Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının Konfrans zalında böyük Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin 880 illiyinə həsr olunmuş  “Nizami və musiqi” mövzusunda III Elmi Konfrans keçirildi. Proqramda ön söz Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri, AMEA-nın müxbir üzvü, Xalq artisti, professor Firəngiz xanım Əlizadəyə məxsus idi. Görkəmli musiqi xadimi Firəngiz Əlizadə çıxış nitqində dahi şair və mütəfəkkir Nizami Gəncəviyə həsr olunmuş konfransın Zəfər bayramı ərəfəsində keçirilməyinin vacibliyini vurğuladı. Hər iki hadisənin əlamətdarlığından geniş şəkildə bəhs etdi.

Proqramda yer alan məruzəçilər Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Fəttah Xalıqzadə, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin, Bəstəkarlar İttifaqının, Jurnalistlər Birliyinin üzvü, iki dəfə Prezident təqaüdçüsü, Gənclər Mükafatçısı Aysel Kərim və Sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Cəmilə Mirzəyeva idi. Hər üç məruzəçinin çıxışından əlavə proqramda musiqi nömrələri də yer aldı.

Azərbaycan xalqının dünya mədəniyyətinə lütf etdiyi dühalar içində Nizami Gəncəvinin adı xüsusi anılır. O, dünya ədəbiyyatının klassiki sayılır. Nizami Gəncəvinin poetik yaradıcılığı əsrlərdir layiq olduğu yüksək mərhələdə dayanır. Onun yaradıcılığının əsas qayəsi Tanrı və bəndə arasında izahı mümkün olmayan əlçatmaz, ülvi, pak duyğulardır. Dahi yazıçı İslam dinindən təsirlənərək əsərlərində yüksək mənəviyyat, mərhəmət, düzlük, sadiqlik, ədalət, şövkət, nəciblik, xeyirxahlıq, əxlaq, tərbiyə, ibrətamizlik aşılamaqdadır. Yaradıcılığında rast gəlinən hikmətli sözlər, öyüd-nəsihətləri ilə dillər əzbəri olan dahi yazıçının həyat fəlsəfəsində bu prinsipi aydınca sezə bilirik. Əsərlərində insan zəkası, əxlaqi keyfiyyətlər daim ön plana çəkilib. Onun hər kəlməsi insanı doğru yola cəlb edən bir çağırışdır.

Məlumdur ki, dövlət başçısı İlham Əliyev 2021-ci ilin “Nizami Gəncəvi İli” elan edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Müdriklik və hikmət şairinin 880 illik yubileyi dövlət səviyyəsində keçirilməkdədir. Dahi mütəfəkkirin irsinə doğma vətəni Azərbaycanda daim dəyər, diqqət, xüsusi qayğı və həssaslıq göstərilib. Onun yaradıcılığı maraqla qarşılanıb. Ərmağan qoyduğu izə hörmətlə yanaşılıb. Bel əki hələ vaxtılə ümummilli lider Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 1979-cu ildə Nizami Gəncəvinin ədəbi irsinin öyrənilməsini, nəşrini və təbliğini yaxşılaşdırmaq tədbirləri haqqında, 1981-ci ildə dahi şairin anadan olmasının 840, 1991-ci ildə isə 850 illiyinin keçirilməsi barədə qərarlar qəbul edilib. Onun şərəfinə 1991-ci ili (anadan olmasının 850 illiyi ilə əlaqədar) YUNESKO “Nizami ili” elan edib. 2009-cu ildə şairin vəfatının 800 illiyi qeyd olunub.

Yubiley günlərinin ölkəmizdə təntənəli qeyd edilməsi sözsüz ki, mədəniyyətimizin inkişafına böyük təkan verir.  Yaradıcı insanlar – şair, yazıçı, rejissor, rəssam, bəstəkar, musiqişünaslar gördükləri işləri nəticə etibarı ilə ortaya qoyaraq tamaşaçı auditoriyasını bu layihələrlə sevindirirlər.

