Super User

Super User

 

Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva Moldova Respublikasının Azərbaycandakı səfiri Aleksandr Esaulenko ilə görüşüb.

 

Fonddan verilən məlumata görə, görüşdə türk xalqlarının çoxəsrlik dəyərlərinin qorunması, təbliği və gələcək nəsillərə ötürülməsi istiqamətində fəaliyyət göstərən təşkilatın xarici dövlətlərlə əlaqələrin qurulmasına mühüm önəm verməsindən söz açılıb. 

Təşkilat tərəfindən Türk və digər dünya xalqları arasında mədəni mübadilələrin intensivləşdirilməsi məqsədilə həyata keçirilmiş layihələrə diqqət çəkilib. Fondun əsas prioritetləri sırasında müxtəlif ölkələrdə məskunlaşmış türk etnik kökənli xalqların irsinin mühafizəsi qeyd olunub. Eyni zamanda təşkilatın Moldova Respublikası ərazisindəki Qaqauziya Muxtar Bölgəsində yaşayan türk mənşəli qaqauz xalqının mədəni-mənəvi dəyərlərinin yaşadılması yönündə əməkdaşlığa hər zaman açıq olduğu vurğulanıb.

Görüşdə Fond ilə Moldova Respublikası arasında tərəfdaşlıq münasibətlərinin gücləndirilməsi istiqamətində gələcək birgə əməkdaşlığa dair müzakirələr aparılıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

 

 

Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi, “İRƏLİ” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə Ümummilli Lider Heydər Əliyevin anadan olmasının 100-cü ildönümünə həsr olunmuş tədbirlər proqramı çərçivəsində “MədəniyyətimİZ” layihəsinin növbəti görüşü Əməkdar artistlər Tahir İmanov və Bəhram Bağırzadə ilə olacaq.

 

“İRƏLİ” İctimai Birliyinin mətbuat xidmətindən AzərTAC-a bildiriblər ki, YARAT Müasir İncəsənət Mərkəzində keçiriləcək görüşdə əsrin çempionları Ulu Öndər Heydər Əliyevlə bağlı ən maraqlı xatirələrini bölüşəcək. 

Tədbir müddətində həmçinin “Sağlam milli yumorun inkişafında Heydər Əliyev amili” və “Teatral satiranın günümüzdə əhəmiyyəti və cəmiyyətdə nüfuzu” mövzularında panel müzakirələrin keçirilməsi nəzərdə tutulur. 

Tədbirin bədii hissəsində gənc müğənnilərin ifasında populyar musiqi nümunələri təqdim olunacaq.

Qeyd edək ki, “MədəniyyətimİZ” layihəsinin əsas məqsədi “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində Ümummilli Liderin həyat və fəaliyyətinin öyrənilməsi, habelə ölkə mədəniyyətinin inkişafı istiqamətində gənclərin iştirakçılığını artırmaqdır. 

Layihə çərçivəsində indiyədək müxtəlif mədəniyyət xadimləri ilə görüşlər həyata keçirilib. Tədbirlərin il ərzində davam etməsi planlaşdırılır.

 

Görüşdə iştirak etmək istəyən gənclər https://shorturl.at/sxy47 link vasitəsilə qeydiyyatdan keçə bilərlər.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

Günün fotosu: Ruslar Odessanın məşhur kilsəsini bombaladılar

 

Dini məkanlar müharibədən ən az zərər çəkən yerlər olur. Xüsusən, eyni din daşıyıcıları müharibə edərkən. Amma bu həqiqət ruslar üçün deyil.

Rusların raket hücumu zamanı Odessada ölənlər və yaralananlar var. 6 yaşayış  binası dağıdılıb. Şəhərin ən böyük pravoslav kilsəsi olan Spaso-Preobrajensk kilsəsi də ciddi dağıntılara məruz qalıb. 

 

Fotonun müəllifi: Euronews Digital

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

Bazar ertəsi, 24 İyul 2023 08:00

Azərbaycan neftinin qiyməti 84 dolları ötüb

Açıq Portfeldə pozitiv xəbər: Dünya bazarında Azərbaycan neftinin qiyməti bahalaşıb. “Azeri Light” markalı neftin bir barelinin qiyməti 0,78 dollar artaraq 84,15 dollar olub.

 

Azərbaycanın builki dövlət büdcəsində bir barel neftin orta qiyməti 60 ABŞ dollarından hesablanıb.

