Super User
Bu ilin 11 ayı ərzində Azərbaycana 2 milyon 400 mindən çox turist gəlib
Dekabrın 14-də Dövlət Turizm Agentliyinin təşkilatçılığı ilə Azərbaycanda qış turizmi mövsümünün açılışı münasibətilə “Şahdağ” Turizm Mərkəzinə mediatur təşkil edilib. Mediaturun məqsədi Azərbaycanda qış turizminin təşviqi, turizm məhsullarının tanıdılması, bu sahəyə marağın artırılması, eləcə də “Şahdağ” Turizm Mərkəzinin qış mövsümünə hazırlıq imkanları, həyata keçirilən işlər və yeniliklər haqqında ictimaiyyəti məlumatlandırmaqdır.
AzərTAC xəbər verir ki, tədbir çərçivəsində “Şahdağ” Turizm Mərkəzinin 2024-cü il üzrə fəaliyyətinə dair videotəqdimat nümayiş olunub, media nümayəndələrinə kompleksdə həyata keçirilən yenidənqurma və infrastruktur işləri haqqında ətraflı məlumat verilib.
Azərbaycan Turizm Bürosunun İdarə Heyəti sədrinin müavini Cavanşir Bayramov bildirib ki, cari ilin 11 ayı ərzində ölkəmizə 2 milyon 400 mindən çox turist gəlib. Bu da ötən illə müqayisədə 28 faiz artım deməkdir. Azərbaycana gələn turistlər arasında ilk 3 yeri Çin, Hindistan və Rusiya ölkələrindən gələn qonaqlar təşkil edir. Onun sözlərinə görə, əsas hədəflərdən biri ölkəmizi dünyada turizm məkanı kimi tanıtmaq və gecələmə yerlərinin saylarının artımına yönəlib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.12.2024)
Azərbaycan filmi Zakura festivalında xüsusi mükafata layiq görülüb
Mərakeşin Zakura şəhərində keçirilən 18-ci Beynəlxalq Transsəhra Kinofestivalı yekunlaşıb. Festival çərçivəsində təşkil olunan müsabiqələr üzrə qaliblər elan olunub.
AzərTAC xəbər verir ki, qazaxıstanlı rejissor Dinyar Salamatın “Talaq” filmi tammetrajlı film kateqoriyasında qalib elan olunub. Azərbaycanlı rejissor Asif Rüstəmovun “Mərmər soyuğu” filmi isə eyni kateqoriyada xüsusi mükafata layiq görülüb. Bundan başqa, Qurban İsmayılov bu filmdəki roluna görə ən yaxşı aktyor nominasiyasında mükafat alıb.
Ekran əsəri uğursuz rəssam və sevgilisinin qarışıq münasibətlərindən bəhs edir. Uzunmüddətli həbs həyatından sonra evə qayıdan ata ən radikal yollarla oğlunun həyatına müdaxilə etməyə çalışır.
Film, Tallin “Black Nights” film festivalı daxil olmaqla, bir sıra festivallarda iştirak edib və mükafatlara layiq görülüb.
Filmdə rolları aktyorlar Qurban İsmayılov, Elşən Əsgərov, Natəvan Abbaslı ifa edirlər.
Festivalın fəxri qonağı Rusiya olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.12.2024)
Səməd Vurğunun Ev Muzeyində “Anamın örtdüyü sarı kəlağayı” adlı tədbir keçirilib
“Sazlı, sözlü kəlağayı günləri” layihəsi çərçivəsində Səməd Vurğunun Ev Muzeyində “Anamın örtdüyü sarı kəlağayı” adlı tədbir keçirilib. Kəlağayı Ev Muzeyi və Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi ilə birgə keçirilən tədbir milli kəlağayımızın Birinci vitse-prezident, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın təşəbbüsü və səyi nəticəsində UNESCO-nun Bəşəriyyətin qeyri-maddi mədəni irsi üzrə Reprezentativ Siyahısına daxil edilməsinin 10 illiyinə həsr olunub.
Səməd Vurğunun Ev Muzeyindən “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına verilən məlumata görə, tədbirin aparıcısı Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyin üzvü, şairə Mətanət Ulu Şirvanlı çıxış edərək, layihə çərçivəsində keçirilən silsilə tədbirlər sayəsində milli-mənəvi dəyərlərimizin təbliğ edilməsinin əhəmiyyətindən danışıb.
Tədbir zamanı layihə iştirakçıları kəlağayı, onun hazırlanma prosesi və növləri haqqında məlumat verərək, qonaqları bu bədii nümunələrin nümayiş olunduğu kiçik sərgi ilə tanış ediblər. Eyni zamanda Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisinin üzvləri qonaqları İctimai Birliyin çap etdirdiyi kitablarla tanış edərək, həmin kitablardan şeirlər səsləndiriblər.
Tədbirdə aşıq Nərmin Cəlalın ifasında Səməd Vurğunun “Azərbaycan” şeiri səsləndirilib, “Paşaköçdü” havası, Rəşid Poladın “Gəl” şeiri, “İncəgülü” havası ifa olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(16.12.2024)
Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuranın növbəti iclası keçirilib
Mədəniyyət Nazirliyi yanında İctimai Şuranın növbəti iclası keçirilib. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına İctimai Şuradan verilən məlumata görə, C.Cabbarlı adına Respublika Gənclər Kitabxanasında toplaşan Şuranın iclasında mədəniyyət nazirinin müavini Fərid Cəfərov, nazirliyin Mədəniyyət üzrə Elmi-Metodiki və İxtisasartırma Mərkəzinin direktor müavini Seymur Hüseynov da iştirak ediblər.
