Nemət Tahir pedaqoqdur, Ağdam rayonunda yaşayır. Ara-sıra qələmini də sınayır, hekayələr yazır. Bu dəfə o, psixoloji-detektiv janrında yazdığı hekayəsini redaksiyamıza göndərib. Düşünürük ki, maraqlı hekayədir, oxumağa dəyər.

Yeri gəlmişkən, Nemət Tahir bu günlərdə ADA Universitetində magistr təhsilinə yiyələnəcəyi ilə bağlı şad xəbər almışdır, onu “Ədəbiyyat və incəsənət” portalı adından təbrik edirik.

Lalə xanım kimsəsiz qadın idi.10 il olardı ki, Kəngərli ailəsində həm qulluqçu, həm də dayə kimi çalışırdı. Artıq Lalə bu ailənin bir üzvünə çevrilmişdi (Ailənin başçısı Gəray Kəngərli, onun həyat yoldaşı Taclı Kəngərli, övladları Oğuz və Aybəniz idi).

Oğuz və Aybəniz valideynlərinin işləri ilə bağlı vaxtlarının çoxunu «Şirin ana» dedikləri Lalə xanımla olurdular. Lalə də bu iki uşağı doğma bilirdi, bu ailəyə xidmətə gəldiyi gündən özünün birotaqlı evini kirayə verib burada yaşayrdı. O, ailədən, ailə isə ondan çox razı idi.
Bir gün kirayə haqqını almağa gedən Lalə axşamçağı evə zəng etdi. Dəstəyi Taclı  götürdü:
– Ay Lalə, hardasan, bacı? Axşam oldu, hələ gəlib çıxmamısan.
Lalə dedi:
– Taclı xanım, bir az işlərim var, əgər icazə versəniz, mən sabah gələrəm, həm də ki sizə bir sürprizim var ey!
– Xeyir ola, inşallah, ay Lalə?
– Xeyirdi, xanım.

 Lalə sevincək halda cavab verdi.
– Təki xeyir olsun. Nəsə, səhər tezdən gəl. Uşaqlar da, özümüz də sənsiz çox darıxırıq doğrusu.
– Taclı xanım, hər şeyi hazırlayıb soyuducuya yığmışam, axşam və səhər yeməyiniz var. Sabah da özüm gələcəm.

Lalə və Taclı sağollaşıb telefonlarını qapatdılar.
Axşam ailə şam etdikdən sonra uşaqlar öz otaqlarına dərs çalışmağa getdilər. Gəray və Taclı isə televizora baxdılar, keçən günlərini müzakirə etdilər, sabahkı planlarından danışdılar. Lalənin evdə olmamasının bir boşluq yaratdığını da diqqətə aldılar.
Səhər tezdən yuxudan oyanan Taclı isə gecikdiyini nəzərə alaraq (o, universitetdə biologiya müəllimi idi) özü nahar etmədən süfrəni hazırlayıb, həyat yoldaşını oyatmağa getdi.
– Sabahın xeyir, Gəray! Əzizim, hər şeyi süfrəyə düzmüşəm. Mən işə gecikirəm, uşaqları da oyat, yemək yeyin. Sizə qoşula bilmədiyim üçün məni bağışla.

Taclı tələskənliklə evdən çıxıb özünü universitetə çatdırdı. Auditoriyaya girəndə azacıq da olsa gecikmişdi. Mühazirəsini oxumağa başladı.

Az sonra telefonuna zəng gəldi. Zəng edən uşaqlarının sinif rəhbəri idi.
– Taclı xanım, bağışlayın, narahat edirəm, amma bunu deməliyəm. Dərs zamanı Oğuz və Aydəniz öyüdülər, tez təcili yardım çağırdıq, indi xəstəxanaya aparırıq.
Özünü itirmiş Taclı uşaqlardan üzr istəyib, çantasanı götürməyi belə unudaraq auditoriyadan çıxdı.
Yarım saatdan sonra Taclı xəstəxanaya çatanda uşaqları təzəcə gətirib mədələrini yumaq üçün xüsusi şöbəyə aparmışdılar. Taclı sinif rəhbərinin telefonda dediklərindən başqa onu öyrənə bildi ki, sinif rəhbəri Gəraya nə gədər zəng etsə də, Gəray cavab verməyib. Təlaş içində, göz yaşları axa-axa Taclı da Gərayın mobil telefonuna, sonra isə ev telefonlarına zəng etdi. Cavab verən olmadı.

