Super User

Super User

Çərşənbə, 15 Dekabr 2021 10:27

Berlin

Almanlar məcburi vaksinasiya əleyhinə nümayişlərə başlayıblar.
Foto: Euronews

 

 “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Sumqayıtda yaşayıb yaradan ustad şair Əşrəf Veysəllinin yeni şeirlərini oxucularına təqdim edir. 83 yaşlı şairin şeirlərində uzun illər yağı taptağı altında qalan doğma Füzulu rayonunun, eləcə də digər torpaqlarımızın azadlığından doğan sevinc və iftixar, eyni zamanda ömrün ixtiyar yaşının nisgili, keçmiş günlərin həsrəti dil açır.

 

 

 

ORDA BİR KƏND VAR İDİ...

 

Orda bir kənd var idi, - hər tərəfi gül- çiçək,

 

Yalların yamacında, dağlar dibində bir kənd.

 

Orda bir kənd var idi, - ucaboy, enlikürək,

 

Papağını yan qoyan, əli cibində bir kənd.

 

 

 

Yol qırağında bir ev nur içində üzərdi,

 

Qoynunda bir cilvəli hamıya naz satardı.

 

Ayağına dəyən daş ürəyimi əzərdi,

 

Yoluna çıxan tikan gözlərimə batardı.

 

 

 

Hər dərdin öz loğmanı, hər dərdin öz dərmanı,

 

Hər ağrının-acının öz əlçarəsi vardı.

 

Toylarının Əbdülü, Cəmili və İmranı,

 

Qəmbəri və Məliyi, Aslanı, MirAslanı

 

Vaylarının yasini – Molla Qarası vardı.

 

 

 

Ona gəc baxanın da xoş baxardı üzünə,

 

Toylar barışdırardı sevgililər küsəndə.

 

Yüz yaşlı qocanın da nur gələrdi gözünə

 

Bacıxanımla Pərzad qol qaldırıb süzəndə.

 

 

 

Orda bir kənd var idi, - xoşbəxtdi övladları,

 

Şöhrəti dolaşardı şəhərləri, kəndləri.

 

Hanı əmim Şəfinin zərif zarafatları,

 

Hanı Balaş dayının məzəli söhbətləri?..

 

 

 

Analar qurd ürəkli Yavərlərindən deyər,

 

Gözəllərin gözündə dan yeri sökülərdi.

 

"Şuşanın dağları"nı oxusaydı Qulubəy

 

Şuşanın dağlarından dumanlar çəkilərdi.

 

 

 

Neçə mərmini yeyib, neçə qurşunu udub,

 

Ağız açıb, bir kəsdən köməklik istəməzdi.

 

Yaralı çağında da üz-gözünü turşudub,

 

Doğma balasına da "ağrıyıram" deməzdi.

 

 

 

Orda bir kənd var idi,..

 

bəs o kənd hanı indi?-

 

Daşını da daşnaqlar daşıyıb aparıblar.

 

O goreşən vəhşilər mənim sevdiyim kəndi

 

Qarabağdan hayana qaşıyıb aparıblar?!

 

 

 

Orda bir kənd var idi.. şükür! - yenə olacaq,

 

Onun ümid gülləri bir daha solmayacaq.

 

Qoynunda yaraşıqlı evlər ucaldılacaq,

 

Ancaq mənim sevdiyim o kənddən olmayacaq!..

 

 

 

ÜZ- ÜZƏ GƏLMİŞİK...

 

Ay sözügerçəyim, məni bağışla,-

 

O gün bu dünyanın yalan günüydü.

 

Bütün çiçəklərin, bütün güllərin,

 

Bütün çəmənlərin solan günüydü.

 

 

 

Yağırdı sinəmə qəm löyün-löyün,

 

Bağrımın başında dərd düyün-düyün...

 

Əgər inanmırsan, günü də deyim,

 

Deyim filan ayın filan günüydü.

 

 

 

Gözüm çox yamanı, yaxşını görüb,

 

Ömrün payızını, qışını görüb...

 

O gün-əzrayılın işini görüb,

 

Üzümə qımışıb, gülən günüydü.

 

 

 

Külli kainatın dağılan, uçan,

 

Ürəyi min yerdən sızlayan, sancan,

 

Düzlərin ayağım altından qaçan,

 

Dağların üstümə gələn günüydü.

