Super User
Unutmayaq, unutdurmayaq!
BU GÜN ARƏSTƏ BAXIŞOVANIN ŞƏHADƏTİ GÜNÜDÜR
Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Biz bir xalq olaraq bəşər tarixi boyunca çox ağır yollardan keçərək etnik təşəkkül tapmış, öz soy-kökümüzü qorumağı, damarlarımızda ulularımızın əmanəti türk qanını daşımağı bacarmışıq. Bir əsr öncəyə qayıtsaq əfəndilərin əl əməyi, göz nuru qurduğu məmləkətin hər qarışının qədrini daha gözəl başa düşə bilərik. Məhz elə o dövrlərdə rəhmətlik ziyalılarımız maariflənməyə xüsusi diqqət etmiş, şəriət mollalarından xalqı arındırmaq üçün məhz öz qızlarına, yoldaşlarına təhsil imkanı sunmuş, xalqın avamlığının qabağını almaq üçün canları uğruna savaşıb ağır işgəncəli günlərdə belə Vətən sağ olsun demişlər.
Tarixin tozlu səhifələrini vərəqləyib biraz daha yaxın keçmişə nəzər salsaq, ürək dağlayan mənzərənin şahidi olarıq. Xalqımıza qarşı törədilən genosid göz önündə olsa da, dünya bu haqsızlığa göz yummuş, körpələrin gözü önündə analarının boğazı kəsilmiş, əli silah tutmayan sivillər qırılmış, qarda donan meyidlər zorlanmış, hamilə qadınların qarnından bıçaqla doğranaraq uşaqları çıxarılmışdır. Tükürpədəndir elə deyilmi? Bir xalqın milli qürurunu qırmaq, o müharibədəkilərə ömür boyu iz qoyacaq travmalar yaşatmaq çox ağır olsa da, ilahi ədalət tez-gec öz yerini tapa bilir. İndi isə hamımıza məlum olan, göz yaşlarımızın gülüşümüzə qarışdığı yaxın keçmişə səyahət edək. Nə az nə çox, cəmisi üç il öncə generalını şəhid verən xalqın səbr kasası necə daşdısa ani qərarla müharibə elan edildi və biz o gündən etibarən həm ağlayıb həm güldük. Bir yanda şəhid verən millətim bir yanda öz torpaqlarını şəhid qanı ilə geri aldı. Neçə evə od düşdü, neçə evin ocağı söndü, ataların beli büküldü, anaların saçlarına dən bir gecədə düşdü
.2783, 2884, 3000, 3278 və daha çox şəhid adı eşidirdik o ərəfədə. Həmən şəhidlər təkcə bir evin yox bir xalqın şəhidi, bütün millətin qan yaddaşı olmuşdur. 3il öncə bu gün biz neçə şəhid verdik Allah bilir. Ancaq, mən onlardan birini çox yaxşı tanıyıram. O, Azərbaycanın qadın şəhidlərindən biri olan Arəstə Baxışova idi. 1989-cu ildə Xaçmazda dünyaya göz açan və daha uşaq yaşlarında ikən atasını itirib yetim böyüyən çavuşumuz Arəstə Baxışova 31 yaşında müharibədə şəhid olmuşdur. Ondan geriyə Vətən əmanəti Mərdan adında bir oğlu və Zəhra adında bir qızı qalmışdır.
Bu gün isə biz tam müstəqillik əldə etmiş, öz torpağı ilə olan sərhədləri yıxıb vahid Azərbaycan halında dəmir yumruq altında birləşmişik. Bu sətirləri qələmə alarkən göz yaşlarımı saxlaya bilməsəm də, qəlbimin dərinliklərində kədərimə qarışmış bir hüzün var ki, o hüznə Xudayar təsnifi, Həşimov gülüşü, Mübariz cüssəsi, Albert əqidəsi, Salatın, Çingiz şücaəti, Tağıyev təhsili, Əhməd Cavad kişiliyi, Nərimanov duruşu, Rəsulzadə əmanəti bir qürur qarışmışdır.
Allah bütün şəhidlərimizə rəhmət eləsin. Onları yad etmək bizim vətəndaşlıq borcumuzdur. Unutmayaq, unutdurmayaq!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Müharibə dövrü ədəbiyyatının yaradılması günümüzün əsas çağırışlarından biridir
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Cəfər Cabbarlı adına Gənclər Kitabxanasında Azərbaycan Ədəbiyyat Fondu və “Azərbaycan–Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin təşkilatçılığı ilə “Müharibə dövrü ədəbiyyatı” mövzusunda dinləmələr keçirilib.
“Nəyimiz var və nəyə ehtiyac duyulur” altbaşlığı ilə keçirilən dinləmələrdə ölkənin tanınmış yazıçıları, jurnalistləri, ictimai xadimləri, şəhid ailələri iştirak ediblər.
İlk öncə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda canlarını fəda etmiş Qarabağ müharibəsi şəhidlərinin əziz xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Dinləmələrin ümumi ruhunda özünü qabarıq göstərən başlıca amil o olub ki, bugünkü zəfərimizin gələcək nəsillərə çatdırılmasında müstəsna rol oynayan keyfiyyətli ədəbi nümunələrin ortaya qoyulması zəruridir, eləcə də gənclərin vətənpərvərlik ruhunda torpaqlarımızın bütövlüyü uğrunda mübarizə ruhunda tərbiyə olunmasında dövlət siyasəti ilə paralel olaraq, milli ədəbiyyatın da mühüm rolu var. Məhz Azərbaycan ədəbiyyatı xalqımızın Vətən müharibəsində tarixi Zəfər qazanmasına mənəvi stimul verib. Ali Baş Komandanımız İlham Əliyevin rəhərliyi ilə hər cür igidlik nümunəsi göstərməyə hazır olan yeni nəslin təmsilçiləri üçrəngli bayrağımızı Xankəndinin, Şuşanın, Laçının, Kəlbəcərin ən uca zirvələrinə taxıblar. Bu isə həm də müstəqillik və Vətən anlayışlarının daha dərindən dərk olunması yönümündə milli ədəbiyyatımızın xalq qarşısında xidməti kimi dəyərləndirilir.
Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Baş Direktoru, Avrasiya Millətlər Assambleyası Ədəbiyyat Şurasının həmsədri, tanınmış yazıçı, Əməkdar jurnalist Varis dinləmələrin məqsəd və məramını açıqlayaraq qeyd edib ki, 30 illik bir dövr ərzində torpaqlarımızın işğaldan azad olunması mövzusu daha da aktuallaşıb. Bu gün Azərbaycan xalqının Zəfər qazandığı 44 günlük Vətən müharibəsinin qalibiyyətindən bəhs edən ədəbiyyat nümunələrinin yaradılması əhəmiyyətindən danışaraq, əsrlər boyu müharibə, qələbə mövzularında qələmə alınan “Hərb və sülh”, “Əlvida, silah”, “Qərb cəbhəsində dəyişiklik yoxdur”, Ali və Nino” kimi dünya ədəbiyyatı inciləri ilə bir sırada dayanacaq, Şanlı Zəfər tarixini bütün çalarları, qalibiyyəti ilə təsvir edəcək nəzm və nəsr nümunələrinin yazıldığını və gələcəkdə də yazılacağı əminliyini dilə gətirib.
“Son illərdə bu barədə çoxlu dəyərli əsərlər yazılıb, amma müqəddəs savaşı, xalqımızın mübarizə əzmini, ordumuzun qəhrəmanlığını dünya ədəbi platformasına çıxara biləcək bədii nümunələr hələ yetərincə deyil. Biz bu gün müharibə mövzusunun ədəbi müstəvidə daha dolğun işıqlandırılması ilə bağlı qarşıda duran vəzifələrdən danışaraq bu vəzifələrin reallaşdırılması yollarını aramalıyıq”.
Sonra “Azərbaycan-Türkiyə Sosial Tərəqqiyə Yardım” İctimai Birliyinin sədri, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının, UNESCO nəzdində Beynəlxalq Professional Rəssamlar Ittifaqının üzvü Nigar Helmi Abbasbəyli çıxış edərək Qarabağ həqiqətlərinin dünyada tanınması işində mədəniyyətin ümdə vəzifələrindən bəhs edib, örnək olaraq özünün bir sıra Avropa ölkələrində nümayiş olunan “Qarabağ mirası” sərgisindən danışıb. Qeyd edib ki, mədəniyyətin bütün sahələrində, o cümlədən də bədii ədəbiyyatda müharibə mövzusunun aparıcı rolu daha da gücləndirilməli, bizə qarşı mənfur düşmənin apardığı mədəni soyqırımı faktları hər vasitə ilə ifşa olunmalıdır.
Əməkdar elm xadimi, Dövlət mükafatı laureatı, Filologiya üzrə elmlər doktoru, professor, Aşıqlar Birliyinin sədri Məhərrəm Qasımlı müharibə dövrü ədəbiyyatından bəhs edərkən İkinci Dünya Müharibəsi dövründə Azərbaycanda yaranan ədəbiyyatı bir nümunə kimi qəbul etməyin vacibliyini vurğulayıb, həmin dövrdə ən məhsuldar yazıçı olan görkəmli ədib Mir Cəlalın yaradıcılığından bəhs edib, ədibin müharibə mövzusunda qələmə aldığı əsərlərinin, xüsusən “Vətən yaraları”nın hazırkı ədəbi nəsil üçün əsl örnək olduğunu konkret misallarla əsaslandırıb.
Xalqımızın mübarizələrlə dolu şərəfli tarixi haqqında bir neçə sanballı əsərin müəllifi olan, 44 günlük müharibə barədə “Cığır” kimi sanballı bir roman ortaya qoyan yazıçı, Əməkdar mədəniyyət işçisi Yunus Oğuz müasir ədəbi prosesdə müharibə mövzusunun tutduğu yer, yazılan əsərlərin təbliği, xarici dillərə tərcüməsi kimi ümdə məsələlərdən danışıb. Eyni zamanda ölkə kinematoqrafiyasının müharibə mövzulu ədəbiyyata biganəliyindən söz açıb.
Filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent, yazıçı-publisist Şərəf Cəlilli müharibə dövrü ədəbiyyatı mövzusunu daha geniş anlamda qavramağın vacibliyinə diqqət çəkib. O, hazırkı Qarabağ müharibəsi, ötən əsrdəki İkinci Dünya Müharibəsi çərçivəsini bir qədər də genişləndirərək ötən əsrin əvvəllərində Azərbaycanın öncə Çar, ardınca bolşevik Rusiyası ilə apardığı mücadilələrə toxunub. Arxiv materialları əsasında araşdırdığı bu dövrdə mücadilələrdə fərqlənmiş Mirzə Nəsrulla Əmirov kimi fədailərən obrazlarını yaratmaqla bədii ədəbiyyatın gənc nəslin vətənpərvərlik və qəhrəmanlıq ruhuna gətirəcəyi töhfələrdən bəhs edib.
