Günün fotosu: Doğum evi bombalanıb, hamilə qadın və bətnindəki körpə ölüb

Mariopul şəhərindəki Doğum evinin Rusiya silahlı qüvvələri tərəfindən bombalanması nəticəsində hamilə qadın həlak olub. Onun bətnindəki körpəni də xilas etmək mümkün olmayıb. 

Foto: Euronews

İspanların triumfu davam edir. İspan əsilli Ariana DeBose Los-Ancelesdə (ABŞ) təqdim edilən “Tənqidçilərin seçimi” mükafatlarının 27-ci buraxılışında "Vest sayd əhvalatı" filmindəki roluna görə “Ən yaxşı ikinci plan aktrisası” mükafatını qazanıb.

Stiven Spilberqin rejissorluğu ilə çəkilən filmdə DeBose Anita roluna görə Katrin Balfı ("Belfast"), Enn Daudu ("Mass"), Kirsten Danstı ("Köpəyin hökmranlığı"), Onjanyu Ellisi ("Kral Riçard") və Rita Morenonu ("Vest sayd əhvalatı") üstələyib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Time-a istinadən məlumat verir ki, Santa Barbaradakı Arlinqton Teatrında keçirilən Film Festivalında ispan aktyoru Xavier Bardem mükafata layiq görülüb. O, “Oskar” mükafatına da namizəddir. 

Xatırladaq ki, ondan əvvəl başqa bir ispan - aktrisa Penelope Kruz da mükafat qazanmışdı.

Onlar fotoobyektivə də birgə tuş gəliblər.

Antalya Diplomatiya Forumunda iştirak edən Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva Forum çərçivəsində keçirilən “Mədəni irsin rəqəmsal dövrdə qorunması” adlı panel konfransında çıxış edib.

Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondundan AzərTAC-a bildirilib ki, Günay Əfəndiyeva çıxışında dünyanın müxtəlif ölkələrinin lider və mütəxəssislərini bir araya gətirərək tədbiri yüksək səviyyədə keçirdiklərinə görə Forum təşkilatçılarına təşəkkür edib. Fondun prezidenti Forumun diplomatik və siyasi mühitə mühüm təsir göstərdiyini vurğulayıb: “Dünyanın bir çox yerlərində baş verən ciddi hadisələrə baxmayaraq, bizim burada olmağımız bunu təsdiqləyir, çünki bu platforma diplomatik münasibətlərin inkişafı və bu gün üzləşdiyimiz kirtik məsələlərin həlli üçün mühüm vasitə kimi görünür”.

Qədim dövrlərdən mədəniyyətin sivilizasiyanın qorunmasında, tərbiyəsində və inkişafında əsas amil olduğunu qeyd edən Günay Əfəndiyeva deyib : “Bu gün dünya mədəniyyətinin tarixi, bəşəriyyətin yaranması, dinc yanaşı yaşama, əməkdaşlığın və davamlı inkişafın şərti kimi qarşılıqlı tolerantlığın rolu haqqında ümumi biliklərin təkmilləşdirilməsi çox vacibdir. Bu çağırış, özünəməxsus adət-ənənələr sisteminə malik hər bir mədəniyyətin mənəvi böhrana məruz qaldığı və dəyərlərin transformasiya olunduğu günümüzün sürətlə dəyişən reallığında xüsusilə aktuallaşır və ön plana çıxır. İndi bütün xalqlar dünyamızın kövrəkliyini dərk edir və bəşəriyyətin mədəniyyətini, tarixini gələcək nəsillər üçün qoruyub saxlamağa çalışırlar”.

Bu istiqamətdə rəqəmsal texnologiyaların önəminə toxunan Fondun prezidenti vurğulayıb ki, rəqəmsal texnologiyalar bəşər tarixini mühafizə və təbliğ etmək imkanını yaradır: “Bunun nəticəsində insanlar bu gün müxtəlif xalqların mədəni irsi ilə tanış ola bilir. Texnologiyanın bizə gətirdiyi bu qabiliyyət mədəniyyətlərimizin sürətlə sərhədləri aşmağına şərait yaradır. İstənilən musiqi, kino, teatr və ya digər media bir neçə saniyə ərzində bütün dünyada paylaşılır. Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fonduna üzv ölkələrdə də qeyri-maddi mədəni irsin mühafizəsinə və gələcək nəsillərə ötürülməsinə xüsusi diqqət göstərilir”.