 

 

 

Onsuz bircə gün də gün görməmişəm,

 

Dolub gözlərimə çən, - görməmişəm.

 

Üz- üzə gəlmişik...

 

mən görməmişəm,

 

Bağışla, -

 

anamın

 

ölən

 

günüydü.

 

 

 

GÖZÜMLƏ ÇƏKDİYİM ŞƏKİLLƏR

 

Sınaq məktəbiydi xeyirdə, şərdə,

 

İnsanlar mehriban yaşayardılar.

 

Uzaqdan baxanda ermənilər də

 

Adam balasına oxşayardılar.

 

 

 

Sevgiylə döyünər ürəklərimiz,

 

Ömrün ən mübarək çağıydı orda

 

Gah "Qaya Bulaq"dı görüş yerimiz,

 

Gah da ki "Dodanın bağı"ydı orda.

 

 

 

Gəlişin əridər həsrət buzunu,

 

Alışıb yanardım bulaq başında.

 

Qınayan olmasa ömrüm uzunu

 

Heykələ dönərdim bulaq başında...

 

 

 

İllər uçub getdi..,

 

illər qanadlı,

 

Dözülməz olubdur dözümlü dünyam.

 

Bir az Şahnisəli, bir az Cavadlı,

 

Bir az da Əzizli, Kazımlı dünyam...

 

 

 

Ömrümüz bir köhnə nağıla döndü,

 

Bir zaman necə də təzə- təridi.

 

Hər ötən ilimiz bir kino lenti,

 

Günlərimiz rəngli şəkillər idi.

 

 

 

Əriyib dibinə çökən gözlərim

 

Fikrimi dumanlı dağlara çəkir.

 

O rəngli şəkillər çəkən gözlərim

 

İndi gördüyünü ağ-qara çəkir...

 

 

 

Şam kimi əridi ömrün illəri...,

 

Şirin xəyallardan qopa bilmirəm.

 

Gözlərim çəkdiyi o şəkilləri

 

Hara qoymuşamsa tapa bilmirəm.

 

 

 

HANI O YUVALAR...

 

Sözümü, sirrimi bilməzdi heç kim,

 

Əsən küləklərlə uçub gələrdim.

 

Açıq darvazanı görməzdi eşqım,

 

Tikanlı çəpərdən keçib gələrdim.

 

 

 

Xəlvət gəlişimi Qızıl it duyar,

 

Yeməli nə atsam qapıb məzdəyər.

 

Sonra da guya ki, gedər yuxuya,

 

Vurardı özünü görməməzliyə.

 

 

 

Sənsə neçə kərə ev yığışdırar,

 

Silib, süpürərdin eşiyinizi.

 

Məni görən kimi bığları qaçar,

 

Gözləri gülərdi pişiyinizin.

 

 

 

Bəlkə yüz yerindən sızlar ürəyim,

 

Səni görməyəndə xəstə olardım.

 

Kasıb komamızın bir gözü daim

 

Sizin evinizin üstdə olardı.

 

 

 

Saman tayasında, ot mərəyində

 

Neçə sirlərimiz lal oldu, qaldı.

 

O bulaq başında, dağ ətəyində

 

Görüş yerlərimiz qal oğlu qaldı...

 

 

 

Niyə titrəyirsən, Kazımın qızı,

 

Ağlamaq yadından çıxıbmı sənin.

 

Son görüş gecəsi darvazanızı

 

Bağlamaq yadından çıxıbmı sənin?..

 

 

 

Biz harda yatmışıq,

 

Harda batmışıq?

 

Daha o evimiz, çəpərimiz yox.

 

İlaxır çərşənbə papaq atmışıq,

 

Hələ o papaqdan xəbərimiz yox.

 

 

 

Hanı qurduğumuz yuvalar, hanı,

 

Quş olub qoynuna uça bilmirik.

 

Cənnət Qarabağın qapılarını

 

Elə bağlayıblar,..

 

aça bilmirik.

 

 

 

SÖZÜN QƏLƏBƏSİ

 

Vətən, təbrik edirəm, təbrik edirəm səni

 

Qəlbindəki duyğunun, hissin qələbəsidir.

 

Susmuş bulaqlarında hərarətin, hənirin

 

Sönmüş ocaqlarında közün qələbəsidir.

 

 

 

Yurdu bizə əmanət qoyub babalarımız,

 

Çox qanları su ilə yuyub babalarımız.

