Səbinə Yusif, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Ötən gün tanınmış şair, Əli Kərim adına Sumqayıt şəhər Poeziya Evinin direktoru, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Poeziya bölməsinin rəhbəri, Türk Edebiyyatı Vakfının Fəxri üzvü İbrahim İlyaslının 61 yaşı tamam oldu. İbrahim İlyaslının poeziyası əsl vətəndaş poeziyasıdır, dərin və düşündürücüdür. 

Gəl sənə bir yalan uydurum, könül,

Adına aldanıb yaşa da, getsin.

Ən böyük yalanmış doğru deyilən,

Doğruçu olmağı boşla da getsin.

Dosta yalan danış, yara yalan de,

Dağa dərə söylə, quşa ilan de.

Baxıb olmazlara: budu olan, - de,

Oxunu daşlara tuşla da, getsin.

Təpil yarğanlara, çəkil çallara...

Boylan məzə kimi qeylü-qallara.

Çürük matahını bürü şallara,

Bəh-bəhnən alınsın, xoşa da getsin.

Nə gözəl toxunub fələyin toru? -

Adam özü qaçır ağzına doğru.

İçində quldurdu, çölündə oğru,

İçini-çölünü xışla da getsin.

Ömür deyiləni qılıqla, yanla,

Fanidə oyun qur cisimlə, canla.

Bir zaman qapına gerçək yalanla

Qoşamı gəlmişdi? - Qoşa da getsin!

Bəli, belə deyir İbrahim İlyaslı. 

Şairin bioqtafiyasına nəzər yetirəndə görürük ki, o, 1963-cü il mart ayının 10-da Qazax rayonunun Aslanbəyli kəndində anadan olub. 1990-ci ildə Azərbaycan Politexnik İnstitutunu mühəndis-mexanik ixtisası üzrə bitirib. 1980-ci ildən Sumqayıt şəhərində yaşayır.

Ədəbi yaradıcılığa orta məktəb illərindən başlayıb. “Bu bahar oldu” adlı ilk mətbu şeiri Azərbaycan Politexnik İnstitutunun çoxtirajlı “Politexnik” qəzetində dərc olunub. 1988-ci ildə Sumqayıtın gənc ədəbi qüvvələrini yaratdığı “Dəniz” Ədəbi Birliyinə sədr seçilib və o vaxtdan taleyini bu şəhərin ədəbi mühiti ilə bağlayıb. 1990-cı ildə Əli Kərim adına Sumqayıt şəhər Poeziya klubuna direktor təyin edilib. 1998-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür. “Hamı bir körpüdən keçir” adlı ilk şeirlər kitabı 1998-ci ildə çap olunub. “Mən bir söz bilirəm” adlı ikinci şeirlər kitabı 2004-cü ildə, “Yuxuma söykənmiş adam” adlı üçüncü şeirlər kitabı 2011-ci ildə, “Şair olmaq zülümdü” adlı dördüncü şeirlər kitabı isə 2018-ci ildə nəşr edilib. 2020-ci ildə tərcümələrdən ibarət “Qırmızı almadan Qızıl almaya” kitabı nəşr edilib.

Azərbaycan Respublikasının istedadlı gənc yazıçılarına fərdi təqaüdlər verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 6 dekabr 1999-cu il tarixli sərəncamı ilə Prezident təqaüdünə layiq görülüb.

2008-ci ildə Mahmud Kaşqari adına Beynəlxalq Fondun “Bilgələr Gənəsi”nin qərarı ilə Türk uduq Süb-Yeri və Türk budunu yolunda əvəzsiz çalışmalarına görə Fondun və Türk Törə Ocağının təsis etdiyi “San Yarlığı” ödülünə layiq görülüb. 2018-ci ildə isə ümumtürk mədəniyyəti qarşısında göstərdiyi xidmətlərə görə “Mahmud Kaşqari Medalı” ilə təltif edilib.

2019-cu ildə “Şair olmaq zülümdü” adlı şeirlər kitabı Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin təsis etdiyi “Qızıl Kəlmə” mükafatına layiq görülüb.

