Super User

Super User

Cümə, 07 İyun 2024 17:03

Mənim Vaqif Səmədoğlum - ESSE

Aysel Fikrət, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Dünən Vaqif Səmədoğlu barəsində olan bir tədbirə getmişdim.

Evə gələn kimi köhnə yazılarımı evin üzünə töküb axtarmağa başladım. Uzun illər əvvəl yazdığım bir esseni tapan kimi sevindim.

 

“Mən burdayam, İlahi, uzaq yaşıl adada”

 

99-cu il idi, deyəsən. Gənc və özümdən razı, gələcəyə ümidlə baxan vaxtlarım. Evimizə yeni iki kitab gəldi. “Mən burdayam İlahi”, “Uzaq, yaşıl ada”. Kitabların müəllifi Vaqif Səmədoğlu. 

Vərəqlədikcə anlayırdım ki, şeirlər oxunmur, sanki yaşanır. Saatlarca oxudum. Oxuduqca qarşımda yeni insanlar, qəribə mühit, yollar, pillələr açılırdı. Qəribəsi o idi ki, o dünyada - onun dünyasında özümü rahat və xoşbəxt hiss edirdim.

 Bir yazı yazdım: “Mən burdayam, İlahi, uzaq yaşıl adada”. O vaxt “Ədəbiyyat”da çap olundu. “Yaradıcılığıma diqqətinə görə təşəkkür edirəm, Aysel balam” imzalı bir kitab göndərdi. Bu kitabı indiyə qədər hər dəfə vərəqləyəndə qəribə bir doğmalıq duyuram.

 Dünən İncəsənət muzeyində “Söz” layihəsi çərçivəsində Nigar Həsənzadənin təşkil etdiyi tədbir vaqifsevərləri bir yerə yığmışdı. Hamı, hər kəs ordaydı.

 Mehriban Zəki gözəl bir söz dedi; şairin “Heç kimə demə” şeirini əsas tutub dedi ki, Vaqif Səmədoğlu elə burdadı, bizim yanımızdadı, heç kimə deməyin!

 Bir anlıq anladım ki, bu həzin poetik gecə Vaqif Səmədoğlunu burda oturan hər kəsə qısqandırır. Heç kim onu bir-biri ilə paylaşa bilmir. Çünki hərənin öz Vaqifi var.

Mənim Vaqif Səmədoğlum Bakının dar küçələrində fotoaparatıyla gəzən qəribə bir adam idi. Atam Fikrət Sadıqla onun görüş səhnələrini unuda bilmirəm. Ona böyük bir ata kimi yanaşmağı, qayğı ilə halını soruşmağı onu mənim doğmam edirdi. Onsuz da biz hamımız şeir tərəfdən qohumuq, doğmayıq. Sonra anladım ki, kimsə səndən öncə sənin yaşantılarını eyni ilə yaşaya bilər və beləcə həyatda yeni sənlər doğular ölər.

 Yazdıqlarını içinə gömən şair yaşadıqlarının şəklini çəkməyi sevirdi. Həyatı olduğu kimi qəbul edib hər anını tutmaq istəyirdi - musiqi ilə, şeir ilə, kadr ilə... O, hislərə can verən adam idi.

 Mənim Vaqif Səmədoğlum ömrünün ahıl çağında sevgisini tapmış bir sevgili idi. Ömrünün sonuna qədər sevdiyinə məktub yazardı. Çünki sevgi bir insanda özünü tapmaqdı. Kimdə sən daha çoxsan, o, sənin əsil sevdiyindi. Bunu hər kəs bu dünyada qazanmır. Hər bəndə Tanrısının yanına ardıyca bu qədər aşiqi qoyub getmir. Vaqif Səmədoğlu bütün bunları bacarmışdı.

 Vaqif Səmədoğlu uzun müddət çap oluna bilməyib. Çünki o, Sovet adamının tənhalığından yaza bilməzdi.

Bəlkə də tək-tük şairin timsalında şeirlərində anlayırıq ki, bütün insanlıq əslində tənhadır.

