətkar onlarda xarici görünüşlə daxili psixoloji keyfiyyətləri vəhdətdə verməyə nail olub. Bu baxımdan “Üzeyir Hacıbəyli”, “Rüstəm Mustafayev”, “Vəcihə Səmədova”, “Süleyman Rəhimov”, “F.Şopen”, “V.A.Motsart” və “Koroğlu” büst portretlərini qeyd etmək olar.
Heykəltəraşın yaradıcılığı monumental əsərlərlə zəngindir. Tokay Məmmədov heykəltəraşlığın qabartma sahəsində də yaddaqalan nümunələr yaradıb. Bunlardan ən dəyərlisi Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Mehdi Hüseynzadənin portretidir. Mərmərdən yaradılan bu əsərdə qəhrəman bir əlində qumbara tutmuş vəziyyətdə təsvir edilib. Heykəltəraşın gənclik illərində yaratdığı bu əsər beynəlxalq sərgilərdə uğurla nümayiş etdirilərək yüksək qiymətə layiq görülüb.
T.Məmmədov bir neçə qəbirüstü abidənin də müəllifidir. Şuşa şəhərində musiqiçi alim, xəttat və rəssam Mirmöhsün Nəvvabın, Azərbaycan vokal məktəbinin banisi Bülbülün qəbirüstü abidələrini T.Məmmədov yaradıb.
Tokay Məmmədovun yaradıcılığı hər zaman diqqət mərkəzində olub və daim yüksək qiymətləndirilib. O, bir çox ölkələrin mükafatları ilə təltif edilib. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının ali mükafatlarından “Şərəf” və “Şöhrət” ordenlərinə, “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu”na layiq görülüb.
Tokay Məmmədov 2018-ci il mayın 2-də vəfat edib və ikinci Fəxri xiyabanda dəfn olunub.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuraya seçkilər keçirilib
Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuraya seçkilər keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı nazirliyə istinadən xəbər verir ki, qanunvericiliyə müvafiq olaraq tələb olunan səs çoxluğunu toplamış 3 namizəd - Yolçuyev Əkbər Mehdi oğlu, Mustafayeva Samirə Vəli qızı və Qədirov Vuqar Kərim oğlu Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuraya üzv seçiliblər.
Seçkilərə 26 namizəd qatılıb. İctimai Şuranın 9 nəfərdən ibarət tərkibdə fəaliyyət göstərməsi qərarlaşdırıldığından boş qalan 6 yer üçün iyulun 20-də Beynəlxalq Muğam Mərkəzində namizədliyi qeydə alınmış şəxslər arasında təkrar seçkilər keçiriləcək.
Təkrar seçkidə ilkin seçkilər üçün qeydiyyata alınmış vətəndaş cəmiyyəti institutlarının təmsilçilərinin seçici qismində iştirakları nəzərdə tutulub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
Ermənilərin oğurladığı xüsusi dəyərə malik Azərbaycan eksponatları
1992-ci il Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından sonra Dizaq mahalının mərkəzi olan Xocavənd rayonunun Tuğ kəndi ermənilər üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən ərazi hesab olunurdu. İşğal dövrü müntəzəm olaraq Tuğ kəndində ermənilər tərəfindən arxeoloji qazıntılar aparılırdı. Tuğun orta əsr tarix və mədəniyyət abidələri üzərində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilən ov və məişət əşyaları İrəvan şəhərinə daşınıb aparılırdı. Azərbaycanın tarixi və mədəniyyəti üçün mühüm əhəmiyyət daşıyan bu eksponatların Ermənistana daşınması oğurluqdur və bu, cinayət hadisəsi kimi qiymətləndirilməlidir.
AzərTAC xəbər verir ki, bu barədə AMEA A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşı Faiq İsmayılovun Tuğ kəndinin ermənilər tərəfindən təhrif edilən abidələri ilə bağlı yazısında qeyd olunub.
Yazıda bildirilir ki, ermənilər tərəfindən oğurlanan eksponatlar içərisində 1737-ci ilə aid iyirmi sətirlik kitabə Azərbaycan tarixi üçün xüsusi dəyərə malikdir və bu kitabə mütləq geri qaytarılmalıdır. Gələcəkdə Tuğ kəndinin bərpası, xüsusilə Dizaq məliklərinin saray kompleksləri kəndi turistlər üçün ən cəlbedici görməli yerlərdən birinə çevirəcəkdir.
