Super User

Super User

 

Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Gənclər Günü münasibətilə tərtib edilən “Yeni gənclik” musiqi proqramları davam edir. Beynəlxalq Muğam Mərkəzində “Detaşe” violin ifaçıları ansamblının konserti keçirilib. 

 

Nazirlikdən verilən məlumata görə, əvvəlcə  Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının (BMA) professoru, Xalq artisti Zəhra Quliyeva bədii rəhbəri olduğu “Detaşe” ansamblının yaranma tarixindən söz açb. Deyib ki, ölkəmizdə yaradıcı gənclərə dövlətimiz tərəfindən diqqət və qayğı göstərilir. Ansamblda BMA-nın tələbələri və Prezident təqaüdçülərinin çıxış etmələri bunun bariz nümunəsidir. Xalq artisti çıxışının sonunda konsertin təşkilatçılarına minnətdarlığını ifadə edib.

Sonra konsert proqramı təqdim olunub. Ansamblın və solistlərin – Prezident təqaüdçüsü Zərrin Əliyeva, BMA-nın III kurs tələbəsi, beynəlxalq müsabiqələr laureatı Osman Mustafazadənin çıxışları alqışlarla qarşılanıb. İfaçıları pianoda Səbinə Muradova müşayiət edib. Proqrama Azərbaycan və Avropa bəstəkarlarının əsərləri daxil edilmişdi.

Qeyd edək ki, “Detaşe” ansamblının əsas fərqli xüsusiyyəti alət tərkibinin ancaq violinlərdən ibarət olmasıdır.

 

 

Bu günə - 5 fevrala təsadüf edən əsas tarixi hadisələri və bayramları diqqətinizə çatdırırıq:

 

Beynəlxalq Skautlar Günü

Skaut yaşı 6 yaşdan ta ki 21 yaşa qədər hesab edilir. Bu gün 216 dünya ölkələrindən 50 milyondan çox uşaq, yeniyetmə və gənc skaut hərəkatının sıralarında birləşərək, «Hər gün bir xeyirxah iş görək” devizi altında fəaliyyət göstərirlər. Skaut sözünün tərcüməsi kəşfiyyatçı deməkdir, skaut hərəkatının banisi isə general Robert Baden-Pauell olub. Bu general istefada olarkən “Oğlanlar üçün kəşfiyyat” kitabını yazıb. Bu kitabda da o, yeniyetmə və gənclərin bir vahid ideya ətrafında birləşməsinin əsasını qoyub.

O cümlədən ölkəmizdə də fəaliyyət göstərən Skaut təşkilatı – müstəqil, qeyri-siyasi qurumdur, bu, uşaq, yeniyetmə və gənclərlə bir iş proqramıdır ki, özlüyündə bütün çətinliklərə baxmayaraq daim ayaqda qalmağı ehtiva edir. Skautların vətəni İngiltərə hesab edilir, 1907-ci ildə bu ölkədə ilk boyskaut düşərgəsi açılıb. 

Skaut qalstukunu sonradan sovetlər götürüb pioner qalstuku kimi istifadə ediblər, eləcə də “Həmişə hazır ol” şüarını. 

Skautun yaşadığı qaydalar şərçivəsi isə bunlardır: faydalı olmaq, bütün skautların dostu və qardaşı olmaq, xeyirxah, alicənab olmaq, yalan danışmamaq, təbiəti qorumaq, gülümsər olmaq, çətinlikdən qorxmamaq.

Azərbaycan skautlarının andı bilirsiniz necədir? And içirəm öz şərəfimə, məndən asılı hər bir şeyi edəcəyəm ki, Allah və Azərbaycan qarşısında olan borcumu yerinə yetirim, hər vaxt başqalarına kömək edim, skaut qanunlarına tabe olum.

Skaut gününüz mübarək, əziz uşaq, yeniyetmə və gənclər.

 

Ümumdünya Nutella günü

Bu bir uşaq bayramıdır, məşhur yerfındıqlı şokolad pastasının şərəfinədir. Bu qidanı bütün dünyada uşaqlar çox sevirlər, amma bir çox rejionda, xüsusən müharibələr və aclıqlar çəkən Afrika və Mərkəzi Asiya regionunda uşaqlar ona tamarzıdırlar. Nutella günündə xüsusən avropalı və amerikalı uşaqlar aclıq çəkən uşaqlara sovqatlar, mütləq də Nutelle göndərirlər.

 

Səhər naharına dondurma günü

Bu dadlı qidanı adətən insanlar səhərlər yeməzlər, amma bu gün insanlardan məhz səhər naharına dondurma yemək təvəqqe olunur. Bekarçılıqdan ortaya çıxan bir gündür əlbəttə. Qayğısız əcnəbi insanlar bilmirlər ki, başlarını nə ilə qatsınlar. 

 

Monarx günü

Monarx günüdür həm də bu gün. Amma bu monarx o monarxdan deyil, yəni, kilsə ilə əlaqəli bir gün deyil. Söhbət nimfalid ailəsindən olan kəpənəkdən gedir, Şimalı Amerikada məskunlaşmış bu kəpənək olduqca valehedici olduğuna görə şəninə gün təsis ediblər.