İctimai Şura sədri, akademik Nizami Cəfərov ötən müddət ərzində həyata keçirilən tədbirlər, illik hesabatın hazırlanması və qarşıda duran digər cari məsələlər barədə məlumat verib.
İctimai Şuranın sədr müavinləri Əkbər Qoşalı və Vüqar Qədirov öz çıxışlarında indiyədək ictimai dinləmə keçirilməmiş bütün regionlarda ictimai dinləmələrin təşkil olunmasının önəmini vurğulayıb, habelə bir sıra həllivacib məsələlər haqqında fikir bildiriblər.
İclasda Şura üzvləri - Əməkdar incəsənət xadimi Ayaz Salayev, Xanoğlan Əhmədov, Samirə Mustafayeva çıxış edərək, Şuraya edilən müraciətlər, qaldırılan problemlər, təşəbbüs və təkliflər barədə danışıblar.
Nazir müavini Fərid Cəfərov iclasın sonunda çıxış edərək, çıxışlarda toxunulan məsələlərə, qaldırılan problemlərə və irəli sürülən təkliflərə münasibət bildirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(15.12.2024)
Parisdəki YUNESKO Qərargahında türk rüzgarı əsib - “Divanü lüğat-it türk əsərinin 950 illik yubileyi qeyd olunub
Türk Dünyasının və dünya mədəni irsinin dəyərli xəzinəsi olan “Divanü lüğat-it türk” əsərinin yaranmasının 950 illiyi münasibətilə, eləcə də sözügedən əlamətdar hadisənin 2024-2025-ci illərdə
YUNESKO çərçivəsində qeyd olunacaq yubileylər siyahısına daxil edilməsi ilə əlaqədar Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən 13 dekabr 2024-cü il tarixində Parisdə, YUNESKO-nun mənzil- qərargahında “Dünyanın leksikoqrafiyada xəritələşdirməsi: Divanü lüğat-it türk əsərinin 950 illik yubileyi” adlı beynəlxalq konfrans təşkil olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan aldığı məlumata görə, konfransın məqsədi Mahmud Kaşğarinin 11-ci əsrdə
yaratdığı monumental əsərinin əhəmiyyətini yenidən araşdırmaq, onun müasir dövr üçün aktuallığını vurğulamaq və bu irsin gələcək
nəsillərə ötürülməsi üçün yeni təşəbbüslər irəli sürmək olub.
Açılışda çıxış edən Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Aktotı Raimkulova ortaq Türk mədəni irsinin ən qiymətli
əsərlərindən biri olan “Divanü lüğat-it türk”ün 950 illik yubileyinin 2024-2025-ci illərdə YUNESKO çərçivəsində qeyd olunmasının
böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini, bu şah əsərin tarixi mahiyyəti və hazırda mədəniyyətlərarası dialoqda oynadığı rolu barədə söz açıb. A.Raimkulova XI əsrdə böyük alim Mahmud Kaşğari tərəfindən tərtib edilmiş əsərin sadəcə lüğət deyil, türk dillərinin zənginliyinin, türk adət-ənənələrinin hikmətinin və türk
mədəniyyətinin canlılığının məcmuəsi kimi dəyərləndirib.
Fondun prezidenti “Divanü Lüğat-it türk”ün 950 illiyinin qeyd edilməsinin sadəcə anma mərasimi deyil, sürətli qloballaşma dövründə Türk qeyri-maddi irsinin qorunması istiqamətində səylərin artırılmasına çağırış olduğunu vurğulayıb.
Daha sonra YUNESKO Baş Direktorunun Prioritet Afrika və Xarici əlaqələr üzrə müavini Firmin Eduard Matoko “Divanü Lüğat-it-Türk”ün 950 illiyinə həsr olunmuş konfransda iştirakçıları səmimi şəkildə salamlayıb. O, Mahmud Kaşğarinin bu əsərinin təkcə türk dünyası üçün deyil, həm də qlobal mədəni irs üçün əhəmiyyətini vurğulayıb.
“Divanü Lüğat-it-Türk”ün türk xalqlarının tarixini və zənginliyini göstərən bir ensiklopediya adlandırıb.
Tədbirdə Türk dövlətlərinin Fransada akkreditə olunmuş səfirləri, YUNESKO üzrə Milli Komissiyalarının Baş katibləri və YUNESKO yanında Daimi nümayəndələri, Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə, Türkmənistan, Özbəkistan,
Macarıstan və digər ölkələrdən olan görkəmli alimlər, YUNESKO və digər beynəlxalq qurumların nümayəndələri, eləcə də Türk Dünyasının tanınmış ziyalıları iştirak edib və məruzələrlə çıxış ediblər.
Bununla yanaşı, tədbir çərçivəsində orijinalı İstanbulda Ali Emiri Efendi kitabxanasında saxlanılan “Divanü lüğat-it türk”ün
xüsusi hazırlanmış replikası, eləcə də əsərin tarixi yolunu və Mahmud Kaşğariyə dair məlumatları özündə əks etdirən stendlər
nümayiş olunub.
Xatırladaq ki, YUNESKO-nun 42-ci Baş Konfransı leksikoqraf və filoloq Mahmud Kaşğarinin (1074-cü il) yazdığı “Divanü Lüğat-it-Türk” (Türk ləhcələri və dilləri məcmuəsi) əsərinin 950 illiyini 2024-2025-ci illər üçün YUNESKO ilə əlaqəli ildönümlər siyahısına daxil edib.
Bu qərar Türkiyə, Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkmənistan və Özbəkistanın birgə təklifi əsasında, Macarıstan, Mavritaniya, Mərakeş, Qatar və Tacikistanın dəstəyi ilə qəbul olunub.