Qədim qəbiristanlıq: Abidə Xocavənd rayonunun Tuğ kəndi ərazisində yerləşir. Qəbiristanlığın uzunluğu 100 metr, eni 50 metrdir. Abidə Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı dövrü öz mövcudluğunu qoruyub saxlayıb.
Məlikliyin sarayı: Dizak məlikliyinin ikimərtəbəli sarayının maraqlı memarlıq ansamblı olmasını hətta binanın xarabalıqlarından da hiss etmək olur. Kompleks, Tuğun mərkəzi hissəsində yerləşir və düzbucaqlı konfiqurasiyaya malikdir. Sarayın şimal və cənub-şərq hissələrinin parametrlərindən kənara çıxan, qala divarlarının və digər tikililərin qalın divarlarının izləri görünür. Bu da göründüyü kimi, bu sarayın yerində, eləcə də onun ətrafında daha əvvəlki dövrlərə aid tikililərin olduğunu göstərir.
Hələ orta əsrlərdə Tuğ kəndinin özünəməxsus memarlıq-bədii ifadəlilik və yeni formalara görə bütün saray ansamblı və digər yaşayış evləri tədricən formalaşmağa başladı. Bunu kənddə aşkar edilən o dövrlərin epiqrafik yazıları da sübut edir. Tuğ kəndində yeni bədii memarlıq kompozisiyalarının yaranması Qarabağ xanlığı dövründə xüsusilə inkişaf edib.
Dizaq məlikliyinin sarayı olduqca maraqlı memarlıq quruluşuna və kompozisiyaya malikdir. Məlikliyin ikimərtəbəli qəbul otağı sarayın cənub divarlarından təxminən 25 metr aralıda yerləşir. Saray işğal dövrü ermənilər tərəfindən dağıdılsa da, xoşbəxtlikdən orijinal görkəmini qismən qoruyub saxlaya bilib. Sarayın yaşayış kompleksinin kiçik ölçülü, tağlı tavanı və ön tərəfdə tağlı iki girişi var.
Şəhər qalıqları: Abidə 2010-cu ildə Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalı dövrü ermənilər tərəfindən aparılan qeyri-qanuni arxeoloji qazıntılar zamanı aşkar edilib. Aşkarlanan divar qalıqları yaxşı vəziyyətdə olub.
Sovmə: Abidə Xocavənd rayonunun Tuğ kəndi yaxınlığında dağın zirvəsində yerləşir. Binanın uzunluğu 7,5, eni 4,5, hündürlüyü isə 3 metrdir. Giriş şimal-qərb tərəfdəndir. Qapının yuxarısında kiçik pəncərəsi var. Abidə Birinci Qarabağ müharibəsi zamanı Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən xüsusi qəddarlıqla dağıdılıb. Hazırda xarabalığı qalır.
Su anbarı: Abidə Xocavənd rayonunun Tuğ kəndi ərazisində yerləşir. Su anbarının uzunluğu 2,9, eni 2,3, hündürlüyü isə 2 metrdir. Anbarın tikilməsində məqsəd kənd əhalisinin suya olan ehtiyacını qarşılamaq idi. Diametri 12 santimetr olan boru ilə kənardan anbara su gətirilirmiş. Bu cür su anbarları Qarabağın inzibati yaşayış məntəqələrinin əksəriyyətində mövcud olub. Anbarın XII-XIII əsrlərdə tikildiyi ehtimal olunur. Abidə Birinci Qarabağ müharibəsində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən partladılıb.
Məbəd: Abidə Xocavənd rayonunun Tuğ kəndinin mərkəzində yerli pud daşlar və əhəng məhlulu ilə Alban memarlığı üslubunda inşa edilib. Abidənin erməni mənbələrində tikilmə tarixi 1736-cı il göstərilsə də binanın memarlıq quruluşu onun XIII əsrdə tikildiyi ehtimalını yaradır. Məbəd müxtəlif dövrlərdə bir neçə dəfə bərpa edildiyindən dövrümüzə qədər yaxşı vəziyyətdə gəlib çatıb. Abidənin ümumi xüsusiyyətlərinə və memarlıq quruluşuna görə binanın planı və məkan tərkibi ilə erkən bazilikalara aid olma ehtimalı daha çoxdur. Bu baxımdan Məbəd xüsusi tarixi və memarlıq baxımından maraq doğurur.