Cəfər Cabbarlı adına Gənclər Kitabxanasının direktoru Aslan Cəfərov 200 ilə yaxın bir zaman kəsiyində torpaqlarını parça-parça itirən Azərbaycanın bu gün öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməsi, əzəli torpaqlarını geri qaytarması Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin uğurlu, uzaqgörən diplomatik siyasətinin, polad iradəsinin bariz nümunəsi olduğunu diqqətə çatdıraraq, bu gün sevincini yaşadığımız Zəfər tariximizdən bəhs edən əsərlərin qələmə alınmasından danışıb. Və kitabxananın nəşr etdirdiyi, 44 günlük müharibəyə həsr olunmuş, 20-ə yaxın gənc yazarın qələminin məhsullarınln toplandığı “Sən azadsan” kitabı haqqında məlumat verərək, bu kimi dəyərli əsərlərin gələcəkdə bir çox ali və orta məktəblərin, kitabxanaların rəflərini bəzəyəcəyini, tarixi araşdırmaq üçün əvəzsiz dərslik olacağını qeyd edib.
Filologiya elmləri doktoru, “Bütöv "Azərbaycan bədii təfəkküründə Şuşa” kitabının müəllifi Esmira Fuad, Azərbaycan Yazıçılar Birliyi sədrinin müşaviri, Cənubi Azərbaycan ədəbiyyatı bölməsinin müdiri Sayman Aruz, “Zəfər” Şəhid Ailələrinə Dəstək İctimai Birliyinin İdarə Heyətinin üzvü, Səbail rayon Mərkəzi Kitabxanasının direktoru, Şəhid Polkovnik-Leytenant Vidadi Xəlilovun xanımı Nərmin Xəlilova, Dövlət Qulluğu Müşaviri, Qarabağ müharibəsi veteranı, Əməkdar jurnalist, 1ci və 2ci Qarabağ müharibəsi ilə bağlı çoxsaylı kitabların, eyni zamanda “44 günlük savaşın 444 cəngavəri" 2 cildliyinin müəllifi Əntiqə Qonaq, tanınmış tele-jurnalist, "Xəzərin sahilində" layihəsinin rəhbəri, Sənətşunaslıq üzrə Fəlsəfə doktoru, 1ci Qarabağ müharibəsi Şəhidi Zahid Bayramovun bacısı Fəxriyyə Lilpar, Şəhid Bakir Quliyevin qızı, Milli Qəhraman Seymur Məmmədovun bacısı, Azərbaycan Televiziyasının "Ədəbi abidələr” proqramının müəllifi, 8 il Hərbi vətənpərvərlik Proqramları Baş redaksiyasının redaktoru olmuş, döyüş bölgələrindən reportajları ilə tanınan jurnalist Təranə Bakirqızı, araşdırmaçı jurnalist, Qarabağ müharibəsi Şəhidləri barədə silsilə kitabların müəllifi Aida Eyvazlı çxışlarında mövzuya dair fikirlərini bölüşüblər, maraqlı təkliflər irəli sürüblər.
Habelə, 44 günlük müharibə ilə bağlı ortaya çıxan ən ciddi layihələrdən biri, müharibə iştirakçıları olan şairləri bir araya gətirən “İgidlərin SÖZÜ” layihəsindən söz açılıb, layihənin rəhbəri, tanınmış şair, Dünya Poeziya Hərəkatının koordinatoru Nigar Həsənzadənin bu layihəni yaratmaq zərurəti qabardılıb, layihə üzvü Cavid Qasımov öz səngər şeirlərini səsləndirib.
Tədbirdə həmçinin Naxçıvanın Şərur mahalının Yaycı kəndində doğulan, Bakıda böyüyüb orta və ali təhsil alan, heç vaxt üzünü görmədiyi Qarabağ uğrunda gedən 44 günlük Vətən savaşında tarix yaradanların sırasında yer alan, Füzuli, Cəbrayıl, Laçın, Xocavənd və Şuşa şəhərləri uğrunda gedən döyüşlərdə düşmənə qarşı mərdliklə vuruşaraq müxtəlif medallarla təltif olunan Abbas Qasımov öz döyüş xatirələrini danışıb, onun anası İlkanə Qasımova isə bir əsgər anasının çəkdiyi iztirabları, məşəqqətləri dilə gətirərək müharibə ədəbiyyatı üçün yazıçılara yeni mövzu verib.
Dinləmələr zamanı müharibə mövzusunun ədalət və sülh problemi ilə vəhdət təşkil etdiyinə və yazarların bədii nümunələrə məhz bu aspektdən yanaşmalı olduqlarına da diqqət çəkilib. Qələbəni bədii dillə əsaslandıran, təsəlli verən müharibə ədəbiyyatının qəlbləri tərpədə bilməsi, hər kəsi yaxşı mənada həyəcanlandırması üçün yazarların bütün istedad və bacarıqlarını səfərbər etməsinin vacibliyi dönə-dönə vurğulanıb.
Tədbirin sonunda xatirə şəkli çəkdirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
“Ulduz”un Qulu Ağsəs dönəmi
Təranə Dəmir, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Azərbaycanın mətbu orqanları içərisində öz çəkisi, sanbalı və dəyəriylə seçilən (zənnimcə, ən birincilər sırasında duran) "Ulduz" bu günəcən çox uzun, keşməkeşli və dolanbac yollardan keçib. Uşaqlığımızın, gəncliyimizin jurnalı olaraq həmişə diqqət mərkəzində olub və oxucu sevgisini bu günəcən qoruyub saxlayıb.
Sözünü deyən, öz imzası ilə dünəndən bu günə inamla yol gələn yaradıcı insanların söz yuvası olub həm də "Ulduz". Bu yuvada nə qədər şairlər, yazıçılar yetişib, pərvazlanıblar. Jurnal bütün dönəmlərdə həmişə ən aktual mövzulara toxunmaqla ölkənin mədəni həyatındakı bütün yenilikləri özündə əks etdirib. Onun formalaşmasında, ölkənin ədəbi mühitinin işıqlanmasında böyük əməyi olan, öz peşəkarlığı və obyektivliyi ilə seçilən yaradıcı heyətin əməyi də danılmazdı.