Həm həyat yoldaşının qarasınca söylənir, həm də içərisində bir qorxu təlaş hiss edirdi. Nə baş verirdi axı?!
Bir saatdan sonra həkim göründü. Onun üzündə elə bir ifadə var idi ki, söz deməsə belə hər şey aydın olurdu. Baxışını yayındırmağı isə Taclını lap qaldırıb yerə çırpdı. Taclının ayaqları əsməyə başladı, titrəyən əllərini bir-birinə sıxaraq çətinliklə söylədi:
– Qadanızı alım, həkim, balalarıma nə olub?

Həkim təəssüf qarışıq qəhərli səslə dedi:
– Çox çalışdıq, Allah bilir ki, əlimizdən gələni etdik, lakin zəhərlənmədən çox vaxt keçdiyi üçün onları xilas edə bilmədik.
Bu sözlər Taclının eşitdiyi son söz oldu. Fəryadı göylərə qalxdı, bütün xəstəxana başına yığıldı. Ananı saxlaya bilməyən tibb işçiləri və sinif rəhbəri nə edəcəklərini bilmirdilər…

O bayıldı, birtəhər ayıltdılar.
– Taclı xanım, baxın, həyat yoldaşınız zəng edir.
İkinci zəngdən sonra sinif rəhbəri telefonu açıb Taclının qulağına tutdu. Taclı ağlaya-ağlaya: -Gəray, evimiz yıxıldı, – dedi.
Yox, telefondakı Gəray deyildi.
– Taclı xanım, mənəm Lalədir.

Lalə də hönkürüb ağlayırdı.

Taclı xanım qıyya çəkdi:
– Lalə, sənin də artıq xəbərin var başıma gələnlərdən?! Evim yıxıldı. Yıxıldı evim. Hanı Gəray? Gəray yoldadır? Telefonunu evdə qoyub? Can, ay Gəray, necə dözəcək bu dərdə???

Lalə key-key soruşdu:
– Taclı xanım, siz nədən danışırsınız? Mən demək istəyirdim ki...

Ağlamaq imkan vermirdi ki, Lalə danışsın. Onun susmasını görüb Taclı zarıyaraq soruşdu:
– Lalə, uşaqların başına gələni sizə kim xəbər verib?

Lalə tam caşqınlıq içində nə baş verdiyini soruşdu, Taclı nəfəsi kəsilə-kəsilə baş verənləri söyləyəndə Lalə:– Nəəə?! Aman Allah, belə də zülüm olar? – deyib səsini lap ucaltdı. Sonra da Taclını daha bir dəhşətli xəbərdən agah etdi:
– Taclı xanım, mən evə girəndə evdə heç kəs yox idi. Evləri yığışdırmaq üçün sizin otağa keçəndə ağzından gan gəlmiş şəkildə Gəray bəyi gördüm. Xanım, Gəray bəy ölüb.
Əlindən telefon sürüşüb düşən Taclı ruhən və mənən öldü, təkcə nəfəsi arada gəlib gedirdi…

***

Sabahı gün palatada üzünə gün işığı düşən Taclı ayılanda yanında tibb bacısını və ağlamadan gözləri şişmiş Laləni gördü. Xanımın ayıldığını görən Lalə özünü saxlaya bilməyib ağlayaraq onun boynunu qucaqladı:
– Allah başımıza daş saldı.
Lalə nə gədər ağlasa da, gözləri bir nöqtəyə dikilmiş Taclı ağlamadı. Tibb bacısı Laləni birtəhər Taclıdan qoparıb çölə çıxardı.
Xəstəxanaya gəlib Taclıdan izahat almaq istəyən polis işçilərinə həkimlər xəstənin psixoloji vəziyyəinin pis olduğunu söylədilər.