2019-cu ildə “Vektor” Beynəlxalq Elmlər Akademiyasının təsis etdiyi “Şahmar Əkbərzadə mükafatı”nın laureatı olub.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 20 noyabr 2019-cu il tarixli Sərəncamı ilə “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilib.

Şeirləri Türkiyədə, Rusiyada, Özbəkistanda(2016) və Qazaxstanda(2018) nəşr olunmuş “Çağdaş Azərbaycan poeziyası” antologiyalarına daxil edilib.

2000-ci ildən eyni zamanda tərcüməçilik fəaliyyəti ilə məşğuldur. Türkiyə türkcəsindən bir çox kitabları Azərbaycan türkcəsinə uyğulayıb. Rus, fransız, qazax, qırğız, özbək şair və nasirlərinin əsərlərini Azərbaycan dilinə tərcümə edib.

Ailəlidir. İki qız övladı var.

İbrahim İlyaslı həm də “Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyinin fəal üzvüdür. Elə ilk ad günü təbrikini də şairə üzvü olduğu bu cəmiyyət ünvanlayıb. 

“Qazax” Xeyriyyə İctimai Birliyi İdarə Heyətinin sədri, riyaziyyat elmləri doktoru, professor İlham Pirməmmədov, İctimai Birliyin bütün üzvləri, o cümlədən Qazax mahalının ziyalıları şair İbrahim İlyaslını ad günü münasibətilə ürəkdən təbrik edərək, ona uzun ömür, möhkəm cansağlığı və bütün işlərində uğurlar diləyiblər. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.03.2024)

Təranə Dəmir, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Tanrı  dünyanı var edir, şairlərsə sözdən söz yoğurur. Demək ikisi də yaradıcıdı. İkisi də ali mərtəbədədi. Hər əlinə qələm alan da şair olmur ha. Tanrının diktəsilə yazanlardı əsl şairlər. Tanrı  nəfəsi toxunmayan sözdən söz olmaz. Hər yetən qapını da çalmaz söz. Şairlər söz-söz yaxınlaşır  dünyaya, ovudur, sığal çəkir, məlhəm olur, sarıyır. Söz açan qapını dünyanın ən böyük fatehləri açıb girə bilməz. Sözdəki qüdrəti görürsünüzmü?

Bu gün də  sözdən söz yoğuran, sözüylə sığal çəkən, ovudan, sarıyan şairlərdən biri- şair İbrahim İlyaslının günüdü. Sülh şairi, barış şairi, gözəllik, sevgi aşiqi, Vətən , bütöv Azərbaycan sevdalısı İbrahim İlyaslının dünyaya göz açdığı gündü. 

Yaşının hansı çağıdır, deyə bilmərəm. Ruhununsa bahar çağıdı. Bax bunu əminliklə deyirəm. Şeirləri elçiyə dönən, ocaq-ocaq gəzən, ev -ev, könül -könül dolaşan şairin yaşının üstünə bir yaş da gəlir bu gün .  Sözününsə bir az da müdrikləşən, bir az da cilalanan çağıdı. Tanıyanlar bilir ki, mübaliğəni, yalançı tərifi, boğazdan yuxarı  danışmağı sevmirəm. Sevdiklərimi məqsədsiz və təmənnasız sevirəm. Elə sevgilərin ən alisi də bu deyilmi? 

İbrahim İlyaslının imzasını çoxdan tanısam  da özüylə dostluğumun yaşı elə də çox deyil. Amma mənə elə gəlir ki, onu min ildi tanıyıram. Min il yol getmişəm sanki şairlə. Sözünə,  ərliyinə, dostluğuna güvənib deyirəm bunu. Bir -birimizlə söz ərkimiz  ,  könül dostluğumuz var. Adamı incitməz. Sözünün havası uzaqdan vurar adamı. Könlündən keçəni şeirlə deyər. Qırmadan, üsulluca. Yorulduğunu hiss etdirməz. Heç küskünlüyünü də. Anlayan anlayar ancaq. Anlayançun ürəyinin qapıları taybatay açıqdı. 