 Hər insanın öz musiqisi var. O, mənim üçün klassik musiqinin cazla sintezi kimidir: dövrünün və dövründən sonra da gələnlərə düşüncələrini cəsarətlə qələmə almağı öyrədir.

 Vaqif Səmədoğlu mənə həm də yaradıcı ailənin sonbeşiyi olmağı ilə doğmadır.

 Yalnız o acı günlər, onun bir şeir parçasında deyilən kimi:

 

bəlkə mən ağlayım

 sən də bərkdən güləsən,

 qoy eşidilsin həyatın səsi.

 

Bax, o xəstəlik də bu işığa kölgə salan əsil müvəqqəti həyatın səsi idi.

 Akademik Dram Teatrında olan son ad gunu tədbirində onu səhnə arxası görməyə getdim. İçəri keçib, qapıdan ona baxdım. Yazıçı Anarla oturmuşdu, üzü gülürdü, yalnız ətrafında olan insanlar onu sanki yorurdu. Ağrısını, xəstəliyini kənara qoyub onunla görüşmək üçün sıralanmışdılar. Birdən-birə duydum ki, bu izdiham onu incidir. Qapıdan dönüb, qaçıb getdim. Yolu gedə-gedə düşünürdüm Vaqif Səmədoğlunu.

 

Sevgilim mən öləndə

 bir küncdə xısın-xısın ağlayacaqsanmı sən?

 Kimin xarabasında bir damla yaşa dönüb

 düşəcəyəm gözündən…

 

Bu misralarla bütöv bir həyat tarixçəsini yazan adam.

 Hər kəsin olmağı bacaran həzin insan…

 

Ayrılıq bir dənizdir,

 Sən uzaq yaşıl ada...

 

Bu dünyada hər kəs olmaq asandır, bir kəs olmaq çətin. Həmin kəs Bakının dar küçələrində boynunda fotoaparat, ağ saçlı, iri eynəkli görkəmi, danışığı, rəftarı, özündən yaxın və doğma şeirləri yorğun və düşündürən - mənim Vaqif Səmədoğlumdur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində 85 illiyini qeyd etdiyimiz mərhum Xalq şairimiz Vaqif Səmədoğlu barədə növbəti yazı təqdim edilir. Müəllif Kənan Hacıdır. 

 

Vaqif müəllimlə poeziyadan kənar, başqa vərdişləri, hobbisi haqqında ayrıca bir müsahibə eləmək istəyirdim. Bir-iki dəfə zəngləşdik, onda hələ amansız xəstəliyin izi-sorağı yox idi. Razılaşdı, amma hər dəfə görüş vaxtı qeyri-müəyyən vaxta qalırdı. Sonuncu dəfə "İçərişəhər" metrosundan çıxanda Vaqif müəllimi gördüm. Əlində kitablar vardı, kimisə gözləyirdi. Görüşdük, hal-əhval tutdu, özü haqqında yazılmış yazıların, müxtəlif mətbuat orqanlarına verdiyi müsahibələrin toplandığı kitabı mənə hədiyyə etdi.

-Başqa kitablarım səndə var? - deyə soruşdu. - Bütün kitablarınız məndə var, Vaqif müəllim. Hətta sovet dövründə çıxanları da axtarıb tapmışam, - dedim. Gülümsədi. 2000-ci ildə Vaqif müəllimin 60 yaşına bir yazı yazmışdım."Yaşıl uzaq ada"ya səyahət və ya azadlıqla baş-başa". Həmin yazı mətbuatda dərc olunmuşdu. Haqqında yazılanlardan ibarət kitabda öz yazımı axtardım, rastıma çıxmadı. Həmin yazını Vaqif müəllimə xatırlatdım. Əlini çiynimə qoyub dedi:

-Kənan, qadan alım, xatırlayıram o yazını. Vallah, kitab hazırlananda nəsə tapa bilmədim. İstəsən, təkrar çap etdirərsən.