***
Mərhumları məsciddə yuduqdan sonra dəfn etdilər. Yas yerinə o gədər adam gəlmişdi ki, yas mərasiminin üçüncü gününə kimi hər gün mağar ən azından 5-6 dəfə dolub-boşalırdı. Qohum-gonşu, tanışlarla yanaşı Gərayın çalışdığı şirkətin, Taclının dərs dediyi universitetin kollektivi də gəlmişdi.
Üç mərasimini artıq yola vermişdilər. Bu üç gündə Taclı ortalıqda ruh kimi dolaşır, elə hey nəsə fikirləşirdi.
Axşam saat 9 olardı. Qapının zəngi çalındı. Qapını açan Lalə Taclıya polislərin gəldiyini söylədi.
– Qoy, gəlsinlər, – dedi Taclı.

İki polis nəfəri idi. Nisbətən yaşlı olanı (rəis idi) dilləndi:
– Taclı xanım, axşamınız xeyir. Bəlkə də vaxtsız gəlmişik, ancaq imkan varsa, sizinlə danışmalıyıq. Səhər süfrənizdən gütürdüyümüz nümunələr laboratoriyaya göndərilib. Ancaq tort atıldığı, boşqablar krantın altına yığıldığı üçün götürülən nümunələr kifayət etməyə bilər.

Lalə söhbətə qoşuldu:
– Allah mənim boynumu qırsın, bilsəydim lazım olacaq, tortu atmazdım, pişik kremini yediyi üçün atdım, – dedi.
Polis rəisi üzünü Taclıya tutub: – Kimdən şübhələnirsiz, sizinlə düşmənçilik edən elə bir adamınız varmı? – deyə soruşdu.
Taclı: – Yox, indiyə kimi heç kəslə işimiz olmayıb. Evimizə gəlib-gedənimiz də olmayıb. Lalə də artıq 10 ildir bizimlə yaşayır, -cavabını verdi.
Polislər bir neçə gün gəlib hər iki qadını sorğuya çəkdikdən sonra gəldikləri nəticəni – fərziyyəni Taclı xanıma təklikdə söyləməyi gərara aldılar.
– Taclı xanım, əlimizdəki bütün dəlillər Lalə xanımdan şübhələnməyə əsas verir.
– Yox, ola bilməz. Mən Lalədən heç vaxt şübhələnmərəm.
– Bilirsiz, xanım, şübhələnməyə əsas verən odur ki, Lalə xanım zəng edib sizə demişdi ki, kirayə haqqını almağa gedib. Birincisi, həmin gün Lalə xanım evinə getməyib. İkincisi, kirayə haqqının vaxtına hələ bir həftə varmış – bunu bizə kirayənişin dedi. Daha bir şübhəli məqam – Lalə telefonda deyib ki, sizə sabah sürprizim var. Bu sürpriz hələ də ortalığa çıxmadığı üçün onun səhər yeyilən torta qatılan zəhər ola bilməsi ehtimalı yüksəkdir. Qalmış tortun atılması bunu bir daha sübut edir.

Taclı dəhşət içində soruşdu:

-Siz nə danışırsız? Lalə bunu edə bilməz. Nə məqsədlə bunu etsin axı?

Polis rəisi aramla cavab verdi:

-Məqsədinin nə olduğunu bilmirik. Məqsəd sizin var-dövlətinizə yiyələnmək ola bilərdi, məsələn. Unutmayın ki, sizin işə gecikdiyiniz üçün tortdan yemədən evdən çıxmağınız təsadüfən sağ qalmağınıza səbəb olub. Hamı ölərdi, o da evə gəlib, məsələn, əgər varınızdırsa, yerini bildiyi gizli saxlançığınızdan pullarınızı, qır-qızılınzı aparardı. Bütün faktlar Lalənin əleyhinə işləyir, biləsiniz.
Rəis bir qədər də danışdı. Bu həqiqətə oxşar dəlillər Taclını da inandırmağa başladı. Səhəri gün Laləni şübhəli şəxs kimi gözaltına aldılar.
Bir həftə ərzində sübutları, araşdırmadan çıxan nəticələri Lalənin qarşısına qoyub cavab istədilər. Lalənin isə dediyi bir söz var idi, deyib üstündə də dururdu:
– Mən qatil deyiləm, yediyim çörəyə xəyanət etmərəm.

