Super User
5 illik yubiley
Azərbaycan ədəbiyyatının təbliğində, keyfiyyətli ədəbi məhsulun oxucuya çatdırılmasında böyük əməyi olan “Ədəbiyyat qəzeti”nin elektron variantının - Edebiyyatqazeti.az saytının 5 yaşı tamam oldu.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ailəsi adından Azər Turan başda olmaqla bütün kollektivi səmimi qəlbdən təbrik edirik! Yaşasın “Ədəbiyyat qəzeti”! Yaşasın Azərbaycan ədəbiyyatı!
Heydər Əliyev Mərkəzində “Nurlu sənət dünyası” adlı çox maraqlı sərgi açılıb
Heydər Əliyev Mərkəzində Azərbaycanın Əməkdar rəssamı Ağasaleh Nurinin “Nurlu sənət dünyası” adlı fərdi sərgisi açılıb. Sərgidə müəllifin vitraj üslubunda əsərləri, rəsm əsərləri və eskizləri nümayiş olunur.
Açılışda Azərbaycan Rəssamlar İttifaqının sədri, Xalq rəssamı Fərhad Xəlilov vitraj sənətinin özəlliyindən bəhs edib. Bildirib ki, qədimdən vitraj əsərləri öz gözəlliyi və incəliyi ilə insanları daim düşündürmüş və heyran etmişdir. Əsrlər keçməsinə baxmayaraq dekorativ-tətbiqi sənətin bu unikal növü müasir dövrdə də maraq və diqqət mərkəzindədir.
Rəssamın yaradıcılığına toxunan Fərhad Xəlilov deyib: “Ağasaleh Nuri istedadlı bir insandır. O, bu sənətdə uzun illərdir ki, çalışır. Sərgini ərsəyə gətirmək üçün uzun illərin gərgin əməyi tələb olunur. Ağasaleh Nuri də bu sənətdə qocaman bir rəssamdır. Onun vitraj əsərləri çox incə formada işlənilib. Ancaq Ağasaleh Nurinin istedadı tək bununla bitmir. Sərgidə onun bir neçə rəsm əsərləri də nümayiş olunur. Rəsmlərə baxdıqca rəssamın şüşə kimi kövrək bir qəlbə sahib olduğunu görürük. Bu, onun xasiyyətini əks etdirən bir sərgidir”.
Rəssamın qızı Aliyə Əzimova sərginin qonaqlara mənəvi bir gözəllik bəxş edəcəyinə ümidvar olduğunu söyləyib. Atasının sənətə vurğun olduğunu deyən A.Əzimova bildirib ki, bu qədər çətin sənətlə məşğul olmaq üçün ona qarşı fədakarlıq göstərmək vacibdir: “Atamın əsərlərində Qərblə Şərqin əlaqəsi mövcuddur. Bir sərginin hazırlanması çətin prosesdir”.
Sərginin açılmasına görə Heydər Əliyev Mərkəzinə və zəhməti keçən bütün insanlara təşəkkür edən Ağasaleh Nuri deyib: “Yeni dövr hər zaman yeni ənənələr yaradır və buna görə də vitraj - inkişaf edən, yeniləşən və çətin tərif olunan fenomendir. Şüşə özünəməxsus sonsuz imkanları ilə uğurlu və səmərəli bir materialdır. Vitraj gələcəyin sənətidir, mən buna əminəm”.
Sonra qonaqlar sərgi ilə tanış olub.
Sərgi çərçivəsində həmçinin Ağasaleh Nurinin həyatını əks etdirən və rəssamın yaratdığı vitraj əsərlərindən ibarət “Nurlu sənət dünyası” adlı kitab da təqdim olunub.
Sərgidə Ağasaleh Nurinin vitraj əsərləri, kömür və yağlı boya ilə çəkdiyi rəsmlər, həmçinin, rəssamın ərsəyə gətirmədiyi əsərlərin eskizləri də nümayiş olunur.
Bakı Metropoliteninin “İnşaatçılar” stansiyası üçün layihələndirdiyi “Musiqiçilər” adlı diplom işi kimi uğurlu başlanğıcdan sonra Ağasaleh Nuri Azərbaycanın incəsənət həyatında fəal iştirak edərək bir sıra ictimai, dövlət və özəl binalar üçün vitraj əsərləri yaradıb. Onun əsərlərini Azərbaycan Rəssamlar İttifaqı, AMEA-nın Əlyazmalar İnstitutu, Səməd Vurğunun ev-muzeyi, Bibiheybət məscidi, Bakı şəhərindəki alman lüteran kilsəsi və digər görkəmli binalarda görmək olar.