-Yaxşı, - dedim. Sonrakı görüşümüz gənc şair Fərid Hüseynin toyunda oldu. Eyni masada oturmuşduq, Vaqif müəllimin əhvalı çox yüksək idi. Gənc yazarlarla özünəməxsus zarafatlar edir, düşündürücü fikirlər söyləyirdi. Ondan bir az əvvəl feysbuk hesabımda Vaqif müəllimin şeirindən bir bənd paylaşmışdım.

 

Qoy sevinim bu gün, utanım sabah,

Yarımçıq çıxmasın sinəmdən bu ah.

Günaha batmağım gəlib, ay Allah,

Cəsarət dəmidir, saxlama məni.

 

Mənalı-mənalı üzümə baxıb: "Kənancan, gördüm şeirimi paylaşmısan, bəs niyə bir bənd? Şeiri gərək bütöv paylaşaydın", - dedi.

-Vaqif müəllim, nədənsə məhz həmin bəndi paylaşmaq istədim, - deyə cavab verdim. Bığaltı qımışdı: - Birdən çaşıb sən də belə günahlar edərsən ha, - söylədi. Gülüşdük. Sözarası müsahibəni yadına saldım, "mütləq, vaxt tapıb görüşək", - dedi.

Amma tale elə gətirdi ki, nə biz Vaqif müəllimlə görüşüb söhbətləşə bildik, nə də o yazını yenidən çap etdirməyə imkan oldu. Sonra şairin amansız xəstəliklə mübarizəsi başladı... Həmin yazı arxivimdə qalır, nə vaxtsa mütləq yenidən çapa verəcəm. Vaqif müəllimi bir də Akademik Dram Teatrında özünün 75 illik yubileyində gördüm. Cismən çox zəifləmişdi, amma həmişə olduğu kimi həyat eşqiylə dolu idi... Salona toplaşanların hamısı bilirdi ki, şair bu dəfə doğrudan da oxucuları ilə, dostları ilə, onu sevənlərlə sağollaşır. Səhnəyə çıxmazdan əvvəl kulisdə divanda əyləşmişdi, salamlaşdım. O anda Vaqif müəllim qayıtdı ki, Kənanın da cəmi bircə şeirim xoşuna gəlib, onu da yarımçıq paylaşıb. Yaddaşına heyrət elədim.

Bu, Vaqif müəllimin mənimlə sonuncu zarafatı idi...

Vaqif Səmədoğlu Azərbaycan poeziyasında hadisə idi... İstisnasız, bütün şeirləri, poemaları, pyesləri, "Gürzəçöl yazıları" fenomenal təfəkkürün məhsulu idi.

O, bu həyatda ölümü də ömür kimi yaşadı...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Cümə, 07 İyun 2024 11:13

Bakıdan yola salıram

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizlərə Xeyrəddin Qocanın miniatür hekayələrinin təqdimini davam  etdirir. 

 

Bakıdan yola salıram

 

Xeyrəddin Qoca baş konsul vəzifəsində ayrı-ayrı vaxtlarda üç Xarici İşlər naziri ilə işləmişdir. Bir gün baş konsul şəxsi işləri ilə əlaqədar təcili Bakıya gəlməli olur. Təyyarə limanında yeni nazirlə rastlaşır. Nazirdən soruşur:

-Hara belə?

-İstanbula gedirəm, tədbir var.

Xeyrəddin müəllim təəssüflə:

-Bağışlayın ki, sizi İstanbulda qarşılaya bilmirəm, əvəzində Bakıdan yola salıram...

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Zaur  Ustac, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün 

 

Əlimdə Təranə Dəmirin yenicə işıq üzü görmüş  "Üşüyəndə özünü yandıran şair" kitabı, beynimdə (qalanı eynimə də deyil...) düzü-dünyaya səpələnmiş Kolanı elləri haqqında düşüncələr (Naxçıvan - Şahbuz - Kolanısından rəhmətlik Əhəd dayının dedikləri), gözlərim Biçənək aşırımında... 

 

Azərbaycan...