Ekspertizaya göndərilən qidanın hamısı təmiz çıxsa da, qalmış az qism tort  nümunəsini daha  dəqiq nəticə üçün xaricə ölkəyə göndərdilər (elə polislərin də şübhələndikləri tort idi).

***
Yuxudan qalxan Taclı xanımın axşamdan ağladığı və gec yatdığı üçün başı ağrıyırdı. Yataqdan qalxıb çırağını söndürən Laləyə qarğışlar yağdıra-yağdıra neçə gündür səliqəyə salmadığı mətbəxə keçdi. Evin hər yerində əzizlərinin xatirəsi dolaşırdı. Hıçqıra-hıçqıra «Tefal» çaydanı əlinə gütürdü, istədi şəbəkəyə taxsın, suyun az olduğunu görüb doldurmağı qərara aldı. Su kranının  qarşısında çaydanın qapağını açıb içərisinə baxanda, gördüyünə inanmadı, donub qaldı. Çaydanı yerə atıb zala qaçdı, bilmirdi nə etsin, ağlayırdı.
– Bilirdim, bunu Lalə etməyib, – deyə bir neçə dəfə təkrarladı.
Telefonun dəstəyini götürüb şöbəyə zəng etməyə çalışdı, əlləri əsirdi. Nömrəni yığana kimi qapının zəngi çalındı. Telefonu yerə qoyub qapıya qaçdı.
Gələn polis rəisi idi.
– Sabahınız xeyir, bağışlayın, sizi narahat edirəm, ancaq sizinlə vacib işim var.
– Yox, narahat etmirsiz. Elə mən də sizə zəng etmək istəyirdim.

Polis rəisi səsində peşmançılıq çalarlarını gizləyə bilməyərək söylədi:
– Bilirsiz, Taclı xanım, biz yanılmışıq. Lalə xanımın bu işdə heç bir günahı yox imiş.
– Mən artıq bilirəm.
– Sizə şöbədən xəbər veriblər?
– Nəyi?
– Xaricə gündərdiyimiz tort qalığı nümunəsinin təmiz çıxmasını.
– Xeyr, mən ailəmin ölüm səbəbini tapmışam.

Bir anda polis rəisini maraq götürdü. Yeganə şübhələndikləri şəxs – Lalə bəraət alırdısa, ölüm hallarının qida zəhərlənməsindən baş vermədiyi aşkar olunurdusa, onda cinayətkarı tapmaq tam bir müşkülə çevrilirdi. Buna nə qədər güc, enerji və vaxt gedəcəkdi. İndisə ev sahibəsi deyirdi ki, ölüm səbəbini tapıb.
– Necə tapmısız?
– Gəlin mənimlə mətbəxə keçək.
Taclı elektrik çaydanını gütürüb içərisindəki «spiral»ın altında ölmüş kərtənkələni göstərdi.

-Baxın, budur mənim ailəmin məhvinə səbəb.
– Necə yəni, Taclı xanım?

Polis rəisi hələ də bir şey anlamadı, xırda kərtənkələ üç insanı necə öldürə bilərdi axı?

Taclı göz yaşlarını birtəhər boğaraq söylədi:
– Mən biologiya müəllimiyəm. Bilirəm ki, zəhərli sürünənlər, eləcə də kərtənkələ isti suya salınarkən zəhərini buraxır. O gün axşamdan yazıq Gərayla (Taclı xanımın gözləri doldu) çay dəmləyib içdik. Hava bürküydü, istiləndiyimz üçün mətbəxin nəfəsliyini açdıq, yadımızdan çıxıb örtmədən yatmışıq. Səhər oyananda isə, Allah mənim canımı alsın, işə tələsdiyim üçün çaydanda qalmış suyu isitdim, çaydanın içinə baxmadım. Çox güman, kərtənkələ axşam nəfəslikdən keçib çaydanın lüləyindən içinə girib.

