Super User

Super User

 

Telman Aslanov, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Bu gün Azərbaycanın 2024-cü il üçün gənclər paytaxtı Lənkəranda günəşli, mülayim havadır. Bu xoş ovqata Lənkəranda açılışı olmuş II Kitab Sərgisi də əlavə çalar qatıb. 

Heydər Əliyev Mərkəzində keçirilən sərgi iki gün davam edəcək. Tədbir Azərbaycan Nəşriyyatları Assosiasiyası (ANAİB), Gənclər və İdman Nazirliyi və Mədəniyyət Nazirliyinin birgə təşkilatçılığı, Elm və Təhsil Nazirliyi, Lənkəran-Astara Regional Təhsil İdarəsi və Lənkəran Şəhər İcra Hakimiyyətinin təşkilati dəstəyi ilə həyata keçirilir.

Sərginin təşkilində ölkənin 30-a yaxın aparıcı nəşriyyatının, 70 nəfərə yaxın yazıçı və ziyalının iştirakı təmin edilib. Tədbir çərçivəsində maraqlı proqram və çoxçeşidli kitabların 20-90% arası endirimli satışı, eləcə də nümayişi nəzərdə tutulub.

Müxtəlif endirimlərin tətbiq olunduğu kitab festivalında tanınmış ədiblərin iştirakı ilə təqdimatlar, imza mərasimləri, konsert proqramları, şeir gecələri, uşaqlar üçün nağıl saatları və master-klaslar təşkil edilməkdədir. 

Açılış mərasimində çıxış edən ANAİB sədri Şəmil Sadiq kitabın bütün cəmiyyətlərdə artan rolundan, təşkilat olaraq tək Bakını deyil, bütün bölgələri əhatə edərək kitabın populyarlaşmasına verdikləri töhfədən, o cümlədən artıq 2-ci dəfə Lənkərana təşrif buyuran bu kitab sərgisinin bölgə əhalisi üçün necə bayram əhval-ruhiyyəsi bəxş etməsindən danışıb. 

Tanınmış yazıçı Varisin oxucularla görüşü, imza saatı, eləcə də 2 kitabının -  “Son məktub” və “Əzilmiş fotoşəkillər”in yeni - 4-cü nəşrlərinin təqdimat mərasimi də Lənkəran sərgisinin birinci günündə maraqla qarşılanıb. “Hədəf” qrupuna aid “XAN” nəşriyyatı kitabları səhər Bakıda çapdan çıxarıb isti-isti Lənkərana gətirib. Ümumən yazıçının 5 bestsellerinin yayım hüququ artıq bu nəşriyyatdadır. 

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin (AYB) Lənkəran bölməsinin sədri Qafar Cəfərlinin moderatorluğu ilə keçən tədbirdə Varis öz yaradıcılıq yolu, ölkə daxilində və beynəlxalq miqyasdakı uğurları barədə danışıb, oxucuların suallarını cavablandırıb. 

Görüşdə bölgə yazarları, gənc kitab həvəskarları, media təmsilçiləri iştirak ediblər. 

Sabah daha bir tanınmış yazıçının - Rövşən Abdullaoğlunun oxucularla görüşü olacaq. 

Sabaha nəzərdə tutulan daha bir maraqlı tədbir Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun və AYB Lənkəran bölməsinin birgə təşkilatçılığı ilə “Region ədəbiyyatı. Problemlər, perspektivlər” mövzusunda dinləmədir. 

Sərgi lənkəranlı oxucular tərəfindən məmnuniyyətlə qarşılanır və böyük marağa səbəb olub. Heydər Əliyev Mərkəzində ətraf rayonlardan - Astara və Masallıdan da kitabaevərlərin gəlməsi, kitablara maraq göstərənlər arasında xeyli məktəblinin olması da diqqətimi çəkdi. 

Kitabsevərlər bu kimi tədbirlərin oxucuların sayının artmasına və gənc nəslin daha da sosiallaşmasına müsbət təsir göstərdiyini vurğulayırlar. Həmçinin, bu sayaq kitab sərgilərinin keçirilməsinin cəmiyyətdə kitaba olan marağın artmasına, mütaliə mədəniyyətinin daha da yüksəlməsinə xidmət etdiyi qeyd olunur.

Kitabları sevək, onlarla dostluq edək! 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Azərbaycan Respublikasının Cenevrədəki BMT Bölməsi və digər beynəlxalq təşkilatlar yanında Daimi Nümayəndəliyi, BMT-nin Cenevrə Ofisi, Cenevrədə yerləşən “ASK” (“All Special Kids”) təşkilatı və Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyi yanında DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzinin birgə təşəbbüsü ilə Cenevrədə Millətlər Sarayında 2 aprel -Dünya Autizm Məlumatlandırma Gününə həsr olunmuş sərginin açılışı olub. Sərgidə Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinin tabeliyində olan DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzinin benefisiarlarının 70-ə yaxın əl işi nümayiş etdirilir. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzindən məlumat verilib. 

 

BMT-nin Cenevrədəki ofisinin baş direktoru Tatyana Valovaya, Azərbaycan Respublikasının BMT-nin Cenevrə şəhərindəki bölməsində və digər beynəlxalq təşkilatlar yanında daimi nümayəndəsi Qalib İsrafilov və “ASK” (All Special Kids) təşkilatının rəhbəri Dr. Cenifer Hollovay sərginin açılış mərasimində çıxış ediblər. Tədbirdə autizm spektr pozuntusu olan şəxslərin cəmiyyətə inteqrasiyası və uyğunlaşması istiqamətində maarifləndirmə işlərinin artırılmasının zəruriliyi qeyd edilib. Sərginin təşkilində məqsəd xüsusi istedada malik belə şəxslərin yaradıcılığının tanıdılması, bacarıqlarının reallaşdırılmasına imkan yaratmaqdır. 

