Super User
Mədəniyyət Nazirliyinin “Yeni adlar” layihəsi vüsət almaqdadır
Ölkəmizdə milli musiqimizin, mədəni irsimizin qorunması, ifaçılıq sənətinin inkişafı, təbliği həmçinin bu istiqamətdə dinləyici auditoriyası formalaşdırmaq üçün müxtəlif təbliğat tədbirləri artıq sistemli hal alıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Mədəniyyət Nazirliyinin “Yeni adlar” layihəsi də gənclər arasında Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin təbliği, onların musiqi və estetik zövqünün formalaşdırılması məqsədi daşıyır və istedadlı gənclərin üzə çıxarılması, geniş auditoriya tərəfindən tanınmasına köməyi hədəfləyir. Gənc ifaçıların tanınmış dirijorların rəhbərliyi altında simfonik, kamera və xalq çalğı alətləri orkestrləri ilə Azərbaycanın mötəbər konsert zallarında ifası üçün imkanların yaradılması onların inkişafı üçün böyük stimuldur.
Layihə çərçivəsində növbəti konsert M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında gerçəkləşdi. İstedadlı tarzənlər İsmayıl Zülfüqarov və Mircavid Cəfərov Azərbaycan Dövlət Xalq Çalğı Alətləri Orkestrinin (bədii rəhbər və baş dirijor – Xalq artisti Ağaverdi Paşayev) müşayiətində tarın sehr və incəliklərini tamaşaçılara çatdırdılar.
Tofiq Bakıxanovun və Hacı Xanməmmədovun tar və orkestr üçün konsertləri özünəməxsus ifa emosionallığı olan musiqiçilərin təqdimatında fərqli bir ovqat yaratdı, dinləyicilərin könlünü oxşadı.
1995-ci ildə anadan olan İsmayıl Zülfüqarov 2013-cü ildə paytaxtdakı Bülbül adına Orta İxtisas Musiqi Məktəbini tar ixtisası üzrə bitirib. Azərbaycan Milli Konservatoriyasının bakalavr və magistr pillələrini müvəffəqiyyətlə başa vurub. Gənc ifaçıların II Respublika müsabiqəsində (2013) Qran-pri mükafatına layiq görülüb. 2017-ci ildə Litvanın Vilnüs şəhərində keçirilən “Skamba skamba kankliai” 45-ci Beynəlxalq Folklor Festivalında “Şuşa” muğam triosu ilə səhnəyə çıxıb. Müxtəlif illərdə ölkəmizi Çin, Rusiya, Fransa, Türkiyə, Şimali Kipr və Litvada təmsil edib.
Mircavid Cəfərov 1996-cı ildə Bakıda tar və ud ifaçısı, Xalq artisti Mircavad Cəfərovun ailəsində anadan olub. 2013-cü ildə G.Şaroyev adına 35 nömrəli onbirillik Musiqi məktəbini tar üzrə bitirib, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının bakalavr və magistr pillələrini fərqlənmə diplomu ilə başa vurub. 2010-cu ildə keçirilən uşaq musiqi və incəsənət məktəbləri şagirdlərinin xalq çalğı alətləri üzrə II Respublika müsabiqəsində və 2011-ci ildə milli musiqi alətləri ifaçılarının Respublika festivalında Qran-pri mükafatına layiq görülüb. 2013-cü ildə adı Azərbaycanın gənc istedadlarının “Qızıl kitabı”na yazılıb və Prezident təqaüdünə layiq görülüb.
C.Cəfərov 2016-cı ildə Norveçdə keçirilən “Azərbaycan cazı” layihəsinin, elə həmin ildə Qazaxıstanın Astana şəhərində təşkil olunan “Astana Keşteri” Beynəlxalq Caz Festivalının, 2019-cu ildə Rusiya Federasiyasının Sankt-Peterburq şəhərində keçirilən beynəlxalq etno-caz festivalının iştirakçısı olub.
Xurşidbanu Natəvanın 190 illik yubileyi qeyd edilib
Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsi Nərimanov rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxana Sisteminin Mərkəzi Kitabxanasında Qarabağ xanlığının sonuncu varisi Xan qızı Xurşidbanu Natəvanın anadan olmasının 190 illik yubileyi ilə əlaqədar tədbir təşkil olunub.
Baş İdarədən verilən xəbərə görə, tədbirdə görkəmli şairin həyatı və yaradıcılığı haqqında ətraflı məlumat verilib. Bildirilib ki, Xurşidbanu Natəvan Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində diqqətəlayiq yer tutan söz ustalarındandır, eləcə də incəsənətin ayrı-ayrı növlərinə dərindən bələd olan sənətkar mənəvi saflığa çağıran və insana məhəbbət, həqiqətə inam hissi aşılayan, zərif lirizmə malik və parlaq bədii boyalarla zəngin bir irs qoyub gedib.