Bu yerdə Taclı hönkürtüsünü saxlaya bilmədi.

-Artıq mənə olan olub, Lalə yox, ailəmin ölümünə mən səbəbkaram. Gedək, azad edək Laləni, səhv etdiyimi deyim, ayağına düşüb yalvarım, məni bağışlasın.
Polis rəisi dərindən ah çəkdi.

– Daha gecdir, Taclı xanım.

Taclı donub qaldı.

-Necə yəni, gecdir?

-Lalə bacı bu gecə kameradan özünü asıb, bu məktubu da sizə yazıb.

Taclı səntirlədi, divara söykəndi.
– Aman Allah, daha bir zərbə.

Hönkürdü, polis rəisi mətbəxdən ona su gətirib içizdirdi. Taclı havalılar kimi öz-özünə danışırdı:

-Bu nə həyatdır, ikinci dəfə tələskənliyim ucbatından sevdiyim insanı itirdim...

Taclının ürəyi getdi.
Bir azdan mətbəxi ələk-vələk edib ürək dərmanı tapan polis rəisi Taclını birtəhər ayılda bildi.

Həm polislərin, həm də Taclının əsassız şübhələnmələrinə heyfsiləndilər, Lalənin ölümündən çox pis təsirləndiklərini büruzə verdilər.

Polis rəisi ev sahibəsinə bir daha başsağlığı verib getdi.
Taclı pəncərənin qarşısında dayanıb göz yaşları içində Lalənin son məktubunu oxumağa başladı:

 «Düz on il bundan əvəl, vaxtı ilə sevib evləndiyim həyat yoldaşım hər gün məni və oğlumu içib döydüyü üçün dolana bilmirdik. Bir dəfə içib məni döyəndə oğlum nə qədər çalışsa da, məni onun əlindən ala bilmədi. Keçib mətbəxdən bıçağı gətirib, atasını bıçaqlayıb öldürdü. Məhkəmə də cavanlığına, məni müdafiə etməyinə görə ona 10 il iş verdi. Sizin evdə işə düzələndə bütün bunları gizlətmişdim ki, heç bir ailə tanımadığı və başına bu cür hadisə gəlmiş insanı işə götürməz. Həmin gün – sizə yalan danışdığım gün oğlum həbsdən azad olacaqdı, o sürprizim isə övladımı sizin yanınıza gətirərək hər şeyi danışacağım olmalıydı. Bilirdim ki, məni qəbul edəcəksiniz. Lakin həmin axşam mən bəxti qarə oğlumun gəlişinə sevinmək əvəzinə onun qara xəbərinə göz yaşı axıdası oldum. Onu içəridə öldürmüşdülər. Artıq yaşamağın mənası yox idi. Gəlmişdim, sizinlə sağollaşıb ayrılım, gedib özümü öldürüm. Lakin gəlib sizin evdə gördüklərim məni fikrimi dəyişməyə məcbur etdi. Bu faciədən sonra sizə dəstək olmaq üçün yaşamağa məcbur idim. Axı siz mənə həyat vermişdiniz. Mən sizin ailənizi öldurməmişəm. Bilirəm, bəlkə fikirləşəcəksiniz ki, azadlığa çıxa bilməyəcəyini anlayıb özünü öldürdü, bu məktubla özünü quruya çıxardır. Lakin and olsun bizi yaradana, o on il dəmir barmaqlıqlarda qalıb öldürülən balamın goruna, mən sizin ailənizi öldürməmişəm. Haqqınızı halal edin. Sizi çox sevən Lalə».
Bu qədər acımasızmış həyat. Bu qədər qəddarmış.

Pəncərəyə düşən yağış damlaları şüşədə, göz yaşları isə Taclının solğun yanağında iz qoyurdu….

Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin Natəvan Klubunda ASAN könüllüləri ilə yazıçı Varisin görüşü keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, 6 saylı Bakı “ASAN xidmət” mərkəzinin təşkilatçılığl, Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin  dəstəyi ilə "ASAN Könüllüləri" Təşkilatının “Milli və mənəvi dəyərlər” layihəsi çərçivəsində keçirilən görüşün mövzusu “Hədəfə doğru yol” olub.

