XATİRƏLƏRDƏ YAŞAYAN BABƏK OSMANOĞLU – OSMAN SARIVƏLLİNİN OĞLU

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının poştuna Sənətşünaslıq elmləri doktoru, professor, Qaziantep Universiteti Türk Musiqisi Dövlət Konservatoriyasının müəllimi, Türk Xalq Musiqisinə Xidmət mükâfatçısı İlqar Cəmiloğlu İmamverdiyevin görkəmli Azərbaycan ədibi, Xalq şairi Osman Sarıvəllinin oğlu Babək Osmanoğluya ithaf etdiyi yazısı daxil olub, yazını təqdim edirik.

Bu misranı xatırlayanda xəyalım bir anlıq keçən əsrin 63-cü illərinə güzar etdi, atam Cəmil Əkbərin Kəlbəcəri ziyarət etdiyi zaman bir xoş təsadüf nəticəsində Dədə Şəmşirlə İstisuda tanış olması ağlıma gəldi. Bir həftəlik bu mübarək gündə ata-oğul səviyyəsində bərq vuran səmimi münasibətləri və bir həftədən sonra ayrılıq anlarında Cəmil Əkbərə “Gedirsən” rədifli xiffət ruhlu şeirini təqdim etmişdi.

Qoydu məhəbbətin qəlbimdə təməl,

Fərhad olub külüng çalıb, dağı dəl!

Hərdən də Şəmşiri yadına sal gəl,

Doluxdurub sənətkarı gedirsən.

Bu misra 60 ildir ki, ömrümə həkk olmuşdur. Dostluğun, səmimiyyətin ekstaz anıdır ki, bu gün də Babək müəllimin anım məqaləsinə başlıq seçdim. Heç unuda bilmirəm bu ayrılığı. Sən demə görüşüb ayrılmaq bir daha görüşmək üçün bir növbəti ümiddir. Fəqət əbədi ayrılıq daha birdə görüşməmək demək imiş əziz oxucularım. Xudahafiz deyəndə bir daha görüşə bilmək ehtimalıya o ola bilir bəzən, ya da bu niyyət gerçəkləşmir heç zaman. Türkiyədə Allaha əmanət ol təbiri isə ya qismət təkrar görüşüb görüşməmək bir də nəsib olarmı görəsən, anlamını ifadə etməkdədir. Həyatda sağ ikən iki dostun cismani olaraq ayrılması səbəbi ilə inş Allah görüşməyi nəsib etsin də deyirlər bəzi məqamlarda. Anadoluda isə qısaca “görüşərik” deyə ayrılırlar. (Son dönəmlərdə isə çağdaş günümüzdə leksikonumuzda yer alan səmimiyyətsiz kəlmə təəssüf ki, daha çox məni əsbləşdirir “Bay-bay” deyildiyi zaman.) Bu ayrılıq təkrar görüşmə ümidini yansıdır. Ən səmimi dostluğun iflasa uğraması isə mənəvi cəhətdən əbədi ayrılığın, haqq dünyasına rəvan olmasının təbil zəngidir mənim nəzərimdə. Bir daha görüşə bilməməkdir, qovuşa bilməməkdir sən demə. Bax beləcə iyun ayının doqquzu gələndə xatirələri birər-birər yadıma düşər, xəyallara dalaram. Bu tanınmış alimimiz haqda daha nə deyə bilərəm deyə dərdlə-qəmlə çuğlaşmış qarışıq fikirlərə qapılaram, dəyərli oxucularım. Çünki Babək Qurbanov fenomeni onu yaxından tanıyanlar üçün, nisgil oldu 2019 ilin martın 28-dən bəri. Anadan olduğu gün isə təəssüf ki, hələ də 26 iyul kimi Vikipediada yer almaqdadır, hətta yanlış olaraq Türkiyədə haqqın rəhmətinə qovuşduğu qeyd edilmişdir.(Əslində isə Bakı şəhərində haqqa qovuşub.İ.İ.)

(Bax: https://az.wikipedia.org/wiki/Bab%C9%99k_Qurbanov_(filosof))

Bir neçə dəfə yetkililərə bu yanlışlığı düzəldə bilməsində imkanlarını səfərbər etmələrini xahiş etsəm də, hələ ki, düzəldilməsinə müvəffəq ola bilməmişəm, nə yazıq ki. Elm cameəsində öz sahəsinin qüdrətli alimi idi, tədqiqatçı idi, gecə-gündüz, usanmadan, bezmədən araşdırma ilə məşğul idi. Yaradırdı, qururdu təzə əldə etdiyi elmi fikirləri ilə. Tələbələrinə əhatəli, dolğun məlumatlar veridi, elmi cəhətdən zənginləşdirməyə çalışırdı vəfalı tələbələrini.

Çünki bir ziya nurunun mənbəsi – günəşi idi Babək Osmanoğlu. İşıq salırdı səxavətlə, təmənnasız, öz atəşində elm yolunda alışırdı daima, yanıb qovrulurdu bilgilərini etibarlı tələbələrinə, məsləkdaşlarına, əhatəsində fəaliyyət göstərdiyi müəllim dostlarına təqdim etmək üçün. Təcrübəsinə dayanaraq doğru yönləndirirdi müdrikanə fikirləri ilə, yol göstəriridi hər kəsə. Hatəm səxalı bir insan idi Babək müəllim. Səmimi sözləri ilə, bilgisi ilə, düşüncələri ilə, elmi ilə. Əsla doymazdı bu məramı ilə. Tələsirdi ki, daha neçə aktual fikirlərini təqdim etmək, ərmağan etmək üçün. Yetişdirdiyi tələbələrdən ilham alırdı, fəxr edirdi, qürurlanırdı. Çünki tayı bərabəri çox az idi Babək müəllimin mən tanıdığım şəxslər pedaqoqlar, sənət aləmində xidmət göstərənlər arasında. Çünki bir gəldi pir getdi, xoş gəldi naxoş getdi, xəstəliyi səbəbi ilə aramızdan ayrıldı, sıramızdan perik düşdü heyif. Sədd heyif deməklə özümü ovutmağa çalışıram. Ovuda bilmirəm təəssüf ki, xatirələr gözümün önündə bir daha cəryan etməkdə, sanki film kimi görüntülü səsləndirilməkdədir minor tonallığında. Səmimi olduğu üçün səmimiyyətini şəxsi münasibətlərdə hər zaman qoruyub saxlamaqda idi. Sözünün dəyərini, qiymətini, kəlməsinin yerini-yatağını bilən idi Babək müəllim. Mənasız sözlərdən çox uzaq idi Babək müəllim. Hər fikrində bir məna bərq vurardı təsirli, ətgiləyici mübarək sözləri ilə yoğrulmuş cümlələri ilə. Çünki məhz yaranışdan belə dünyaya qədəm qoymuşdu, tərbiyəsi, alicənablığı, etikası, səmimiyyəti ilə. Əxlaqın canlı örnəyi idi bizim üçün.Yanında olduğun zaman özümü rahat hiss etməklə yanaşı böyük məsuliyyət daşıyırdım, sözümdə, hərəkətlərimdə. Rəftarıma diqqət etməyə çalışırdım ki, birdən inciyə bilər. Könül aynasını toxunub sındıra bilərəm deyə. Çox həssas olduğu üçün ehtiyatla yanaşırdım, hər kəlməmdə, hər cümləmdə. Qəlbini qıra bilərəm deyə çox ehtiyatla hərlənirdim bir pərvanə kimi zəklı başına, ağıllı başına, zəngin bilgilər xəzinəsinə. Yeri ürəyimizdə boş. Xəyallarım çaşbaş qaldı, fikir və düşüncələrim isə perik düşdü Babək müəllimsiz.

Əsl dost, qardaş həyatda sağ olduğu zaman dəyər verən insanların qəlbində istər-istəməz xatirələrə dönüşür zamanla. Çünki könül xanimanı adlı daxılına damla-damla ülvi anlar yığılıb səf-səf düzülərək hekayəyə dönüşür illərlə. Bu hekayəni səsləndirdikcə bir anlıq gözlərimiz önündə yenidən canlanır olub keçmiş ülvi anlar. Öz-özünə əmin olursan ki, bu dünyada dəyərli insanların əhatəsində yaşamağa dəyərmiş. Çünki mənalı anlar yaşamısan deyə əmin olursan. Peşiman olmursan keçən ömrünə heyfslənmirsən. Babək Qurbanov belə nadir insan idi mənim üçün. Mənim könül dünyamda  unudulmaz izlər buraxıb Babək Qurbanov adında bəni insan övladı. Abırı, həyası, nuru ilə ömrümü naxışladı, türk təbiri ilə desək süslədi, zənginləşdirdi mənəviyyat dünyamı. İndi isə xəyallar ağuşunda yaşamımı sürdürməkdəyəm. Peşiman da deyiləm. Çünki Dədə Şəmşir, Cəmil Əkbər, Babək Qurbanov adında ziyalılıq timsalı, nurlu ağsaqqallarım, böyük ustadlarım, yol göstərənlərim olub. Təməlim Dədə Qorqudsayağı bu müdrik insanların şəxsində  qurulub, mayam onların xeyir duası ilə yoğrulub. Məcazi anlamda onların mübarək əllərindən zəmzəm suyu içib ərsəyə gəlmişəm. Mayam pak, ruhum safdır onların ruhu qarşısında. Ruhları şad olsun Babək müəllim kimi, Cəmil Əkbər kimi, Dədə Şəmşir kimi insanların şəxsində. İnsanlıq təlqin etdilər, xeyirxahlıq aşıladılar qəlbimə. Ruhum onların timsalında zənginləşdi. Pərvəriş tapdı, qanadlandı insanlıq dünyasının asimanında havalandı.