 

"Səbr Allahın adıdır" deyib babalarımız,

 

Otuz illik həsrətin dözüm qələbəsidir.

 

 

 

Nə yaxşı! - gördüklərim nə yuxudur, nə röya,

 

Günəş də gülümsəyir nurunu yaya-yaya.

 

Bu işıqlı dünyaya, yaraşıqlı dünyaya

 

Zülmətlərdən boylanan gözün qələbəsidir.

 

 

 

Billur kimı suları dərələrdə lillənən,

 

İstəkləri gül açan, arzuları dillənən,

 

Əngin səmalarında bayrağımız yellənən

 

Ərgünəşin, Murovun, Kirsin qələbəsidir.

 

 

 

"Heyratı"nın sədası öz dünyamdan qoparır,

 

Bu yaşımda məni də "Cəngi" cəngə aparır.

 

Tarzənin sinəsində tar da tufan qoparır.

 

Aşığın köksündəki sazın qələbəsidir.

 

 

 

Biz Vətənə can demir, canı qurban deyirik,

 

Yüzillik düşmənini 44 günə əyirik!,,

 

Bu şanlı qələbəmiz şər üstündə xeyirin,

 

Sərt qışın üzərində yazın qələbəsidir.

 

 

 

Vurğunuyuq burdakı hər döngənin, guşənin,

 

Başına dolanarıq bizi başa düşənin.

 

Xocalının, Ağdamın, Xocavəndin, Şuşanın,...

 

İntiqamın, qisasın, hirsin qələbəsidir.

 

 

 

Aynasından ay, ulduz asılan körpələrin,

 

Oyuncaq dünyaları pozulan körpələrin,

 

Taleyinə şəhidlik yazılan körpələrın,

 

Yelləncəkdə yellənən qızın qələbəsidir.

 

 

 

Hamı zəfər eşqində, qələbə həvəsində,

 

Od yağır komandirin " Atəş!, Atəş!" səsindən...

 

Qəhrəman əsgərlərin döyüş səlnaməsində

 

Qızıl hərflə yazılan qızıl qələbəsidir.

 

 

 

Öz fərmanı olurmuş hər vaxtın, hər zamanın,

 

Möcüzəsi var imiş Şuşamızda dumanın.

 

Dilinə qurban olum Ali Baş Komandanın,

 

Cəsarət meydanında sözün qələbəsidir!

 

 

 

ŞUŞA DÖYÜŞÜ

 

Bu da əsrimizin Şuşa döyüşü,-

 

Bu da nəslimizin təzə mərdliyi.

 

Sözdü, - danışsalar, gözdü, - görsələr,

 

Tanrım gətirməsin gözə mərdliyi.

 

 

 

Bu bir haqq savaşı, - möcüzə döyüş,

 

Necə də yaraşır gör bizə döyüş...

 

Bu da əlbəyaxa, üz-üzə döyüş,

 

Çevirə bilmirəm sözə mərdliyi.

 

 

 

Keçib keçilməyən o şırımları,

 

Aşıb aşılmayan aşırımları ,

 

Keçirib qoluna ildırımları

 

Özəl ordumuzun özəl mərdliyi.

 

 

 

Sevinc duyğuları qəmləri təklər,

 

Coşub yallı gedər yallar, gədiklər...

 

Tarzən öz tarını "cəngi"yə köklər,

 

Aşıq təlim edər saza mərdliyi.

 

 

 

Nəmli gözləriylə odlar götürən,

 

Qisasa səsləyən, vəcdə gətirən,

 

Şəhid tabutları altına girən

 

Analar öyrətdi bizə mərdliyi.

 

 

 

Dünya yalanlardan bezər sonucda,

 

Haqqı, ədaləti çözər sonucda.

 

Hərbi dərsliklərə yazar sonucda,

 

Bu ər döyüşünü, gözəl mərdliyi.

 

 

 

SƏNİ KİMƏ TAPŞIRIM

 

Səni kimə tapşırım, harda bəsləyim səni,

 

Sarı simə tapşırım, tarda bəsləyim səni.

 

Gəzdirim pərdə-pərdə, dinləsin göydə, yerdə,

 

Çahargahda, Şüştərdə, Şurda bəsləyim səni.

 

 

 

Bu saf, təmiz eşqimiz ay kimi, günəş kimi...

 

Qon gözümə yaş kimi, torda bəsləyim səni.