Sərgi avqustun 28-dək davam edəcək.
Bəstəkarlar İttifaqının sədri Firəngiz Əlizadə Prezidentin Fəxri diplomu ilə təltif olunub
F.Ə.Əlizadənin “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu” ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin inkişafında uzunmüddətli səmərəli fəaliyyətinə görə Firəngiz Əliağa qızı Əlizadə “Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fəxri diplomu” ilə təltif edilsin.
İlham Əliyev
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti
Bakı şəhəri, 27 may 2022-ci il
Müharibə iştirakçılarının təqdim etdikləri “Zəfər tarixi” adlı xeyriyyə konserti böyük maraq doğurub
Xəbər verdiyimiz kimi Heydər Əliyev Sarayında Vətən müharibəsinin qazi və veteranlarının iştirakı ilə 28 May - Müstəqillik Gününə həsr olunan musiqili-bədii gecə keçirilib.
Gənclər və İdman Nazirliyi və Mədəniyyət Nazirliyinin dəstəyi ilə reallaşan konsertin açılışında ilk olaraq Dövlət Himni səsləndirilib.
Gecədə Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının Xalq Çalğı Alətləri Orkestri, Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblı, Müdafiə Nazirliyinin tabeliyində olan Hərbi Hava Qüvvələri Orkestri, tanınmış incəsənət xadimləri, eləcə də ADMİU-nun tələbə heyəti çıxış edib.
Konsertdə Vətən müharibəsi qazilərinin və tanınmış incəsənət xadimlərinin birgə dueti, eləcə də qazilər tərəfindən bir çox musiqi alətlərində ifalar səsləndirilib. Konsert proqramı qazilərin ifasında bədii qiraətlə davam edib. Bir-birinin ardınca musiqi və rəqs nömrələri nümayiş olunub.
Qeyd edək ki, tədbir xeyriyyə məqsədi daşıyır və biletlərin satışından əldə olunan vəsait “YAŞAT” Fonduna ianə olunacaq.
Bakıda “TEKNOFEST Azərbaycan” Aerokosmik və Texnologiya Festivalı davam edir
Bakıda “TEKNOFEST Azərbaycan” Aerokosmik və Texnologiya Festivalı böyük müvəffəqiyyətlə davam edir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, “TEKNOFEST Azərbaycan” festivalının ikinci günü də böyük maraqla qarşılanıb, şoular, müsabiqələr və əyləncə proqramı ilə zəngin olub.
İlk olaraq festival ziyarətçiləri “Smart Qarabağ” Hakatonunun gedişatı barədə məlumatlandırılıb. Hakatonda Azərbaycan və Türkiyədən ümumilikdə 30 komanda final mərhələsinə vəsiqə qazanaraq mübarizə aparır. Finalda mübarizə aparmaq hüququ qazanan komandalar işğaldan azad olunmuş Qarabağın normal regiona transformasiyası istiqamətində “Ağıllı həllər” təklif edirlər.
“Smart Qarabağ” Hakatonuna mayın 25-dən start verilib. Bu hakatonun keçirilməsində əsas məqsəd işğaldan azad edilmiş Azərbaycan ərazilərində “Ağıllı şəhər” həllərinin tətbiq edilməsi, bu ərazilərin rahat, qənaətcil, ekoloji təmiz regiona transformasiyası, sakinlər və sahibkarlar üçün münbit ekosistemin yaradılması və kənd təsərrüfatı üçün daha səmərəli şəraitin qurulmasına töhfə verməkdir.
Hakatonun finalçıları arasında 20 Azərbaycan və 10 Türkiyə komandası mübarizə aparır. Hər bir komandaya hakatonun anbarında mövcud olan avadanlıqların və proqramların spesifikasiyası təqdim olunub və marafon fasiləsiz olaraq 50 saat davam edəcək.