Mədəni irsin qorunmasında Heydər Əliyev Fondu tərəfindən həyata keçirilən genişmiqyaslı layihələrdən bəhs edən Günay Əfəndiyeva, rəqəmsallaşdırılma ilə bağlı Fondun xüsusi fəaliyyətindən söz açıb: “Texnoloji tərəqqinin təsirini Azərbaycanın Birinci vitse-prezidenti Mehriban Əliyevanın rəhbərlik etdiyi və dünya mədəni irsinin rəqəmsallaşdırılması sahəsində çoxlu nailiyyətlər qazanmış Heydər Əliyev Fondunun fəaliyyətində açıq görmək olar. Dünya irsi üçün əhəmiyyətli əsərlərin nümayiş olunduğu onlayn kitabxanaların, virtual muzeylərin yaradılması buna misal ola bilər. Heydər Əliyev Fondunun hazırda ən mühüm işlərindən biri Azərbaycanın ayrılmaz hissəsi olan Qarabağda 30 ilə yaxın işğal müddətində dağıdılmış və mənimsənilmiş mədəniyyət abidələrinin bərpası və dirçəldilməsidir” .

Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun fəaliyyəti haqqında məlumat verən Günay Əfəndiyeva, texnoloji irəliləyişlərin təşkilatın işindəki əhəmiyyətini, tədbirlər keçirilməsinə, türk dünyasının böyük şəxsiyyətlərinin anılmasına və onların irsinin dünyada yayılmasına imkan verdiyini vurğulayıb: “COVID-19 pandemiyası gündəlik həyatımıza ciddi dəyişikliklər gətirdi. Karantin rejimində biz yeni ünsiyyət yolları və fəaliyyət göstərmək üsulları tapmalı olduq. Bəlkə də bu dövrdə rəqəmsallaşma bizi xüsusi təcriddən xilas etdi, çünki təhsil, sosiallaşma, iş və ümumiyyətlə həyat onlayn rejimə keçirildi. Bu baxımdan Fond həm də dəyişən mühitə uyğunlaşmalı, innovativ alət və platformalardan istifadə etməklə layihələr həyata keçirməli idi. Məktəbliləri əcdadlarımızın çoxəsrlik tarixi ilə tanış etmək məqsədilə “Türk Dünyası Muzeyləri Həftəsi”ni təşkil etdik. Bu müddət ərzində müxtəlif ölkələrdən olan məktəblilər Azərbaycan, Türkiyə, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan, Macarıstan muzeylərinə virtual turlara qatıldılar. "Dünyamızı qoruyaq: Türk dünyasının adət-ənənələri" mövzusunda uşaq və tələbələr arasında onlayn rəsm və esse müsabiqələri elan etdik. Bu layihə təkcə türk dövlətləri deyil, dünyanın müxtəlif ölkələrindən cavab verən uşaq və gənclərin böyük yaradıcılıq potensialını nümayiş etdirdi. Keçən il biz türk və dünya ədəbiyyatına mühüm töhfələr vermiş dahi Azərbaycan şairi Nizami Gəncəvinin 880 illik yubileyini qeyd etdik. Fondun təsis etdiyi “Dədə Qorqud” kamera orkestrinin ifasında Nizaminin şeirlərinə yazılmış musiqi əsərlərindən ibarət konsertlər təşkil olundu, müxtəlif ölkələrdə kitablar çap edildi, şairin həyat və yaradıcılığından bəhs edən onlayn konfranslar kimi bir çox tədbirlər keçirildi. Eyni zamanda, 7-ci Bakı Beynəlxalq Kitab Sərgisində Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl” kitabının elektron versiyasını təqdim etdik. Bu, geniş auditoriyaya kitabın məzmunu ilə tanış olmaq imkanı yaratdı. Bunlar tərəfimizdən həyata keçirilən layihələrin sadəcə kiçik bir qismidir”.

Günay Əfəndiyeva beynəlxalq təşkilatların nümayəndələri olaraq mədəni irsi qorumaq, öyrənmək, təbliğ etmək və gələcək nəsillərə ötürməklə müxtəlif mədəniyyətlər arasında zəruri dostluq əlaqələri yaradılmasının, digər sivilizasiyalarla qarşılıqlı əlaqədə olmağın, paralellər aparılmasının və ortaq nöqtələrin tapılmasının önəmindən bəhs edib.

Paneldə, həmçinin Namibiya beynəlxalq əlaqələr və əməkdaşlıq nazirinin müavini Jenelly Matundu, Bolqarıstanın keçmiş Baş naziri Simeon Sakskoburggotski, Türk Dövlətləri Təşkilatı baş katibinin müavini Ömər Kocaman, Dünya Aramea Şurasının prezidenti Coni Messo çıxış ediblər.

