Super User
ÜÇ POETİK YARPAQ – “Ürəyimi məşəl etdim...”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının üç yarpaq rubrikasında sizlərə Təranə Dəmirin şeirlərini yarpaq-yarpaq təqdim edirik.
***
Qeybdən bir səda gəldi,
Kimsə adımı çağırdı.
Yüyürdüm adıma sarı,
Büdrədim, durdum, yıxıldım,
Adıma çata bilmədim.
Ürəyimi məşəl etdim,
Hamı yığıldı başına.
Hərə bir daş atıb qaçdı,
Gücüm çatmadı daşıma,
Dadıma çata bilmədim.
Əlim özümdən üzüldü,
Asılıb qaldım gümandan.
Ümid etmədim sabaha,
Qərq oldum keçmiş zamanda,
Vaxtıma çata bilmədim.
Sevgini dayazda tapdım,
Dərində tapmadım, neynim.
Tanrını Göydə axtardım,
Yerində tapmadım, neynim,
Baxtıma çata bilmədim.
BİR BİBİM VARDI...
Baxışlarından ayrılıq,
Ayaqlarından yorğunluq tökülən,
Kirpiklərindən daş asılan,
Əllərinin qabarında illərin ağrıları göynəyən,
Səsində kimsəsizlik hönkürən,
Bəxtində təklik ulayan bir bibim vardı.
Üstündə əsərdi xatirələrin,
Xəyallarında yaşayardı bəxtəvərliyi.
Hıçqırıqları içində boğulardı,
Gecələrdi sirdaşı.
Əli Yerdən üzüləndə Göydən yapışardı,
"Allaha şükür" - deyərdi hər kəlməbaşı.
Boynunda gəzdirərdi dərdlərini,
Yerə qoymazdı.
Suya da, dənə də özü qaçardı,
Heç kimə qıymazdı.
Səssiz, səmirsizdi,
Qalsız, qeybətsizdi.
Barmağı üzük, qulağı sırğa görməzdi.
Yaylıq altında gizlədərdi saçlarını,
Bir dəfə ürək açıqlığı ilə hörməzdi,
Əli gəlməzdi.
Ovucları Tanrıya uzalı,
Dili dualıydı.
Kimsəyə deməzdi ürəyindən keçənləri,
Abırlı, həyalıydı.
...Qışı sevməzdi.
Soyuqdan göm-göy göyərən
əllərini nəfəsiylə isidərdi.
Sirrini heç kimə verməzdi,
Şeytandan qorxardı.
Yapışardı dərdlərinin ətəyindən,
Göyün altında, yerin üstündə tək-tənha vurnuxardı,
Qaçardı, yıxılardı, durardı,
Bir bibim vardı...
***
Körpə ayaqları yer tutmur hələ,
Hələ ki, divardan tutub yeriyir.
Yorğun atasının ovuclarında
Qanayan qabardan tutub yeriyir
Oynaya bu uşaq, gülə bu uşaq,
Hələ ki, düşməyib çölə bu uşaq.
Hələ xəbərsizdi ölüm itimdən,
Hələ gözlərində sevinc yaşayır.
Ana qucağıdı Vətən sandığı,
Hələ ki, yükünü Vətən daşıyır,
Hələ çox batacaq külə bu uşaq.
Gələndən, gedəndən öpüş payı var,
Hiylədən, nifrətdən keçməyib hələ.
Bir tikə çörəkçün el qapısında
Tənədən, töhmətdən keçməyib hələ,
Hələ çox düşəcək dilə bu uşaq.
Hələ ki, divardan tutub yeriyir,
Hələ ki, qabardan tutub yeriyir,
Ayağı altında yer qaçır hələ.
Laylası yerində, nazı yerində,
Oynaya-oynaya dil açır hələ,
Çöldən xəbərsizdi hələ bu uşaq,
Hələ çox dəyəcək yerə bu uşaq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(28.02.2025)
Torpağa baş əy... - Mübariz Cəfərlinin hekayəsi
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə Mübariz Cəfərlinin hekayəsi təqdim edilir.
...Rüstəm sağlıq deməyə başlayanda Aydınla Hikmət yeməkdən əl götürüb diqqət kəsildi, mən isə bu sağlığı çox eşitmişdim, bilirdim ki, Rüstəm içəndə həmişə eyni şeyi danışır.
- Deməli, məsələ beləydi, dava başlayan kimi atam işindən-gücündən əl çəkib getdi müharibəyə. Heç bir həftə keçməmiş ölüm xəbəri gəldi... - bu arada süfrə arxasındakılar ona xoş gəlmək üçün, həm də nəzakət xətrinə yavaşcadan: "Allah rəhmət eləsin", - desələr də, natiq sağ əlini yuxarı qaldırdı, yəni sözümü kəsib mənə mane olmayın. - Basabas illərdi də, Şura hökuməti dağılmışdı, ermənilər də fürsətdən istifadə eləyib Qarabağda at oynadırdı. Nə isə, atam öləndən sonra ailəmizin bütün yükü düşdü mənim çiynimə. Evin böyük oğlu idim axı... On beş-on altı yaşım vardı, düz-əməlli məktəbə də getmirdim, səhərdən-axşamacan bazarda ona-buna kömək eləyib beş-üç manat çörəkpulu qazanırdım. Söz vaxtına çəkər, bir gün, elə bu vaxtlar idi, payızın son ayı, qaralan havadan elə qaramat yağırdı, bazardan əl-ayaq yığışırdı, tərs kimi həmin gün mənə iş buyuran olmamışdı, bircə manat da qazanmamışdım. Ümidsiz-ümidsiz ürəyimdə Allaha yalvarırdım ki, heç olmasa, evə bir-iki çörək almaq üçün pul yetirsin, evdəkilər ac yatmasın. Bu dəm səliqəli geyinmiş, çal saçlı, nazik saqqallı bir kişi bazarın tualetindən çıxıb əli ilə məni çağırdı. Sevincək kişinin qabağına qaçdım. Kişi birbaşa mətləbə keçdi: "Ay bala, indicə tualetə girmişdim, pulqabım cibimdən sürüşüb düşdü deşiyə. Gəl, sən mənim o pulqabımı ordan götür, mən də səni razı salım". Mən bir anlığa donuxub qalsam da, çar-naçar, əlacsız-əlacsız, könülsüz-könülsüz razılaşdım. Həlbət ki... Əlacı olan könüllü bu işə necə gedər? Acığından onu bu işə sövq eləyənə gücü çatmasa belə, kişinin dalına bir təpik ilişdirib tüpürər dabana, qaçıb çıxar aradan... Mənsə... - azca