Finalçılar iş prosesində əşyaların interneti (Internet of things), tətbiqi proqramlaşdırma interfeysi (Application Programming Interface), süni intellekt (Artificial Intelligence), bulud hesablama xidmətləri (Cloud Computing Services), idarəetmə panelləri (Dashboards), maşın öyrənməsi (Machine Learning), maşınlararası qarşılıqlı əlaqə (Machine-to-Machine Communications), “Mesh” şəbəkələr (Mesh Networks) və digər texnologiyaların üstünlüklərindən faydalanırlar.
Sonra Xəzər dənizində nümayiş olunan “Take on gravity show” festival iştirakçıları tərəfindən maraqla qarşılanıb. Şou zamanı havada müxtəlif truklar və akrobatik hava nümayişləri təqdim olunub. Bakılılar və şəhərimizin qonaqları quraşdırılmış xüsusi tribunada nümayişi böyük coşqu ilə izləyiblər. Həmçinin ölkəmizdə ilk dəfə su üzərində “Flyboard” şousu təşkil olunub. Şou məşhur ispaniyalı “flyboarder” Lindsay McQueenin təqdimatında baş tutub.
Azərbaycan Hərbi Hava Qüvvələrinin “SU-25” (5 ədəd) və “MiQ-29” (2 ədəd) qırıcı təyyarələri və hərbi helikopterlərinin, eləcə də Türkiyənin “Solotürk” (2 ədəd F16), “Türk Ulduzları” (5 ədəd F5) və “Hürkuş” aerobatika komandalarının, ATAK helikopterlərinin və AKINCI PUA-sının iştirakı ilə keçirilən hava şouları bu gün də ziyarətçilərin qəlbini fəth edib.
Günün birinci yarısında dövlət rəsmiləri sərgilərlə tanış olublar. Rəqəmsal inkişaf və nəqliyyat naziri Rəşad Nəbiyev, müdafiə sənayesi naziri Mədət Quliyev, dövlət sərhəd xidmətinin rəisi Elçin Quliyev və digər rəsmi şəxslər “TEKNOFEST Azərbaycan” festivalı çərçivəsində nümayiş olunan hərbi texnikalara, Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin və digər qurumların pavilyonlarına baxış keçiriblər.
Festivala qatılan “BAYKAR Teknoloji” şirkətinin baş direktoru Haluk Bayraktar AMEA-nın pavilyonu və akademiyanın Yüksək Texnologiyalar Parkının (YTP) təqdim etdiyi innovativ məhsullarına baxış keçirib.
Haluk Bayraktar ilk dəfə Türkiyədən kənarda, Bakıda keçirilən bu mötəbər festivalın yüksək səviyyədə təşkil olunduğunu söyləyib. Şirkətin baş direktoru AMEA pavilyonunda təqdim olunan məhsullar arasında xüsusən pilotsuz uçuş aparatları, robotlar, “ağıllı” qurğular, o cümlədən mühərrik və sürtkü yağlarına böyük diqqət göstərib, akademiyada əldə olunan nailiyyətləri yüksək qiymətləndirib.
“Düşünürəm ki, bu festival hər il daha da inkişaf edərək böyük bir platformaya çevriləcək”, - deyə qeyd edən Haluk Bayraktar festivalda iştirak edən hər bir müəssisə və təşkilata uğurlar arzu edib.
Yüksək Texnologiyalar Parkının baş direktoru iqtisad üzrə fəlsəfə doktoru Vasif Abbasov Haluk Bayraktarı rəhbərlik etdiyi texnoparkda əldə olunan nailiyyətlər, istehsal olunan rəqabətədözümlü məhsullarla yaxından tanışlıq və əməkdaşlıq perspektivlərinin müzakirəsi üçün YTP-yə dəvət edib.
“TEKNOFEST Azərbaycan” çərçivəsində ilk gündən yuxarı sinif şagirdləri, tələbələr və startapçılar arasında müsabiqələrin keçirildiyi Yarışmaçılar Zonası bu gün də iştirakçıların maraqla ziyarət etdiyi məkanlardan olub. Müsabiqənin münsiflər heyəti komandaların stendlərinə baxış keçirir, qiymətləndirmələr aparırlar. Festivalda ümumilikdə 8 müsabiqə - “Baku Skills”, “Pilotsuz uçuş aparatları”, “ROBOTİKS”, “AgroTech”, “Sosial innovasiyalar”, “Həvəskar peyk modelləşdirilməsi”, “PLANER”, “Ətraf mühitin qorunması və bərpa olunan enerji mənbələri” təşkil olunub. Müsabiqələr 3 kateqoriya iştirakçı arasında keçirilir - məktəblilər (A), tələbələr (B) və fərdi şəxslər, yaxud sahibkarlar (C). Bəzi müsabiqələr yalnız bir və ya iki kateqoriyada aparılır. Müsabiqələrə qatılmaq üçün 5 mindən çox gəncin formalaşdırdığı 1000-dən çox komanda müraciət edib. Onlardan 170 komanda finala vəsiqə qazanıb.