***

 Prof.Dr.Şəhrabanı Allahverdiyeva

 Adıyaman Üniversiterti Fən Ədəbiyyat Fakultəsi

Türk Dili və Ədəbiyyatı Bölümü

«Hörmətli alimimiz professor Babək xoca ilə 2009-cu ildə Osmaniyənin Düziçi rayonunda “Qaracaoğlan Saz Yarışması” günlərində görüşüb tanış olmuşduq.  O vaxtdan ünsiyyətimiz ömrünün sonuna kimi davam etdi. Mən Babək xocaya və İlqar xocaya Gazax şivəsi ilə “qağa” deyirdim. Babək xoca böyük qağam, İlqar xoca isə kiçik qağam idi. Bu söz bizim zonaya aid olduğu üçün çox xoşlarına gəlirdi “qağa”  kəlməsi.  Konfranslarda və  xüsusi günlərdə telefonla mütəmadi olaraq əlaqə saxlayıb hal-əhval tuturduq. Babək xocanın səliqəli, ütülənmiş qəşəng  libasını, qara qaşlarının altında gülər üzünü, mənalı baxan qara gözlərini heç vaxt unutmuram. Onları (professor İlqar Cəmiloğlu ilə  birlikdə) bir neçə dəfə çalışdığım Adıyaman Universitetinə də seminar vermək üçün dəvət etmişdim. Hər gəldiklərində ürəyimdə unudulmaz xatirələrlə iz salırdılar. 2 mart2017-ci il tarixində Universitetimizdə Xocalı Soyqırımı ilə bağlı konfrans təşkil etmişdim. Hazırlıq işləri tamam olduqdan sonra məruzəçilər səhnəyə çıxdılar. Tədbir 14.00-da başladı. Sözün giriş qisminə başlamışdılar ki, 14.07-də  qəfildən 5,5 bal gücündə zəlzələ hadisəsi baş verdi. (Adıyaman zəlzələ bölgəsi olduğu üçün ara-sıra 4-5 bal gücündə zəlzələlər olur.) Zəlzələnin təsiri ilə bütün zal bir anda boşaldı. Hamı canını xilas etmək üçün “yarışa girib” özlərini həyətə atırdılar.  Bu minvalla zalda bir neçə azərbaycanlı müəllim qaldı. Buna rəğmən Babək xoca səhnədə oturub Xocalı ilə bağlı soyqırımı anlatmaqda davam edirdi. Bu zaman rektorluqdanəmr gəldi ki, “səhnəni təcili boşaldın!”  Amma Babək xoca ilk çıxışcı olaraq Xocalı qətliamını anlatmaqda davam edirdi.  Az  sonra işıqlar söndürüldü və Gaziantep Konservatoriyasından dəvətli məruzəçilər çıxışlarını yarımçıq bitirmək məcburiyyətində qaldılar. Babək müəllim və İlqar müəllim rektorluqdan gələn əmrə əsasənseminarını tamamlamadan çarəsiz qalıb universitetin kampüsünə çıxdılar. Babək xoca bu səbəblə də belə dedi: “Elə bir nitq söylədik ki, yer, göy titrədi, zəlzələ baş verdi” deyərək zarafatla bu olayı dəyərləndirdi.Babək xoca ilə hər dəfə görüşəndə ​​onun yumoristik, zarafatyana söhbətləri ilə qəlbimiz sevinir, könlümüz şad olurdu.Babək müəllimlə bağlı xatirələrim bitib tükənməzdir. Onunla tanış olduğumu ömrümün əlamətdar günü kimi dəyərləndirirəm. Babək müəllimlə  eyni gündə, 9 iyunda anadan olduğum üçün istər-istəməz hər zaman nurlu üzü, səmimiliyi, təbiiliyi ilə xəyalımda canlanaraq qəlbimdə yaşayır. Allah rəhmət eləsin, məkanı cənnət olsun qohumum, böyük qağam Babək Osmanoğluna.»

***

Prof. Dr. Cengiz Alyılmaz

Bursa Uludağ Universiteti Fən -Ədəbiyyat Fakültəsinin müəllimi,

Türk Dil Qurumu Elmi Komitəsinin üzvü

 «Fanatik çalışması ilə Türk dünyasının birliyi vəbütövlüyü yolunda fövqəladə qeyrət sərf edən, bütün çətinliklərə rəğmən qələm fəaliyyətinibir an dayandırmayan, Prof.Dr. Babək Osmanoğlu Qurbanov, Azərbaycanın yetişdirdiyi məşhur estetikçi, filosof, musiqişünas, sənətkar təbiətli, şair ruhlu alimlərdən biridir. Əsl Azərbaycan Türkü olan professor Babək Osmanoğlu xalqımıza ərməğan etdiyi orijinal, tədqiqatları və fundamental elmi əsərləri ilə Türk dünyasının nadir şəxsiyyətlərindən biri olmaqla, öz ölkəsində eləcə də qardaş Türk Cümhuriyyətlərində böyük hörmət qazanmışdır.»

***

 Dosent Səhər Atmaca (Zəngilanlı)

Sənətşünaslıq namizədi, Qəhramanmaraş Sütçü İmam Universiteti,

Gözəl sənətlər fakultəsi musiqi bölümü, dekan yardımcısı

  «Sənət dahisi, elm fanatiki: Babək Qurbanov.

 Dövlətlərin mədəniyyəti, incəsənəti, ədəbiyyatı onların yetişdirdiyi sənətkarların fantaziyası, ürəyi, biliyi alıntəri ilə ərsəyə gələn möhtəşəm əsərlərini ağır maliyə vəsaiti ilə ucaldılmış abidələr kimi dəyərləndirirəm. Bu sənətkarlar yaşadıqları müddətdə lazımi dəyəri görməsələr də, dünyalarını dəyişdikdən sonra vətəni, xalqı üçün etdikləri savab əməlləri, xidmətlər ilə meydana çıxmağa başladı. Babək Qurbanov istər Azərbaycanda, istərsə də Türkiyədə Ərzurum Atatürk Universitetində və Qaziantep Universitetində musiqi və estetika mövzusunda oxuduğu mühazirələrlə minlərlə tələbə, onlarla magistr və doktorant yetişdirmiş xalqımızın iftixar etdiyi əsl elm xadimi idi. 2017 ilində 25-29 aprel tarixində  Niydə Ömər Xalisdəmir Universitetində keçirilən beynəlxalq simpoziumda Babək müəllimlə daha yaxından tanış olmaq fürsəti əldə etdiyim üçün özümü bəxtəvər hiss edirəm. Çox yardımsevər, gülərüz və sevgi dolu ruha, qəlbə  sahib əsl pedaqoq olduğunu deyə bilərəm. Dəyərli müəllimim professor Babək Qurbanovun yoxluğunu hər zaman qəlbimdə hiss etməkdəyəm. Allah rəhmət eləsin, məkanı cənnət olsun.»

***

Mehmet Nizaməddin Xəznədar / Hüquqşünas

     «Mən Prof.Dr. Babək bəyi  Prof. Dr. İlqar İmamverdiyevin vəsiləsilə 2014-cü ilin əvvəlində tanımışam. İlk tanıdığımda qəlbimə yatdığını hiss etdim. Maraqlıdır ki, mən onu daha çox səmimiyyəti və təbii bir insanolması ilə özüm üçün kəşf etmişdim.  Bu nurlu insan həyatım boyu mənim tanıdığım saysız-hesabsız insanlardan çox fərqli idi.  Bəziləri üçün deyirik ki, görünüşündən, ədəb-ərkanından bir növ zadəganlıq, üz-gözündə nəciblik yağırdı.  Babək  bəy məhz belə bir şəxsiyyət idi. Onun gözləri aydın, işıqlı və düşüncəli olması ilə diqqətimi çəkmişdi. İlk görüşümüzdə qəlbimiz bir-birinə yatmışdı. Musiqiyə olan hədsiz dərəcədə marağımı görüb bir dəfə söhbətimiz əsnasında: “Nizaməddin bəy əgər istəsən sənə skripka alətində çalmağı  öyrədə bilərəm!..” –demişdi. Cavabında dedim ki, mən fortepiano çalmaq istyirəm. Tez-tələsik yanlış qərar verdiyimə görə bu gün belə özümü tənbeh etməkdə, peşimançılıq hissiləri keçirməkdəyəm. Babək xoca kimi tanınmış mütəxəssisdən skripka dərsi alıb bu aləti yetərincə çala bilmək az işdirmi bəyəm?

Onunla ilk dəfə qarşılaşan adamda belə bu insan haqqında nəsə bir fərqli keyfiyyətin olduğunu sezməmək mümkün deyildi. Həmin an anlaşılırdı ki, ziyankarlıq adı verilən, şər deyilən məfhumun kənarından belə keçməmiş, pis niyyətdən, qara fikirlərdən tamam uzaq bir nurlu insan olmaqla yanaşı söz-söhbətlərindən ziyalı olmasını, alimliyini, əsl nəcabətliliyini kəşf edirsən.  Bu səbəbdən qətiyyətlə belə demək olar: Bu şəxs bu və ya digər səbəbdən dolayı heç kimə ziyankarlıq edib zərər verə bilməz! Edə bilmədiyi üçün də pislik haqqında nə düşünə bilər, nə də kimsələrə əsla pislik edə bilməyi bacarar!

Onun şər işlərlə heç işi olmazdı, amma haqsızlıq və ədalətsizlik onu bir an da olsa tərk etmədi ömrünün son ilində. 15-20 illik xidmət göstərdikdən sonra işdən azad olma səbəbi ilə veriləcək təzminat haqqını  ala bilmədi ki, mübtəla olduğu xərçənk xəstəliyinin müalicəsi üçün məsrəflərini bir qədər qarşılasın. Babək xocaya bu problemi çözmək, ona kömək edə bilmək məramı ilə könüllü olaraq vəkillyin vəzifəsini öz üzərimə götürdüm və işi Türkiyə Ali Məhkəməsinə göndərdim. Fəqət Ali Məhkəmə konstitusiya qanununun tələblərinə uyğun deyil, zid qərarını verib təsdiq etdi. Mənim gözəl ölkəmdəki xoşagəlməz, neqativ hallar təssüf ki, Babək müəllimdən də yan ötüşmədi.  Məhkəmə işi yekunlaşmağa doğru yxınlaşdığı zaman təssüf ki, Babək xocanın daha həyatda olmadığını İlqar xocadan öyrənib çox kədərləndim. Bu dünyadan naümid, nigaran getdi. Ali Məhkəmənin verdiyi yekun rəd qərarını səhətinin ağır olduğu vaxt öyrənə bilmədi.