Finlandiyada bayraq, Burundidə birlik, Danimarkada Şahzadə Merinin tacı, Pakistanda Kəşmirlə həmrəylik, Argentinada Linkoln və Buanes-Ayres karnavalları günüdür. İsraildə Tu bi-Şvat bayramıdır. Yəhudi təqvimi ilə şvat ayının 15-ci günündə qeyd edilən bu bayramın qeyri-rəsmi adı “Ağaclar üçün Yeni il” adlanır, insanlar bir-birini görcək gülümsəyərək “Roş xa-Şana La İlanot” söyləyirlər. 

O ki qaldı Amerikaya, onlarda bu gün Milli şokoladlı fondyu günüdür. Fondyu – çörək, kartof və əridilmiş pendirin şokoladla süfrəyə verilməsidir.

 

La Skalada “Otello”nun premyerası

2009-cu ilin 5 fevralında Somalı piratları rəsmən 3200000 dollar pul alaraq Ukraynanın “Faina” gəmisini 17 nəfər ekipajla birgə azad edərək tarixdə ilk presidentin əsasını qoyublar. 1991-ci ildə Qırğızıstanın paytaxtı 65 il bolşevik terrorçusu Frunzenin adını daşıdıqdan sonra Bişkek olub. 1958-ci ilin 5 fevralı qəribə bir olayla yadda qalıb. Jorjiya sahillərindəki təlim zamanı aviaqəzada hidrohen bombası itib. Hələ də həmin bomba tapılmayıb. 1952-ci ildə Nyu-York üçişıqlı işıqfor işlədilən ilk şəhər kimi tarixə düşüb. 1924-cü ildə BBC radiosu Qrinviç abservatoriyasından dəqiq vaxt siqnalları verməyə başlayıb. 1920-ci ildə Ukraynada ataman Maxno vərəqələr yayaraq yerli xalqı rus bolşevikləri ilə mübarizəyə səsləyib. 1916-cı ildə Sürixdə “Kabare Volter” – dadaizmin yarandığı məkan fəaliyyətə başlayıb. Dadaizmin əsas prinsipləri irrasionalizm, mövcud kanon və stereotiplərin dağıdılması olub. 1887-ci ildə Milanın La Skala teatrında Verdinin “Otello” operasının premyerası olub. 1783-cü ildə İtaliyanın Kalabriya əyalətində tarixin ən uzunmuddətli zəlzələsi qeydə alınıb – iki ay davam edən yeraltı təkanlar və sunami 180 yaşayış məskənini dağıdıb, 60 min insan həyatını itirib. 

 

Üç dahi azərbaycanlının doğulduğu gün

1985-ci ilin 5 fevralında dünya futbolunun ən parlaq ulduzu – Kriştianu Ronaldu, 1968-ci ildə Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu, 1878-ci ildə fransız mühəndisi, “Sitroen” kompaniyasının yaradıcısı Andre-Qustav Sitroen, 1840-cı ildə Amerika silah konstruktoru, pulemyotu kəşf etmiş Qayri Maksim, 1812-ci ildə fransız baronu, Puşkini dueldə öldürmüş Jorj Dantes dünyaya gəliblər.

Təqvimdə çox az sayda günlər var ki, həmin gün bir xalqa məxsus bir neçə dahi insan doğulur. 5 fevral da belə günlərdən biridir. 1939-cu ilin bu günündə dünyaşöhrətli azərbaycanlı yazıçı, ssenarist Rüstəm İbrahimbəyov, 1923-cü ildə tanınmış azərbaycanlı tarzən Baba Salahov, 1918-ci ilin bu günündə isə dahi azərbaycanlı bəstəkar, dünya musiqi irsində əvəzsiz yerə malik Qara Qarayev doğulublar.

Niyə də 5 fevralı dahilər günü elan etməyək ki?

 

Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından

 

 

 

 

 

Mədəniyyət naziri Anar Kərimov ölkəmizin qərb bölgələrinə səfəri çərçivəsində fevralın 4-də Şəmkir rayonuna gəlib. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı nazirliyə istinadən məlumat verir ki, nazir əvvəlcə Şəmkir şəhərində ümummilli lider Heydər Əliyevin abidəsini ziyarət edib, önünə gül dəstəsi qoyub.

Sonra Şəmkir rayon Mədəniyyət Mərkəzinə baş çəkən Anar Kərimov müəssisənin binası və fəaliyyəti ilə tanış olub. Nazir Mədəniyyət Mərkəzi nəzdində xalq kollektivlərinin, teatr qruplarının yaradılmasının vacibliyini vurğulayıb, bununla bağlı göstərişlər verib.

Şəmkir şəhər Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminə (MKS) gələn nazirə  kitabxananın şöbələri, kitab fondları barədə məlumat verilib. Anar Kərimov MKS-də texniki təchizatın yaxşılaşdırılması ilə bağlı tapşırıqlar verib.