Abidə indiyə qədər əsaslı şəkildə tədqiq olunmasa da, ümumi görünüşü onun dini xarakterli tikinti olmadığı barədə fikir deməyə əsas verir. Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğalından sonra ermənilər tərəfindən ciddi müdaxilə edilərək öz orijinal görkəmindən məhrum edilib. Belə ki, ermənilər işğal dövrü abidənin tikinti quruluşunu dəyişərək, abidəni erməni kilsəsi kimi təqdim etməyə başladılar. Bu hadisə beynəlxalq hüquqa görə vandalizm aktı kimi dəyərləndirilə bilər.
Ermənilər 2018-ci ildə abidənin qarşı tərəfini ot və tullantılardan təmizlədilər və orada böyük çalalar qazılaraq ora qəbir daşları yerləşdirdilər. Onlar bu fəaliyyətləri ilə insanların şüurunda belə bir anlam yaratmaq istəyirlər ki, guya bu abidə bir zamanlar hansısa müqəddəslərin yaşayış və ibadət yeri olub. Tarixi mənbələrdə göstərilir ki, Qarabağ xanlığı dövründə Dizaq mahalının mərkəzi Tuğ kəndi idi. Dizaq mahalını məliklər idarə edirdilər, onlar mahalın mərkəzi Tuğ kəndində əyləşirdilər. Əslində bu abidə kompleksi məliklərin inzibati idarə binalarından biri idi. Abidənin ön tərəfinin yuxarı hissəsindən divar deşilərək üç yerdə oyuqlar düzəldilib. Ümumiyyətlə, abidə kompleksi bütünlüklə öz orijinal görüntüsündən məhrum edilərək müasirləşdirilib.
Yaşayış yeri qalıqları: Abidə Xocavənd rayonunun Tuğ kəndi ərazisində aşkar edilib. Qırmızı kərpicdən tikilmiş bu abidə hazırda uçurdulmuş vəziyyətdədir. Yaşayış yerinin xarabalığında 70-80 metr divar qalıqları və 3 metr uzunluğu, 1,5 metr eni və 1 metr hündürlüyü olan zirzəmi də salamat qalıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
70 illikdə sükut
Telman Adıgözəlovun anadan olmasından 70 il ötdü
Ötən gün Azərbaycanın mərhum Xalq artisti Telman Adıgözəlovun anadan olmasından 70 il ötdü.
Düzü, nəsə bir anım tədbiri, xatirə yazısı görə biımədik. Halbuki, söhbət çox məşhur aktyordan gedirdi.
Niyə, nə səbəbə, nə üçün? Düzü cavab verməkdə çətinlik çəkirik.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Telman Adıgözəlov 1953-cü il iyulun 17-də Balakən rayonunda anadan olub. 1975-ci ildə Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunun dram və kino aktyorluğu fakültəsini bitirib. 1980-ci ildən Akademik Milli Dram Teatrında fəaliyyətə başlayaraq teatr səhnəsində maraqlı obrazlar yaradıb.
Bunlardan C.Məmmədquluzadənin “Dəli yığıncağı”nda “Zəncirvuran”, İ.Əfəndiyevin “Xurşidbanu Natəvan”ında “Daşdəmir”, İ. Əfəndiyevin “Mahnı dağlarda qaldı”sında Rəhman, U.Şekspirin “Maqbet”ində “Flins”, M.İbrahimovun “Közərən ocaqlar”ında “Xanəhməd”, H.Cavidin “İblis”ində “Şeypurçu”, S.Vurğunun “Vaqif”ində “Təlxək”, S.Rəhmanın “Nişanlı qız”ında “Eynəkli kişi”, E.Baxışın “Qədr gecəsi”ndə “Oyunbaz”, Elçinin “Ah Paris…Paris!..” tamaşasında “Əhməd”, “Mənim sevimli dəlim”də “Professor”, R.Novruzun “Hələ “sevirəm” deməmişdilər” tamaşasında “Qumarbaz” obrazlarını göstərmək olar.