Sonda kitabxananın fəal oxucuları şairin şeirlərini səsləndiriblər. Həmçinin Xan qızının məşhur fransız yazıçısı Aleksandr Düma ilə görüşündən bəhs edən videoçarx nümayiş etdirilib.
Azərbaycan və İran arasında mədəni əlaqələr müzakirə edilib
Mədəniyyət naziri Anar Kərimov İran İslam Respublikasının mədəni irs, turizm və əl işləri sənayesi naziri Seyid İzzətulah Zərqami ilə görüşüb. Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir.
Qonağı salamlayan mədəniyyət naziri biıdirib ki, iki dost ölkənin qədim tarixə malik münasibətlərinin təməli qarşılıqlı etimad üzərində qurulub. Həmçinin mədəni və humanitar sahədə əməkdaşlığın önəmindən danışıb.
Dəvət üçün nazirə təşəkkürünü bildirən Seyid İzzətulah Zərqami də öz növbəsində ölkələrimiz arasında tarixən mövcud olan və uğurla davam edən möhkəm dostluq münasibətlərində bu gün kütləvi informasiya vasitələrinin də böyük rolu olduğunu vurğulayıb.
Tərəflər həmçinin işğaldan azad olunmuş tarixi torpaqlarımızda dağıdılmış həm müsəlman, həm də xristian dininə aid məbədlərin eyni həssaslıqla bərpa olunduğunu bildirərək yüksək qiymətləndiriblər. Mədəniyyət paytaxtımız Şuşanın İslam dünyası üçün kəsb etdiyi yüksək dəyərdən danışıblar. Həmçinin qlobal problemlərdən sayılan islamofobiya ilə mübarizədə birgə əməkdaşlığın önəmi bildirilib.
Eləcə də Qarabağda davam edən yenidənqurma və bərpa işlərində İranın təcrübəsindən yararlanmağın vacibliyi vurğulanıb.
Xudafərin körpüsünün birgə bərpası məqsədilə Anlaşma Memorandumunun imzalanması barədə də fikir mübadiləsi aparılıb.
Görüş tərəfləri maraqlandıran bir sıra mövzuların müzakirəsi ilə davam edib.
Şair Yusif Nəğməkar türk dünyasına verdiyi töhfələrə görə mükafatlandırılıb
Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan klubunda şair Yusif Nəğməkar Türk dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının "Türk dünyası ədəbiyyatına xidmət"ə görə beynəlxalq mükafatı ilə təltif olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, mükafatlandırma mərasimində iştirak edən qurumun Azərbaycan üzrə təmsilçisi Elçin İsgəndərzadə, akademiyanın rəhbəri Xeyrəddin İvgin və fəxri professoru, fəxri mədəniyyət səfiri Özkan Hüseyn şairin türk dünyasına verdiyi töhfələrini yüksək dəyərləndiriblər.
Bildirilib ki, Azərbaycan Yazıçılar və Jurnalistlər Birliyinin üzvü, şair-publisist Yusif Nəğməkar 20-dən çox kitabın müəllifidir. Onun sözlərinə saysız-hesabsız musiqilər bəstələnib və bu günədək tanınmış müğənnilər tərəfindən ifa olunur.
Milli Qəhrəman Çingiz Mustafayev haqqında yazdığı “Çingiz çini” poeması, 20 yanvar Bakı qırğınından bəhs edən “Şər Şənbə” poeması, Rəsul Rzaya və Bəxtiyar Vahabzadəyə ithaf etdiyi “Sizli”, “Bəxtiyar” poemaları, elat həyatından bəhs edən “Zal ağacı”, “Nizami demiş”, “Güllər atılmasın” poemaları Yusif Nəğməkar yaradıcılığının bir hissəsidir.
Yusif Nəğməkar, həmçinin bir sıra mükafatların qalibi olub. 2015-ci ildə “Çanaqqala – Türkə qala” poemasına görə Çanaqqala zəfərinin 100 illiyi münasibətilə keçirilən ədəbi müsabiqənin qalibi adını qazanıb və həmin il Azərbaycanda ilin şairi elan olunub.
Bundan əlavə o, Rəsul Rza və Şahmar Əkbərzadə adına beynəlxalq ədəbi mükafatların qalibidir.
Şairin “Vəslin edamı” poeması Birinci Qarabağ müharibəsinə həsr olunub.
Qeyd edək ki, Yusif Nəğməkar hazırda İkinci Qarabağ müharibəsində Zəfəri tərənnüm edən iri həcmli əsər üzərində çalışır.
Yusif Nəğməkar Türk dünyası Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyası nümayəndələrinə təltifə görə minnətdarlığını bildirib.
Aqşin Yenisey Bolqarıstan, Fərhad Mete isə Türkiyə portalında
Ədəbiyyatımızın üfüqləri get-gedə genişlənməkdədir. Bu yöndə Dövlət Tərcümə Mərkəzinin müstəsna əməyini qeyd etməyə dəyər.