Mərkəzin nümayəndələri tərəfindən tədbir iştirakçılarına qurumun fəaliyyəti və xidmət istiqamətləri barədə məlumat verilib. Bildirilib ki, hazırda Mərkəzdə həssas əhali qruplarına aid 180 nəfərdən çox benefisiar müxtəlif fəaliyyət istiqamətləri üzrə təlimlərə cəlb olunub. Mərkəzin fəaliyyət müddəti ərzində 330 nəfərdən çox əlilliyi olan, o cümlədən 50 nəfərə yaxın autizm spektrli şəxsə xidmət göstərilib.

Açılış mərasimində iştirak edən Cenevrədə akkreditə olunmuş diplomatik korpusun və ictimai təşkilatların nümayəndələri, soydaşlarımız Azərbaycan rəssamlarının əl işləri ilə tanış olublar. Mərkəzin benefisiarlarının rəsm əsərləri, floristika və keramika nümunələri sərgi iştirakçıları tərəfindən maraqla qarşılanıb.

Tədbirdə DOST İnklüziv İnkişaf və Yaradıcılıq Mərkəzinin autizm spektrli benefisiarlarının əl işlərinin sərgidə nümayiş etdirilməsinə göstərdiyi dəstəyə görə Azərbaycan Respublikasının Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiəsi Nazirliyinə təşəkkür edilib.

Ekspozisiya aprelin 9-dək Cenevrədə Millətlər Sarayında nümayiş etdiriləcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Ötən gün yenidən yolumu Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasından saldım. 4 aprel günüydü. Tarixi bir hadisənin ildönümüydü…

 

Azərbaycanın ən yeni tarixinə yazılan şanlı səhifələrdən biri də Aprel döyüşləridir. Azərbaycan Ordusunun Cənubi Qafqazda ən güclü ordu olduğunu təsdiqləyən Aprel qələbəsi xalqımızda Ali Baş Komandanın döyüş əmri ilə başlanacaq döyüşlərdə qəhrəman Azərbaycan ordusunun qalib gələcəyinə, torpaqlarımızı işğaldan azad edəcəyinə əminlik yaratdı. Artıq yaxın hərb tariximizin parlaq səhifələrindən biri, Azərbaycan Ordusunun uğurlu əməliyyatlarından olan 2016-cı ilin Aprel döyüşlərindən 8 il keçir.

 

Cəfər Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında Aprel döyüşləri ilə əlaqədar silsilə materiallar – “Şanlı zəfər tarixinin qəhrəmanları” layihəsi çərçivəsində videomateriallar, “Aprel döyüşləri tariximizin şanlı səhifəsi” adlı ənənəvi kitab sərgisi və “Aprel döyüşləri – zəfərin başlanğıcı” adlı biblioqrafik icmal hazırlanıb. Biblioqrafik icmalda Aprel döyüşlərinin başlanma səbəbləri, nəticələri, tarixi əhəmiyyəti barədə geniş məlumat verilir, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Ali Baş Komandan İlham Əliyevin Aprel döyüşlərinin əhəmiyyəti haqqında söylədiyi dəyərli fikirlər yer alır. Materialda Aprel döyüşləri haqqında sitatlar, şəkillər və “Şəhidlik zirvəsinin fatehləri : bədii-sənədli əsər”, “Qəhrəmanlıq tariximizin şanlı səhifələri”, “Qalibiyyət: şahidlər və şəhidlər”, “Vətən mücahidləri”, “Aprel döyüşləri-Vətənimin tarixi uğuru”, “20 Yanvar hadisəsi və aprel döyüşlərinin milli ruhumuzun inkişafındakı rolu” kimi 20-dən çox kitabın biblioqrafik təsviri və qısa annotasiyası təqdim edilir.

“Şanlı zəfər tarixinin qəhrəmanları” layihəsi çərçivəsində hazırlanan videomateriallarda qəhrəman Azərbaycan oğullarının keçdikləri şərəfli döyüş yolundan bəhs edilir. Videomateriallarda Azərbaycanın bütövlüyü uğrunda şəhid olmuş qəhrəmanlar haqqında söylənilən xatirələr, onların təltifləri, şəxsi və döyüş dönəmini əks etdirən fotoşəkillər də təqdim edilir.

 

Respublika Gənclər Kitabxanasında Aprel döyüşləri ilə əlaqədar hazırlanan materiallar kitabxananın rəsmi saytında https://ryl.az/funds/biblioqrafik-icmal yerləşdirilib. Buyurub tanış ola bilərsiniz.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Poetik Qiraətdə bu gün sizlərlə sevilən şairiniz Musa Ələkbərli görüşür. “Keçir” şeiri bir nostalgiya nümayişidir.

Amma burda şikayət motivləri də güclüdür.

Baxan nə bilsin ki, düzün düz yolu

Yüz qurğudan keçir, kələkdən keçir.

Xoş mütaliələr! 

 

KEÇİR

Yerdən ulduz qədər məndən uzaqdı,

İndi o duyğu ki ürəkdən keçir.

Çörək hayındadır günün sərt üzü

Daha çox arzudan, diləkdən keçir.

 

Getdi ömrümüzün sevilən çağı,

Bir vaxt yar dediyim olubdur yağı.

Niyə yandırım ki mən o çırağı

Bir ötəri mehdən, küləkdən keçir.

 

Mən nəyi duymadım, mən nəyi duydum,

Harda haqqı dandım, yalana uydum?!

Gecə ki başımı yastığa qoydum

Gündüzüm ələnib ələkdən keçir.

 

Dövranın bicliyi, vaxtın kələyi,

Yandırdı əlimdə o son lələyi.

Çox da tanrı yazır bizə taleyi

Dönəmi - döngəsi fələkdən keçir.

 

Bu şeytan cığırı - bu ilbiz yolu,

Ya yol bizi çəkir, ya da biz yolu...