ara verib qulaq asanlara baxdı, boğazını arıtlayıb davam elədi. - Nə isə, tualetə girdim, bazar ayaqyolusu məlumdu ki, nə kökdə olar, ancaq yaxşı ki, içəridə heç kəs yox idi, pulqabını məlum yerdə görəndə bir anlığa neyləyəcəyimi bilmədim, ürəyim qalxdı, istədim doğrudan-doğruya qaçıb gedəm, ancaq elə o dəm evdəkilər gözümün qabağına gəldi. Qollarımı çırmaladım, yavaş-yavaş əyilərək, iyrənə-iyrənə əl atıb bulaşıq dəri pulqabını götürəndə onun üstünə qonub uyumuş iri, yaşıl milçək vızıltı ilə uçdu, xarab olduğundan heç vədə bağlanmayan, suyu səhərdən-axşamacan şırıltı ilə axan divardakı krantın altında, bumbuz, soyuq suda həm əllərimi, həm dəri pulqabını yaxşı-yaxşı yudum. Barmaqlarım qıpqırmızı qızardı, soyuq sümükləriməcən işləyib əllərimi keyləşdirdi. Portmanatı, əllərimi qolları yamaqlı gödəkçəmə silib birtəhər qurulamaq istədim. Bayıra çıxıb pulqabını kişiyə verdim, kişi də portmanatı açıb ordakı pulların arasından birini nimdaş, bozumtul gödəkçəmin döş cibinə basdı, elə bil istəmirdi ki, təsadüfən əli-əlimə toxunsun. Mən çörək almağa qaçdım. Çörək alıb sevinə-sevinə evə gedəndə birdən qəhər məni boğdu: "Ay Allah, mənə çörəkpulu yetirəcəkdinsə, nə səbəbə zir-zibilin içini eşələməyimi rəva gördün, axı sən çox qüdrətlisən, başqa cür göndərə bilməzdin ruzimi?" - fikirləşdim, evə çatanacan biixtiyar zar-zar ağladım. İndi də sizə deyirəm ki, əgər o göydəki kişi... - qəhərlənib şəhadət barmağını tavana tuşladı, - sizə yox yerdən bir tikə çörək yetirirsə, şadlığınıza şitlik eləməyin... Necə deyirlər onu, həmişə göylərə şükür elə, torpağa baş əy...
Bu yerdə Hikmət dilini dinc saxlaya bilmədi:
- Alə, söz danışdın də, tualet belə gəldi, pulqabı belə getdi, nə bilim, zir-zibil, qoy çörəyimizi rahat yiyək, iyrəndirmə bizi, sən lap keflənmisən, baş əyməli o qədər cibidolu vəzifə sahibi var ki... Torpağa baş əyməklə nə cib dolar, nə qarın... Bəs balalarımızı necə dolandıraq?..
Aydın qəhqəhə çəkdi.
- Düzdü!.. Yüz faiz!..
Rüstəmin danışmaq həvəsi öldü:
- Mən nahaq yerə başıma gələni hər qammaza söyləyirəm... - əlindəki qədəhi süfrəyə qoyub əyləşərək acıqlı-acıqlı dedi. - Gərək çörəyi çörəkçiyə verəsən, zər qədrini zərgər bilər...
Gördüm vəziyyət qəlizləşir, Rüstəmə dedim ki, hirslənmə, zarafatdı eləyirik, dur gedək, eyvanda bir siqaret çəkək. Sağ olsun, əsəbiləşsə də, dərinə gedib sözümü yerə salmadı. Baxma ki, masanın üstündə də külqabı vardı, bayaqdan Hikmətlə Aydın elə içəridə siqaret tüstülədirdi.
Həm də sağlıq deyənin yadına düşmədi ki, mən siqaret çəkən deyiləm. Deyəsən, həqiqətən, keflənmişdi...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(28.02.2025)
Hər il fevralın 26-sı gələndə adım çəkilir, ancaq mən hər gün Xocalıyam! - ESSE
Fariz Əhmədov, Naxçıvan televiziyasının baş redaktoru, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Naxçıvan təmsilçisi
O gecə ölümün soyuq əlləri şəhərimin hər küçəsinə toxundu. Şəhər ağ örpəyə bürünsə də, niyəsə o gecə yağan qar hamını yandırdı. Əsas da xocalılıları. Nə az, nə çox, düz 33 il!
İztirabla yaşanan o 33 ilin üstündən o qədər fəsillər ötsə də, o qar heç kəsi dondurmadı. Səssiz, küysüz, göz görə-görə yandırdı.
O qarlı bəmbəyaz gecəyə anidən qaranlıq çökdü. Qanın qaranlığa çökdüyü kimi. O gecə əllər silahlı, dillər yalan dolu, gözlər mərhəmətsiz, vicdan susmuş halda gəldilər. İlk sakinlərimə qıydılar. Ölən öldü, itən itdi, lazım olanı əsir götürdülər. Təkcə məni sağ buraxdılar. Bütün acılarımı qucağıma verərək. Süngülənmiş körpə, gözsüz qoca, hamiləykən bətni kəsilmiş ana, mərd oğullar. Mən bunlara şahid oldum. Bu səslər düz 33 ildir, qulaqlarımda. Amma indi heç kim qalmayıb ki, danışam, ağlayam, fəryad edəm…
Evlərim yandı, divarlarım çökdü, sakinlərim o gecə yerin-göyün bütün fəryadını qopardı. Bu fəryadıma kimsə gəlmədi. Sanki göydə o gecə qulaqlarını o səsə qapayıb, yer gözlərini yummuşdu. Mənim üçün can verən hər kəs canından oldu, bir məndən başqa. Amma bu yaşamaq deyildi. Bu düz 33 il susmuş şəhərin pıçıltıları idi.
Mən Xocalıyam – ağlayan, fəryadsız qalan, amma heç vaxt təslim olmayan Xocalı! O gecə mənim nələr çəkdiyimi heç kəs duymadı, heç kəs hiss etmədi. Dünyada heç bir şəhərin başına mənim qədər qar yağmadı.
O gecə nələrə şahid olmadım mən. Ölən anasının üstünə yıxılan uşağın qara qorxuyla baxışlarını, qoca kişinin əlləri ilə torpağı necə qazdığını, bəlkə, kimsə xilasa gələr deyə. Ölüm belə amansız olmamışdı heç zaman. Dünya isə bu ədalətsizliyə düz 33 il susdu.