Bolqarıstanın populyar “Literaturen sviat” elektron ədəbiyyat jurnalı Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Ən yeni Azərbaycan ədəbiyyatı” layihəsi çərçivəsində istedadlı şair Aqşin Yeniseyin “Ən yaxşı qadın” şeirinin yayımına başlayıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Tərcümə Mərkəzinə istinadən xəbər verir ki, şeirin bolqar dilinə tərcümə müəllifi – tanınmış bolqar şairi və tərcüməçisi Dimitr Xristovdur.
Qeyd edək ki, geniş oxucu auditoriyası tərəfindən izlənən “Literaturen sviat” elektron jurnalı müntəzəm olaraq səhifələrində Edqar Po, Frans Fyuman, Kostas Kariotakis, Xulio Kortasar, Mario Benedetti, Viktor Xara kimi dünyaşöhrətli yazıçı və şairlərin yaradıcılığını işıqlandırır.
Türkiyənin populyar “Detayhaberler.com” portalında isə həmin layihə çərçivəsində gənc, istedadlı şair, dünyasını vaxtsız dəyişmiş Fərhad Metenin türk dilinə uyğunlaşdırılmış “İstədiyin kimi” şeirinin yayımı başlanıb.
Şeiri türk dilinə Dövlət Tərcümə Mərkəzinin türk dili mütəxəssisi Sənan Nağıyev tərəfindən uyğunlaşdırılıb.
Qeyd edək ki, geniş oxucu auditoriyası tərəfindən izlənən sözügedən portal Azərbaycan Dövlət Tərcümə Mərkəzinin fəaliyyətini mütəmadi şəkildə işıqlandıran xüsusi səhifə yaradıb.
Kukla Teatrı iyul repertuarını təqdim edirik
Digər teatrlar yay tətilinə çıxsalar da uşaqlar üçün fəaliyyət göstərdiyi üçün Abdulla Şaiq adına Azərbaycan Dövlət Kukla Teatrı məktəblilərin yay tətilində ikiqat səylə çalışır.
Teayrın iyul ayı üçün nəzərdə tutulan repertuarını təqdim edirik:
1 iyul – “Maşa və ayı” (İki dəfə - Azərbaycan və rus dillərində)
2 iyul – “Turp”, “Çipollino”
3,15 iyul – “Ağca və yeddi cırtdan”
8 iyul – “Cırtdan”, “Üç cəsur”
9 iyul – “Durna balığı”, “Göyçək Fatma”
10 iyul – “Pişiyin evi”, “Qoğal”
11 iyul – “Düyməcik”
14 iyul – “Qar kraliçası”, “Qoğal”
“Şuşa İli”nə həsr olunmuş muğam festivalına yekun vurulub
Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən uşaq musiqi və incəsənət məktəbləri şagirdlərinin iştirakı ilə keçirilən muğam festivalına yekun vurulub. May-iyun aylarında gerçəkləşən festival “Şuşa İli”nə həsr olunmuşdu.
Nazirlikdən bildirilib ki, iyunun 29-da Beynəlxalq Muğam Mərkəzində festivalın yekun konserti və qaliblərin mükafatlandırılması mərasimi keçirilib.
Tədbirdə çıxış edən mədəniyyət nazirinin müavini Sevda Məmmədəliyeva festival iştirakçılarına təbriklərini çatdırıb. Bildirib ki, muğam festivalının “Şuşa İli” çərçivəsində keçirilməsi təsadüfi deyil. Çünki Şuşa Azərbaycanın muğam ocaqlarından biridir. Qədim Qarabağ torpağı, Qarabağın tacı olan Şuşa Azərbaycanın musiqi beşiyi sayılır. “Şərqin konservatoriyası” da adlandırılan bu torpaqda Azərbaycan musiqi sənətinin ən görkəmli nümayəndələri doğulub boya-başa çatıblar. Qarabağ eli neçə-neçə istedadlı bəstəkar, tarzən, kaman ustası, xanəndə yetişdirib: “Şuşa xalqımız üçün müqəddəs və əziz məkandır. Qarabağımız, Şuşamız Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Silahlı Qüvvələrin müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə qüdrətli Azərbaycan Ordusunun şücaəti sayəsində işğaldan azad edilib. Azərbaycanın mədəniyyət paytaxtı olan Şuşada bu gün nəhəng quruculuq layihələri həyata keçirilir. Şuşadakı tarixi, dini və memarlıq abidələri bərpa olunur, Şuşaya dolğun mədəni həyat qayıdır. Şuşada Prezident İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın iştirakı ilə “Xarıbülbül” festivalının, Vaqif poeziya günlərinin keçirilməsi, şəhərdə müxtəlif mədəni layihələrin, beynəlxalq konfransların təşkili Azərbaycan mədəniyyətinin Qarabağa qayıdışının təsdiqi, milli ləyaqətimizin təntənəsidir”.