İordaniya Krallığı Mədəniyyət Nazirliyinin “Əfkar” ədəbiyyat jurnalı Dövlət Tərcümə Mərkəzinin “Azərbaycan ədəbiyyatı beynəlxalq aləmdə” layihəsi çərçivəsində tanınmış Azərbaycan yazıçısı Fərman Kərimzadənin “Bir ürək yanmalıdır” hekayəsini dərc edib.

Dövlət Tərcümə Mərkəzindən bildirilib ki, yazıçının yaradıcılığı haqqında məlumatla təqdim olunan hekayənin ərəb dilinə tərcümə müəllifi tanınmış Misir tərcüməçisi Əhməd Sami Elaydidir.

Qeyd edək ki, 1966-cı ildən nəşr olunan jurnal mütəmadi olaraq sahifələrində Aleksandr Düma, Qabriel Qarsia Markes, Xorxe Luis Borxes, Mario Varqas Lyosa kimi dünyaşöhrətli yazıçıların yaradıcılığını işıqlandırır.

Ötən gün Mədəniyyət Nazirliyi, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsi və Milli Kitabxananın birgə təşkilatçılığı ilə görkəmli ədəbiyyatşünas alim, Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Paşayevin “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabının təqdimat mərasimi keçirilib. Ömrünü Kərkük türkmanlarının mədəniyyətinin təbliğinə həsr edən professor bir neçə illik gərgin əməyinin nəticəsini ortaya qoyub. 

Elm və mədəniyyət xadimlərinin iştirakı ilə Milli Kitabxanada təşkil edilən tədbirdə kitabxananın direktoru, professor Kərim Tahirov çıxış edərək alimin Azərbaycan elminə verdiyi töhfələrdən danışıb. Professor Qəzənfər Paşayevin əksər kitablarının təqdimatının məhz Milli Kitabxanada keçirildiyini bildirən Kərim Tahirov deyib: “Bu gün təqdimatı keçirilən “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabı alimin gərgin əməyinin nəticəsidir. Qəzənfər Paşayev kitabın dostudur, o, bu cür kitabları yazaraq Azərbaycan xalqını bizə daha yaxın olan xalqla yaxınlaşdırıb. Çağdaş İraq – Türkman şairlərinin poeziya örnəklərini əhatə edən “İraq – Türkman poeziya antologiyası”nın hər iki cildi azərbaycanlı poeziyasevərlərin rəğbətini qazanacaq, tədqiqatçıların diqqət mərkəzində olacaqdır”.

Mədəniyyət nazirinin birinci müavini Elnur Əliyev çıxış edərək Qəzənfər Paşayevə belə bir kitabın nəşrinə, o cümlədən ədəbiyyatşünaslıq sahəsində tədqiqatlarına görə öz təşəkkürünü bildirib. Qeyd edib ki, məhz Qəzənfər müəllimin kitabları milli şüurumuzun, düşüncəmizin formalaşmasında mühüm rol oynayır: “Qəzənfər Paşayevin müəllifi olduğu kitablar Azərbaycan ədəbiyyatının, mədəniyyətinin öyrənilməsi baxımından çox dəyərlidir”.

Qəzənfər Paşayevi yeni kitabının nəşri münasibətilə təbrik edən natiq ona yaradıcılıq uğurları və araşdırmalarının davamlı olmasını arzulayıb.

Milli Məclisin deputatı, Xalq şairi Sabir Rüstəmxanlı çıxış edərək əvvəlcə bu kitabın nəşrində mühüm xidmətləri olan Qənirə Paşayevaya öz təşəkkürünü bildirib. Qeyd edib ki, son illər ərzində Qənirə xanım çoxsaylı kitabların nəşrində yaxından iştirak edib. Qəzənfər müəllim ömrünü ədəbiyyatşünaslığın bu sahəsinə həsr edib, neçə-neçə kərkük ədəbiyyatına, eləcə də şairlərinə həsr edilən kitabların müəllifidir. Vurğulayıb ki, bu gün təqdimatı keçirilən kitab İraqlı qardaşlarımız arasında körpü rolunu oynayır.

Milli Məclisin deputatı, professor Anar İsgəndərov bildirib ki, bu gün tarixi gündür, ona görə ki, belə gözəl tərtibatlı bir kitabın təqdimatı keçirilir. Azərbaycan İraq əlaqələrinə dair çoxsaylı kitablar yazılıb, lakin müasir dövrdə belə nəşrin olması çox mütərəqqi bir amildir. O vurğulayıb ki, ədəbiyyatımızda “kərküklər kimdir” anlayışını məhz Qəzənfər Paşayev tədqiq edib və bu haqda çoxsaylı kitablar yazıb. “İraq – Türkman poeziya antologiyası” ədəbiyyatşünaslıq əsəri deyil, lakin ədəbiyyat hadisəsidir, ədəbiyyatşünaslar üçün bir qaynaqdır.