Şərq bədii təfəkkürünü elmi-bədii fikirlərlə dolğun şəkildə formalaşdıran Nizami Gəncəvi yaradıcılığı bəstəkarlarımızın həmişə diqqət mərkəzində olub. Nizaminin əsərlərinə bəstələnən və obrazına ithaf olunan musiqi əsərləri Azərbaycan mədəniyyətinin ən qiymətli incilərindən hesab olunur. Təkcə dahi Üzeyir Hacıbəylinin şairin qəzəllərinə yazdığı “Sənsiz” və “Sevgili canan”  romanslarının adlarını qeyd etmək kifayət edir ki, bununla da Nizami yaradıcılığının milli musiqimizin inkişafında nə qədər böyük rol oynadığını təsdiqləyə bilirik. Nizami Gəncəvinin sözlərinə bəstələnmiş romanslar klassik musiqinin kamera-vokal janrına aid olub, səslənmə xüsusiyyətinə və şeir növündən asılı olaraq, kitab və məqalələrdə “qəzəl-romans”, “təsnif-romans”, “romans-qəzəl”, “romans-rübai”, “romans-xitab” və ya sadəcə “romans” adlarıyla nəşr edilib. Dahi Üzeyir Hacıbəyli isə Nizami Gəncəvinin qəzəllərinə yazdığı bəstələrini “musiqili qəzəl” adlandırmış və Azərbaycan bəstəkar yaradıcılığında bu janrın təməlini qoymuşdur. Üzeyir Hacıbəylinin “Sənsiz” (1941) və “Sevgili canan”(1943) musiqili qəzəllərini xalq çalğı alətləri orkestri üçün Ağabacı Rzayeva işləyib, simfonik orkestr üçün isə Niyazi orkestrləşdirib. Bu vokal əsərlərinin ifası zamanı onları estrada orkestri də müşayiət etmişdir. Musiqili qəzəllər Moskvada P.İ.Çaykovski adına konsert zalında Nizaminin 800 illiyinə həsr olunmuş təntənəli iclasda (1947, 15 sentyabr) səslənmişdir (solist Kazım Məmmədov). Hər iki musiqi əsərinın ilk ifaçısı professional vokal sənətimizin banisi Bülbül olmuşdur.Bu kimi vokal əsərləri sırasında Ərtoğrol Cavidin “Yar gəlmiş idi”, Fikrət Əmirovun “Gülüm”, Ağabacı Rzayevanın– “Könlüm”, Ədilə Hüseynzadənin “Vəslin həvəsi”, Cahangir Cahangirovun “Gül camalın”, Süleyman Ələsgərovun “Sərvi xuramanım mənim”, Şəfiqə Axundovanın “Nə gözəl”, Hökümə Nəcəfovanın “Yarım gəldi”, Hacı Xanməmmədovun ”Surəti Canan görünür”, Fəridə Quliyevanın  “Mehman edəsən”, Məmməd Nəsirbəyovun “Aşiqəm”, Sevda İbrahimovanın “Tez gəl”, Qalib Məmmədovun “Yenə tövbə evimi”, Şəmsi Kərimovun  “Ayüzlü nigarım kimə mehman olacaqsan?”  və digər bu kimi vokal əsərlərinin adlarını sadalaya bilərik.

Bu əsərlərin hər birində söz və musiqinin hədsiz dərəcədə uyğunluğunu, vəhdətini eşidə bilirik. Bəstəkarlarımızın hər biri dahi mütəfəkkirin poeziyasına dərin həssaslıqla yanaşıb. Ən əsası onun hər kəlməsini, ruhunu, harayını duya biliblər. Hər uğurlu əsərin doğulmağı öncə dərindən hiss etmək və dərk etməkdən başlayır. Hansısa şeirin məna yükünü, dərinliyini, fəlsəfəsini anlamadan ona uyğun əsər ərsəyə gətirmək sözsüz ki, mümkün deyil. Nizami Gəncəvi ruhunu şad edən, onun görüşünə qəlb döyüntüsü ilə, hissi ilə, bütün ruhuyla, varlığıyla gələn bəstəkarlarımıza sonsuz ehtiram və sayğımızı ifadə edirik. İndi onların özləri də haqq dünyasındadır. Bu müvəqqəti aləmdə sözü, musiqini, əsl sənəti əks etdirənlər ölməzliyə qovuşanlardır. Çünki hər birinin yer üzünə gəlişinin səbəbi və əsas missiyası yaşayaraq yaşatdırmaq, sevərək sevdirmək, düşünərək düşündürmək idi. Bu, Tanrının  yaradıcı şəxsiyyətlərimizə ən böyük bəxşişidir.

