Super User
İlin ən qısa günü, Krossvord və Türkmənbaşı
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu günün – 21 dekabrın əsas hadisələrini diqqətinizə çatdırıram.
İlin ən qısa günü
Təqvim üzrə gecənin ən uzun, gündüzünsə ən qısa olduğu bu 21 dekabr günü insan özünü nə qədər kədərli hesab etsə də bir təsəllisi də var, sabahdan etibarən gündüzlər uzanacaq, gecələr qısalacaq. Üzü bahara doğru gedəcəyik.
Krossvordun yaranışı günü
1913-cü ilin 21 dekabr günündə Nyu-Yorka Liverpuldan mühacirət etmiş jurnalist Artur Uinn tarixdə ilk dəfə sözləri damalara salaraq onları horizontal və vertikal yerləşdirməklə uzlaşmalarını təmin etmiş, kəşf etdiyi nəsnəyə “cross word puzzle” adını qoymuşdur, 32 sözlük ilk krossvord “Nyu-York uorld” qəzetində dərc edilmişdir. Sirr deyil ki, indi krossvord ən maraqlı məşğuliyyətlərdən hesab olunur, onun skanvord növünün Azərbaycanda necə populyar olmasını təsəvvür etmək üçün bir yolunuzu Binə və Sədərək yarmarkalarına salın, mallarını satanların əksəriyyətini qəzetə sarı əyilib baş sındıran görəcəksiniz. Onları təbrik etməyəkmi?
Fənər günü
Qaranlıqda irəliləmək üçün olduqca lazımlı bir vasitə olan fənərin də ayrıca günü varmış. Amma ağıllı telefonlar həm kompüteri, telefonu, televizoru, radionu, həm kinoteatrı, yaddaş kitabçasını, kalkulyatoru, həm kitabı, fotoaparatı, videokameranı əvəzlədikləri kimi fənərin də funksiyalarının götürüblər, indi bircə dənə ayfon görün bir nələrə qadirdir. Güman ki, tədricən adlarını çəkdiyimiz cihaz və əşyalar büsbütün arxaikləşəcəklər. Bax onda insanlar Fənər günündə qaranlığa işıq saçmaq üşün ulu babalarının gəzdirdikləri əl fənərlərinin xatirəsini bir dəqiqəlik sükutla yad edəcəklər.
Və digər əlamətdar hadisələr
Bu gün Şərqi Asiyada Dunçji festivalına start veriləcək, ilin ən uzun gecəsi münasibəti ilə düzənlənir bu festival. Farsdilli ölkələrdə - İran, Tacikistan və Əfqanıstanda isə Şəb-e Yalda festivalı başlayacaq, bu festival da “ən uzun və ən zülmət gecənin” şəninə həsr edilir. Türkmənlər öz mərhum ataları Saparmurat Atayeviç Niyazovun xatirə gününü qeyd edəcəklər. Məmurlara əlini öpdürən, özünü türkmənlərin atası adlandıran bu şəxs tarixin ən avtokrat rəhbərləri sırasında layiqli yer tutmaqdadır. O ki qaldı amerikalılara, onlar Milli qızardılmış krevetka gününü bayram edəcəklər.
2012-ci ilin bu günündə YouTube-da ilk dəfə hansısa videoklipə baxış sayı 1 milyard dəfəyə çatmışdı, bu, cənubi koreyalı ifaçı PSY-nin “Gangnam Style” klipi idi. 2007-ci ildə postsovet ölkələrindən xoşbəxt üçlük – Latviya, Litva və Estoniya Şengen zonasına daxil olmuşlar. 1991-ci ilin bu günündə Azərbaycan Ukraynanın müstəqilliyini tanımışdır. Demokratiya sevənlər, xəbəriniz olsun ki, 1967-ci ilin bu günündə gürcülərin 3-cü prezidenti olmuş və hazırda həbsdə yatan Mixail Saakaşvili dünyaya gəlib. 1937-ci ildə Hollivudda ilk tammetrajlı cizgi filminin premyerası baş tutub, “Ağbəniz və yeddi qnom” filmini düz 750 rəssam ərsəyə gətirmişdi. 1846-cı ildə şotland cərrah Robert Liston tarixdə ilk dəfə əməliyyat zamanı narkozdan istifadə edib. 1824-cü ildə isə Parkinson xəstəliyini kəşf etmiş ingilis həkim Ceyms Parkinson dünyadan köçüb.
