Super User

Super User

Rusiya Liberal Demokratik Partiyasının sədri və Dövlət Dumasının deputatı Vladimir Jirinovski ölüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, bu barədə BBC məlumat yayıb.

Jirinovski bir neçə gün öncə ağır vəziyyətdə Moskvanın Mərkəzi Klinik Xəstəxanasına yerləşdirilmişdi. Həkimlər xəstəxanaya qəbul edilən gündən onun vəziyyətini çox ağır olaraq qiymətləndirirdi. 75 yaşlı siyasətçinin vəziyyəti daha da ağırlaşıb və həkimlərin səyinə baxmayaraq onu koma

vəziyyətindən xilas etmək mümkün olmayıb.

Azərbaycana daim həqarət yağdıran birisi o dünyaya köçdü.

Avrokomissiya ukraynalı qaçqınları qəbul edən ölkələrə 3,4 milyard avro ayırır ki, bu pul da qaçqınların sağlamlığına, yaşayışına, əmək fəaliyyətinə, təhsilinə, uşaqlara qayğıya xərclənəcək. 

Bu arada Euronews-un yayımladığı bu foto ürək dağlayır. Ukraynalı uşaqlar rahat evlərindən, dostlarından, məktəblərindən, bəziləri valideyinlərindən ayrılıb naməlumluğa gedirlər. Budurmu sizin insanlığınız, ey prezidentlərinin şizofreniyasına insanlığı qurban verən ruslar?

 

“Balaca və damda yaşayan Karlson” kitabını oxumasanız belə çoxlarınız eyniadlı cizgi filmini görüb. “Uzincorab Peppi”ni də həmçinin. Bunlar məşhur İsveç yazıçısı Astrid Lindqrenin qələmindən çıxan dünya bestsellerləridir. O Astrid Lindqrenin ki, xatirəsinə beynəlxalq mükafat təsis edilib və bu mükafat hər il uşaqlar və gənclər üçün ədəbiyyat sahəsində nailiyyətlərə görə verilir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı RİA Novosti-yə istinadən xəbər verir ki, İsveç hökuməti Astrid Lindqren mükafatını 2002-ci ilin yanvarında yazıçının ölümündən sonra təsis edib. Bu mükafata iddia edən yazıçı və illüstratorların əsərləri Astrid Lindqrenin ruhunu əks etdirməlidir. Mükafat fondu böyükdür - 5 milyon İsveç kronuna bərabərdir. Bu, uşaqlar və gənclər üçün ədəbiyyat sahəsində nailiyyətlərə görə verilən ən böyük mükafatdır. 

Mükafatın münsiflər heyəti Mədəniyyət üzrə Milli Şura tərəfindən formalaşdırılır, onun tərkibinə yazıçılar, ədəbiyyatşünaslar, rəssamlar, tənqidçilər, kitabxanaçılar daxil olur.

Ötən gün 2022-ci il üzrə mükafat öz sahibinə çatıb, bu, isveçli müəllif və rəssam-illüstrator Yeva Lindström olub.

Yeva Lindström 1952-ci ildə Vesterosda doğulub. 1969- 1974-cü illərdə Stokholmda Konstfak rəssamlıq kollecində rəngkarlıq ixtisası üzrə təhsil alıb. Karyerasına 1980-ci illərdə rəssam-multiplikator kimi başlayıb. O özünün “Katmössan” ("Pişik şlyapası", 1988) adlı birinci kitabına illüstrasiyaları da özü çəkib. Lindströmün bənzərsiz yumoristik üslubu həm mətnlərdə, həm də şəkillərdə hiss olunur.

Lindströmün qalibiyyəti heç də asan başa gəlməyib, 2022-ci ilin laureatı mükafata iddiaçıların siyahısındakı 71 ölkədən 262 namizədi qabaqlamağı bacarıb.

Qeyd edək ki, ötən 2021-ci ildə Astrid Lindqren mükafatının laureatı fransız hekayəçisi Jan-Klod Murleva olub.

 

Xəbər verdiyimiz kimi, “Avroviziya-2022” mahnı müsabiqəsində Azərbaycanı təmsil edəcək mahnı seçilib. Ölkəmizi təmsil edəcək Nadir Rüstəmli “Fade to black” (Qaranlıqda itirik) mahnısını ifa edəcək. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, təmsilçimizin çıxışının daha effektiv olması düşüncəsi ilə təşkilatçılar mahnı seçimində xarici mahnıya üstünlük vermişlər. Mahnı dörd əcnəbi bəstəkar - Thomas Stengaard, Andreas Stone, Sebastian Schub və Anderz Wrethov tərəfindən bəstələnmişdir. 