Babək bəyin bir görüşümüz məqamında mübarək əlləri ilə  imzalayıb mənə verdiyi Vaseh Şabranlının “Dirilik və zaman” adlı şeirləri, fortepiyano üçün “Əsərlər məcmuəsi”  və “Çoxsəsli musiqinin unudulmazları” adlı üç kitabına baxıb bir anlıq xəyallara dalıram. Nə gözəl günlərimiz, anlarımız olub Babək bəylə, deyə xatirə dolu düşüncələrlə baş-başa qalıram.Gərgin zəhməti ehtiva edən hər üç kitab onun dünyaya baxışının xülasəsi və əksi kimidir. Mümkün olduğu qədər zərif, tamamilə insani, bəstəkarlara aid əsərlərini, hətta müzakirə kontekstində ən kiçik duyğu və ya düşüncəni belə gözardı etməyərək, özünəməxsus bir üslubla Babək Qurbanov səriştəsi ilə geniş həm də  peşəgarcasına təhlil etməyə çalışıb.  Bir sözlə, əsl estetikçi, üstəlik estetika, fəlsəfə və ədəbiyyatı bir məcrada birləşdirən həssas duyumlu bəstəkar təbli bir ürək sahibi idi!

Babək bəylə həyat yolumuzun bir məcrada kəsişməsi mənim üçün necə də gözəldir, unudulmazdır ülvi xatirələrin işığında. Sizi tanımağmla iftixar etdim.  Bu görüşümüz mənim üçün həmişə və  şərəfli olaraq xoş xatirlərəmidə ülvi pak, əziz, nurlu qalacaq Babək bəy! Çünki yaşadığın bu fani həyatda öz şəxsində pak,təmiz, saf bir ziyalılıq simvolu olmuşsan əzizim Babək bəy. Nurlar içində uyuduğun mübarək məkanın cənnət, ruhun şad olsun, əziz qardaşım!»

***

Rəssam Məhəmməd Əliyev

Sənətşünaslıq namizədi,

Qaziantep Universitetiinin Gözəl Sənətlər Fakultəsi

«Prof. Dr. Babək Qurbanovla  2011-ci ildə Qaziantep Universitetində tanış olmuşuq. O, təvazökar xasiyyəti ilə ilk baxışdan tanış olduğu insanlarda xoş təəssüratlar buraxıb. Deyə bilərəm ki, bu ziyalılıq nümunəsi, indiyə qədər gördüyüm ən keyfiyyətli intellektual biliyə sahib zəkalı bir insan idi. O, əllidən artıq kitab və yüzlərlə elmi məqalələr yazıb. Yazı dili aydın, səlist olduğu qədər, zəngin və peşəkar idi ki, oxuyarkən heyrətlənməmək mümkün deyildi. Bu gün təəssüf ki, aramızda yoxdu. Hərdən yadıma düşəndə ​​darıxıram, kədərlənirəm, qəmlənirəm. Məkanın cənnət olsun möhtərəm insan.   Allah rəhmət eləsin qiymətli Babək müəllim. Hər zaman nurlu xatirən ürəyimizdə daima yaşayacaq ey nəcib, əziz insan.»

***

 Seda Yalman (Mandollu)

 İnönü Universiteti / aspirant

«Bakalavr illərimin ən gözəl vaxtlarını onun sinfində, zəngin elminin işığında keçirdiyim hörmətli müəllimim Prof.Dr. Babək Qurbanov hər zaman gülərüz,  insanlara dəyər verən vətəvazökar şəxsiyyəti ilə təkcə mənim yox, bütün tələbə yoldaşlarımım və onu tanıyan müəllimlərin qəlbində ülvi məhəbbətlə yer tutur.Babək xocamı ilk dəfə Gaziantep üniversitetinin Türk Musiqisi Dövlət Konservatoriyasının birinci sinfində təhsil aldığım ildə eyni zamanda çalışdığım “Evrensel sənət mərkəzi”nə Prof.Dr. İlqar İmamverdiyev ilə birlikdə qurumumuzu ziyarət edərkən görüb, təpsiyə düzdüyüm armudu stəkanda iki çay gətirdiyim zaman tanış olmuşdum. Məktəbimizdə belə qiymətli dəyərlərin olduğunu biləndən sonra onları ziyarət etməyə başladım. Yazıb-yaratdıqları onlarla elmi və bədii əsər qarşısında, bu dərəcədə mütəvazi və səmimi olan bu iki qiymətli şəxsiyyətlərin mənə qarşı səmimi, doğru-dürüst münasibətləri həyatımda dərin insani hisslər oyatdı. Təhsil illərimdə Babək müəllimlə və İlqar müəllimlə olan tələbə-müəllim ünsiyyətimin dəyərini zaman keçdikcə mən indi daha yaxşı anlamaqla birgəhəm də bəxtiyarlıq hissi iləyaşamaqdayam.

Dörd il boyunca ud alətinə böyük həvəslə yanaşmağıma vəsilə olan, məni daima inamımı artıran, saatlarla məşqlərimdə yol göstərərək yardım edən, yorulanda isə inci dəyərindəki nəsihətləri ağlıma gələn bu qiymətli xocalarıma hər zaman minnətdaram. Bakalavr dövründə Babək xocamla birgə çalışmalarımız çox, ülvi xatirəlırim  yetərincə qəlbimə sirayət etmişdir. Onun əsərlərini dinləmək və ud alətində bənzərsiz hisslərlə müşayiət etmək xüsusi şərəfdir mənim üçün. Onun elmi, dünyaya, sənətə baxışını hər zaman dərslərində ən ön cərgədə dinləməklə, dərin mənalı fikirlərinə yaxından aşina olmuşam. Təəssüf ki, dəyərli müəllimimizin 2019-cu ildə əbədiyyətə qovuşması qəlbimdə, ruhumda dərin bir boşluq hissiləri yaratdı. O ağrılı-acılı matəm günündən sonra onun qiymətli elminə, düşüncəsinə, biliyinə, dərin təfəkkürünə, hikmətli söhbətinə həsrət qaldığım bir insanın yoxluğunu böyük kədərlə hiss etdim. Əziz müəllimimə cənabi Haqdan rəhmət diləyirəm. Məkanı cənnət olsun.»

***

Eda Özdemir Kürümlüoğlu

Gaziantep Konservatoriyasının III kurs tələbəsi

  «Gaziantep konservatoriyasının müəlimlərinin iftixar etdiyi professor, doktor Babək Qurbanovla görüşmək, bu məşhur pedaqoqun tələbəsi olmaq mənə nəsib olmasa da, onu tanıyan müəllimimizin dilindən xoş xatirələrlə zəngin fikirlərini öyrəndikcə çox heyfslənirəm. Tələbə olduğum üçün Babək xocanın bilik və təcrübələrindən faydalanmağı çox  istərdim. Elmə, fəlsəfəyə, sənətə bu qədər önəm verən bu qədər dərin savadlı müəllimi itirdiyimiz üçün çox kədərlənirəm. Kaş onun həyat və bilik fəlsəfəsindən bəhrələnəydik. Allah rəhmət eləsin.»

Babək Osmanoğlu ilə bağlı iki baməzə xatirə

İlk xatirəm Ərzurum Atatürk Universitetində çalışdığımız günləri yansıtmaqdadır, qiymətli oxucularım.

·     «Lojmanda birlikdə qaldığı 16 Azərbaycanlı müəllimlər arasında üç tanınmış rəssamlarımız da var idi - Elmaz Mehdioğlu, Fikrət Həşimov, Görüş Babayev adında. Bir-iki aydan bir araya gəlib məclis başında görüşüb söhbətləşmək ehtiyacı olduğu zaman yekdilliklə qərar verib Babək müəllimi özlərinə ağsaqqal seçərdilər. Babək müəllim də bu vəzifədə olduğu zaman, hər dəfə məclisi uğurla idarə edə bilmək üçün digər məsləkdən olan alimlərlə yanaşı hər bir rəssamımız üçün dəyərli fikirləri ilə, onları xidmətləri ilə vəsf edərək şəninə xoş sözlər deyərdi. Fəqət məclisin sonunda hiss edərdim ki, bizim rəssamlar nədənsə narazı qalardılar. Sonralar anladım ki, Babək müəllim masa arxasında söylədiyi hər bir rəssamımız haqda olan özət halındakı qiymətli sözlər onlara azlıq edir. Onların hər birinin şəninə geniş nitq gərəkirmiş. Daha çox fikirlər tərənnüm etməli imiş sən demə Babək müəllim. Müxtəlif vaxtlarda təşkil olunan, Azərbaycanlı sənət adamlarımızın cəm olduğu bu məclisdə bir neçə dəfə bu halların olduğunun şahidiyəm. Günlərin birində yenə də məclis düzəldilməsi, alimlərimizin bir araya gəlməsi ehtiyacı olduğu zaman məclisi idarə etmək üçün Babək müəllimdən xahiş etdilər. Nə isə etraz bir fayda vermədi. Axır ki, çar-naçar razı oldu. Məclisin ən başında əyləşmiş Babək müəllim keçən dəfə olan narazılığın bu dəfə təkrar olunmaması səbəbi ilə əlini süfrəyə uzatmadan öncə rəssamlarımıza belə bir müraciət etdi. “Xasiyətnamənizi özünüzlə gətiribsinizmi?”. Hər kəs bu sual qarşısında bir anlıq çaş-baş qalaraq heyrət etdilər. “Bu nə sualdı ay Babək müəllm?”. Cavabında fikrini belə əsaslandırdı. Hər dəfə sizin şəninizə xoş sözlər desəm də, sənət aləmindəki xidmətlərinizi məcis əhlinə çatdırsam da heç cür razı qalmırsınız. İmkanım çərçivəsində məclsi idarə etməyim hər zaman uğursuluqla nəticələnir. Ona görə də yazdığınınz “Avtobioqrafiyanızı” mənə verin ki, oxuyum hamı məndən razı qalsın ki, məclisimiz müşgül-məlil olmasın. Bu cavabdan hamı bir anlıq duruxdu və Babək müəllimin səmimi zarafatının mənasını anlayıb gülşdülər. Və bir daha təşkil olunmuş növbəti məclisin ab-havasına soyuq rüzgar əsmədi – dəyərli oxucularım. Bu zarafatyana əhvalatı anlatmaqda məramım Babək müəllimin müdirk bir şəxsiyyət, ağsaqqal olduğunun kiçik bir fraqmentidir ki, ürəyimdə 20 ildir ki, yaşatmaqdayam.»