Bilmirəm hansı dərdimi danışım, hansı yaramı açıb göstərim. Məni duyan, hiss edən varmı? Mən bir şəhər idim – körpələrin gülüşü, anaların laylası, qocaların xeyir-duasıyla dolu bir şəhər. 1992-ci ildən isə torpağım qanla yoğruldu, tarixə qırğınla yazılmış bir haray oldum. Düz 33 il!
Bilirsiniz indi məni ən çox nə göynədir? Unudulmaq… Hər il fevralın 26-sı gələndə adım çəkilir, ancaq mən hər gün Xocalıyam. Hər səhərimi o qış gecəsində açıram, hər gecəmi qar üstündə can verən körpələrimin fəryadıyla bağlayıram. Düzdür, illər ərzində mənə sahib çıxanlar, haqqımı tələb etməyə çalışan şəhərlər oldu. Amma unutdular ki, Xocalı təkcə şəhər deyil, həm də vicdan məsələsidir. Mən danışdıqca dünyada susanlar varsa, deməli, hələ də o gecənin qaranlığı davam edir. Mən fəryad etdikcə qulaqlar kar, gözlər kor olursa, deməli, zülm hələ də davam edir. Məni unutmayın! Məni unutmayın ki, bir daha heç bir yerdə Xocalı yaşanmasın.
Mən Xocalıyam… Talandım, yağmalandım, dağıdıldım, qan gölündə boğuldum. 613 övladımı gözlərimin önündə qətlə yetirdilər – 106 ana, 63 körpə, 70 ahıl. 1275 övladımı əsir etdilər, 150-si hələ də qaranlıq taleyin içində itib-batıb, 8 ailəm yer üzündən silindi, 25 uşağım həm anasız, həm də atasız qaldı, 130 körpə yetimliklə sınandı. 487 canım, 76 balam ömürlük əlil oldu. Artıq hiss edirəm fəryadım unudulmasın deyə xatirəm əbədiləşdirilir.
Düz 33 il dünyadan yanlız ədalət istədim, qisas yox.
Mən yenə buradayam. Mən – Xocalı. Bir zamanlar qan içində boğulan, fəryadsız qalan, külə dönən Xocalı. Amma indi fərqliyəm… 3 ildir, yenidən nəfəs alıram. Vaxtilə atası tərəfindən qaçırılaraq yaşadılan, indi isə atası yaşdatorpağına qayıdan sakinlərimin şən gülüşlərini eşidirəm. Mən yenidən laylalar deyirəm körpələrimə. Yenidən onları yola salıram bağçaya, məktəbə, evə.
Bir zamanlar bu gün çox üşüyərdim. O qarda donan körpələri, anaların göz yaşlarını gizlətməyə çalışan torpağımı xatırlayardım. Amma bu gün qar yenə yağır… Və bu dəfə o, faciənin yox, qayıdışın, qələbənin, azadlığın başına yağır.
İllərlə məni susdurmağa çalışdılar. Dilimi kəsdilər, gözümü kor etdilər. Diri-diri basdırdılar. Lakin bilmədilər vətən torpağından pay olmaz. Hər daşımın altında bir yarımçıq hekayə, hər küçəmdə bir itkin ad yazıldı. Amma bu xalq məni unutmadı. Mənim fəryadım susmadı. Bir gün geri qayıdacaqlarını dedilər, mənə söz verdilər. Və o sözü yerinə yetirdilər!
Azərbaycanın gücü ilə mən yenidən doğuldum. İndi azadlığın nəfəsi küçələrimi yenə isidir, bayrağım yenə səma ilə görüşür. Şəhidlərimin, şahidlərimin ruhu rahatdır artıq!
Mən daha kədərli yox, azad Xocalıyam! Daha fəryad etməyəcəm, çünki bayrağım dalğalanır, gülüşlərim solmur. Mən ədalətini özü tapan Xocalıyam! Mən yenidən yaşayan, yenidən nəfəs alan Xocalıyam!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
“Badam çiçəyi” – “Xocalıya ədalət!” kampaniyasının simvolu!
Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Xocalı soyqırımının 33-cü ildönümü ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan Könüllülərinin iştirakı ilə “Badam çiçəyi” – “Xocalıya ədalət!” beynəlxalq kampaniyasının simvolu canlandırılıb.
Bu kampaniyada BDU könüllərindən jurnalistika fakültəsi üzrə də iştirak edən tələbələr olub.
Onların adını sizə təqdim edirik:
Nigar Xəlilli,
Ayşən Səlimova,
Asiman Vəliyeva,
Aysel Mirzəyeva,
Ləman Mahmudlu.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
“33 İl Şəhid Qismində” adlı panel görüş keçirilib!
Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Azərbaycan Respublikasının Gənclər Fondunun dəstəyi, “Gənclərin Maarifləndirilməsinə Dəstək” İctimai Birliyi və “Gənc Könüllülər” İctimai Birliyinin birgə təşkilatçılığı ilə Xocalı soyqırımı şəhidlərinin əziz xatirəsinin anılması məqsədilə “33 İl Şəhid Qismində” adlı panel görüş keçirilib.
Tədbir zamanı “Gənclərin Maarifləndirilməsinə Dəstək” İctimai Birliyinin sədri Aynurə Ələkbərli və “Gənc Könüllülər” İctimai Birliyinin sədri Ayxan Allahverdiyev çıxış edərək, şəhidlərin xatirəsinin daim uca tutulmasının vacibliyindən, gənclər arasında vətənpərvərlik ruhunun gücləndirilməsinin əhəmiyyətindən bəhs ediblər.
Panel görüşdə faciəvi hadisələrin şahidi olan və yaxınlarını itirən şəxslər çıxış edərək, o acı günlərdə yaşanılanlardan, mənfur düşmənin əməllərindən, qəhrəmanlarımızın şərəfli döyüş yolundan, onların misilsiz fədakarlıqlarından danışıblar. Onlar öz xatirələrini bölüşən zaman hal-hazırda şəhid ailələrinin ürəklərində yaşadığı qürurdan söz açıblar. Onların söylədiyi hər bir cümlə şəhidlərimizin əbədiyaşar qəhrəmanlar olduğunun bir daha sübutu olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
Xocalı- Jurnalistika Fakültəsinin müəllimlərinin gözü ilə
Nigar Həsənzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Ötən gün -26 fevral Xocalı faciəsinin anım günü ilə əlaqəli olaraq BDU-nun Jurnalistika Fakültəsinin JK-095A və JK-097A qruplarında fəlsəfə elmləri namizədi, dosent Sima Rəhimovanın "Jurnalist etikası və kommunikasiya mədəniyyəti" dərsinin mühazirəsinin müəyyən hissəsi "Xocalı"ya həsr edilib.
