Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qarabağ təmsilçisi

"Mey içib, baş isinəndə canhacana nə var ki?!

Çətin vaxtda az tapılar, ürək dostu dar günü".

Zal Cabbarlı

ZAL XƏLİL OĞLU CABBARLI...

1916-cı ildə  Kəlbəcər rayonunun Qamışlı kəndində anadan olmuşdur. 1933-cü ildən müəllim kimi fəaliyyətə başlamışdır. Və sonralar müxtəlif illərdə məktəb direktoru, Rayon Xalq Maarif Şöbəsinin müdiri, Məişət Xidməti Kombinatının direktoru, “Qızıl Maldar” qəzetinin redaktoru və bir sıra mühüm vəzifələrdə çalışmışdır...

Rayonun ictimai-siyasi həyatında böyük rolu olmuşdur. Hələ gəncliyindən yazdığı şeirlər dillər əzbəri olmuş və məclislərin bəzəyinə çevrilmişdir.

Şair Zal Cabbarlı 1989-cu il 5 noyabrda dünyasını dəyişmişdir. Məzarı doğma Qamışlı kəndindəndir. 

Zal Cabbarlı indinin özündə də camaatımız tərəfindən xoş xatirlərlə anılır. Ruhu şad olsun.

Şairin iki şerini qədirbilən oxucularıma çatdırırıq. Hər iki şeiri möhürləyib şair. Yaradıcılığı da kimsəyə bənzəməz. 

Şair hələ gəncliyindən el-obanın ağsaqqalın çevrilib, məsləhət yeri olubdur. 

DAYNA...

Həsrət-həsrət, heyran-heyran

Baxır baxsın, gözdü, dayna..

Üzündə gül rəngi görüb,

Elə bilir yazdı, dayna.

Dindir, ürək gəlsin dilə...

Sızıldatma bilə-bilə...

Deyib-danış, gülə-gülə,

Şirin söhbət-sözdü, dayna...

Görmürsənmi qocalıb Zal?!

Baş ağarıb, saqqalı çal...

Özün deynən:-Bir busə al...

Qurtarmaz ki, üzdü, dayna.

-Şeirdə insan həyatının keçiciliyi və sevgi ilə bağlı dərin hisslər təsvir olunur. "Dayna" kəlməsi yerli camaatın işlətdiyi "da" ədatının dialekt formasıdır ki, həyatın gözəlliklərini və çətinliklərini simvolizə edir. 

Gənclikdəki təravət və təbiətin gözəllikləri vurğulanır, eyni zamanda qocalıq və zamanın qaçılmazlığı xatırladılır. Şeir sevgi, ünsiyyət və anlayışın insan həyatında əsas yer tutduğunu poetik dillə ifadə edir. 

Bu şeirlə bağlı dodaqqaçıran bir əhvalat da var.

Rəhmətlik Zal müəllim Kəlbəcərdə Maarif şöbəsinin müdiri olan vaxtlarda gənc bir müəllim təyinatla rayona göndərilir. Zal müəllim oğlanı rahat kəndlərin birinə göndərir. Bir neçə müddətdən sonra gənc müəllim Zal müəllimin yanına gəlir, minnətdarlığını bildirir və soruşür...

- DAYNA nə deməkdir?

-Mən səni nejə başa salım, ay bala? DAYNA elə DAYNADI DAYNA !!!

Zal müəllim başqa bir şeirində dostluq, həyatın sınaqları və insanın mənəvi dəyərləri ilə bağlı dərin bir fəlsəfi məna ifadə edir. Hər bir bənddə dostluğun əsl mahiyyəti, insan münasibətlərinin mürəkkəbliyi və sınaqlarda özünü göstərən həqiqətlər ifadə edilir. Şeir əsl dostluğun yalnız çətin günlərdə, dar məqamlarda bəlli olduğunu vurğulayır. İnsanın xarakterini və dostluğa layiq olub-olmadığını tanımağın çətin olduğu bildirilir. Gözəl sözlər və xoş məclislər dostluğun əlaməti deyil; əsl dost boranlı, çətin günlərdə sənin yanında olandır. Şeir həm də insanlara qarşı ehtiyatlı və diqqətli olmağı tövsiyə edir. 

Məslək  dostu, gərək dostu özü gələr var günü..

Necə zənbur şirə çəkır şana, xoş bahar günü.

Mey içib, baş isinəndə canha-cana nə var ki?!

Çətin vaxtda az tapılar ürək dostu dar günü.

Oxunmamış bir kitabdı, bilmək olmaz mənanı...

Çətin işdi, asan deyil tez tanımaq insanı..

Dost desəndə sınamamış tez çevirmə arxanı...

Öz nəfsinə satar səni namus günü, ar günü.

Çox deyilib hər nəsihət, Zal özgə söz tapmadı..

Saç ağartdı, baş sındırdı ilqara- düz tapmadı..

Dost demişdi o kəsə ki, evinə köz tapmadı..

İsitməyə əl ayağın boran günü, qar günü...

Zal Cabbarlının “Olaydım” şeiri sevginin ən ülvi və səmimi ifadələrindən biridir. Şair sevgilisinə duyduğu dərin eşqi və ona hər an yaxın olma istəyini təbiətin müxtəlif elementləri vasitəsilə poetik şəkildə çatdırır.

Şeirin ilk bəndində sevgilinin bağçada gəzdiyi anda sinəsinə taxdığı bir gül olma arzusu ifadə olunur. Şair öz sevgisini bülbül və gülün ənənəvi məcazı ilə təsvir edir, təbiətin harmoniyası ilə sevginin gücünü birləşdirir.

İkinci bənddə isə şair çəmənlikdə sevgili tərəfindən dərilən bir çiçək olma istəyini dilə gətirir. Bu istək şairin sevgilisinə həm fiziki, həm də mənəvi yaxın olmaq arzusunu açıq şəkildə əks etdirir. O, sevgilisinin sinəsinə sərinlik gətirən bir meh olmaq istəyərək ona faydalı və təskinlik verən varlıq olmaq istəyini vurğulayır.

Sonuncu bənddə isə şair, il fəsillərini keçib yay gəldiyində bir gölə və ya çaya çevrilməyi arzulayır. Xüsusilə də sevgilisinin çiməcəyi bir göl olmaq istəyi sevginin ən saf, dərin və səmimi bir təzahürüdür. Burada şair sevginin məkan və zaman sərhədlərini aşaraq əbədiləşdiyini göstərir.

Şeir ümumilikdə sadə, lakin təsirli bir dillə yazılmışdır. Təbiət obrazları ilə zəngin olan bu şeir sevginin özəl və möhtəşəm gücünü oxucuya hiss etdirir, onları duyğuların ən ülvi səviyyəsinə çatdırır.

OLAYDIM

Səhər-səhər sən bağçada gəzəndə,

Sinənə taxdığın bir gül olaydım.