Konfrans Türk dövlətlərinin YUNESKO yanında milli komissiyalarının, eləcə də daimi nümayəndəliklərinin dəstəyi ilə
həyata keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.12.2024)
UNESCO: Azərbaycan mədəniyyətlərarası dialoqu qlobal prioritet hesab edir
İrsi və adət-ənənələri ilə zəngin bir ölkə kimi Azərbaycan mədəniyyətlərarası dialoqu qlobal prioritet hesab edir. Bu baxımdan Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban Əliyevanın UNESCO dəyərlərinin təbliği, dünya irsinin qorunması, tarixi abidələrin bərpası, mədəniyyətlərarası dialoqu inkişaf etdirmək sahəsində müstəsna səyləri olub. Bu təşəbbüslər xalqların məqsəd və dəyərlərinin onların tarixi, zəngin mədəni irsi və beynəlxalq səviyyədə tanınması ilə sıx bağlılığını nümayiş etdirir. Türk irsinin qorunub saxlanılması və birliyinin möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin mühüm prioriteti olaraq qalır. Bununla bağlı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin “Bizim ailəmiz Türk dünyasıdır!” kəlamını xatırlatmaq istərdim.
AzərTAC xəbər verir ki, bu fikirləri Azərbaycanın UNESCO üzrə Milli Komissiyasının Baş katibi Seymur Fətəliyev təşkilatın mənzil-qərargahında “Dünyanın leksikoqrafiyada xəritələşdirilməsi: “Divanü lüğat-it-türk”ün 950-ci ildönümü” mövzusunda keçirilən beynəlxalq konfransda çıxışı zamanı deyib. O, 2023-cü il noyabrın 7-dən 22-dək keçirilən Baş Konfransın 42-ci sessiyasında bu yubileyin qeyd olunmasını təklif edən Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkmənistan və Özbəkistana, Macarıstana, eləcə də Mavritaniya, Mərakeş, Qətər və Tacikistana mühüm töhfələrinə görə minnətdarlığını bildirib. Qeyd edib ki, bu yubiley münasibətilə əsər Xalid Səid Xocayevin tərcüməsində Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası və UNESCO üzrə Azərbaycan Milli Komissiyasının birgə dəstəyi ilə ilk dəfə 2024-cü ildə üç cilddə nəşr edilib.
“Bu gün biz təkcə türk dövlətləri üçün yaddaqalan bir tarixi qeyd etmirik, həm də mədəniyyətimizin, dilimizin, ortaq dəyərlərimizin əsl bayramıdır. Mahmud əl-Kaşğarinin “Divanü lüğət-it-türk” əsəri 950 il əvvəl yazılsa da, ədəbi, dil və etnoqrafik müstəvidə zəngin olan əvəzsiz mənbə olaraq qalır. Bu şah əsər həm də türk dövlətləri arasında birlik, qardaşlıq və həmrəyliyin qüdrətli simvolunu təmsil edir. Bu tədbir UNESCO tərəfindən də tanınan “Kitabi-Dədə Qorqud” dastanının və ya Tonyukuk abidəsinin 1300 illiyi kimi digər əlamətdar bayramların davamıdır”, - deyə S.Fətəliyev bildirib.
O vurğulayıb ki, bu tədbirin digər mühüm cəhəti tarixi şəxsiyyətlərin və onların irsinin müasir dünyaya inteqrasiyası ilə yanaşı, onların qlobal biliyə verdiyi töhfələrin tanınmasıdır. “Divanü lüğat-it-türk” beynəlxalq elmi araşdırmaları, eləcə də türk tarixi və mədəniyyətinin dərindən öyrənilməsini təşviq edir. Bu əsər həm də mədəniyyətlərarası dialoq üçün ideal platforma rolu oynayır.
“Türk mədəni irsinin qorunması və təbliği üçün çalışan hər kəsə, xüsusən də bu konfransın iştirakçılarına təşəkkür edirəm. Bu ümumi irsin bütün dünyada daha yaxşı tanınacağına ümid edərək, hər kəsi onun qorunub saxlanılması, öyrənilməsi və təbliğində fəal iştirak etməyə çağırıram. Azərbaycanın UNESCO üzrə Milli Komissiyası türk dövlətlərinin irsinin qorunması və öyrənilməsi lehinə bütün təşəbbüsləri dəstəkləməyə davam edəcək”, - deyə S.Fətəliyev diqqətə çatdırıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.12.2024)
UNESCO-da “Divanü lüğat-it-türk”ün 950 illiyinə həsr edilmiş konfrans başlayıb
Xəbər verdiyimiz kimi, Türk dünyasının ən qiymətli kitablarından biri - Mahmud Kaşğarinin məşhur “Divanü lüğat-it-türk” əsərinin 950 illiyi UNESCO çərçivəsində qeyd olunur.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, UNESCO-nun mənzil-qərargahında Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə, Özbəkistan, Türkmənistan və Macarıstanın UNESCO üzrə Milli komissiyalarının təşəbbüsü və Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun təşkilatçılığı ilə “Dünyanın leksikoqrafiyada xəritələşdirilməsi: “Divanü lüğat-it-türk”ün 950-ci ildönümü” mövzusunda beynəlxalq konfrans işə başlayıb.
Konfransın məqsədi "Divanü lüğat-it-türk"ün dünya mədəniyyətinə, eyni zamanda, türk xalqlarının dilinin inkişafı və mədəni irsinə verdiyi töhfələri işıqlandırmaqdır. Konfrans çərçivəsində Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Türkiyə, Özbəkistan, Türkmənistan, Macarıstan və digər ölkələrdən alimlər, tədqiqatçılar, dövlət və beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri bir araya gələrək əsərin tarixi, dilçilik və mədəni əhəmiyyətini müzakirə edəcəklər.