Öz adıma çox sevindim belə bir nümunənin mövcud olmasına... Hal-hazırda ədəbiyyatımızın, ədəbi cameənin - mühitin belə səmimi hisslərin məcmusuna çox böyük ehtiyacı var... İçdən, qandan, candan gəlməsə, belə kitabların ərsəyə gəlməsi əsla mümkün deyil... Hər iki qəhrəmanı; dəyərlimiz Qulu müəllimi və əzizizimiz Təranə xanımı təbrik edirəm! Bizi qarabaqara izləyib, ağzımızı güdən gənclik üçün gözəl örnəkdir! Sağ olun!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Azərbaycan Dövlət Milli Gənc Tamaşaçılar Teatrının iyun repertuarı çox rəngarəngdir. Bu uik-end günlərində də sənət ocağı repertuarında xüsusi yer tutan tamaşaları teatrsevərlərin ixtiyarına verəcək.

 

7 iyun - “Motsart və Salyeri”, “Daş qonaq”

8 iyun - “Sindbad”, “Mən gəldim, qızlar”

9 iyun - “Qaraca qız”, “Qağayı”

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Cümə, 07 İyun 2024 15:36

Doktor Balametov

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

1.

-Başa düşmürəm, sən bir gün ərzində bu qədər axmaqlıqları necə etmisən?

-Mən yuxudan çox erkən dururam. 

 

2.

Koroğlu Keçəl Həmzəyə həm də ona görə nifrət edirdi ki, vayfayına hansı parolu qoyurdusa qoysun, Keçəl Həmzə patolu qırıb rahat-rahat onun internetini israf edirdi.

 

3.

Qərb etiketləri ilə silahlanaraq Avropada tibbi təhsil alıb Bakıya dönən doktor Balametov dünyasını dəyişmiş pasientə “öldü”, “vəfat etdi” kimi sözləri etikadankənar hesab edərək yazmır, yazır ki, “məlum səbəblər üzündən daha müalicəsinə ehtiyac qalmadı”.

 

4.

RUS LƏTİFƏSİ

Ryazan çilingərləri yerli hakimiyyət əleyhinə hamılıqla etiraz aksiyasına başlayıblar.

Onlar arağı daha “zakuska”sız içirlər. 

 

5.

Balaca Səbuhi işdə olan anasına mesaj yazır:

-Ana, büsqalter sözündə ü olmalıdır, yoxsa u.

Anası cəld heyrət içində ona zəng vurur:

-Bu söz hardan sənin ağlına gəlib?

-Ana, dərsdə hər kəs anasının iş yerini yazmalıydı. Mən də büsqalter yazdım. Amma bilmirəm, ü düzdür, ya u.

Anası başını bulayır:

-Oğlum, mən büsqalter yox, buxalter işləyirəm.

 

6.

Optimist adam cibinin pulla dolmayacağını bilib də ciblərini çox kiçik tikdirir.

 

7.

Qoyun sürüsündə nə qədər seçki keçirirsənsə keçir, yenə də seçkini böyük fərqlə çoban qazanacaq.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Rubrikanı Könül aparır. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır. 

 

Bu gün sizlərə fərqli reseptlə Boranı çığırtmasının hazırlanma qaydasını təqdim edəcəyik.

 

DÜSTUR 

§ Boranı – 150 qr

§ Noxud – 25 qr

§ Lobya – 25 qr

§ Çil lobya – 25 qr

§ Qara gavalı – 25 qr

§ Soğan – 20 qr

§ Yağ – 50 qr

§ Şəkər tozu – 30 qr

§ Duz – 4 qr

 

HAZIRLANMASI:

Boranının qabığı soyulur, xırda doğranır, tavaya yığılır və üzərinə su əlavə olunur. Suya noxud, lobya, çil lobya, qara gavalı əlavə olunur və bişirilir. Ərzaqlar bişdikdə üzərinə qızardılmış soğan, şəkər tozu əlavə olunur, əzilir və qarışdırılır.