Ya sən bir gül olub açanda bağda,

Mən sənin eşqinlə bülbül olaydım.

Sən çıxıb çəmənə dərəndə çiçək,

Mən bir çiçək olub açaydım ləçək.

İstidən sinəndə darıxsa ürək,

Səni sərinlədən bir yel olaydım.

İl dolanıb fəsil keçəndə yaya,

Dönyədim bir gölə, ya da ki çaya.

Axırı Zal düşüb bu təmənnaya:

Deyirəm çimdiyin bir göl olaydım.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.12.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu günə təsadüf edən əsas əlamətdar hadisələri diqqətinizə çatdırırıq:

17 dekabr. Ekzotik Butan Krallığında Kralın taxta çıxmasının ildönümü bayramı

Butan sözü Odlu Əjdahanın torpağı kimi tərcümə olunur. Ölkə bu adı ona görə alıb ki, Himalaydan tez-tez şiddətli çovğunlar gəlib yerlə-göyü bir edir. Bütpərəstliyin ən möhkəm dayaqları olan bir ölkədir Butan. Bu bayram 1907-ci ildən qeyd edilir, onda ki, Vançkuq Butan kralı kimi ilk dəfə taxta əyləşib. Vançkuq müstəqil dövlət qurub, butanlıları birləşdirib, beləcə də tarixə düşüb.

Tximpu Asiyada ikinci paytaxt şəhəridir ki (digəri Pxenyandır) orada işıqfor yoxdur. Və Butan dünyada yeganə ölkədir ki, örda tütün satışı rəsmən qadağan edilib. Butan həm də dünyada yeganə ölkədir ki, öz əhalisinin üzərinə Konstitusiya ilə öhtəlik qoyub ki, ətraf mühiti mühafizə etsinlər. Butanın bir özəlliyi də odur ki, öz adət-ənənəsini, buddizmi, mental dəyərlərini qorumaq üçün uzun illər televiziya və radionun, sonrakı dönəmlərdə də internetin istifadəsinə rəsmən qadağa qoyulmuşdu, yalnız 2001-ci ildən bu izolyasiya aradan qaldırıldı. Burada ilk seçki isə yalnız 2008-ci ildə baş tutub, butanlılar özlərinə deputatlar seçiblər. Özü də karuselsiz, filansız.

Butanda çoxlu Budda məbədləri var, Himalayın əbədi qarla örtülü landşaftının misilsiz gözəlliyi var, buna görə də ölkənin əsas gəlir mənbəyi turizmdir. Qəribədir ki, gəlir üzrə ikinci sırada poçt markaları durur, Butan markalarını dünyada həvəslə alırlar.

Butan əhalisi varlı deyil, amma xöşbəxtdir. Çünki iqliminin dağlıq olması, sərt şaxtalar, əkin torpaqlarının azlığı, təbii sərvətlərin minimum olması səbəbindən ölkə özü kasıb ölkədir, hamının güzəranı oxşardır. Biri də var, elə bir ölkədə yaşayasan ki, ölkə varlı ola, bir ovuc insan milyonlara sahib çıxa, xalq özü isə yoxsulluqdan inləyə.

17 dekabr. “İsgəndər” raketi və Kürd bayrağı

Bu gün Beynəlxalq seks xidmətçilərinin zorakılıqdan qorunması günüdür. Lətifəsi bizdən uzaq, sonrakına keçək. Ruslar Raket qoşunları gününü qeyd edirlər (“İsgəndər”lər də bu qeydetmənin tərkib hissəsidir), ukrainlər Dövlət icra qulluqçuları gününü. Beloruslarda bu gün kino günüdür. Azərbaycanda məskunlaşan, xoş güzəran, gözəl rifah içində yaşayan kürdlər də bu gün bayram edəcəklər, belə ki, bu gün tüm kürdlərin bayramıdır, Kürd bayrağı günüdür; Amerikalılar isə Milli ağcaqayın şirəsi gününü qeyd edirlər.

17 dekabr. Tarixi hadisələrlə zəngin gün

2003-cü ilin bu günündə dünya prokatına “Üzüklərin hökmdarı” filmi daxil olub, sonra da bolluca Oskarlar yığıb. 1992-ci ildə Çexoslovakiya parlamenti ölkənin ləğvi və yerində Çexiya və Slovakiya kimi iki dövlətin yaradılması barədə qanun imzalayıb. 1990-cı ildə Moskvada SSRİ deputatları dördüncü qurultayda Qorbaçovun istefasını tələb ediblər. 1989-cu ildə ABŞ-ın Fox telekanalında “Simpsonlar” multserialının premyerası baş tutub. 1986-cı ildə Kembric hospitalında tarixdə ilk dəfə eyni zamanda bir insana ürək, qaraciyər və ağciyər köçürülməsi edilib. 1962-ci ildə Granada TV-də əfsanəvi Beatles qrupunun ilk teleçıxışı baş tutub. Onlar Love Me Do mahnısını oxuyublar.

Bu gün həm də aviasiya işçiləri üçün önəmli gündür. 1903-cü ilin bu günündə Orvill Rayt özü düzəltdiyi təyyarə ilə tarixdə ilk təyyarə uçuşunu həyata keçirib, bu uçuş 12 saniyəlik olub. 1790-cı ildə Meksikada üzərinə asteklərin təqvimi çizilmiş daş tapılıb. 1777-ci ildə isə amerikalılar üçün çox əhəmiyyətli bir hadisə baş verib: Fransa Şimalı Amerikadakı Britan koloniyalarının müstəqilliyini tanıyıb. Britan koloniyaları da gələcək ABŞ dövlətinini təşkil edib.

17 dekabr. Kimlər gəldi, kimlər getdi...

2011-ci ilin bu günündə Şimali Koreyanın lideri, tarixin ən məşhur diktatorlarından biri Kim Çen İr vəfat edib. 1999-cu ilin 17 dekabrında müstəqil Azərbaycan mətbuatının qurucularından biri, “Azadlıq” qəzetinin yaradıcısı, unudulmaz jurnalist Nəcəf Nəcəfov cəmi 44 yaşında dünyadan köçüb. Allah rəhmət eləsin. 1993-cü ilin bu günündə tanınmış Azərbaycan yazıçısı, Azərbaycan SSR xalq yazıçısı Mirzə İbrahimov, 1987-ci ilin bu günündə isə milyonlarla sovet adamını gözləri yaşarıncaya qədər güldürən komediya aktyoru Arkadiy Raykin dünyadan köçüblər. Milyonlarla kişini əfsunlamış aktrisa Mila Yovoviçinsə bu gün doğum günüdür, 36 yaşı tamam olacaq. 1924-cü ilin bu günündə Nuxada Şirməmməd Hüseynov dünyaya gəlib, Azərbaycanın görkəmli və unudulmaz alimini gəlin yad eləyək, ruhu şad olsun deyək. 1930-cu ildə məşhur Penthouse jurnalının yaradıcısı Bob Quççione doğulub. 1908-ci ildə kimya üzrə Nobel mükafatçısı, Amerika alimi Uillard Libbi dünyaya gəlib. 1905-ci ildə Qazaxın İkinci Şıxlı kəndində Azərbaycan SSR-in xalq yazıçısı Osman Sarıvəlli anadan olub. 1881-ci ildə Amerika etnoqrafı, elmi antropologiyanın banisi Lyuis Henri Morqan dünyasını dəyişib. 1830-cu ildə isə Cənubi Amerikada ispan müstəmləkəçiliyi ilə mübarizə aparan dünyaca məşhur şəxs – Simon Bolivar vəfat edib, yeri gəlmişkən, Boliviya dövləti onun adı ilə adlandırılıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.12.2024_