Tədbirdə Türk dünyasından olan alimlərin Mahmud Kaşğari irsi ilə bağlı görüşləri və araşdırmaları təqdim ediləcək. Həmçinin "Divanü lüğat-it-türk"lə bağlı yeni görüşləri sərgiləyən təqdimat və sənədli film nümayiş olunacaq.
Konfrans bu böyük əsərin türk dillərinin və mədəniyyətlərinin inkişafına təsirinin dərindən öyrənilməsini təşviq edən mühüm öyrədici platformadır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.12.2024)
Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasında Veteranlar Təşkilatı nümayəndələri ilə görüş olub
Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasında Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının nümayəndələri ilə görüş olub.
Bu barədə “Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Veteranlar Təşkilatından məlumat verilib.
Konfederasiya sədri Sahib Məmmədov ittifaq üzvlərinin əmək, sosial, iqtisadi hüquqlarının və qanuni mənafelərinin müdafiəsi, sağlamlığının qorunması, müalicə və istirahətlərinin təşkili istiqamətində görülən işlər barədə danışıb, son zamanlar həmkarlar ittifaqları sistemindəki yenilikləri diqqətə çatdırıb.
Bildirilib ki, müasir inkişaf reallıqları və bu günün çağırışları nəzərə alınmaqla, eləcə də mütərəqqi təcrübənin tətbiqi ilə qurumun fəaliyyəti təkmilləşdirilir, rəqəmsallaşdırılmaqla yollayışların verilməsi proseduru sadələşdirilir. Artıq sanatoriya və kurort müəssisələrinin qış mövsümündə də səmərəli fəaliyyəti təmin olunur və mövsüm ərzində ittifaq üzvlərinə yollayışlar güzəştli şərtlərlə verilir.
Ölkəmizdə həmkarlar ittifaqlarının fəaliyyətinə yaradılan əlverişli şəraitdən bəhs edən Sahib Məmmədov cənab Prezident İlham Əliyevin quruma göstərdiyi dövlət dəstəyini vurğulayıb.
Qeyd edilib ki, həmkarlar ittifaqları tərəfindən müəssisə və təşkilatlarda işləyən veteranların da sosial müdafiəsi üçün konkret addımlar atılır, istirahət və müalicələri üçün güzəştli yollayışlar verilir. Bu cür tədbirlər bundan sonra da davam etdiriləcəkdir. Veteranlara olan yüksək münasibətdən danışan Konfederasiya sədri onlara ayrılan birdəfəlik maddi yardımları, pensiyaların ildən-ilə artırılmasını, mənzil və şəxsi avtomobillə təmin edilməsini, pulsuz müalicəsini dövlət başçısı cənab İlham Əliyevin və Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevanın veteranlara xüsusi qayğısının göstəricisi olduğunu diqqətə çatdırıb.
Görüşdə Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri Cəlil Xəlilov rəhbərlik etdiyi qurumun fəaliyyəti barədə məlumat verib, əməkdaşlığın genişləndirilməsinə dair təkliflərini səsləndirib.
Həmçinin görüşdə tərəfdaşlığın genişləndirilməsi istiqamətləri barədə fikir mübadiləsi aparılıb, əlaqələrin inkişaf etdirilməsinin önəmi vurğulanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.12.2024)
Azərbaycanın İkinci Dünya müharibəsindəki iştirakı və qələbəyə verdiyi tarixi töhfə ilə bağlı tədbir keçirilib
Bu gün Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatında Rusiya səfirliyinin də iştirakı ilə tədbir keçirilib. Azərbaycanın İkinci Dünya müharibəsindki iştirakı və qələbəyə verdiyi töhfəyə həsr olunan tədbirdə Rusiya Federasiyasının Azərbaycan Respublikasdındakı fövqəladə və səlahiyyətli səfiri Yevdokimov Mixail Nikolaeviç, Azərbaycandakı Rusiya Həmvətənləri Təşkilatlarının Koordinasiya Şurasının sədri, Azərbaycan Kazakları Həmyerlilər Birliyinin atamanı Çiğiryov Yuri Sergeyeviç, Atamanın Azərbaycan Gəncləri siyasəti üzrə müavini Sleptsov Ruslan Anatolyeviç və digər qonaqlar iştirak edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatından verilən məlumata görə, tədbirdən öncə İkinci Dünya müharibəsində faşizmə qarşı mübarizədə həlak olan şxəslərin xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edilib.
Tədbirdə çıxış edən Müharibə, Əmək və Silahlı Qüvvələr Veteranları Təşkilatının sədri polkovnik Cəlil Xəlilov Azərbaycan xalqının İkinci Dünya müharibəsində göstərdiyi qəhrəmanlıqlara diqqət çəkib, faşizm üzərində tarixi qələbənin əldə edilməsində neft Bakısının müstəsna xidməti olduğunu bildirib. Polkovnik qeyd edib ki, Azərbaycan xalqının nümayəndələri arxa cəbhədə olduğu kimi, ön cəbhədə də böyük qəhrəmanlıqlara imza atıb, həm milli diviziyalar, həm də digər diviziyalaırn tərkibində faşizmə qarşı ciddi mübarizə aparıblar. Təşkilat sədri faşizm üzərində qələbənin 80 illiyi ərəfəsində Bakının tarixi xidmətlərinin MDB tərəfindən fəxri adla əbədiləşdiriləcəyinə olan inamını da ifadə edib.
Tədbirdə çıxış edən Rusiya Federasiyasının Azərbaycan Respublikasındakı fövqəladə və səlahiyyətli sədiri Yevdokimov Mixail Nikolaeviç İkinci Dünya müharibəsində Azərbaycan xalqının faşizmə qarşı apardığı mübarizəni yüksək qiymətləndirib, bu mübarizənin xalqlarımızın tarixi dostluğunun bariz nümunəsi olduğunu vurğulayıb.