Mahnının sözlərinə ingilis dilindən dilimizə sətri tərcümədə diqqət edək:

 

1.

Qal

Hekayə çətinliklə başladı

Qala bilməzsənmi ?

Həqiqətən bunun bir hissəsi olmaq istəmirsən?

Oh çox şirin xəyallardır

Qapıdan yavaşca geri çəkilirsən

Həmişə gedib havanı günahlandırırsan,

Havanı.

 

Nəqarət:

Sevginin açdığı yara

Çox tez ağrıyır

Sonuna qədər

Qaranlıqda itirik.

 

Mən isə hissizləşirəm hissizləşirəm,

Hissizləşirəm hissizləşirəm.

 

2.

Gözlə

Bunu düzəltmək üçün mənə bir az vaxt lazımdır, gözləmirsən?

Bunu əldən verə bilmərik

Qapıdan yavaşca geri çəkilirsən

Həmişə gedib havanı günahlandırırsan,

Havanı.

 

Nəqarət:

Sevginin açdığı yara

Çox tez ağrıyır

Sonuna qədər

Qaranlıqda itirik.

 

Mən isə hissizləşirəm hissizləşirəm,

Hissizləşirəm hissizləşirəm.

 

3.

Biz xatirələrdə yaşayırıq

Bu bədəli ödəyirəm

Qaranlıqda itirik

Qaranlıqda itirik

Biz xatirələrdə yaşayırıq

Bu bədəli ödəyirəm

(Qaranlıqda itirik)

(Qaranlıqda itirik)

(Xatirələrdə yaşayırıq)

Ooh ooh ooh

(Bu bədəli ödəyirəm) ah ah.

 

Nəqarət:

Sevginin açdığı yara

Çox tez ağrıyır,

Sonuna qədər

Qaranlıqda itirik.

 

Mahnı ritmik, xüsusi effektlərlə zənginləşmiş, oynaq və diqqətçəkəndir. Amma 1-ci olmağa layiqdirmi? Bu sayaq “diringi” mahnıları öz milli musiqimizdən seçə bilməzdik yəni? Hər halda, xarici bəstəkarlara konfet kağızı

deyil, külli miqdarda pul verilir axı. 

Bu arada onu da deyək ki, Thomas Stengaard və Andreas Stone

bundan öncə də Avroviziya finalı üçün və Avroviziya milli finalları üçün mahnılar ərsəyə gətirmişlər. 2013-cü ildə debütləri uğurlu alınmış, mahnıları 1-ci olmuşdur, sonrakı illərdə hətta 25-ci yer tutan mahnıya da müəlliflik etmişlər. 

Statistikaya diqqət edək:

 

Only Teardrops – Emmelie de Forest – Danimarka 2013 (1-ci yer)

You Let Me Walk Alone – Michael Schulte – Almaniya 2018 (4-cü yer)

Too Late For Love – John Lundvik – İsveç 2019 (5-ci yer)

El Diablo – Elena Tsagrinou – Kipr 2021 (16-cı yer)

Adrenalina – Senhit – San Marino 2021 (22-ci yer)

Sister – S!sters – Almaniya 2019 (25-ci yer)

Death of Us – Elsie Bay – Norveç milli finalı 2022 (4-cü yer)

Hero – Raylee – Norveç milli finalı 2021 (6-cı yer).

 

Gözləyək, görək “Fade to black” bizi qaranlıqda itirməyəcək ki? 

Qeyd edək ki, İtaliyanın Turin şəhərində keçiriləcək və şüarı "The sound of beauty" ("Gözəlliyin səsi") olan "Avroviziya-2022" mahnı müsabiqəsinin yarımfinal mərhələləri mayın 10 və 12-də, final mərhələsi isə mayın 14-də "PalaOlimpico"da baş tutacaq.

 

Azərbaycan-Kipr Dostluq Cəmiyyətinin (AKDC) təşkilatçılığı, Azərbaycan Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin və Şimali Kiprin Girnə Amerika Universitetinin (GAU) dəstəyi ilə GAU-da təntənəli Novruz bayramı mərasimi keçirilib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının AKDC-yə istinadən verdiyi məlumata görə, əvvəlcə Novruz tonqalı yandırılıb.