Aida Eyvazlı, “İpək Yolu” Mədəni və Tarixi Araşdırmalar İctimai Birliyinin sədri, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

“Özbəkistan” deyəndə ağlımıza ilk gələn Əmir Teymur olur. Vəfatından  619 il keçməsinə baxmayaraq hələ də dünyanı öz sirrləri ilə mat qoyan Böyük Fateh.

Əgər uzun əsrlər boyu Özbəkistan, Mərkəzi Asiya deyəndə böyük Fatehi xatırlayırdıqsa, 2022-ci ildən sonra bizim bir çoxumuz  11-12 noyabr günlərində Səmərqənddə Türk Dövlətləri Təşkilatının IX Zirvə görüşünün yekunlarına dair imzalanmış Səmərqənd Bəyannaməsini xatırlayırıq.

Bu görüşdə iştirak edən dövlət və hökumət başçıları Türk xalqlarının ortaq tarixi, dili, mədəniyyəti, ənənələri və dəyərlərinə əsaslanan Türk Dövlətləri Təşkilatının çoxtərəfli çərçivəsində əməkdaşlığı daha da dərinləşdirmək və genişləndirmək əzmində olduqlarını vurğuladılar, Azərbaycanın münaqişədən sonrakı bərpa, yenidənqurma və reinteqrasiya səylərinə töhfə verməyə hazırlıqlarını bir daha təsdiqlədilər.

Bu ilin 3-6 dekabr günlərində  Özbəkistan-Azərbaycan QHT-lərinin Əməkdaşlıq Forumunda iştirak etmək üçün İpək Yolu Mədəni və Tarixi Araşdırmalar İB-nin sədri kimi mən də dəvət almışdım.

Ali təhsilimi Özbəkistanda aldığımdan, bu yurdu hər zaman özümə ikinci Ana Vətən hesab etmişəm. Ali təhsil almaq üçün Özbəkistana atamla birlikdə gəlişimin ilk günündə Səmərqənddə təyyarədən enib, Böyük Fateh Əmir Teymurun məqbərəsini ziyarət etmişdik. Həmin gündən etibarən türk tariximizin sirrləri məni sehirləyib, atam mənə Səmərqənddə rusun yazdığı kitabdakı Əmir Teymuru deyil, Səmərqəndin Registan Meydanında Qur Əmir Məqbərəsində uyuyan Əmir Teymuru tanımağı tapşırıb.

Elə bu dəfə nümayəndə heyəti ilə birlikdə  Özbəkistanın Qeyri-Hökumət- Qeyri-Kommersiya Təşkilatları Milli Assosiasiyasının Daşkənd şəhəri regional bölməsinin rəhbəri Dilmurod İzzatovun müşaiyəti ilə nümayəndə heyəti Özbəkistanın Birinci Prezidenti İslam Kərimovun məqbərəsi, Həzrəti Xızır məscidi, Şaxi Zinda Kompleksi, Registan Meydanı,  “Qur Əmir” məqbərəsi, Uluqbəy Rəsədxanası, Bibixanım Məscid Komleksi və digər tarixi yerlər ilə tanış oldular.

                             Müqqəddəs ziyarətgahlarda düşündüklərim

 Özbəkistanın Birinci Prezidenti İslam Kərimovun məzarı Həzrəti Xızır Məscidinin yerləşdiyi məkandadır. Səmərqənddə dünyaya gələn dövlət xadimini xalq elə öz şəhərində dəfn edilməsini istəmişdi. Təkcə Səmərqənd şəhərində YUNESKO maddi İrs Siyahısına salınmış 130-dan çox abidə vardır. Həzrəti Xızır məscidi də tarixə VII əsrdən şahidlik edir. Dəniz səviyyəsindən 2500 metr yüksəklikdə yerləşən bu məkanı insanlar hər zaman müqəddəs hesab ediblər. Əgər Özbəkistanlılar buraya əvvəllər Həzrəti Xızır övliyanı ziyarət etməyə gəlirdilərsə, indi həm də  burada əbədi uyuyan, böyük dövlət və fəlsəfi fikir adamı İslam Kərimovu ziyarət etmək üçün gəlirlər. Bələdçi deyir ki, İslam Kərimovun xatirəsini yad etmək üçün  Özbəkistanın və dünyanın hər yerindən buraya ziyarətçilər hər gün axın edirlər. Özlüyümdə düşünürəm ki, bu gözəl bir ənənədir.  Sovet caynağından və zəncirlərindən qopduqdan sonra, yaralı bir dövləti  idarə edərək parçalanmağa qoymayan, yaralı Vətənin yaralarını sarmağa çalışan və Özbəkistanı türk taxt-tacında, qlobal dünyada ən parıltılı ulduza çevirməyi bacaran, bərbad olan diyarı abad gülüstana çevirib “Abadlıq könüldən başlayır” deyən İslam Kərimov xatırlanmağa layiq liderdir. Və belə bir ənənəni yaşadan, ölkənin çiçəklənməsində, müstəqilliyinin qorunmasında danılmaz xidmətləri olan lideri, ölkə prezidentini yad etmək isə özbəklərin  türk törəsindən gələn böyüklərə hörmət kimi qədim adət-ənənələrə sadiqliyinin göstəricisidir.  