Azərbaycandakı Rusiya Həmvətənləri Təşkilatlarının Koordinasiya Şurasının sədri, Azərbaycan Kazakları Həmyerlilər Birliyinin atamanı Çiğiryov Yuri Sergeyeviç də İkinci Dünya müharibəsində Azərbaycan xalqının böyük fədakarlıqlara imza atdığını bildirib, bu fədakarlığın hər zaman böyük hörmət və ehtiram hissi ilə yad ediləcəyini qeyd edib.
Daha sonra orta məktəb şagirdləri ifasında İkinci Dünya müharibəsi qəhrəmanlarının xatirəsinə həsr edilən rəqs ifa ediblər.
Tədbirin sonunda bir sıra şəxslərə mükafatlar təqdim olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.12.2024)
Müstəqilliyin sütunu
Fariz Əhmədov, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Naxçıvan təmsilçisi
1969-cu ildə Azərbaycan Kommunist Partiyası Mərkəzi Komitəsinin birinci katibi təyin edilən gündən öz azad fikirləri ilə seçilən Ümummilli Lider Heydər Əliyev sovet Azərbaycanına rəhbərliyi dövründə (1969-1982) ölkəmizin gələcək müstəqilliyi naminə misilsiz xidmətlər göstərib. O, reallığa dayanan faktlardan, “rüşvətxorluq kimi son dərəcə qorxulu vəzifə cinayətindən” açıq danışırdı. “Kölgə iqtisadiyyatı” dövlətin daxilində özünə elə yer etmişdi ki, sənaye və kənd təsərrüfatının ayrı-ayrı sahələri xüsusi mülkiyyət kimi istismar olunurdu, inzibati orqanların bəzi rəhbərləri isə bu cür faktlara liberal münasibət göstərir, çox zaman bu və ya digər pozuntunu partiya prinsipiallığı ilə pisləmək əvəzinə “vəzifənin şərəfini qorumaq”, günahkar işçini təmizə çıxarmaq barədə düşünürdülər. Ayrı-ayrı partiya komitələri kadrların seçilməsi və yerləşdirilməsi prinsiplərinin kobudcasına pozulması hallarına göz yumur, bəzi rəhbər işçilərin şəxsi sədaqət, yerliçilik, qohumluq əlamətlərinə və ya dostluq münasibətlərinə görə adamları məsul vəzifələrə təyin etmək cəhdlərinin qarşısını almır, öz vəzifələrinin öhdəsindən gələ bilməyən işçilərin bir nomenklatura vəzifəsindən digərinə təyin edilməsi hallarına qarşı mübarizə aparmırdılar. Vəzifəli şəxslər tərəfindən elmi dərəcə almaqla öz vəzifə kürsülərində daha da möhkəmlənmək və irəli çəkilmək naminə dissertasiyaların yazılmasına nəzər yetirən dahi lider vurğulayırdı ki, bu işlərin çoxu nə elmi, nə də ki praktiki əhəmiyyət kəsb edir. Dissertasiyaların çoxu şəxsi maraq müqabilində yazılır və bütün bunlar elmin inkişafına, savadlı və layiqli kadr potensialının formalaşmasına mənfi təsir göstərir.
Sovet İKP MK-nın Baş Katibi L.İ. Brejnevdən fərqli olaraq dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev 70-ci illərdə kadrları, ilk növbədə, iş keyfiyyətlərinə, istedad və qabiliyyətlərinə görə seçirdi. Onun üçün irəli çəkdiyi adamın hansı regiondan olmasının qətiyyən əhəmiyyəti yox idi. Əksinə, müasirlərinin dediyinə görə, Ulu Öndər onları müxtəlif partiya-təsərrüfat sahələrinə, respublikanın müxtəlif regionlarına “atmağa” üstünlük verirdi. Bu, 1970-ci il martın 20-də Sovet İKP MK-nın plenumunda zəhmətkeşlərin qayğılarına diqqətsizlik göstərildiyinə, partiya kadrlarının düzgün seçilib yerləşdirilmədiyinə, vəzifə mövqelərindən sui-istifadə edən, qeyri-qanuni varlanan, dövlət mülkiyyətini talan edən kommunistlərə liberal münasibətinə görə Bakı Sovet İcraiyyə Komitəsinin rəhbərlərini, rayon komitələrinin birinci katiblərini tənqidə məruz qoydu.
1971-ci il fevralın 5-də 40-cı Bakı şəhər partiya konfransında çıxış edən dahi lider sənaye və nəqliyyat, kənd təsərrüfatı, elm və mədəniyyət sahələrində dirçəlişdən söz açaraq bildirirdi ki, 1970-ci ildə sənayedə bütün müharibədən əvvəlki beşilliklərdən iki dəfə artıq məhsul istehsal edilib. Həmçinin SSRİ tarixində ən yüksək taxıl və pambıq məhsulu yetişdirilib. Mütəxəssislərin hazırlanmasında respublikanın nailiyyətləri xaricdə qiymətləndirilir, 36 ölkənin nümayəndəsi olan 840-dan artıq oğlan və qız Azərbaycanın ali məktəblərində təhsil almağa başlayırdı.
1972-ci il kənd təsərrüfatı sahəsində məhsuldarlıq ilə yadda qalmışdır. Əvvəlki ilin planına nəzərən 322 min tona qarşı 380 min tondan çox pambıq, 130 min tona qarşı 168 min ton buğda təhvil verilmiş, tütün məhsuldarlığına görə respublika ölkədə birinci yerə çıxmışdır. Dahi rəhbər Bakını yaşıl şəhərə çevirməyə çalışmış və həmin il təməli qoyulan Xalqlar dostluğu parkının terraslarında 40 minə yaxın yaşılyarpaqlı və meyvə ağaclarının əkilməsinin təşəbbüskarı olmuşdur.