Festivalda Kiber İdman üzrə Avropa çempionatının “Tekken7” yarışlarına start verilib. “Tekken7” üzrə Azərbaycan, Türkiyə, Fransa, Gürcüstan, Macarıstan, İsrail, İtaliya, Şimali Makedoniya, Monako, Monteneqro, Polşa, Serbiya, Slovakiya, İspaniya, Uels, Malta və İsveçdən ümumilikdə 17 iştirakçı mübarizəyə başlayıb.
Mayın 27-də “Bakı Kristal Zalı”nda start götürən çempionatın qalibləri 28 may tarixində bəlli olacaq.
Qeyd edək ki, çempionatın təşkilatçısı Avropa və Azərbaycan Kiber İdman Federasiyalarıdır. Bununla yanaşı, Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi beynəlxalq turnirə təşkilati və maliyyə dəstəyi göstərir.
Festivalın ikinci gününün sonunda ziyarətçilər üçün musiqi proqramı və lazer şou təqdim olunub.
Gitanjali Şri Beynəlxalq Buker Mükafatına layiq görülüb
Londonda Beynəlxalq Buker Mükafatının qalibi elan edilib. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının proqnozu özünü doğruldub. Hindistanlı yazıçı Gitanjali Şri "Qum məzarı" (Tomb of Sand) romanına görə mükafata layiq görülüb.
Bu, “Booker International” mükafatını qazanan hind dilindən ingilis dilinə tərcümə edilmiş ilk kitabdır. İngilis dilinə tərcüməni ABŞ-dan olan rəssam, yazıçı və tərcüməçi Daisy Rokvil edib.
Ümumilikdə, 2022-ci il mükafatının qısa siyahısına altı fərqli dildə (ispan, Koreya, Norveç, polyak, hindi, yapon) altı əsər daxil edilib. Həmin əsərlərdən beşi qadın yazıçılar tərəfindən yazılıb.
Məlumat üçün bildirək ki, Gitanjali Şri 1957-ci ildə Hindistanın şimalındakı Mainpuri şəhərində anadan olub. O, 5 romanın və bir neçə hekayələr toplusunun müəllifidir. G.Şrinin əsərləri ingilis, fransız, alman, serb və Koreya dillərinə tərcümə olunub.
Qeyd edək ki, Beynəlxalq Buker Mükafatı 2005-ci ildə təsis edilib. Nüfuzuna görə Nobel mükafatından sonra ikinci yerdə dayanır.
Mədəniyyət naziri Anar Kərimov Ağdamda və Ağcabədidə mədəniyyət müəssisələri ilə və mədəniyyət kollektivləri ilə tanış olub
Ağdam rayonunun Quzanlı qəsəbəsində Ağdam, Ağcabədi və Laçın rayonlarından olan vətəndaşların qəbulunu keçirdikdən sonra mədəniyyət naziri Anar Kərimov Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Vaqif Həsənovun müşayiəti ilə Ağdam rayonunda bir sıra mədəniyyət müəssisələrinin fəaliyyəti ilə tanış olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən məlumat verir ki, Anar Kərimov əvvəlcə Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev adına Ağdam Dövlət Dram Teatrının fəaliyyəti ilə tanış olub, sonra Ağdam rayon Mədəniyyət Mərkəzinə baxış keçirib. Nazirə məlumat verilib ki, Mədəniyyət Mərkəzi 1952-ci ildə Ağdam şəhərində yaradılıb. 1993-cü ildə rayon Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunduqdan sonra Dövlət Dram Teatrının binasında fəaliyyətini davam etdirir.
Quzanlı qəsəbəsində Ağdam Dövlət Rəsm Qalereyasına baxış keçirən Anar Kərimov sonra rayon Mərkəzi Kitabxanasına baş çəkib. Burada kitabxananın fəaliyyəti, kitab fondu barədə nazirə ətraflı məlumat verilib.