Şəmkir Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyində olan mədəniyyət naziri muzeyin ekspozisiyasına və kitab fonduna baxış keçirib. Muzeydə memar-rəssam Fərman Hüseynov tərəfindən çəkilən "Toy" adlı divar miniatür əsəri barədə məlumat verilib ki, 73 kvadratmetr sahəsi olan əsər bu qəbildən ən böyük əl işlərindən hesab edilir. Muzeydə qorunan 2500 illik sütun daşları haqqında məlumat da nazirə bilgi verilib.

Şəmkir Rayon Uşaq Musiqi Məktəbinə gələn nazir binanın vəziyyəti ilə tanış olub. Məktəbin xor kollektivinin, tar ixtisası üzrə təhsil alan şagirdlərinin ifalarını dinləyib. Bildirilib ki, məktəbdə 665 şagirdin təlim-tərbiyəsi ilə 134 nəfər müəllim məşğul olur. Burada 10 ixtisas – fortepiano, violin, tar, kamança, qarmon, xanəndəlik, nağara, klarnet, xor, nəzəriyyə üzrə tədris həyata keçirilir.

Peşəkarlıq səviyyəsi və təşəbbüskarlığın artırılması ümumi inkişaf üçün əhəmiyyətlidir

Şəmkir rayonunda səfərdə olan mədəniyyət naziri Anar Kərimovun iştirakı ilə fevralın 4-də rayon Heydər Əliyev Mərkəzində Şəmkir Regional Mədəniyyət İdarəsinin tabeliyindəki müəssisələrin rəhbərləri ilə görüş keçirilib.

Görüşdə mədəniyyət sahəsinin inkişafı ilə əlaqədar qarşıda duran vəzifələrdən bəhs edilib, bu sahədə çalışan işçilərin peşəkarlıq səviyyəsinin, təşəbbüskarlığının artırılmasının ümumi inkişaf üçün əhəmiyyəti vurğulanıb.

Anar Kərimov bildirib ki, Prezident İlham Əliyev və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyeva tərəfindən mədəniyyət sahəsinə daim diqqət və qayğı göstərilir. Mədəniyyət müəssisələri də fəaliyyətlərini bu diqqət və qayğıya adekvat qurmalıdır.

Görüşdə mədəniyyət müəssisələrində mövcud olan problemlərdən söz açılıb, bununla bağlı təkliflər dinlənilib. Nazir Anar Kərimov problemlərin aradan qaldırılması üçün müvafiq tapşırıq və tövsiyələrini verib.

Sonda mədəniyyət işçiləri ilə xatirə şəkli çəkdirilib.

 

94-cü “Oskar” mükafatı laureatlarının adı fevralın 8-də canlı yayımla Amerika Kino Sənəti və Elmləri Akademiyasının rəsmi tviter səhifəsində açıqlanacaq.

 

Qeyd edək ki, ümumilikdə 23 nominasiya üzrə qaliblərin adını aktyorlar Tracee Ellis Ross və Leslie Jordan səsləndirəcək.

Martın 27-də baş tutacaq rəsmi mükafatlandırma mərasiminin isə aparıcısı hələlik məlum deyil.

Builki “Oskar” namizədlərinin müəyyən edilməsi üçün keçirilən səsvermə akademiyanın tarixində ən yüksək fəallığı ilə fərqlənib. Ümumilikdə 9500 üzvdən 9487-si səsvermədə iştirak edib.

 

 

4-5 fevralın təqvimi Varisin təqdimatında

 

4 fevral

Ümumdünya xərçənglə mübarizə günü

World Cancer Day 2008-ci ildən qeyd edilir, məqsəd xərçəng xəstəliklərinin azaldılmasına nail olmaqdır. 

2019-cu ildə “Mən varam və mən olacağam” adlı kampaniyaya start verildi, bu, xərçəng xəstələrinə əlavə güc verməyə, onları mübariz olmağa bir cağırış idi. ÜST-ün məlumatına görə, xərçəngin 100-dən çox növü var, hər il milyonlarla insan bu xəstəlik səbəbindən həyatlarını itirirlər. Yeni xərçəngə tutulma hallarının 60 faizi Afrika, Asiya, Mərkəzi və Cənubi Amerika ölkələrinin payına düşür. Xərçəngdən ölüm hallarının 70 faizi də bu regionlarda baş verir.

Bütün dünyada kişilər əsasan xərçəngin bu 5 növündən ölürlər: ağciyər xərçəngi, mədə xərçəngi, qaraciyər xərçəngi, düz bağırsaq xərçəngi və həzm sistemi xərçəngi. Qadınları öldürən əsas xərçəng növlər isə bunlardır: döş xərçəngi, ağciyər xərçəngi, mədə xərçəngi, düz bağırsaq xərçəngi və qadınlıq yolu xərçəngi.

Xərçənglə mübarizə günündə insanlara əsas o təlqin edilir ki, xərçəng tam müalicəsiz xəstəlik deyil, tütündən istifadəni dayandırmaqla, alkoqoldan istifadəni azaltmaqla, sağlam qidalanmaqla, çox hərəkətli olmaqla xərçəngdən ölüm hallarını 30 faiz azaltmaq olar.

Allah bütün xəstələrə şəfa versin.