Baxan nə bilsin ki, düzün düz yolu

Yüz qurğudan keçir, kələkdən keçir.

 

Gözəllik bazarda satılır indi,

Mələklər baş-başa çatılır indi.

Ceyranlar gülləyə atılır indi

Nə teylənir, nə də sürəkdən keçir.

 

Həyat dağa-daşa çırpdıqca məni,

Tutur gözlərimi başımın çəni.

Hələ ki, Musanın ömür yelkəni,

Dalğadan, tufandan, küləkdən keçir.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu cümə axşamını məsləhətdir ki, Rus Dram Teatrında keçirəsiniz. Ənənəvi məkan, ünvanı yəqin gözəl bilirsiniz - Malokan bağı. 

Bu gün orda “Üç gözəl” tamşası oynanılacaq.

 

Rus dramaturqu Valentin Krasnoqorovun pyesi əsasında hazırlanan tamaşanın premyerası bu il yanvarın 13-də keçirilib, quruluşçu rejissoru Azərbaycanın Xalq artisti Aleksandr Şarovskidir. 

Tamaşada maraqlı zarafatlarla və şən əhvalatlarla dolu adi bir günün sevgi axtarışı üçün dönüş nöqtəsinə çevrilməsindən bəhs edilir. Müxtəlif xasiyyətli, fərqli taleli və temperamentli üç rəfiqə bir an içərisində öz talelərini kökündən dəyişmək və həyat yoldaşı tapmaq qərarına gəlirlər. Burada internet onların köməyinə gəlir.

Və…

İnternetlə adaxlı tapmağın aibətini kim bilmir ki. 

Gəlin, tamaşa edin. 

Sabah isə teatrda Təhminə və Zaur oynanılacaq. Anonsunu indi versəm də haqqında daha geniş sabah danışacağam.

 

Şəkildə: Tamaşanın afişası

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Bu dəfə "Cümə günü Əbülfəzqızının 10 sualı ilə" rubrikasının qonağı Azərbaycan Respublikasının Xalq Şairi, adı çəkiləndə qəlblərdə sevgi duyulan, simalarda xoş təbəssüm mənzil salan, saatlarla həmsöhbət olsaq belə, hikmətindən doyulmayan, sevimlimiz Vahid Əzizdir.

 

1.

-Xoş gördük, xalqımızın sevimli obrazı!

 

Dağ başında qar üstünə qar gələr,

Gileylənmək zirvələrə ar gələr,

Hər nə geysəm, vücuduma dar gələr,

Bu darlığa dözmək olmur, əzizim…

 

Əzəl gündən dünya yalan dünyadır,

Baha satan, ucuz alan dünyadır,

Arzuları nakam qalan dünyadır,

Dağılanı düzmək olmur, əzizim…

 

Heç bilməzdim daşım belə ağırdır,

Bəxtim belə bicarədir, fağırdır,

Gedəcəyəm, göylər məni cağıdı,

Daha yerdə gəzmək olmur, əzizim…

 

Kaş ki, dünya zalımlığın ataydı,

Qəlbim bir an istəyinə cataydı,

Yaşamağım göz yaşıdır, haraydır,

Göz yaşında üzmək olmur, əzizim…

 

Dalğalara yalvarmaqdan bezmişəm,

Hönkürməkdən, ağlamaqdan bezmişəm,

Səndən ayrı yaşamaqdan bezmişəm,

El-obadan bezmək olmur, əzizim… ( Vahid Əziz)

 

Dəyərli xalq Şairimiz, bu dünya tələdirmi, yoxsa, vicdanını qalxan edib şərlə, nəfslə, heyvani hisslərlə, nadanlıqla mübarizə aparmaqdır, ya da ki, nəfsinə nökər olmaq? Nədir həyatın anlamı?

 

-Salam hörmətli Ülviyyə xanım, mənə göstərdiyiniz diqqətə görə minnətdaram, şeirlərimdən seçimlərə görə təşəkkür edirəm.

Mən hər zaman inqilabi ruhla yaşayan bir adam olmuşam və vicdanıma söynərək, əxlaqıma güvənərək mübarizə aparmışam.

Lap gənc yaşlarımdan Moskvada Azərbaycan üzrə xüsusi müxbir olmuşam, Bakı partiya komitəsində çalışmışam, Ulu Öndər Heydər Əliyev məni Mərkəzi Komitədə işə qəbul edib. Həmişə vicdanımı, ləyaqətimi qorumuşam. Hətta mən Mərkəzi Komitədən çıxandan sonra mənə salam verib, hörmət edənlərin sayı daha da çox olub, çünki özümü ləyaqətlə aparmışam, " dartmamışam" bu mənim xasiyyətimə yaddır.

Haqqsızlığa qarşı mübarizə aparmışam, hətta doğma qardaşımın belə günahkar olduğu bir işdə onun tərəfində yox, onunla mübarizə aparan- haqqın tərəfində olmuşam. Düşünürəm ki, insan vicdanın qulu olmalıdır, vicdan insanın qulu olmalı deyil. İnsan gərək ağlı üstün tuta, ürəyi üstün tuta. Hisslərlə və ağılla birgə yaşaya, hisslər və ağıl birləşəndə insan təmiz, ləyaqətli olur. Yəni, hissə qapanıb kiminsə ziyanına iş görmür və yaxud da çox kövrəlib, primitivləşib haqqsızlığa yol açmır.

 

2

-“Əgər ən zəif nöqtəniz insanlara yaxşılıq etməkdirsə, siz dünyanın ən güclü insanısınız."( Avraam Linkloln)

Bu fikrə Vahid bəyin yanaşması necədir?