Mərasimin açılışında çıxış edən AKDC-nin sədri Orxan Həsənoğlu türk xalqlarının ən qədim bayramı olan Novruz ənənələrinin milli dəyərlərimizin qorunmasına töhfəsindən danışıb.

Sonra Şimali Kipr Türk Respublikasının Prezidenti Ersin Tatar, GAU-nun qurucu rektoru Sərhat Akpınar, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Vüqar İsgəndərov, Şimali Kipr Türk Respublikası Parlamentinin sədri Zorlu Törə, nəqliyyat və rabitə naziri Ərhan Arıklı, Türkiyə-Şimali Kipr Türk Respublikası parlamentlərarası dostluq qrupunun sədri Orhan Erdem və Türkiyə-Azərbaycan parlamentlərarası dostluq qrupunun sədri Şamil Ayrım çıxış ediblər.

Çıxışçılar Novruz bayramının əhəmiyyətindən danışıblar, vurğulanıb ki, dostluq, qardaşlıq, sülh və səmimiyyət rəmzi olan Novruz ümumbəşəri dəyərləri ilə hər zaman yaşayacaq və insanları sevindirəcək.

Ən maraqlı Novruz ayinləri icra olunub, yumurta döyüşdürülüb, dəmir döyülüb. Novruz bayramı tədbiri musiqili-əyləncəli hissə ilə davam edib. Ankara Universiteti Konservatoriyasının tələbəsi, gənc müğənni Nigar Rəhimova zəngin ifaları ilə iştirakçıların bayram ovqatını daha da yüksəldib.

Tədbirin açılış mərasimində, həmçinin Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Naqif Həmzəyev, Türkiyə Prezidentinin baş müşaviri, TRT-nin İdarə Heyətinin üzvü Mustafa Akış, Türkiyə Respublikasının Lefkoşa səfiri Əli Murad Başçəri və digər görkəmli simalar iştirak ediblər.

 

“Oskar” mükafatlandırma mərasimində səhnəyə çıxacaq sənətçilərin adları açıqlanıb.

Türkiyə mediası xəbər verir ki, “Ən yaxşı musiqi” kateqoriyasında yarışan Beyonce və Billie Eilish mərasimdə iştirak edənlər sırasındadır. Qeyd edək ki, Sebastian Yatra ve Reba McEntire kimi sənətçilər də səhnəyə çıxacaqlar.

Mükafatlandırma mərasimi martın 28-i Dolbi Teatrında keçiriləcək.

 

Bolqarıstanın paytaxtı Sofiya şəhərində Azərbaycan bəstəkarı Üzeyir Hacıbəylinin “Arşın mal alan” operettasının bolqar dilində premyerası baş tutub.

Azərbaycanın Bolqarıstandakı səfirliyindən AzərTAC-a bildiriblər ki, operettanın bolqar dilində ilk təqdimatında Bolqarıstan Respublikasının hökumət və ictimai-siyasi nümayəndələri, parlament üzvləri, elm və mədəniyyət xadimləri, həmçinin diaspor əməkdaşları iştirak ediblər.

Azərbaycan operettasının bolqar dilində premyerası yerli mətbuatda geniş işıqlandırılıb və tamaşaçılar tərəfindən böyük maraqla qarşılanıb.

Brüsseldə NATO-nun təcili sammiti keçirilir və orada Rusiyanın Ukrayna ərazisinə soxulmasına cavab olaraq gələcək tədbirlər müzakirə olunur. Sammitdə NATO ölkələrinin rəhbərləri, o cümlədən ABŞ Prezidenti Cozef Bayden, Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan, Fransa Prezidenti Emmanuel Makron iştirak edirlər. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Euronews-a istinadən xəbər verir ki, görüş başlamazdan əvvəl alyansın baş katibi Yens Stoltenberq mediaya bəyan edib ki, hərbi-siyasi blok bu gün sononilliklərdə ən ciddi təhlükəsizlik böhranı ilə üzləşib.

"Rusiya prezidenti böyük səhv edib, müstəqil və suveren dövlətə qarşı müharibəyə başlayıb. O, Ukrayna xalqının gücünü, Ukrayna xalqının cəsarətini lazımınca qiymətləndirməyib", - deyə Stoltenberq bildirib.