Xatırladaq ki, “Azeri Light” neftinin ən aşağı qiyməti 2020-ci il aprelin 21-də (15,81 ABŞ dolları), maksimal qiyməti isə 2008-ci ilin iyulunda (149,66 ABŞ dolları) qeydə alınıb. Azərbaycanda neft əsasən “Azəri-Çıraq-Günəşli” (AÇG) yataqlar blokunun işlənməsi haqqında müqavilə çərçivəsində hasil edilir. Müqavilədə Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) payı 25 faizdir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

Ukraynanın Çerkassı vilayətində Azərbaycanın dövlət qurumlarının serverlərinə hücum edən xaker saxlanılıb.

Bu barədə AzərTAC-a Ukrayna Daxili İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətindən məlumat verilib.

 

“Çerkassı vilayətinin kiberpolis əməkdaşları Azərbaycan Respublikasının dövlət qurumlarının serverlərinə DDoS hücumları həyata keçirən hücumçunu ifşa ediblər”, - deyə Daxili İşlər Nazirliyindən bildirilib.

Məlumata görə, xaker beynəlxalq hüquqi yardım tələbi çərçivəsində ifşa olunub.

Çerkassı xakerinin hücumları ölkə əhəmiyyətli obyektin infrastrukturunun kompüter sisteminin işinə qəsdən mane olmağa səbəb olub.

“Axtarış zamanı hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları 40 yaşlı şübhəli şəxsdən kompüter və şəbəkə avadanlıqları, rəqəmsal disklər və mobil telefonlar götürüblər”, - deyə nazirliyin məlumatında qeyd edilib.

Hazırda yoxlama davam edir, şübhəlinin qanunsuz fəaliyyətinin digər epizodları müəyyən olunur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

Bazar ertəsi, 24 İyul 2023 08:30

Diqqət! Bu gündən hava şəraiti pisləşəcək

Milli Hidrometeorologiya Xidmətinin məlumatına görə, iyulun 24-dən 26-dək ölkə ərazisində hava şəraitinin qeyri-sabit keçəcəyi, güclü külək əsəcəyi, ayrı-ayrı yerlərdə leysan xarakterli intensiv yağış yağacağı, bəzi dağ çaylarından qısamüddətli sel və daşqın keçəcəyi, şimşək çaxacağı proqnozlaşdırılır.

 

Fövqəladə Hallar Nazirliyi (FHN) gözlənilən hava şəraiti ilə əlaqədar əhaliyə müraciət edib. Nazirliyinin mətbuat xidmətinin məlumatına görə, müraciətdə FHN əhalini müvafiq təhlükəsizlik qaydalarına riayət etməyə çağırıb.

“Güclü külək zamanı yüngül konstruksiyalı və müvəqqəti tikililərdən, bina və reklam lövhələrindən uzaq durmaq, elektrik dirəyi və naqillərinin, hündür ağacların altında dayanmamaq tövsiyə olunur. Həmçinin, güclü küləyin baş verən yanğınların söndürülməsi ilə əlaqədar yaratdığı çətinlikləri nəzərə alaraq, küləkli hava şəraitində yanğın təhlükəsizliyi qaydalarına xüsusilə ciddi riayət edilməlidir.

Yay fəslində insanların istirahət üçün çimərliklərə üz tutduğunu nəzərə alaraq xatırladırıq ki, güclü küləkli havada dənizə girmək təhlükəlidir.

Bundan əlavə, yağıntılarla əlaqədar bəzi çaylarda mümkün sel və daşqından qorunmaq üçün sel və daşqın təhlükəli ərazilərdən uzaq durmaq, bu təhlükə ilə üzləşdikdə dərhal yaxınlıqdakı yüksəkliyə qalxmaq tövsiyə olunur.

Həmçinin, ildırımla bağlı təhlükələrdən qorunmaq üçün elektrik cihazlarını şəbəkədən ayırmaq, telefonla (sabit şəbəkə, mobil, taksofon və s.) danışmamaq, açıq havada olarkən elektrik xətti, ildırım ötürücüsü, navalça və antenaya yaxınlaşmamaq, hündür ağacların altında daldalanmamaq, avtomobildə olduqda isə hərəkəti dayandıraraq şüşələri qaldırıb ildırımın bitməsini gözləmək tövsiyə edilir.

Unutmayın: Qaydalara biganəlik – həyatımıza təhlükədir!