1973-cü ildə Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutu yaradıldı və ideoloji tərbiyə işinə həsr olunmuş bütün plenum və partiya aktivlərində görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev rus dilinin tədrisinin yaxşılaşdırılmasının vacibliyindən danışırdı. Dahi rəhbərin qarşısında duran ən böyük çətinlik həm də onda idi ki, partiya fəalları və bir çox üzvü liderin ideyalarının aktuallığını və gərəkliliyini dərk edib dəstəkləsələr də, onları mütəşəkkilliklə həll etmək iqtidarında deyildilər. Ona görə də yeni təfəkkürlü, yüksək məsuliyyətli, qətiyyətlə qayda-qanun yarada bilən kadrlara böyük ehtiyac var idi.
1974-cü il iyul ayının 12-də Sovet İKP MK-nın Qurultayındakı çıxışı zamanı Ulu Öndər Heydər Əliyev deyirdi ki, problemi təkcə güc və repressiya tədbirləri ilə həll etmək mümkün deyil. Ona görə də O, Ticarət Nazirliyindən, Azərittifaqdan, Məişət Xidməti Nazirliyindən köhnə qaydada işləməyə son qoymağı, bazarın dəyişən konyukturası strukturunu günün tələblərinə uyğun qurmaq, paralellik və təkrarlamalara son qoymağı tələb edirdi. “Respublikada mütərəqqi ticarət forma və metodlarının tətbiq olunmasına dair” Qanun qəbul edildikdən sonra görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyev, özünəxidmət mağazalarının sayının artırılmasına, çəkilib qablaşdırılan məhsulların çoxaldılmasına, yarımfabrikat satışın kifayət qədər genişləndirilməsinə və qabaqcadan edilmiş sifarişlə məhsulun evə çatdırılması xidmətinin təmin olunması tələblərini daha da ciddiləşdirdi.
1975-ci ildə respublikada milli gəlir 5,34 milyard manat olmuş və 1970-ci ildəkinə nisbətən 1,32 milyard manat, yaxud 39 faiz artmış, ortaaylıq əməkhaqqı 109,6 manatdan 125 manata qalxmışdır. Bu il ərzində 130 milyon manatdan çox kapital qoyuluşu mənimsənilmiş, istehsalat və digər obyektlər 155 min kvadratmetr sahəni əhatə etmişdir. 4 min vahid mürəkkəb texnoloji və mühəndis avadanlıqları quraşdırılmış, avtomatlaşdırılmış konveyer xətlərinin ümumi uzunluğu 9 kilometr təşkil etmiş, min kilometrə qədər boru və kabel xətti çəkilmişdir.
Ulu Öndərimiz hələ o zaman Azərbaycan qadınının ictimai istehsala cəlb olunmasına xüsusi diqqət ayırırdı. O, partiya təşkilatlarını qadınları az irəli çəkdiklərinə görə tənqid edirdi. Həmin dövrdə qadınlar 18 kolxoza və 8 sovxoza rəhbərlik edirdilər, ümumilikdə isə onlar rəhbər kadrların 16,6 faizini təşkil edirdilər. Ancaq dahi şəxsiyyət Heydər Əliyev bu vəziyyətdən narazı idi.
1976-cı ildə ölkə tarixində ən yüksək taxıl məhsulu (1 milyon 184 min ton) əldə edilmişdir ki, bu da IX beşilliyin ortaillik səviyyəsindən 43 faiz çox idi. Müharibədən sonrakı dövrdə ilk dəfə olaraq Azərbaycanda xalq təsərrüfatının inkişafına dair beşillik plan bütün əsas göstəricilər üzrə həm də vaxtından əvvəl yerinə yetirilmişdir. Respublikada maşınqayırmanın yeni, mütərəqqi sahələri – elektron, radio sənayesi sahələri, yüngül sənaye və yeyinti məhsulları sənayesi üçün maşınqayırma sahəsi və sair sahələr meydana gəlmişdir. Əmək məsrəfi və məhsulun maya dəyəri nəzərəçarpacaq dərəcədə azalmışdır ki, bu da təsərrüfatların rentabelliyini yüksəltməyə imkan vermişdir. Kolxozların xalis gəliri 81 faiz, sovxozların mənfəəti 82,7 faiz artmışdır. Zərərlə işləyən kolxoz və sovxozların sayı xeyli azalmışdır. Neft hesabı ilə üst-üstə neft və qaz çıxarılması 1975-ci ildə 27,1 milyon ton olmuşdur ki, bu da respublikada 1941-ci ildəki ən yüksək hasilatdan bir milyon ton çox idi. 1977-ci ildə ölkənin milli gəliri 380 milyard manat təşkil edirdi. Sənaye məhsulu satışının həcmi üzrə illik plan artıqlaması ilə yerinə yetirilirdi. Plandan əlavə 6 milyard manatdan çox məhsul satılmış, ölkə tarixində ən yüksək taxıl məhsulu əldə edilmiş (224 milyon), 250-yə yaxın yeni iri dövlət müəssisəsi işə düşmüş, 2 milyon 200 min mənzil və şəxsi ev tikilmiş, nəticədə, 11 milyon nəfərin yaşayış şəraiti yaxşılaşdırılmışdır.