 

-Mənə belə gəlir ki, xoşbəxt olmaq istəyən  özündən qabaq başqasının xoşbəxtliyini arzu etməlidir, onun xoşbəxt olması üçün şərait yaratmalıdır, çünki: "Vəba olan yerdə saray ucaltmaq olmaz". Əgər ətrafda qırğın gedirsə, əgər ətrafda aclıq və səfalət hökm sürürsə, sən bütün günü eyvanda kabab bişirə bilməzsən, sən keyf, eyş- işrət içində yaşaya bilməzsən. Bunu cəmiyyət qəbul etməz. Bilirsinizmi, məşhur " Titanik" gəmisi niyə batdı? O gəmini gözlər batırdı. O gəminin içindəki 2000-dən çox insan milyonçu idilər,  harın və keyflə yaşayan insanlar idi. O gəminin arxasınca ac- yalavac insanların gözü baxırdı. Nəzər çox pis şeydi, mən həmişə nəzərdən qorxmuşam. Düşünürəm ki, hər hansı bir qazancda, gəlirdə bircə faiz belə, dəryadan bir damla boyda haram varsa, onun axırı yoxdur. İnsan halal yaşamalıdır. Rüşvət qapıdan içəri girirsə, o evdə xeyir bərəkət olmaz. Nə fərqi var kişi ya rüşvət alıb həyat yoldaşının, qızlarının, nəvələrinin pal- paltarını  alır, ya da ki, onun ailə üzvləri həmin pulu əxlaqsızlıqla qazanırlar, eyni şeydir. Atam da yüksək vəzifələrdə çalışıb, amma bizim evə rüşvət girməyib, mən onu görməmişəm.

Bilirsiniz, ən zəhləm getdiyim bir şey: biri zəng edir ki, Vahid müəllim,- pay göndərmişəm. Söyləmişəm ki, payınız çox olsun, əziyyət çəkməyin.

Heç xoşuma gəlmir ki, sürücünü göndərəsən, ya da özün vaxt itirərək gedəsən avtovağzala, o payı-2 çolpa, 30- 40 yumurtanı götürəsən..

 

3

-Sevimli Şairimiz, qarşınıza güclü insanlar çoxmu çıxır, yoxsa, onların sayı barmaqla sayılacaq qədər məhduddur?

 

-Azərbaycanda güclü şəxsiyyətlər çoxdur və onları da qoruyan güclü şəxslər olmalıdır. Azərbaycan tarixində tanıdığım belə bir güclü şəxsiyyət Heydər Əliyev idi, çünki o, doğrudan da, fərqli bir insan idi.

Bir şeirimdə söyləmişəm ki: 

 

Heydərdən öyrəndim bu ləyaqəti,

Namərd ayağına mərdi vermədi.

 

Heydər Əliyev heç vaxt mərd insanı namərd ayağına vermirdi. Əgər o vaxt Eldar Həsənov- keçmiş Baş- prokuror  haqqımda  obyektiv məlumatları verməsəydi, Heydər Əliyevin ləyaqəti, insanları dəyərləndirməyi olmasaydı, məni, bəlkə də, bəzi adamlar- Azərbaycan tarixində metastaz vermiş xərçəng kimi olan bəzi insanlar həbsxanaya saldırardılar.

 

 

4

-…atları çapın dördnala,

qaçmışam – çatıb gətirin,

qoymayın səhərə qala,

axşamnan tapıb gətirin,

 

Ayrılıq bir gedər-gəlməz,

hələm-hələm gedən – gəlməz!

Yamanla dünya düzəlməz,

yaxşımnan tutub gətirin.

 

Yaramadım bu ürəkdən!

Nə fərqim var kəpənəkdən?

İşığımı ya şimşəkdən,

ya şamnan tutub gətirin.

 

Köynəyi yıprandı sazın,

yolu qapandı Arazın,

yaxşı dostlar dağılmasın

başımnan-tutub gətirin!

 

Laylan hanı, gözəl anam,

doğdun ki, bu cür talanam!?

O zamannan bədgümanam

Qonşumnan – tutub gətirin!

 

dövran məni niyə sıxır?

insaf etsin, Allah baxır!

dərd o qədər; adım çıxır           

huşumnan – tutub gətirin,

 

Uçursan, çata bilmirəm,

yuxum ol, yata bilmirəm,

özümü tapa bilmirəm;

yaxamnan tutub gətirin... ( Vahid Əziz)

 

Dəyərli Vahid bəy, özünüz özünüzün oppenentinə çevriləndə ən çox nədən danışırsınız, nələr düşünürsünüz?

 

-Bilirsiniz, mən özümdən qabaq başqalarını düşünürəm, qızım. Mənə biri gəlib dərdini danışır və çıxıb gedir. Ondan sonra mən onun fikrini çəkirəm ki, niyə belə olub axı... Onun xəbəri olmadan onun problemlərini  həll etməyə başlayıram. Əlim çatan yerlərə sözümü deyirəm. Mənim atam bir dəfə mənə söyləmişdi ki: "Küçədə dilənən köməksizlərə elə pul ver ki, heç olmasa, bir qarın çörək yeyə bilsin."

Mən heç vaxt dilənçiyə qəpik pul verməmişəm, həmişə kağız pul vermişəm. Cibimdə sonuncu pulum olsa da, yenə də vermişəm. Ümumiyyətlə, gərək ölkədə dilənçi olmaya. Əgər yaşadığın ölkədə dilənçi, kasıb- yoxsul, bədbəxt insan varsa, elə sən də günahkarsan. İnsanı ac edən acgözlərdir. Acgözlərin hesabına cəmiyyətdəki bəzi insanlar ac qalır. Ona görə heç vaxt gödəni ağıldan, ürəkdən üstün tutmaq olmaz. Adam gərək haqqı nahaqqa verməyə. Bir şey də söyləyim ki, verən əli Allah kəsməz. Sol əl ilə pul verirsən, sağ əlinə pul gəlir, sağ əl ilə pul verirsən, sol əlinə pul gəlir. Allah göydən baxıb ölçür- biçir. 