Tərifi sevməz. Bir məsum, körpə utancaqlığı var. Sözünü urvatdan salmaz. Hansı sözü  harda  danışmaq  lazım olduğunu  gözəl  bilir. Öz çəkisindədi, söz çəkisindədi həmişə. Könlüncə olmayan heç nəyi alqışlamaz. Sözü kimi dostluğu da möhkəmdi. Boynuna düşən hər işi layiqincə yerinı yetirər. Yorulsa da, usansa da edər. Sözünün yükünü hər yetən çəkməz həm də. Səbri  özündən  böyükdü. Elə sevgisi də. 

İşıqlıdı yazdıqları. Odu uzaqdan vurar adamı. Qaranlığı sevməz İbrahim İlyaslı. Sözlə dolaşar, sözlə gəzər. Şeir yazanda xoşbəxt olar bircə. Yükü azalar sanki. Mən belə tanıyıram onu. 

      Mən sevə bilirəm ancaq,

      Sevilmək? - o mənlik deyil 

-deyən şairin sevənləri o bildiyindən də çoxdu. Sevilən şair olmağın özü böyük xoşbəxtlikdi. Bir də şairin məniylə istedadı üst-üstə düşəndə bir özgə aləm olur. Bu baxımdan İbrahim İlyaslı xoşbəxt yazardı. Özünə və sözünə hörmət edəndi. Heç kimdən heç nə ummaz, bircə sözündən savayı.  Cild-cild əsərlərin arxasında gizlətməz adamlığını. Bircə misrasından  tanıyarsan onu. Həm də çox həssasdı. Səsindən tutar nə demək istədiyini. Kədərini, dərdini (Tanrı dərd verməsin), ağrısını da sevdirər. Dərdi sevə-sevə çəkən şairdi axı.  Oxucunu ram edən qələmi var.  Bir də bilirəm ki,  onunçun özəl günündə sözdən gözəl təbrik ola bilməz. O söz də ki, dost payı ola, içdən gələ. O sözə ki, ürək qoyasan, onu kim sevməz? 

Bilirəm ki, bu yazını da oxuyub kövrələcək. Söz-söz, sətir -sətir, misra-misra  kövrələcək.  Bəlkə təzə şeir də doğulacaq bu yazının eşqinə. Gecənin qaranlığına işıq tutan şeir, həm də. Özü də şairin ürəyi  boyda. Bilirəm. Amma kövrəldiyini heç kim bilməyəcək. Bircə ərk yeri, görk yeri Tanrısından savayı. 

Yaşının üstə yaş gəlsə də, həsrətin bir buğda boy atsa da yenə də yaşamağa dəyər, şair. Bir daha günün mübarək. Allah ömrünə bərəkət versin. Özünün və sözünün varlığına şükür, İbrahim İlyaslı.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(11.03.2024)

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Qadın, qadın?! Onu duymaq, duyurmaq istərkən

Yaxar düşüncəmi bir şölə, bir zəhərli dikən.

Bütün həyatı çiçəkləndirən fəqət o… niçin,

Niçin əzilsin o, bilməm niçin sürüklənsin?!

Qadın-günəş, çocuq-ay…nuru ay günəşdən alır,

Qadınsız ölkə çapuq məhv olur, zavallı qalır.

Qadın əlilə fəqət bəxtiyar olur şu cihan.

O bir mələk… onu təqdis edər böyük yaradan.

O pək sevimli, gözəl, incə, nazlı bir xilqət,

Onun ayaqları altındadır fəqət cənnət:

Qadın gülərsə şu issız mühitimiz güləcək,

Sürüklənən bəşəriyyət qadınla yüksələcək.

(Hüseyin Cavid)

Tarix boyu və elə indinin bu günündə də, hər zaman aktual mövzulardan biri qadın olub həmişə.

Çox müzakirə olunub, çox fikirlər söylənilib qadın haqqında.

Yaxşı kimdir bəs bu qadın?! 

Kiminə görə nökərdir qadın, kiminə görə evin xanımı. 

(Bir sivilizasiyanın səviyyəsini ölçmək istəsəniz, dərhal qadının həyat şərtlərinə baxın.

Stuart Mill) 

(Qadına davranış bir cəmiyyətin mədəniyyət səviyyəsinin ölçüsüdür. Cəmiyyətlər inkişaf etdikcə qadına şiddət azalar, ibtidailəşdikcə artar. Həmişə doğru olan bir ölçüdür bu.