Milli Məclisin deputatı, akademik Nizami Cəfərov deyib: “Xoş hadisədir ki, məhz Qəzənfər Paşayev İraq türkman şairlərinin şeirləri ilə bizi tanış edib. Məhz Qəzənfər müəllimin belə bir mövzuya diqqət yetirməsi, çoxsaylı kitablar yazıb-yaratması ədəbiyyatşünas tədqiqatçılar üçün qiymətlidir. İnanıram ki, “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabı bütün tədqiqatçıların, ədəbiyyatşünasların, şeirsevənlərin stolüstü kitabına çevriləcək.

Kitabın müqəddiməsinin müəllifi, Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin sədri Qənirə Paşayeva çıxış edərək belə bir tədbiri təşkil etdiyinə görə kitab ocağına, Milli Kitabxananın rəhbərliyinə öz təşəkkürünü bildirib. O qeyd edib ki, Qəzənfər Paşayev milli düşüncəmizin formalaşmasında mühüm rol oynayıb. Vurğulayıb ki, İraq türkmanlarının tanıdılması bilavasitə Qəzənfər Paşayevin adı ilə bağlıdır. “İraq – Türkman poeziya antologiyası” kitabı Əməkdar elm xadimi, professor Qəzənfər Paşayevin ürəkdən bağlı olduğu fəaliyyət sahəsinin yeni səhifəsi, hadisəsidir. Azərbaycanda İraq türkmanşünaslığının ən davamlı, uzunmüddətli, peşəkar tədqiqatçısı təbliğatçısı, tərənnümçüsü və təşkilatçısı məhz Qəzənfər Paşayevdir. Qeyd edib ki, antologiya İraq – Türkman poeziyasının keçdiyi inkişaf yolunu, tendensiyaları, onun bu gününü və inkişaf yönünü göstərir.

Kitabın müəllifi Qəzənfər Paşayev çıxış edərək tədbirin təşkilatçılığına görə Milli Kitabxanaya və kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi keçən hər bir şəxsə təşəkkür edib.

Tədbirin davamında Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin sədr müavini, “525-ci qəzet”in baş redaktoru Rəşad Məcid, Kərkük Mədəniyyət Mərkəzinin sədri Şəmsəddin Kuzəçi, şair Elçin İsgəndərzadə və digərləri çıxış ediblər.

Sonda iştirakçılar Milli Kitabxananın fondunda olan professor Qəzənfər Paşayevin yaradıcılığını əhatə edən kitabların sərgisi ilə tanış olublar, müəlliflə xatirə şəkli çəkdiriblər.

Almaniyanın Karlsruye şəhərində İqtisadi forumun mərkəzi zalında Azərbaycan klassik musiqisindən ibarət konsert keçirilib.

AzərTAC xəbər verir ki, səhnənin qəhrəmanı istedadlı Azərbaycan ifaçısı Fəridə Rüstəmova olub. F.Rüstəmova tanınmış bəstəkar Səid Rüstəmovun nəvəsidir.

Konsert Azərbaycan diasporunun dəstəyi və ölkəmizin Almaniyadakı səfirliyinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə baş tutub.

Konsertdə F.Rüstəmova və Azərbaycanın Almaniyadakı fəxri konsulu Otto Hauzerin birgə yaratdığı “Land of Fire” orkestri çıxış edib. Konsertin keçirildiyi zal şəhərin prestijli məkanlarından biridir.

“Yenidən bir araya gələ bildiyimiz üçün çox şadam. Orkestr üzvləri Almaniyanın müxtəlif şəhərlərində, bir-birindən kifayət qədər uzaqda, şimalda və cənubda yaşayırlar. Xoşbəxt bir təsadüf nəticəsində hamımız işi, təhsili və layihələri bir kənara qoyub görüşə bildik. Konsert çox gözəl keçdi, qonaqlar bizi ayaq üstə alqışlayırdılar. Sonda bir çox tamaşaçılar, o cümlədən iri firmaların və görkəmli konsernin nümayəndələri gözəl musiqiyə görə minnətdarlıq sözləri ilə çıxış etdilər. Biz ifaçılara göstərilən dəstəyə və diasporun etimadına görə çox minnətdarıq. Gələcək konsertlər və digər tədbirlərin keçirilməsi ümidilə”, - deyə F.Rüstəmova bildirib.