Həmin illərdə ali təhsilin də inkişafı diqqətdə saxlanılmış, beş yeni ali məktəb yaradılmışdır. Pedaqoji institutun filialları bazası əsasında Naxçıvan və Xankəndi müstəqil pedaqoji institutları, Çingiz İldırım adına Politexnik İnstitutunun İnşaat və Memarlıq fakültələrinin bazasında İnşaat Mühəndisləri İnstitutu, Mirzə Fətəli Axundov adına Pedaqoji Rus Dili və Ədəbiyyatı İnstitutu və SSRİ-nin 50 illiyi adına Xarici Dillər İnstitutu fəaliyyət göstərir, yeni orta ixtisas məktəbləri açılırdı. Respublika sənayesinin strukturunda baş vermiş dəyişikliklərlə əlaqədar ali məktəblərdə 29 yeni fakültə, 76 kafedra, çoxlu müasir problem laboratoriyaları yaradılmışdır. 1977-ci ildə respublikada 526 kafedrası və 134 fakültəsi olan 16 ali məktəbdə 100 mindən çox oğlan və qız təhsil alırdı.
Dahi rəhbər Heydər Əliyev azərbaycanlı gənclər sırasından zabit kadrların hazırlanmasına xüsusi diqqət yetirir, məhz ona görə də Cəmşid Naxçıvanski adına ixtisaslaşdırılmış internat məktəbinə xüsusi önəm verirdi. 1972-1977-ci illərdə ali hərbi təhsil müəssisələrinə daxil olan azərbaycanlıların sayı bütün əvvəlki illərdən üç dəfə çox olmuş və yalnız 1977-ci ildə bu ali hərbi məktəblərə 150 azərbaycanlı qəbul olunmuşdur. Görkəmli dövlət xadimi 1978-ci ildə ümumxalq müzakirəsində verilmiş təklifləri nəzərə alaraq “Azərbaycan SSR-in milli dövlət və inzibati-ərazi quruluşu” bölməsinə dil haqqında xüsusi maddə əlavə edərək, yəni 73-cü maddəni aşağıdakı şəkildə redaktə etməyi təklif edirdi: “Azərbaycan Sovet Sosialist Respublikasının dövlət dili Azərbaycan dilidir”. 1978-ci ildə kənd təsərrüfatı məhsulunun ümumi həcmi, təxminən, 2 milyard manat təşkil edirdi ki, bu da 1980-ci il üçün planlaşdırılmış səviyyə idi. 1 milyon 169 min ton buğda, 598 min ton çiyidli pambıq, 932 min ton üzüm, 872 min ton tərəvəz, 234 min ton meyvə yığıldı.
Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin rəhbərliyi dövründə iqtisadiyyatda uzun sürən geriliyin qarşısı alınır, artım tempi sürətləndirilir, ictimai əməyin səmərəliliyi yüksəldilir, adambaşına düşən milli gəlirə görə respublikada ittifaq səviyyəsində gerilik azaldılırdı. 1979-cu ildə respublikanın milli gəliri tapşırıq üzrə olan 22 faizə qarşı artaraq 32,5 faiz – 1,7 milyard manat təşkil edirdi.
Təcrübə göstərir ki, aşkarlıq idarəetmə orqanlarının işinin məhsuldar olması, tərbiyənin səmərəliliyinin, demokratiyanın təkmilləşdirilməsinin, köhnəliyin qalıqları ilə mübarizənin ən təsirli vasitələrindən biridir. Kütlələr partiya təşkilatının prinsipial xətti ilə tanış olduqda, onun xalqdan heç nəyi gizlətmədiyini görəndə bu onların sosial fəallığının artmasına kömək edir. Dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin də “parlaq və miqyaslı”, “təsirli”, “yaxşı düşünülmüş və əsaslandırılmış”, “fikir etibarilə və problemi işıqlandırmaq baxımından yeni” çıxışları bütün xalq arasında sevilir və rəğbətlə qarşılanırdı.
1980-ci ildə kənd əməkçiləri məhsul istehsalı və tədarükündə Azərbaycan tarixində ən yüksək göstəricilərə nail oldular. Respublikanın dərc olunmuş raportunda öz əksini tapmış rəqəmlər fantastik görünsə də, real gerçəklik idi. 1961-1971-ci illər ərzində respublikada adambaşına düşən milli gəlir 130 manat – ölkə üzrə ümumi göstəricidən üç dəfə az idi. 1971-1978-ci illərdə hər il bu göstərici 7,1 faiz, orta ölkə göstəricisindən 1,6 vahid çox olurdu. Onuncu beşilliyin 4 ili ərzində bu göstərici planda nəzərdə tutulan 22 faiz əvəzinə 32,5 faiz artdı. 1980-ci il planının yerinə yetirilməsi nəzərə alınmaqla adambaşına düşən milli gəlir 1200 manat təşkil edirdi. Bu da 1960-1970-ci illərdə olduğundan 3,5 dəfə çox idi.
Ümummilli Liderimizin dahiliyi ölkəmizin gələcək müstəqil dövlət kimi iqtisadi bazasını hələ ötən əsrin 70-80-ci illərində formalaşdırmaqla tamamlanmır. Bu böyük şəxsiyyətin dahiliyi həm də gələcək müstəqilliyimizin siyasi-ideoloji əsaslarını yaratmaq, müstəqil milli siyasət formalaşdırmaq olub. Görkəmli siyasi xadim Heydər Əliyev 1981-ci ildə Azərbaycan yazıçılarının VII Qurultayında çıxış edərək bildirirdi ki, Nizami və Füzulinin, Xaqani və Nəsiminin, Mirzə Fətəli Axundov və Cəlil Məmmədquluzadənin, Üzeyir Hacıbəyov və Məmməd Səid Ordubadinin, Mirzə Şəfi Vazehin Vətəni öz müasir yazıçı və şairlərindən parlaq tarixi əsərlər, Azərbaycan tarixi, mədəniyyəti və elminin böyük xadimlərinin qalereyasının yaradılmasını gözləyir. Yazıçı sənəti salnaməçi missiyasına yaxındır. Dahi şəxsiyyət şair və yazıçılarımıza müraciətdə onları ilhamlandıraraq deyirdi ki, qoy bu yolda hər bir qələm sahibimizi özünün ölməz “Vaqif” dramında böyük Azərbaycan şairinin tarixi obrazını yaratmış, o dövrün sosial-siyasi həyatının mənzərəsini heyrətamiz dəqiqliklə göstərmiş Səməd Vurğunun yaradıcılıq nümunəsi ilhamlandırsın.