Təhlükə zamanı 112-yə zəng edin!”, - deyə müraciətdə bildirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

SON DƏRƏCƏ AKTUAL

 

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu yaxınlarda bir dostum İtaliyaya getmişdi. Əbədi şəhər olan Romanı, su üzərində bərqərar olmuş Florensiyanı gəzməklə yanaşı, təbii ki, modanın Parisdən sonrakı ikinci vətəni olan Milana da güzar etmiş, bol təəssüratla dönmüşdü. Təəssüratlarını mənə danışdıqdan sonra maraqlı bir məsələyə də toxundu. O, yaşadığı otelin konfrans zalında maraqlı bir tədbirə şahidlik edibmiş. Modanı əsrin bəlası hesab edən aktivistlər cavabdehləri tez bir zamanda dünyanı başına alan atılmış köhnə paltarların yaratdığı cır-cındır qəbristanlıqlarının sürətlə böyüməsinin qarşısını almağa səsləyirdilər.

Düzü, dostumun bu söhbəti mənə olduqca təəccüblü gəldi. Şəxsən mən köhnə paltar təhlükəsindən xəbərsiz idim. O vaxtdan mövzunu gündəmimdə saxladım və bazaar günü Euronews xəbərlərində bu barədə süjet görəndə bu dəfə daha təəccüblənmədim.

Florensiya yaxınlığındakı Toskano əyalətində yerləşən Prato şəhəri bir zamanlar – daha dəqiqi, orta əsrlərdə qitənin tekstil paytaxtı olub. Bu gün isə Pratoda Avropanın ən böyük tekstil rayonu mövcuddur. Və burada təkrar parça emal edən ən böyük kombinat vardır, dünyadakı bütün təkrar papça emalının 15 faizi tək burda başa gəlir. Yəni, hər yerdən istifadəyə yararsız pal-paltar bura gətirilir, burda təkrar emal edilib yenidən istehlaka göndərilir.

Süjet Pratoda çəkilmişdi. İnsanlar kameralara danışırdılar. Bir qadın deyirdi:

-Biz daha çox paltar alırıq, amma bu paltarlar xidmətimizdə çox az dayanır. Səhər bunlar dəbdən düşür. Yeniləri dəbə minir. Biz də bunları atıb yenisini alırıq. Və bu səbəbdən də dünya cır-cındırla dolur, tekstil sənayesi isə ekologiyanı çirkləndirən əsas nəsnəyə çevrilir.

Bəli, ucuz paltarlar, tez-tez dəyişən moda daha çox zəhərli maddələrin ətrafa atılmasını təmin edir.

Prato kombinatının marketinq və kommunikasiya rəhbəri Aliçe Tezi söyləyir:

-Təkrar emala gəlmiş materialın ən yaxşı halda 60 faizi yararlı sayılır, qalanı atılır. Təkrar emaldan çıxanda daha 50 faiz itki olur. Yerdə qalan hissə ya atılır, ya termoizolyasiyaya məruz qalır. Beləcə, biz təkrar emaldan çıxan parçanı fabriklərə, zibilisə yerə gömürük.

Təkrar emaldan çıxan parçalar kimyəvi məhlullarla zəngin olduqları halda onları ekoloji təmiz, saf məhsul adı altında sırımaq da var.

Rifo kompaniyasının sahibi Nikollo Şipriani isə deyir:

-Biz təbii məhsula üstünlük veririk, sintetik məhsullardan qaçırıq. Təbii məhsul isə pambıq və ipəkdir. Biz təkrar emal keçmiş parçalardan əsla istifadə etmirik. Ona görə də vicdanımız təmizdir. Biz əksini edənlərlə tərəzinin eyni gözündə dayanmaqdan usanmışıq. Belə olmaz.

Bəli, biznesdə hamı qazanmaq istəyir, itirənsə təbiət və insanlıqdır. Və məşhur telekanalın süjeti də sonda bu ehtimalı ona görə ortaya atır ki, insanlar az da olsa ümidlənsinlər.

Yekunda deyildi ki, Pratoda gələn il ikinci təkrar parça emalı kombinatı da tikilir. İşbazlar böyük gəlirlər əldə etməkdə israrlıdır. Bununla belə, aktivistlər təbiətə ciddi ziyan vuran Prato kombinatının ikiqat vergiyə cəlb edilməsi məsələsini gündəmə çıxarıblar. Gəliri isə kimyəvi zəhərlənməyə məruz qalan insanların müalicəsinə sərf etmək nəzərdə tutulur.

Hansısa tamaşamızda belə bir fikir var.” Ah, moda, moda. Salmısan bizi oda”.

Orada qəhrəman yeni paltara pul xərcləməyin zülmünə acıyır. Amma indi həqiqətən də moda bizi oda salır. Çünki, tək büdcəmizə deyil, canımıza da ziyan edir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

 

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalında dərc edilən Güney Azərbaycan ədiblərinin ən yaxşı nümunələrini diqqətinizə çatdırmaqdayıq. 

Portalımızın Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağlanln təqdimatında Zaman Paşazadənin həftəsi başa çatır.