Böyük Yolundan dönməyənlər hər zaman xeyirə uğrayar. İslam Kərimovun türk dünyasındakı və Azərbaycan xalqınin yaddaşındakı hörməti bir də ona görə əbədidir ki, hələ 2004-cü ildə siyasi arenada heç bir lider, dövlət başçısı Azərbaycanın Qarabağ həqiqətini dilinə gətirməyə cəsarət etmədiyi halda, Özbəkistan Respublikasının  mərhum birinci Prezidenti İslam Kərimov 2004-cü ilin mart ayında Azərbaycanın yeni seçilmiş Prezidenti İlham Əliyevi rəsmi qarşılanma mərasimindən sonra, Daşkənddəki aviazavodda biz jurnalistlərin “Qarabağ probleminin çözümünü necə görürüsünüz?”- sualımızı cavablandırarkən belə demişdi: “Qarabağ Azərbaycanın tarixi torpağıdır. Lakin münaqişənin həlli yolunun açarı  birinci  və ikinci  dərəcəli böyük dövlətlərin əlindədir”. Bundan başqa isə, İslam Kərimov Azərbaycana qarşı diplomatik sayğı göstərdiyindən, Qarabağ torpaqları işğalda olduğu müddətdə öz dövlətində bizə düşmən olan ölkə ilə rəsmi danışıqlara getmədi, diplomatik arenada onların ölkəyə girişinə razı olmadı. Bu ənənəyə İslam Kərimov yolunun layiqli davamçısı prezident Şövkət Mirzyayev də sadiqlik göstərir.

                         Xızır peyğəmbər, Əmir Teymur, İslıam Kərimov...

2007-ci ildə Səmərqənd 2750 illik yubileyini qeyd etsə də, son tarixi hesablamalar və arxeoloji qazıntılar onu deməyə əsas verir ki, Səmərqəndin yaşı 2800 ildən daha qədimdir.  Bu qədim şəhər üç dəfə yadellilərin işğalına məruz qalıb. Hələ bizim eradan  əvvəl 329-cu ildə şəhəri Makedoniyalı İsgəndər fəth etmişdi. Yunan tarixçiləri qeyd edirdilər ki, Səmərqənd hələ o zamanlar da çox inkişaf etmiş bir şəhər idi. O dövrdə bu şəhər Makaranda adlanırdı.

Eramızdan əvvəl VIII əsrdə Soqdiana dövlətinin paytaxtı olan Makaranda adı ilə tanınan paytaxt şəhəri, sonralar  Əfrasiab adlanırdı. Bu yurdu bu qədər cəlbedici edən isə onun İpək Yolu üzərində yerləşməsi idi. Dünyanın ticarət və mədəniyyət yollarının kəsişdiyi Əfrasiab şəhərinə əvvəlcə cəlcuqların hücumu oldu. Şəhər yerlə yeksan edildi.  Bu müqəddəs yerlər dərdi öz qəlbində gizlətməyi bacarırdı. Daha sonra İslamı yayanlar  şəhəri yerlə-yeksan etdilər... Həzrət Xızır məscidi də Mərkəzi Asiyada həmin dövrdə zərdüştlərin, yəni oda inananların ilk məscidi hesab olunurdu. XIII əsrdə bu Tanrının gözəl yaratdığı bu yurda monqol yürüşləri başladı. Şəhərdən heç bir əsər-əlamət qalmadı. Monqol yürüşləri səngiyəndən bir neçə əsr sonra taxta çıxan Teymur ibn Taragay Barlas oğlu bu şəhəri gülüstana döndərdi. Şəhərin və ölkənin renessans dövrü başladı.

Həzrəti Xızır məscidini də Əmir Teymur bərpa etdirmişdi. Əfrasiab xərabətlərində ucaldılan və bu günə kimi insanların ziyarət etdiyi bu od-istilik ocağının adının nədən “Həzrəti Xızır və ya Xıdır”   adlandırıldığını kimsə bilmir, və o da məlumdur ki, burada kimsə dəfn edilməyib. Sadəcə səcdəgah kimi insanlar yəqin ki, zaman-zaman oda sitayiş etməyə gəliblər. Türk-müsəlman əfsanələrinə görə Xızır peyğəmbər həm də dirilik suyunun yerini biləndir. Belə rəvayətlər də var ki, Xızır peyğəmbər ürəyində Tanrı, haqq sevgisi olan insanları  dara düşəndə xilas etmək üçün insan cildinə girərək köməyə yetişir. Belə də deyirlər ki, o, Makedoniyalı İsgəndərin bütün yürüşlərində yol yoldaşı olub. Dirilik suyunu tapıb İsgəndərə gətirdiyində, su dolu dolça yolda sınır... Dirilik suyunun içmək İsgəndərə nəsib olmur. Belə rəvayət də edirlər ki, məhz Xızır peyğəmbərin məscidi Səmərqənddə olduğundan, bu şəhər belə bərəkətli, ruzili və qonaqlıdır.

Mərhum Birinci Prezident İslam Kərimovun və Xızır peyğəmbərin məqbərələri ilə üzbəüz  yerləşən 1000 metr məsafədə isə Bibi xanım məscid kompleksi vardır. Mavi kəhrəba və kaşılarla  incə-incə, böyük ustalıq və sənətkarlılqla bəzədilmiş bu məscidin ərazisi elə Bibixanım Ananın adına layiq böyük bir ərazidir. Buraya həm də “Ölülər şəhri” deyirlər. Çünki burada 40-dan artıq qəbir olan xanəgahlar vardır. Xanəgahlarda həm də Əmir Teymurun nəvələri, qohumları, sərkərdələrinin ailələri dəfn olunub. Bildiyimiz kimi, İslamın bayrağını Mərkəzi Asiyada yüksəklərə qaldıran Əmir Teymur olmuşdu. Onun İslamında türkçülük ənənələri qorunub saxlanırdı.  “Bibi Xanım məscidini” də  həmin dövrdə  Əmir Teymur sarayının baş xanımı Saray mülk -Bibixanım bəyimə hədiyyə kimi  inşa etdirmişdi. Bibixanım həm də ölkəsinin insanlarının təhsili üçün xeyriyyəçilik edirdi. O zaman Səmərqənddə bir neçə məktəb-mədrəsə də tikdirməyə nail olmuşdu. Məhz həmin dövrdə şeybanilər, nəqşibəndilər kimi elmi mərkəzlərində təhsil alanlar  dünyanın hər yerinə gedərək sufiliyi təbliğ edirdilər.

Səmərqəndin, Əmir Teymurun yaratdığlı tarix o qədər zəngindir ki, onun haqqında yazdıqca qələm yorulmaz. Lakin indi mənim əsas məqsədim səfərimizin məqsədi və uğuru haqqında danışmaqdır.

                                Dostluq körpülərini möhkəmləndiririk...

Müqəddəs məkanları ziyarət etdikdən sonra Səmərqənddə fəaliyyət göstərən “Dostluq evi”nə getdik. Burada rəngarəng milli geyim geyinmiş özbək və azərbaycanlı balaları bizi əllərində çörək, şərbət və bayraqlarımızla qarşıladılar. Gənclərin hər birinin üzündə Azərbaycandan gələn qonaqları qarşıladıqlarına görə sevinc və məmnunluq var idi. Səmərqənddə fəaliyyət göstərən QHT-lərlə görüş keçirildi, təcrübə mübadilələri aparıldı. Onların bizdən, bizim də onlardan öyrənəcəyimiz bir çox detalların olduğuna əmin olduq. QHT-lər arasında əməkdaşlığın gücləndirilməsi razılığına gəldik. Qeyd olundu ki, bu minvalla da tarixən dədə-babalardan qalan dostluq körpülərini möhkəmləndirməliyik.