İnsan özü ilə danışarkən vicdanı  qarşısında hesabat verməlidir. Bunu bacarırsa, o xoşbəxt insandır. İkincisi, insan təkəbbürlü olmamalıdır, gərək deyilən sözə ağılla yanaşsın.

 

5

-Hər yerinnən duran “şairəm” deyir,

İnsanın üzündə həya gərəkdir!

(M.Müşfiq)

 

İşıqlar səsləyir yolnan gedəni,

qaranlıq baxmağa Aya saxladır,

qışda İlham pərim dindirmir məni,

qəlbində olanı yaya saxladır.

 

Pərim də soyuqdan bezardı bəlkə,

mənimki “mövsümü azardı” bəlkə?

Dünyanın yarısı yazardı bəlkə –

yaxşı ki, çoxunu həya saxladır. 

(Vahid Əziz)

 

Əziz Vahid bəy, əsl şair necə olmalıdır?

 

-Əsl Şair elə şair olmalıdır. İki cür şair var: Əvvəla, Şair vergili olmalıdır, şair elə şair doğulur, şair dünyaya gəlir.

Var şairlər və şeir yazanlar. Bu gün təbii ki, şeir yazanlar çoxdur, əsl şairlər isə azdır. Bir məsələ də var ki, bunu həmişə söyləmişəm 

" Qurani- Kərim", " Tövrat", “İncil" də- bütün din kitablarının hamısı həm ərəb dilində, həm başqa dillərdə- yunan, yəhudi dilində Tanrı tərəfindən şeir formasında gəlib. Dünyanın, bəşəriyyətin, Kainatın ən böyük Şairi Allah özüdür. Deməli, şeir çox müqəddəsdir. Hətta " Qurani- Kərim"- də " Şairlər" surəsi var. Hər söz yığınına şeir demək olmaz, eyibdir. Tanrının göndərdiyi şeirə hörmət etmək lazımdır.

Yaxşı Şair olmaq üçün ilk növbədə yaxşı oxucu olmaq lazımdır, xalqın tarixini bilmək lazımdır, xalqın dilini bilmək lazımdır. Təəssüf ki, bəzi dilçi alimlərimiz Azərbaycan dilini bərbad ediblər, eşitdiyimə görə, dilimizdən bir çox sözləri çıxarıblar. Bu dili min illərlə Xalq yaşadıb- bu dili " atan yazmayıb"- adama deyərlər..

Deyirlər, şairlər dilə qarışmasın. Elə şairlər qarışmalıdır. Xalq yaratdığı dili, Şairlər yaşadır.

Dildə arxaik söz yoxdur, ümumiyyətlə, köhnə şey yoxdur.

Deyirlər, " Ən təzə şey çox yaxşı unudulmuş köhnəlikdir".

Eyni zamanda dildə yaddan çıxmış arxaik söz yoxdur. Sadəcə, sözə arxaik, primitiv  münasibət ola bilər. Əsl Şairlərdə şəxsiyyət olmalıdır,  şəxsiyyətini qoruya bilməyən şair ola bilməz. Bəzən deyirlər ki, Şair gərək yerişindən fərqlənə, danışığı  gülüşü fərqli ola. Bu normal deyil.

Şeir yazmaq prosesi özü standartdan- normadan kənar bir şeydir. Əgər adam özünü. 24 saat Şair kimi aparırsa, o, normal adam deyil. Aktyoru səhnədə təhqir edə bilərlər, amma sən küçədə Valeh Kərimova  "Moşu" desən, təpəni yara bilər.

Şair də şeir yazarkən özü elə özü ilə oynayır, aktyor da  tamaşaçı da özü olur.

Şeir bağıra- bağıra oxunmaz, şeir intim bir şeydir, pıçıltı ilə oxunmalıdır. Şeir əslində sənin qələm və kağızla ürək söhbətindir.  Sevdiyin bir qız kimi, sevdiyin oğlanla oturub pıçıldaşmaq kimi bir şeydir. Poeziya pıçıltıdır, bağırtı deyil.

Bu gün bəzi aktyorlarımız bağıra- bağıra şeir oxuyurlar,  şeiri zorla musiqiyə pərçim edirlər, mahnılar yazırlar ki, bir də görürsən musiqiyə düz gəlmir və sözü ixtisar edirlər.  Sənə kim izn verib ki, sözü " sünnətləyəsən".

 

6

-Səmimi və sadə Şairimiz, qəlbində qış fəsli olanların təqvimdə yaşanan yaz fəsli karına gəlirmi?

 

-Elə olub ki, mən yayın qızmarında- avqust ayının 15-16- da " Kaman" şeirini yazmışam: 

 

Qar örtmüş düzənliyi,

Nəhəng bir kaman kimi,

Alıb çiyinin üstünə

Çağırır üfüqlər

Çalır küləklər ilə..

 

Məs: payız gələndə mən bahar haqqında şeir yazmışam. Ya da bahar gəlir mən payız haqqında şeir yazıram.

Şairin bədəni xarici iqlimin dəyişməsi ilə nəfəs almır. Şair daxili iqlimi ilə nəfəs alır. Daxilimdəki iqlimə görə yaşayıram. 27 il mən heç nə yazmamışam. Yüksək vəzifələrdə- dövlət işində çalışırdım, vaxtım məhdud idi. Allah qorudu, saxladı və birbaşa Ədəbiyyata göndərdi.

 

7

-Eşidəndə dəyişmişəm dünyamı,

Çiçəklər də haray salsa, incimə,

Demirdinmi: "Alacaqsan canımı"

Ruhum getsə, canım qalsa, incimə.

 

Heç bildinmi, sənnən nələr çəkdi can?

Dərdlərinnən bildin necə çökdü can?

Bir dənəydi, elə bildin çoxdu can?

Vicdanında qanım qalsa, incimə.