Hədəfləri seçərkən maksimumlar götürmək lazımdır ki, barı, minimumlarasa çata biləsən. Müasir dövrün tələbləri məhz bunlardır. 

Varis gənclərə öz uğur hekayətini danışıb, onlara hədəfi necə seçmək, hədəfə doğru hansı vasitələrdən istifadə etməklə hansı yollarla getmək barədə danışıb, Beynəlxalq uğurlarının qısa tarixçəsini də görüş iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb. 

Eyni zamanda mütaliənin şəxsi inkişafda rolu, İlon Mask və Cef Bezos kimi dünyanın ən varlı adamlarınln kitablar sayəsində yüksəlmələri, müasir kouçların motivasiya seanslarının faydası, liderlik təlimlərinin spesifikası da görüşdə mövzu predmetinə çevrilib. 

Sonda yazıçı könüllülərin suallarını cavablandırıb, onların özləri ilə gətirdikləri kitabları imzalayıb və xatirə fotosu çəkilib.

Bir müddət öncə Adəm İsmayıl Bakuvinin “Məhşər divanı: Yalanın 17 anı” kitabı işıq üzü görüb və kitab dərhal əks-səda yaradıb. “Ədəbiyyat və incəsənət” portal kitabdan maraqlı hissləri dərc etməklə oxucularını kitabı əldə edib oxumağa çağırır. Çox maraqlıdır. Bəşər tarixinin 17 suçlu, cinayətkar ermənisinin məhşər divanı qarşısına çıxması və onların törətdikləri cinayətlərin tarixi sənədlərlə isbatı çox maraqlıdır. İndi təqdim etdiyimiz hissə isə kitabın hazırlıq hissələrindəndir. Düşünürük ki, bu da oxucularda maraq doğuracaq. Bəşər tarixinin ən qəddar caniləri kimlərdir? Kimlər insane qanın dan dəniz yaradıblar?

Növbəti həftələrdə isə digər maraq doğuran hissələri də oxucularımıza təqdim edəcəyik.

          Kaliqula

Qədim Roma imperatoru öz hakimiyyətini itirməkdən hədsiz dərəcədə qorxub ətrafdakı hər kəsi özünə potensial düşmən sanırmış. Bu adam qeyri-adı qanunlar icad edibmiş. Məsələn, kim imperatorun üzünə baxsa, onun içərisində şirlər olan qəfəsə atılması. Çox qəribə ölüm hökmləri icra olunurdu imperiyada. Arıların sancması kimi. Kaliqula həm də nizamsız seksual həyat keçirir, çox sayda zorlamalara imza atırdı.

Neron

Daha bir Qədim Roma imperatoru 1-ci əsrdə daxili üsyanları qəddarcasına yatırtması, sonradan isə despotu ilə yadda qalıb, özünə rəqib bildiyi bütün saray əyyanlarını, hətta həyat yoldaşı Oktaviyanı belə edam etdirib. 64-cü ildə isə Roma şəhərində baş verən dəhşətli yanğını təşkil edib, şəhərin əsas küçələri onun ucbatından yanıb kül olub.

Çingizxan

Monqol imperiyasının yaradıcısı, ilk böyük xanı. 12-ci əsrdə yer üzərindən Tanqut çarlığını, Çinin Tzsin imperiyasını, Bağdad xəlifəliyinı, Voljsk Bolqarıstanını və Xorəzmşah kimi dövlətləri silmişdir, on minlərlə insanların qətlə yetirilməsinə, əsir və qul həyatına məhkum olunmasına rəvac vermişdir.

Vlad Sepeş – Drakula

15-ci əsrdə yaşayan bu macar-rumın qrafı Transilvaniyada ağlasığmaz qəddarlığı ilə yadda qalıb. Məsələn, 300 braşovlu gənci tonqalda yandırıb, qadınları ucu şiş taxtaya keçirib balalarını onlara sarımaqla işgəncəyə məruz qoyub. Drakula özü şəxsən qətlə yetirdikləri 23884 türkün cəsədini sayıbmış. Hətta qəddarlığına görə bu şəxsin incəsənətdə dönə-dönə obrazı da yaradılıb.