Dahi şairin sözlərinə bəstələnən romansların hər kəlməsi məhz həmin uğurlu əsərlər sayəsində məşhurlaşıb, dillər əzbəri olub, dönə-dönə xatırlanıb. Misal olaraq, “Hər gecəm oldu kədər, qüssə, fəlakət sənsiz, Hər nəfəs çəkdim, hədər getdi o saət sənsiz”. Və yaxud digər misraya nəzər yetirək: “Hüsnün gözəl ayətləri, ey sevgili canan! Olmuş bütün aləmdə sənin şəninə şayan.”

“Melodikliyi, bədii obrazları, dramaturji əsası və mövzuları olduqca plastikliyi və təsirliyilə seçilir, sanki onlar musiqidə öz ifadələrini tapıb” -  dahi şair və mütəfəkkirin misraları barədə bu fikirlər görkəmli bəstəkar Qara Qarayevə məxsusdur. Daha bir görkəmli bəstəkarımız Fikrət Əmirov isə Nizami poeziyasının gözəlliyini, məna dərinliyini, yüksək mənəvi-etik ideyalarını xüsusi qeyd edir. Heç də təsadüfü deyildir ki, hər iki bəstəkarımız Nizami Gəncəvinin bədii irsi və obrazı əsasında yazdıqları əsərlərə görə şan-şöhrət qazanıblar.

Nizami poeziyası əbədidir və inanırıq ki, bu əbədilik kainat var olduqca yaşayacaq. Onun dərin zəkasının alt qatında sirli sehirlər var. Bəşər dünyasına səslənişinin içindəki inanc onu ölməzliyə aparır. Əsrlərdir ölməzliyini təmin edən bəlkə də elə bu inancdır, bəlkə də bu dərin sevgidir, onu yer üzündən qoparmayan, yaşadan, yaşatdıran. Onun əsərləri insanları mənəvi cəhətdən zənginləşdirir, gözəlləşdirir, ucaldır, saflaşdırır, kamilləşdirir. Nizami poeziyasının qayəsi də elə məhz budur. Gerçəkliyi, təbiiliyi, təsir gücü ilə seçilən Nizami Gəncəvinin zəngin irsi, əsrarəngiz yaradıcılığı, fəlsəfəsi hələ də araşdırılır, öyrənilir, təbliğ edilir. Sadalanan bu amillər səbəbindən o, həmişəyaşardır. İnsanlar onun hər kəlməsində ümid, həqiqət, inam görürlər. Onu keçmişlə gələcək arasında duyğu körpüsü bilib mərhəmət günəşi adlandırırlar. Düçar olduqları dərdin şəfasını və bir sözlə həyatın özünü tapırlar. Əsrlərin unutdura bilmədiyi sehirli gücün adıdır kəlmə. Onun kəlmələrinə sığınanlar bu sehrin içində qeyb olanlardır. Xeyir şərbətini dadanlardır.

Mən də öz növbəmdə Azərbaycan mədəniyyətinin bir nümayəndəsi kimi Nizami Gəncəvi yurdunda boya-başa çatan insan olaraq bəşər bədii düşüncəsinin nadir siması və tapıntısı olan həmyerlimlə qürur duyduğumu ifadə edirəm. Ən əsası isə elmi araşdırmaçılıq fəaliyyətimi, yaradıcılıq xidmətimi yüksək səviyyədə dəyərləndirib düşüncəsindən kənarda qoymadığı üçün, ABİ-yə daxil olan layihələrə məni ziyalı gənc kimi cəlb etdiyi üçün hörmətli ABİ sədri Firəngiz xanım Əlizadəyə dərin minnətdarlığımı bildirirəm. Musiqi həyatın özüdür. Yetər ki, həyatın axarından geri qalmayaq.