Tələbələr bu faciəyə- Xocalıya Jurnalistika Fakültəsinin Müəllimlərinin Gözü ilə baxıblar.
"Xocalı Jurnalistika Fakültəsinin müəllimlərinin gözü ilə" başlıqlı bu dərsdə BDU-nun Jurnalistika fakültəsinin dekan müavini Samir Xalidoğlu və publisist, filologiya elmləri doktoru, BDU-nun professoru, Azərbaycan Respublikasının Əməkdar jurnalisti, Prezident təqaüdüçüsü Qulu Məhərrəmli də iştirak edib. Qulu Məhərrəmli bu faciə haqqında və öz xatirəsindəki başı bəlalı, ancaq indi azad olan Xocalımız haqqında öz fikirlərini və yaşadıqlarını bölüşüb. O bildirib ki, Xocalı mövzusu onun üçün də xüsusi bir mövzudur:
"Ona görə ki bu hadisələr baş verməmişdən təxminən bir ay yarım əvvəl mən Xocalıda ezamiyyətdə olmuşam. Xocalının tarixi də çox qədimdir.
Xocalı faciəsi niyə baş verdi? Biz o dövrün hadisələrini təhlil edəndə tarixə yanaşmamız necə olmalıdır?
Fransızlarda bir pilləkən effekti var. Bu o deməkdir ki, siz pilləkəndə gəlirsiz, bir adamla üzbəüz çıxırsınız, o sizə nəsə deyir gedir ,ancaq siz ona nə deyəcəyinizi bilmirsiniz. Lakin pilləkan başına çatanda deyirsiniz ki, gərək ona bunu deyərdim. Bu dəhşətli bir şeydir. Və tarix bunu sevmir. Tarix şərt şəkilçisini sevmir. Xocalı hadisəsi elə bir dövrdə baş verdi ki, çox mürəkkəb hadisələr gedirdi. Faktiki olaraq SSRİ dağılırdı. Ayrı -ayrı respublikalar yaranırdı. Azərbaycan da həmin respublikalar kimi öz müstəqilliyini elan etdi. Hadisələr ciddi şəkildə gedirdi. Ermənistan bu hadisələrə çox ciddi şəkildə hazırlaşırdı. İndi bəzən başlayırlar tarixdə olan bəzi hadisələri ,bəzi edilənləri ittiham etməyə. Bir-iki vicdansız tarixçi tapırlar ki, bu hadisələri konteksdən ayırır. Biləsiniz ki, 1918-ci il AXC qurulanda bir qülləmiz belə yox idi. Amma həmin dövrdə mənfur düşmənin güclü diviziyaları var idi, çox ciddi hazırlaşırdı. Ona görə heç bir hadisəni tarixdən çıxarıb günün gözü ilə qiymət vermək olmaz. Hətta Xocalı faciəsi baş verəndə belə onu başqa cür təqdim edirdilər.
Mən onda AZTV-də işləyirdim. Bəzilərinə ezamiyyətə getməyi təklif etdilər. Hərə bir bəhanə ilə imtina etdi, çünkü hamı orada vəziyyətin ağır olduğunu bilirdi. Bizə təklif olundu. Biz getməyə razılaşdıq. Dedik ki, gedəcəyik Xocalıya, oradan da Şuşaya. Şuşadan da bir neçə reportaj edim, sonra geri qayıdarıq. Getdik... 3 nəfər idik - operator Vaqif, rejissor Adil, bir də mən. Ağdama qatarla getdik. Həmin günü uça bilmədik, gecəni orada qaldıq. Orada Qarabağa yardım qərargahı fəaliyyət göstərirdi. Bizi Xocalıya onlar göndərməli idi. Qərargahda Əhəd Kərimovla görüşdük. Onu çoxdan tanıyırdım. Vertolyot düzəldi, getdik Xocalıya. Vertolyota minəndə diqqətimi cəlb edən hamının gözünün içində o qorxunu görməyim idi. Az adam gedirdi, hamını seçmək olurdu. Adamların gözündəki o qorxu heç yadımdan çıxmır. Biz uçanda dekabr ayı idi. Ondan da bir ay qabaq Qarakənddə vertolyot vurulub, bizim hökumət adamları terror nəticəsində qətlə yetirildi. Ona görə də vertolyota minmək böyük risk tələb edirdi. İnsanların gözündəki qorxu da bu səbəbdən idi.
Xocalıya çatdıq, vertolyotun pilotu soruşdu ki, axşam qayıdacaqsınız? Dedim ki, bizim burada bir neçə yerdə çəkilişlərimiz var. Hələ bir neçə gün buradayıq. İşlərimiz bitəndən sonra qayıdacağıq. Bizim Xocalıya gəlişimizin əsas məqsədi vəziyyəti real, olduğu kimi çəkmək və televiziyada göstərmək idi. Çünki o vaxt Xalq Cəbhəsinin sədri Əbülfəz Elçibəy bəyanat verdi. Bəyanatda göstərdi ki, Xocalı tam mühasirədədir, nəqliyyat yoxdur, əhali qorunmur, müdafiə olunmur. Yəni, hökumət ora lazımi qayığını göstərə bilmir. Yadımdadır ki, Məmməd Murad sədr olaraq dedi ki, orada nə varsa, doğrunu çəkin. Həmin tapşırıq bizi çox ruhlandırdı. Olanları çəkib olduğu kimi göstərmək istəyirdik. Orada millət vəkili Elman Məmmədovla görüşdük, hamı silahlı idi, Elman müəllim də hərbi geyimdəydi. Düzü, bizi bir az köntöy qarşıladılar. Təbii ki, bu bizə xoş gəlmədi. Amma camaatın qəzəbli olmağının səbəbini başa düşürdük. Hamı gileylənirdi,