Muğam festivalı haqqında məlumat verən nazir müavini qeyd edib ki, 2 yaş qrupu (9-12 və 13-17 yaş) üzrə respublikanın şəhər və rayonlarından istedadlı şagirdlərin qatıldığı festivalın birinci mərhələsi regionlar üzrə keçirilib. Bu mərhələdə 1-ci yerlərin qalibləri Bakı şəhərində keçirilən final mərhələsində iştirak etmək hüququ qazanıblar. Festivalın final mərhələsində Xalq artisti Teyyub Aslanovun sədrliyi ilə Xalq artisti Gülyaz Məmmədova və Əməkdar artist Zakir Əliyevdən ibarət münsiflər heyəti tərəfindən iştirakçıların çıxışları qiymətləndirilib.
Sevda Məmmədəliyeva çıxışının sonunda bütün festival iştirakçılarını, qalibləri, onların müəllimlərini, valideynlərini, məktəblərin kollektivini təbrik edərək uğurlar arzulayıb.
Münsiflər heyətinin sədri Teyyub Aslanov festivalın təşkilinə görə, Mədəniyyət Nazirliyinə minnətdarlığını bildirib. Deyib ki, muğam sənətimizin inkişafı və təbliği məqsədilə təşkil edilən layihə səhnəmizə neçə-neçə yeni adlar bəxş etmiş oldu.
Sonra qaliblər elan olunub. Festivalın Qran-pri mükafatını Tuncay Oruczadə (Ağdam) qazanıb. İsfəndiyar Dadaşov (H.Sarabski adına 7 nömrəli musiqi məktəbi – Bakı), Əli Ağazadə (Sabirabad) birinci, Mətin Cəfərov (Ağdam), Sadiq Zeynallı (Beyləqan), Aydın Həmzəyev (G.Şaroyev adına 35 nömrəli musiqi məktəbi – Bakı), Aynur Ağamalıyeva (Salyan) ikinci, Nihad Məmmədzadə (Xırdalan), Polad Salmanlı (Bərdə), Turan Salahov (Goranboy), Mənzurə Abdürəhmanova (Q.Qarayev adına Mərkəzi İncəsənət Məktəbi – Bakı), Gülyaz Həsənzadə (M.Maqomayev adına 26 nömrəli Musiqi məktəbi – Bakı), Fatimə Hümmətova (Şəki) və Ləman Məmmədova (Ağcabədi) üçüncü dərəcəli mükafata layiq görülüblər.
Qaliblərə diplom və fəxri fərmanlar təqdim edilib. Şagirdləri festivala hazırlayan müəllim və konsertmeysterlərə isə fəxri fərmanlar verilib.
Sonda festivalın qalibləri Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin səhnəsində bir daha məharətlərini göstəriblər. İfaçıları Rəşid Behbudov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı Teatrının ansamblı (bədii rəhbər – Mirxalid Salayev) müşayiət edib.
Mədəniyyət Nazirliyi “Şuşa qalası” layihəsinə start verib
Mədəniyyət Nazirliyi “Şuşa İli”nə töhfə olaraq “Şuşa qalası” layihəsinə start verir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəbiyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, layihə çərçivəsində hər buraxılış Şuşanın bir məhəlləsində çəkiləcək.
Məhəllədə olan tarixi tikililər, küçə ilə bağlı mənbələrə istinad, bu məhəllənin adət-ənənələri, insanların əsas məşğuliyyəti, təsərrüfat və dekorativ tətbiqi sənət növləri, eləcə də memarlıq nümunələri ilə bağlı məlumat veriləcək. Əsrlər boyu burada kök salmış nəsillər barədə informasiya təqdim olunacaq. Videoçarxlarda, həmçinin mədəniyyətimizin beşiyi Şuşada aparılan yenidənqurma və bərpa prosesi də önə çəkiləcək.
Gözəlliklərlə yanaşı çirkinliklərin də yaranması nə dərəcədə düzgündür?!
Bu günlərdə Ümumdünya Şəhər Forumu keçirilib. Bu forumda nümayiş olunan Azərbaycanda, o cümlədən Qarabağda olacaq şəhərsalma işləri bütün dünya ictimaiyyətini cəlb edib. Mövzumuz bu haqdadır. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının müsahibi Türkdilli Ölkələrin Araşdırmaları Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının professoru, Hannover Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının akademiki, respublikamızda bir çox maraqlı layihələr müəllifi, Sumqayıt şəhər Memarlıq və Şəhərsalma İdarəsinin əməkdaşı, memar Cahid Həsənovdur.
-Cahid müəllim Ümumdünya Şəhər Forumu haqda fikirlərinizi bilmək maraqlı olardı.