Aysel Kərim

Azərbaycanlı rejissor Hilal Baydarovun “Durna çırağı” filmi 34-cü Tokio Beynəlxalq Film Festivalının “İncəsənətə töhfəyə görə” xüsusi mükafatına layiq görülüb.
AzərTAC  xəbər verir ki, oktyabrın 30-dan noyabrın 8-dək davam edən festivalın baş mükafatı uğrunda dünyanın müxtəlif ölkələrindən seçilmiş 15 film mübarizə aparıb. Festivalın müsabiqə hissəsinə daxil edilən 15 filmdən 10-nun dünya premyerası baş tutub. Bu filmlər dünyanın 113 ölkəsindən və regionundan 1533 film arasından seçilib. Festivalın münsiflər heyətinə məşhur aktrisa İzabel Yupper rəhbərlik edib.
Hilal Baydarovun müəllifi olduğu filmdə hüquq fakültəsinin məzunu olan qız ilə dörd qadını oğurlamaqda ittiham edilən kişi arasında münasibətdən bəhs olunur.
Mükafatların təqdim edilməsi mərasiminə onlayn formatda qatılan azərbaycanlı rejissor mükafata görə təşəkkürünü bildirib. Öz filmi haqqında isə bunları deyib: “İlk dəfə mən filmimi anama göstərdikdə o bildirdi ki, filmin nə süjeti, nə də aktyor oyunu yüksək səviyyədə deyil, amma onun böyük ruhu var. Düşünürəm ki, əsas məsələ də budur. Belə ki, əməli cəhətdən ruhun əks olunduğu üç rejissor işi tapmaq mümkün deyil”.
Qeyd edək ki, “Durna çırağı” filmində Orxan İskəndərli, Elşən Abbasov, Hüseyn Nəsirov, Rəna Əsgərova, Aytəkin Mirişova, Məryəm Nağıyeva, Nigar İsayeva, Səda Həsənova, Kamran Hüseynov və digər aktyorlar rol alıblar. Filmin bəstəkarı Kənan Rüstəmlidir.
Tokio Beynəlxalq Film Festivalının əsas mükafatını isə kosovalı rejissor Kaltrina Krasniçinin “Vera dənizi arzulayır” filmi layiq görülüb. Film qumarda evini girov qoyaraq uduzan və buna görə özünə qəsd edən kişinin həyat yoldaşının qarşılaşdığı çətinliklərdən bəhs edir.
Festivalın “Ən yaxşı rejissor işi” mükafatına isə qazaxıstanlı Darecan Omirbayevin “Şair” filmi layiq görülüb. Filmdə XIX əsrdə yaşamış Didar adlı şairin həyatından və hakimiyyət tərəfindən edam olunmasından danışılır.
Ötən il pandemiyaya görə əsas festivalda mükafatın verilməsindən imtina olunmasına baxmayaraq, cari ildə təşkilatçılar müsabiqə proqramını bərpa ediblər. Festivalın müsabiqə proqramına daxil edilən filmlər arasında Azərbaycan filmi ilə yanaşı, Çin, Qazaxıstan, Cənubi Koreya, Yaponiya, Albaniya və İran filmləri də yer alıb.
Ənənəyə müvafiq olaraq, Tokio festivalına yapon filmləri və animasiyaları da daxil edilib. Həmçinin klassik filmlər də nümayiş olunub.

Bakı Metropolitenində 8 Noyabr - Zəfər Günü və Bakı Metropoliteni İşçilərinin Peşə Bayramına həsr olunmuş tədbir keçirilib. “Bakılı oğlan”, vətənpərvərliyi, ictimai fəallığı ilə seçilən Bəhram Bağırzadə Bakı Metropoliteninin azyaşlı sərnişinlərinin görüşünə gəlib.
Onun  qələmə aldığı kitabların, o kitabların ki yeni nəslin maariflənməsində, biliklərinin artmasında, ölkəmiz haqqında, onun tarixi, mədəniyyəti barədə zəngin məlumatlar əldə edilməsində xüsusi rol oynayırlar, imzalanma mərasimi baş tutub.
Əməkdar artist “8 Noyabr” stansiyası, eləcə də metropolitenin “Bənövşəyi xətt”i üzrə stansiya və qatarlarda uşaqlarla görüşərək söhbət edib, onlara dəyərli tövsiyələrini verib. Tədbir zamanı uşaqlara üzərində 8 Noyabr bayramının rəmzləri olan şarlar da təqdim olunub.