İstedadlı aktyor AzTV-də hazırlanmış “Yaşıl eynəkli adam”, “Oradan-buradan”, “Qonşular”, “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında istehsal olunmuş “Nəsimi”, “Üzü küləyə”, “Xatirələr sahili” kimi filmlərdə xarakterik rollar oynayıb.
Telman Adıgözəlov 2000-ci ildə “Azərbaycanın Əməkdar artisti” və 2006-cı ildə “Xalq artisti” fəxri adlarına layiq görülüb.
Populyar aktyor 2010-cu il aprelin 15-də 56 yaşında ürək çatışmazlığından vəfat edib.
Aktyorun bir qızı, bir oğlu var.
Ruhu şad olsun!
Hazırda Teatr Xadimləri İttifaqına başçılıq edən Hacı İsmayılov illər öncə, bu vəzifəyə keçməmiş Telmanın vəfatının ildönümündə söyləmişdi:
- Telman Adıgözəlovun yoxluğu həmişə məni yandırıb. Telman, mən, bir də Səməndər Rzayev - bütün sənət əhli bilir ki, biz ayrılmaz üç dost olmuşuq. Özü də haraya getmişiksə, bərabər getmişik - gəzintilərə, məclislərə, qastrollara. Onunla üç tamaşada da tərəf-müqabil olmuşdum: “Mənim ərim dəlidir”, “Mənim sevimli dəlim”, “Ax Paris, Paris”. Telmanla tərəf-müqabil olmağın ayrı ləzzəti vardı. Bir-birimizin nə demək istədiyini göydə tuturduq.
Hər dəfə ətrafıma baxıb o insanları görmədikcə sarsılıram. Səməndərdən sonra Telmanı itirmək mənə ikiqat zərbə oldu. Yatsaydım, yuxuma da girməzdi ki, Telmanı çox erkən - 57 yaşında itirəcəyəm.
P.S. Bəlkə Teatr Xadimləri İttifaqı Telman Adıgözəlovun anım günündə nəsə bir tədbir keçirib hər halda? Məsələyə aydınlıq gətirməyə çalışacağıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
Bakıda “UNESCO-nun Azərbaycanda qeyri-maddi mədəni irsi” mövzusunda seminar keçirilib
Azərbaycan xalqının Ümummilli Liderinin anadan olmasının 100 illiyinə həsr olunmuş “Heydər Əliyev irsi” festivalı çərçivəsində Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin 7 nömrəli ASAN xidmət mərkəzində “UNESCO-nun Azərbaycanda qeyri-maddi mədəni irsi” mövzusunda seminar keçirilib.
AzərTAC xəbər verir ki, seminar “Arts Council Azerbaijan” qeyri-hökumət təşkilatı və ASAN könüllüləri tərəfindən təşkil olunub. Kurator qismində Samirə Faizova çıxış edib.
Seminarda rəssamlar Eldar Babazadə, Röya Həsənova, Kamilə Muradova, Məryəm Kiblayeva, Leyla Orucova, Nailə Aslanova və Leyla Muradova iştirak ediblər.
“Arts Council Azerbaijan” QHT-nin bu seminarın keçirilməsində əsas məqsədi gənclərdə incəsənətə marağın artırılması, Azərbaycan rəssamlarının yaradıcılığının populyarlaşdırılmasıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
Bu gün “MədəniyyətimİZ” layihəsinin növbəti görüş Xalq artisti Nurəddin Mehdixanlı ilə keçiriləcək
İyulun 18-də Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, “İRƏLİ” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə ümummilli lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100-cü ildönümünə həsr olunmuş tədbirlər proqramı çərçivəsində “MədəniyyətimİZ” layihəsinin növbəti görüşü Xalq artisti, tanınmış teatr və kino aktyoru Nurəddin Mehdixanlı ilə həyata keçiriləcək.