Bizi Sürükleyen Nehir - Zülfü Livaneli) 

Kiminə görə sadəcə gözəllikdir, həzzdir qadın, kiminə görə isə dəyərdir, dəyərlidir, alidir, ülvidir, təqdisdir qadın. 

(Qadın bilməyənə nəfs, bilənə nəfəsdir.

Şəmsi Təbrizi) 

Kiminə görə zəifdir qadın, kiminə görə zərif. 

(Kişilər elmi, qadınlar poeziyanı xatırladır. 

Əbu Turxan) 

(" Qadın zərif şüşə kimidir. Onun möhkəmliyini yoxlamağa çalışmayın, hər an qırıla bilər."

Migel de Servantes) 

Kiminə görə şeytandır, kiminə görə mələkdir qadın 

(Qadından mələklik gözləyirsənsə, Ona cənnətini sunmalısan . 

Can Yücəl) 

Bir müdriki demişkən:

Özünü ayaq hesab edən üçün çarıq, baş hesab edən üçün tacdır qadın. 

Anadır, nənədir, bacıdır, həyat yoldaşıdır, sevgilidir, yardır, övladdır qadın.

Uşaqlaşsan qucağı isti anadır,  xəstələnsən başında gözləyən təbibdir, dərdli olsan, aşiq olsan həbibdir qadın. 

(Qadın ərinin,cavanlıqda sevgilisi, yetkin çağda yoldaşı, qocalıqda da xəstə baxıcısıdır. 

Bacona) 

Qayğıdır, nəvazişdir, təmiz ütülü paltar, isti yemək, soyuq evi isti yuva edən doğma, isti bir əl, isti bir nəfəsdir qadın. 

("Qadının həyatı sevgi, duyğu və fədakarlıqdan yoğrulub."

Onore de Balzak) 

Ruhunda misilsiz bir güc və qüdrət, qəlbində sonsuz məhfum və duyğular, bətnində yeni bir həyat, atdlğı addımlarda cənnət daşıyandır qadın.

Sevgidir, qayğıdır, nəvazişdir, fədakarlıqdır, ismətdir, həyadır, nazdır, işvədir qadın.

Heç vaxt tam dərk olunmaz, tam anlaşılmazdır, sirdir, sirlidir, eynən təbiət kimidir qadın.

Bəzən uşaq, bəzən gənc, bəzən yaşlı, bəzən çılğın bəzən ağır başlı. 

Bəzən fırtınadır o, bəzən də bir göy qurşağı, 

Bəzən tər qönçə,  bəzən boynu bükük, solğun çiçəkdir qadın

Bəzən acıdır, zəhərdir, bəzən şiriindir, şərbətdir,  baldır qadın.

Bəs bu dünyaya hardan gəlib bu müəmmalı qadın?

Bir rəvayətə görə Allah Adəmi yaradarkən sonda bir ovuc torpaq artıq qalır.. 

Allah Adəmdən soruşur ki:

- Onunla sənə nə düzəldim ?

Adəm: "Xoşbəxtlik"-, deyə cavab verir, və Allah Həvvanı yəni qadını yaradır.

Rəvayətlər çoxdur, amma hanının məğzi eynidir əslində. Məğz odur ki, qadın kişini tamamlayandır. 

(Kişi də, qadın da   tək qanadla yaranır. Pərvazlanıb uçmaq üçün   qanadların qoşalaşması lazımdır.   

Əbu Turxan) 

Bir zamanlar qız uşaqlarını diri-diri torpağa gömən cahillər anlamırdılar ki, qadınsız varoluşu davam etdirmək olmaz.

Qadını hər zaman ikinci dərəcəli insan kimi görənlər anlamırlar ki, nə kişisiz nə də qadınsız bir həyat, bir cəmiyyət mümkün deyil.

Sadəcə kişilərdən, və ya sadəcə qadınlardan ibarət bir həyat təsəvvüredilməzdir. 

(Qadınlarda faciəvi olan şey, nə onlarla nə də onlarsız yaşana bilməsidir. 

Byron) 

Həyatdır, xoşbəxtlikdir, məhəbbətdir, əmanətdir qadın.