O, bu dəfə “Evə qayıdırdım” deyəcək. 

 

EVƏ QAYIDIRDIM…

 

Günəş saçmalamağa başladı

Durub özümü oyaqlığa vurdum

Məxmər darıxmalarım əynimdəykən şəhərə çıxdım

Nəbzini yoxladım

Hələ də yanıb-sönürdü trafik ışıqları

Bəlkə də inqiza tariximizi alnımızda yanlış oxumuşdu Nostradamus

Bəlkə də inqiraz tariximizi ertələmişdi Zeus

Öz yarasını yalayan pişik kimi idi şəhər

Divarlarında yazılan şeirdən bunu sezmək olurdu:

“Dinozavrların öldüyü çağda

Peyğəmbər yoldaykən

Mən sənin şairin idim.”

Neft dəkəllərinin zambi dişləri torpağa batıb-çıxdıqca şeirə dolmuşdu

Bəraheni

Neft dəkəllərinin dalından

dinozavrların ölüm mədlulunu çıxarmışdı

Amma unutmuşdu şairlərin nəsli kəsildikdə şeir doğulur

Özgürlüyə çıxır kələmələr.

Unutmuşdu Təbriz dəlixanalarında divarlarla öpüşən dəlilər

Ağrılarını öpüşlə yazırlar.

 

Amma təbriz öz quyruğunu çalan ilan kimidir

Dolanbac küçələrində dolanıb özümlə qarşılaşarkən bunu anladım

Mə “Düşmənsiz bir savaşçı

Özümdən bir düş-mən kopiyalayıb savaşdım.”

Özümü uzaltdım bulvara

Nəbzimi yoxladı narkoman bir kişi;

Quş dedi quşsan rahatlayacaqsan

Barmağımı saldım boğazıma

Bir quş çıxartdım

Uç dedim, uçsan rahatlayacaqsan

Baxıb gülürdü şəhər

Durub özümü ağıllılığa vurdum

Pambıq dəliliyim əynimdəykən

Evə qayıdırdım…

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

Erməni işğalı zamanı İslam mədəniyyətinə aid abidələrin məruz qaldığı dağıntıları özündə əks etdirən, Azərbaycanın Livandakı səfirliyi tərəfindən çap etdirilmiş ərəb dilindəki “Qarabağ işğaldan əvvəl və sonra” adlı kitabın Livanın şimalında Akkar vilayətinin Kavaşra kəndindəki liseydə fəaliyyət göstərən “Azərbaycan otağı”nda təqdimat mərasimi keçirilib. 

 

Səfirlikdən AzərTAC-a bildirilib ki, tədbirdə səfirliyin heyəti ilə yanaşı, Akkar vilayətinin din xadimləri, bələdiyyə rəhbərləri, yerli icra nümayəndələri, məktəb direktorları və kənd sakinləri iştirak ediblər. Təqdimatın əvvəlində slaydlarla işğal dövründə ermənilər tərəfindən Qarabağda dağıdılmış məscidlərin şəkilləri nümayiş etdirilib, “Qarabağ işğaldan əvvəl və sonra” adlı kitab, eləcə də orada əks olunan faktlar barədə məlumat verilib.

Tədbirdə çıxış edən bölgənin imamı Mustafa Xoder məscidlərin ibadətgah olduğunu və məscidlərə qarşı edilmiş bu vəhşiliyi vandalizm aktı kimi qiymətləndirib. 

Həmçinin dinə, xalqa mənsubiyyətindən asılı olmayaraq dini-mədəni abidələrə qarşı barbar hərəkətlər pislənərək, bunun yolverilməzliyi qeyd olunub və bu cür münasibətin daim qarşısının alınmalı və onu törədənlərin məsuliyyətə cəlb edilməli olduğu vurğulanıb. 

Ümumilikdə çıxışlar zamanı İslam mədəniyyətinə aid məscidlərin dağıdılması və təhqir olunması faktları mədəni-tarixi irsə qarşı göstərilmiş barbarlığın bariz nümunəsi kimi qiymətləndirilib. 

Sonda tədbirdə iştirak edən qonaqlara kitabın nüsxələri hədiyyə edilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qiraət saatı”nda Fəxrəddin Qasımoğlunun “Son gecə” detektiv romanının dərcini yekunlaşdırdı. Böyük oxucu marağını və istəyini nəzərə alıb romanın davamı olan “On ikiyə işləmiş” romanının dərcinə başlayırıq.

 

Özü polis orqanlarında çalışan, ən dəhşətli, tükürpədici cinayətlərdən bilavasitə xəbər tuta bilən müəllifin bu romanı da sizləri sonadək gərginlik içində saxlayacaq. Və siz bu romanı da çox bəyənəcəksiniz.