·«Hörmətli alimimiz Professor Babək Osmanoğlu ilə bağlı ikinci baməzə xatirəmi sizlərlə paylaşmaq istərəm, dəyərli oxucularım. 2010-cu ildə Babək müəllimin dişi ilə bağlı problemi olduğu zaman diş doktoruna aparmağı qərarlaşdırdım. Gaziantepdə tanıdığım diş doktorunun soyadını bilməsəm də adı Oqtay idi. Bilirdim ki, sənətinin peşəkarı olduğu üçün Babək müəllimi Oqtay həkim yaxşı müəlicə edəcək. Babək müəllim də məmnun qalacaq. Bu minvalla çox təvəqqə etdim. Axır ki, razı oldu. “Fiat” markalı avtomobili ilə Gaziantep çarşısına yaxın bir məkanda avtomobili park etdik. Və çalışdığı özəl quruma rəvan olduq. Nəhayət pilləkənləri qalxıb birinci mərtəbədəki ofisinə yaxınlaşanda Babək müəllim anidən duruxub qaldı. Və qapıdan içəri daxil olmadan geri dönmək istədi. Mən bir şey anlamadım. Ürəyimdə özüm-özümə dedim ki, nədən tərəddüd edir Babək müəllim görəsən? Anidən dönüb dedi ki, “Məni hara gətirmisən?”.

-         Dedim:  doktora gəlmişik.

-         Dedi ki, qapının yanındakı lövhədəgör nə yazılıb?

-  Bu sualdan yenə bir şey anlamadım. Dedim ki, “Oqtay Ağrıtmış”. Bu ad soyad olan

Gaziantepin məşhur diş doktoru Oqtay Ağrıtmış

lövhəni oxuduğum zaman mən də heyrətə gəlib mətləbin nə yerdə olduğunu indi anladım. Dedim ki, Babək müəllim mən də bilmirdim. Qorxma dişini ağrıtmayacaq, işinin ərbabıdır, özü də təcrübəli həkimdir. Sadəcə soyadı elə imiş “Ağrıtmış”. İnşallah dişini ağrıtmaz, gözəl müalicə edər. Heç qorxma! Nə isə çar-naçar razı olub, tərəddüd içində bir qədər də qorxu-təlaş, həyəcan içərisində müalicə otağına daxil olduq. Bu müalicə uğurlu nəticələndiyi üçün Babək müəllim Oqtay Ağrıtmışla dost oldu. Sonrakı illərdə bəzən dişində problem yarandığı zaman  könüllü olaraq Oqtay həkimə müraciət edərdi.»

(sağdan sola) Babək Qurbanov, İlqar Cəmiloğlu, Əli İmamverdi  // Gaziantep 2017

***

Etibarlı doğru-dürüst, səmimi insan dedikdə Babək müəllimi heç anmamaq olarmı? Ali insanı dəyərlərin tərcümanı idi, öz əməli xeyirxah saf niyyətli fəaliyyəti ilə. Babək müəllim adında könül şamımız 2018-ci ilin martın 28-də nəyazıq ki, əbədi sönər oldu qəfildən. Daha yanıb şöləsini saçmır bizlərə,ona dəyər verən xalqına, millətinə. Beləcə könül dünyam işıqsız, nursuz qaldı o gündən bəri. İndi də yandırmağa çalışıram heç cür olmur, daha doğrusu bacara bilmirəm, çarəsiz qaldığım üçün. Çünki özü yoxdur bu dünyada. Müdrik sözləri yetim qalıb Babək müəllimsiz xatirəmdə. Nisgilli qaldım, küsgün qaldım bu fani dünyada heyhat. Babək müəllim haqda nə söyləsəm, nə anlatsam oxucularıma yetərli olmur. Hardasa əksik, kəmkəsir qaldığı fikirlərimin qəmli, niskilli halını yaşamaqdayam.

Qəhrəman xalqımızın dürüst, zadəgan əsilli dəyərli övladı, fəlsəfə elmləri doktoru, professor Osman oğlu Babək müəllim. Ad günün 9 iyunda gəlib keçdi, 85 yaşına varid oldun. Fəqət, nur üzünə baxaraq üzəbarı təbrik edə bilmirəm. Bu ülvi xoş andan məhrumam 2019 ilindən buyana. Sadəcə özüm-özümə qəlbimdə təbrik edərək rəhmət diləyirəm cənabi Haqdan. Müqəddəs qəbrin nurla dolsun, mübarək məkanın cənnət olsun. Amin!!!

 Qapaq şəklində: Babək Osmanoğlu Qurbanov və İlqar Cəmiloğlu İmamverdiyev / Ərzurum 2002

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.06.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qiraət saatı”nda Fəxrəddin Qasımoğlunun “Son gecə” detektiv romanının dərcini yekunlaşdırdı. Böyük oxucu marağını və istəyini nəzərə alıb romanın davamı olan “On ikiyə işləmiş” romanının dərcinə başlayırıq.

Özü polis orqanlarında çalışan, ən dəhşətli, tükürpədici cinayətlərdən bilavasitə xəbər tuta bilən müəllifin bu romanı da sizləri sonadək gərginlik içində saxlayacaq. Və siz bu romanı da çox bəyənəcəksiniz.

11-ci dərc

Eyvaz acdığını hiss edib saata baxdı. Günorta nahar əvəzinə bir dönər alıb yeməsindən düz beş saat keçmişdi. Saat 6 idi. Əlində tutduğu yarıya qədər su ilə dolu plastik butulkanın qapağını açıb suyun hamısını birnəfəsə başına çəkdi. Sonra dodaqaltı, öz-özü ilə danışırmış kimi donquldanmağa başladı:

-Daha dönər yeməyəcəm. Bayaqdan mədəm ağrıyır. Eybi yox, birtəhər dözərəm. Bir az da dayanım, çıxım gedim evə. Yəqin daha bu vaxtacan heç kim gəlmədisə, bundan sonra bu ofisi açan olmaz, dayanmağın nə mənası? Bu Bəxtiyar kimdirsə, məni bütün işimdən-gücümdən elədi bu iki gündə.

Eyvaz bunları fikirləşərkən üzbəüzdə, izlədiyi ofisin qarşısında qara rəngli «Mercedes» dayandı. Arxa sol qapıdan düşən orta yaşlı, kepkasını gözünün üstünə basmış, qara eynəkli kişi qapını örtən kimi maşın yerindən tərpənib uzaqlaşdı.

Bir ayağı axsayan kişi, asta addımlarla üzərində «Detektiv Agentliyi» yazılmış ofisin qarşısından keçib bir qədər irəlidəki geyim mağazasına girdi.

Onu diqqətlə nəzərdən keçirən Eyvaz, öz-özünə, -Əşşi yox, bu da deyil. Bəxtiyar enlikürək, idmançı qamətlidir, bu yazıq lap büzüşüb ki. Hələ ayağını da çəkir. Ofisə tərəf də heç baxmadı. Aha, bax, paltar dükanına girdi, -fikirləşib, əlindəki boş plastik su qabını tullamaq üçün yaxınlıqdakı zibil qutusuna tərəf getdi.

* * *

Stepanı aparmaq üçün göndərilmiş xidməti maşında birlikdə aeroporta gəlmişdik. Onu yola saldıqdan sonra elə şəhərə gələn həmin maşın məni az əvvəl ofisin qarşısında düşürüb getmişdi. Qiyafəmi və yerişimi bir qədər dəyişməyim kifayət emişdi ki, artıq «fərasətinə» bələd olduğum, məni izləmək üçün dünənki yerində dayanacaqda dayanmış yemişbaş məni tanıya bilməsin.

İndi girdiyim qonşuluqdakı geyim mağazasının şüşəli qapısının arxasında dayanıb ona baxır, bu izləmədə məni narahat edən əsas sualın cavabını tapmağa çalışırdım. Hər halda, nə isə düz getmirdi və bunu hiss edirdim. Mənim nəzərimdə yolun o biri tayında dayanmış, dünəndən məni izləyən adamla onun dayandığı yerin yaxınlığındakı söyüd ağacının heç bir fərqi yox idi. Görəsən belə bir izləmədə məqsəd nə idi?

Əgər dünən bu yemişbaşın hərəkətləri mənə bir qədər də məzəli gəlirdisə, indi ona baxarkən hissiyatım tamam başqa şey deyirdi. Belə izləmə olmur. Bütün ömrünü əməliyyat işinə həsr etmiş, qorxu nə olduğunu bilməyən polkovnik Dadaşzadə mənimlə görüşə hətta qiyafəsini dəyişib gəlirsə, mobil telefonla belə bütün əlaqələri qadağan edib son dərəcə ehtiyatlı olmağımı tapşırırsa, bu rəqibin nə qədər ciddi və təhlükəli olmasından xəbər verir. Yooox, ehtimallarımda yanılmıram, qarşı tərəf nə isə oyun oynayır. Sonu heç də yaxşı görünməyən bir oyun…

Ağacın yanından keçəndə mənə lazım olan işarənin verildiyini görmüşdüm. İndi lazım olan məlumatı götürmək üçün getmək olardı.

Mağazadakı tanış qızlarla hal-əhval edib arxa qapıdan çıxacağımı dedim. Belə hərəkətlərimə öyrəşmiş qızlar, -Necə istəyirsiniz, -deyib gülümsədilər. Mağazanın arxa qapısı köhnə yaşayış binasının həyətinə açılırdı. Həyətə, oradan da küçəyə çıxdım.