Səfər çərçivəsində Ağdam rayon Şəmsi Bayramov adına Xındırıstan kənd Uşaq musiqi məktəbinə baxış keçirilib. Nazirə bildirilib ki, 1969-cu ildən Ağdam rayon 1 nömrəli Uşaq musiqi məktəbinin filialı, 1982-ci ildən isə müstəqil fəaliyyət göstərən təhsil ocağı üçün 2016-cı ildə ikimərtəbəli yeni bina tikilib. 31 sinif otağı, 110 nəfərlik zal, 6 texniki otağı olan məktəbdə 160 şagird təhsil alır, 57 müəllim çalışır.
Ağdam Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinə gələn nazirə məlumat verilib ki, 1962-ci ildə yaradılan və 2500-dən artıq eksponatın sərgiləndiyi muzey Ağdam şəhəri işğal olunan zaman məhv edilib. 2001-ci ildən muzey öz fəaliyyətini Qaradağlı kənd Mədəniyyət evinin binasında davam etdirir. Hazırda muzeydə 1300-dən çox eksponat qorunur.
Nazir Anar Kərimov Ağdam rayonu Mahrızlı kəndindəki cəsur əsgər Rahib Məmmədov adına Döyüş Şöhrəti Muzeyinin fəaliyyəti ilə də yaxından maraqlanıb. Muzeydə R.Məmmədovun şəxsi əşyaları, onun haqqında materiallar dərc olunan qəzet və jurnallar, eləcə də kitablar sərgilənir. Muzeydə həmçinin Qarabağ döyüşlərində canlarını qurban verən igid oğulların şəxsi əşyaları, məktublar, hərbi geyimlər nümayiş etdirilir. Qeyd olunub ki, döyüş bölgəsində yerləşən Mahrızlı kəndi Vətən müharibəsi zamanı erməni silahlı qüvvələrinin atdığı raket zərbələrinə məruz qalıb. Kəndə atılmış raketlərin parçalanmış hissələri də muzeydə sərgilənir.
Daha sonra nazir Ağdam Muğam Mərkəzində konsert proqramında iştirak edib. Konsertdə “Şur” ansamblının ifasında bir-birindən maraqlı musiqi nömrələri səsləndirilib.
Anar Kərimov növbəti gündə isə Ağcabədi rayonuna səfər edib. Ağcabədi Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Rafil Hüseynovla birgə o, Heydər Əliyev Mərkəzinə baş çəkib, müəssisənin fəaliyyəti ilə tanış olub.
Ağcabədi rayonunun Kəhrizli kəndinə gələn nazir burada görkəmli yazıçı-dramaturq, publisist və ictimai xadim Cəlil Məmmədquluzadənin həyat və amal yoldaşı Həmidə xanım Cavanşir-Məmmədquluzadənin (1873-1955) ev-muzeyində olub. Nazirə bildirilib ki, ev-muzey onun mənsub olduğu ocağa – Cavanşirlər nəslinə məxsus tarixi binada yerləşir. Bu bina Həmidə xanımın vəfatından sonra əvvəlcə orta məktəb, sonra musiqi məktəbi kimi fəaliyyət göstərib. 2005-ci ildən Ağcabədi Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin filialı statusunda Həmidə Məmmədquluzadənin Ev-Muzeyinə çevrilib.
Muzeydə Həmidə xanımın atası, Qarabağ xanlığının və Şuşa şəhərinin əsasını qoyan Pənahəli xanın nəticəsi tarixçi, şair Əhməd bəy Cavanşirin (1828-1903) tərcümeyi-hal sənədləri, nadir fotoları və əlyazmaları qorunub saxlanılır. Muzeydə, eyni zamanda, Həmidə xanımla əlaqəli çoxsaylı şəkillər, məktublar, xatirə əşyaları və nadir əl işləri nümayiş etdirilir.
Mədəniyyət naziri səfər çərçivəsində Ağcabədi Rayon Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinə baxış keçirib. Nazirə məlumat verilib ki, 5000-dən çox eksponatın mühafizə olunduğu muzeyin binası iki mərtəbədən, 6 ekspozisiya otağından ibarətdir. Muzeyin ən qədim eksponatları arasında arxeoloqların rayon ərazisində qazıntı işləri zamanı aşkarladıqları eramızdan əvvəl VI-V minilliklərə (Neolit dövrü) aid sümükdən iynə, biz və daşdan məişət əşyaları və s. mövcuddur. Muzeydə eksponatlar “Təbiət”, “Arxeologiya”, “Etnoqrafiya”, “Görkəmli şəxsiyyətlər”, “Sovet dövrü” və “Müasir dövr” bölmələri üzrə qruplaşdırılıb.