vəziyyətdən narazı idilər. Deyirdilər ki, Bakıda bizi unudublar, burada yiyəsiz qalmışıq. Orada çəkilişlər aparmağa başladıq. Çəkilişlərimizi hardasa iki günün içərisində tamamladıq. O vaxt Milli Ordu təzə idi, onun bir "vzvodu" vardı. "Vzvodun" rəhbəri Aqil Quliyevlə görüşdük. Aqil Quliyev Xocalı hadisələrində qətlə yetirildi və sonradan "Milli Qəhrəman" adı aldı. Orada bir özünümüdafiə dəstəsi vardı - bu işlərə də Tofiq müəllim rəhbərlik edirdi, gecələr növbə çəkirdilər. Deməzdim ki, mükəmməl müdafiə sistemi vardı. Adamlar yüngül silahla özlərini qorumağa çalışırdılar. Çox şikayətləndilər, nə dedilərsə, hamısını kinolentlə yazdıq. İndi geri qayıtmaq üçün vertolyot yoxdur. Əsgərandan yol kəsildi, yalnız hava yolu vardı. Beləliklə, biz yeni ili Xocalıda qaldıq. Demək olar ki, aralıqda qaldıq. Adamlar bizə əl tutmağa çalışırdılar. Orada maliyyə şöbəsinin müdiri vardı - Sahib müəllim, bizi evinə dəvət elədi. Onun evində qalırdıq. Gündüzlər çəkiliş edirdik, daha çox Xocalı Aqrosənaye İdarəsinin binasında qərargah saldılar, gündüzlər orda olurduq. Əsgərlərlə söhbətimiz yaxşı tuturdu. Gecələr Sahib müəllimgildə olanda arada AzTV-yə baxırdım. Görürdüm ki, həqiqətdən uzaq məlumatlar verirlər. Xəbərlərdə reallıq görünmür, yalançı pafos var. Məsələn, Xocalıda un yox, camaat yemək sarıdan əziyyət çəkir. Amma Xocalıdan bir az aralı olan Ağcəbədidə "Ət bayramı” keçirilir və bunu da "Xəbərlər”
proqramında hay-küylə təqdim edirlər. Onda dərk elədim ki, insanın bədənində bir əza ağrıyır, amma bunu kimsə hiss eləmir. Onda içimdən belə bir hiss keçdi ki, ekrana çıxan, xəbər verən adam heç vaxt yalan danışmamalıdır. Yalan millət üçün fəlakətdir. Beləliklə, hardasa yanvarın 8-nə kimi orada qaldıq. Hər gün gəlib poçtla əlaqə saxlayırdıq ki, bizi oradan çıxarmağa nail olsunlar. Amma alınmırdı. Eyni zamanda, Xocalıda gecələr çəkilişlərimizi aparırdıq. Xüsusən Xocalı aeroportunu gözləyən polislərlə yaxşı münasibətimiz vardı. Onlarla söhbətlər aparırdıq, məktəbdə olurduq, oranın ağsaqqalları ilə görüşürdük. Demək olar ki, qısa müddətdə biz də xocalı sakini olduq.
Yadımdadır, bir polis kaitanı vardı, Əlif Hacıyevin müavini idi. Çox cəngavər insan idi. Bizi mühafizə edirdi, tövsiyə edirdi: "Kənardan binokldan baxırlar, sizin gəlmə adam olduğunuz dərhal bilinir. Ona görə çox görünən yerdə dayanmayın. Sizi snayperlə vurarlar”.
3-4 gün orda qalandan sonra insanın içində ölüm hissi də adiləşir və heç nədən qorxmursan. Orada çox hadisələrlə qarşılaşdıq. Belə bir fürsət yarandı ki, bizi yola salmaq olar. Gəncəyə gedən rus əsgərlərinin vasitəsi ilə
Əsgərandan keçib Ağdama keçə bilərik. Göyüş müəllim vardı, deyəsən şəhər sovetinin sədri idi. O, təklif etdi, biz də mahiyyəti bilmədən razılaşdıq. Necə olursa-olsun, Bakıya qayıdıb, materialları yayımlamaq lazımdı. Biz tankın içinə oturanda Aqil Quliyev gəldi. Soruşdu ki, hara gedirsiniz? Deyəndə ki, Bakıya, etiraz elədi, dedi ki, sizi qoymaram ruslarla gedəsiniz. Onlara etibar yoxdur,
gedəcəksiniz, sizi Əsgəranda girov qoyacaqlar. Avtomatı çəkdi ki, bu maşına minə bilməzsiniz, sizin üçün təhlükə var. Bir-iki gündən sonra vertolyot gəldi. Adam çox idi. Hamı gəlmək istəyirdi. Amma deyəsən belə bir göstəriş verildi ki, yerli əhali ordan çıxmasın. Vertolyot gəldi, biz bir çalalıq yerdə mindik. Əsgərlər bizi güclə mindirdi. Orada da qeyri-adi bir hadisə baş verdi. Vertolyot qalxanda vurmağa başladılar. Hiss edirdik dəyir, hay-küy qalxdı ki, indi vuracaqlar, vertolyot patlayacaq. Pilot uca səslə qışqırdı ki, narahat olmayın. 50-100 metr qalxandan sonra təhlükə sovuşdu.
Bakıya qayıdandan sonra Vasif Babayevin rejissorluğu ilə geniş veriliş də hazırladım. Xocalıda olarkən qeydlər apardığım bloknotu bu günədək saxlayıram. Bəlkə nə vaxtsa yenə lazım olacağını düşünürəm... "
Və sonda müəllim, tələbələrinə savadlı, təhsilli olmağı tapşırdı".
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
Bu gün Əli Vəliyevin doğum günüdür
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu yazıçını qısa necə təqdim edərik? Azərbaycan Sovet yazıçısı, sosializm realizminin görləmli nümayəndəsi, kommunizmin bədii ədəbiyyatda təbliğatçısı.
Əli Vəliyev 1901-ci il fevralın 27-də Yelizavetpol quberniyasının Zəngəzur qəzasının Ağdü kəndində anadan olmuşdur.
1925-ci ildə Kommunist Partiyası sıralarına daxil olmuşdur. 1925–1928-ci illərdə Kürdüstan qəzasında müxtəlif vəzifələrdə çalışmışdır. Yay pedaqoji kurslarında təhsilini artırmış və Şuşada orta təhsil haqqında diplom almışdır.
1928-ci ildə Azərbaycan Dövlət darülfünunun pedaqoji fakültəsinin tarix-ictimayyət şöbəsinə daxil olmuşdur.
1942–1945-ci illərdə “Kommunist” qəzetinin redaktor müavini işləmişdir. 1945–1950-ci illərdə “Kommunist” qəzetinin məsul redaktoru vəzifəsində çalışmışdır.
1950–1954-cü illərdə Azərbaycan Yazıçılar İttifaqının məsul katibi vəzifəsində işləmişdir. 1954–1959-cu illərdə "Azərbaycan" jurnalının məsul redaktoru vəzifəsində çalışmışdır.
Nasir Əli Vəliyev 2 fevral 1983-cü ildə Bakı şəhərində vəfat etmişdir.