8 Noyabr — Zəfər Günündə Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrında qəhrəmanlıq salnaməmizi özündə əks etdirən Samir Qulamovun "Bir nəfəs qədər" pyesi əsasında hazırlanmış eyniadlı tamaşanın premyerası olub.
Teatrın mətbuat xidmətindən AzərTAC-a bildirilib ki, Səbail Rayon İcra Hakimiyyəti ilə birlikdə düzənlənən bayram tədbirində rayon icra hakimiyyətinin başçısı Vüqar Zeynalov xalqımızın bir il bundan öncəki böyük və tarixi qələbəsindən danışıb, tədbirə toplaşan şəhid ailələrinə, qazi və əsgərlərimizə bu böyük Zəfərin həyatımızdakı misilsiz rolundan söz açıb. Bu qələbədə Ali Baş Komandanımızın, onun ətrafında dəmir yumruq kimi birləşən hər bir Azərbaycan vətəndaşının nə qədər böyük zəhmətinin olduğunu qeyd edib.
Rayon ərazisində yaşayan əsgər və şəhid ailələrinə göstərilən qayğıdan söhbət açan V.Zeynalov bu işlərin bundan sonra da davamlı olaraq görüləcəyini vurğulayıb.
Sonra isə Akademik Musiqili Teatrın tamaşanın premyerası təqdim olunub. Əsərin ideya müəllifi və bədii rəhbəri Əməkdar incəsənət xadimi, fəlsəfə doktoru Əliqismət Lalayevdir.
Tamaşa qürur mənbəyimiz olan şəhidlərə, qazilərə, əsgər övladlarımıza və Zəfərimizin əsas simasına çevrilən analarımıza həsr olunub. Səhnə əsərində oğlunun şəhid olduğuna inanmayan, daim onun yolunu həsrətlə və böyük ümidlərlə gözləyən ananın obrazı canlandırılır. Ana inanır ki, oğlu haçansa mütləq qayıdacaq. Qaranlıq, uzun gecələrin birində ana sanki arzusuna çatır. Əslində isə xəyal və gerçəklik arasında ciyərparasının yoxluğu ilə barışmaq məcburiyyətində qalır...
SSRİ Xalq artisti Fikrət Əmirovun musiqisi əsasında hazırlanan səhnə əsərinin quruluşçu rejissoru Samir Qulamov, quruluşçu dirijoru və musiqi tərtibatçısı Əməkdar incəsənət xadimi Fəxrəddin Atayev, quruluşçu rəssamı Vüsal Rəhim, quruluşçu baletmeysterləri Əməkdar artistlər Zakir və Leyla Ağayevlər, konsertmeyster Kamil Həsənov, rejissor assistentləri Sevinc Məmmədova və Əmrah Dadaşovdur.
Tamaşada, eyni zamanda Prezident təqaüdçüsü, gənc pianoçu Kamil Həsənovun fortepiano musiqisindən də istifadə olunub.
Səhnə əsərində Əməkdar artist Nahidə Orucova, aktyorlar Gülnarə Abdullayeva, Gülcahan Salamova, Əmrah Dadaşov, İbrahim Əlizadə, Nəzrin İsmayılzadə, Mehriban Zaliyeva, Səmədzadə Xasıyev, Hidayət Əliyev, Əli Kərimov, Murad Əliyev, orkestr və balet artistləri iştirak ediblər.
Səhnə əsəri maraqla qarşılanıb.

İspaniyanın Barselona şəhərində yerləşən məşhur Liceu Konservatoriyasında Zəfər Gününə həsr edilmiş konsert proqramı təşkil olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, Barselonadakı Azərbaycanlılar Cəmiyyətinin təşkilatçılığı və Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə baş tutan tədbirdə Qarabağ müharibəsində şəhid olmuş hərbçilərin və mülki vətəndaşların xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Azərbaycan Respublikasının Dövlət Himni səsləndikdən sonra tədbiri giriş sözü ilə Barselonadakı Azərbaycanlılar Cəmiyyətinin sədri Kərim Kərimov açıb.
O, qonaqları salamlayaraq ötən müddət ərzində Cəmiyyət tərəfindən görülmüş işlər və Vətən müharibəsi zamanı göstərdiyi fəaliyyət haqqında qısa məlumat verib.
Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin Avropa ölkələri ilə iş şöbəsinin müdir müavini Cahid Quliyev tədbir iştirakçılarını Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevin qətiyyətli siyasəti, Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinın həyata keçirdiyi uğurlu hərbi əməliyyatlar və əsgərlərimizin qəhrəmanlığı nəticəsində Azərbaycanın II Qarabağ müharibəsində əldə etdiyi Qələbənin birinci ildönümü münasibətilə təbrik edib.
C.Quliyev hazırda dünyanın müxtəlif ölkələrində Zəfər Günü ilə bağlı keçirilən tədbirlər barədə məlumat verib.
Konsert proqramı dirijor, pianoçu və bəstəkar Abuzər Manafzadə və həyat yoldaşı, vokalçı Karen Onidia Danger Manafzadənin ifasında musiqi parçaları, milli rəqslərlə davam edib.
Konsert çərçivəsində Zəfər Günü ilə bağlı fotosərgi də keçirilib.