Talesiz rəssamın və bəxtsiz şairin elegiyası
Bu gün mərhum şair və rəssam Adil Mirseyidin doğum günüdür. Əksər istedadlı, məşhur şairlərimizin, rəssamlarımızın taleyi gözəl olub, onlar şairliyin və rəssamlığın verə biləcəyi bütün imtiyazlardan artıqlaması ilə istifadə ediblər. Amma 1952-ci ilin 21 dekabrında Ağdaşda doğulan, çox istedadlı rəssam və çox istedadlı şair olan, fəqət bütün həyatını çətinliklər içində keçirən, ömrünün son dönümündə ağır xəstəlikdən əziyyət çəkərkən dərman almağa belə pul tapmayan Adil Mirseyidsə bədbəxt taleli şair və rəssam olub. Onun barəsində bir azdan ayrıca yazı təqdim edəcəyəm.
Bu gün yazıçı Süleyman Vəliyevin doğum günüdür
Sovet dövrünün məşhur yazıçısı Süleyman Vəliyevin də bu gün doğum günüdür. Onun barəsində də ayrıca yazı təqdim edəcəyəm.
Məşhur opera müğənnisi Əlövsət Sadıqovun da doğum günüdür
Gərək bu cür sənətkarlar əsla unudulmasın. Onun barəsində isə əməkdaşımız Könülün ayrıca yazısı olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(21.12.2023)
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının 2023-cü ilin kino nümayişləri
Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının (AKİ) əsas prioritet məsələlərindən biri də film nümayişlərini təşkil etməkdir. Bu sahədə əsas məqsəd yerli kinorejissorların filmlərini nümayiş etdirməklə onlara dəstək olmaq, yeni xarici filmləri tamaşaçılar üçün əlçatan etmək və tamaşaçılarda film müzakirəsi ənənəsini formalaşdırmaqdır.
AKİ-dən AzərTAC-a bildirilib ki, bu il ərzində “Visla” Polşa film festivalı ilə əməkdaşlıq çərçivəsində 6 tammetrajlı bədii film, İsveç Krallığının Bakıdakı səfirliyi ilə əməkdaşlıq çərçivəsində isə 4 tammetrajlı bədii film nümayiş olunub.
Azərbaycan kinosunun 125, “Azərbaycanfilm”in 100 və Azərbaycan Kinematoqrafçılar İttifaqının 60 illik yubileyi münasibətilə keçirilən film nümayişləri də maraqla qarşılanıb.
2023-cü ilin ilk nümayişində “Səadət sorağında üç qəhrəman” başlığı adı altında üç qısametrajlı sənədli film – Elvin Aşirovun “Eviniz haradadır”, Pərviz Həsənovun “Uşaqlıq fotosu” və Aynur Kazımovun “Unudulmuş arzular” yer alıb.
Fevral ayında İlkin Yusifin “Mən qəhrəman axtarıram” tammetrajlı sənədli filmi, Arif Babayevin 95 illik yubileyi münasibətilə “Gün keçdi” bədii filmi, “Ən yeni tariximiz kinoda” başlığı altında Qulu Əsgərovun “Hasar”, Əli-səttar Quliyevin “Mən qardaşımı axtarıram”, Rüstəm Babazadənin “Son payız” qısametrajlı bədii filmləri və Nikita Mixalkovun “Şahidsiz” tammetrajlı bədii filmi Azərbaycan dilində dublyajla nümayiş olunub. Həmçinin Elmar İmanovun “Ayrı-ayrı” və “Tabutçunun yelləncəyi” bədii filmləri martda nümayiş edilib. Aprel ayında İlqar Nəcəfin “Suğra və oğulları” və İsmayıl Səfərəlinin “Balıqçının qızı” tammetrajlı bədii filmlərinə yer ayrılıb.