Ümummilli Lider Heydər Əliyevin həmin qurultaydakı nitqində Cənubi Azərbaycan mövzusu xüsusi yer tuturdu. O bildirirdi: “Respublika Yazıçılar İttifaqının tərkibində Cənubi Azərbaycandan olan ədəbiyyatçılar da məhsuldar işləyir. Yaradıcılıq ittifaqının rəhbərliyi onlara daim diqqət yetirməli, onların əsərlərini respublikada və respublikanın hüdudlarından kənarda geniş təbliğ etməlidir. Ümumiyyətlə, Cənubi Azərbaycanla ədəbi əlaqələri möhkəmlətmək, mədəniyyətin, mənəvi yaradıcılığın bütün sahələrində geniş əlaqələri inkişaf etdirmək, toplanmış zəngin bədii-estetik təcrübəni qələm yoldaşlarına vermək barədə düşünmək lazımdır”.
1981-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyev dünyaşöhrətli Norveç alimi və səyyahı Tur Heyerdalı qəbul edərkən o demişdi ki, müxtəlif ölkələrdə olub, lakin heç də hər yerdə Azərbaycandakı kimi dövlətin elmin inkişafında bu qədər maraqlı olmasını görməyib. O, yüksək inkişaf etmiş qədim sivilizasiyanın izləri saxlanılmış Qobustan qayaüstü yazılarının qorunması, dərin, yüksəkixtisaslı tədqiqat obyektinə çevrilməsi üçün necə böyük işlər görüldüyünü müşahidə etdiyini məmnunluqla vurğulayıb. 1982-ci il yanvarın 15-də dahi şəxsiyyət Heydər Əliyevin ədəbiyyat və incəsənət xadimlərindən ibarət böyük bir heyətlə Şuşada, böyük Azərbaycan şairi Vaqifin abidəsinin açılışında iştirak etməsi faktı da dünyaca məşhur alim və səyyahın da qeyd etdiyi kimi, hələ sovetlər dövründə ölkəmizdə Ümummilli Liderin böyük siyasi uzaqgörənliklə milli mədəni irsimizə dövlət səviyyəsində yüksək qayğı göstərilməsinin daha bir təsdiqidir.
Ulu Öndər Heydər Əliyev gələcəkdə müstəqil Azərbaycanın yerli kadr potensialına, hərtərəfli, peşəkar mütəxəssislərə yaranacaq tələbatı da əvvəlcədən görür, buna görə də hələ ötən əsrin 70-80-ci illərində təhsillə ciddi maraqlanır, ali təhsil ocaqlarının rektor və prorektorlarını vəzifələrindən sui-istifadə etdikləri, proteksionizmə və rüşvətxorluğa yol verdikləri üçün ciddi tənqid edirdi. Dahi rəhbər işçinin mühüm mənəvi keyfiyyətlərini sadalayaraq deyirdi: “Təkcə başqalarını düzgün və obyektiv tənqid etmək yox, eyni zamanda qüvvə və cəsarət tapıb öz işini və hərəkətlərini də tənqidi təhlil edib qiymətləndirmək, ümumiyyətlə, öz işinə tənqidi yanaşmaq vacibdir. Tutduğu vəzifə nə qədər yüksəkdirsə, vəzifəli şəxs öz fəaliyyətinə, iş yerində məişətdə davranışına bir o qədər məsuliyyətlə yanaşmalı, qazandığı nailiyyətlərdən arxayınlaşmamalıdır. Vəzifəli şəxslərin öz vəzifə səlahiyyətlərindən sui-istifadə faktlarına qarşı amansız mübarizə də işin mühüm amilidir. Yalnız bu yolla insanlara rəhbərlik etmək, onları tərbiyə etmək, bu və ya digər sahəyə başçılıq etmək üçün mənəvi ixtiyar qazanılır”.
Ümumiyyətlə, xalqımızın Ümummilli Lideri, görkəmli dövlət xadimi Heydər Əliyevin 1969-1982-ci illərdə KP MK-nın birinci katibi olduğu dövrdə Azərbaycan iqtisadiyyatının, elm və mədəniyyətinin sürətli inkişafı, ölkəmizin nüfuz və şöhrətinin yüksəlişi ilə səciyyələnən tarixi mərhələdir. Dahi şəxsiyyət Sovet İKP MK-nın Siyasi Bürosunun üzvü, SSRİ Nazirlər Soveti sədrinin birinci müavini kimi də siyasi fəaliyyətini ölkəmizin gələcək tərəqqi və rifahına, müstəqilliyə hazırlanma prosesinə həsr edib. Xalqımız 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyi bərpa edilərkən və sonrakı mərhələdə – bu müstəqilliyin bünövrəsi əbədi olaraq möhkəmləndirilərkən Ulu Öndərimizin bu misilsiz xidmətlərinin bəhrəsini görmüş və bu gün də görməkdədir. Azərbaycan Heydər Əliyev siyasi ideyalarını rəhbər tutaraq inamla gələcəyə doğru inkişaf yolu ilə irəliləyərkən müstəqilliyin sütununun əziz xatirəsini hər zaman böyük ehtiram və minnətdarlıqla anacaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(13.12.2024)