Səmərəqənddəki ikigünlük xoş səfər və şəhər təəsüratından sonra, Daşkəndə yola düşdük.

                                      Xoş mərama atılan imzalar

2024-cü il dekabrın 5-də Özbəkistanın "Qeyri-hökumət qeyri-kommersiya təşkilatlarının və dövlət orqanlarının insan hüquqları və maraqlarının təmin olunmasında qarşılıqlı əlaqəsi" adlı Milli Forum keçirildi. Özbəkistanın Qeyri-Hökumət Qeyri-Kommersiya Təşkilatları Milli Assosiasiyasının sədri Kamoliddin İşanxojayev 2023-cü ilin noyabrında Füzulidə Azərbaycan-Özbəkistan QHT-lərinin Əməkdaşlıq Forumunu məmnunluqla xatırlayaraq, bildirdi ki, hazırkı forum bu prosesin davamıdır.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının QHT-lərlə iş və kommunikasiya şöbəsinin QHT-lərlə iş sektorunun müdiri Tural Əliyev öz çıxışında Azərbaycan və Özbəkistanın qardaş ölkə, müttəfiq olduqlarını, siyasi münasibətlərin də ən yüksək səviyyədə davam etdiyini bildirdi.

Azərbaycanın QHT-lərə Dövlət Dəstəyi Agentliyinin icraçı direktoru Aygün Əliyeva ötən il Füzulidə baş tutan forumdan sonra iki ölkənin QHT-ləri arasında əməkdaşlığın gücləndiyini, Agentlik bu əlaqələrin daha da genişləndirilməsi üçün qarşıdakı dövrdə də fəal iş aparacağını söylədi.

Elə həmin Forumda Azərbaycan və Özbəkistanın 5 QHT-si arasında Memorandum imzalandı. Azərbaycan Milli QHT Forumunun İdarə Heyətinin sədri Ramil İskəndərli və Özbəkistan “Yüksəliş” Hərəkatının sədri Babur Bekmuradov, Azərbaycan Respublikası “Əlil Qadınlar Cəmiyyəti” İctimai Birliyinin sədri Məhluqə Rəhimova ilə Özbəkistanın "Əlillər Cəmiyyəti"nin sədri Kamil Abdullayev, “Prioritet” Sosial İqtisadi Araşdırmalar Mərkəzi İctimai Birliyinin sədri Zaur İbrahimovla Özbəkistanın “İstiqlal" Elmi-Tədqiqat Mərkəzinin sədri Usmonjon Butaev, Özbəkistanın "Qadınlar və Qızlar" İctimai Birliyinin sədri Nasiba Miradilova ilə "İctimaiyyətlə Əlaqələrin İnkişafına kömək" İctimai Birliyinin sədri Şəlalə Həsənova, ŞƏT (Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı) Özbəkistan Xalq Diplomatiyası Mərkəzinin sədri Kobuljon Sobirovla “İpək Yolu” Mədəni və Tarixi Araşdırmalar İctimai Birliyinin sədri Aida Eyvazova arasında birgə fəaliyyətə dair Əməkdaşlıq Memorandumları imzalandı.

Forum öz işini həm də panel sessiyalarla  davam etdirdi.  Panel sessiyada "Zəfər" Şəhid Ailələrinə Dəstək İctimai Birliyinin sədri Sevinc Alızadə, “Avrasiya Miqrasiya Təşəbbüsləri Platforması” İctimai Birliyinin sədri, deputat Azər Allahverənov , Azərbaycan Milli QHT Forumunun İdarə Heyətinin sədri Ramil İskəndərli, "İcmaların İnkişafı Mərkəzi" İctimai Birliyinin sədri Əhməd Abbasbəyli, "Azərbaycanlıların və digər türkdilli xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi" İctimai Birliyinin sədri İlham İsmayılov  QHT sektorunda həyata keçirdikləri layihələrdən, əldə olunan nəticələrdən danışdılar.

Özbəkistanda "Vətəndaş cəmiyyəti həftəsi" çərçivəsində keçirilən Forumda Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin icraçı direktoru Aygün Əliyeva Özbəkistan Respublikası Prezidentinin təsis etdiyi "Vətəndaş cəmiyyətinin inkişafındakı xidmətlərinə görə" döş nişanı ilə təltif olundu.

***

Daşkənd şəhərində azərbaycanlıların sıx yaşadığı rayonda  Ümummilli Lider Heydər Əliyev Meydanı insanların tez-tez ziyarət etdikləri məkandır. Azərbaycanın Özbəkistandakı Fövqəladə və Səlahiyyətli Səfirliyinin əməkdaşları, Azərbaycan və Özbəkistan QHT nümayəndələri ilə birlikdə Azərbaycan tarixinin böyük oğlunun burada ucaldılan heykəlinin önünə gül dəstələri qoyaraq, xatirəsini hörmətlə yad etdilər. Elə həmin gün ziyarət etdiyimiz digər bir  ocaq da Azərbaycan səfirliyi oldu. Azərbaycanın Özbəkistandakı səfiri Hüseyn Quliyev foruma gələn nümayəndə heyətinin məram və məqsədinin iki ölkə prezidentinin qarşıya qoyduğu  məqsəd və vəzifələrlə eynilik təşkil etdiyini, bu tərəfdaş münasibətlərdən həm də xalqın yararlanacağını söylədi.  

***

Azərbaycanda baş verən siyasi və ya mədəni hadisələr qısa bir zaman kəsiyində hər zaman Özbəkistanda da əks-səda doğurub. Azərbaycanda türk əlifbası yaranandan, ilk qəzet çıxandan, teatr mədəniyyəti dalğası yayılandan sonra, Özbəkistanda da bu proseslər başlayıb. İlk teatrı da Özbəkistanda Sidqi Ruhulla, Hüseynqulu Sarabski açıbdır.  Özbəkistanın Nəvai adına Dövlət Opera və Balet Teatrında quruluşçu baş rejissor da azərbaycanlımız Firudin Səttarov idi. O Azərbaycanın və Özbəkistanın xalq artisti idi. Bu ilin yayında  89 yaşında vəfat etdi. Özbəklər onu elə Daşkənddə dəfn etdilər.  Azərbaycanın ən məşhur teatr tamaşaları hər zaman özbək teatrlarının afişalarını bəzəyib. Bizim gəlişimizlə əlaqədar Daşkənd şəhərində Mukimi adına Özbəkistan Akademik Musiqili Teatrında Üzeyir Hacıbəylinin dünyaşöhrətli “Arşın mal alan” operettası əsasında "Qayçı qudalar" tamaşası təqdim olundu. Çox uğurlu tamaşa Azərbaycandan olan nümayəndə heyətinin də böyük marağına səbəb olub. Özbək sənətkarlarının belə böyük peşəkarlıqla şövqlə oynadıqları əsər inanıram ki, Azərbaycan səhnəsində də nümayiş olunacaq.