Anar Kərimov Üzeyir Hacıbəyli adına Ağcabədi şəhər Uşaq incəsənət məktəbinin fəaliyyəti ilə də yaxından maraqlanıb.
Qeyd edilib ki, 1965-ci ildə Uşaq musiqi məktəbi kimi fəaliyyətə başlayan təhsil ocağı 1986-cı ildən Üzeyir Hacıbəyli adına Uşaq incəsənət məktəbi kimi işini davam etdirir. Hazırda məktəbdə 8 ixtisas üzrə (fortepiano, tar, qarmon, kamança, nağara, xanəndəlik, rəssamlıq, xoreoqrafiya) 121 müəllim 354 şagirdin təhsili ilə məşğul olur.
Mədəniyyət nazirinin Ağdam və Ağcabədi rayonlarına səfəri təbii ki, bir sıra problematik məsələlərin həllini sürətləndirəcək, rayonların mədəni həyatlarına bir canlanma gətirəcək.
Fotolarda: Qapaq fotosu və 1-ci iç fotoda nazirin Ağdama, 2-4-cü fotolarda Ağcabədiyə səfərinin müxtəlif məqamları.
Bu gün böyük Məmməd Əmin Rəsulzadə başda olmaqla bütün Cümhuriyyət qurucularını şərəflə anırıq
28 May – Respublika Günü şanlı tariximizə qızıl hərflərlə həkk olunmuş, hər bir Azərbaycan vətəndaşının qürur mənbəyi olan bir gündür. 1918-ci il mayın 28-də mürəkkəb siyasi hərbi-şəraitdə əsarət altında yaşayan, tarixi, mədəniyyəti, dili, dini sıxışdırılan Azərbaycan xalqı özünün və Şərqin ilk demokratik, hüquqi, dünyəvi və parlamentli respublikasını yaratdı. 1918-ci il mayın 27-də Zaqafqaziya Müsəlman Şurası özünü Azərbaycan Milli Şurası elan etdi. Bununla da, əslində Azərbaycanın tarixində parlamentli respublikanın bünövrəsi qoyulmuş oldu. Həmin iclasda Azərbaycan Milli Şurasının rəyasət heyəti və sədri seçildi. Mayın 28-də Azərbaycan Milli Şurasının iclasında İstiqlal Bəyannaməsi qəbul edildi.
28 May 1918-ci il tarixində müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin yaranmasından 104 il ötür. 1990-cı ildən Cümhuriyyət Günü ölkədə dövlət bayramı kimi qeyd edilir. Azərbaycanın milli bayramlarından olan Respublika Günü 30 ildən sonra ilk dəfədir ki, işğaldan azad olunan torpaqlarda da qeyd olunur.
O günlərə - ötən əsrin əvvəllərinə qısaca olaraq rakurs etsək nə görərik?
1917-ci ildə Rusiyada baş vermiş Fevral inqilabı nəticəsində Çar İmperiyası devrildi. Ölkədə çarizmin məzlum vəziyyətə saldığı xalqların milli hərəkatı başlandı. 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti (1918-1920) – müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət yaradıldı. Bu respublika azərbaycanlıları tarixi yaddaşında Azərbaycan dövlətçiliyinin ilk təcrübəsi kimi iz qoydu. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə tərəfindən əsası qoyulan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti türk və İslam dünyasında ilk parlamentli cümhuriyyət və ilk demokratik, hüquqi və dünyəvi dövlət nümunəsi idi.
Azərbaycan müvəqqəti hökumətinin ilk başçısı isə Fətəli Xan Xoyski idi. 10 gün Milli Şura Tiflisdə işlədikdən sonra Gəncəyə köçürüldü. O vaxt Bakı erməni daşnak və bolşevik quldurlarının əlində idi. Yalnız 1918-ci ilin sentyabrında Türkiyə ordusunun rəhbərliyi ilə – Bakı daşnak-rus qüvvələrdən təmizləndikdən sonra milli hökumət Gəncədən Bakıya köçdü.
Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti qısa ömründə böyük nailiyyətlər və qalibiyyətlər əldə edib. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın–kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyət o cümlədən milli ordu, milli pul, demokratlaşma, milli bank, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimayyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmiyyətə tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünü təmin etmək, iqtisadi islahat və s. müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti təmin edib.
Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətini rəsmi surətdə tanıyan ilk dövlət Osmanlı dövləti olub (4 iyun 1918-ci ildə).
1918-ci il 9 noyabr tarixində M.Ə.Rəsulzadənin təklifi əsasında Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin üç rəngli bayrağı qəbul edilib. O zamana qədər Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyətinin bayrağı qırmızı rəngdəydi.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin qurulması xalqımızın həyatında yeni bir mərhələnin başlanğıcı oldu. Avropanın demokratik dəyərləri ilə Şərq mədəniyyətinin xüsusiyyətlərini özündə birləşdirən, yarandığı dövr üçün inqilabi sayılan bir-çox ünsürləri özündə ehtiva edən dövlət nümunəsi olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti xalqımızın milli və siyasi şüurunun, yüksək mədəniyyətinin nəticəsi idi.
Cümhuriyyətin ömrü uzun olmasa da, qısa bir müddət - 23 ay ərzində çox böyük işlər görə bilib. Bu qısa dövrdə dövlət bayrağı, dövlət himni və gerbi, Azərbaycan vətəndaşlığı təsis edilib, milli ordu yaradılıb. Həmin dövr üçün olduqca mütərəqqi sayılan müddəaları özündə əks etdirən çoxsaylı qanunlar qəbul edilib. Demokratik hüquq və azadlıqların, etnik və dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, bütün vətəndaşların bərabər hüquqlarının tanınması, hətta bir çox Avropa ölkəsindən daha əvvəl qadınlara seçki hüququnun verilməsi, Azərbaycan dilinin dövlət dili elan edilməsi, təhsil və mədəniyyətin inkişafına xüsusi diqqət göstərilməsi və həyata keçirilmiş digər işlər həmin dövr üçün atılmış böyük addımlar idi.
Qısa müddət ərzində dövlətin siyasi, iqtisadi, hüquqi, mədəni və digər sahələrində həyata keçirilmiş mütərəqqi siyasət Azərbaycanda müstəqil, demokratik dövlətçilik ənənələrinin, milli ruhun formalaşmasında və gələcək inkişafında mühüm rol oynamış oldu. Azərbaycan xalqının milli-vətənpərvərlik ruhunun, azadlıq, müstəqillik arzusunun alovlanmasına təkan verdi. Həmin dövrdə mürəkkəb siyasi şəraitdə yaranmış dövləti qoruyub saxlamaq təəssüf ki, mümkün olmadı.
Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti iki yaşına çatmadan bolşeviklərin hücumuna məruz qalıb müvəqqəti olaraq devrildi. Sovetlər Birliyi, Azərbaycanı məcburi surətdə öz tərkibinə daxil etdi. Bolşeviklər tərəfindən devrilməsinə baxmayaraq, istiqlal ideyası yenilmədi və 1991-ci ildə Sovet İmperiyasının dağılması ilə Azərbaycan yenidən öz müstəqilliyini elan etdi.
Allah bizi yatmış ayının oyanaraq yenidən Azərbaycanı öz caynaqları arasına salmasından hifz eləsin. Amin!
Praqada "Sarı Gəlin - Azərbaycan hekayələrinin antologiyası"nın təqdimatı olub
Praqada Azərbaycan yazıçılarının əsərlərindən ibarət "Sarı Gəlin - Azərbaycan hekayələrinin antologiyası " kitabının təqdimatı keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikasının Çex Respublikasındakı Səfirliyi və Çexiyanın Karlov Universitetinin birgə təşkilatçılığı ilə keçirilən təqdimat mərasimində Karlov Universitetinin rəhbərliyi və professor heyəti, habelə Çexiyanın görkəmli elm və mədəniyyət xadimləri, səfirliyin kollektivi və soydaşlarımız iştirak ediblər.
Kitabda XX əsrdə yaşayıb yaratmış tanınmış Azərbaycan yazıçılarının, o cümlədən Mircəlal, Anar, Elçin və başqalarının əsərlərindən ibarət 22 nümunə öz əksini tapıb.