 

Rissyün günü –baharın başlanğıcı

Budur, artıq gündoğanda – Yaponiyada Rissyün günü bayram edilir, bu, baharın gəlişi deməkdir. Yapon inanclarına və elmi ehtimallarına görə, fevralın 4-də artıq bahar atributları özünü göstərməyə başlayır, qış çıxıb getmək üçün qapı kəndarına gəlir.

Çox keçməz ki, biz də görərik axır çərşənbə gəldi, ardınca Novruz gəldi. Bu bir göz qırpımında bitən gödək həyatda hər şey elə sürətlə baş verir ki.

 

Milli ev şorbası günü

Vakuum günüdür bu gün həm də. Alimlər vakuum barədə bilgiləri ilk dəfə 4 fevral günündə açıqlayıblar. Şri-Lankanın müstəqilliyi günüdür, “Seylon çayı” deyibən bəh-bəhlə içdiyimiz çayın vətəninə təbriklər! Anqolada bu gün silahlı üsyan günüdür, 1961-ci ildə anqolalı vətənpərvərlər Luanda həbsxanasına basqın edib öz siyası liderlərini azad ediblər. Latviyada çox maraqlı bayramdır, sıyıq günü. Bu ölkədə sıyıq çox sevilir, hətta süd istehsalçıları sıyıq konservaları da istehsal edirlər. 

ABŞ bu gün bayramları yanaşı düzüb, özü də müxtəlif təyinatlı bayramları. Poçtalyon günüdür, bu gün hər kəs poçtalyonlardan minnətdarlıq kəlmələrini əsirgəməməlidir. Milli Qırmızı libas günüdür. Amerikalı xanımlar bu gün yeni tikdirdikləri, yaxud aldıqları qırmızı libas geyinəcəklər. Deyilənə görə, bunu etmək, insanlara uğur gətirir. Təbii ki, söhbət ABŞ-dan gedirsə, mütləq mətbəx bayramları ilə qarşılaşmaq labüdlüyü var. Bu gün gündəmdə iki belə bayram dayanır. Milli ev şorbası günü, bir də Milli içinə tərəvəz doldurulmuş göbələk günü.

 

Yalta konfransı

2006-cı ilin 4 fevralında Turin metropoliteni açılıb. Facebook sözü, onun göy rəngli loqosu az qala beşikdəki uşağa da doğmadır. Bu gün facebook-un ad günüdür. 2004-cü ilin 4 fevralında Harvard Universitetinin tələbəsi Mark Sukerberq bu sosial şəbəkəni rəsmən yaradıbdır. 1998-ci ildə Brüsseldə qloballaşma əleyhinə olan insanlar Bill Qeytsin sifətinə tort çırpıblar. 1976-cı ildə zəlzələ Qvatemalada 23 min insanın ölümünə səbəb olub. 1974-cü ildə iki illik təlimdən sonra ABŞ-da Nim Çimski adlı şimpanze ilk sözü yaza bilib. 1971-ci ildə Britaniyanın Rolls Roys avtomobil konserni bankrotluğunu elan edib. 1945-ci ilin 4 fevralı tarixi bir gündür, Yaltadakı Livadiya sarayında Ruzvelt, Çörçill və Stalin Almaniyanın qeydsiz-şərtsiz təslim olması razılığına gəliblər. 1943-cü ildə Sürixdə Bertold Brextin “Sezuanlı xeyirxah insan” tamaşasının premyerası olub. 1708-ci ildə İohann Sebastyan Baxın 71-ci kantantası onun ilk çap olunan əsəri kimi tarixə düşüb. 1169-cu ildə zəlzələ Siçiliyada 15 min insanın ölümünə səbəb olub. 634-cü ildə Əmir ibn əl Asın başçılığı altında müsəlman ordusu Datxin altında bizanslılar üzərində tarixi qələbə qazanıb.

 

Bu gün dünyaya gəlmiş məşhurlar az deyil

1988-ci ilin 4 fevralnda Sumqayıtda Məsumə Məmmədova dünyaya gəlib. Heç vaxt “nə olsun” deməyə tələsməyin. Söhbət dövrümüzün ən populyar müğənnilərindən biri olan Damladan gedir. 1961-ci ilin bu günündə Azərbaycan Respublikası 1-ci vitse-prezidenti katibliyinin rəisi, Azərbaycan Gimnastika Federasiyasının vitse-prezidenti Altay Həsənov, 1945-ci ildə Azərbaycan musiqisinin canlı klassiki, korifey sənətkar, hazırda Rusiyadakı səfirimiz Polad Bülbüloğlu, 1939-cu ildə xalq artistimiz Tarıyel Qasımov, 1921-ci ildə “Ən böyük azərbaycanlılar” siyahısında ön yerlərdən birini tutan dahi şəxsiyyət, süni intellekt sahəsi üzrə dünyanın ən ünlü alimi, qeyri-səlis məntiq nəzəriyyəsinin banisi Lütfi Zadə, 1910-cu ildə iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı olmuş əfsanəvi hərbçimiz Həzi Aslanov, 1906-cı ildə  amerikalı astronom, Plutonu kəşf etmiş Tombo, 1881-ci ildə fransız rəssamı, “mexaniki incəsənət” təmayülünün görkəmli nümayəndəsi Fernan Leje, 1881-ci ildə rus kinematoqrafiyasının banilərindən biri, kinorejissor Yakov Protozanov, 1875-ci ildə aerodinamikanın atası, alman fiziki Lüdviq Prandtl, 1746-cı ildə tarixin ən məşhur polyaklarından olan, antirus üsyanının rəhbəri Tadeuş Kostyuşko dünyaya gəliblər.