NATO-nun baş katibi bir daha vurğulayıb ki, Şimali Atlantika Alyansı Ukraynaya qoşun göndərməyəcək və səmanı bağlamayacaq: "Ukrayna üzərində uçuşsuz zonanın elan edilməsi o deməkdir ki, biz onu qurmalıyıq, o deməkdir ki, biz Rusiya, Belarus və   Ukrayna səmasında hava hücumlarına qarşı kütləvi əks hücum aparmalı olacağıq, həmçinin Rusiya təyyarələrini vurmağa hazır olmalıyıq, onda NATO ölkələri ilə Rusiya arasında genişmiqyaslı müharibə riski çox yüksək olacaq və bu da böyük ölümlərə və dağıntılara səbəb olacaq".

Stoltenberq kimyəvi silahdan istənilən istifadənin münaqişənin təbiətini köklü şəkildə dəyişəcəyini və ağır nəticələrə gətirib çıxaracağını da bildirib.

Sammit bu saatlarda davam edir.

 

“Dünya ərzaq böhranı ilə üzləşmə  riski yaşayır. Ərzaq məhsullarının qiymətlərinin artımı qaçılmazdır. Milyonlarla insanın aclıq təhlükəsi var.”

Bu manşetlər ötən gün dünya mediasında cövlan edib. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı 

Euronews-a istinadən məlumat verir ki, bunun səbəbi kənd təsərrüfatı bitkilərinin, xüsusən taxılın əsas dünya tədarükçülərindən biri sayılan Ukraynada gedən hərbi əməliyyatlardır.

“Rusiya artilleriyasının atəşi altında tarlaları necə əkə bilərik?"- bu yaxınlarda ölkə prezidenti Vladimir Zelenskinin dilindən belə bir sual səslənib.

Ukraynanın aqrar siyasət naziri Avropa Parlamentinin deputatları qarşısında ərzaq təhlükəsizliyi probleminin mahiyyətini açıqlayıb.

Roman Leşşenko, Ukraynanın aqrar siyasət və ərzaq naziri: "Məhsulun çatdırılmasının əsas kanalları bizim dəniz limanlarımız idi. Hazırda onlar ya qismən, ya da tamamilə dağıdılıb. Bir neçə saat əvvəl Rusiya Silahlı Qüvvələri Nikolayev taxıl terminalını darmadağın etdi. Böyük anbar avadanlıqları - hamısı məhv edilib".

 

Buğdanın qiymətləri, eləcə də günəbaxan yağı son günlərdə rekord səviyyəyə çatıb.

Rusiya və Ukraynadan taxıl tədarükündən ən azı əlli ölkə birbaşa asılıdır, lakin daha çox inkişaf etməkdə olan regionlar -  Şimali Afrika, Asiya və Yaxın Şərq asılıdır.

Ən ağrılısı isə qiymət artımının məhz yoxsul dövlətlərə zərbə vurmasıdır. Onların bir çoxu hələ də pandemiyanın yaratdığı və iqlim dəyişikliyi problemi ilə daha da dərinləşən ciddi maliyyə çətinliklərində yaşayırlar. Ukraynadakı hərbi münaqişə üzündən ərzaq böhranı təhlükəsi iqtisadi cəhətdən ən zəif ölkələr üçün tam reallaşıb.

Müharibənin 4-cü həftəsinin acı nəticəsi belədir. Kremlin işğalçılıq siyasəti bütün dünya üçün təhlükə yaratmaqdadır.

Cümə axşamı, 24 Mart 2022 09:17

Adamyeyən Vera Petrovna

 

Ukrayna yazıçılarının “Yazıçılar internet məkanında” adlanan sosial media platformasında şair Dmitriy Kolomenskinin “Vera Petrovna” adlı şeiri dərc edilib. 

Əlbəttə, şairin yaratdığı obraz bizə çox tanış gəlir, şeirə aid  karikaturada isə simaca da onu kiməsə oxşadırıq. Qadın obrazlı bu kişini kim tanımır ki? Bəs niyə

qadın obrazı? Çünki o, tək özünü yox, bütün ölkəni təmsil edir, ölkə isə rus qrammatikasında qadın cinsinə aiddir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı üçün şeiri Məhbub Ələsgərli sətri tərcümə edib. 

 

Tanış olun, 

bu Vera Petrovnadır,

O adamyeyəndir.

 

Özü də o, 

deməyin ki, adamları 

nahara bişirib yeyir.