 

Ürəyim dar qəfəsdə, can üstə, son nəfəsdə,

 

Bir salamat yer göstər, orda bəsləyim səni.

 

 

 

QOCALIĞIN SON NƏĞMƏSİ

 

Güzgüdə gördüyüm qocadan soruşdum: bu dünyanın axırı necə olacaq?

 

Cavab verdi ki, axıra qalanlar bilər.

 

 

 

Paltar da ağırlıq edir,

 

alığımı alın, gedim.

 

Əyni yuxa, başı açıq,

 

Ayaqları yalın gedim.

 

 

 

Qayalardan atın məni,

 

dəryalara qatın məni.

 

Nə on əlli tutun məni,

 

nə ardımca gəlin,

 

gedim.

 

 

 

Dəhmərləyir zaman atı,

 

gümanımız iman adı...

 

Olun Allah amanatı,

 

di salamat qalın,

 

gedim.

 

 

 

Zəhmətimi itirməyin,

 

minnətimi götürməyin.

 

Məni yola gətirməyin,

 

məni yola salın,

 

gedim.

 

 

 

 

 

 

 

Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət naziri Anar Kərimov dekabrın 14-də İspaniyanın Vasitəçilik və Mədəniyyətlərarası Dialoq üzrə Xüsusi Səfiri Ramon Blekua ilə görüşüb.
Səfiri salamlayan nazir ölkələrimiz arasında mədəni əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi üçün əlverişli imkanların mövcudluğunu diqqətə çatdırıb.  Birgə fəaliyyətin əhəmiyyətini qeyd edən Anar Kərimov Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən 2008-ci ildə irəli sürülən “Bakı Prosesi” təşəbbüsü çərçivəsində 2011-ci ildən ənənəvi keçirilən Dünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumu çərçivəsində qarşılıqlı uğurlu əməkdaşlığı bir daha vurğulayıb.
Daha sonra A. Kərimov ölkəmizin irəli sürdüyü "Mədəniyyət naminə sülh" (Peace4Culture) qlobal kampaniyası haqqında söz açıb. Bildirib ki, bu kampaniya mədəni irsin qorunması, dinc və dayanıqlı sülhsevər cəmiyyətlərin qurulması və beynəlxalq sülh sistemlərinin gücləndirilməsi, eləcə də sülhün əldə olunmasında mədəniyyətin rolu ilə yanaşı, mədəniyyətin inkişafında sülhün rolunun öyrənilməsi məqsədi daşıyır. Nazir səfir Ramon Blekuanı da bu qlobal çağırışa qoşulmağa dəvət edib.
Səmimi qəbula görə təşəkkürünü bildirən Ramon Blekua "Mədəniyyət naminə sülh" (Peace4Culture) qlobal çağırışına dərin marağını ifadə edib. Bu layihə çərçivəsində əməkdaşlığın mühüm olduğunu və Azərbaycanın zəngin mədəni irsinin qorunmasının vacibliyini bildirib. Səfir həmçinin qeyd etdi ki, mədəniyyət xalqları, ölkələri, ümumiyyətlə bəşəriyyəti birləşdirən ən güclü vasitədir.
Görüş tərəfləri maraqlandıran məsələlərin müzakirəsi ilə davam edib.

Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva xərçəng xəstəliyindən əziyyət çəkən Əməkdar artist, tanınmış aktyor Novruz Qartalı (Əliyev) ziyarət edib.
AzərTAC xəbər verir ki, Novruz Qartalın səhhəti, müalicəsinin gedişi ilə yaxından maraqlanan komitə sədri, dövlətin, Heydər Əliyev Fondunun sənətçilərə, onların qayğılarına hər zaman həssas yanaşdığını vurğulayaraq, Əməkdar artistin qayğılarına, o cümlədən sosial-məişət şəraitinə də həssas münasibət göstəriləcəyindən əmin olduğunu bildirib.
Aktyorun 90-cı illərdə ardıcıl olaraq cəbhə bölgələrində, səngərlərdə, hərbi hissələrdə, hospitallarda hərbçilərimiz qarşısında maraqlı proqramlarla çıxışlar etdiyini minnətdarlıqla xatırlayıb.
Əməkdar artistin “92 dəqiqə gülüş”də Xəstə, “On min dollarlıq keyf”də Dayıoğlu, “Hərənin öz ulduzu”nda Kələntər, “Dəli dünya”da tın-tın Əsəd, “O olmasın, bu olsun”da Məşədi Qəzənfər, “Bankir adaxlı”da Dilənçilər padşahı, “Əlin cibində olsun”da Dilənçi, “Məhəbbət oyunu”nda Daşdəmirov, “Şeytanın yubileyi”ndə Şirvan, “Kələkbazlar”da Əlipaşa və b. rollarını xatırladan Q.Paşayeva ona tezliklə sağlamlığına qovuşmasını diləyib.
Ziyarətdə RHİM İB sədri Arzu Bağırova da iştirak edib.