Tamaşanın quruluşçu rejissoru Əhəd Fərmanov dedi ki, 12 ildir ki,  bu tamaşa özbək tamaşaçılarının maraq dairəsindədir.

Bəli, bizim ortaq mədəniyyətimiz, ortaq tariximiz mövcuddur, olub və olacaq da.

***

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev Səmərqənddə Türk Dövlətləri Təşkilatının IX Zirvə görüşündə qeyd etmişdi: “Türk Dövlətləri Təşkilatına üzv ölkələrlə əlaqələrin bütün sahələrdə möhkəmləndirilməsi Azərbaycanın xarici siyasətinin əsas prioritetlərindən biridir. Azərbaycan həmişə türk dünyasının sıx birləşməsinə öz töhfəsini verib və bundan sonra da türk dünyasının birliyi amallarına sadiq qalacaq. 2009-cu ildə Naxçıvan Zirvə Görüşündən başlayaraq təşkilatımız böyük inkişaf yolu keçmişdir. Türk dünyası 200 milyondan çox insanın yaşadığı geniş bir coğrafiyanı əhatə edir və böyük iqtisadi potensiala, enerji resurslarına, nəqliyyat yollarına və müasir hərbi imkanlara malikdir. Türk dünyası böyük bir ailədir. Bir-birimizin milli maraqlarını nəzərə alaraq bundan sonra da qarşılıqlı dəstək və həmrəylik göstərməliyik. Siyasi, iqtisadi, ticari, mədəni, nəqliyyat, energetika, rəqəmsal transformasiya, kənd təsərrüfatı, turizm sahələri ilə yanaşı, təhlükəsizlik, müdafiə, müdafiə sənayesi kimi sahələrdə də əməkdaşlığımızı fəallaşdırmalıyıq”.

Səmərqənddəki IX Zirvə görüşündə Şavkat Mirziyoyev çıxışında qeyd etdi ki:

Türk yurdu min illərdir Şərqlə Qərbi birləşdirib, dünya sivilizasiyalarını yaxınlaşdırıb, mədəniyyətləri zənginləşdirib. Biz türk dünyasının qədim tarixinə parlaq səhifələr yazmış ortaq ulu əcdadlarımızla haqlı olaraq fəxr edirik. Onların əvəzsiz irsini qorumaq, dərindən öyrənmək və gələcək nəsillərə ötürmək hamımız üçün ən mühüm vəzifədir. Bugünkü zirvə toplantısının digər mühüm cəhəti də ondan ibarətdir ki, çoxminillik tarixə malik türk ailəmiz yenilənmiş təşkilat çərçivəsində bu tərkibdə toplaşıb.

Şübhəsiz ki, biz birlikdə “Türk sivilizasiyasının yeni dövrü: ortaq tərəqqi və rifaha doğru” devizi altında tamamilə yeni inkişaf mərhələsinə qədəm qoyuruq. Türk dünyasının heyran olunmağa layiq böyük tarixi, böyük əcdadları, misilsiz sərvəti var.  Və mən əminəm ki, türk dünyasını böyük gələcək gözləyir. Biz bu gələcəyi mütləq zəhmətkeş, səxavətli, nəcib xalqlarımızla birlikdə quracağıq. Qədim Səmərqənd şəhərindəki Zirvə görüşümüz müasir tarixdə türk dünyası sivilizasiyasının inkişafında yeni mərhələnin başlanğıcını qoyacaq.

Özbəkistanda keçirilən  hər iki ölkəninin Milli Forumunda “İpək Yolu” Mədəni və Tarixi Araşdırmalar İB-nin və ŞƏT (Şanxay Əməkdaşlıq Təşkilatı) Özbəkistan Xalq Diplomatiyası Mərkəzi ilə imzalanan Memorandum hər iki dövlət başçısının  Türk Dövlətləri Təşkilatının Zirvə görüşlərində səslənən fikirlərini proqram kimi həyata keçirmək niyyətindədir. Türk Dövlətləri Təşkilatının İstanbuldakı Zirvə görüşündə qəbul etdiyi “Türk dünyasına Baxış -2040” sənədi də bizim birgə fəaliyyətimizin istinad nöqtəsi olmalıdır.

Qədim Türk Dövlətləri ənənələrinə sadiq qalaraq, İctimai Birliyimizin də adını İpək Yolu adlandırdıq ki, dünyaya həm Azərbaycandan, həm Özbəkistandan keçən İpək kimi yollarla çıxaq.  Dünya bizim tariximizin yeni səhifələrinə bələd olanda həm də ədalətimizə inanancaq, gücümüzə bələd olacaq.

Əmir Teymur deyirdi ki, “Güc ədalətdədir!”.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.12.2024)

.

Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycan mətbuat tarixinin öyrənilməsində və jurnalistikamızın elmi əsaslarla inkişaf etdirilməsində Şirməmməd Hüseynov əvəzedilməz şəxsiyyətlərdən biridir. 1924-cü ildə doğulan və bu gün 100 illik yubileyini qeyd etdiyimiz Şirməmməd Hüseynovun zəngin elmi və pedaqoji fəaliyyəti, həmçinin jurnalistikaya töhfələri onun Azərbaycan ictimai fikri tarixində önəmli yer tutduğunu göstərir.

Həyatı və Əsas Fəaliyyətləri

Şirməmməd Hüseynov Bakı Dövlət Universitetində uzun illər pedaqoq kimi çalışmış, jurnalistika fakültəsində Azərbaycanın gələcək jurnalistlərini və tədqiqatçılarını yetişdirmişdir. Onun elmi maraq dairəsi Azərbaycan mətbuatının ilk nümunələrini, xüsusilə Həsən bəy Zərdabi və “Əkinçi” qəzetini araşdırmağa yönəlmişdir. O, Azərbaycanın maarifçilik ənənələrini dərindən öyrənərək, milli mətbuatın inkişafına və demokratik dəyərlərin təbliğinə xüsusi diqqət yetirmişdir. Hüseynovun məqsədi, jurnalistikanın təkcə informasiya ötürmək deyil, eyni zamanda maarifləndirici və ictimai fikir formalaşdıran bir qüvvə olduğunu sübut etmək idi.

Hüseynovun tədqiqatlarının əhəmiyyətli hissəsi Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti dövrünə, xüsusilə Əlimərdan bəy Topçubaşovun siyasi və diplomatik fəaliyyətinə həsr olunmuşdur. O, Topçubaşovun əsərlərini sistematik şəkildə toplayaraq nəşr etdirmiş, bu yolla Azərbaycan tarixinin bu vacib dövrünü daha dərindən anlamağa imkan yaratmışdır. Hüseynov bu araşdırmaları ilə yalnız mətbuat tarixini deyil, həm də Azərbaycan siyasi düşüncə tarixini işıqlandırmışdır.