* * *

Teymur Əliyev küçəsində, «Köhnə Samsunq» kimi tanınan mağaza ilə üzbəüzdə, yolun əks tərəfində dayanan taksinin arxa qapısı asta-asta açıldı. Maşındakı yaşlı, üzünü ağ saqqal örtmüş sərnişin hər iki ayağını yerə qoyub çəliyini dayaq verdikdən sonra çətinliklə maşından düşdü. Bir qədər nəfəsini dərdi, küçənin kəsişdiyi Azadlıq prospektinə tərəf addımlayıb əlli metr getdikdən sonra sağa, məhəllələrin arasına döndü.

Dəbdəbəli villalarla, böyük şirkətlərin möhtəşəm binaları ilə əhatə olunmuş bu küçədə 1990-cı illərin ortalarında nəinki maşınlar, hətta piyadalar belə hərəkət edə bilmirdilər. Dərin çalalarını çirkab suları basmış bu küçədən sürücülər yan ötür, sakinlər isə suya və palçığa batmamaqçün özlərinin düzdükləri daş parçalarının üstü ilə atıla-atıla evlərinə gedib-gəlirdilər. İndi görünüşünü tamamilə dəyişmiş bu küçə şəhərdə «Milyonçular məhəlləsi» kimi tanınınrdı. Bu ərazi imkanlı adamlar tərəfindən təsadüfən seçilməmişdi. «Azadlıq prospekti»ndən başlayan küçənin o biri başı «Atatürk» parkına birləşirdi. Bu parkın bir tərəfi «Ayna Sultanova» heykəlinin, digər başı isə «Gənclik» metrosunun qarşısındakı meydana qədər uzanırdı. Bu meydanın adının hələ lap keçmişdən, 60-cı illərdən «Qələbə» meydanı olduğunu, yaşlı nəslin nümayəndələri istisna olmaqla, indi Bakı şəhərində çox az adam bilir.

Qocanın döndüyü küçə də sağ və sol tərəfdən müxtəlif memarlıq üslublarında tikilmiş çoxmərtəbəli böyük evlərlə əhatələnmişdi. Bu evlərin arası ilə addımlayan qoca hərdən dayanıb bir əlini çəliyinə, o biri əlini divara dayaq verərək bir qədər nəfəsini dərir, sonra yenə yoluna davam edirdi.

Küçədən keçən insanlar bu yaşlı adama təəssüblə baxır, bəziləri köməyini təklif edirdi. Gülümsəyərək köməkdən imtina edən qoca yenə də asta-asta yoluna davam edir, nəfəsini dərmək üçün etdiyi fasilələrdə hiss elətdirmədən divara dayaq verdiyi qolundakı saatına baxırdı.

Növbəti dəfə nəfəsini almaq üçün dayanan qoca yenə də əlini divara dayaq verib saatına baxdı. Saat 19:58 idi. «İki dəqiqə var, hələ tezdir», -qoca öz-özü ilə danışırmış kimi astadan deyib irəlidəki, təxminən otuz metr məsafədə olan villanın hündür darvazasına tərəf baxdı. Darvaza bağlı idi…

* * *

«Moskva» univermağının bağlanmasına beş dəqiqə qalmışdı. Burada işləyənlərin çoxu işini bitirmişdi, iki-iki, üç-üç univermağı tərk edib yola tərəf axışırdılar.

Mənim üçün hazırlanmış məlumatlar olan konverti götürdükdən sonra metro ilə «Memar Əcəmi» stansiyasına gəlib, oradan univermağın qarşısına qalxmışdım. Layiqənin gəlməsinə hələ beş dəqiqə var idi. Univermaqdan çıxanlara mane olmamaqçün bir qədər kənarda dayanıb gözləyirdim.

Dörd dəqiqədən sonra pilləkənlərə yaxınlaşan Layiqəni gördüm. Qıvrım sarı saçları çiyninə tökülən köməkçim yenə də çox sevdiyi idman üslubunda geyinmişdi. Nazik cins şalvar və ağ koftada, ağ rəngli krossovkalarda olan Layiqə oynaq addımlarla pilləkənləri qalxmağa başladı.

Univermağın çıxışından yola qədər olan təxminən yüz əlli metr məsafədə köməkçimdən başqa eyni istiqamətdə hərəkət edən insan axınına qarşı gələn heç kim gözə dəymirdi. Afərin, deməli, özünü büruzə vermədən tapşırığı yerinə yetirə bilmişdi bu qız. Hər halda təşkil etdiyim ən sadə yoxlama ilə indi müşahidə etdiklərim belə düşünməyimə əsas verirdi. Ümid edək ki, qarşı tərəf hər hansı sürpriz hazırlamayıb və hər şey indi görünən kimidir.

Layiqə üçün narahat idim. Onu bu tapşırığa cəlb etsəm də, əslində bu heç də ürəyimcə deyildi. Hələ nə olduğunu tam aydınlaşdıra bilmədiyim bir hiss məni rahat buraxmırdı. Həmişə hər şeyi dəqiqləşdirib vəziyyətə nəzarət etməyə öyrəşdiyim üçün, indi yaranmış vəziyyətin tam nəzarətimdə olmamasını hiss etməyim məni sıxırdı. Qeyri-müəyyənliyi heç sevmirdim. İndiki sakitlik isə, fırtınadan qabaq yaranan sakitliyi xatırladırdı.

Sürətlə pilləkənləri qalxan Layiqə yanımda dayandı.

-Salam, şef.

Bu nikbin qızın kefi həmişəki kimi kök idi.

-Salam, ey əvəzolunmaz köməkçim.

-Xeyli boşluq yarandığından şəhərin mərkəzində yaşayan rəfiqəmgilə qayıtdım. Səhər də əynimi onlarda dəyişmişdim. Demişdiniz izləməni iki gün davam etdirəcəm. Ona görə düşündüm ki, sizinlə görüşə səhərki qiyafədə yox, öz qiyafəmdə gəlsəm düzgün olar.

-Düz düşünmüsən. İndi bir qədər gəzişək, sən də danış görüm nə gördün, nə müəyyən elədin. Sonra qərar verərik.

* * *

Səhərdən dayandığı yerdə diqqət çəkməməkçün «Nizami» metrosu ilə avtobus dayanacağı arasında var-gəl edən Eyvaz yenə də saatına baxdı.

-Axşam oldu. Deyəsən axı bu ofisi bu gün heç kim açmayacaq. Heç o dünənki qız da gəlmədi. Boş yerə bütün günü burada dayandım. Məncə, bu saatdan sonra buraya kimsə gəlməz. Görəsən gözləyim ya gedim? Bİr söz də deyən yoxdu. Bəlkə Aydəmiri yığım soruşum?

Elə bu vaxt, sanki onun fikirlərini oxuyurmuş kimi, telefonuna zəng gəldi. Sevincək telefona cavab verdi:

-Eşidirəm.

-Vəziyyət necədir orada?

-Heç necə, nə gələn oldu, nə də o ofisi açan.

-Bir saat da gözlə, gələn olsa, nə etmək lazım olduğunu bilirsən, olmasa, get dincəl. Əlavə nəsə tapşırıq olsa, zəng vurub deyəcəyəm, zəng vurmasam, səhər tezdən villada ol.

-Yaxşı, başa düşdüm.

Eyvaz gözəl anlayırdı ki, Aydəmir Qızılbaşın tapşırığı ilə ona zəng vurub. Ona görə də deyilən bir saatın nə vaxt bitəcəyini dəqiq bilmək üçün yenə də qol saatına baxdı.

-Deməli düz saat 9-da gedə bilərəm. Eybi yox, birtəhər bu bir saatı da dayanım, -bunu fikirləşən Eyvaz yorğunlduqdan ağrıyan ayaqlarının keyini açmaq üçün yenə də bayaqkı marşrutu üzrə var-gəl etməyə başladı.

* * *

Çəliyi yerə düşmüş, səkinin üstündə oturmuş ağsaçlı, ağsaqqallı qocanın başına yeddi-səkkiz nəfər yığılmışdı. Elə bu vaxt villanın avtomatik açılan darvazasından çıxmağa başlayan maşının sürücüsü, darvazanın qarşısında toplaşmış adamları görüb maşını saxlamağa məcbur oldu, arxa oturacaqda oturmuş idman paltarında olan gəncə, -İndi gəlirəm, -deyib nə baş verdiyini öyrənmək üçün maşından düşdü, tələsik adamlara toplaşanlara yaxınlaşdı. Maşındakı gənc villa sahibinin nəvəsi idi və sürücü həftənin cüt günləri axşamlar, eyni saatda onu idman etmək üçün həmişə getdiyi trenajor zalına aparırdı.

Sürücünün yaxınlaşdığını görən qoca əlləri əsə-əsə cibindən dərman şüşəsini çıxarıb asta səslə su istədi. Yaxınlıqda heç bir mağaza olmadığından hamı indicə villadan çıxan sürücüyə tərəf baxdı.

-Bu saat gətirərəm, -deyən sürücü cəld içəri qaçdı və bir azdan əlində su dolu stəkanla geri qayıtdı.

Onu görən qoca bir əli ilə stəkanı alıb o biri əli ilə sürücünün qolundan tutub oturduğu yerdə bir qədər dikəldi. Dərmanını içəndən sonra nisbətən gümrah səslə, -Narahat olmayın, indi keçər, -deyib ətrafdakılara təşəkkür etdi və stəkanı sürücüyə qaytardı.

-Dayı, bəlkə təcili yardım çağıraq? -ortayaşlı qadın narahat halda dilləndi.

-Ehtiyac yoxdur, qızım, qocalıqdır, həkim mənə neyləyəcək? Elə bu içdiyim dərmanı da həkim yazıb.

-Onda qoyun kimsə sizi ötürsün.

-Lazım deyil, eləcə kömək edin, ayağa qalxım, özüm gedəcəm.

Kişilərdən biri qocanın qalxmasına kömək etdi, başqa bir kişi isə yerə düşmüş çəliyini qaldırıb ona verdi.