Bir kişi hər şeyə qalib gəlib bir qadına uduzar bəzən.

Və bu anda kişinin ən gözəl məğlubiyyətidir qadın.

Bəzən zəifdir qadın, bədəni kişinin biləyinin qarşısında zəifdir, amma ruhu kişinin ruhundan da biləyindən də daha güclüdür.

Kişiyə arxadır, dayaqdır qadın. 

(Qadınlat kişilərdən daha çox hikmət sahibidirlər,daha az bilər,daha çox anlarlar. 

J. Duhamel) 

(Hər uğurlu kişinin arxasında bir qadın, Hər 'başağrılı' bir qadının arxasında qətiliklə bir kişi vardır. 

Can Dündar)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.03.2024)

Jalə İslam, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Nə yazım bilmədim. Əslində, çox şey yazardım, amma beynim yorulduğu üçün sözlər bir-birinə qarışıb. Mən susuram, bu şeir danışsın. Bütün qadınlar bir gün deyil, hər gün özəldir.

Pəncərəm önündə sular çağlayır,

Xal düşür gecənin aydınlığına.

Qollarım üstündə bir qız ağlayır,

İnana bilməyir qadınlığına.

Başının örpəyi yana sürüşüb,

İçməyib, məst olub.........

Səbəbi nəydi?

Yerin çəkisizlik qütbünə düşüb,

Bu qütbü nə vaxtsa o keçməliydi.

Özü gözlədiyi bir gün gəlibdi,

İndi soruşmayın, heç bilməyir o.

Qadınlıq qızlığa üstün gəlibdi,

Ağlaya-ağlaya gülümsəyir o.

Açıb gözlərini indi qalxacaq,

Tanımır özünü şirin röyada.

Qızlar nə deyəcək, bilmirəm, ancaq

Mübarək!

Bir qadın artdı dünyada.

Bir kişi qayğısı artdı,

Mübarək!

Bu gecə hər qəlbə nur ələnibdi.

Nəqədər qadın var, o qədər demək

Dünyaya qayğılar səpələnibdi.

Azalır o bəzən,artır o bəzən

Sınanır varlığı, yoxluğu üçün.

Bəlkə mən, sevirəm dünyanı qəlbən,

Qadın təbiətli olduğu üçün.

Bəzən bir eyhamla , ya baxış ilə

Nə qədər istəsən söz demək olur.

Yalnız bir qadının təbəssümüylə

Yüz ağlayan olsa,kiritmək olur.

Köksündə gizlicə sevən ürəyi

Gözündə həmişə məlum olubdu.

Kişilər önündə cəbrlə deyil,

Qadınlar xahişlə məğlub olubdu.

O ən müqəddəsdi, ən mədənidi,

Bəşər nəslimizə o həyat verir.

Qadının sərvəti- öz bədənidi,

Onu da kişiyə mükafat verir.

Qollarım üstündə bir göz yaşını

Bir qərib gülüşü öpürəm hələ.

Özü qız saçını, qadın saçını

Üzümə dağıdır öz əllərilə...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.03.2024)

Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Günəşdən tez oyanıb küçələri təmizləyən, məktəbə şagirlərinin, xəstəxanaya pasiyentlərinin yanına tələsən, özü yarım stəkan çay içmədiyi halda övladları üçün səhər tezdən süfrə quran, yeri gəlsə pilot, sürücü, aşpaz, təmizlik işçisi, memar, məmur kimi işində peşəkar, yeri gələndə də ana, bacı, övlad kimi şəfqətli, bəzən inadkar və qatı, bəzən isə kövrək və yumşaqqəlbli, müasir sivilizasiyanın təməl sütunları olan, daim yeniliyə, zəhmətə can atan, təhsilə, mədəniyyətə önəm verən, insanlar arasında din, dil, irq fərqi qoymadan, eyni sevgi və qayğıkeşliklə yanaşa bilən, hər zaman övladlarına örnək, ailəsinə dəstək olan, namusunu, əxlaqını insanların dilinə saqqız etməyən, lazım gələndə sözünü deyib öz ayaqları üstə dimdik duran bütün qadınların bayramı mübarək olsun!