 

Cavanşir Cahangirovu anırıq

2020-ci ilin 4 fevralında Azərbaycan televiziyası tarixində iz qoymuş, bir vaxtlar “Çay dəstgahı” verilişi ilə məşhurlaşmış istedadlı telejurnalist, 2000-ci illərdə Azərbaycan Radiosuna rəhbərlik etmiş Cavanşir Cahangirov dünyadan köçüb, ruhu şad olsun! 1940-cı ilin 4 fevralında qırmızı cəllad, on minlərlə sovet insanın, o cümlədən azərbaycanlının qətlinə fərman vermiş SSRİ dövlət təhlükəsizliyi və daxili işlər nazirliyi rəhbəri Nikolay Yejov,  1925-ci ildə alman arxeoloqu, qədim Vavilonun yerini tapmış Robert Koldovey, 1894-cü ildə saksafon çalğı alətini kəşf etmiş belçikalı musiqiçi Adolf Saks, 1871-ci ildə rusların tarix boyu ən çox qorxduqları 3 şəxsdən biri – Şimali Qafqaz xalqılarının milli azadlıq hərəkatının başçısı Şeyx Şamil dünyadan köçüblər. 

 

5 fevral

 

Beynəlxalq Skautlar Günü

Skaut yaşı 6 yaşdan ta ki 21 yaşa qədər hesab edilir. Bu gün 216 dünya ölkələrindən 50 milyondan çox uşaq, yeniyetmə və gənc skaut hərəkatının sıralarında birləşərək, «Hər gün bir xeyirxah iş görək” devizi altında fəaliyyət göstərirlər. Skaut sözünün tərcüməsi kəşfiyyatçı deməkdir, skaut hərəkatının banisi isə general Robert Baden-Pauell olub. Bu general istefada olarkən “Oğlanlar üçün kəşfiyyat” kitabını yazıb. Bu kitabda da o, yeniyetmə və gənclərin bir vahid ideya ətrafında birləşməsinin əsasını qoyub.

O cümlədən ölkəmizdə də fəaliyyət göstərən Skaut təşkilatı – müstəqil, qeyri-siyasi qurumdur, bu, uşaq, yeniyetmə və gənclərlə bir iş proqramıdır ki, özlüyündə bütün çətinliklərə baxmayaraq daim ayaqda qalmağı ehtiva edir. Skautların vətəni İngiltərə hesab edilir, 1907-ci ildə bu ölkədə ilk boyskaut düşərgəsi açılıb. 

Skaut qalstukunu sonradan sovetlər götürüb pioner qalstuku kimi istifadə ediblər, eləcə də “Həmişə hazır ol” şüarını. 

Skautun yaşadığı qaydalar şərçivəsi isə bunlardır: faydalı olmaq, bütün skautların dostu və qardaşı olmaq, xeyirxah, alicənab olmaq, yalan danışmamaq, təbiəti qorumaq, gülümsər olmaq, çətinlikdən qorxmamaq.

Azərbaycan skautlarının andı bilirsiniz necədir? And içirəm öz şərəfimə, məndən asılı hər bir şeyi edəcəyəm ki, Allah və Azərbaycan qarşısında olan borcumu yerinə yetirim, hər vaxt başqalarına kömək edim, skaut qanunlarına tabe olum.

Skaut gününüz mübarək, əziz uşaq, yeniyetmə və gənclər.

 

Ümumdünya Nutella günü

Bu bir uşaq bayramıdır, məşhur yerfındıqlı şokolad pastasının şərəfinədir. Bu qidanı bütün dünyada uşaqlar çox sevirlər, amma bir çox rejionda, xüsusən müharibələr və aclıqlar çəkən Afrika və Mərkəzi Asiya regionunda uşaqlar ona tamarzıdırlar. Nutella günündə xüsusən avropalı və amerikalı uşaqlar aclıq çəkən uşaqlara sovqatlar, mütləq də Nutelle göndərirlər.

 

Səhər naharına dondurma günü

Bu dadlı qidanı adətən insanlar səhərlər yeməzlər, amma bu gün insanlardan məhz səhər naharına dondurma yemək təvəqqe olunur. Bekarçılıqdan ortaya çıxan bir gündür əlbəttə. Qayğısız əcnəbi insanlar bilmirlər ki, başlarını nə ilə qatsınlar. 

 

Monarx günü

Monarx günüdür həm də bu gün. Amma bu monarx o monarxdan deyil, yəni, kilsə ilə əlaqəli bir gün deyil. Söhbət nimfalid ailəsindən olan kəpənəkdən gedir, Şimalı Amerikada məskunlaşmış bu kəpənək olduqca valehedici olduğuna görə şəninə gün təsis ediblər.