 

İstəməzdim ömrüm solan bağ olsun,

Mənsizliyin bir dözülməz dağ olsun,

Qoymadın ki, bircəciyi ağ olsun

Günlər sənə qənim qalsa, incimə.

 

Yurdum-yuvam oldu hara?-Bilməzsən,

Ürəyimi bir də qıra bilməzsən,

Məzarıma yaxın dura bilməzsən

Məni cahan yola salsa, incimə.

 

Kar qəlbini daha necə səsləyim?

Sevgidənsə bəlkə nifrət bəsləyim?

Daş ürəklim, can çürüdən tərsliyin,

Məni sənnən vaxtsız alsa, incimə... 

(Vahid Əziz)

 

Xalqımızın sevimlisi- əziz Şairimiz, sevgi əzabı nə ilə müqayisə olunar?

 

-Heç nə ilə, çünki sevgini rentgen göstərmir, kardioqram çıxaran aparat göstərmir. Sevgini ölçə bilən cihaz yoxdur. Düzdür, indi deyirlər ki, ruhun çəkisini tapıblar, amma, sevginin ölçüsü yoxdur. Deyiblər ki: 

"Məhəbbət ürəkdə diş ağrısıdır" Füzuli də gözəl söyləmiş:"  Eşqdən canımı qurtarmağı ölməklə asan etmişəm. Əsl sevgini qorumağı bacarmalısan. Əsl sevgi 1 dəfə və əbədi olur.

 

8

-Yalvara-yalvara arxanca gedib,

bicarə qəlbimə gülübdür aləm.

Elə düşünməki mənliyim itib,

səninlə küsülü qala bilmirəm.

 

Ümiddən danışma onu üzmüşəm,

zamandan danışma, tamam bezmişəm.

Taledən küsmüşəm, bəxtdən küsmüşəm,

səninlə küsülü qala bilmirəm. 

 

Söndür bu şamı da, çıraqsız qalım,

qələmsiz, kitabsız, varaqsız qalım.

Lap bütün dünyaya maraqsız qalım.

Səninlə küsülü qala bilmirəm.

 

Hazıram sallanım dar agacınnan,

Əl çəkəm zəlitək kor ağacınnan,

qalaram yaşamaq ehtiyacınnan,

səninlə küsülü qala bilmirəm.

 

Hardasan, yolumu haradan salım?

Hansı  dərdin agır, hansını alım?

Dağıt viran elə  xaraba qalım,

səninlə küsülü qala bilmirəm.

 

Sınmadım qalsam da, hərdən ümidsiz,

dəfn etdim özümü şahid, sübutsuz,

sən ilham pərisi, mən Vahid Əziz,

səninlə küsülü qala bilmirəm. 

(Vahid Əziz)

 

Əziz Vahid bəy,  Vahid Əzizin "ən uzun küsülü vaxtı" nə qədər olur?

 

-Mən ən uzun özüm özümlə küsülü qalıram. Adamlardan küsməyi bacarmıram. Niyə küsməliyəm axı?! Qadınlar bir- birindən küsər. Gördün səni anlamır, salam vermə çıx get da..

Elə ona görə yuxardakı: 

" Səninlə küsülü qala bilmirəm" şeirini yazmışam.

 

9

-Dəyərli Şairimiz, sevgi hökm etməsə də, dəyişdirə bilir- söyləyirlər.

Vahid Əziz sevginin dəyişdirmə gücünə şahid olubmu heç?

 

-Mənim "Sevgi" adlı bir şeirim var, bəli, sevgi insanı dəyişə bilir. İlk sevgi məktəbdə başlayır, vaxtilə top- top oynayanda qızları yaxına qoymayanlar,amma yaz başında qızlara yamaclardan bənövşə dərib gətirirdi, adam sevməyə başlayanda dərsə davamlı gəlir, dərsdən qaçan sevdiyi qıza görə gəlib dərslərdə oturur, səliqəli geyinir, özünü ağıllı- savadlı göstərir. Sevgi elə bir gücdür ki, insanın mənəviyyatını dəyişir, əxlaqını, ləyaqətini dəyişir. Bəzən deyirlər, məhəbbət yoxdur, amma sevgi yolunda indi də intihar edənlər olur. Baxır sevginin dərəcəsinə.

İnsan sevə bilirsə, o, xoşbəxtdir. " Mənə 100 il ömür arzulamayın" şeirimdə deyirəm ki:

 

Mənə elə ömür arzulayın ki,

Ölüncə ümmantək çağlaya bilim.

Qapı-pəncərəni öz evimdəki

Özüm aça bilim, bağlaya bilim.

 

Sağlıqlar deyəndə hərdən şənimə, 

Nə özüm kövrəlim, nə sizə gülüm.

Tanrıdan bir ömür diləyin mənə,

Hər vaxt sevə bilim, sevilə bilim.

 

İnsan sevirsə, xoşbəxtdir, sevilirsə, daha da xoşbəxtdir.

 

10

-Çəmənlərdən yolum düşdü min kərə,

güllər vaxtsız solub-açdı, ayrıldıq,

ilk görüşdən nə gəldisə gözlərə,

son günü də gözü yaşlı ayrıldıq.

 

Yoxa çıxdı; əridimi, uçdumu?

səsdi, ruhdu, ulduzdumu, quşdumu?                                                 

anlamadım; bilə-bilə, çaşdımı

yar danışdı ikibaşdı, ayrıldıq.

 

Bircə dəfə öpə bildim telindən,

bircə dəfə: "Can!" eşitdim dilindən,

bir röyada tutacaqdım əlindən-

çağırdılar...yuxum qaçdı, aydıldıq.

 

Bu ümid də məni qoydu gümansız,

vurub keçdi cəllad kimi amansız,

dillər tökdüm! inanmadı imansız,

baxıb gördüm-qəlbi daşdı, ayrıldıq.