"Ulduz” ulduz olaraq bütün zamanlarda mənən saflaşdırıb, öyrədib. Axı mətbuat zamanın aynasıdı deyirik. Burda hər şeyi olduğu kimidi. Dünyanın hər üzü.
Jurnal 1967-ci ildən üzübəri müxtəlif söz adamlarının rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərib və həqiqətən, zaman-zaman həqiqi ulduza çevrilib. Hansı yandan baxsaq, "Ulduz" ulduzdu.
...Bu günsə mən " Ulduz"a Qulu Ağsəs tərəfdən baxmaq istədim. Mübaliğəsiz. Eynəyinin arxasından ürəyindəkiləri oxuya-oxuya həm də.
Qulu Ağsəs çalışqandı. Hətta deyərdim ki, bir az da artıq çalışqandı. Bu çalışqanlığın arxasında həm də sələflərinin qoyub getdiyi işə peşəkarlıqla yanaşmaq məsuliyyəti də var. Zarafat deyil, " Ulduz" mətbuat tarixinə öz adını möhürləmiş, dəyərli ustadların əlindən, zamanın ələyindən keçmiş, gözəl ədəbi nümunələri özündə ehtiva edən, müəyyən yaşa çatmış ədəbiyyat jurnalıdı. Bu ağır yükün altına girmək, onu bu gündən sabaha ötürməksə hər yaradıcıya nəsib olmaz.
Qətiyyətlə deyə bilərəm ki, “Ulduz" bu gün bir Qulu Ağsəs dönəmini yaşayır. Bir az da işıqlı, bir az da parlaq. Özünəməxsusluq da var bu dönəmdə. Həm də heç kimə bənzəməmək, özünə can atmaq həvəsi. Jurnalı vərəqlədikcə hiss edirsən ki, Ağsəs üçün forma və məzmun mükəmməlliyi, mətn rəngarəngliyi və dolğunluğu önəmlidi. Bilirsən ki, şair irəliyə can atır, yenilik axtarışındadı. Bunu jurnalın hər buraxılışında hiss edirsən.
Şair üçun mətn də adamdı. Canı, ruhu var. Onun fikrincə, mətni incitmək olmaz. Mətnin nazıyla oynamaq lazımdı. Gözümüzün nuruyla, ürəyimizin oduyla yetişdirib ərsəyə gətirdiyimiz yazılar öz yerini tapanda çiynimizdən böyük bir yük götürülür. Baxın, biz təkcə öz yazılarımızın məsuliyyətini daşımaqda çətinlik çəkirik. Qulu Ağsəs isə hər buraxılışda bizim kimi neçə müəllifin narahatlığını və məsuliyyətini öz üzərində hiss edir, hər mətnin üzərində öz balası kimi əsir. Narahat olur, qoruyur. Ta ki, jurnal ərsəyə gələnəcən, yeni "Ulduz" doğulanacan. Bir yandan oxucu zövqü, bir yandan müəllif hüquqlarının qorunub saxlanılması baxımından hər şeyin dolğun və mükəmməl ərsəyə gəlməsi üçün yorulmadan, gecə -gündüz çalışır. Özü də yüksək peşəkarlıqla. Həm də sevgiylə. Ümumiyyətlə, Qulu Ağsəs mükəmməlliyə can atan yazardı. Amma bununla belə ən zəif yazıların taleyi də onu narahat edir. Əlbəttə, müəlliflə oxucu arasında narazılıq yaratmadan həm də. İşinin ustası olmaq hər rəhbərə, hər işçiyə nəsib olmur bəzən. Amma inamla deyə bilərəm ki, Qulu Ağsəs gözəl şair, gözəl publisist olmaqla yanaşı, gözəl icraçıdı həm də. “Ulduz"-un heç bir buraxılışı bir-birini təkrarlamır və əvəz etmir. O, hər dəfə görüşümüzə fərqli məzmunda, fərqli keyfiyyətdə gəldikcə bir daha əmin oluruq ki, ruhumuzun jurnalı əmin əllərdədi . "Ulduz" üz qabığından tutmuş içindəki yazılara qədər ulduzdu. Qulu Ağsəs şeirində olduğu kimi işində də son dərəcə tələbkar və məsuliyyətlidi. Gənc istedadlılara göstərdiyi qayğı və diqqət isə bir ayrı söhbətin mövzusudu. Onun həm də vaxta , zamana çatmaq öhdəlikləri də var. Hər şey zamanında və dəqiqliklə həyata keçməlidi. Bəlkə də, qıraqdan bir az sərt görünə bilər. (Eynəkdə). Amma yalnız uzaqdan. Şair-rəhbər, rəhbər-şair redaksiyaya təqdim olunan bütün yazıları gözlərinin nurundan keçirir. Dərc olunan mətnlərin üstündəki işıq gözünü qamaşdırır və öz-özünə "belə insanlar varsa, yaşamağa dəyər"-deyirsən. Bu yazdıqlarım Qulu Ağsəs haqda düşündüklərimin yalnız balaca bir hissəsidi. Əminəm ki, Ağsəsin söz və öz dünyasına işıq tutmaq üçun hələ çox zamanımız olacaq. Hələliksə, ədəbiyyatın keşiyində dördgözlə dayanan şairə sevdiyi işində dözüm, səbir və mətanət arzulayıram . Onsuz da uğur həmişə var.