Bu günə təsadüf edən digər tarixi hadisələri də diqqətinizə çatdırırıq.

10 noyabr. Ennio Marrikone günü

Beynəlxalq mühasib günü. Hələ də buxalter adlanan mühasiblərimizi təbrik edək. Yaddançıxarmazlar günü. Yaddaşı yaxşı olanların bayramıdır. Sklerozların vay halına. Telefon kodu günü. Bizim kod 994-dür də gərək ki. Beynəlxalq tirmə toxuyanlar günü. Bu el sənəti gərək unudulmasın. Latviyada və Fransada Müqəddəs Martini günüdür, gərgin mövsümün sonu və qışın başlanmasını özündə ehtiva edir Martini günü. Braziliyada buğda günüdür. İsraildə Ben Qurion günüdür. İsrailin ilk baş naziri Ben Qurionun şərəfinə olan bir gündür. Argentinada ənənələr, gözünə döndüyüm ABŞ-da isə vanilli keks günüdür.

1982-ci ildə “Şiroko şaqaet Azebaydjan” deyən SSRİ rəhbəri Leonid İliç Brejnev o biri dünyaya yollanıb. 1928-ci ilin bu günündə musiqisini həddən artıq çox  sevdiyim, bayıldığım bəstəkar, italyan Ennio Marrikone dünyaya gəlib.  “Bir dəfə Amerikada” filminin musiqisini bir xatırlayın. 1919-cu ildə adı dillər əzbəri olan rus generalı, silah mütəxəssisi Mixail Kalaşnikov doğulub. Kalaşnikov avtomatını kim tanımaz ki. 1891-ci ildə fransız şairi, simvolist Artur Rembo dünyasını dəyişib.

10 noyabr. Ən nəhayət, Yanıltmac günü

Budur, daha bir həftənin son akkordu. Və Yanıltmac günü. Şifahi xalq yaradıcılığının bir qolu olan yanıltmaclar sürətli şəkildə deyilərkən deyənin çaşmasına, bəzən də nəticədə fikrin əks dərəcəyədək təhrif olunub yanlış məna yaratmasına xidmət edir. Ən məşhur Azərbaycan yanıltmacı budur:

Getdim, gördüm bir dərədə iki kar, kor, kürküyırtıq kirpi var. Dişi kar, kor kürküyırtıq kirpi erkək kar, kor, kürküyırtıq kirpinin kürkünü yamamaqdansa, erkək kar, kor kürküyırtıq kirpi dişi kar, kor kürküyırtıq kirpinin kürkünü yamayır.

İnsanlar məşq edib hətta bu mürəkkəb yanıltmacı da söyləyə bilirlər. Amma günümüzdə elə yanıltmaclar yaranıb ki, onları söyləmək mümkünsüz qədər çətindir. Məsələn, bir ildə iki-üç dəfə benzinin, işığın, qazın, suyun qiymətlərinin qalxması ilə bağlı tarif şurası və onun sözçülərinin sürətli və tam anlaşılmaz açıqlamaları ən gözəl yanıltmac nümunələri hesab oluna bilər.

Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından

Türk dünyasının böyük oğlu, sərkərdəsi, dövlət xadimi Mustafa Kamal Atatürk 1881-ci ildə Salonikidə anadan olub, osmanlı türk paşası, marşal, islahatçı, siyasətçi, dövlət xadimi kimi Türkiyə tarixində əvəzsiz yer tutub. O, Türkiyədə monarxiyanı ləğv edərək respublika qurub, 1923-cü ildən ta ki ömrünün sonunadək – 1938-ci ilədək prezidentlik edib. Birinci dünya müharibəsi əsnasında osmanlı ordusunda xidmət edən Atatürk Çanaqqala Cəbhəsində polkovnikliyə, Sina-Fələstin Cəbhəsində isə İldırım Orduları generallığına təyin edilib. Antanta dövlətləri tərəfindən Türkiyə tam işğal təhlükəsi ilə üz-üzə gələndə Atatürk Türkiyə İstiqlaliyyət Müharibəsinin ön sıralarında görünüb, Türk Milli Hərəkatına öndərlik edib.  Qurtuluş döyüşü müddətində o, Ankara hökumətini qurub, Antanta tərəfindən göndərilən hərbi gücləri məğlubiyyətə uğradıb, türk millətini zəfərə aparıb. Atatürk daha sonra köhnə Osmanlı İmperiyasını müasir və dünyəvi bir dövlətə çevirmək üçün siyasi, iqtisadi, ictimai və mədəni islahatlara başlayıb. Liderliyi altında minlərlə yeni məktəb inşa edilib, ibtidai təhsil pulsuz və zəruri hala gətirilib. Qadınlara bərabərlik və siyasi hüquqlar verilib, kəndlilərin kürəyinə yüklənən ağır vergilər azaldılıb. Ümumxalq sevgisinə tuş gələn Atatürk vəfatına qədər ard-arda 4 dəfə prezident seçilib. Tarixdə oynadığı əhəmiyyətli rol onu əbədiləşdirib, haqqında 379 əsər yazılıb. Həmçinin o, dünyada siyasətçi kimi ilk dəfə və tək nümunə olmaq üzrə YUNESKO təşkilatı tərəfindən 100-cü doğum ilinin bütün dünyada 1981-ci il "Atatürk ili" olaraq qəbul edilməsi şərəfini qazanıb. Ruhun şad olsun, böyük öndər!

1945-ci ilin 10 noyabr günündə Londonda keçirilən Ümumdünya Gənclər Konfransında dünyanın gənclər təşkilatlarının bir təşkilatda birləşməsi qərara alındığına görə həmin tarix Ümumdünya gənclər günü kimi qeyd edilir. Bu gün dünya gəncləri öz birləşmiş təşkilatlarında beynəlmiləlçilik çağırışları edir, irqçiliklə, millətçiliklə mübarizə aparır, xalqların müstəqilliyinə səs verir. Bu gün gənclər heç vaxt olmadığı kimi aktivdirlər, onlar milyonlar şəklində birləşib könüllülülük hərəkatında iştirak edir. Statistikaya görə dünya gənclərinin 52 faizi fəal vətəndaş olmağı prioritet sayır, 72 faizi haqq işinə, ədalətə inanır, 26 faizi xeyriyyəçilik fəaliyyətinə qoşulub. Hazırkı yeniyetmə isə son 100 ilin ən ictimai fəal yeniyetməsidir.

Bu yerdə Azərbaycanımızın dünyaya örnək olan ASAN könüllülük – gənclər hərəkatını qeyd etməmək günah olar. Eləcə də gənclər siyasətinin əsas halqalarından olan Gənclər Fondunun apardığı diqqətçəkən, məqsədyönlü fəaliyyət göz önündədir. Azərbaycan gənci bu gün dünyadakı qabaqcıl gənclik normalarına əməl edir, fəaldır, məqsədyönlüdür.

Bayramınız mübarək, əziz gənclər!

YUNESKO-nun təşəbbüsü ilə 2001-ci ildən qeyd edilən bu gün elmin kütləviləşməsinə xidmət edir. Elmli olmaq çox gözəldir. Məsələn, elə bu elm günündə biləndə ki, yaşlı insanın bədənində 206, yeni doğulan körpədə isə 300 sümük olur, biləndə ki, insan gözü il ərzində 4,2 milyon dəfə qırpılır, biləndə ki, insan orqanizmində ən uzunömürlü hüceyrələr beyin hüceyrələridir və biləndə ki, insan tək qalanda, ünsiyyətdən qaçanda beyni daha aktiv işləyir, adam heyrətlənir. Üstəlik, biləndə ki, dünyadakı ən təhlükəli canlı adi milçək imiş, biləndə ki, kosmosda 50 milyard qalaktika var, biləndə ki, təyyarələrin 19 kilometr və daha çox yüksəklikdən uçarkən buraxdıqları inversion iz istilik kristallarını aktivləşdirərək yerin üzərində parnik effekti yaradır, bu da qlobal istiləşməyə səbəb olur, buna görə də təyyarələrin az hündürlüklərdən uçması ilə qlobal istiləşməni 91 faiz azaltmaq olar, ikiqat təəccüblənirsən.

Bu son dövrlərdə niyə insanlar biganələşib, soyuqlaşıblar? Sən demə, son 16 ildə insan bədəninin temperaturu 0,6 dərəcə soyuyaraq 37 dərəcədən 36,4 dərəcəyə düşüb. Bəlkə bu səbəbdən?