P.S.Əziz oxucularım, bir az qısa yazmış olsam da bu yazı mənim üçün çox dəyərlidir, çünki keçən il tədbir aparıcısı idim, Heydər Əliyev Mərkəzində və tədbirin qonaqlarından biri də anam idi, ən sonda  final çıxışımı plansız etdim və bu sözləri anamın gözünün içinə baxıb dedim, cümlələrimi bitirəndə isə anamın dolu gözləri özümün titrəyən səsi və ətrafımdakı bütün qadınların dolu-dolu gözlərlə qürurla alqışlaması məni çox təsirləndirmişdi…

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.03.2024)

Leyla Səfərova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Qadın, qadın?! Onu duymaq, duyurmaq istərkən

Yaxar düşüncəmi bir şölə, bir zəhərli dikən.

Bütün həyatı çiçəkləndirən fəqət o… niçin,

Niçin əzilsin o, bilməm niçin sürüklənsin?!

Qadın-günəş, çocuq-ay…nuru ay günəşdən alır,

Qadınsız ölkə çapuq məhv olur, zavallı qalır.

Qadın əlilə fəqət bəxtiyar olur şu cihan.

O bir mələk… onu təqdis edər böyük yaradan.

O pək sevimli, gözəl, incə, nazlı bir xilqət,

Onun ayaqları altındadır fəqət cənnət:

Qadın gülərsə şu issız mühitimiz güləcək,

Sürüklənən bəşəriyyət qadınla yüksələcək.

(Hüseyn Cavid)

Qadın. Kimdir bu qadın? Nə ifadə edir sənin üçün? Məsələn, dua etməyə qalxanda əllərin, gəlirmi ağlına o gözlər də? Sevirsənmi dünyanı gözəlləşdirən, səni sən edən bu zərif, sadə insanı? Zərif deyirəmsə aldanma. Səndən daha güclüdür bir qadın. Sənin daşıya bilmədiyin yükü daşıyar qəlbində.

Elə bir varlıq düşünün ki, həm müəllimdir, həm müəllimlər böyüdür. Həkimdir, memardır, vəkildir... Ən başlıcası, anadır, gələcəyə analar yetişdirir. 

Qadın. Qadınlıq qul olmaq demək deyil, qadınlıq əzilmək, əyilmək demək deyil. Qadınlıq-məğrur olmaqdır. Başı dik, üzündəki təbəssümü dünyaya saçmaqdır. Dünən, bugün, sabah əllərində güllərlə küçələrdə gəzən xanımların elə özləri güllərə, çiçəklərə taydır əslində. Dünyanın ən böyük zirvəsində, qarlı dağın təpəsində ləçəkləri titrəsə də açan, solmayan o nadir çiçək. Qadın da həyatda yaşadığı hər şeyə rəğmən gülərkən o çiçəyə bənzəmir mi?

Gün mənim günüm. Gün sizin, xanımların günü. Əylənməyin, gülməyin, gəzməyin tam vaxtıdır, lakin unutmayın. Siz bir günü deyil, hər günü özəl, hər günü gözəl yaşamağa layiqsiniz. 

Gözəl qızım, gözəl anam, gözəl bacım. Gözəl qadın. Başın hər zaman uca olsun, tacın heç düşməsin. Mükəmməlsən. Hər halınla, hər zəifliyin, hər qüsurunla. Səni sən edən hərşeyinlə. Bir gün deyil hər gün sənindir. Həyat sənindir. Həyat səndir və sən çox gözəlsən. 

Bayramınız mübarək!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(08.03.2024)

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsi mərhum millət vəkili Qənirə Paşayevanın doğum günü münasibətilə paylaşım edib. Mətni diqqətinizə çatdırırıq.

Bu gün Azərbaycan Respublikası III, IV, V və VI çağırış Milli Məclisinin üzvü, Mədəniyyət Komitəsinin sədri (mart 2000 - sentyabr 2023),  Asiya Parlament Assambleyasının sədr müavini (yanvar 2023 - sentyabr 2023) ünlü telejurnalist, yazıçı-publisist, ictimai xadim Prof.Dr. Qənirə xanım Paşayevanın (07.03.1975, Düz Qırıqlı, Tovuz - 28.09.2023, Bakı) doğum günüdür. 