Elmi İrsi

Şirməmməd Hüseynovun elmi irsi, Azərbaycan jurnalistikasının tarixi inkişaf mərhələlərinin araşdırılmasında əvəzedilməz bir mənbədir. O, milli mətbuat tariximizin təməl sütunlarını təşkil edən Əkinçi, Molla Nəsrəddin və digər mətbu nəşrlərin ideoloji, bədii və ictimai aspektlərini dərindən təhlil etmişdir. Onun ən mühüm əsərlərindən biri, Həsən bəy Zərdabi: həyat və irs kitabıdır. Bu kitab vasitəsilə Şirməmməd Hüseynov yalnız bir maarifçinin deyil, həm də milli mətbuatın atası hesab edilən Zərdabinin Azərbaycan cəmiyyətinə təsirini ətraflı təhlil etmişdir.

Hüseynov həm də jurnalistikaya yeni yanaşmalar gətirən elmi əsərlərin müəllifi olmuşdur. Onun tədqiqatlarında jurnalistikanın etik dəyərləri, ictimai məsuliyyəti və maarifçilik funksiyaları xüsusi vurğulanır. O, gənc jurnalistlərə təkcə peşəkar biliklər deyil, həm də ictimai məsuliyyət anlayışı aşılamışdır.

Pedaqoji Fəaliyyət və Şəxsi Keyfiyyətləri

Pedaqoq kimi Şirməmməd Hüseynov tələbələri ilə yaxın münasibətlər qurmuş, onların yalnız peşəkar inkişafına deyil, həm də mənəvi dünyasına təsir göstərmişdir. Onun dərsləri təkcə elmi biliklərlə deyil, həm də jurnalistika sahəsində etik və mənəvi prinsiplərlə zəngin olmuşdur. Tələbələrinin xatirələrində Şirməmməd Hüseynov mehriban, anlayışlı və fədakar bir müəllim kimi qalmışdır.

Hüseynovun şəxsi keyfiyyətləri onun peşəkar fəaliyyətinə də sirayət etmişdir. O, həm yazılarında, həm də pedaqoji fəaliyyətində milli dəyərləri, obyektivliyi və maarifçilik ideyalarını rəhbər tutmuşdur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.12.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Vaqif Mustafazadə və Tofiq Bayram. Məşhur cazmen və məşhur şair. Onları tək populyarlıqları birləşdirmir, həm də 16 dekabr tarixi birləşdirir. 

VAQİF MUSTAFAZADƏ

16 dekqbr Azərbaycanın görkəmli caz pianoçusu və bəstəkarı, ölkəmizdə caz musiqisinin banilərindən biri, Əməkdar incəsənət xadimi Vaqif Mustafazadənin anım günüdür. O, 45 il bundan əvvəl Daşkənddə qastrol zamanı ürək tutmasından vəfat edib və Bakıda dəfn olunub.

V.Mustafazadənin musiqi stili “Caz-Muğam” adlanır. Onun musiqimizdə etdiyi bu kimi yeniliklər bu günə qədər öz aktuallığını qoruyub saxlayır.

1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olan Vaqif Mustafazadə erkən yaşlarında atasını itirir. Onun tərbiyəsi ilə musiqi müəlliməsi olan anası məşğul olmağa başlayıb. 1963-cü ildə Asəf Zeynallı adına Bakı Musiqi Kollecini bitirərək Bakı Musiqi Akademiyasına daxil olub. Vaqif burada kiçik konsertlər verib, klublarda çıxış edib, əsasən, klassik caz, bluz və oynaq mahnılar ifa edib.

1964-cü ildən “Orero” ansamblına, “Qafqaz” caz üçlüyünə, “Leyli” və “Sevil” qadın vokal instrumental və “Muğam” instrumental ansambllarına rəhbərlik edib. Beynəlxalq caz müsabiqələri və festivallarının laureatı olub.

Monakoda 1979-cu ildə qeyri-adi şərtlərlə yeni festival keçirilir. Bu festivalın şərtlərinə görə əsərin müəllifi, ifaçısı və ölkəsi gizli saxlanılmalıdır. Festival başa çatdıqdan sonra yüzlərlə naməlum ad içərisindən bizə doğma ad çəkilir: Azərbaycan, Vaqif Mustafazadə. Monako caz festivalından Vətənə “Ağ royal” mükafatı ilə qayıdır.

Xalq musiqisi, muğamdakı improvizasiyalarda caz elementləri görmüş və orijinal bir janr ortaya çıxarmış “Muğam” simfoniyasının müəllifi Vaqif Mustafazadə 1979-cu ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti fəxri adına layiq görülüb.

Onun işıqlı xatirəsi daim xalqımız tərəfindən əziz tutulur, hörmətlə anılır. 

TOFİQ BAYRAM

Tanınmış şair, Əməkdar incəsənət xadimi Tofiq Bayramın isə bu 16 dekabr günü doğum günüdür, anadan olmasının 90-cı ildönümüdür. 

Tofiq Bayram 1934-cü il dekabrın 16-da Bakıda anadan olub. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Tarix fakültəsində təhsil alıb. Əmək fəaliyyətinə “Azərbaycan müəllimi” qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri kimi başlayıb. Sonra Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Komitəsində ədəbi işçi, Dövlət Opera və Balet Teatrında ədəbi hissə müdiri, “Ulduz” jurnalı redaksiyasında, “Ədəbiyyat və incəsənət” qəzeti redaksiyasında şöbə müdiri, “Yazıçı” nəşriyyatında baş redaktor müavini işləyib.

Lope de Veqanın “Hiyləgər məşuqə” pyesini tərcümə edib. A.T.Tvardovskinin “Yaddaşın hökmü” poemasının tərcüməsinə görə M.Qorki adına Azərbaycan Dövlət mükafatı laureatı fəxri adına layiq görülüb.

Tofiq Bayram müxtəlif iş yerlərində çalışsa da, onun dəyişməyən əsas iş yeri isə yazı masası olub ki, ədəbiyyatımız, poeziyamız üçün bir-birindən dəyərli əsərlər yazıb, tərcümə ilə məşğul olub. 1998-ci il sentyabrın 24-də Əmircan qəsəbəsində Tofiq Bayramın büstünün və onun adını daşıyan istirahət parkının açılışında Ümummilli Lider Heydər Əliyev çıxış edərək demişdir: “Suraxanı torpağı Azərbaycana, xalqımıza böyük insanlar vermişdir. Onların arasında Tofiq Bayramın xüsusi yeri var. Tofiq Bayram Azərbaycanda gözəl şeirləri və sözlərinə bəstələnmiş mahnıları, fədakar yaradıcılığı ilə tanınmış və məşhur olmuşdur. Tofiq Bayramın sağlığında da xalq həmişə ona sevgi və məhəbbətini, hörmətini bildirmişdir. Mən şəxsən Tofiq Bayramla dəfələrlə görüşmüşəm, danışmışam, yazıçıların qurultaylarında onlarla görüşlərimdə, bəzən rayonlara etdiyim səfərlərimdə bir yerdə olmuşuq. Onun haqqında gözəl xatirələrim var”.