Cari ilin mayında tanınmış rejissor, Xalq artisti Oktay Mirqasımın 80 illik yubileyi münasibətilə “Günaydın mələyim” tammetrajlı bədii filmi tamaşaçılara təqdim olunub.
Rejissor İlqar Safatın “Sahə”, Andrey Tarkovskinin “Güzgü” tammetrajlı bədii filmləri isə yay aylarında göstərilib.
İlin yeni mövsümündə “Üç evin hekayəsi” başlığı altında Amil Amalın “Vulkan üzərində ev”, Kamal Müşfiqin “Motivator”, Leyla Qənbərlinin “Qırmızı ev” qısametrajlı sənədli filmləri (sentyabr), Şirin Əhmədovun “Qütb ulduzu”, Elnur Paşanın “Yalnız məzar” qısametrajlı bədii filmləri nümayiş olunub.
Bu ilin son aylarında AKİ tərəfindən Tofiq Ağazadənin “Yeddi oğul istərəm” tammetrajlı bədii filmi, “Sənədli film gecəsi” başlığı altında Elvin Aşirovun “Gülyetərin qayıdışı”, Pərviz Həsənovun “Fəsillər”, Orxan Adıgözəlovun “Nigaran” qısametrajlı sənədli filmləri və Rəşad Babayevin “Biletsizlər” tammetrajlı bədii filmi nümayiş edilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
ABŞ-ın East View kompaniyası Varisin iki romanını planet üzrə yaymaq hüququ əldə etmişdir
Mənzil-qərargahı ABŞ-ın Minneapolis şəhərində yerləşən East View kompaniyası son illərdə Rusiya nəşriyyatlarında kitabları işıq üzü görmüş 19 yazıçının kitablarını, o cümlədən Azərbaycan yazıçısı Varisin kitablarını (“AMİN” və “Yanvarın 13 günü”) planet üzrə yaymaq üçün yayım hüququ əldə etmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, East View İnformation Servises – ingilis dilində və əcnəbi dillərdə (Çin, yapon, rus, ukrain və ərəb) informasiya məhsullarını realizə edən ən nüfuzlu kompaniya olaraq dövri çap nəşrlərini, kitabları və DVD-diskləri yaymaqla məşğuldur və 30 ildir ki, dünya üzrə yüzlərlə kitabxanalara xidmət edir, akademik cəmiyyətlərlərin, elmi, korporativ və dövlət strukturlarının təhqiqat tələbatlarını ödəməklə unikal kontent və texnologiyalar təqdim edir.
Varisin yazıçı dostu Əlibala Məhərrəmzadə ilə birgə yazdığı “AMİN” romanı (2021-ci ildə Moskvada, İSP nəşriyyatında 5000 tirajla ilk dəfə nəşr edilib, 2023-cü ildə təkrar nəşr edilib) 30 illik dövr ərzində Qarabağ müharibəsi barədə Rusiyada nəşriyyat hesabına çıxan hələ ki, azərbaycanlı yazıçıya aid yeganə romandır.
Varisin “Yanvarın 13 günü” romanı isə (2016-cı ildə Moskvada, İSP nəşriyyatında 5000 tirajla ilk dəfə nəşr edilib, 2020-ci ildə təkrar nəşr edilib) bir-biri ilə əlaqəsi olan 13 hekayətdən ibarətdir ki, 2016-cı ildə Moskva Ədəbiyyat Mükafatını qazanmış bu romanın bir hekayətində Şuşanın ermənilər tərəfindən işğal olunması, bu işğal nəticəsində yüzlərlə tarixi abidənin, məktəb və kitabxananın dağıdılması, hətta dünyada yalnız Şuşada bitən xarı-bülbül çiçəyinin işğaldan sonra daha açmaması təsirli boyalarla əks etdirilmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
“21 Azər hərəkatı”nı Avropada tanıtmaq nə deməkdir?