Tədbiri giriş sözü ilə açan Karlov Universitetinin professoru İvana Bozdexova antologiyanın tərtibindən və bədii məziyyətlərindən danışıb, kitabın çex dilində hazırlanması prosesi ilə bağlı xatirələrini bölüşüb.
Sonra Karlov Universitetinin prorektoru Yan Kuklik çıxış edərək, hər iki ölkənin ədəbiyyatlarının tanıdılması və təbliği istiqamətində görülən işləri yüksək qiymətləndirib, bu fəaliyyətin davamlı şəkildə həyata keçirilməsinə böyük ehtiyac duyulduğunu qeyd edib. O, Azərbaycan və çex yazıçılarının əsərlərinin hər iki dilə tərcümə olunması və təbliğinin ədəbi əlaqələrimizin inkişafında mühüm rol oynayacağını vurğulayıb.
Tədbirdə Səfir A.Məmmədov çıxışı edərək nəşrin hər iki ölkənin ədəbiyyatı üçün mühüm əhəmiyyətindən, Azərbaycan xalqının mədəniyyətinin Çex oxucularına tanıtmaq baxımından oynadığı mühüm rolundan danışıb. Səfir bu vaxta qədər ayrı-ayrı yazıçı və şairlərimizin əsərlərindən bəzi nümunələrin müxtəlif vaxtlarda çex dilində çap olunmasına baxmayaraq milli ədəbiyyat nümunələrimizin belə böyük həcimdə Çexiyada təqdim olunmadığını vurğulayıb və belə bir önəmli nəşrin təqdimatının keçirilməsini və Çex oxucularına tanıdılmasını məmnunluq doğuran hal kimi qiymətləndirib. O, Çex ədəbiyyatsevərlərin bu kitabdakı əsərləri oxumaqla çex xalqı ilə fərqli mədəniyyətə, fərqli həyat tərzinə malik olan, lakin eyni ümumbəşəri və humanist dəyərləri paylaşan Azərbaycan xalqını daha yaxından tanıyacaqlarına əmin olduğunu ifadə edib.
Sonra Səfir A.Məmmədov nəşrin hazırlanmasında əməyi olan hər kəsə - Karlov Universitetinin rəhbərliyinə, Karlov Universitetinin Karolinium Nəşriyyatına, Azərbaycan Respublikasının(Dövlət) Tərcümə Mərkəzinə, xüsusilə də kitabın tərcüməsini çox böyük zəhmət və peşəkarlıqla həyata keçirən Tərcümə Mərkəzinin əməkdaşı Şəbnəm Əsədovaya dərin təşəkkürünü bildirib. Səfir Azərbaycan yazıçılarının əsərlərinin Çex dilində nəşri ilə bağlı bundan sonrakı layihələrdə də Azərbaycan Səfirliyinin Karlov Universiteti ilə yaxından əməkdaşlıq etməyə hazır olduğunu qeyd edib.
Tədbirin bədii hissəsində antologiyada yer almış Azərbaycan yazıçılarının əsərlərindən parçalar oxunub, “Sarı Gəlin” Azərbaycan xalq mahnısı səsləndirilib.
İlqar Fəhmi qalib gəlib
44 günlük Zəfər savaşımızdan və tarixi qələbəmizdən sonra Azərbaycan Dövlət Gənc Tamaşaçılar Teatrı Qarabağ – Vətən müharibəsi mövzusunda “2783…” adlı pyes müsabiqəsi elan etmişdi. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı 525-ci qəzetə istinadən xəbər verir ki, müsabiqə yekunlaşıb.
Müsabiqə şərtlərinə görə təqdim olunan əsərlər tarixi zəfərin, Qarabağ qələbəsinin ab-havasını, bu önəmli hadisənin bütövlükdə ölkənin və ayrı-ayrı insanların həyatına, düşüncələrinə təsirini əks etdirməli idi.
Müsabiqəyə təqdim edilən əsərlərdən yazıçı-dramaturq İlqar Fəhminin "Balaca kişilər" pyesi münsiflər heyəti tərəfindən yüksək qiymətləndirilərək qalib elan olunu . Pyesə teatrda quruluş veriləcək və bu il Zəfər günündə tamaşa sənətsevərlərə təqdim olunacaq. Həmçinin müsabiqənin şərtlərinə görə əsər "Azərbaycan" dərgisində işıq üzü görəcək.