Bakı Kitab Mərkəzində yazıçı, “Qızıl qələm” mükafatı laureatı Nərminə Məmmədzadənin “Müharibənin səsi” kitabının təqdimatı olub.
Mərkəzdən bildiriblər ki, kitab “Olmayan müsahibə” layihəsi çərçivəsində üç dildə nəşr edilib və 44 günlük Qarabağ müharibəsinin qəhrəman şəhidlərinin xatirəsinə həsr olunub.
Kitaba daxil olunmuş 50-dən çox qısa müsahibə real hadisələrə əsaslanır. Müəllif hər müsahibədə bir şəhidin ruhu ilə söhbət aparır. Hər bir hekayə bir igidin səsidir, o şəhidlərimizin nurlu simalarını bizə açır, əbədi yaşadır. Müsahibələrdən biz mərhum qəhrəmanların kim olduğunu, onların uşaq illəri, yaxınları, dostları, ailələləri, arzu və istəkləri haqqında öyrənirik.
Təqdimatda çıxış edən Nərminə Məmmədzadə kitabın böyük ürək yanğısı ilə yazıldığını bildirdi.
Tədbirdə, həmçinin şəhidlərin ailə üzvləri, mərkəzin direktoru Günel Rzayeva, şairə Şahrun Süleymanlı, yazıçı Nailə Balakişiyeva, eləcə də musiqiçilər Murad Hüseynov və Cavid Məmmədov çıxış edərək kitab haqqında fikirlərini bölüşüblər.
Sonda gecədə iştirak edən bütün şəhid ailələrinə kitablar hədiyyə olunub.
Kitabların satışından əldə edilən bütün vəsait “YAŞAT” Fonduna yönəldiləcək.

Dekabrın 14-də Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqında dahi Azərbaycan şairi və mütəfəkkiri Nizami Gəncəvinin anadan olmasının 880 illiyinə həsr olunmuş tədbir keçirilib.
AzərTAC  xəbər verir ki, tədbiri Xalq artisti Hacı İsmayılov açaraq Prezident İlham Əliyevin Sərəncamından irəli gələrək bu il ölkəmizdə dahi şairə həsr olunan bir sıra tədbirlərin keçirildiyini qeyd edib. Bildirib ki, bugünkü tədbir də Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Teatr Xadimləri İttifaqı, Yeni Azərbaycan Partiyası Səbail rayon təşkilatı və Milli Konservatoriyanın təşkilatçılığı ilə reallaşır.
Yeni Azərbaycan Partiyası Səbail rayon təşkilatının sədri Muxtar Nağıyev çıxış edərək Nizami Gəncəvi yaradıcılığından, 2021-ci ilin “Nizami Gəncəvi İli” elan olunmasının əhəmiyyətindən bəhs edib. “Nizami Gəncəvi mənəvi zənginliyi hər şeydən üstün tutub. O, özünün ölməz, bənzərsiz yaradıcılığını ülvi hisslərin, humanizm, xeyirxahlıq, ədalət kimi nəcib keyfiyyətlərin tərənnümünə həsr edib. Mübaliğəsiz demək olar ki, Nizami Gəncəvi dünyanın ən böyük şairləri ilə bir sırada durur və onun əsərləri bizim üçün, eləcə də gələcək nəsillər üçün daim ilham mənbəyi olacaq”, - deyə M.Nağıyev vurğulayıb.
Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun əməkdaşı, filologiya üzrə fəlsəfə doktoru Zəhra Allahverdiyeva yüksək milli-əxlaqi, bədii-estetik, vətənpərvərlik nümunəsi olan Nizami Gəncəvinin fenomenal bəşəri irsindən, humanizm, insana məhəbbət, yüksək əxlaq, estetik zövq, tərbiyə və bilik mənbəyi olan əsərlərindən danışıb.
Tədbirdə Nizami Gəncəvinin sözlərinə həsr olunmuş musiqi nömrələri səsləndirilib, “Hünərim bir asimandır” adlı tamaşa təqdim olunub.