 

Təsbeh kimi çevirirəm illəri,

yanağımda quruduram selləri,

inanmıram-duvaq tutar telləri;

ikimiz də başıdaşdı ayrıldıq…

(Vahid Əziz)

 

Əziz Şairimiz, "tənhalıq otağını" xəyallar isidirmi, yoxsa, tənhalıq buzu açılmayan daimi ağrıdır?

 

-Belə deyim; mən tənha qalanda elə oluram ki, min adamın içindəyəm. Bəzən isə min adamın içində qapanıb tək olaram, amma hiss etdirmərəm. Bu da auraya baxır, çünki yaradıcı adam çox həssas olur. Məsələn,  mənim ən yaxşı şeirlərim iqlim dəyişəndə yazdığım şeirlərdir.

Mən şeir yazmaqdan qorxuram, çünki ən yaxşı şeirlərimi ya xəstələnəndə yazmışam, ya da yazıb xəstələnmişəm.

 

-Dəyərli Vahid bəy, bu gözəl Şair ömrünüzdən rubrikamıza vaxt ayırdığınız üçün Sizə minnətdarıq.

Şeirlərinizin birində söyləmisiniz ki: "Mənə yüz il arzulamayın". Vahid Əziz şeirləri, əlbəttə, zaman durduqca sevən könüllərdə, şeiriyyətlə nəfəs alanların qəlbində izi qalacaq, illərdən illərə körpü salacaq.

Bizim Sizin qələminizdən süzülən bu möhtəşəmliyə çox ehtiyacımız var, əziz Vahid bəy, ömrünüz uzun və sağlam olsun.

Ən sonda ənənəmizə sadiq qalıb hansı sualımızı daha çox bəyəndiyinizi bilmək istərdik.

 

-Bütün suallarınızı bəyəndim. Sizə təşəkkürümü bildirirəm, çox sağ olun ki, məni bu rubrikaya dəvət etmisiniz.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

“Sazlı Sözlü Kəlağayı Günləri" səfərə çıxıb, biz də hər dəfə onu müşayiət etməkdəyik. Bu dəfə gəlib Şimala - Qubaya yetişdik. 

 

Quba Rayon İcra Hakimiyyətinin və "Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi" İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə bu dəfə “Sazlı Sözlü Kəlağayı Günləri" Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Quba filialında baş tutdu. 

Tədbiri Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin sədri, şəxsi “Kəlağayı Muzeyi”nin direktoru və “Sazlı Sözlü Kəlağayı Günləri” layihəsinin rəhbəri şair, publisist Güllü Eldar Tomarlı açıq elan etdi, bu işə dəstək olan təşkilat və məsul şəxslərə təşəkkür bildirdi, qeyd etdi ki, tədbirin keçirilməsində məqsəd milli-mənəvi dəyərlərin gənc nəsil arasında təbliği, adət-ənənələrin yaşadılmasıdır. 

Birlik sədri vurğuladı ki, milli dəyərlərin bir atributu kimi Azərbaycan kəlağayısı ölkədə və xaricdə geniş təbliğ olunur və 2024- ilin noyabrın 26-da Azərbaycan kəlağayısının  beynəlxalq miqyasda tanıdllmasının 10 ili tamam olur. UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs üzrə Hökumətlərarası Komitəsinin 2014-cü ilin noyabrın 26-da keçirilən iclasında Azərbaycanın kəlağayı sənəti ''Kəlağayı sənəti və simvolizmi, ipək baş ötüklərinin hazırlanması və istifadə olunması'' başlığı altında UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni irs üzrə Reprezentativ siyahısına daxil edilib. Bu, Azərbaycan xalqı üçün böyük uğurdur. Təbii ki, Heydər Əliyev Fondunun Prezidenti, Azərbaycan Respublikasının Birinci Vitse Prezidenti Mehriban Əliyevanın xidmətləri danılmazdır.

Tədbirdə Quba RİH-nin İctimai və humanitar məsələlər şöbəsinin baş məsləhətçisi Əhməd Nurullayev tədbir iştirakçılarına Quba RİH Başçısı İlqar Mahmudovun salamlarını çatdırdı, tədbirin əhəmiyyəti haqqında danışdı. Daha sonra çıxış edən Filialın direktor müavini p.ü.f.d. Aysel Şeydayeva da qonaqları salamlayaraq filialda dosent Yusif Alıyevin rəhbərliyi altında milli-mənəvi dəyərlərimizin təbliği və qorunması istiqamətində görülən işlərdən söz açdı. 

Daha sonra çıxış edənlər Şəhid anası Tünzalə Abduləlimova, Sabahinfo.az saytının redaktor müavini Elnarə Həziyeva, Quba Rayon İcra Hakimiyyəti başçısı  yanında "Yetkinlik yaşına çatmayanların işləri və hüquqlarının müdafiəsi üzrə komissiya"nın məsul katibi Mariya Məmmədova, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin və Azərbaycan Aşıqlar Birliyinin üzvü, "Qızıl qələm" mükafatı laureatı Xalidə İlyasqızı, qubalı şairə Könül Tatlı, Filialın Heydər Əliyev lektoriyasının müdiri Nəhayət Şirinova, Filialın Riyaziyyat və təbiət elmləri fakültəsinin dekanı v.m.i.e. Nübar Bayramova da Azərbaycan kəlağayısının gözəlliyi, mənəvi dəyəri, tədbirin əhəmiyyəti barədə geniş məlumat verdilər, gənclər arasında milli dəyərlərimizin təbliğinin əhəmiyyətini xüsusi vurğuladılar.

Tədbir ədəbi-bədii hissə ilə davam etdi, mövzuya uyğun musiqi nömrələri və şeirlər səsləndirildi. 

“Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi" İctimai Birliyinin sədr müavini aşıq Gözəl Kəlbəcərlinin ifasında musiqilərin səsləndirilməsi tədbirə xüsusi rəng qatdı. Tədbirdə həmçinin filialın "Azərbaycan dili və ədəbiyyat müəllimliyi" və "İbtidai sinif müəllimliyi" ixtisasının tələbələrinin ifasında şeirlər səsləndirildi. 