Finlandiyada bayraq, Burundidə birlik, Danimarkada Şahzadə Merinin tacı, Pakistanda Kəşmirlə həmrəylik, Argentinada Linkoln və Buanes-Ayres karnavalları günüdür. İsraildə Tu bi-Şvat bayramıdır. Yəhudi təqvimi ilə şvat ayının 15-ci günündə qeyd edilən bu bayramın qeyri-rəsmi adı “Ağaclar üçün Yeni il” adlanır, insanlar bir-birini görcək gülümsəyərək “Roş xa-Şana La İlanot” söyləyirlər. 

O ki qaldı Amerikaya, onlarda bu gün Milli şokoladlı fondyu günüdür. Fondyu – çörək, kartof və əridilmiş pendirin şokoladla süfrəyə verilməsidir.

 

La Skalada “Otello”nun premyerası

2009-cu ilin 5 fevralında Somalı piratları rəsmən 3200000 dollar pul alaraq Ukraynanın “Faina” gəmisini 17 nəfər ekipajla birgə azad edərək tarixdə ilk presidentin əsasını qoyublar. 1991-ci ildə Qırğızıstanın paytaxtı 65 il bolşevik terrorçusu Frunzenin adını daşıdıqdan sonra Bişkek olub. 1958-ci ilin 5 fevralı qəribə bir olayla yadda qalıb. Jorjiya sahillərindəki təlim zamanı aviaqəzada hidrohen bombası itib. Hələ də həmin bomba tapılmayıb. 1952-ci ildə Nyu-York üçişıqlı işıqfor işlədilən ilk şəhər kimi tarixə düşüb. 1924-cü ildə BBC radiosu Qrinviç abservatoriyasından dəqiq vaxt siqnalları verməyə başlayıb. 1920-ci ildə Ukraynada ataman Maxno vərəqələr yayaraq yerli xalqı rus bolşevikləri ilə mübarizəyə səsləyib. 1916-cı ildə Sürixdə “Kabare Volter” – dadaizmin yarandığı məkan fəaliyyətə başlayıb. Dadaizmin əsas prinsipləri irrasionalizm, mövcud kanon və stereotiplərin dağıdılması olub. 1887-ci ildə Milanın La Skala teatrında Verdinin “Otello” operasının premyerası olub. 1783-cü ildə İtaliyanın Kalabriya əyalətində tarixin ən uzunmuddətli zəlzələsi qeydə alınıb – iki ay davam edən yeraltı təkanlar və sunami 180 yaşayış məskənini dağıdıb, 60 min insan həyatını itirib. 

 

Üç dahi azərbaycanlının doğulduğu gün

1985-ci ilin 5 fevralında dünya futbolunun ən parlaq ulduzu – Kriştianu Ronaldu, 1968-ci ildə Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlu, 1878-ci ildə fransız mühəndisi, “Sitroen” kompaniyasının yaradıcısı Andre-Qustav Sitroen, 1840-cı ildə Amerika silah konstruktoru, pulemyotu kəşf etmiş Qayri Maksim, 1812-ci ildə fransız baronu, Puşkini dueldə öldürmüş Jorj Dantes dünyaya gəliblər.

Təqvimdə çox az sayda günlər var ki, həmin gün bir xalqa məxsus bir neçə dahi insan doğulur. 5 fevral da belə günlərdən biridir. 1939-cu ilin bu günündə dünyaşöhrətli azərbaycanlı yazıçı, ssenarist Rüstəm İbrahimbəyov, 1923-cü ildə tanınmış azərbaycanlı tarzən Baba Salahov, 1918-ci ilin bu günündə isə dahi azərbaycanlı bəstəkar, dünya musiqi irsində əvəzsiz yerə malik Qara Qarayev doğulublar.

Niyə də 5 fevralı dahilər günü elan etməyək ki?

Qroznı şəhərində 400 min kişi - ölkənin kişi əhalisinin 80 faizi kütləvi nümayişə çıxaraq Rusiya KİV-lərinin, xaricdə yaşayan bəzi şəxslərin çeçenlər əleyhinə çıxışlarını lənətləyib qisas tələb etməsindən sonra Kreml bərk narahat olub. Dərhal Putin Kadırovla telefon əlaqəsi quraraq xalqı sakitləşdirməyi xahiş eləyib.

Foto: Euronews

 

Mədəniyyət Nazirliyi və YARAT Müasir İncəsənət Məkanının birgə təşkilatçılığı ilə ictimaiyyətdə böyük əks-səda doğuran “Mədəni Yenilənmə” layihəsi 2022-ci ildə də davam etdiriləcək.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı nazirliyə istinadən bildirilir ki, layihə çərçivəsində ilin ilk tədbirinə Azərbaycanın Xalq artisti, Türkiyə Radio və Televiziya Qurumunun bədii icmalarından biri olan Ankara Radiosu Çoxsəsli Xorunun bədii rəhbəri və dirijoru Elnarə Kərimova və xor kollektivi dəvət olunub.