-Bu forumun keçirilməsi çox tədqirəlayiq bir hadisədir. Burada məsələ təkcə hansısa ölkənin memarlıq və şəhərsalma strategiyasının dünya ictimaiyyətinə çatdırılması deyil. Bu tədbirdə yeni dövr üçün memarlıqda, şəhərsalmada olacaq yeniliklərin nə formatda olacağnı bəyan edən bir öhdəçilik açıqlanıb. Yəni, Azərbaycan nümayəndə heyətinin bu tədbirdə iştirakı, xüsusilə Azərbaycan respublikasının Prezidenti möhtərəm İlham Əliyevin video formatda çıxışı bizim üçün əsl bir məqamda dünyaya səs salacaq strategiyamızın təntənəsi oldu. Belə ki işğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə yer üzündən silinmiş şəhərlərimizin yenidən qurulmasının bəyan edilməsi bir daha bütün dünyaya çatdırdı ki, milli şəhərsalma, memarlıq ənənələrimiz necə gözəl, çevik bir formatdadır. Yeni dövrdə yeni şəhər. Təbii ki, belə bir işin görülməsini bütün dünyaya elan etmək, necə bir gücə qadir olduğumuza söykənir. Yəni son illərdə Azərbaycanda, xüsusilə də Bakı şəhərində inşa olunan bir neçə tikili dünya memarlıq salnaməsinə bir töhfə olmuşdur. Hətta ölkəmizin simvollarına çevrilmişdir bu abidələr. Bir fakt deyim, son iyirmi ildə Avropa ölkələrində elə bir tikili olmadı ki, o, ölkənin simvoluna çevrilə bilsin. Yəni Fransada elə keçmişin Eyfel qülləsidir ki, indiyədək alternativsiz liderdir, simvol olaraq qalır. Digər ölkələrdə də belədir. Lakin Üç alov qülləsi kimi tanıdığımız tikili, Xalça muzeyi, əfsanəvi Zaha Hadidin Heydər Əliyev Mərkəzi və s. kimi tikililər bizim ölkəmizin simvollarına çevrildi. Halbuki bizdə də əvəllər Qız Qalası idi alternativsiz simvolumuz. Yəni müqayisə fərqini görürsünüzmü?
Sizə bir sirr də açım, Heydər Əliyev Mərkəzi ilə əlaqədar. Bu tikili dünya memarlığı yaranandan bu günədək yeganə tikilidir ki, o, hər bir rakusdan baxanda bir təbiət mənzərəsi, flora-fauna görüntüsünü tərənnüm edir. Məsələn: bir rakusdan baxdıqda dəniz dalğası, bir rakusdan baxdıqda aysberq, bir rakusdan baxdıqda göyərçin və s. Bax belə bir əsəri olan ölkə memarlıq konteksində Qarabağda da hələ çox yeniliklərin olacağı mesajını verir.
-Bu tədbirdə yeni dövr üçün yeni memarlıq, şəhərsalma stratejiyasının açıqlandığını dediniz. Bunlar nədən ibarətdir?
-Yeni dövr üçün dünyada memarlığın tam yeni bir formatı epoxası başlayır. Bilirsiniz bu nədir? Bu, dünya memarlığında yeni termin kimi qəbul olunan, əvvəllər landşaft memarlığı kimi bildiyimiz, lakin indi “yaşıl memarlıq” termini ilə tanıyacağımız memarlıq dövrünün başlamasıdır. Dünyanın ekoloji problemlərlə üzləşdiyi bir dövrdə yaşıl memarlıq tendensiyası memarlıqla, şəhərsalma inkişafı ilə yanaşı, ekologiyanın inkişafını da paralel olaraq inkişaf etdirəcəkdir. Bu, işin bir tərəfi. Digər tərəfdən də bu, insanların imkan cəhətdən fərqli olmaları müstəvisində eyni dərəcədə ekoloji təmiz həyat şəraitində yaşayacaqları deməkdir. Yəni Azərbaycan vətəndaşı aldığı kiçik həcmli yaşayış evində belə ərazisində bir-birilərinə sıx şəkildə pərçimlənən daş binalarla yox, yaşıllıq ərazisisi ilə əhatələnəcəkdir. Yəni bu format işə düşdükdə, lazım gəlməyəcək ki, kimlərsə bahalı meşə ərazilərində sahə alıb ev tiksinlər.
Üçüncü müsbət hal da təbii ki, şəhərlərimizin estetik baxımdan formalaşması hadisəsinin baş verəcəyidir. Yəni, şəhərə gələn qonaq, turist sıx-sıx göydələnlərlə deyil, yaşıllıqlarla üzləşəcək ki, bu da həmin şəhərdə darıxdırıcılıq yaratmayacaq.
Dünya şəhərsalma memarları üzün illərdir ki, belə bir format üzərində işləmişlər və sevinirəm ki, artıq bu sahə reallaşır.