İvan Qroznı

Ağlasığmaz vəhşilikləri ilə seçilən bu 16-cı əsr Rus çarı xəyanətdə ittiham edilən saray əyanlarının tikə-tikə doğranıb üzərilərinə ya qaynar su, ya da buz tökülməsiylə dərilərinin ətdən qopmasından həzz alirmiş. Eləcə də o, bakirə qızlara qarşı elədiyi sonsuz sayda təcavüzləri ilə tarixin yaddaşına yazılan cinayətlərə imza atmışdır. Bu şəxs həm də tarixə öz oğlunun qatili kimi  düşmüşdür.

Mulay İsmail

Bu Mərakeş sultanı Sudan qullarından ibarət ordusu ilə yeni-yeni torpaqlar işğal edir, əsirlər ələ keçirirmiş. Qana susayanda isə bu hannibal sarı paltar geyinib şikar axtarır, xoşuna gələnləri öldürürmüş.

Birinci Pyotr

Ruslarda imperiya ambisiyası, qonşu xalqların torpaqlarını işğal edərək ucsuz-bucaqsız ərazilərə sahib çıxmaqla bir velikorus şovinizmi yaradıb, bu səbəbdən günü bu günədək də davam edən yüzlərcə ədalətsiz müharibələr aparılıb, milyonlarla insane qurban gedib.

Andronik Ozanyan

Osmanlı və Rus imperiyaları ərazilərində türklərə və azərbaycanlılara yönəli ağlasığmaz vəhşiliklərlə müşayiət olunan qətliamlar həyata keçirib.

Benito Mussolini

Bu italiyalı şəxs məktəbli ikən sinif yoldaşını bıçaqlamasından başlayaraq italyan faşizminin banisi kimi, diktator kimi ölkə daxilində etdiyi cinayətlərinə, eləcə də Hitlerin müttəfiqi kimi 2-ci dünya müharibəsində yüz minlərlə insanı qırdırmağadək uzanan bir həyat yolu keçib.

Adolf Hitler

Bu Almaniya vətəndaşının günahları o qədər çox və təkzibedilməzdir ki (o, faşizmin banisi, 2-ci dünya müharibəsinin səbəbkarıdır, 1939-1945-ci illər ərzində hər il 4 milyonadək insanın qətlinə fərman verib, yəhudilərin məhvinə yönəli Xolokost qətliamı onun ayağındadır), onu tarixin ən qəddar canisi hesab edirlər.

İosif Stalin

Milliyyətcə gürcü olsa belə tarixə SSRİ vətəndaşı kimi düşən, Sovet İttifaqı adlı xalqlar həbsxanasını ən antihumanist həddə qədər inkişaf etdirən, xüsusən 1937-ci ildə on minlərlə ziyalını güllələdən, Sibir çöllərinə sürgün etdirən, 9 milyon insanı həbsxanalara atan, sənayeləşdirmə və kollektivləşdirmə illərində 20 milyon insanın canına qıyan, dünyanın tən yarısını zorən sosialistləşdirib digər yarısı - kapitalizm ilə əbədi mübarizəyə sürükləyən bir  qəddar diktator olub Stalin.

Ted Bandi

Tarixə “Amerikanın ən qorxulu adamı” kimi düşmüş bu şəxsin cinayətkar gələcəyi nümunəvi tələbə olduğu dönəmdə əsla proqnozlaşdırılmırmış. Qoluna yalançı gips qoyub çemodanını maşınınadək götürüb aparmağı gözəgəlimli qadınlardan xahiş etməklə təməli qoyulan 30-dan çox cinayət eyni sonucla bitmişdi: qadınların zorlanması və öldürülməsi. Həbs olunub həbsxanadan  qaçaraq Ted Bandı ağlasığmaz cinayətlərini yenidən davam etdirmiş, amma növbəti həbsdən sonra elektrik stulunda əyləşdirilməklə öldürülmüşdür.