Sonda Güllü Eldar Tomarlı həm də tədbir iştirakçılarına və Filialın Kitabxana və elektron resurslar şöbəsinə 2024-cü il Azərbaycan kəlağayısının UNESCO-nun Qeyri-maddi mədəni İrs üzrə reprezentativ siyahısına daxil edilməsinin onilliyi  münasibətilə nəşr edilən “Anam – kəlağaydı, kəlağay – anam” adlı kitabları hədiyyə etdi. 

Sonda xatirə şəkili çəkildi.

Silsilə tədbirlər davam edəcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Bülbülün Memorial Muzeyində Şövkət Ələkbərova adına 20 saylı onbirillik musiqi məktəbinin birgə təşkilatçılğı ilə Azərbaycan musiqi sənətinin görkəmli xadimlərindən biri, xalq musiqisinin mahir təbliğatçısı, milli romans janrının müəllifi, istedadlı bəstəkar Asəf Zeynallının 115 illik yubileyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına muzeydən verilən məlumata görə, tədbiri giriş sözü ilə açan muzeyin direktoru Fərqanə Cabbarova bəstəkar Asəf Zeynallının həyat və yaradıcılığından, Bülbüllə dostluğundan söhbət açıb. O, Asəf Zeynallının 1932-ci ildə Bülbülün yaratdığı Elmi Tədqiqat Musiqi Kabinetindəki fəaliyyətindən bəhs edib.

Tədbirdə Asəf Zeynallının ailə üzvü Elşanə Ağasıyeva bəstəkarın həyatından, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Səadət Təhmirazqızı Asəf Zeynallının yaradıcılığından söz açıb.

Tədbirdə Şövkət Ələkbərova adına 20 saylı onbirillik musiqi məktəbinin şagirdləri Asəf Zeynallının əsərlərindən ibarət konsert proqramı ilə çıxış ediblər. Konsertdə "Ölkəm" romansı, xalq mahnısı "Səndən mənə yar olmaz", "Kuklaların yürüşü", "Rəqs", "Çahargah", "Muğamsayağı" əsərləri səsləndirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Mədəniyyət Nazirliyinin nəzdindəki Azərbaycan Respublikası Kino Agentliyi (ARKA) gənc kinematoqrafçılara dəstək məqsədilə Alternativ Kino Akademiyası təsis edib.

 

Agentlikdən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına verilən məlumata görə, layihənin kuratorluğu Kino Agentliyinin rəhbəri Orxan Fikrətoğlunun əmri ilə ARKA-nın əməkdaşı tanınmış kinorejissor, Əməkdar incəsənət xadimi Elxan Cəfərova həvalə edilib.

“Nizami” kinoteatrında Alternativ Kino Akademiyasının ilk tədbiri keçirilib. Tədbirdə Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetindən ARKA-ya təqdim olunan 16 tələbənin layihəsindən 7-nin təqdimatı baş tutub.

Elxan Cəfərovun və ARKA-nın əməkdaşlarının iştirakı ilə keçirilən təqdimatda Xəyal Rzanın “Allaha Salam”, Şirin Əhmədovun “Sürəyyanın 32-ci günü”, Mirhafiz Həsənovun “Çağırılmamış qonaq”, Məhəmməd Məmmədovun “Qayıtdım”, Elmar Fərzəliyevin “Düşmüş mələk”, Araz Quliyevin “İkinci nəfəs” və Mirzahid Ağayevin “İnam” layihələri nümayiş etdirilib.

Qeyd edək ki, Alternativ Kino Akademiyasının yaradılmasında əsas məqsəd tələbə kinematoqrafçıların yaradıcılıq fəaliyyətinə təşviqi, kinoda yeni məzmunun yaradılması, kino vasitəsilə xaricdə milli-mənəvi dəyərlərin çatdırılması üçün işlərin görülməsidir. Həmçinin qarşıya qoyulmuş hədəflərə çatmaq üçün ARKA tərəfindən inzibati, yaradıcı məsələlərin təkmilləşdirilməsi, yerli və beynəlxalq festivallarda iştirakın təşviqi, məzmun keyfiyyətinin artırılması, qlobal kino cərəyanlarının təhlili, müasir yerli kino cərəyanlarının yaradılması, sənədləşmə proseslərində operativliyin tətbiqi nəzərdə tutulur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Mədəniyyət naziri Adil Kərimli aprelin 4-də Azərbaycan Milli Kitabxanasında vətəndaşları qəbul edib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı nazirliyə istinadən xəbər verir ki, qəbulda Bakı şəhəri üzrə 30 vətəndaşın müraciəti dinlənilib. Vətəndaşların müraciətləri əsasən yaradıcı əməyin qiymətləndirilməsi, mədəniyyət və incəsənət xadimlərinə fəxri adların, fərdi təqaüdlərin verilməsi, sahə ilə bağlı təklif, işlə təmin olunma və digər məsələlərlə bağlı olub.

 

Bütün müraciətlər dinlənildikdən sonra qaldırılan məsələlər müvafiq qaydada qeydə alınıb. Hər bir vətəndaşın müraciətinin diqqətlə araşdırılması və qeyd olunan məsələlərin qanunvericiliyə uyğun həlli barədə struktur bölmələrin rəhbərlərinə tapşırıqlar verilib. Həmçinin qəbulda səslənən bir sıra məsələlərlə əlaqədar lazımi tədbirlərin görülməsi tapşırılıb.

 

Görüşdə şəhid ailələrinin qaldırdıqları məsələlərə xüsusi həssaslıqla yanaşılması, vaxtında və obyektiv baxılması məqsədilə hər bir müraciət qeydiyyata alınaraq nəzarətə götürülüb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.04.2024)

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.