-Çox sağ olun, ürəyim idi, dərmanımı vaxtında içməmişdim, indi yaxşıyam, bu dərman mənə yaxşı təsir edir.

Qoca, hamıya “sağ olun” deyib, çəliyini yerə vura-vura uzaqlaşdı. Bunu görən adamlar dağılışmağa başladılar. Villadan çıxan maşının sürücüsü də əlindəki stəkanı küçəyə çıxan, geyimindən xidmətçiyə oxşayan qadına verib maşına oturdu və gecikən adamlar kimi bir qədər sürətlə sürüb uzaqlaşdı.

Villanın darvazası yavaş-yavaş bağlanmağa başladı.

Bir azdan küçəyə sükut çökdü. Ancaq bu, uzun çəkmədi. Təxminən beş dəqiqədən sonra həmin villaya gurultu sala-sala dövlət nömrə nişanları olmayan, ikitəkərli bir motosikl yaxınlaşdı. Motosikldən düşən, əynində qara rəngli dəri kombinezon, əllərində qara əlcəklər, başında həmin rəngli qoruyucu şlem olan gənc villanın qapısının zəngini basdı. Sifətinin yarısından çoxunu və çənəsini örtən şlemin altından oğlanın yalnız burnunun bir hissəsi və ağızı görünürdü.

-Nə lazımdır? -qapıya qoyulmuş mikrofondan gələn qadın səsi soruşdu.

-Sizə bağlama gətirmişəm.

-Kim göndərib?

-Səlim müəllimin köhnə dostları göndərib, dedilər təcilidir.

-Gözlə, gəlirəm.

Bir azdan qapıya yaxınlaşan bayaq küçəyə çıxmış xidmətçi qadın oğlanın uzatdığı bağlamanı alıb o tərəf-bu tərəfə çevirməyə başladı. Bağlamanın üzərində heç bir yazı yox idi.

-Narahat olmayın, içindəki kitabdır, dedilər, mütləq oxusun, ona aid kitabdır.

Bunu deyən oğlan, motosiklinə əyləşib yenə gurultu sala-sala uzaqlaşdı. Onun arxasınca baxan qadın başını bulayıb qapını örtdü.

Davamı var

 “Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.06.2023)

“TRAUMA” – RAMİN BEHZADIN HEKAYƏSİ

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalınında Güney Azərbaycanlı yazarların nəsr həftəsini Ramin Behzadın hekayəsi ilə tamamlayırıq.

Rubrikanı portalımızın Güney Azərbaycan təmsilçisi Əli Çağla aparır.   

Ramin Behzad

Alpər Ərtaş kimi tanınmış yazar Ramin Behzad, 1994-cü il, Təbriz şəhərində doğulmuşdur. Ədəbi fəaliyyətinə 2019-cu ildən hekayələr yazmaqla başlayaraq Güney Azərbaycanın gənc yazarlar sırasında tanınmışdır.  

TRAUMA

Gökalp Ergenin Trauma mahnsına yazılmış bir hekayə

Ruhunu pianonun gözəl səsi oxşayırdı və mahnının eşliyində yuxudan ləzzət alırdı. Sanki yuxuda, mahnıya video çəkirdi. Bir anda pianonun səsi güpünə dönüşüb hər bir səs başına vuruldu və gözünü açdı. Gözünün önündə qorxunc bir varlıq var idi. Kitablar açılmış, içindəki xarakterlər çıxıb qaçırdılar, hətta bədənindəki döymədə olan adam isə onlar ilə birləşib uzaqlaşırdı, amma nəfəsi kəsilmiş bədəni qurumuşdu. Nə çığırmağa, nə qaçmağa macalı var idi. 

Kafkanın "Çevrilmə" kitabının içində bir böcək qaça-qaça bağırırdı və qaçmağa bir yol axtarırdı, amma Alper hər zaman təsəllini bağlanan qapı-pəncərədə və hər kəsin gözündən uzaq olduğu yerdə tapırdı, onun üçün yenə otaqda həbs olmuş o böcək və yenə bir qapalı qapı var idi. 

Bağırtısı qulaq pərdəsini yırtmaqda böyük bir addım atmışdı, amma bağıraraq bədəni çatlayırdı. Axan iyrənc ağ şirənin qoxusu otağı götürmüşdü. Böcəyin vücudundan iki qol çıxdı. Sonra iki əlini sinəsindəki çatlağa salıb dərisini ikiyə böldü. Üzə çixan, bir insan idi. Hələ də bədəninin üstündə böcək dərisi qalmış olsa da və o iyrənc maddə bədəninə yapışsa da bir adam olduğu qəti idi. Üzünü silib, özünü göstərdi. Tanış bir üz idi. Hə, o Kafkanın özü idi. 

Masanın üzərindəki siqaralardanbirini alışdırdı və o böcəyin dərisinə tüpürdü: "Bax, biz özümüz yazırıq. Mən ailəmin gözündə yararsız və önəmsiz bir varlıq idim. Atam məndən utanardı. Mənim inanclarım və gördüyüm işlər atamın gözündə eynən ürək bulandırıcı bir böcəyin işləri kimi olmuşdu. Ailənin naxələf övladı ki, dörd divar arasında özü ilə bir şeylər fısıldayıb sonra bir böcək kimi o pislikləri kağıza tökürdü. Hə, çevrilən böcəyəm. Otağına qapanan, hər kəsdən utanan və ən pisi özündən belə iyrənən o böcək mənəm. Sözümü anlayan biri yoxdur. Sanki bir böcək özü-özünə səs salıb hər kəsin rahatlığını pozurdu. Və bu gün sənə demək istədiyim budur: Yazılarındakıdünyada yaşamağa qatlana bilməsən, bu dünyanı başqası üçün təsvirə çəkmə. Bax, mən yaratdığım dünyada yaşayıram, eynən BİR SAVAŞ TƏSVİRİ öyküsündə, öz rəsmində yaşayan bir rəssam kimi, amma o rəsimdən eşiyə çıxıb bir şeyləri dəyişə bilirdi, mən isə bu öyküləri dəyişmək üçün bir fürsət tapmadım. Başqası üçün yaranan dəhşətli anlarda mən özümə gəlirəm. Başqalarının acısından özünü tapan bir varlıq opmaq heç xoş deyil. Bu sözləri eşitdiyin an bil ki, sənin də hekayələrin daha dəyişilməz. İndi o hekayələrdə oynamaq zamanı gəlmiş. Həyatının ssenarisini yazırdın və bu acı ssenaridə oynamaq üçün bir üsyan nədənin ola bilməz. Zamanım varkənqəbristanlığa gedib heç görmədiyim oğlumun adını, qəbir daşlarının üstündən tapmalıyam. Ölümdən sonra insan daha çox bilir amma yaşadığı günləri özləmək və yaşadığı günlərdə heç önəmsəmədiyi şeylərə toxunmaq həsrəti, aman vermir." - dedi.

Kafka dərisini soyunub yola düşmüşdü. Eynən oxuduğu bir şeirdəşair demişkən: "Bu bədəni soyunaraq azadlığa çatacağıq, azadlığı dadacağıq." Sonra qolundakı döymədə olan adam çıxdı. Yatağının yanında oturdu. İlk dəfə ləçəyini açdı, saçlarını ətrafa şaçdı. Qaranlıqda belə gözləri parlayırdı, gülümsədi, otağında uşaq kimi bir səs dolandı, yanaqlarındakı çuxurda ömrünü quylamışdı. "Bax, - dedim - saatları sevmərəm və evin divarına saat asmaram. Bax, saatların durduğu anda zaman və məkan anlamın itirdiyimdə sən mənə çatarsan. Əlbəttə ki, sən röyalarda seyr etməkdə başarılısayılırsan və orda bir neçə görüşümüz oldu, amma heç zaman anlamaq istəmədin ki, mən sənin deyiləm, ola bilmərəm. Sən mənə qaranlıq yanını göstərdin, mən də sənə qaranlıqda qalmağını göstərdim. Çox sadiq idin, amma heç dözümün yox idi. Məsum həyatını kirlətmək istəmərəm və sən mənim anlıq həvəsim qurban ola biləcək son adamsan dedin, amma bir ömür sürünməyini hesaba qatmamışdın. Mən də bu gün, bu qədər çox sevdiyini anlamadım. Bir dəfə yuxuda səni gördüm, arxancagəldim, bir döngədə də döndün, mən isə daha sürətli qaçdım, döngəni dönəndə bir qəbr var idi və sənin adın üstündə yazılmışdı. İndi bu röyanın anlamını bildim, amma gec olmuş. Daha çox qala bilmərəm, səhərə sinifim var, indi bu yuxudan oyanmalıyam". - deyib gözdən itdi.

Kafka geri döndü "Sanıram ölümdən öncəki arzuna da yetişdin" - dedi. Əlinə bir kitab alıb ona sarı tutdu. Kitab "Ev gərək təmiz ola" adında idi.  Saidinin anlatdığı o böcək və canavarlar toplumunu düşünürdü. Kafka dedi: "Hə, can biraz zor çıxar. Qapını açıb böyründən o kitabı göyə atdı. Kitab açıldıqca içindən böcəklər yağırdı. Onların altında quyulanırdı və bağırdığında ağzı böcək və onların iyrəncli şirəsi ilə doldu. Dişini sıxdı və onların xırça-xırç bölünməsini və ağzına tökülməsini hiss etdi. Bir səs gəlməyə başladı. Bu qazmaq kimi bir səs idi. Ağır zərbələri sinəsində hiss etdi. Üstündəki böcəklərin ağırlığı azalırdı və bir an bir bel boğazını kəsdi...

Qeyd: Orfoqrafiyaya toxunulmamışdır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.06.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucuları üçün professor, yazıçı, motivasiya spikeri Əlibala Məhərrəmzadənin “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsinin təqdimini davam etdiririk.

Yaydır, demək, ali məktəblərə qəbul imtahanları zamanıdır. Abituriyentlər cidi-cəhdlə qəbul imtahanlarına hazırlaşırlar. Uğur sirləri bu yazılardadır.