Kim İr Sen

Bu Şimali Koreya diktatoru 2 milyon insan həyatına qənim kəsilmişdi, özünə “Millətin atası” titulunu götürərək insanları itaət etməyə, alçaltmağa müvəffəq olmuşdu.

Pablo Eskobar

Kolumbiya narkobaronu və terrorçusu olmuş bu şəxsi, təsadüfi deyil ki, sağlığında “Kokain kralı” adlandırırdılar.  Medelyin karteli adlı narkoticarət şəbəkəsinin lideri olan bu şəxs 1980-ci illərin sonunda dünya kokain bazarının 80 faizinə nəzarət edirdi. 30 milyard sərvəti olan Eskobar Forbesin dünyanın ən varlıları siyahısında 7-ci pilləyədək yüksəlmişdi. Ağ ölüm adlı narkomaniya məhz onun sayəsində dünyada çiçəklənmiş, yüz minlərlə gənc məhv edilmişdir.

Mao Tze Dun

Çin diktatoru tək elə bircə “Böyük sıçrayış” ideologiyasına 65 milyon insanın, ümumilikdə 33 illik hakimiyyəti dövründə 76 milyon insanın qurban getməsinə rəvac vermişdi. Üstəlik, bu şəxsin qəribə bir cinayəti də vardı, əkin sahələrinin sərçələrdən qorunması adı altında tək bir il ərzində 2 milyard sərçənin məhvinə səbəb olmuşdu.

Səddam Hüseyn

Bu İrak prezidenti öz cəlladlarına milyona yaxın iraklını güllələmək, ölüncəyə qədər döydürmək, qazla boğmaq əmri vermişdi, bəzi insanları hətta əlində tapança özü güllələmişdi.

İdi Amin

Axirətdə qurulan Divan bu uqandalı dövlət başçısını elədiyi vəhşiliklərə görə hətta ağıldan kəm adlandırmışdı. 1971-ci ildə hərbi çevriliş nəticəsində hakimiyyəti zəbt etmiş bu keçmiş Britaniya ordusu zabiti yarım milyon uqandalını öldürtmüş, hətta hannibalizmdə də ittiham olunmuşdu.

Pol Pot

1975-1979-cu illərdə - 4 il ərzində hakimiyyətdə olan bu kambocalı diktator ölkə əhalisinin hər üç nəfərdən birinin məhvinə səbəb olaraq bəşər tarixində ən inanılmaz despot kimi ad çıxarıb.

Pedro Alonso Lopes

“And monstrı” təxəllüslü tarixin ən vəhşi manyakı. Ginnesin rekordlar kitabında “ən qəddar qatil” kimi birincilik daşıyan bu şəxs Cənubi Amerikanın Kolumbiya, Ekvador və Peru kimi dövlətlərində 1975-1978-ci illərdə yüzdən çox yeniyetmə qızı zorlayaraq öldürmüşdür.

Fransua Düvalye

Haitinin 31-ci prezidenti rejim əleyhinə çıxanların hamısını, müxalifləri izlətdirirdi, kim bir kəlmə mənfi fikir bildirirdisə, sözünün kəskinliyinə görə ya həbsə atılır, ya güllələnirdi. Haiti həbsxanaları ağzına kimi dolmuşdu, yeni həbs olunanlara yer tapılmırdı. Ömrünün sonunadək prezident olması barədə mürtəce qərar imzalamışdı bu şəxs. Özünə Papa Dok ləqəbi qazandırmış, ona da nail olmuşdu ki, dövlət himni “Papa Dok əbədidir” sözləri ilə başlasın. Əsarətə, yoxsulluğa sürüklənən xalq ayağa qalxmaq istəyəndə isə gülləbaran edilirdi.

P.S. Çox keçməz ki, bu siyahıya 2022-ci ildə başqa ölkənin ərazilərinə soxulmaqla on minlərlə dinc insanı qanına qəltan edən növbəti caninin də adının düşəcəyi şübhə doğurmur. Bəşəriyyət və Tanrı bütün caniləri cəzalandırır!