Görüşənədək, əziz oxucu!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Ya eşqin ortasındasan, ya da xaricində… - 5 MÜƏLLİFİN MÜŞTƏRƏK YAZISI
Təqdim edir: Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Sərhəddi olmayan bir işlə məşğuluq biz yazıçılar. Minlərlə fərqli fikirləri sığdırırıq qəlbimizə. Lakin bəzən, eyni nöqtədə dayanır, bir irəli, bir geri baxır, bir-birimizdən dəstək tapırıq. Bu gün sizə təqdim etdiyim bu yazı da məhz komandanın, birgəliyin simvolu olsun. Bəyənəcəyinizə inanıram. Xoş mütaliələr.
Eşq, nə yaxınmışsan sən kədər, qəmə,
İndi düşünürəm, səhv məndədirmi?
Sonra baxıram ki, nə yaşadıq biz?
Sən məndən uzaqsan, mən isə aciz.
Kübra Əliyeva
Oxuduğum bir kitabda belə bir cümlə keçirdi: “Ya eşqin ortasındasan, yəni mərkəzində, ya da xaricindəsən, yəni həsrətində”. Anlaya bilmirdim o zaman bu cümlənin tam olaraq nə demək olduğunu, ya da daha düzünü desək, eşqin nəyə qadir olduğunu… Üzərindən 1 il keçməmişdi mən eşqin səsini eşidib harada olduğumu, nə etdiyimi unudanda… Hə, gec-tez hamını tapan, sözlərlə yox, hərəkətlərlə, gözlərlə özünü başa salan o eşq bu imiş demək. Mən onu tanıyana qədər yaşamamışammış. Sən demə, insanın bu keşməkeşliklərlə dolu həyatda illərlə öyrəndiyini bircə günə öyrədirmiş eşq…
Səmiyyə Tağıyeva
Eşq. İnsanı neçə yaşında olmasından asılı olmayaraq, uşaqlaşdıran bir duyğudur. Bu duyğuya tutulması ilə etdiklərimizi unutdurması... Nədir bu eşq? Bir yerdə eşitmişdim. Deyilirdi ki, tilsimdir eşq. Həqiqətən belədirmi? İstəmədən, gözləmədənmi tutuluruq bu eşqə? Bizmi onu idarə edirik, yoxsa omu bizi idarə edir? Türklərin dediyinə görə "eşq" səssiz başlayıb, səsli bitərmiş. Bəlkə də içimizdəkiləri ifadə edir. Sən demə, aşiqlər qədər çılğındır eşq..
Əfsanə İsmayılova
Eşq insanın daxilindəki xoşbəxtliyi oyadan, daima səbəbsizcə simanda gülümsəmə yaradan, ayaqlarını yerdən kəsən gözəgörünməz bir gerçəkdir mənim gözümdə. Eşq bu qədər gözəlsə, bəs onda niyə kədərləndirir qəlbləri?
Bir çoxlarına görə eşqin düşməni qürurdur. Qürur sanki insanın belinə bağlanmış ağır bir yük kimidir. Üstündə o yükün ağırlığı varkən uça bilməzsən, halbuki aşiqsənsə uçmalısan. Uçmaq sadəcə quşlara aid bir şey deyil axı, eşqdən də uçar insan. Sadəcə, uçmağı bacarmaq və tarazlığı saxlamaq lazımdır.
Ayşən Səlimova
Qürur... Birini sevərəkdən ondan uzaq durmağa vadar edən yeganə hiss. Niyə var axı bu qürur? Bu cür gözəl duyğular var ikən, dünyada eşq adlanan unikal, əvəzolunmaz bir hiss var ikən, axı niyə məhz qürur? Bəlkə də, özümüzü müdafiə formamız idi bu. Bəzi vaxtlarda da qəlbimizə "sus" deməyin başqa bir yolu idi. Hərdən "onu sevirəm" cümləsindən sonra gələn "o da məni sevirmi?" sualı idi bəzilərimiz üçün. İncidirdi bəşəriyyəti qəliz sualları ilə. Şübhələri ilə yaralayırdı. Halbuki sevmək var idi, elə deyil? Nəyə lazım idi axı bu qürur.. İnsanın özünü sorğulaması ilə başlayırdı hər şey. Bunun isə tək bir adı var idi. Qürur. Aşiq olanda qanadlarımızı qırmaq üçün səbəb axtaran qürur..
Ləman Mustafazadə
Eşq və qürur... Hərb və sülh kimi... Zidd qütblər hər zaman çəkərmi bir-birini? Hər gecənin bir səhəri açılırmı həqqiqətən? Niyə Məcnun olmadan Leyli axtarar ki həyatına? Qorxuruq bəlkə də. “Qürurumu əzə bilmərəm” deyən hər kəs ən çox özünü itirməkdən qorxur elə. Özünü bir başqa bədəndə tapmaqdan, öz ruhunu başqa bir bədənə həbs etməkdən. Bəlkə də nağıllar aləminə dalmaqdan... Ən çox da aciz olmaqdan...
Amma yox, nə sevgi acizlikdir, nə qürur cəsarət. Öz ruhumu, qəlbimi qoruyum deyə sevdiyim, aşiq olduğum ruhu itirə bilmərəm mən. Mən sənin üçün qürurumu qurban verib gəlirəm indi, əllərini tutmağa. Yetər ki, sən də gəl, ətrafdakı hər şeyə, hər kəsə rəğmən, Qaraqanın da dediyi kimi, sevgi ilə günahları yumağa...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Bakıdakı Rus evində Aleksandr Ostrovskiyə həsr olunan konsert keçirilib
Bakıdakı Rus evində böyük rus dramaturqu Aleksandr Ostrovskinin anadan olmasının 200 illiyinə həsr olunmuş konsert keçirilib.