Kitabları:
1. Nənəmin cəhrəsi
2. Qarlı dağlar
3. Dostlar
4. Ordenli çoban
5. Qəhrəman
6. Sübut
7. Cəbhə hekayələri
8. Gülşən
9. Çiçəkli
10. Turaclıya gedən yol
11. Anaqız
12. Bir cüt ulduz
13. Bir cüt tərlan
Mükafatları
1. "1941–1945-ci illərdəki Böyük Vətən müharibəsində şərəfli əməyə görə" medalı
2. "Qırmızı əmək bayrağı" ordeni
3. "Əmək veteranı" medalı
4. "Qızıl qələm" mükafatı
5. "Xalq maarifi əlaçısı" döş nişanı
6. "Qızıl oraq" mükafatı
7. "Azərbaycan SSR xalq yazıçısı" fəxri adı
8. "Oktyabr inqilabı" ordeni
Allah rəhmət eləsin!
Amin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
BİR DİREKTOR, BİR ŞAGİRD layihəsində Yəhya Abbasov və Aylin Kərimli
“Ədəbiyyat və İncəsənət” portalının media dəstəyi ilə Azərbaycan Ədəbiyyat Fondunun Bakı Şəhəri Üzrə Təhsil İdarəsi ilə birgə keçirdiyi “Bir direktor, bir şagird” adlı layihəsinin məqsədi nümunəvi məktəblərimizi, istedadlı şagirdlərimizi üzə çıxarmaq, onların ədəbiyyata olan marağına diqqət yönəltməkdir.
Hazırda təqdimatda 244 nömrəli tam orta məktəbdir.
Layihəni təqdim edir: Ülviyyə Əbülfəzqızı
DİREKTOR:
Yəhya Müseyib oğlu Abbasov 1959-cu ildə Ermənistan Respublikasının Basarkeçər rayonunun Kəsəmən kəndində anadan olmuşdur. 1975-ci ildə Kəsəmən kənd orta məktəbinin 10-cu sinfini bitirmişdir. 1975-ci ildə Gəncə Dövlət Pedaqoji İnstitutuna daxil olmuş, 1980-cı ildə həmin İnstitutun Fizika-Riyaziyyat fakültəsini bitirmiş və təyinatla Goranboy rayonunun Qaradağlı kənd orta məktəbində müəllim kimi pedaqoji fəaliyyətə başlamışdır. 28 aprel 1984-cü ildə Goranboy rayon Xoylu kənd sovetinin katibi və sonradan sədri vəzifəsinə seçilmiş, 01 sentyabr 1987-ci ildən 1998-ci ilin yanvar ayınadək Xoylu kənd orta məktəbinin direktoru vəzifəsində işləmişdir. Bir neçə çağrış Goranboy rayon XDS -nin deputatı seçilmişdir. 1988-1993-cü illərdə Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü uğrunda gedən döyüşlərdə iştirak etmişdir, müharibə vetranıdır. 12 yanvar 1998-ci il tarixindən Binəqədi rayon Təhsil Şöbəsində inspektor vəzifəsində işləmişdir.
23 dekabr 1999-cu il tarixinən Binəqədi rayon Əsəd Ələskərov adına 244 saylı tam orta məktəbin direktoru vəzifəsində işləyir. Eyni zamanda 6 fevral 1999-cu il tarixdən 30 noyabr 2012-ci il tarixədək 8 saylı Binəqədi Birinci Seçki Dairəsinin sədri vəzifəsində işləmişdir.
3 dekabr 2008-ci ildə "Müasir məktəb təhsilinin sosial fəlsəfi problemləri” mövzusunda dissertasiya işi müdafiə etmiş, Fəlsəfə doktoru alimlik dərəcəsini almışdır. Təhsil sahəsində xidmətlərinə görə 2010-cu ildə Təhsil Nazirliyinin Kollegiyasının qərarı ilə "Qabaqcıl təhsil işçisi "adına layiq görülmüş, 2011-ci ildə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin Sərəncamı ilə “Tərəqqi medalı" ilə təltif olunmuşdur. Beş kitabın və müxtəlif vaxtlarda yerli və xarici mətbuatda çap olunmuş 18 elmi məqalənin müəllifidir.
1999-ci ildən Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvüdür. Müharibədə iştirakına görə Azərbaycan QMƏVŞAİB-in İdarə Heyətinin 10.02.2016 cı il 02 №-li qərarına əsasən "FƏDAİ", 11.11.2016-cı il 10№-li qərarına əsasən "VƏTƏN NAMİNƏ" ,”BÖYÜK ZƏFƏR”, “MİLLİ ORDU -100”medalları ilə təltif edilmişdir. Azərbaycan Qarabağ Müharibəsi Əlilləri Veteranları və Şəhid Ailələri ictimai birliyinin İdarə Heyətinin 12 №-li 03.11.2017- il tarixli qərarına əsasən "Vətənpərvərlik İşində Xidmətlərinə görə" medalı ilə təltif edilmişdir.
ŞAGİRD:
Kǝrimli Aylin Ziya qızı 7 sentyabr 2012-ci il tarixindǝ Bakı şǝhǝrindǝ anadan olmuşdur.
İncəsənətə marağı olduğundan 2016-2019-cu illǝr arası rǝqs ilǝ mǝşğul olmuşdur.
2018-ci ildǝ Bakı şǝhǝri Binǝqǝdi rayonu Ə.Əlǝskǝrov adına 244 saylı tam orta mǝktǝbin I sinfinǝ daxil olmuşdur.
2022-ci ildǝ Quba şǝhǝri Hacıbaba Əliyev adına 1 saylı tam orta mǝktǝbdǝ tǝhsilini davam etdirmişdir.
2023-cü ildǝ 6 ay ǝrzindǝ rus dilinin sǝrbǝst şǝkildǝ danışığı vǝ qrammatikasını öyrəndiyi üçün diplom ilǝ tǝltif olunmuşdur.
2024-cü ildǝ 6-cı siniflǝr üzrǝ keçirilǝn monitorinqdǝ region üzrǝ yüksǝk nǝticǝ toplamışdır.
Hal-hazırda 244 saylı tam orta mǝktǝbin VII sinif şagirdidir.