Qeyd etdik ki, gənc yaşlarında insanların rastlaşdıqları ilk uğursuzluqlar sırasında uğursuz sevgi və ali təhsil ala bilməmək dominantlıq təşkil edir.

Əksər xalqlar kimi bizim azərbaycanlılar da mental xüsusiyyətlərdən irəli gələrək oxumağa, təhsilə həmişə önəm veriblər. Tarix boyu təhsillilərin, savadlıların statistikası bizim ölkədə yüksək olub. Məktəbə getməyən, təhsil almayan insanlardan hər eldə-obada birini taparsan, ya tapmazsan. Bizdə hətta belə bir adət də var: valideynlər gəlin köçürdükləri qızlarının cehizləri arasında ali məktəb diplomunun olmasının da qeydinə qalırlar. Düzdür, Azərbaycan BMT-nin təhsil səviyyəsinin indeksi reytinqinə (education index) görə ilk onluğa düşmür (1. Avstraliya; 2. Danimarka; 3. Yeni Zelandiya; 4. İrlandiya; 5. Norveç; 6. Niderland; 7. Almaniya; 8. ABŞ; 9. Böyük Britaniya; 10. Kanada), amma YUNESKO-nun nisbi savadlılıq statistikası cədvəlində bizim ölkəmiz SSRİ dönəmində təməli qoyulan məcburi təhsil qaydaları hesabına 99.5% savadlılıq göstəricisi ilə dünya üzrə 13-cü pillədə qərarlaşıb (Maraqlıdır ki, ilk pillələrdə yalnız postsovet və postsosialist ölkələri qərarlaşan bu siyahıda education index onluğunu təşkil edən Avstraliya yalnız 23-cü, Kanada 26-cı, Danimarka 29-cu, Almaniya 32-ci, ABŞ isə hətta 44-cü yerdədir).

Orta məktəbi bitirib ali məktəbə daxil ola bilməmək bizim ölkədə bir gənc üçün böyük faciə, onun valideynləri üçünsə böyük bədbəxtçilik hesab olunur. Əgər biz uğurdan danışırıqsa, statistik insan üçün ilk böyük həyat uğuru, təbii ki, orta məktəbi müvəffəqiyyətlə bitirib ali məktəbə daxil ola bilmək sayıla bilər. Və minlərlə gənc də bu uğura qovuşa bilməyəndə həyatdan küsür, depressiyaya uğrayır.

Gəlin çox sadə olan «abituriyent müvəffəqiyyətləri» şərtlərinə diqqət yetirək. Bu şərtlərin düzgünlüyünə mən zaman-zaman iki ali məktəbə daxil olub onları müvəffəqiyyətlə bitirərək öz üzərimdə apardığım çalışmalar hesabına əmin olmuşam.

Ali məktəbə qəbul olmaq istəyirsən? Gecə və gündüz oxumalısan, hazırlaşmalısan, repetitor yanına getməlisən, sınaq imtahanları verib gücünü sınamalısan. Bu hazırlıq müddətində gündəlik həyat rejimini dəyişib fərqli rejim qurmalısan. Hətta ən xırda detal belə sənin özünü yolunda fəda etdiyin uğuruna xidmət etməlidir. Hafizəni və şüuru gücləndirən qidalardan, təbii otlardan, vitamin və preparatlardan istifadə etməlisən, oxuduğun materialı daha yaxşı qavramaq üçün məlum üsullardan, sınaqlardan çıxmış psixoloji testlərdən, təmrinlərdən bəhrələnmisən.

Gəlin, çox sadədən başlayaq. Zaman az, oxunacaq, mənimsəniləcək biliklər çox. Dərslikləri öz axarı ilə, bədii ədəbiyyat oxuyurmuş kimi oxusanız imtahanlaradək tam hazırlıqlı olmağa zamanınız təbii ki, yetməyəcək. Bəs onda nə etməli? Əlbəttə ki, sürətli-effektiv oxu qaydalarına riayət etməli. Bu barədə o qədər çox metodika, kurslar, treninqlər var, saymaqla qurtarmaz. Tam dərinə getmədən gəlin bir neçə çox vacib qaydalara nəzər yetirək.

Sizə ötən günlər A və B bəndlərini təqdim etmişdik.

A. Diqqət və yaddaş

Mətn oxuyarkən ən vacib iki proses bunlardır: Diqqətlə oxumaq və oxuduğunu yaddaşa ötürmək.

Xüsusən biliklər almaqçün oxuyan zaman hədsiz diqqətli olmaq lazım gəlir. Amma beynimizi məşğul edən nəsnələr daim fikrimizi başqa səmtə yönəldir, biz əksərən mexaniki oxuyuruq, oxuduğumuz şüurumuza çata bilmir, yaddaşa da həkk olunmur. Heç kəsə sirr deyil ki, zehni əməyin məğzi konsentrasiya oluna bilməkdir. Ali məktəbə qəbul olunmaqçün hazırlıq mərhələsi, şübhəsiz, zehni əmək növüdür. «Mənim gələcək uğurumun yolu bax bu mətni oxuyub mənimsəməkdən keçir», «mən mütləq bunu öyrənməliyəm», «tam diqqətlə, tam səylə, tam məsuliyyətlə oxumalıyam» cümlələri ilə fikrini tam oxuduğun mətnə yönəldib, fikrini dağıda biləcək hər şeydən kənarda, ideal bir şəraitdə oxumağa çalışmalısan.

B. İnteqral alqoritm

Sürətli oxumada ən vacib olanı həqiqətən də sürətlə, tutalım, bir səhifəni bir neçə saniyə ərzində oxumaq deyil. Prosesin ən vacib olanı mövzunun mahiyyətini dərk etməyə yönəli seçdiyiniz proqramın düzgün olması, nəticədə də informasiyanın optimal və effektiv alınmasıdır.

Siz əlinizə bir kitab götürəndə heç vaxt öncədən planlaşdırmırsınız ki, onu necə, hansı ardıcıllıqla, sürətlə, intervallarla oxuyacaqsınız. Nəticədə mahiyyət etibarı ilə həmin kitabı aşağı tempdə, astagəlliklə oxumalı olursunuz.

Amma düşünmək lazımdır ki, oxunmanın istənilən texnikası və sürəti mütləq halda oxucunun öz qarşısına qoyduğu məqsəd və vəzifələrə tabe olmalıdır. Məhz qarşına müvafiq proqram qoymaq, onun hər bir bölümündən lazımi anda çevikliklə istifadə etmək sürətli oxumaq məharətini şərtləndirir.

C. Antireqressiya və antiartikulyasiya

Bəzən biz mətni oxuyanda bir sətri bitirən kimi gözümüz sətrin əvvəlinə – onu təkrar oxumaya yönəlir. Bu, mütaliədə ən geniş yayılmış qüsurdur və reqressiya adlanır. Düzdür, sətrin, cümlənin təkrar oxunmasının resipasiya adlı oxuduğun cümlədəki fikri daha dərindən mənimsəmək növü də var. Bu təmrin, əlbəttə ki, çox zəruri və vacibdir. Amma reqressiya isə boş vaxt itkisi, gözə verilən əlavə yükdür. İstənilən halda bu vərdişdən yaxa qurtarmaq zəruridir.

Məhsuldar oxumağımıza mane olan daha bir faktor oxuma zamanı artikulyasiya adlanan ağızın, dilin, udlağın hərəkətliliyidir. Biz öz-özümüzə oxuyanda bəzən istər-istəməz bu orqanlarımıza güc tətbiq edirik. Bəziləri, hətta ucadan oxuyaraq bu gücün təsirini ikiqata, üçqata çatdırırlar.

Amma istənilən halda mətn effektivlik üçün tam səssiz oxunmalıdır. Artikulyasiya oxunanı mənimsəmək üçün orqanlarımıza təsir edən bəlli əngəldir. Məşq edin, lap dilinizi dişinizlə tutub saxlayın, amma sakit, mütləq sakit oxuyun!

Bugünsə  D bəndi ilə tanış edəcəyik.

D. Vertikal oxumaq

Ənənəyə görə oxumaq üçün çox kiçik görmə bucağı lazım olur, gözlər soldan sağa hərəkət edir, ən yaxşı halda 2-3, daha kiçik olarsa 4 söz gözümüzün, necə deyərlər, əsarəti altında olur. Məhz bu sahənin məhdud olması nəticəsində bir sətri oxumaq üçün gözümüz bir neçə həmlə edib bir neçə dəfə dayanmalı olur. Bunu bütöv bir səhifəyə şamil etsək, maraqlı bir mənzərə yaranar. Deməli, biz hər sətirdə üç dayanacaq etməklə 30 sətrlik bir kitab səhifəsini 90 həmləyə oxuya bilirik.

Amma gəlin indi sözbəsöz yox, frazalarla oxumağa çalışaq. Yəni gözün görmə bucağını böyüdüb bir həmlədə daha çox söz oxuyaq. Bu, təkcə oxuma sürətini artırmır, həm də özündə oxuduğunun daha yaxşı mənimsənildiyini ehtiva edir. Pedaqogikada tam olaraq isbatlanıb, mətnin daha böyük fraqmentlərlə oxunması onun məzmununun daha aydın dərk edilib qavranmasına gətirib çıxarır. Gözün görmə bucağı artdıqca onun oxumağa sərf etdiyi enerjisi də azalır, buna ayrılan vaxt da qısalır. Və bu vərdiş get-gedə oxuma zamanı gözün tam püxtələşməsinə səbəb olur, soldan-sağa artıq bütöv sətri nəzarəti altına almağa müvəffəq olan göz tədricən mətni horizontal yox, vertikal oxumağa başlayır. Nəticədə, 90 həmləyə oxuduğun bir səhifəni bu dəfə sətir sayı qədər, yəni 30 həmləyə oxuya bilirsən. Həm vaxta 3 dəfə qənaət edirsən, həm də qavrama məhsuldarlığın 2 dəfə artır.