 

Nuş olsun!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

İşğaldan azad edilmiş rayonlarımız - xüsusən Ağdam və Füzuli bütün dünya xalqlarına dəfələrlə nümayiş etdirilməli, sivilizasiya epoxasında hələ də barbarlıq edən mənfur düşmənimizin iç üzü açılmalıdır. Bütün tikililərin, o cümlədən mədəniyyət abidələrinin məhv edilməsi bəşəri cinayətdir, buna başqa ad qoymaq mümkünsüzdür. 

 

Azərbaycan Respublikası ərazisində dövlət mühafizəsinə götürülmüş daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin əhəmiyyət (dünya, ölkə və yerli) dərəcələrinə görə bölgüsü Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust tarixli Qərarı ilə təsdiq edilib. Həmin qərarla o vaxt işğal altında olan ərazilər üzrə 705 tarix və mədəniyyət abidəsi dövlət qeydiyyatına alınmışdı.

2020-ci ildə işğaldan azad edilmiş, eləcə də 2023-cü ildə antiterror tədbirlərindən sonra nəzarətə götürülmüş ərazilərdə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən tarix və mədəniyyət abidələrinin inventarlaşdırılması aparılıb. Prezidentin 2020-ci il 29 oktyabr tarixli Fərmanının müvafiq bəndinə uyğun olaraq, görülən işlər nəticəsində 196-sı Şuşa şəhərində olmaqla ümumilikdə 542 abidənin, eləcə də 368 tarixi, memarlıq və arxeoloji əlamət kəsb edən obyektin inventarlaşdırılması həyata keçirilib.

Amma bu işlər bütün abidələrə şamil edilməyib. Əlbəttə ki, dərhal sual yaranır. Görəsən niyə? 

Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin rəisi Səbinə Hacıyevanın bildirdiyinə görə, inventarlaşdırılma işlərinin aparılması mümkün olmayan abidələrin sayı 163-dür. Əlbəttə ki bu, ümumi saya baxmış (705) böyük rəqəmdir. 

Səbəb olaraq isə nazirlik rəsmisi bildirib:

“Həmin abidələrin əksəriyyəti təhlükəsizlik baxımından riskli, yaşayış məntəqələrindən kənar, yüksək dağlıq və meşəlik ərazilərdə yerləşir. Həmçinin arxeoloji abidələrin yerlərinin müəyyənləşdirilməsi üçün yetərli məlumatların olmaması, eləcə də işğaldan əvvəlki dövrlərə aid siyahılarda abidələrin ünvanlarının dəqiq göstərilməməsi inventarlaşdırılma işlərində çətinlik törədir”. 

İndi isə məsələnin digər tərəfinə diqqət edək. 

2020-ci və 2023-cü illərdə Dövlət Xidməti tərəfindən həyata keçirilən inventarlaşdırma işlərinin nəticələrinə əsasən, ilkin mərhələdə 300-dən çox tarix və mədəniyyət abidəsinin vəziyyətinin təhlili nəticəsində məlum olub ki, dövlət qeydiyyatında olan 51 abidə tamamilə dağılıb, 120-dən çox abidə isə qismən dağılıb və ya qəzalı vəziyyətdədir. Bu statistik rəqəmlər ilkin nəticələrdir və müvafiq işlər davam etdirilir.

Və ümidvarıq ki, bütün əhəmiyyətli abidələrimiz tezliklə qayğı ilə əhatələnəcəklər.

 

Şəkildə: Ağdam - vəhşi qəbilələr yağmalayandan sonra

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Bazar günü - iyunun 9-da Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrının kollektivi Əbdürrəhim bəy Haqverdiyevin “Dağılan tifaq” tamaşası ilə sənətsevərlərin görüşünə gələcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, tamaşanın quruluşçu rejissoru Əməkdar artist, teatrın direktoru Yadigar Muradov, rejissoru Lalə Şirinova, quruluşçu rəssamı Valeh Məmmədov, musiqi tərtibatçısı Əməkdar artisti Azad Məmmədovdur.