Fevralın 15-də Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında Elnarə Kərimovanın səhnə fəaliyyətinin 30 illik yubileyi qeyd olunacaq. Konsertdə dirijorun rəhbərliyi ilə Ankara Radiosu Çoxsəsli Xorunun ifasında müxtəlif bəstəkarların xor əsərləri səsləndiriləcək. Eyni zamanda, səfər çərçivəsində Qarabağ Zəfəri ilə bağlı Türkiyə və Azərbaycanın birgə strateji layihəsi kimi dirijor Rauf Abdullayevin rəhbərliyi ilə TRT Ankara Radiosu Çoxsəsli Xorunun, Azərbaycan Dövlət Xor Kapellasının və Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestrinin ifasında dahi Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin “Zəfər marşı”nın səs yazısı nəzərdə tutulub.

Qeyd edək ki, bu əsər orijinalda “Dəniz neftçilərinin mahnısı” adlanırdı. E.Kərimovanın təşəbbüsü və bəstəkar Fərəc Qarayevin razılığı ilə bu əsərin rus dilində olan sözləri Zəfərə həsr olunmuş Azərbaycan dilində sözlərlə əvəz edilib.

Həmçinin “Mədəni Yenilənmə” layihəsi çərçivəsində fevral 17-də Elnarə Kərimovanın Azərbaycanın müxtəlif xor kollektivlərinin iştirakı ilə YARAT Müasir İncəsənət Məkanında xor ifaçılığı üzrə ustad dərsi keçiriləcək.

Qeyd edək ki, Elnarə Kərimova Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında bəstəkarlıq və xor dirijorluğu fakültəsindən müvəffəqiyyətlə məzun olub. 26 yaşında Azərbaycan Dövlət Xor Kapellasının bədii rəhbərliyinə seçilib və bu xor ilə bir çox ölkədə qastrol səfərində olub. 1992-ci ildə Türkiyə Cümhuriyyətinin dəvəti ilə Ankaraya gələrək, “TRT Çoxsəsli Xoru” bədii rəhbəri vəzifəsində işləməyə başlayıb. O, Türkiyənin bir çox şəhərindəki festival və tədbirlərdə 300-dən artıq konsert verib. E.Kərimova xor musiqisinin inkişafı və yayılması üçün müxtəlif tədris ocaqlarında (Ankara Dövlət Konservatoriyası, Bilkənd Universitet) müəllimlik etmiş və həvəskar xor qrupları ilə işlənib.

O, 1999-cu ilin may ayından etibarən “Orfeon” kamera xoru ilə işləməyə başlayıb. Milli və beynəlxalq səviyyəli müsabiqə və festivallarda bədii rəhbəri olduğu konsertlərlə birlikdə “Orfeon”un ilk albomuna da imza atıb. E.Kərimova bu xor ilə İngiltərə və Kanadada birinci yerə çıxmış, Avstriyadakı xor olimpiadalarında 4 gümüş medal qazanmış, Belçika, Pakistan, İsrail, Yaponiya və Çində konsertlər verib.

2009-cu ilin sentyabr ayında TÜRKSOY-un təqdim etdiyi beynəlxalq layihədə Ü.Hacıbəylinin “Koroğlu” operasından görkəmli xor səhnələrini işləyib. 2010-cu ilin noyabr ayında Azərbaycan Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin təşəbbüsü ilə “Buta” kamera xorunu yaradıb. O, 2012-ci ilin mart ayında “Zirvə” mükafatına layiq görülüb. 2015-ci ildə TÜRKSOY Beynəlxalq Kamera Xoru ilə Almaniyanın Maqdeburq şəhərində Avropa Xor Oyunlarında qızıl medal qazanıb. 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin Sərəncamı ilə Əməkdar artist, 2018-ci ildə isə Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülüb.

Xatırladaq ki, “Mədəni Yenilənmə” Mədəniyyət Nazirliyi və YARAT Müasir İncəsənət Mərkəzinin 2021-ci ilin oktyabr ayından etibarən keçirilən müştərək layihəsidir. Layihənin məqsədi hazırda Azərbaycanın hüdudlarından kənarda yaşayıb-yaradan mədəniyyət və incəsənət xadimlərini, görkəmli simaları çağdaş nəslə tanıtdırmaq, onların doğma vətənlərində kəsb etdiyi əhəmiyyəti vurğulamaq, fəaliyyət təcrübəsi ilə peşəkar bilgilərinin mübadiləsini təmin etmək, bir ildən artıq sürən pandemiya səbəbindən fəaliyyət böhranı ilə üzləşdiyi bir vəziyyətdə onlara fəaliyyət və ifa imkanı yaratmaq, eləcə də mədəniyyətsevərlərin mənəvi ehtiyacını təmin etməkdir.

Mədəniyyət irsimizin ən dəyərli nümunələrindən olan muğamın daim diqqət mərkəzində olması fərəhləndirici haldır. Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin böyük maraqla gözlənilən “Muğam axşamları” layihəsinin növbəti konserti fevralın 17-də təqdim olunacaq.