Rusiya İnformasiya və Mədəniyyət Mərkəzindən verilən məlumata görə, tədbir Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası (BMA) və Bakıdakı Rusiya Evinin birgə təşkilatçılığı ilə baş tutub. Layihənin aparıcısı və kuratoru sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, BMA-nın baş müəllimi Alyona İnyakinadır.
Konsert axşamında A.N.Ostrovskinin əsərlərinin motivləri əsasında yazılmış musiqi əsərləri, habelə görkəmli dramaturqun pyeslərindən məşhur monoloqlar səslənib.
Konsert proqramında Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının solisti Yuliya Heydərova, BMA-nın konsertmeysteri Dilarə Kərimova, BMA-nın baş müəllimi Lalə Muxtarova, Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının artisti Ruslan Persan, beynəlxalq müsabiqələrin laureatları Nəriman Əliyev və Emil Malıgin, BMA-nın məzunları Əminət Əhmədova və Nərgiz Məmmədova, həmçinin "Yaşlek" Tatar Gənclər Mərkəzinin gənc istedadları iştirak ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
PAŞA Həyat” və “İRS” nəşriyyat evi yeni “Şirvanşahların minilliyi” və “Kəlam və fırça” kitablarını təqdim edib
“PAŞA Həyat” şirkətinin dəstəyi ilə “İRS” silsiləsi çərçivəsində nəşr edilən “Şirvanşahların minilliyi” və “Kəlam və fırça” kitablarının təqdimat mərasimi keçirilib.
Şirvanşahların hakimiyyət tarixini əhatə edən “Şirvanşahların minilliyi” , digəri isə Təbriz miniatür məktəbinin öz qiymətli və zəngin nümunələrini bizə təqdim edən “Kəlam və fırça”dır. Kitablar Azərbaycan ilə yanaşı beynəlxalq səviyyədə Azərbaycan, rus və ingilis dillərində yayımlanmışdır.
AzərTAC xəbər verir ki, tədbirdə çıxış edən “İRS” jurnalının baş redaktoru Musa Mərcanlı bu günədək “İRS” seriyasından olan bütün kitabların oxucular tərəfindən çox maraqla qarşılandığını bildirib.
“Minillik tarixi olan Şirvanşahlar dövlətinin Azərbaycan tarixində mühüm yeri var. Çünki min il ərzində o dövlətdə elə proseslər baş verib ki, sözün həqiqi mənasında bütün dünya xalqları üçün bir örnəkdir”, - deyə baş redaktor diqqətə çatdırıb.
“PAŞA Həyat Sığorta” ASC-nin İdarə Heyətinin sədri Niyaz İsmayılov bu kitabların ölkə tarixinin, mədəniyyətinin nümayiş etdirilməsində əhəmiyyətli olduğunu qeyd edib, tariximizin hər kəs tərəfindən dərindən araşdırılmasının vacibliyini, “PAŞA Həyat” şirkətinin korporativ sosial məsuliyyət fəaliyyətində bu vacib istiqamətin mühüm önəm kəsb etdiyini vurğulayıb. O, indiyədək 20-dən çox kitabın buraxıldığını və bu cür layihələrin bundan sonra da davam etdiriləcəyini bildirib.
Tədbirdə digər çıxış edənlər – Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti akademik İsa Həbibbəyli və tarix üzrə fəlsəfə doktoru Səbuhi Əhmədov Azərbaycan tarixinin gələcək nəsillərə ötürülməsində kitabların əhəmiyyətindən bəhs ediblər. Bildirilib ki, “İRS” seriyasından olan “Şirvanşahların minilliyi” kitabında Şirvanşahlar dövlətinin iqtisadi, beynəlxalq və digər əlaqələrinə aid yeni yanaşmalar, faktlar qeyd edilib. Kitabın Azərbaycançılıq ideyalarını izləyən qiymətli bir kitab olduğu diqqətə çatdırılıb.
Təqdimat mərasimində rəsmi qonaqlar, dövlət və ictimaiyyət nümayəndələri, media mənsubları iştirak ediblər.
Tədbir bədii hissə ilə davam edib.
Xatırladaq ki, “İRS” silsiləsi çərçivəsində ərsəyə gələn kitablar cəmiyyətimizin və ölkəmizin mədəni sərvətlərini tanıtmaq üçün əhəmiyyətli rol oynayır. Azərbaycanın qədim tarixini, füsunkar təbiətini, çoxəsrlik mədəniyyətini özündə əks etdirən yüksəkkeyfiyyətli çap məhsullarının hazırlanmasına tarixçilər və xarici mütəxəssislər də cəlb olunur.
“PAŞA Həyat” və “İRS” nəşriyyat evinin birgə əməkdaşlığı çərçivəsində indiyədək çox sayda kitab işıq üzü görüb. Bunlar nəşr olunmuş “Qədim qalanın yuxuları”, “Qobustan – minilliklər kitabı”, “Təbrizin sehrli nağılları”, “Qədim və gözəl Qarabağ”, “Məftun edən şəhər”, “Bakı simfoniyası”, “Daş keşikçilər”, “Zəfər Salnaməsi”, “Qarabağ – əsrlərin salnaməsi”, “Gəncə - Nizami yurdu”, “Şəki - Gözəlliyin Sehri”, “Salam, Azərbaycan!”, “Qarabağın Qara Kitabı” və “Qarabağ – Qələbə Yolları ilə”, "Şuşa. Zirvədən uca", "Şuşa. Qarabağın ulduzu", "Gizli ölüm toxumları" və “Dirçəliş. Başlağıc” kitablarıdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Siz qadınları kimdən, nədən qorumaq istəyirsiniz?!
Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Sonra gəlib deyirlər ki, mən öz qadınıma bağlıyam, mənim vəzifəm onu qorumaqdır. Nazim Hikmətin bir sözü ağlıma gəldi, sizdən də soruşmaq istərdim, qadınları kimdən, nədən qorumaq istəyirsiniz?
Qəlbinizdə təməli atılan o murdar niyyətlərdən öncə söz atmağa, sonra əməldə təcavüzə, daha sonra zorla özünü sevdirməyə və öldürməyəmi keçərək qoruyacaqsınız qadınlarınızı? Seçim azadlığı deyib bar-bar bağırandan sonra etdiyiniz barbarlığı demirəm hələ, qadının qəlbində sevgi yaranmayanda zorlamaqdırmı sizin sevginiz? Ya şiddət edib, qürurunu alçaldıb, qəlbini qırdıqdan sonra 2 kəlməyə, 3-5 zinət əşyasına satın almağa çalışmağınızdırmı sizin şiddətli sevginizin bariz nümunəsidir?
Mən qətiyyən feminist və ya feminizm tərəfdarı deyiləm, sadəcə ağız dolusu qadından danışanların, beyinlərinin, boş ürəklərinin nə qədər daş olduğunu ifadə etməyə çalışıram. Bir düşünsənə, sevirsən deyə çəpərlər hörüb, əngəllər qoyaraq sahiblənmək həqiqətən sevgidir? Sevdiyin xanımı işləməyə, qız övladını oxumağa qoymayanlar, sabah isə qızına və ya həyat yoldaşına bir həkim və ya başqa sahədən bir mütəxəsis lazım olanda qadın həkim, qadın işçi axtaranlardır. Onda belə çıxır ki, o, əxlaqsızlıq dediyi şeyləri yəni, oxumağı, təhsil almağı özünkünə ar bilir, amma başqa bir xanıma ehtiyacı olanda onun "əxlaqsızlığı" vecinə olmur?
Nə vaxta kimi davam edəcək axı bu düşüncə tərzi? Nə vaxta kimi öz nəfsinə yiyə dura bilməyənlərə görə hansısa namuslu kişinin qızı, həyat yoldaşı küçədə yeriyəndə sözlü və əməlli təcavüzlərə məruz qalacaq?Nə vaxta kimi qətliamlara göz yumulacaq?Nə vaxta kimi Emine Bulutlar övladlarının gözü önündə öldürüləcək? Nə vaxta kimi təhsil almaq, işləmək, gəzintiyə çıxmaq, idman etmək, adicə küçədə bir ton yüksək səslə gülüb bir qarış qısa ətək geyinmək günah, "şiddətlə sevilmək", təcavüzə məruz qalanda-“Qızın gözü-başı qaynamasa söz atıb başına oyun açan olmaz" kimi ifadələr, intihar eləsə “pis olub” düşüncəsi, küçə ortasında döyülmək namusun ən əsas əməlləri kimi mübah olub, normal qarşılanacaq, hə?
Bunlar nə vaxta kimi olacaq, bilmirəm, amma, şüurumuzu formalaşdırmağın öz əlimizdə olduğunu yaxşı bilirəm. Çalışaq, öncə manqurt beyinləri yuyub, qəlibləşdirilmiş mental baxış bucağından qırağa çıxaraq gələcəkdə insan kimi yaşaya bilmək üçün Adəmi adam edən qadınları incitməyək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “Zəfər” musiqi və teatr festivalı başlayıb
Dünən 8 Noyabr - Zəfər Günü münasibətilə Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə “Zəfər” musiqi və teatr festivalı başlayıb. Festivala noyabrın 8-də - Zəfər Günündə yekun vurulacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirıiyinə istinadən xəbər verir ki, “Zəfər” festivalı Bakı şəhəri ilə yanaşı Gəncə və Sumqayıt şəhərlərinin, İsmayıllı, Biləsuvar, Sabirabad, Xaçmaz rayonlarının bir sıra mədəniyyət ocaqlarında tarixi qələbəmizə həsr olunmuş silsilə tədbirlərlə davam edəcək.
Festival çərçivəsində bədii kollektivlərin və solistlərin iştirakı ilə rəngarəng proqramlar, bəstəkarlarımızın tarixi Zəfərimizə həsr etdiyi simfonik əsərlərdən və vokal-xor nömrələrindən ibarət konsert, Vətən müharibəsindəki şanlı Qələbəmizə həsr olunmuş tamaşalar, muğam axşamı və digər mədəni tədbirlərin təşkili nəzərdə tutulub.
Sözügedən tədbirlərə rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri, şəhid ailələri və qazilərin, Azərbaycan Dövlət Uşaq Filarmoniyasında və Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrında keçiriləcək tamaşalara isə şəhid və qazi övladlarının tamaşaçı qismində dəvəti planlaşdırılır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Qələbənin ildönümünə həsr olunmuş “workshop” keçiriləcək
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı bir elanı diqqətinizə çatdırır: Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, Xətai Rayon İcra Hakimiyyətinin dəstəyi Azərbaycan Dövlət Rəsm Qalereyası və Xətai Sənət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Vətən müharibəsində qazanılmış Qələbənin ildönümünə həsr olunmuş “Zəfər Zirvəsi” adlı “workshop” keçiriləcək.
Xətai Sənət Mərkəzindən verilən məlumata görə, tədbir rəssamların yaradıcı ünsiyyətini, təcrübəsini və texnika incəliklərini öz aralarında və sənətsevərlərlə bölüşmə imkanına xidmət məqsədilə elan olunub.