Tamaşada rolları Xalq artisti Şükufə Musayeva, Əməkdar artistlər Teymur Məmmədov, Nazir Rüstəmov, Azad Məmmədov, teatrın aktyorları Rasəf Mehdiyev, Xanirə İsgəndərova, Türkay Cəfərli, Cavidan Kəsəmənli, Məmməd Məmmədov, Gündüz Qasımov və başqaları, uşaq rollarını isə məktəblilər Şəms Cahangirzadə və Kənan Rzazadə ifa edəcəklər.

Tamaşada görkəmli bəstəkar Fikrət Əmirovun əsərlərindən, xalq musiqi nümunələrindən və eləcə də 30 ildən artıq Şuşa Dövlət Musiqili Dram Teatrında fəaliyyət göstərmiş mərhum sənətkar, Əməkdar mədəniyyət işçisi tarzən Nəsib Məhərrəmovun lent yazısından istifadə olunur.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

Ölkəmizdə Kino ssenarilərini dərc edən bir mətbu orqan, dərgi yoxdur. Ümumən, son illərdə heç dramaturji kitablar da nəşr edilmir. Kinoşünaslıq, kinotənqid sahələri də öz qürub dövrünü yaşayır. Bu da kinomuzun inkişaf strategiyasının ziddinədir.

Hazırda həm Mədəniyyət Nazirliyinin, həm də Kino Agentliyinin reallaşdırmaq istədikləri geniş fəaliyyət spektrində bu nöqsanların aradan götürülməsi də aparıcı rol oynayır.

Bu günlərdə “Elm və təhsil” nəşriyyatı tərəfindən tanınmış kinodramaturq, yazıçı, Azərbaycan Kini Agentliyinin direktoru Orxan Fikrətoğlunun “Kinocizgilər” adlı kitabı işıq üzü gördü.  Kitabda həm tammetrajlı, həm qısametrajlı bədii və sənədli film ssenariləri, ekran həlli üçün uyğunlaşdırılmış qısa hekayələr və novellalar yer alıb.

Oxucularımızın “Kinocizgilər” kitabındakı yazılarla tanışlığı davam edir. Xüsusən, kino sahəsi ilə maraqlananlar üçün, gənc ssenaristlər və rejissorlar üçün düşünürük ki, bu dərclər faydalıdır.

 

 

İTKİ

2.

 

Səhnə 17. İnt. Gün

Binanın içi… Dəhlizlər dükanlarla doludur… İnsanlar var-gəl edir. İki nəfər pilləkənlərlə ən sonuncu mərtəbəyə qalxırlar.

Sahə müvəkkili:

– Belə də şey olar?!. Özün fotoqraf olasan, amma bircə dənə də şəklin olmasın…

Əməkdaş:

– Nə bilim, vallah…

Hər ikisi sonuncu mərtəbənin dəhlizində yerləşən fotostudiyanın qarşısına çatırlar. Ətrafda elə də çox adam yoxdur.

 

Səhnə 18. İnt. Gün

Binanın içi… Fotostudiya. Fotostudiyanın sahibi alçaqboy, orta yaşlı kişi dəhlizdə onlara yaxınlaşır. Salamlaşırlar. O, qapını acır və onlar içəri daxil olurlar.

Studiyanın sahibi:

– Hələ də tapılmayıb… Buralara da gəlməyib…

Sahə müvəkkili:

– Bir dəyişiklik var idi onda? Axır vaxtlar…

Studiyanın sahibi:

– O, həmişə eyni idi… Hər şeyini uduzmuş bir adam… Sakit biridi…

Başqa fotoqraflar olur, iş tutur, toya-nişana gedir. Çalışır daha çox qazansın. Amma uduzmuş toya-zada getmirdi…

 

Səhnə 19. İnt. Gün

Studiyanın içi. Fotorobot çəkməyə davam etmək üçün əməkdaş yenə qoltuğundakı qovluqdan vərəqləri çıxarır… O, studiyanın sahibinə tərəf baxaraq ona deyir.