 

 

 

28–ci dərc

 

 

Saata baxdım. Günortanı keçmişdi. Zənnimcə, işarənin verilib-verilmədiyini yoxlamağın tam vaxtıdır. Nəsə olarsa, ona uyğun davam edər, olmazsa, bir yerdə oturub nahar edərəm. İndiki mərhələdə atacağım addımlar veriləcək məlumatlarla birbaşa bağlı idi. Onlarsız elə bir işim qalmamışdı. Yeganə işim məhəlləmizin yaxınlığında idi ki, onu da az əvvəl dəqiqləşdirmişdim.

İyirmi dəqiqədən sonra «Qoşa Qala» qapıları istiqamətində «Mərkəzi» univermağı keçib irəlidəki dayanacaqda dayanan avtobusdan düşdüm. Bir qədər irəli gedib sağa döndüm və mənə lazım olan mağazanın vitrininə baxdım. İşarə verilmişdi. İndi məlum valyutadəyişmə məntəqəsinə getmək, oradan məlumatları götürüb tanış olmaq lazım idi. Görək polkovnik dünəndən nə öyrənə bilib.

Hər ehtimala qarşı, səhər evdən uzaqlaşandan sonra telefonumu işə salıb mesajlar bölümünü yoxlamışdım. İndi də, piyada «Fəvvarələr meydanı»na qədər gedib yenə cib telefonumu işə saldım. Elbrusdan hələ ki, xəbər-ətər yox idi. Bu normaldır. Hərəkətlərində daha sərbəst olan Arif müəllimdən fərqli olaraq, hər bir işi rəsmiyyətə salmaqla, sənədləşdirməklə görməsi vacib olan müstəntiqin belə tez hansısa məlumatı toplaması sadəcə mümkün deyildi. Aradan cəmi bir sutka keçmişdi. Ən yaxşı halda bu qədər vaxta onun verdiyi sorğu yalnız ünvana çata bilərdi. Cavabı isə gözləmək lazımdır. Əlbəttə, istənilən məlumatı daha tez əldə etmək daha yaxşı olardı, ancaq indiki halda bunun heç bir zərəri yoxdur. Ayrıca, polkovnik məlumatları arxiv idarəsində işləyən tanışı vasitəsilə əldə edirdi. Qapalı tipli xəstəxanada olan məlumatlar isə, ancaq rəsmi yolla əldə edilə bilərdi. Hələ Elbrus vaxt tapıb təcridxanada Salamla da görüşməli idi. Arif müəllim tələsməyimi tapşırmışdı, Salamın məsələsində isə elə də tələsmirdim. Bu məsələdə bir-iki gün heç nəyi dəyişmirdi. Dediyim bir-iki gündə isə onsuz da işim həddən çox idi.

Məlumatın verilməsi prosedurasında heç nə dəyişməmişdi. Əvvəlki qaydada parolu deyib götürdüyüm konverti yaxınlıqdakı parkda açıb oxumağa başladım.

Deməli belə, Qabulov Qılınc Alxas oğlu. 1964-cü ildə Balakən rayonunda anadan olub, 1984-cü - hərbi xidmətdən qayıtdığı ildə indiki məcəllənin termini ilə desək, «qəsdən sağlamlığa ağır xəsarət yetirməyə görə» yeddi il müddətinə azadlıqdan məhrum edilib. 1990-cı ildə, 27 yaşında cəzasını tam çəkib azadlığa çıxıb və bir daha Balakənə qayıtmayıb. Elə 90-cı ildə Ruhi-əsəb xəstəxanasına düşüb altı ay müalicə aldıqdan sonra mütəmadi ambulator müalicə almaq şərti ilə oradan buraxılıb. Hazırkı ünvanı dəqiqləşdirilir.

Bu məlumatlar Matvey Semyonoviçin dedikləri ilə üst-üstə düşür. Yaxşı… Hələlik heç də aşkar dəliliyi olmadığı məlum olan dəlimizi bir kənara qoyaq. İndi keçək az qala bir həftə baş sındırdıqdan sonra şifrdə adına eyham olduğu məlum olan Rəmziyə. Xanbabayev Rəmzi Ağarza oğlu. 72 yaşı var. Şəhərdə malik olduğu böyük biznes imperiyası qədər də böyük nüfuz sahibidir. Biznesini bir sahə üzərində qurmayıb, müxtəlif sahələrə investisiya qoymağı sevir. Kriminal aləmlə sıx əlaqələri olduğu barədə məlumatlar var. Bu əlaqələrin nədən ibarət olduğunu tam öyrənmək mümkün olmayıb. Hazırda araşdırmada bir nömrəli şübhəliyə çevrildiyi üçün daha ətraflı yoxlanılır.