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bəli, bir vaxtlar bütün dünyaya “mənim torpaqlarım işğal edilib” deyərək tarixi torpaqları bir yana, müstəqillik dövrü sərhədlərindəki 90 min kvadrat kilometrlik ərazindən itirdiyi 20 minin təəssübünü çəkən Azərbaycan indi öz sərhədlərini bərpa da edib, üstəlik, bir vaxtlar sahib olduğu tarixi torpaqlarına da ən azı mənəvi iddia etmək istəyini ortaya qoyub. Əsl metamorfoz.
Şərqdə İrəvan, Göyçə, Zəngəzur var, Borçalı var, şimalda Dərbənd var, mənəvi iddiamız yetən torpaqlardır bunlar, cənubda isə tam iddia edəcəyimiz, başkəndi Təbriz olan Güney Azərbaycan var. Və yəqin ki, “21 Azər” sözləri sizə nələrisə deyir. Bu səhər mənim diqqətimi bir xəbər çəkdi. Niderlandın Rotterdam şəhərində Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin (BAK) “Qarabağ” idman klubunun ofisində “21 Azər hərəkatı”na həsr olunmuş tədbir keçirilib, tədbirdə Niderlandda fəaliyyət göstərən Azərbaycan və türk Assosiasiya və icmalarının üzvləri iştirak ediblər. “21 Azər hərəkatı”na dair film nümayiş olunub,
Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin sədri Elsevər Məmmədov çıxış edərək “21 Azər hərəkatı”nın xalqımızın tarixinin mühüm hissəsi olduğunu vurğulayıb.
BAK sədrinin müavini Sima Cəfərova isə XX əsrdə Cənubi Azərbaycanda baş verən mühüm ictimai-siyasi proseslərdən söz açaraq, “21 Azər hərəkatı”na qədər Səttarxan, Xiyabani və digər milli oyanış hərəkatının tarixini xatırladıb. Digər çıxışçılar da “21 Azər hərəkatı”nın Azərbaycanın milli mübarizə tarixində mühüm yer tutmasından danışıb, Azərbaycan Milli Hökumətinin mühüm xidmətlərindən söz açıblar. Çıxışlarda Azərbaycan xalqının tarixində mühüm yer tutan “21 Azər hərəkatı” ilə yanaşı, digər milli mübarizə hərəkatlarından, 44 günlük Vətən müharibəsindən, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün və suverenliyinin tam bərpa edilməsindən də geniş bəhs olunub.
Tamam. Bu yerdə nöqtə qoyaq. “21 Azər hərəkatı” barədə informasiyalar Avropayanın gündəminə daşıdılır. İran rejimindən bezən demokratik Qərbə bir ipucu verilir. Bu, böyük prosesin bir başlanğıcı olsun! Allah köməyimiz olsun!
Şəkildə: 21 Azər hərəkatı günləri (qapaq); Rotterdamdakı tədbirdən (iç).
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
Tbilisidə “Heydər Əliyev İli”nin yekununa həsr edilmiş teatr axşamı olub
Heydər Əliyev adına Tbilisi Dövlət Peşəkar Azərbaycan Dram Teatrı cari il ərzində səhnələşdirdiyi tamaşaların toplusunu hazırlayıb.
Bu barədə AzərTAC-ın Tbilisi bürosu xəbər verir. Xəbərdə deyilir ki, “Heydər Əliyev İli”nin yekununa həsr olunmuş “Teatr axşamı”nda toplu tamaşaçılara təqdim edilib.
Tamaşalar toplusunun təqdimat mərasimində Azərbaycanın Gürcüstandakı səfiri Faiq Quliyev, AZEBİ-nin idarə heyətinin sədri Nəriman Qurbanov, mədəniyyət və incəsənət xadimləri, iş adamları, ictimaiyyət nümayəndələri iştirak ediblər.