Ya da, deməyin ki, onları

gecə gizlincə ovlayır,

Köpək dişlərinə çəkir,

Sümüklərindən də gübrə kimi

bağ-bostan əkir. 

Yox ki yox!

Vera Petrovna fərqli birisidir, 

insan əti yemək tərzi də 

tam fərqlidir.

 

Bu qadın qanqal kimi böyüyür,

Qərb küləyi əsəndə 

şərqə əyilir,

şərq küləyi əsəndə - qərbə. 

Elə ki böyük, ya kiçik rəislər

Kütləvi çıxışlarında sülhdən,

xoşbəxtlikdən dəm vururlar, 

Bax onda Vera Petrovnaya 

sanki xüsusi siqnal ötürülür.

 

Bu zaman onun kürəkləri enliləşir, 

gözündə qırmızı işıq yanır. 

Üst-üstə qalaqlanır 

milli, sinfi nifrət, 

dini həqarət.

Qızlıq qüruru da

lap ayaqda dayanır.

Və o, başlayır yeməkçün 

adam axtarmağa.

Düşmən baxış, zəhərli dil,

xoşagəlməz burun görəndə

Genişqəlbli Vera Petrovna 

donos yazır, 

qəbir qazır. 

Qələmini itiləyib məqaləyə də keçir.

Məqaləsinə belə bir ad da seçir:

“Rusiyanın ayağa qalxmasına

və cənnətdə yaşamasına 

mane olan siyasi cəhətdən

zərərli elementlərin adlarının 

tam külliyyatı…”

Qarışdırır bir-birinə

Publisistikayla ədəbiyyatı.

 

Doyunca ət yemək üçünsə

Polisə, prokurorluğa, məhkəməyə 

işə düzəlir. 

Orda ət də təzədir, 

təchizat da fasiləsizdir, 

hər şey də əqillə hesablanır. 

Və ümumən, 

kollektivdə qidalanmaq

tək qidalanmaqdan 

daha öndə dayanır. 

 

İstənilən ölkədə, istənilən əsrdə

bu cür “mətbəxə” aid

çoxlu nümunələr olub.

İnsan ətini daha dadlı edən souslar

İnsan əti yeməyin ən uyğun zamanlarında 

Normativlərə yazılıb. 

Beş dəqiqəndən keç,

Bəyən və seç.

 

Lakin qəfildən zaman dəyişir,

Rəislər əmrlərini ləğv edirlər. 

Vera Petrovna məyusluqla 

çiyinlərini çəkir,

qırmızı gözü maviyə dəyişilir. 

Nifrət və qəzəb dolu baxışları ilə

O adiləşir, adi adama dönür.

Elə bil arzuları da qəfil sönür.

 

Və bir gün də biz, 

Onunla eyni avtobusda 

yanaşı oturub gedirik,

Uzun yolu söhbətimizlə 

yarı edirik. 

Ki, bu il kartof yaxşı məhsul vermədi,

Ki, soğan məhsuldar oldu. 

Ki, qış sərt keçdi,

Ki, bahar mülayimliklə doldu…

Birdən Vera Petrovna içini çəkir,

“Ət də yaman bahalaşıb”, - söyləyir.

Gözünü döyür, ağzını əyir.

Sonra hərisliklə 

baxır mənim bədənimə.

Sanki baxışları deyir:

“Bu hissədən bozartma çıxar,

Bu hissədən qızartma.”

 

Adi insan beləmi olar?

İçinə bunca vəhşilikmi dolar? 

“Gündüz çıraqla da

ət tapa bilmirəm”- 

şikayətlənir bu kəs,

Ağzı sulanır, 

xəyalən ətimi basıb yeyir nakəs. 

 

Qışqırsam da,

sürücüyə səslənsəm də,

avtobus dayanmır.

Pəncərədən dibsiz çöllər bozarır. 

Vera Petrovnanınsa mavi gözləri  

hey qızarır, qızarır.

Sayt Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən 2024-cü ildə “Qeyri-hökumət təşkilatları üçün qrant müsabiqəsi” çərçivəsində Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun həyata keçirdiyi “Yeniyetmə və gənclərdə mütaliə mədəniyyətinin formalaşdırılması” layihəsinin tərəfdaşı olaraq yenilənmiş, yeni bölmələr əlavə ediımiş, layihənin təbliği üzrə funksional fəaliyyət aparılmışdır.