Cəfər Cabbarlı adına Azərbaycan Dövlət Teatr Muzeyində baş tutacaq görüşdə Xalq artisti N.Mehdixanlı Heydər Əliyevlə bağlı ən maraqlı xatirələrini bölüşəcək. Tədbir müddətində həmçinin “Ümummilli lider Heydər Əliyevin ictimai-siyasi fəaliyyətində milli teatr sənətinin inkişaf perspektivləri”, “Teatr yaradıcılığında Heydər Əliyev fenomeni” və “Peşəkar aktyorluq sənətinin müasir Azərbaycan gəncliyinin maarifləndirilməsi istiqamətində effektiv təbliği və əhəmiyyəti” mövzularında panel müzakirələrin keçirilməsi nəzərdə tutulur. Tədbirin bədii hissəsində istedadlı musiqiçilərin ifasında dillər əzbəri olan xalq mahnıları və təsniflər səsləndiriləcək.
Qeyd edək ki, həyata keçirilən “MədəniyyətimİZ” layihəsinin əsas məqsədi “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində ümummilli lider Heydər Əliyevin həyat və fəaliyyətinin öyrənilməsi, qeyd olunmuş istiqamətlər üzrə mövcud problemlərin həlli və yaradıcı ideya bankının formalaşdırılmasıdır.
Bu barədə Oxu.az məlumat verir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalına film qəbulu başlayıb
Noyabrın 10-dan 15-dək paytaxtımızda XIV Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalı keçiriləcək.
Festivalın Təşkilat Komitəsindən verilən müəlliflər festivalın beynəlxalq və yerli müsabiqəsinə 30 dəqiqə, “Cinemobil”ə isə 5 dəqiqədən çox olmayan filmlərini təqdim edə bilərlər.
Beynəlxalq müsabiqəyə xarici və yerli müəlliflər bədii, sənədli və animasiya filmlərini avqustun 31-dək filmfreeway.com/bakuisff platforması üzərindən göndərməlidirlər. Yerli müsabiqəyə bədii, sənədli, animasiya filmləri və sosial çarxlar qəbul olunur. Müəlliflər filmlərini festivalın saytı (www.filmfestival.az) vasitəsilə sentyabrın 20-dək göndərə bilər.
Yerli müsabiqədə iştirak hüququ qazanan filmlər “Ən yaxşı bədii film”, “Ən yaxşı sənədli film”, “Ən yaxşı animasiya filmi”, “Ən yaxşı sosial çarx”, “Ən yaxşı rejissor”, “Ən yaxşı ssenari” və “Ən yaxşı tələbə filmi” nominasiyası uğrunda mübarizəyə qoşulacaq.
“Cinemobil”ə mobil telefon, planşet vasitəsilə çəkilən bədii, sənədli filmlər qəbul olunur. Müsabiqənin yarışma bölümündə mübarizə aparacaq filmlər iki nominasiya uğrunda yarışacaq. Belə ki, “Ən yaxşı film” nominasiyasının qalibi münsiflər heyətinin, “Tamaşaçı rəğbəti” nominasiyasının qalibi isə tamaşaçıların qərarı ilə seçiləcək.
Festivala göndərilən bütün filmlər Seçim Komissiyasının ixtiyarına veriləcək. Peşəkar mütəxəssislərdən ibarət olan həmin heyət festivalın müsabiqə bölmələrində yarışacaq filmləri müəyyənləşdirəcək. Seçim zamanı hər janrın özəlliyindən irəli gələn xüsusiyyətlərə diqqət yetiriləcək. Festivalın müsabiqə bölmələrində iştirak edəcək qısa filmlərin siyahısı oktyabrın 25-də elan olunacaq.
Qeyd edək ki, Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalının əsas mükafatı “Qızıl Nar”dır. “Qızıl Nar”la yanaşı festival bəzi nominasiyalar üzrə qaliblərə xüsusi mükafat və diplom təqdim edir. Gənc Kinematoqrafçılar Mərkəzinin təsis etdiyi Bakı Beynəlxalq Qısa Filmlər Festivalı artıq 14 ildir ki, əzmlə yoluna davam edir. Məqsəd ölkəmizdə kinematoqrafın təməllərindən hesab olunan qısa filmlərə marağın artırılmasını, gənc kinematoqrafçıların həvəsləndirilməsi və onlara dəstəyi özündə əks etdirir. Festivala göndərilən filmlər arasında Kann, Venesiya, Berlin Film festivallarında, “Oskar”da mükafat və uğur qazanmış filmlər də yer alır. Festivalın müsabiqə bölümündə isə fərqli yanaşma tərzi ilə seçilən filmlər yarışır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(18.07.2023)