Teatrın bədii rəhbəri və tamaşaların quruluşçu rejissoru Turqay Vəlizadə deyib ki, tamaşalardan ibarət toplunu hazırlamaqda məqsəd Ulu Öndərin adını daşıyan teatrın kollektivin “Heydər Əliyev İli”nə töhfə verməsidir.
Səfir Faiq Quliyev çıxışında Ulu Öndərin Azərbaycan-Gürcüstan münasibətlərinin inkişafındakı rolundan, teatr, mədəniyyət və incəsənət ustalarına qayğısından danışıb. Bildirib ki, ölkələrimiz arasındakı münasibətlər bütün sahələrdə, o cümlədən mədəniyyət sahəsində uğurla inkişaf edir.
Diplomat Tbilisinin mərkəzində Heydər Əliyev adına Tbilisi Dövlət Peşəkar Azərbaycan Dram Teatrı üçün yeni binanın inşası məqsədilə torpaq sahəsinin ayrıldığını xatırladıb.
Gürcüstan parlamentinin sabiq deputatı Hidayət Hüseynov Ulu Öndərlə bağlı xatirələrini bölüşüb, onun mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə göstərdiyi diqqət və qayğını xüsusi qeyd edib.
Sonra teatrın aktyorları Mixail Bulqakovun “Morfi” əsərinin, Pərvin Nurəliyevanın “Mən öləndə ağlama”, A.Çexovun “Ayı", Tamaz Badzağuanın "Pəncərənin o biri tərəfi” və digər əsərlərin motivləri əsasında hazırlanmış tamaşalarından hissələr təqdim ediblər.
Tamaşalarda rolları teatrın aktyorları Nərmin Həsənova, Nəriman İsfahanlı, Fuad İsfahanlı, Mədinə Həsənova, Leyla Qasımova və Turqay Vəlizadə oynayıblar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
FAS-ın “fas” komandası
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Yeni və fərqli gülüş menyüsü ilə davam edirik. Qısa aforizmlərsayağı gülməcələr. Bəyənəcəyinizə əminəm.
Dahilər ölməzdilər. Ancaq səfehlər daha çox yaşayırlar.
İnsana ən yaxşı kömək bilirsiniz nədir? Ona mane olmamaq.
Əziz kişilər, əgər həyat yoldaşınız sizə qəflətən qalstuk, ya köynək hədiyyə edirsə, demək könlündən ya qızıl komplekt, ya xəz palto keçir.
Ey, əlaçı, iki alan sinif yoldaşına rişxənd etməkdənsə, onun qılığına gir. Çünki 10 ildən sonra sən onun qəbuluna yazılıb iş istəyəcəksən.
Və sonda Rusiyanın anekdoti.ru saytında həftənin lətifəsi:
FAS-ın (Federalnaya Antimonopolnaya Slujba - Federal Antiinhisar Xidməti) əsas işi öz əməkdaşlarına “fas” komandası verməkdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
Firidun bəy Köçərli adına Respublika Uşaq Kitabxanasında “Doğma mahnılar” adlı kitabın təqdimatı olub.
Kitabxanadan AzərTAC-a bildirilib ki, kitab uşaq mahnılarından, onların notları və sözlərindən ibarətdir.
Kitabın ideya müəllifi və layihə rəhbəri teleaparıcı və jurnalist Aysel Zahidqızı təqdimat mərasimində mahnıların hamıya doğma gələcəyini, hər kəsin ürəyini fəth edəcəyini bildirib: “Əminəm ki, bu kitabda hər bir uşaq özünə yaxın və doğma olan mahnını tapacaq. Çünki kitabda yer alan mahnılar bizim uşaqlığımızın xatirəsidir”.
Kitabda yer alan hər bir mahnı rəngarəng və fərqli olduğu qədər, həm də rəssam Səbinə Vəzirova tərəfindən çəkilmiş bir-birini tamamlayan illüstrasiyalarla təqdim olunur.