Mədəniyyət Nazirliyinin “Şuşa mədəniyyətinin inciləri” layihəsi müxtəlif bölmələr üzrə təqdimatlarla davam edir. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, “Şuşa İli” münasibətilə həyata keçirilən layihənin “Şuşanın milli geyim üslubu” bölməsinin ilk təqdimatı mədəniyyət paytaxtımızın qadın geyim dəstinə həsr olunub.

Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin Şuşa filialının kolleksiyasında qorunub saxlanılan və XX əsrin əvvəlinə aid olan qadın geyim dəsti yaraşıqlı arxalıq və ətəkdən ibarətdir. Bu dəst pambıq astarlı, üzəri qızılı rəngli butalarla bəzədilmiş “zərxara” adlı qiymətli parçadan hazırlanıb.

Qarabağ arxalıqlarını fərqləndirən əsas cəhətlər yaxasının buta və ya oval “oyma” formalı olması, qatlama ətəyi və nilufər (yelpazəli) qolları olub. Arxalığın nilufər qolları dirsəyə qədər düz, dirsəkdən aşağıya doğru genişlənən biçimə malikdir. Geyimin şax durması üçün bel qurşağının yanına yonulmuş yastı çubuq dikinə tikişlə bənd edilib.

Onu da qeyd edək ki, azərbaycanlı qadınların qurşaqdan aşağı üst geyimi topuqlara çatan ətək (tuman) olub. Ətək “taxta” adlandırılan 10-12 hissə parçadan tikilirdi.

2022-ci ildə Azərbaycan bədii fikrinin görkəmli siması Xurşidbanu Natəvanın anadan olmasının 190 ili tamam olur.

Qarabağ xanlığının sonuncu varisi Xan qızı Natəvan mənbəyini doğma təbiətin gözəlliklərindən alan ədəbi yaradıcılığını xalqa məhəbbət nümunəsinə çevrilən xeyriyyəçilik fəaliyyəti ilə ahəngdar şəkildə uzlaşdırmış, yaşadığı Şuşa şəhərinin abadlığı və mədəni həyatının canlılığı üçün böyük zəhmət sərf etmiş, humanist təbiətinə və nəcibliyinə görə tanınıb fədakarlıq və mərhəmət mücəssəməsi kimi sevilmişdir. Xurşidbanu Natəvan Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində diqqətəlayiq yer tutan söz ustalarındandır. İncəsənətin ayrı-ayrı növlərinə dərindən bələd olan sənətkar Şərq poetik ənənələrinə sədaqətlə yazıb yaratmış, mənəvi saflığa çağıran və insana məhəbbət, həqiqətə inam hissi aşılayan, zərif lirizmə malik və parlaq bədii boyalarla zəngin bir irs qoyub getmişdir. Onun başçılıq etdiyi ədəbi məclis öz ətrafında dövrün qabaqcıl ziyalılarını toplamış və Qarabağ ədəbi mühitinin inkişafına güclü təsir göstərmişdir.

Xurşidbanu Natəvanın yaradıcılığı həmişə diqqət mərkəzində saxlanılmış, xatirəsinin əbədiləşdirilməsi istiqamətində ölkəmizdə bir sıra tədbirlər həyata keçirilmiş, o cümlədən 1960-cı ildə Bakıda şairənin heykəli, 1982-ci ildə Ulu Öndər Heydər Əliyevin iştirakı ilə Şuşada büstü ucaldılmışdır. Ermənistan silahlı qüvvələrinin 1992-ci ildə Şuşanı işğal edərək buradakı tarixi-memarlıq və mədəniyyət abidələrini vandalcasına dağıdarkən güllə ilə zədələdikləri həmin büst 44 günlük Vətən müharibəsində şəhər şanlı Azərbaycan Ordusu tərəfindən azad olunduqdan sonra əzəli məkanına qaytarılmışdır. Bu gün Natəvanın Şuşada yenidən ucalan və möhtəşəm Zəfərimizin təntənəsini nümayiş etdirən büstü, eyni zamanda, xalqımızın milli mədəni irsə qayğısının rəmzi və mənəvi dəyərlərə ehtiramının təzahürüdür.

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq, görkəmli şairə və xeyriyyəçi Xurşidbanu Natəvanın 190 illiyinin qeyd olunmasını təmin etmək məqsədilə qərara alıram:

1. Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət Nazirliyi, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin təkliflərini nəzərə almaqla, Xurşidbanu Natəvanın 190 illiyinə dair tədbirlər planı hazırlayıb həyata keçirsin.

2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 14 mart 2022-ci il