ESSE:
Müasir dövrümüzün üstünlüklǝri vǝ fǝsadları
Mǝn bu gün sizǝ müasir dövrümüzün üstünlüklǝri vǝ fǝsadları haqqında esse tǝqdim edǝcǝyəm. Ümid edirǝm ki, bu barǝdǝ düşündüyüm fikirləri sizǝ aydın şǝkildǝ çatdıra bilǝrǝm. Gǝlin, ǝvvǝlcǝ dövrümüzün üstünlüklǝrindǝn bǝhs edǝk. Mǝnim fikrimcǝ, yaşadığımız zamanın ǝn üstün cǝhǝti insanların tǝhsilinin, elminin, biliyinin inkişaf etmǝsi üçün yaranan şǝraitdir. Şǝrait dedikdǝ nǝyi nǝzǝrdǝ tuturam? Əlbǝttǝ ki, bizǝ verilǝn sǝrbǝstliyi, oxumaq imkanlarını, bizǝ kömǝk olan kitabları vǝ ǝn önǝmlisi, süni intellekti nǝzǝrdǝ tuturam. Texnologiyanın sürǝtlǝ inkişafı ilǝ hǝyatımızın müxtǝlif sahǝlǝrindǝ yeniliklǝr müşahidǝ olunur. Bunların biri dǝ süni intellektin tǝhsilimizdǝ oynadığı roldur. İlk öncǝ süni intellektin ǝn gözǝl cǝhǝti budur ki, süni intellektin kömǝyi ilǝ fǝrdi şǝkildǝ öyrǝnmǝ imkanına sahib oluruq. Vǝ nǝzǝrǝ alsaq ki, bu imkanların bir çoxu bizim valideynlǝrimizin ǝlindǝ olmayıb, lakin buna baxmayaraq onlar bu şǝraiti bizǝ yaradıb.
Mǝnim fikrimcǝ, bu hökmlǝrdǝn sonra nǝticǝ çıxarmalıyıq ki, valideynlərimizin vǝ müǝllimlǝrimizin bizǝ yaratdıqları bu imkanlardan sǝmǝrǝli şǝkildǝ istifadǝ etmǝli vǝ onların ǝmǝyinin qarşılığını verib onları sevindirmǝliyik.
Növbǝti hissǝdǝ isǝ dövrümüzün fǝsadları haqqında danışacağıq.Tǝbii ki, ǝn başda bunlara iqlim dǝyişikliklǝri, biomüxtǝlifliyin mǝhvi, torpaq su vǝ hava çirkliliyinin artması, torpaq eroziyası vǝ canlıların mǝhvi daxildir.
Bǝşǝr inkişaf etdikcǝ, oksigen ehtiyatımız azalmağa başlayır. Lakin tǝǝssüflǝr olsun ki, karbon qazı isǝ çoxalmağa doğru gedir. Milyonlarla avtomobillǝrdǝn çıxan zəhərli qazlar qazanxanalardan, zavod-fabriklǝrdǝn çıxan zǝrǝrli maddǝlǝr bu fǝsadlara sǝbǝb olan ǝsas amillǝrdǝndir. Dizel daxiliyanma mühǝrrikini ixtira edǝrkǝn, gǝlǝcǝk ekoloji pozğunluğun bünövrǝsi qoyulmuşdur. Bu proseslǝrin ǝksǝrinin tǝmǝli 20-ci ǝsrdǝn qoyulmağa başlamışdır. Ekoloji vǝziyyǝtin dözülmǝz hala gǝlmǝsi, ozon qatının mǝhvi vǝ oksigen qazının çox-çox azalması zǝncirvarı olaraq digǝr fǝsadlar törǝdǝcǝkdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
Ağdam Teatrında Xocalıya həsr olunmuş tamaşa
Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qarabağ təmsilçisi
Xocalı faciəsinin 33-cü ildönümünə həsr olunmuş Ağdam Dövlət Dram Teatrında nümayiş olunan tamaşa Nemət Tahirin “Gecə yarısı dönüş” əsəri əsasında hazırlanmışdır.
Tamaşanın quruluşçu rejissoru Kərim Həsənov, rəssamı Qönçə Həzizadə, musiqi tərtibatçısı Elşən Cəfərov, rejissor assistenti Ceyhun Yusifovdur.
Tamaşada rolları teatrın aktyorları Elmir Uğurlu, Nuranə Əliyeva, Elman Məhərov, gənc aktyorlarımız Zərifə Ağayeva və Rüstəm Məmmədov ifa ediblər.
Xocalı faciəsi təkcə Azərbaycan xalqının deyil, bütün bəşəriyyətin yaddaşında qalmalı olan bir tarixdir. Bu faciəni unutdurmamaq, gələcək nəsillərə ötürmək və ədalətin bərqərar olması üçün mədəniyyət və incəsənət böyük rol oynayır. Ağdam Dövlət Dram Teatrının təqdim etdiyi “Gecə yarısı dönüş” tamaşası da məhz bu missiyanı yerinə yetirərək, Xocalı faciəsinin ağrı-acısını bir daha cəmiyyətin diqqətinə çatdırdı.
Bu cür tamaşalar xalqımızın milli kimliyini və tarixi yaddaşını yaşatmağın ən təsirli yollarından biridir. Xocalı şəhidlərinin ruhu qarşısında baş əyərək, onların xatirəsini daim yaşadacağımızı bir daha sübut edən bu tamaşa gələcək illərdə də teatr səhnələrində öz layiqli yerini tapacaqdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
REDAKSİYANIN POÇTUNDAN – Fəxri Müslümün şeirləri
Hörmətli “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının rəhbərliy!
Aşağıdakı şeirlərimi portalınızın səhifəsində görmək mənim üçün qürurverici olardı.
Hörmətlə: Fəxri Müslüm
Gözəldi
Ucalar arzular üzü göylərə,
Göylərin örpəyi, şalı gözəldi.
Zirvələr şahlığın baş tacı kmi,
Yaşıl yamacları, yalı gözəldi.
Bu yer də, bu göy də, iç-içə bağlı,
Ömür də, ya ruha, ya heçə bağlı,
Keçən karvanına, ya köçə bağlı,
Getdiyi cığırı, yolu gözəldi.
Üzü Tanrı dağa söz çiçək açar,
Köhnə ocaqlarda köz çiçək açar,
Könül qönçələnib gül-çiçək açar,
Elə, çeşid-çeşid xalı gözəldi.
Ömür dərviş ömrü, gün gəlib keçər,
Başından qədərsiz dən gəlib keçər,
Duman gəlib keçər, çən gəlib keçər,
Nə yaxşı, əhvalı, halı, gözəldi.
Leyləyi, Qu quşu gölə tələsər,
Dərə də, yazağzı selə tələsər,
Arı da çiçəyə, gülə tələsər,
Pətəkdə kəhraba balıgözəldi.
Ucalar arzular üzü göylərə,
Göylərin örpəyi, şalı gözəldi.