-Siz landşaft memarı, daha doğrusu yaşıl memarlıq layihələri müəllifi kimi çıxışlarınızda bildirmisiniz ki, işğaldan azad olunmuş ərazilərimiz üçün məhz bu formatda yeni konsepsiyalarınız vardır. Bunlar haqda nə deyə bilərsiniz?
-Qarabağımızın relyefi elə məhz zəmin yaradır ki, burada yalnız və yalnız yaşıl memarlığa üstünlük verilsin. Təbii olaraq bu ərazilərdə hündür mərtəbəli binalar olmayacaq və lazım da deyil. Bu ərazilərimizin relyefi təbii bir amfiteatr rolu oynayır ki, məhz bu varlıqdan memarlıqda məhsuldar istifadə etməliyik. Bugünkü dünya turist baxışlarında da tam fəqrlilik yaxın gələcəkdə rastımıza çıxacaq. Belə ki, istənilən tarixi memarlıq abidəsi və ya modern tikili olsun, ətrafı, yolboyu yaşılllıqlarla zənginləşməyəcəksə turizmin inkişafı baxımından o qədər effekt verməyəcək.
İşğaldan azad olunmuş ərazilərimizdə yaşıl memarlıq formatına daxil olan: Qəhrəmanlar parkları, Zəfər parkları, Bayraq meydanları, Soyqırım abidə kompleksləri, ən əsası Heydər parkları kimi bir çox layihələri mən iyirmi ildən üzübəri işləyirdim. Və bugünün – möhtəşəm qələbənin gələcəyinə də hazır idim. Müharibənin başlandığı günlərdə möhtərəm Prezidentimizə də məktub ünvanladım ki, bu günü mən bir memar kimi gözləyirdim və buna görə də illərlə məhz bu ərazilər üçün layihələr də işləmişəm. Mənə bu məktubuma cavab olaraq Dövlət Şəhərsalma və Arxitektura Komitəsi tərəfindən cavab da gəldi ki, yaxın vaxtlarda siz layihələrinizin təqdimi üçün dəvət alacaqsınız.
Deyim ki, bu ərazilərdə siyasi, inzibati meydanlarla yanaşı sosial park və xiyabanlar layihələri də işləmişəm. Sizə bir açılış edim. Qabaqlar park elə park və ya xiyaban kimi adlandırılırdı. İndi dünyada parkların özlərinin sahələri, statusları da çoxalıb. İndi Siyasi parklar anlamı var, İnzibati parklar anlamı var, seyrangahlar anlamı var, xiyabanlar anlamı var və hətta sosial parklar termini də yaranıb.
-Sosial parklar?
-Bəli, sosial parklar silsiləsindən də mən bir neçə layihə işləmişəm. Məsələn: Qarabağda Sarı gəlin parkı, Aleksandar Düma və Natəvan parkı və s. Bilirsiniz, dünya ictimaiyyətinin Qarabağa daha da intensiv surətdə cəlb olunması üçün beynəlxalq miqyasda olan işlərimizi tərənnüm etdirəcək komplekslər, parklar inşa etmək lazımdır. Sizi inandırım ki, bu gün fransız xalqı bilsə ki, ayaq qoyduğu yerə başlarını qoyduqları Aleksandr Düma Ata məhz Azərbaycanda - Qarabağda xan qızı Natəvanla görüşüb söhbətləşib, Qubada Çuxur Hamamda çiməndən sonra oranı vəsf eləyib, bütün fransız xalqı bizə doğru tələsər. Lakin bir şərtlə ki, həmin o Aleksandr Dümanın adına park salaq, xan qızı Natəvanla söhbətləşmə anını tərənnüm etdirən abidə ucaldaq, Çuxur Hamamda bir barelyef ucaldaq. Qarabağda oğurlanmış xalq mahnımızın şərəfinə “Sarı Gəlin” Abidə Kompleksi, “Sarı Gəlin” Parkının olması necə də yaxşı olar. Daha doğrusu, bunlar bu mahnının bizim olmamıza öz möhürünü vurar. Həm də dünya turistlərinin, türkdilli ölkələrin bütün mədəniyyət, incəsənət adamlarını birləşdirəcək bir məkan olar buralar.
-Siz abidə komplekslərindən danışdınız. Ümumiyyətlə, abidə kompleksləri yeni dövrdə memarlıqda nə yeniliklər tələb edir?