 

Biz xalq şairimiz Ramiz Rövşənin 75 illik yubileyi, eləcə dəeyni gündə dünyaya gəlmiş və eyni ildə vəfat etmiş iki görkəmli alimimizin – Həsən Əhmədov və Dünya Ağalarovanın 115 illik yubileyləri barədə söz açdıq. Bu günə təsadüf edən digər əlamətdar hadisələri də diqqətinizə çatdırırıq:

 

15 dekabr.

 

Beynəlxalq Zamenqof, yaxud Esperanto günü

 

Bu gün beynəlxalq dil yaratmaq sahəsində böyük təhqiqatlar ortaya qoyaraq esperanto dilini yaratmış polşalı Lazar Zamenqofun doğum günüdür, bu şərəfə belə bir  günü dünyada qeyd edirlər. Hazirda dünyada iki milyon insan bu dildə danışır, əlbəttə ki, heç də az deyil.

 

Bizlər də türk dünyası üçün ortaq türk dili yaratmaq amacındayıq, xeyirli və uğurlu olsun.

 

Peşəkar fəaliyyətləri zamanı həyatlarını itirən jurnalistlərin xatirə günü

 

Rus demokratlarının təklifi ilə təqvimə salınmış bu gündə vurğulanır ki, hər il müxtəlif şəraitlərdə 20-yə yaxın rus jurnalisti və reportyoru həlak olur, bəzi jurnalist ölümlərinin üstü açılmır,  Vladislav Listyevin, Dmitriy Xolodovun qatilləri hələ də azadlıqdadırlar. “Soverşenno sekretno” holdinqinin rəhbəri Artyom Borovikin  haylı-küylü qətlinin də əsl sifarişçisi gizlədilməkdədir. Yeri gəlmişkən, “Monitor” jurnalının baş redaktoru Elmar Hüseynovun qətli də illər ötsə də müəmma pərdəsi altındadır.

 

Peşəkar fəaliyyətləri zamanı həyatlarını itirən jurnalistlərin xatirə günündə bir nəfəri anmaq isə xalq olaraq borcumuzdur. Söhbət Qarabağda çəkiliş apararkən erməni gülləsinə tuş gəlmiş milli qəhrəman Çingiz Mustafayevdən gedir. Canlarını fəaliyyətləri yolunda fəda etmiş bütün jurnalistlərə, reportyorlara Allah rəhmət eləsin!

 

 “Pişik otaranlar günü”

 

Ramedilməz, sırtıq ev pişiklərinin əlində əsir-yesir olmuş insanlar üçün belə bir məzəli günü təqvimə salıblar ki, pişikləri ağıllandırmaq yolları insanlara agah edilsin. Əlbəttə ki, maraqlı təyinatdır. “Ay pişik, brız” deyib bizlərin nadinc pişikləri təpiklə qovmasının fövqündə duran mədəni tədbirlər varmiş, deməzsənmiş.

 

Eyfel qülləsi və “Qurdlar vadisi”

 

Bu gün amerikalılar üçün Milli ədvalı latte günüdür, habelə Milli limonlu keks günüdür; Kanadalılar üçün bayraq günüdür, ağcaqayın yarpaqlı hazırkı bayraq 1964-cü ilin bu günündə qəbul edilib; Yəhudilər üçün növbəti xolokost acısı günüdür, 1941-ci ilin bu günündə Ukrayna ərazisində, Drobıtski Yarda faşistlər 15 min yəhudini öldürüblər. Bu günü kino günü kimi də qeyd edənlər az deyil. Çünki 1939-cu ilin 15 dekabrında premyerası Atlantada baş tutan “Küləklə sovrulanlar” filmi ilk dəfə dünyaca populyar film kimi tarixə düşüb. Rejissor Devid Selznikin bu filmi bir ildə kinoprokatdan rekord gəlir əldə edib, növbəti ildə isə 9 Oskar qazanıb; Fransızlar isə bu gün elliklə Eyfel qülləsinə baş çəkəcəklər, axı bu gün dünyaca şöhrətli fransız memarı və mühəndisi Aleksandr Qustav Eyfelin doğum günüdür. Bu şəxs tək Eyfel qülləsini deyil, tarixdə qalan onlarla şedevr tikintinin, o gümlədən Nyu-Yorkdakı Azadlıq statuyasının müəllifidir.