Qənirə xanımın "Qarabağ hekayələri" (ortaq; 5 dildə), "Xocalı soyqırımı: Şahidlərin dilindən" (ortaq; iki dildə), "Dünyanın itirdiyi böyük insan - ATATÜRK", "Dünyanı dəyişdirən alimlər", "Nobel mükafatlı qadınlar", "Tarixə adını yazan qadınlar" (3 cilddə), "Onun sevgi məktubları", "Aşk başka", "O", "Məndən sonra", "Sevgidən eşqə", "Rauf Denktaş: həyatı, mübarizəsi, arzusu, ümidi…", "Quzey Kıbrıs və Kıbrıs türkləri", "Qənirə Paşayeva ilə addım-addım Qaqauziya", "Addım-addım Özbəkistan", "Qardaşım QAZAXISTAN", "Qənirə Paşayeva ilə addım-addım Türk dünyası", "Addım-addım Yaponiya", "Addım-addım Albaniya", "Türk ruhunun söz bayrağı Əhməd Cavad" (ortaq), "Qarabağdan doğan Günəş – Xurşudbanu Natavan" (ortaq), "Bir Vatandan bir Vatana - Almas Yıldırım" (ortaq), "Ağ filin uğur gətirdiyi ölkə - Tailand", "Sirlər dünyasına səyahət - Misir", "Tovuz şəhidləri (44 günlük Vətən müharibəsi)", "Tarixə adını yazan Azərbaycan qadınları" və b. kitabları gün üzü görüb; o, həmçinin onlarla kitabın önsöz yazarı, redaktoru, məsləhətçisi, rəyçisi olub. 

Qənirə Paşayevanın "filmoqrafiya"sı da zəngindir: "Apreldən əvvəl may..." (2001), "Erməni soyqırımı. Türkün sözü" (2001), "Mənə inanın!" (2007), "Ruhum qarabağlıdır" (2012) və b. filmlər onun ssenarisi, rejissorluğu əsasında çəkilib.

Qənirə xanım Paşayevanın şəhid ailələrinə, qazilərə, yaradıcı insanlara, ona müraciət edən vətəndaşlara yüksək diqqət-qayğısı, həssasiyyəti xüsusi bir örnək təşkil edir. 

Əziz Qənirə xanımı doğumunun 49-cu ildönümündə sevgi-sayğı ilə anırıq. 

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2024)

“Od çərşənbəsi”ni qeyd etdik. 

Yurduma bir başqa cür gəlir bu yaz. Müşfiqin ruhu şad olsun! – Elə bil bu yaz üçün yazıb:

“Bu yaz bir başqa yazdır, 

bu yaz daha da xoşdur,

Vay o qəlbə ki, boşdur!

Hər üfüqdə bir həvəs, 

hər bucaqda bir umud,

İnsanlar daha məsud.

Duyğular daha incə, 

fikirlər daha dərin,

Ürəklər daha sərin.

İnsanların vüqarı, 

tələbi daha yüksək,

Yolumuzdan daş, kəsək,

Təmizlənmiş bir az da. 

Ellərin keyfi sazdır,

Bu yaz, bir başqa yazdır”!

Bəli, yеnə o bağ olacaq, yenə yığışaraq siz, o bağa gələcəksiz... Yox, bu səfər bir dəfəlik köçəcəksiz o bağa!..

Siz heç anlamına təfərinc olmusunuzmu – bilmirəm; böyük bağımızı qeyri-müəyyən dağlıq kimi qələmə vermişik uzun illər boyu: DAĞlıq QaraBAĞ!.. Daha “Dağlıq Qarabağ” yoxdu! QaraBAĞın dağı da var, aranı da! Qarabağ dağıyla, aranıyla, suyuyla, biçənəyiylə, anrısıyla-bərisiylə bizimdir!