Bəli, belə çıxır ki, Xudata getməyim də, bu neçə gündə baş sındırmağım da əbəs deyilmiş. Polkovnik əmin olmasa heç kimi bir nömrəli şübhəli adlandırmaz. Hər halda İsfəndiyara ən yaxın olmuş Səttarın mesajında siyahıdakı səkkiz nəfərdən yalnız Rəmzinin adına işarə olması özü-özlüyündə çox şeydən danışır. Tək şifrdə yox, heç paralel aparılan başqa yoxlamalarımızda da digərlərinə qarşı hələ ki, şübhə doğuracaq bircə hal belə ortaya çıxmayıb. Çox güman ki, Arif müəllim də qərarında elə bunlara əsaslanır. Əgər belədirsə, deməli şübhəlilərin dairəsi daralır. O halda, bütün daşları yerinə düzməyin vaxtı da yaxınlaşır. Bu isə o deməkdir ki, əməliyyat işində ən çox sevdiyim üsullardan birini tətbiq etməyin vaxtı çatıb. İndi, müəyyən etdiyimiz adamların ətrafında yaratdığımız, gözlə görünməyən, ancaq vaxtı çatanda onların hiss edəcəkləri halqanı daraltmağın vaxtıdır. Halqa daraldıqca, onlar tora düşmüş balıqlar kimi çapalamağa başlayacaq, ən azı kiçik də olsa bir səhv buraxacaqlar. Mənə də elə onların kiçicik bir səhvi lazımdır... 

Hələ gənc yaşlarımda eşitdiyim bir deyim var, bir insan nə qədər çox danışırsa, o qədər də çox səhv buraxır. Atalar susmağın qızıl olduğunu heç də nahaq yerə deməyiblər. Çox bəyəndiyim bu deyimə istinad edib, sonralar əməliyyat işində özüm üçün yaratdığım nəzəriyyəmə, məlum bir əməliyyat gedişini təkmilləşdirməklə bir neçə şey də əlavə etmişdim. Bir insan nə qədər çox sirr, məlumat daşıyıcısıdırsa, o qədər də çox təhlükə qarşısında olduğunu daim xatırlayır və rahatlığı pozulur. Bir insan həmin təhlükənin reallaşdığını duyub nə qədər çox təşvişə düşürsə, o qədər də tez özünü qorumaq üçün hərəkətə keçir və bu tələskənlikdə mütləq səhv buraxır.

Bax indi, kimlikləri bilindikdən sonra ətraflarında çəkdiyim halqanı daraltmaqla hamısını birdən təşvişə salacağım  bu adamlar, ilk növbədə hansı «ağır» məlumatı, başqa sözlə, zəhmindən az qala yer yarılan bir kişinin günahsız oğlunun qətli kimi bir sirri daşıdıqlarını bildiklərindən hərə bu işdə öz günah dərəcəsinə uyğun təhlükəni daha kəskin hiss edəcək. Bu zaman özünüqoruma instinkti onları hərəkətə keçməyə vadar edəcək. Onlar hər biri xarakterlərinə uyğun müxtəlif addımlar ata bilərlər. Ancaq nə olur olsun, əgər sirr bir nəfərə aid deyilsə və bu sirrin daşıyıcısı bir neçə nəfərdirsə, bu adamlar mütləq ilk növbədə bir araya gəlib məsləhətləşmək istəyəcəklər. Bizimsə artıq «Qızılbaş», Səlim, Rəmzi, indi harada olduğunu öyrənməyə çalışdığımız Qılınc və virtual olaraq «Harun» kimi bir neçə şübhəlimiz var. Ola bilər, onlar eyni vaxtda bir yerə cəm olsunlar, ola bilər ayrı-ayrılıqda görüşsünlər. Ancaq görüşmək tələbatı mütləq yaranacaq. Bu sınaqdan çıxmış haldır. İnsan psixologiyası nə qədər qəliz olsa da, bəzi hallarda onu əvvəlcədən hesablamaq çox asan olur. Dərd insanları birləşdirdiyi kimi, qorxu hissi də onları bir yerə cəm edir. Bu hələ ibtidai icma quruluşundan belə olub. İnsanlar təkcə birgə ov etmək üçün yox, həm də özlərindən qat-qat böyük vəhşi canlıların yaratdığı təhlükənin qorxusu altında birləşib, qəbilə halında yaşamağa üstünlük veriblər. İrsi daşıyıcılar kimi insan psixologiyasının bir çox cəhətləri də nəsildən-nəsilə ötürülüb formalaşdığından, indiki halda bizim «şübhəlilər» də heç bir istisna təşkil etmirlər. Elə bu aspektdən onların «narahat» olunduqdan sonra mütləq tələsik olaraq görüşəcəklərinə əminəm. Təkan verib nəticəsini gözlədiyim başqa bir aspektdən yanaşanda isə, onların görüşmələri bir əməliyyatçı kimi mənim üçün səhvləri kimi qəbul olunacaq. Mənə lazım olan səhvləri kimi.