 

1915-ci ilin bu günündə New York Times qəzetində ilk dəfə “Osmanlıda erməni genosidi” məqaləsi dərc edilməklə qondarma erməni soyqırımı termini tarixə düşüb. Bu gün həm də “Qurdlar vadisi” filmi ilə adını kinematoqrafiya tarixinə yazmış türk aktyoru və prodüsseri Necati Şaşmazın (1971), habelə dünya rəngkarlığında yeni məktəb yaratmış görkəmli Azərbaycan rəssamı Səttar Bəhlulzadənin (1909) doğum günüdür.

 

Varisin “Həftənin təqvimi” yazısından

 

 

Həyatın qəribəliyinə bir baxın. 1906-ci ilin 15 dekabrında – eyni gündə dünyaya gələn ili görkəmli alimimizin ikisi də geologiya sahəsində parlayıb, ömürləri də eyni ildə - 1981-ci ildə qırılıb. Qısa da olsa, gəlin onların fəaliyyət yollarına nəzər yetirək.

 

Həsən Əhmədov Qərbi Azərbaycanın Zəngəzur qəzasının Sisyan rayonunda  anadan olub. 1933-cü ildə mühəndis-geoloq ixtisası üzrə Azərbaycan Sənaye İnstitutunun Geoloji kəşfiyyat fakültəsini bitirib, müxtəlif işlərdə çalışıb, 1951-ci ildə Azərbaycan Elmi Tədqiqat Neft Geoloji Kəşfiyyat İdarəsinin direktoru, 1965-1977-ci illərdə Ümumittifaq Elmi-Tədqiqat Geofizika İnstitutunun Azərbaycan filialının direktoru olub. Həsən Əhmədov 1959-cu ildə professor elmi rütbəsini alıb, 1967-ci ildə Azərbaycan EA-nın həqiqi üzvü seçilib. Onun ən böyük fəaliyyəti Qobustan-Şamaxı neft-qaz rayonunun tədqiqidir, eləcə də Azərbaycanın Mezozoy çöküntülərinin öyrənilməsinin və kəşfiyyatının ilk təşkilatçılarından biri olmasıdır. SSRİ rəhbərliyi ona Qubkin adına mükafatı da bu böyük əməyə görə verib. 1968-ci ildə Türkiyədə dörd ay müddətində rəsmi geoloji məsləhətçi kimi çalışan alimimiz Türkiyənin 7 illik geoloji planını da hazırlayıb. Alim 160 elmi əsərin, o cümlədən 12 monoqrafiyanın müəllifidir. Onun elmi rəhbərliyi altında 30-dan çox elmlər doktoru və fəlsəfə doktoru hazırlanıb. H.Əhmədov iki dəfə “Şərəf” ordeni, üç dəfə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin fəxri fərmanı, “Əmək rəşadəti”, “Əməkdə fərqlənməyə görə” medalları ilə təltif edilib. 1981-ci il iyul ayının 9-da Bakıda vəfat edən alimimizə “ruhu şad olsun” deyirik.

 

Dünya Ağalarova isə Şamaxıda anadan olub. 1932-ci ildə Azərbaycan Neft İnstitutunun geoloji şöbəsini bitirib. 1949- 1954-cü illərdə Türkmənistan SSR EA Geologiya İnstitutunun paleontologiya laboratoriyasının rəhbəri olub və Türkmənistan Dövlət Universitetində paleontologiyadan mühazirələr oxuyub. 1958-ci ildən ömrünün sonunadək Azərbaycan Dövlət Neft Sənayesi Elmi-Tədqiqat Neft və Layihə İnstitutunda stratiqrafiya laboratoriyasına rəhbərlik edib. O, 1965-ci ildə Azərbaycan paleontoloqu, geologiya-mineralogiya üzrə professor adını alıb. Dünya Ağalarova Azərbaycanın neftli-qazlı vilayətlərinin pliosen çöküntülərinin mikrofaunasını öyrənməyə başlamış ilk alim - paleontoloqdur. O, geologiya-mineralogiya sahəsinə bir sıra yeniliklər gətirib, bir-birindən uzaq olan kəsilişlərdəki eyni yaşlı çöküntüləri korrelyasiya etmə ideyasını ilk dəfə o tətbiq edib. Onun geologiya-mineralogiya sahəsində elmi kadrların hazırlanmasında böyük xidmətləri olub, 100-dən artıq elmi əsərin müəllifidir. Elmi nailiyyətlərinə görə “Qırmızı Əmək Bayrağı” ordeni ilə təltif edilən Dünya Ağalarova 1981-ci il avqust ayının 15-də Bakıda vəfat edib, Allah rəhmət eləsin!