Həmçinin nəşrdə uşaqların diqqətini, yaddaşını yoxlamaq üçün suallar da yer alıb. Bundan əlavə, “Doğma mahnılar” kitabında yutub səhifəsi qeyd olunub.
Təqdimatda iştirak edən uşaqlar kitabda yer alan uşaq mahnılarını müxtəlif musiqi alətlərində ifa ediblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
İçərişəhərdə marionet sənətinə həsr olunmuş “Dialoq” adlı beynəlxalq sərgi açılıb
Bakı Fotoqrafiya Evində “İçərişəhər” Tarix-Memarlıq Qoruğu İdarəsinin tabeliyində fəaliyyət göstərən Bakı Marionet Teatrının 35 illik yubileyinə həsr olunmuş “Dialoq” adlı beynəlxalq sərgi açılıb.
Bu barədə Qoruq İdarəsindən məlumat yayılıb. Məlimatda bildirilir ki, sərgidə məşhur gürcü rəssamı, kukla ustası Baçana Xalvaşinin marionet və foto işləri, eləcə də Bakı Marionet Teatrı tərəfindən səhnələşdirilmiş “Leyli və Məcnun” tamaşasının marionetləri və dekorasiyaları nümayiş olunur.
Ümumilikdə Bakı Fotoqrafiya Evində 20 foto və 12 marionet sərgilənir.
Sərgi dekabr 22-dək Bakı Fotoqrafiya Evində ziyarətçilər üçün açıq olacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
“Mədəni irs" Forumu başa çatıb
Heydər Əliyev Fondu və Mədəniyyət Nazirliyinin təşkilatçılığı ilə keçirilən “Mədəni irs” Forumunun dekabrın 19-da sonuncu panel sessiyası “Mədəni irs və müasir memarlıq-şəhərsalma prinsipləri” mövzusuna həsr olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikası Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi sədrinin müavini, Əməkdar memar İlqar İsbatovun moderatorluğu ilə keçirilən panel sessiyada ADA Universitetinin icraçı prorektoru Fariz İsmayılzadə Qazax Müəllimlər Seminariyasında keçirilən təmir-bərpa işləri haqqında ətraflı məlumat verib: “Seminariyanın binası acınacaqlı vəziyyətdə olub. 2018-ci ildə ölkə başçısının tapşırığından sonra orada təmir-bərpa işləri görülüb. Tarixi binanın orijinal strukturu saxlanılıb”.
Onun sözlərinə görə, bərpa olunmuş seminariya Qazaxda təhsil sektorunun inkişafına təkan verəcək, həmçinin rayonun arxitekturasına xüsusi görünüş qatacaq.
Eyni layihəni Azərbaycanın digər bölgələrində də tətbiq etməyi düşündüklərini diqqətə çatdıran universitetin icraçı prorektoru, həmçinin gələcəkdə Şəki, Gəncə və azad olunmuş rayonların birində təhsil mərkəzi yaratmağı planlaşdırdıqlarını bildirib.
Qarabağ iqtisadi rayonuna daxil olan işğaldan azad edilmiş ərazilərdə (Şuşa rayonu istisna olmaqla) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xüsusi nümayəndəsinin məsləhətçisi Faiq Hacıyev Ağdamda inşa ediləcək İşğal və Zəfər Muzey Komplekslərində xüsusi tağvari hasar tikiləcəyini söyləyib. O, tağvari hasarın inşasında Ağdamda dağıdılmış binaların daşlarından istifadə olunacağını bildirib: “Bunun da, aydın məsələdir ki, mənəvi əhəmiyyəti var. Bu daşlar tarixin yaddaşını yaşadan daşlardır".
Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinin Tarixi-mədəni irsin idarə olunması və qorunması şöbəsinin müdiri Müslim İmranlı qarşıda duran çağırışlardan bəhs edib: “Şuşa şəhəri üçün layihələndirilmiş Baş plan bütün mövcud olan abidələri əhatə edir. Abidələrin mühafizəsi zonası hələ həllini tapmayıb. Abidənin yanında inşaat işləri gedirsə, bu binanın estetik vizual obrazını aşağı salır. Gələcəkdəki əsas məsələ şəhərin obrazını saxlamaqdır. Bunun üçün Konservasiya planı mövcuddur. Konservasiya planı abidə və ya ərazinin mədəni dəyərlərini təyin edir”.
Şuşa Şəhəri Dövlət Qoruğu İdarəsinin Tarixi-mədəni irsin idarə olunması və qorunması şöbəsinin müdiri müasir şəhərlər və urbanizasiya məsələləri haqqında məlumat verib.
Bununla da "Mədəni irs" Forumu başa çatıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
Azərbaycanın bir sıra qeyri-maddi mədəni irs nümunələri İslam Dünyası İrs Siyahısına daxil edilib
Dekabrın 18-19-da Mərakeşin paytaxtı Rabat şəhərində İslam Dünyası Təhsil, Elm və Mədəniyyət Təşkilatının – ICESCO-nun nəzdində fəaliyyət göstərən İslam Dünyası İrs Komitəsinin (IWHC) 11-ci iclası keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, komitə üzvlərinin qərarı ilə ölkəmizin zəngin mədəniyyətini əks etdirən 10 qeyri-maddi mədəni irs nümunəsi İslam Dünyası İrs Siyahısına daxil edilib:
1. Yallı (köçəri, tənzərə) Naxçıvanın ənənəvi qrup rəqsləri;
2. Dolma hazırlanması və paylaşılması ənənəsi, mədəni kimliyin göstəricisi;
3. Pəhləvanlıq mədəniyyəti, ənənəvi zorxana oyunları, idman növləri və güləş;
4. Azərbaycan muğamı;
5. Lahıc misgərlik sənəti;
6. Çövkən – ənənəvi Qarabağ atüstü oyunu;
7. Azərbaycan aşıq sənəti;
8. Kəlağayı düzəldilməsi və geyinməsi ənənəvi incəsənəti və onun simvolizmi;
9. Tar ifaçılıq sənəti və onun hazırlanma ustalığı;
10. Azərbaycanda xalça toxuculuğu ənənəvi sənəti.
Dekabrın 19-da ICESCO-nun qərargahında Mərakeş rəsmiləri, təşkilata üzv ölkələrin diplomatik nümayəndəlikləri və İslam Dünyası İrs Komitəsi üzvlərinin də iştirak etdiyi mərasimdə Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin hazırladığı namizədlik faylları əsasında qeyd olunan elementlərin İslam Dünyası İrs Siyahısına daxil edilməsini təsdiq edən sertifikat ICESCO-nun baş direktoru Salim əl-Malik tərəfindən Azərbaycanın bu qurumdakı daimi nümayəndəsi Nazim Səmədova təqdim edilib. İslam Dünyası İrs Komitəsinin sözügedən qərarı ilə Azərbaycan xalqına məxsus bu qeyri-maddi mədəni irs elementlərinin mühüm dəyəri vurğulanıb, mədəni irsin qorunmasının, mühafizəsinin və davamlılığının təmin edilməsinin vacibliyi diqqətə çatdırılıb.
Qeyd edək ki, Azərbaycanın üzvü olduğu ICESCO ilə əməkdaşlığında mədəni irsin qorunması mövzusu mühüm yerlərdən birini tutur.
Xatırladaq ki, 2019-cu ildə Azərbaycandan İçərişəhər (Qız qalası və Şirvanşahlar saray kompleksi ilə birlikdə), Şəkinin tarixi mərkəzi (Xan sarayı ilə birlikdə) və Qobustan qayaüstü rəsmləri də İslam Dünyası İrs Siyahısına daxil edilib.
Bununla da Azərbaycanın İslam Dünyası İrs Siyahısındakı mədəni irs nümunələrinin sayı 13-ə çatıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(20.12.2023)