Zirvələr şahlığın baş tacı kmi,
Yaşıl yamacları, yalı gözəldi.
Damın kipriyiylə yaş məzələnir
Çox şükür şaxtana, qarına, Tanrım,
Ömür təzələnir, yaş təzələnir.
Sirri yaxasında lal olan dağda,
Ulu qayalarım, daş təzələnir.
Günüm-güzaranım içimdən keçir,
Min illik binəmdən, köçümdən keçir,
Nə yaxşı, sapsağlam seçimdən keçir,
Nə yaxşı, könlümüz, baş təzələnir.
Yollar da gözləri çəkib aparır,
Candan qəm, kədəri söküb aparır,
Qarın süfrəsinə büküb aparır,
Bayırda-bacada qış təzələnir.
Ağarır dünyanın qaranlıq üzü,
Bu yerin, torpağın şoranlıq üzü,
Qar üstə parlayır Ayı, ulduzu,
Sevgi mələyində qaş təsələnir.
Cəngi havası var havada bu gün,
Yatammır quşlar da yuvada bu gün,
Köz-közə qarışıb sobada bu gün,
Satılda, qazanda aştəzələnir.
Əsgərmi, zabitmi sınağa tutub,
Borannı alnına, yanağa tutub,
Kürkünü ağardıb yamağa tutub,
Ordum sayıq-sayıq, huş təzələnir.
Külək tütək çalır camdan aşağı
Şaxta da bərkiyib candan aşağı,
Sallanıb buzlar da damdan aşağı,
Damın kipriyiylə yaş məzələnir.
Çox şükür şaxtana, qarına, Tanrım,
Ömür təzələnir, yaş, təzələnir.
Sirri yaxasında lal olan dağda,
Ulu qayalarım, daştəzələnir.
Bu şaxta Bakının öz havasıdı
Bakının qışı da qəribə qışdı,
Bu qış, Gədəbəyin yaz havasıdı.
Atların örüşdə çölləmə vaxtı,
İlahi göylərin boz havasıdı.
Qar yağdı-yağmadı, çöl üzə gülər,
Tanrının küləyi, yel üzə gülər,
Yer-yurda hazırca, bel üzə gülər,
Şumun sığal üstə iz havasıdı.
Dağlar xoşallanar, yal xoşallanar,
Bizi gözləməkdən yol xoşallanar,
Buzov, Dana qıran gülxoşallanar,
Çillənin bahara naz havasıdı.
Bulaqları, sanki payız oxuyar,
Qıraq-bucağı da yarpız qoxuyar,
Salxım söyüd sayaq hər buz oxuyar,
Şeir havasıdı, söz havasıdı.
Baltanın kəsəri odunu tutmaz,
Yadı vurub Allah, adınıtutmaz,
Bu şaxta, dağların badını tutmaz,
Bu şaxta Bakının öz havasıdı.
Bakının qışı da qəribə qışdı,
Bu qış, Gədəbəyin yaz havasıdı.
Atların örüşdə çölləmə vaxtı,
İlahi göylərin boz havasıdı.
Dəfn edin
Ölərsəm, qibləm də, gündoğanadı,
Sol çiynim üstündə sola dəfn edin.
Günəşə, ya Aya üzüm yön alsın,
Al-əlvan yamaca, yala dəfn edin.
Ömür dərviş ömrü, bir bilən olsun,
Dərdimi Tanrıyla, ya bölən olsun,
Karvan da, ya gedən, ya gələn olsun,
Elə, yol ağzına, yola dəfn edin.
Bu qiblə ruhumu göyə daşıdı,
Şamanın duası,
Odu, ocağıyla, közlə yaxşıdı,
Ruhun da urvatı sazla yaxşıdı.
Sarı simlərinə, telə dəfn edin.
Dönsün Tanrı dağa, dönsün, azanı,
Ulusdan yaddaşa Tanrı yazanı,
“Dərvişi” çaldıqca Türkün ozanı,
İncə xallarına, xala dəfn edin.
Min ilin yükünü,
Kürəyə vermişəm, belə vermişəm,
Ömrümü, günümü,
Özüm ağlayıb da, özüm dərmişəm,
Taleyin atını kəsə, sürmüşəm,
Onun yalmanına, yala dəfn edin.
Şər-şəvə sevmədim, şəri sevmədim,
Kür-Arazı sevdim, kürü sevmədim,
Havası çatmayan yeri sevmədim,
Obaşın mehinə, yelə dəfn edin.
Könül xana-xana xanalanıbdı,
Quş da dəryasında sonalanıbdı,
Çırpına-çırpına,
Daha son sahilə qanad salıbdı,
Yovşanlı, yosunlu gülədəfn edin.
Ölərsəm, qibləm də gündoğanadı,
Sol çiynim üstündə sola dəfn edin.
Günəşə, ya Aya üzüm yön alsın,
Al-əlvan yamaca, yala dəfn edin.
Qarışıq
Bulud qat bağlayıb göyün üzündə,
Yerlə göy birləşib boran qarışıq,
Ağarıb dünyanın üzü də biraz,
Dağlı, daş kəskli, aran qarışıq.
Ağaclar şax durub üzü dumana,
Sanki meydan alıb üzü zamana,
Səsləyir ocaqlar ulu şamana,
Yaşıdım, sirdaşım, sıram qarışıq.
Havalar canımdan cin olub keçir,
Vaxt da irəlləyib ün olub keçir,
Ağarmış başımda dən olub keçir,
Ağrılı, acılı, yaram qarışıq.
Qumrunun, sərçənin səsi kəsilib,
Sanki civil-civil pəsi kəsilib,
Qapqara tüstünün hisi kəsilib,
Dam-daşı qarışıq, tavan qarışıq.
Bulaqlar ağzını açammır hələ,
Çaylar da sel olub qaçammır hələ,
Şahin gözə dəymir uçammır hələ,
Dolaşır kölgəm də, toran qarışıq.
Salavat alına, qaşa yeriyir,
Min illik yaddaşa, yaşa yeriyir,
Bərəkət torpağa, daşa yeriyir,
Min bir budaq olmuş Turan qarışıq.
Yaşa etibar yox dalanda, tində,
Səki də, sürüşkən, qar kündə-kündə,
Çəkilib Ay-ulduz, çəkilib Gün də,
Dərirəm gözümə qarmaqarışıq.
Bulud qat bağlayıb göyün üzündə,
Yerlə göy birləşib boran qarışıq,
Ağarıb dünyanın üzü də, biraz,
Dağlı, daş kəskli, aran qarışıq.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(27.02.2025)