 

Olduqca maraqlıdır, görəsən bu iki şəxs həyatda tanışmı idilər?

 

 

Göy üzü daş saxlamaz deyən, amma həmvətənləri hey göy üzünə daş tolazlayan Ramiz Məmmədəli oğlu Əliyev 1946-cı il dekabr ayının 15-də Bakının Əmircan kəndində anadan olub, 1964-1969-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində təhsil alıb, 1976-1978-ci illərdə Moskvada Ali Ssenari kurslarını bitirib. Şairin “Bir yağışlı nəğmə” adlı ilk şeirlər kitabı 1970-ci ildə işıq üzü görüb. 1971-ci ildə Cəfər Cabbarlı adına “Azərbaycanfilm” kinostudiyasında “Mozalan” satirik kinojurnalı studiyasında redaktor kimi işə başlamış Ramiz Rövşən 1987-1992-ci illərdə artıq kinostudiyaya baş redaktorluq edib. “Göy üzü daş saxlamaz”  və “Kəpənək qanadları” adlı növbəti iki kitabı ilə o, ümumxalq sevgisi qazanıb. Şeirlərində vətənpərvərlik, bəşəri məhəbbət, müdriklik poetik şəkildə təcəssüm edir. Özünəməxsusluq, bənzərsizlik onun şeirlərinin qayəsindədir. O poeziyamızda yeni irs, yeni cığır açmış və bu irsə öz möhürünü vurmuş əvəzedilməz təkrarolunmaz bir şairdir. Flora Kərimovanın əsrarəngiz “Bağışla”, “Bu qatarın dalınca baxma” kimi mahnılarının mətnləri də onundur. “Babamızın babasının babası” (1981), “Şəhərli biçinçilər” (1986), “Süd dişinin ağrısı” (1987), “Özgə vaxt” (1996), “Məkanın melodiyası” (2004), “Qala” (2008) kimi tammetrajlı bədii filmlərin ssenari müəllifi də odur. “Bulud niyə ağlayır?” və “Pıspısa xanım və siçan bəy” kimi məşhur cizgi filmlərinin,  “Kişi sözü”, “Gecə qatarında qətl”, “Kamança”, “Hacı Qara”, “Küçələrə su səpmişəm”  kimi tammetrajlı bədii filmlərin də mahnı mətnlərinin müəllifidir.

 

Ramiz Rövşənin şeir və hekayələri keçmiş SSRİ-nin bir çox dillərinə tərcümə edilib, ABŞ-da, Almaniyada, Fransada, Polşada, Bolqarıstanda, Türkiyədə, İranda çap olunub. Ramiz Rövşən Azərbaycan mədəniyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə 2019-cu il may ayının 25-də “Xalq şairi” fəxri adına layiq görülüb. Bu gün də “Şöhrət”, yaxud “Şərəf” ordeni gözləniləndir. Təbriklər, böyük şair!

 

Dünən Mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev, İncəsənət və qeyri-maddi mədəni irs şöbəsinin müdiri Fərəh Acalova və Teatr sektorunun müdiri Könül Cəfərova Azərbaycan Dövlət Pantomima Teatrının kollektivi ilə görüşüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, görüş zamanı teatrın repertuarı, yaradıcı mühit, kollektivin pandemiya və postpandemiya dövründəki  fəaliyyəti müzakirə olunub, teatrın binasına baxış keçirilib. Nazirin birinci müavini E.Əliyev  teatrın texniki təchizat problemləri və binanın vəziyyəti ilə yerində tanış olub.
Nazirlik rəsmiləri Azərbaycan Dövlət Pantomima Teatrının milli teatr prosesindəki rolundan danışıb, onun əhəmiyyətini qeyd edib, yaradıcılıq fəaliyyətini qiymətləndirərək, kollektivə uğurlar arzulayıb, bundan sonra da kollektivə zəruri dəstəyin göstəriləcəyini qeyd ediblər.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.