“Workshop”da iştirak üçün 18 yaşdan yuxarı rəssamlar (yağlı boya, qrafika, akvarel, qarışıq texnika, vitraj, gil) və heykəl ustaları müraciət edə bilərlər. “Workshop” iştirakçı sayından asılı olaraq hər dəfə 20 rəssam olmaqla noyabrın 6-7-8-də növbəli şəkildə Xətai Sənət Mərkəzinin qarşısında təşkil olunacaq. Sonda iştirakçılara sertifikatlar təqdim ediləcək.
Qeydiyyatdan keçmək istəyən şəxslər 051 310 74 01 əlaqə nömrəsinin vatsap adresinə ad, soyad, təvəllüd və işləyəcəyi texnikanı qeyd etməklə müraciət edə bilərlər. Müraciətlər noyabrın 3-dək qəbul olunur. İştirakçılar masa və molbertlərlə təmin olunacaqlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
Bu gün özbəklər Vahid Əzizlə görüşəcək
Özbəkistanın Daşkənd və Xarəzm vilayətlərində “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” başlayır
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bir-birindən maraqlı layihələrə imza atan Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin yeni layihəsi var. Mərkəzin təşkilatçılığı ilə bu gündən - oktyabrın 23-dən 26-dək Özbəkistanın Daşkənd və Xarəzm vilayətlərində “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziyası həftəsi” keçiriləcək.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına
Mədəniyyət Mərkəzindən verilən məlumata görə “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziyası həftəsi” çərçivəsində çox maraqlı tədbirlər nəzərdə tutulur. Onların siyahısını oxucularımıza təqdim edirik:
23 oktyabr
Həftə çərçivəsində bu gün Özbəkistan Yazıçılar Birliyində Azərbaycanın Xalq şairi Vahid Əzizlə görüş təşkil olunacaq, həmçinin Əlişir Nəvai adına Daşkənd Dövlət Özbək dili və Ədəbiyyatı Universitetində “Müasir dövr Azərbaycan-Özbəkistan ədəbi əlaqələri” mövzusunda müzakirələr aparılacaq.
24 oktyabr
Özbəkistan Sənət və Mədəniyyət İnstitutunda Azərbaycan poeziyası və musiqisinə həsr olunacaq ədəbi-bədii tədbirdə Xalq şairi Vahid Əzizin şeirləri səsləndiriləcək, gənc və populyar xanəndələrimiz Mirələm Mirələmov və Kamilə Nəbiyeva muğamlarımızı səsləndirəcəklər.
Eyni zamanda, Özbəkistanda tanınmış azərbaycanlı saz ustası İlham Abdullayev milli saz havalarımızı, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin nəzdindəki “Azərbaycan qızları” rəqs ansamblı isə milli rəqslərimizi təqdim edəcək.
25 oktyabr
Özbəkistanın Xarəzm vilayətində Urgənc Dövlət Universitetində Azərbaycan poeziya nümayəndələri, incəsənət ustalarının iştirakı ilə ədəbi-bədii, musiqili proqram nümayiş olunacaq.
Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə tanınmış azərbaycanlı yazıçı, ictimai xadim, 1938-40-cı illərdə Urgənc Dövlət Universitetinin müəllimi olmuş Yusif Vəzir Çəmənzəminlinin adı sözügedən təhsil ocağında əbədiləşdiriləcək. Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə Urgənc Dövlət Universitetində Yusif Vəzir Çəmənzəminli adına Azərbaycan – Özbəkistan dostluq mərkəzi yaradılıb və Xarəzm vilayətində keçiriləcək “Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” çərçivəsində sözügedən mərkəzin açılışı nəzərdə tutulur.
Mərkəzdə Azərbaycan-Özbəkistan dostluğu, dövlət başçılarımız İlham Əliyev və Şavkat Mirziyoyevin görüşləri, onların dostluğumuzla bağlı fikirləri, Azərbaycan dövlətçiliyi, tarixi, mədəniyyəti, ədəbiyyatına dair müxtəlif sərgilər, guşələr təşkil olunacaq, Azərbaycana dair mini kitabxana və auditoriya fəaliyyət göstərəcəkdir.
Tədbirlər çərçivəsində Urgənc Dövlət Universitetində “Heydər Əliyev İli” münasibətilə dahi şəxsiyyətə həsr olunmuş kitab və fotosərgi açılacaq, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin layihəsi ilə Özbəkistanda 3 dildə (Azərbaycan, özbək və türk) çapdan çıxan “Heydər Əliyev – 100 kəlam” adlı kitabın, habelə “Şuşa – Türk dünyasının mədəniyyət paytaxtı” adlı 5 dilli (Azərbaycan, türk, özbək, rus, ingilis) ensiklopedik nəşrin təqdimatları da keçiriləcək.
26 oktyabr
“Azərbaycan mədəniyyəti və poeziya həftəsi” çərçivəsində Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Mərkəzi Konsert Sarayında Azərbaycan incəsənət ustalarının iştirakı ilə qala konsert keçiriləcək.
Tədbirlər çərçivəsində Özbəkistanın Xarəzm vilayətinin Urgənc və Xivə şəhərlərinin kitabxanalarına Özbəkistandakı Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin nəşrlərindən ibarət zəngin kitab kolleksiyası hədiyyə ediləcək.
Qeyd edək ki, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin təşəbbüsü ilə 2023-cü ildə Şuşa şəhəri ilə Özbəkistanın Xivə şəhəri qardaşlaşmış və bu barədə müqavilə imzalanıb.
Bur sözlə, Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi daha bir möhtəşəm layihəni reaılaşdırır, iki qardaş xalqı bir-birinə daha da doğmalaşdırır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.10.2023)