Arif müəllim başlanğıcda bu üsuldan bir qədər fərqli formada istifadə edib və artıq Səlimin İsfəndiyarla, sonra isə Rəmzi ilə görüşməsini bu təşvişin nəticəsi kimi qəbul edirik. Görək yaradacağımız daha böyük təşvişdə kim kimi görməyə can atacaq?

Bu üsulun başqa müsbət tərəfləri də var. Ola bilər ki, tətbiqindən sonra nəzarətə götürəcəyimiz adamların atacağı tələsik addımlar nəticəsində haqqında məlumatımız olmayan yeni simalar ortalığa çıxsın. Bu zaman bu işdə daha kimlərin əli olduğu məlum olacaq. Yox, əgər şübhəli sayı dəyişməzsə, konkret hədəf sayımız tam dəqiqləşəcək. Bununla əsas, həlledici zərbəni hansı tərəfə yönəldəcəyimiz də dəqiq bilinəcək.

Mənə lazım olan adamın kimliyini belə tez müəyyən edən polkovnik, yəqin ki, başqa lazımi məlumatları da, əgər alınarsa, elə bu gün axşamadək əldə etməyə çalışacaq. Əlbəttə bu halda o gözləyib, bütün məlumatı bir dəfəyə mənə ötürə bilərdi. Ancaq çox güman ki, qonşumun oğlu Salamın işi ilə bağlı bir sıra şübhələrimin olmasını deməyimi nəzərə alıb, bu məlumatı isti-isti mənə ötürməyi lazım bilib. Görüş zamanı bu barədə ona eşitdirdiyim eyhama əsasən bir peşəkar kimi, ona düşəni edib. Başqa sözlə, Arif müəllim də, eynilə mənim kimi, ilk baxışdan bir-birinə aidiyyəti olmayan, biri otuz il, biri isə bir həftə əvvəl baş vermiş qətl hadisələrinin hər ikisndə Ruhi-əsəb xəstəxanasının adının hallanmasına fikir verib. Bu, əməliyyatçı üçün yoxlanılması mütləq olan bir detaldır. Polkovnik bununla sadəcə vaxt baxımından mənə bu detal ətrafında düşünmək fürsəti yaradıb. Elbrusun verəcəyi məlumat indiki fikirlərimi tamamlamağa kömək edəcək. Əgər məlum olsa ki, bu Qabulov hal-hazırda Bakıda yaşayır və elə Salamın gözətçi işlədyi xəstəxanada vaxtaşırı müayinə olunur, mənim Elbrusa dediyim tarixlərdə də xəstəxanaya müraciət edib, onda hər iki cinayətin dəsti-xəttinin oxşar olması da nəzərə alınmaqla bu, çox şeyi dəyişəcək.

Ayrıca, Qabulov otuz yeddi il əvvəl, iyirmi yaşı olarkən həbs edildikdən sonra bir dəfə də olsun böyüyüb boya-başa çatdığı Balakənə qayıtmayıb. Hər halda alınan məlumat belədir ki, onu bircə dəfə də olsun orada görən olmayıb. Özü özlüyündə bu məlumat da çox şeydən xəbər verir. Yəni bu insanı oralara bağlayan heç nə yoxdur? Ailəsi, qohumları, məktəb yoldaşları, uşaqlıq dostları - normal insan üçün bu mümkünsüz bir şeydir. Amma Qabulov öz davranışı ilə sübut edir ki, bu mümkündür. Deməli, bu nədən xəbər verir? Birincisi ondan ki, o heç də normal adam deyil. İkincisi, sevgi hissi ona tamamilə yaddır. Sevgi hissi olmayanlarda mərhəmət hissi də olmur və olduqca soyuqqanlı olurlar. Nəticə etibarı ilə bu, bir qatilin hazır psixoloji portretidir. Daha doğrusu, muzdlu qatilin, adətən bu işə mərhəmət hissindən məhrum olanlar gedirlər. Bu fikrimi möhkəmlətmək üçün Matvey Semyonoviçin onun haqqında dediklərini də gəldiyim qənaətə əlavə edək - «müayinələr zamanı onun əslində həqiqətən də bəzi psixi pozuntularının olduğunu müşahidə etdim».      