Əməkdaş:

Evində onun bircə dənə də olsun şəklini tapa bilmədik… Yəqin, sizdə də yoxdur… Onu təsvir edin zəhmət olmasa…

Studiyanın sahibi:

– Vallah, nə deyim. Qarasaç, arıq... çəlimsiz bir adam... Elə də yaddaqalan adam deyil. Yəni üzündə, formasında qeyri-adi heç nə yoxdur. İri gözləri yadımdadır... Hə, iri gözləri var!

 

Əməkdaş keçən dəfə çəkdiyi şəklə bir də baxır... Bu gün fərqli heç nə eşitməyəcəyini anlayır... Başını yelləyərək kağızları toplayır və qovluğa yerləşdirir.

 

Səhnə 20. İnt. Gün

Fotostudiya. Sahə müvəkkili üzünü studiyanın sahibinə çevirərək deyir.

Sahə müvəkkili:

– Onun iş otağına baxa bilərik?

 

Səhnə 21. Gecə. İnt.

Qaranlıq hücrə... Səfərin müxtəlif illərdə çəkdiyi şəkillər. Səfər özünün son çəkdiyi şəkillərə baxır... Kadrlardan bəlli olur ki, o, peşəkar fotoqrafdır. Səfər yeni şəkilləri aşkarlayıb hücrədən çıxır.

Qapıda onu qadın qarşılayır.

Qadın:

– Tapmadın?

Səfər:

– Orda da yoxdur...

Qadın Səfərin əlindən tutur... Onlar yataq otağına gedirlər. Qadın işıqları söndürür.

 

Səhnə 22. Ext. Axşam

1-ci adam əlində zərlər olarkən birdən tilovun tərpəndiyini görür. Dərhal zərləri yerinə qoyaraq tilova tərəf gedir və onu çəkməyə başlayır. Elə də böyük olmayan bu balığı qarmaqdan çıxarıb içi su ilə dolu vedrənin içinə atır. Daha sonra tilovu hazırlayıb bir də suya atır.

 

Səhnə 23. Ext. Axşam

1-ci adam masaya yaxınlaşır və oturacaqda əyləşir. Əllərini bir əsgiyə silir. Zərləri götürüb oyununu oynayır...

 

Səhnə 24. İnt. Gün

Polis məntəqəsi. Səfər və qadın qaranlıq dəhlizdə yeriyirlər. O, dəhlizi keçib otağa daxil olur. Səfər bu tərəfi görünməyən şüşədən qarşıdakı otağa baxır. Otaq boşdur. Elə həmin an otağın qapısı açılır. Polisin müşayiəti ilə şübhəli şəxs içəri daxil olur. Səfər şübhəli şəxsə baxır... Səfərin arxasından üzü görünməyən adamın səsi eşidilir.

Naməlum səs:

Odur?

Araya sükut çökür... Hər ikisi etiraz əlaməti olaraq başını yelləyir.

Naməlum səs:

Ümidinizi üzməyin. Hələlik evdə olun. Lazım olsa, sizi yenə çağıracağıq. Görürsüz ki, axtarırıq...

 

Səhnə 25. Ext. Gün, park

Günorta. Park. Parkda təmir işləri aparılır. Ətrafda xüsusi geyimli fəhlələr görünür. İki rəngsaz Səfərlə qadının oturduğu skamyanı rəngləyir. Ətrafda qızğın iş gedir. Amma sakitlikdir. Sadəcə, üfüqdə görünən meşədən quşların səsi eşidilir.

Səfər:

Sən də bilirdin?

Qadın:

Əlbəttə bilirdim!

Səfər:

Haçan oldu?

Qadın:

İyirmi il olar...

Səfər:

Onda niyə dillənmədin?

Qadın:

Neyniyəcəkdin ki?

Səfər:

Qoymayacaqdım itsin...

Qadın əli ilə Səfərin ağzını bağlayır. Səfərin gözləri dolub.