 

Beynəlxalq Muğam Mərkəzindən bildirilib ki, həmin gün sevilən xanəndələr Mirələm Mirələmov, Məmməd Nəcəfov və Nisbət Sədrayeva “Rast” muğamını ifa edəcəklər. Xanəndələri BMM-nin solistləri tarzən Rövşən Qurbanov, Ceyhun Muradov (kamança), Əməkdar artist Təranə Əliyeva (qanun), Amil Mustafayev (nağara) və Vasif Yusibli (ud) müşayiət edəcək.

Qeyd edək ki, Beynəlxalq Muğam Mərkəzi Azərbaycan milli musiqisinin təbliğinə həsr olunmuş bir neçə layihə həyata keçirir ki, onlardan biri də “Muğam axşamları” layihəsidir. Bu layihə çərçivəsində tanınmış ifaçılar tərəfindən muğamlar, xalq mahnıları və təsniflər səsləndirilib. Muğam sənətimizin fəlsəfəsini gələcək nəsillərə çatdırmaq məqsədilə reallaşan layihəyə tamaşaçılar böyük maraq göstərməkdədir.

İlin sonuna kimi Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə "Rast" , "Şur", "Zabul-Segah", "Çahargah", "Bayatı-Şiraz", "Humayun", "Şüştər", "Şahnaz", "Orta Mahur", "Arazbari", "Osmanlı", "Heydəri", "Bayatı Qacar", "Mahur hindi", "Qarabağ şikəstəsi", "Xaric segah", "Heyratı", "Mirzəhüseyn segahı", "Kəsmə şikəstə", "Bayatı Kürd" , "Ovşarı", "Dəşti", "Qatar", "Rahab", "Şirvan şikəstəsi" muğamları təqdim olunacaq.

Xatırladaq ki, Beynəlxalq Muğam Mərkəzi “Muğam axşamları” layihəsini 2017-ci ildən həyata keçirir. Bundan əlavə mərkəzin musiqinin müxtəlif janrlarını əhatə edən “Aşıq musiqisi axşamları”, “Vokal musiqi axşamları”, “Muğamat var olan yerdə”, “Unudulmayanlar” və digər layihələrinin konsertləri tamaşaçılar tərəfindən maraqla gözlənilir.

Beynəlxalq Muğam Mərkəzi muğamsevərləri fevralın 17-də səbirsizliklə gözləyəcək.

 

Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin filialı olan Niyazinin mənzil-muzeyində “Şuşa İli”nə həsr olunmuş “Musiqili Şuşa” rubrikasında “Hacıbəyovlar: Niyazi” adlı tədbir keçirilib.

 

AzərTAC xəbər verir ki, Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin direktoru, sənətşünaslıq elmləri doktoru, Əməkdar mədəniyyət işçisi Alla Bayramova tədbiri giriş sözü ilə açaraq muzeyin Musiqi Həvəskarları Klubunun pandemiya ilə əlaqədar ara verdiyi tədbirlərin bərpa olunması və gələcək silsilə tədbirlər haqqında məlumat verib. 

Niyazi mənzil-muzeyinin müdiri, Əməkdar mədəniyyət işçisi Rza Bayramov tədbir iştirakçılarını salamlayaraq maestro Niyazinin 110 illik yubileyi münasibətilə görüləcək işlər haqqında danışıb.

Muzeyin şöbə müdiri Xanım Abdinova “Musiqili Şuşa. Hacıbəyovlar: Niyazi” mövzusunda çıxış edib. Onun çıxışı muzeyin zəngin kolleksiyaları əsasında mövzuya uyğun hazırlanmış slayd-şou ilə müşayiət olunub.

Gənclər Günü münasibətlə tədbirin bədii hissəsində gənclərin ifalarında Azərbaycan və Qərbi Avropa bəstəkarlarının əsərlərindən ibarət rəngarəng konsert proqramı təqdim olunub.

 

Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin paytaxtı Əbu-Dabidəki Böyük Şeyx Zayed Məscidinə dünyanın ən böyük əldə toxunma xalçası döşənilib.

 

AzərTAC rəsmi “Emirates” agentliyinə istinadla xəbər verir ki, nəhəng xalçanın toxunması prosesində müxtəlif ölkələrdən dəvət olunmuş məşhur xalça ustaları və rəssamlar iştirak ediblər. Belə ki, 1200 xalça ustası bir il müddətində yun və pambıq iplərdən istifadə etməklə 5400 kvadratmetr ölçüsü və hər 6 santimetrində 40 ilməsi olan, ümumilikdə isə 2,5 milyon düyün vurulmuş xalçanı ərsəyə gətirib. 

Nəhəng ölçüsünə rəğmən vahid parça halında toxunan bu sənət əsəri “Ginnesin Rekordlar Kitabı”na daxil edilib. 

Məscidin ibadət zalını bəzəyən bu unikal xalça heyrətamiz dizayna malikdir və onun toxunması prosesində canlı rənglər müxtəlif bitkilər, o cümlədən nar qabıqları, ağac yarpaqları, nadir otlardan istifadə olunub. 

Həmçinin onun toxunması üçün 5 min kvadratmetr sahəsi olan emalatxana ayrılıb.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.