-Mənim bu növ işlədiyim layihələrdə sovetlər birliyində olduğu ənənə tam rədd edilir. Belə ki, həlak olmuş əsgər heykəli, matəm, göz yaşı effekti tam silinir. Qəhrəmanlar parklarında olacaq abidələrdə əsgərlər gülür, onlar özlərində xeyrin şərə qalibiyyətini tərənnüm etdirir. Onlar qəhrəmanlıqlarını məğrur duruşları ilə gənclərə çatdırmaqla, vətənpərvərlik ruhunu yeni nəsillərə ötürürlər. Tarixi canlı kimi yeni nəsillərə çatdırırlar. Və heykəllərdən başqa, bu növ parkların planlaşmasında da yeniliklər etmişəm. Belə ki, məhz bu parklarda rəngarəng fəvvarələr, yaşıllıqlar, çil-çıraqlar yerləşdirilməlidir. Daha doğrusu, bu parklar ildə bir dəfə anım günü kimi ziyarət edilən məkan statususundan çıxıb gündəlik gəzinti ərazisi kimi fəailiyyət göstərməlidir. Tələbələrin, məktəblilərin asudə vaxtlarında görüş məkanı kimi status almalıdır bu məkanlar.
-Başqa demək istədiyiniz varmı?
-Bir ciddi məsələ var bu işlərimizlə bağlı. Bir çox rayonlarımızda eyni ideyalı layihələr abidə kompleksi adı ilə tətbiq olunur. Burada həm eyniləşmiş ideya çox təkrarlanır, həm də görürsən ki, abidənin yeri çox primitivdir. Buna İcra Hakimiyyətləri ciddi nəzər yetirməlidirlər. Bu, adi iş deyil və kiminsə beyninin təxəyyülünün üstün olmasına dəlalət edə bilməz. Bu, sırf şəhərsalma memarlarının, bir daha deyirəm, şəhərsalma memarlarının işidir. Bilirsiniz, hətta ən gözəl monumental abidənin belə, əgər yeri düz təyin olunmayırsa, o abidə heç bir effekt kəsb etməyəcək.
Son illərdə mötəbər abidələrdə hətta “oğurluq” ideyalarla, layihələrlə də üzləşirik. Çox təssüf. Hər kəs öz sahəsi ilə məşğul olmalıdır. Ən azından, bu cür ciddi bir sahədə, belə ciddi bir ərəfədə hər yerindən duranın cızma qarası ilə abidə ucaltmaq lazım deyil. Sovetlər birliyi dövründə, xüsusilə də 1970-ci illərdən başlayaraq, Ümummillli Öndərimiz rəhbərliyə gələn andan bütün şəhər və rayonlarda, hətta hər rayonun kənd və qəsəbələrində Abidə komplekslərinin ucaldılması haqda göstəriş verdi. 300-400-dək abidə komplekslərinin hər biri digərindən daha fərqli, daha əsrarəngiz idi. İndi isə bir təzaddan danışım. Bu günlərdə mətbuatdan gördüm ki, Gəncə şəhərində Türk Qafqaz Ordusunun şərəfinə abidə ucaldılıb. Və baxıb təəssüfləndim. Bilirsiniz, bu layihənin Türk Qafqaz Ordusunun tərənnümü ilə qəti əlaqəsi yoxdur. Belə bir mötəbər orduya qoyulan abidəni ərsəyə gətirməyə, deyərdim, bütün memarlar ən azından müsabiqə yolu ilə dəvət olunmalı idi. Nəsə, sanki kimin ağlına nə format gəlirsə onu inşa etdirir. Çox təəssüf edirəm ki, mənim bir memar kimi Gəncədə yaratdığım Əli və Nino abidə kompleksi, Gəncə Bulvarı kimi gözəlliklərlə yanaşı belə bir primitiv abidə inşa ediləcək. Çox təəssüf.
Şəkillərdə: memar Cahid Həsənovun Sarı Gəlin və Qəhrəmanlar Parkı abidə-kompleksləri layihələri.
Biri Kubadan, digəri Yakutiyadan
Ölkəmizin iki mədəniyyət xadimi bu arada beynəlxalq uğura imza atıb. Zərifə Salahova və Sahib Paşazadə. Təfsilatını təqdim edirik.
İyunun 29-da Miniatür Kitab Muzeyində Kuba Respublikasının ölkəmizdəki səfirliyinin təşəbbüsü ilə “Kuba Xalqlarla Dostluq İnstitutunun 60 illik yubileyi” xatirə ordeni ilə təltif edilmə mərasimi keçirilib. Və bu tədbirdə xüsusi qonaq qismində Kubanın Xalq Hakimiyyəti Milli Assambleyasının vitse-prezidenti, Ana Mariya Maçato, Beynəlxalq Əlaqələr Komissiyasının rəhbəri, Yolanda Ferrer Qomes, Xalq Hakimiyyəti Milli Assambleyasının sədr köməkçisi Zayilin Qaulyak Moraqiyes, habelə ölkəmizdə akkreditə olunmuş diplomatik korpus nümayəndələri, Azərbaycan Dillər Universitetinin təmsilçiləri, media mənsubları və digər qonaqlar iştirak ediblər.