 

Səhnə 26. İnt. Axşam

Teatr salonu. Klassik musiqi konserti. Motsartın “Lacrimosa” əsəri səslənir. Səfər və qadın yanaşı oturublar. Kamera hərəkət edərək eyni sırada oturmuş dinləyicilərin portretlərini göstərir.

 

Səhnə 27. Axşam. İnt.

Teatr salonu. Alqışlar səslənir. Auditoriya zalı tərk etmək üçün ayağa qalxır. Səfər və qadın hələ də oturublar.

 

Səhnə 28. Gün. Ext.

Park. Səfər və qadın hələ də skamyada oturublar. Fəhlənin səsi eşidilir.

Fəhlə:

Fasilə edin!

Fəhlələr kadrdan çıxırlar. Təmir edilən parkın ortasında, rənglənən skamyada oturmuş cütlük çox qəribə görünür.

 

Səhnə 29. Axşam. Ext.

Balıqçı daxması. Xəfif külək əsir. Məhəccərə söykənmiş tilov görünür… Tilovun arxasında üzləri tam bəlli olmayan iki nəfər oyun oynayır.

 

Səhnə 29. Gecə. İnt.

Eyvan. Xəfif külək əsir. Səfər eyvandan otağa daxil olur. Səfər yenidən nəyisə axtarmağa başlayır. Çox keçmir, qadın ayağa qalxıb Səfərə qoşulur.

Səfər:

Zirzəmidə olmaz?

Qadın:

– İnanmıram.

Səfər otağın işığını söndürüb divana əyləşir. Üzünü qadına tutub pıçıldayır.

Səfər:

Görəsən, harda itirdim?

Qadın divana uzanıb başını Səfərin dizinə qoyur.

Qadın:

İnşallah tapılar!

Səfər kövrəlir.

 

Səhnə 30. Gün. İnt.

Səhər. Ev. Mətbəx. Qadınla Səfər evdə oturub çay içirlər.

Səfər:

Ağzını mırçıldatma!

Qadın:

Hirsini mənə niyə tökürsən?

Səfər:

Bəlkə Moskvada itib?

Qadın:

Orada sən abrını itirmisən.

Səfər:

Bunu mənə vaxtında desəydin, indi bu qədər əziyyət çəkməzdim. İndi onu hardan tapım? Həyatıma əzəl gündən pəl vuran sən oldun.

Səfər əlindəki stəkanı masanın üstünə qoyur. Qadın əsəbidir...

Qadın:

Çox sağ ol! Səninlə it də yaşamazdı... Mən yaşadım...

Səfər:

Mənimlə it yaşadı!

Qadın:

Otuz il bundan əvvəl belə danışmırdın ancaq... Onda qarşımda diz çöküb yalvarırdın... Hər gün mənə hədiyyələr alırdın.

 

Səhnə 31. İnt. Gün..

Qadın və Səfər mətbəxdə oturublar... Qapının zəngi eşidilir.

Qadın:

Dur qapını aç... Onu da mən eləməyəcəm ki...

Səfər ayağa qalxır və qapıya doğru gedir. Qapını açır. İçəri Sarışın daxil olur. Sarışın qadınla öpüşüb-görüşür. Hiss olunur ki, Sarışın bu evdə yad deyil. Səfər qapının yanında onlara tamaşa edir.

Sarışın:

Heç yerdə yoxdur. Elə bil heç olmayıb.

Sarışın sözünü dedikdən sonra qadına baxır və otağa keçir... Daha sonra qadın araya çökmüş sükutu pozur və Səfərə deyir...

Qadın:

Sən hələ dostunla düşmənini ayıra bilmirsən... Bu adama sirr etibar eləmək olar?

Səfər acıqlı şəkildə qadının yaxasından tutur...

Səfər:

Adam ancaq sənin o peysər qardaşındır, hə?!

Qadın:

Qardaşımın adını çəkmə. O, sənin tayın deyil!

Qadın yaxasını Səfərdən qurtarır.

Səfər:

Get çay gətir!

Qadın heç nə olmamış kimi mətbəxə keçir.

 

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.06.2024)

 

 

 

 

 

 

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.