Biz ki unutmuşduq ilk məhəbbəti,

Ah bu qəfil görüş kaş olmayaydı.

Mənim gözlərimdə eşqin həsrəti,

Sənin gözlərində yaş olmayaydı.

Bu isə unudulmaz Tofiq Bayramın bir bənd şeiridir.

Tofiq Bayram 1991-ci il aprelin 19-da vəfat edib, Bakının Əmircan kəndində dəfn olunub.

Hər iki böyük sənətkarın ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.12.2024)

Rubrikanı Könül aparır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır. 

Bu gün sizlərə Badımcan, pomidor, bibər dolmasının hazırlanma qaydasını təqdim edəcəyik. 

Nuş olsun!

 DÜSTUR:

§ Ət – 117 qr

§ Badımcan – 140 qr

§ Pomidor – 130 qr

§ Bibər – 30 qr

§ Soğan – 20 qr

§ Müxəşşər – 42 qr

§ Quru mərzə – 10 qr

§ Ağ reyhan – 10 qr

§ Yağ – 20 qr

§ Duz – 4 qr

§ İstiot – 0,05 qr

Xörək əlavəsi:

§ darçın – 0,2 qr, qatıq – 70 qr, sarımsaq – 2 qr

HAZIRLANMASI:

Badımcan soyuq suda yuyulur, saplaq tərəfi kəsilir, bıçaqla içi oyu- lur, duzlu suda içi təmizlənib, duz və istiot əlavə olunur. Bolqar bibəri yu- yulur, baş tərəfi qapaq kimi kəsilir, pomidorlar yuyulur, baş tərəfi qapaq kimi kəsilib, içi təmizlənir.

Içlik üçün: qoyun və ya mal əti qiymələnir, bişirilir. Soğan qızardı- lır, üzərinə ət, ayrıca bişmiş, noxud ləpəsi əlavə olunur. Duz, istiot, quru mərzə, ağ reyhan vurulur.

Badımcanlar yüngülcə sıxılaraq suyu çıxarılır, pomidor, bibər və badım- canlar iç ilə doldurulub bişirilir. Dar- çın, sarımsaq və qatıqla süfrəyə verilir.

Bu xörəyi zövqə görə bəzən bi- bərsiz də bişirirlər, yəni badımcan- pomidor dolması kimi.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.12.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Bizim siyasətçilər Domokl qıllncı və Qordi düyünü problemlərini həll edə bilmirlər. Halbuki, bu çox asandır. Domokl qılıncını götür və Qordi düyününü parçala.

2.

Görəsən Bəşər ƏSƏDin faciəsinə ƏSƏD Cahangir də təəssüfləndimi? 

3.

-Vətəndaş müttəhim, insan imkan daxilində düzgün yaşamağa çalışmalıdır.

-Vətəndaş hakim, vallah imkan yoxdur.

4.

Kəndirbazın menyusuna:

Kəndir üzəriylə gedərkən asqırma. Əks halda “sağlam ol” kəlmələrini eşitməyə bilərsən.

5.

Bir dəfə HƏMİN O tanınmış millət vəkilinə deyirlər ki, get 4x3 şəkil gətir. 

Millət vəkili sual edir:

-12 dənə şəkil sizin nəyinizə lazımdır?

@sərtyel

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.12.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı PORTAL AKADEMİYASInda növbəti, üçüncü abituriyent kurslarına davam edir. Həyatda necə uğur qazanmalı, hədəfi necə seçməli, hədəfə doğru necə irəliləməli, necə lider olmalı – bu sayaq suallar hər birinizi düşündürür, bilirik. Onlara PORTAL AKADEMİYASI məşğələlərinə qatılmaqla çavab tapacaqsınız. Rubrikanı millət vəkili, motivasiya spikeri, yazıçı Əlibala Məhərrəmzadə aparır.                           

Ta qədimdən filosoflar, yazıçılar, dövlət xadimləri uğur barədə, məqsəd və hədəfə çatma yolları barədə fikirlər söyləmiş, rəy bildirmişlər. Bu söylənilənlərdən ən qiymətliləri aforizim halını almış, tarixin sınağından çıxaraq bu günə qədər gəlib çıxmışdır.

Bu aformzmləri elə bircə dəfə oxumaq insana bəs edir ki, fikir təlatümlərindən qopub müəyyən qərarları qəbul etsin, özünə lazımi keyfiyyətlər aşılasın, uğura, məqsədə doğru gedən düz yolu tapıb inamla, qətiyyətlə irəliləməyə nail olsun. Bu cür kəlamlardan bəziləri, düşünürəm ki, uğura doğru yolunuza işıq tuta bilər. Odur ki, məşğələlərin başlanğıcında uğur barədə aforizmlər seçməsi verməyi məqsədyönlü hesab edirəm.

Beləliklə, növbəti 10 aforizm:

7.

Səndən hərəkət, məndən bərəkət.

Azərbaycan atalar sözü

Uğurun yol yoldaşı nizam-intizamdır.

Çin atalar sözü

Qələbə günü yorğunluq hiss olunmaz.

Fars atalar sözü

Uğuru həzm edə bilmək uğursuzluğun başlanğıcıdır.

İtalyan atalar sözü

İnsan heç vaxt uğurdan doymaz.

Yunan atalar sözü

Məqsədə yaxınlaşmaq hələ onu əldə etmək demək deyil, çünki məqsədə bir addım qalmış, heç cür adlaya bilməyəcəyin uçuruma rast gələ bilərsən.

L.Blanki

Məqsədi böyük olan iş böyük sayıla bilər.

A.Çexov

Həyatda başlıca məqsəd xoşbəxtlik olmalıdır, əks halda, qəlbinizin atəşi kifayət qədər gur yanmayacaq, hərəkətverici qüvvə lazımınca güclü olmayacaq və nəticədə siz öz məqsədinizə tam nail ola bilməyəcəksiniz.

T.Drayzer

Məqsəd yoxdursa, heç nə eləmirsən; məqsəd kiçikdirsə, böyük işlər görə bilmirsən.

D.Didro.

Məqsədlərimizi gerçəkliyi nəzərə alaraq müəyyənləşdirməliyik.

R.Emerson

Şəkildə: D.Didro

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(16.12.2024)