(Qapaq şəklinə baxın)
Tədbiri giriş sözü ilə açan Miniatür Kitab Muzeyinin təsisçisi və rəhbəri, Əməkdar mədəniyyət işçisi Zərifə Salahova qonaqlara muzey haqqında geniş məlumat verib. O bildirib ki, 2002-ci il aprel ayının 23-də əsasını qoyduğu Miniatür Kitab Muzeyində 20 il ərzində ümumilikdə dünyanın 83 ölkəsində çap edilmiş 8887 miniatür kitab 39 şüşələnmiş vitrində saxlanılır. Qeyd edib ki, muzey fəaliyyətə başladığı dövrdən 70 min 648 ziyarətçi qəbul edib.
“Miniatür Kitab Muzeyinin Naxçıvan filialı da mövcuddur. Muzeyin digər filialı Gəncənin Heydər Əliyev adına baş meydanında yerləşir. Burada da 1120 kitab sərgilənir. Hazırda “Şuşa İli” çərçivəsində Şuşa üçün 847 kitab hazırlanır”, - deyə Zərifə Salahova qeyd edib.
Muzeydə sərgilənən kitabların əksər hissəsinin 1988-ci ildən nəşr olunduğunu deyən muzeyin rəhbəri vurğulayıb ki, təsisçisi və rəhbəri olduğu, dünyada analoqu olmayan Miniatür Kitab Muzeyi tərəfindən “Şuşa Bəyannaməsi” miniatür kitabı və İkinci Qarabağ müharibəsi zamanı Prezident, Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı İlham Əliyevin xalqa müraciətlərinin əks olunduğu miniatür kitablar da yer alır.
Qonaqları “Kuba guşəsi” ilə tanış edən Z.Salahova onlara şəxsi təşəbbüsü ilə nəşr olunmuş “Carta de Despedida del Che Guevara a Fidel Castro”, “Los zapaticos de rosa”, “Fidel Castro Ruz - Líder eminente del pueblo cubano” miniatür kitablarının yaranma tarixi barədə məlumat verib.
Tədbirdə Kubanın ölkəmizdəki səfiri Zərifə Salahovaya ölkəsinə göstərdiyi dost münasibətə görə təşəkkür edərək, bunun Qoşulmama Hərəkatı Parlament Şəbəkəsinin Bakı konfransı çərçivəsində Bakıya səfər edən kubalı qonaqların ilk qatıldığı tədbir olduğunu vurğulayıb.
Kubanın Xalq Hakimiyyəti Milli Assambleyasının vitse-prezidenti, Ana Mariya Maçato, Zərifə Salahovaya “Kuba Xalqlarla Dostluq İnstitutunun 60 illik yubileyi” xatirə ordenini təqdim edib.
Daha sonra tədbir bədii hissə ilə davam edib.
Sonda qonaqlar Muzeyin “Xatirə kitabı”na ürək sözlərini yazıblar.
Qeyd edək ki, 2014-cü ildə muzey kolleksiyasının bir hissəsi – 2913 nadir miniatür kitab “Ginnesin rekordlar kitabı”na daxil edilib.
Yakutiyada isə “UNESCO şedevrlərinin Olonxo torpağında görüşü” devizi altında festival keçirilib. UNESCO-nun Qeyri-maddi və Mənəvi İrs Siyahısına aid olan xalqların mədəniyyətləri və mədəni hadisələri bu festivalda nümayiş etdirilib. Festivala 14 ölkə (Azərbaycan, Böyük Britaniya, Hindistan, Çin, Türkiyə, Koreya, Monqolustan, Ermənistan və s) və Rusiyanın 11 regionu qatılıb. Festivalda Azərbaycanı tanınmış tarzən, Əməkdar artist Sahib Paşazadə təmsil edib.
Sahib Paşazadənin orada Gənc Tamaşaçılar Teatrında Yakutiyanın Arko-Artiko Kamera orkestrı ilə birlikdə solo konserti baş tutub. Eyni zamanda, Beynəlxalq Elmi Simpoziumda Sahib Paşazadənin “Tar və onun inkişaf yolları haqqında” geniş məruzəsi də dinlənilib.
Simpoziumdan öncə isə mükafatlandırma mərasimi olub. Gələn qonaqlar arasında sadəcə 4 nəfər mükafatlandırılıb. Mükafatlandırılanlar arasında virtuoz tarzən Sahib Paşazadə var. (İç şəkıə baxın)
Medalla təltif olunan günün axşamı həmyerlimizin Yakutiyada “Oxuyan tar” adlı solo konserti keçirilib. İki gün öncə isə Yakutiyanın “Verxnevilluysk’” kəndində onların məşhur bayramı sayılan “ISIAX”la əlaqədar olan festivalın açılışında çıxış edən həmyerlimiz orada Azərbaycanı çox yüksək səviyyədə təmsil edərək 1 qızıl medal və 3 böyük sertifikat və diplomla təltif edilib.
Bəli, həmyerlilərimizin hər bir uğuruna ürəkdən sevinirik.