Sabah E bəndini qaçırmayın.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.06.2023)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı “Qısa fikirlər xəzinəsi”ndə bu dəfə Erix Mariya Remarkın aforizmlərini təqdim edir. Toplayanı və tərtib edəni: C.Məmmədovdur.

Qaranlıq zamanlarda parlaq insanlar aydın görünür.

***

Pul-parayla həll edə biləcəyiniz hər şey ucuzdur.

***

İnsan nə qədər bəsitdirsə, özü haqda bir o qədər yüksək fikirdə olur.

***

Ağıl insana verilibdir anlasın ki, bir tək ağılla yaşamaq olmaz.

***

Düşünmək vərdişi Yer üzündəki ən pis xəstəlikdir; onun müalicəsi yoxdur.

***

Üşüyürsünüzsə, özünüzü səmimi aparın...

***

Bir halda ki yaşamaq istəyirsən, deməli, sevdiyin nələrsə var.

***

Səni başqalarının var-dövləti qəzəbləndirirsə, o zaman özün də zəngin ol.

***

Deyirlər, çətini əvvəlinci yetmiş ili yaşamaqdır. Sonra işlər yoluna düşəcək.

***

Tənhalığın bizim tanış-tunuşların çox, ya da az olmağıyla bağlılığı yoxdur.

***

İndinin gəncləri necə əcaibdirlər. Keçmişə nifrətiniz var, indiyə xor baxırsınız, gələcəyə də biganəsiniz. Çətin ki, bunun axırı yaxşı ola.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.06.2023)

Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Ötən əsrin 90-cı illərində Azərbaycanda əsl dərəbəylik idi. Həmin dövrdə cinayətkar ünsürlər fəallaşaraq, qorxunc bir qüvvəyə çevrilmişdilər. İstədikləri adamı öldürür, iş adamlarını, imkanlıları talan edir, adam oğurluğuyla məşğul olur və əhalini qorxu altında saxlayırdılar. Ölkədə reket dəstələri at oynadırdı. Onlar ölkə qanunlarını tanımaq istəmirdilər. Vəziyyət o yerə gəlib çatmışdı ki, aralarında bəziləri gözəl xanımları “oğurlayıb” namusuna sataşırdılar. Acı olsa da bu bir həqiqətdir. Yaxşı yadımdadır, o vaxt reketlər Sumqayıtda müəssisə rəhbərlərinin başına silah dirəyir, tələblərini həyata keçirtdirirdilər. Avtomobil dayanacaqlarına girib, təzə avtomobilləri götürüb aparırdılar. 

Güc strukturlarından çəkinməyən bu adamlar açıq-aşkar özləri ilə silah gəzdirirdilər və şəhərdə tez-tez atışma səsləri gəlirdi. O qədər dərəbəylik hökm sürürdü ki, bəzi iş adamları “cangüdən” adı altında silahlı dəstə saxlayırdı. Necə deyərlər, ölkə başdan ayağa “Xorasan bazarına” dönmüşdü. Azərbaycana yeni hakimiyyətin gəlişi ilə cinayətkar ünsürlər qısa vaxtda zərərsizləşdirilib sıradan çıxarıldı...

 “Onu uşaqlıq illərindən tanıyıram. Bir kənddə böyümüşük. Yaxından tanıyanlar bilirlər ki, o, mərd və öz mövqeyi olan bir şəxsdir. İnsanlara münasibətdə həmişə xeyirxah olmağa çalışıb. Bu gün onu sərt bir insan kimi xarakterizə edənlər unudurlar ki, güc strukturunda çalışmaq, ona rəhbərlik etmək insandan ciddi olmağı, cəsarət və sərtlik tələb edir. Bu işdə sərt olmasan ciddi nizam-intizam yaratmaq olmaz.”- bu sözləri özündən üç yaş böyük həmkəndlisi, Bütöv Azərbaycan Xalq Cəbhəsi Partiyasının sədri, millət vəkili Qüdrət Həsənquliyev söyləyir...

Bəli, söhbət general-polkovnik Vilayət Eyvazovdan gedir. O, 1968-ci ildə Culfa rayonunun Əbrəqunus kəndində dünyaya gəlib. 1994-cü ilin noyabr ayından daxili işlər orqanlarında xidmət edir. Daxili işlər orqanlarında fəaliyyətə polis nəfəri kimi başlasa da, sonradan polis akademiyasını fərqlənmə diplomu ilə bitirərək müxtəlif vəzifələrdə çalışıb. 20 iyun 2019-cu ildən Azərbaycan Respublikasının daxili işlər naziridir...

Qüdrət Həsənquliyev sözlərini davam etdirərək, fikrini belə tamamlayır:- “Vilayət Eyvazov nazir təyin olunanda demişdim ki, qanunu pozanlar, yaxud belə niyyətdə olanlar ciddi düşünməli olacaqlar. Bəli, onun sərtliyi cinayətkarlar arasında qorxu yaradır və yaratmalıdır da. Bu gün ölkədə ədalət mühakiməsini öz üzərinə götürən, vətəndaşları, iş adamlarını qorxudub lərzəyə salan, onlardan pul tələb edən, adam oğurlayan, vəzifəli şəxsləri təhdid etməklə bu və ya digər qanunsuzluqlara vadar edən cinayətkar qruplar yoxdursa, bu onun öz vəzifəsinin öhdəsindən gəldiyinin göstəricisidir...”

Doğrudur, daxili işlər orqanlarında da yarıtmaz adamlar var, amma bu o demək deyil ki, bu qurumun işi ümumilikdə yarıtmazdır. Polis kimdir?- o da bizim ailənin bir üzvüdür, insandır. Onun da ana-atası, qardaş-bacısı var. Əgər hər hansı bir polis nəfəri ANAya əl qaldırırsa, demək onun tərbiyəsi qüsurludur və bu, cəmiyyətin günahıdır. ANAnı müqəddəs bilən xalq, heç bir halda ona əl qaldırmaz. İstərsə alim olsun, istərsə cinayətkar, istərsə də polis. Bir polis nəfərinin tərbiyəsizliyinə görə bütöv bir strukturun fəaliyyətini şübhə altına almaq olmaz. ABŞ-da yaşayanda fərdi avtomobilimin iki dəfə şüşəsini sındıraraq oğurluq etmişdilər. Polisə müraciət etsəm də heç bir ölçü götürülmədi, şikayətim cavabsız qaldı. Və dünyanın bir nömrəli ölkəsində buna bənzər hadisələr çox olur. Amma bizdə polis öz çevikliyini qoruyub saxlamaqdadır. Məhz polisin böyük zəhməti hesabına sakit, əminaman bir ölkədə yaşayırıq...

Uzun müddət daxili işlər orqanlarında çalışmış, hazırda hüquq müdafiəçisi kimi fəaliyyət göstərən sabiq polis polkovniki Vilayət Eyvazov haqqında söyləyir:- “Tale elə gətirib ki, onu xidmətə başladığı ilk illərdən tanımışam. Daxili İşlər Nazirliyində işlədiyim müddətdə ümumi tanışlığımız olsa da, hüquq müdafiəçisi kimi fəaliyyətə başlayandan sonra onunla daha sıx münasibətdə olmuşam. Xüsusilə o, İnsan Alverinə qarşı Mübarizə üzrə Milli Koordinator təyin olunandan sonra insan alverinə qarşı mübarizə sahəsində fəaliyyət göstərən QHT rəhbəri kimi mütəmadi təmasda olmuşuq. İnsan alveri və məcburi əmək kimi cinayət faktları haqqında göndərdiyim bütün məlumatlara dərhal reaksiyasını hiss etmişəm. Onun dəstəyi ilə yüzlərlə potensial insan alveri qurbanı hesab edilən sənədsiz kompensasiyaların alınmasına, onlar üçün sığınacaqların yaradılmasına nail olunub. DİN-nin bu sahədə fəaliyyət göstərən hər bir QHT-nin üzünə acıq olması da təbii ki, milli koordinator kimi onun fəaliyyəti ilə bağlı olub. Bundan başqa bu sahədə fəaliyyət göstərən QHT-lər arasında məhz onun təşəbbüsü ilə həvəsləndirmə tədbirləri keçirilib. Bir vaxtlar onun dəstəyi ilə Azərbaycanda insan alverinə qarşı mübarizə aylığı, həftəliyi və ya günü kimi xüsusi tədbirlər qeyd olunub. Siyasi baxışlarından asılı olmayaraq, QHT-lərin tədbirlərində iştirak edib. Xaricdə çətin vəziyyətdə olan, vətənə qayıtmaq imkanı olmayan neçə-neçə soydaşımızın Azərbaycana qayıtmasına, əcnəbilərin isə öz vətənlərinə qaytarılmasına təşəbbüs göstərən QHT-lərin fəaliyyətinə dəstək verib. O, general olandan sonra davamlı olaraq öz üzərində işləyən, mütaliə edən və bir neçə xarici dil öyrənən məmurlardan biridir. Bu bir həqiqətdir ki, son illərdə büdcənin talan olunmasında və diğər korrupsiya olaylarında onun adına rast gəlinməyib. Onun iş üslubuna, təşkilatçılıq qabliyyətinə bələd olan birisi kimi deyirəm ki, Vilayət Eyvazov Avropa təcrübəsini öyrənməklə daxili işlər orqanlarında islahatlar apararaq Azərbaycan polisinin nüfuzunun yüksəlməsinə nail olacaq. Bunun üçün isə hər kəs əlindən gələn köməyi etməlidir.”

Bəli, general polkovnik Vilayət Eyvazov yerində olan nazirlərdəndir. Daxili işlər orqanlarının püxtələşməsində böyük işlər görür. İnanıram ki, onun rəhbərliyi altında Azərbaycan polisinin xidməti fəaliyyəti daha da yüksələcək və “Azərbaycan polisi” deyiləndə, göz önündə dünyanın ən qüsursuz POLİSİ canlanacaq...

İyunun 28-də Vilayət Eyvazovun 55 yaşı tamam olur. Ona möhkəm can sağlığı, uzun ömür, yeni-yeni nailiyyətlər arzulayırıq...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(24.06.2023)