Dağla bağın ilk baxışdakı təzadı öz yerində, bir də Dədəm Qorqudun öyüdü var axı: “Bağa baxarsan bağ olar, baxmazsan, dağ olar”...  Bu ata sözündəki “dağ”ı istər “daş-kəsək yığını” yaxud “yüksəklik” anlamında, istərsə, yara, dərd (dağ çəkmək, dağlamaq) anlamında başa düşək – bizim misalda mahiyyət dəyişməz. İşğalçılar, işğaldan ötə vandallıq törədən haylar əlləri, gücləri yetdiyincə, bağımızda, dağımızda tutar qoymamışdı. Flora-fauna adına nə var talayıblar; Azərbaycan, Türk-İslam adına nə var viran qoyublar... İndi-indi təbiət təbiətliyinə, iqlim iqlimliyinə, yurd öz yurdluğuna qayıdır, özünə gəlir... Qarabağa insanlıq qayıdır, mədəniyyət qayıdır! Qarabağ Azərbaycana, Azərbaycan dünyaya Günəş kimi doğur! “Bu yaz bir başqa yazdır”!

“Od çərşənbəsiydi”...

Xocalıda, Xankəndidə tonqallar qalanmışdı bu dəfə. 

Sırağagün Ermənistan və böyük bacısı yenə şivən qoparmışdı, bəs, deməzənmi, Azərbaycan ha bu gün-ha sabah hücum edəcək...

İşə baxın bir: üç on il boyu sənin torpağını işğalda saxlayanlar, illər uzunu qondarma rejimin özünümüdafiəsi aldatmacası ilə çıxış edirdi, indi 29,8 min kv.km boyunca özünümüdafiə moduna girib, “ağıllı-ağıllı” sülhdən, ərazi bütövlüyündən dəm vurur... Adama deyərlər, salam-əleyküm! – Bəs bizim üç on il boyu pozulan hüquqlarımız, itirdiklərimiz heç nə olmamış kimi necə sıfırlansın?.. Unutmaq, sıfırlamaq bunca qolay işmi? Bəs o boyda dağıntının, talanın-viranın hesabı-kitabı olmayacaqmı, deyirsiniz?..

Bəlkə Xocalı Soyqırımını rəsmən tanımısız bizim xəbərimiz olmayıb? Ədalət məhkəməsi qurulmasını gözləmədən belə, təzminat ödəməyə hazır olduğunuzu nümayiş etdirmisiniz bəlkə?

Ya bəlkə mina xəritələrini, formulyarları dəqiqliklə və son vərəqinədək vermək bir yana, minaaxtaranlarınız könüllü xidmət təklif edib bizə?..

Suallar çoxdur, ritorikası sualların özündən də çox...

 “Od çərşənbəsiydi”...

Azaraq qarşı tərəfə keçmiş əsgərimizi qaytardılar.

 “Od çərşənbəsiydi”...

Daha bir gözəldən gözəl xəbər yayıldı: qondarma rejimin “parlament” binası söküldü! - Ah, nə mübarək əldir o söküntü işini aparan ekskavatorun qolunu işlədən, valını fırladan əl!

Dünən bir başqa gündü...

Hərçənd “META”nın sosial media platformalarında keçici problemlər yaşandı...

Dünən öz yerində, biz dünəndə qalmırıq, dünənin gözəlliklərini bugünə, sabaha daşıyırıq! Bugündən sabaha uzanan qollar və yollar var olsun!

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(06.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu dəfə sizlərə şair Qardaşxanın “Mən həyat yaşındayam” adlı şeiri təqdim edilir.

Ədəbiyyayımızı oxuyaraq sevək və təbliğ edərək sevdirək! 

Sən olmayan şairin

            yazılmayan şeirisən,

Sən qədər uca tutdu

            Tanrı verdiyi vədi.

Ümidsizə sən elə

            sonsuz ümid yerisən

Ən əlçatan yerdəsən

            əlçatmazsan əbədi.

Gecə işıqlarında

            kəhkəşan su sayrışır,

Gölməçələr yağışla

            sevişir damla-damla.

Heç xəyalıma gəlmir

            nəinki yaxın düşüm,

Axan bir ulduz kimi

            atan dırnağın olmaq.

Dünyaca sevənlərə

            dünyada iki yaş var,

"Yalnız ikicə yaş var,

            yalnız: həyat və ölüm".

Sən elə, elə varsan,

            səninçün ölən yaşar,

Mən həyat yaşındayam,

            səndə neçədi, gülüm?

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(07.03.2024)