Adi halda heç nə ilə seçilməyən, ekstremal vəziyyətdə isə real təhlükəyə çevrilən psixi pozuntunun sahibi, görəsən axtardığımız adam sənmisən, indi haradasan?..

 

* * *

Belinə fitə bağlamış «Qızılbaş» üzərinə bahalı dəri çəkilmiş masaj stoluna uzandı, başını həmin dəridən üzlüyü olan yastığa qoyub sonra üzünü yanında ayaq üstə dayanmış ucaboylu qıza tutub dedi:

-Başla görək, nə bacarırsan.

Uzun, qara saçlarını başının arxasında yığmış, boyu bir metr səksən beş santimetr olan, mütənasib bədənli bu qızı «Qızılbaş» iki min manat müqabilində bir günlük villasına gətirtmişdi. Peşəkar masajçı olan bu iyirmi altı yaşlı qızın gecəni villada qalacağı, masajla yanaşı digər xidmətlər də göstərəcəyi əvvəlcədən razılaşdırılmışdı.

«Qızılbaş»ın tüklü bədəninə baxan qız dilləndi:

-Zəhmət olmasa əvvəlcə fitəni açın, sonra üzü üstə çevrilin. Birinci, kürəklərinizdən başlayacağam.

Fitəni bir qədər boşaldıb uzandığı yerdə fırlanan «Qızılbaş» rahat olmaq üçün qollarını çənəsinin altına dayaq verdi.

Qız, əynindəki qısa, açıq mavi rəngli xalatın yuxarı düyməsini açıb əlində tutduğu qabdakı ətirli yağın yarısını «Qızılbaşın» belinə boşaltdı. Sonra, yağı onun kürəklərinə yayıb ovuşdurmağa başladı.

İsti yağın hərarətindən və qızın əllərinin təmasından xumarlanan «Qızılbaş» başını yana çevirib bayaqdan çənəsini dayaq verdiyi qollarının üstünə qoydu və gözlərini yumdu. Qız doğrudan da öz işinin peşəkarı idi. Yüngül əl hərəkətləri ilə başlayan masaj, təxminən beş dəqiqədən sonra daha sərt hərəkətlərlə əvəz olundu. Artıq bədəni qızışan «Qızılbaş» bu hərəkətlərdən daha çox ləzzət alır, hərdən gözünün ucu ilə ehtirasla qıza baxır, sonra yenidən başını qolarının üstünə qoyurdu. Təxminən on beş dəqiqədən sonra kürəklərini və boynunu ovuşdurub qurtaran qız yenidən dilləndi:

-İndi arxası üstə çevrilin.

Bu ev sahibinin ürəyincə oldu. İndi daha qızın hərəkət etdikcə yırğalanan sinəsinə, idmançını xatırladan möhkəm bədəninə və düz, əzələli ayaqlarına rahat baxa biləcəkdi. Fitəni əli ilə tutub arxası üstə çevrildi, yastığı düzəldib əllərini başının altında çarpazladı. Hələ də istiliyini saxlamış yağdan ovcuna tökən qız fitəni bir qədər yuxarı sürüşdürüb əyildi və onun sol budunu ovmağa başladı. Xalatın açıq yaxasından yarıya qədər çöldə qalan sinəsi yırğalandıqca «Qızılbaş»ın bayaqdan baş qaldıran ehtirası daha da artdı. Bir azdan bu qızla keçirəcəyi gecənin həzzini fikirləşib qeyri-ixtiyari uzandığı yerdə qurdalandı.

 Bu qızı ona çox yaxın bir dostu məsləhət görmüşdü. Bir azdan sağ budunu ovxalamağa başlayan qız, boşalmış yağ qabını dəyişmək üçün bir qədər aralıdakı dolaba tərəf getdi. Onun uzun çılpaq ayaqlarına, qısa xalatının zorla örtdüyü arxasına baxan «Qızılbaş» daha hisslərinə hakim ola bilməyəcəyini, gecəni gözləməyə səbrinin çatmayacağını bütün vücudu ilə hiss etdi. Qalxıb oturdu və qabı götürüb qayıdan qızın qolundan tutub özünə tərəf çəkdi. Sonra iki əli ilə xalatının yaxasından tutub var gücü ilə yanlara dartdı. Xalatın qırılan düymələri döşəməyə səpələnib hərəsi bir tərəfə diyirləndi. Yağ qabını yerə atan qız gülümsəyib heç nə demədən onun qucağına oturdu.

 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.07.2023)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.