Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Azərbaycan Respublikasının Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə “Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi” İctimai Birliyi 2024-cü il kiçik qrant müsabiqəsi çərçivəsində “Azərbaycan kəlağayılarının təbliği'' layihəsini həyata keçirir. Layihə çərçivəsində avqustun 13-də  Bakıda növbəti konsert tədbiri keçirildi. 

BAŞLANĞIC

Tədbiri giriş sözü ilə “Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi” İB-nin sədri, Kəlağayı Ev Muzeyini direktoru Güllü Eldar Tomarlı açaraq, tədbir iştirakçılarını salamladı, şəhidlərimizin əziz xatirəsi anıldı, dövlət himni səsləndrildi, tədbirin mahiyyəti haqqında məlumat verildi. 

İctimai Birliyinin sədri Güllü Eldar Tomarlı layihəyə maddi dəstək üçün Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinə təşəkkürünü bildirdi.

GÜLLÜ ELDAR TOMARLININ ÇIXIŞI

O, çıxışında dedi: “Qeyd edim ki, mədəni irsimiz geniş təbliğ olunaraq, gələcək nəsillərə ötürülməlidir. 2014-cü ilin noyabrında YUNESKO-nun qeyri- maddi mədəni irs üzrə reprezentativ siyahısına Azərbaycan xalqına aid daha bir əlamətdar element - “Ənənəvi kəlağayı sənəti və simvolizmi, qadın baş örtüklərinin hazırlanması və istifadəsi'' daxil edilmişdir. Bu böyük nailiyyətdə, sözsüz ki, Azərbaycan mədəniyyətinin böyük himayəçisi Azərbaycan Respublikasının Birinci vitse-prezidenti, Heydər Əliyev Fondunun prezidenti Mehriban xanım Əliyevanın rolu böyükdür. Onun təşəbbüsü ilə kəlağayımız beynəlxalq səviyyədə tanınır. Bu gün gənclərimizin kəlağayıdan geniş istifadəsi bizə əsas verir deyək ki, artıq təbliğatımız öz bəhrəsini verir. Kəlağayımız  həm mədəniyyətimiz, həm tariximiz, həm də yaraşığımızdır”.

VÜSAL SEHRANOĞLUNİN ÇIXIŞI

Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İctimai Birliyinin sədr müavini Vüsal Sehranoğlu isə çıxışında dedi: “Bizim həyata keçirdiyimiz layihələrin əsas məqsədi milli dəyərlərimizi, keçmiş adət-ənənələrimizi gələcəyə daşımaqdır. Ulu nənələrimizin abır, ismət rəmzi olan kəlağayının ululuğunu, müqəddəsliyini gənc nəslə aşılamaq üçün belə təbliğatlar çox vacibdir. Mirvarid Dilbazi Poeziya Məclisi İB olaraq Xətai rayonunda, Şuşada ''İlk Kəlağayı Festivalı'' - nın keçirilməsinə imza atdıq. Elm və Təhsil Nazirliyinin dəstəyi ilə ali məktəblərdə, ümumtəhsil məktəblərində, regionlarda ''Sazlı, sözlü kəlağayı günləri'' adlı konsertlər keçirdik, qədim kəlağayıların sərgisini təşkil etdik. Milli dəyərlərimizə maddi dəstək ayrıldığına görə Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Agentliyinə minnətdarlığımı bildirirəm. 

MUSİQİ ƏRMAĞANI

Əməkdar mədəniyyət işçisi, aşıq Solmaz Kosayeva öz çıxışında kəlağayı haqqında xatirələrindən danışdı, toy-düyünlərimizdə bu gün də  istifadə olunmasını qeyd etdi və gözəl ifaları ilə tamaşaçıların könlünü oxşadı.

Daha sonra  qazi Taleh Əliyev, Dədə Ələsgər  Ocağı İB-sədri Xətai Ələsgər,  məzarsız şəhid İsmayıl İsmayılovun bacısı, şair Lalə İsmayıl, MDPM İB-nin idarə heyətinin üzvü, şair Səringül Sadə, Azərbaycan Milli Xalça Muzeyinin ənənəvi texnologiya şöbəsinin  toxucusu Rəna Süleymanova, Şəki şəhər 4 nömrəli musiqi məktəbinin xor şöbəsinin müdiri Fərqanə Salamova, gənc müğənni, cənublu soydaşımız Arif Mehmandost, Azərbaycan-Ukrayna Beynəlxalq alyansın sədri Elmar Məmmədov, Səudiyyə Ərəbistandan qonaq olan həkim, şair Nigar Xəlilova, Misirdən Səbinə Səmədova, “Milli Mədəniyyətin təbliği'' İB-nin sədri Jalə Cəfərova, aşıq Məhəmməd Xanoğlan Təbrizli, aşıq Cavanşir Quliyevin rəhbərlik etdiyi ''Qarabağ'' aşıq qrupu sazlı, sözlü musiqilərlə, şeirlərlə, maraqlı çıxışlarla məclisə xoş ovqat bəxş etdilər.

Kəlağayı təntənəsi isə bitmədi, hələ davam edəcək. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Tanınmış gənc heykəltaraş Elxan Zeynalov dahi şairimiz Məhəmməd Füzulinin büstünü hazırlayıb. 

Onun bütün digər əsərlərinə xas çalarlar burada da öz əksini tapıb. İnsan xarakterinin daşdan ibarət simada canlanması - əlbəttə ki, bunu hər heykəltaraş bacarmaz. Buna xüsusi istedad lazımdır. Eyni zamanda öz üzərində daim çalışmaq!

Elxanı Füzulinin büstünü yaratmağa şairin ən məşhur “Məni candan usandırdı…” qəzəli vadar edib:

Məni candan usandırdı, cəfadan yar usanmazmı?

Fələklər yandı ahimdən, muradım şəmi yanmazmı? 

Elxan Zeynalov bizimlə söhbətində yaratdığı möhtəşəm əsərə belə şərh verdi: “Dahi Füzuliyə həsr etdiyim bu portretdə əsərlərindəki ruh halını simasında göstərməyə çalışdım!”

Uğurlar, Elxan bəy. Əminik ki, bu dəyərli işinizə layiqincə qiymət verilər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Məşhur rubrikamızda növbəti tanınmış sumqayıtlını təqdim edirəm. Bu təqdimat xüsusən faydalı olacaq. Bildiyiniz kimi, sentyabrın 1-də Milli Məclisə növbəti seçkilər günüdür. Sumqayıtdan olan namizədlərdən biridir həm də təqdim etdiyim bu şəxs. Söhbət Elnarə Akimovadan gedir. Alim, yazar, hakim partiyanın fəalı, təəssübkeş bir xanımdır Elnarə xanım. Həm də sadədir, demək ki, hər bir seçicisi üçün övlad, ana, bacı olacaq. Namizədliyi 46 saylı seçki dairəsindəndir.

ƏDƏBİ PROBLEMLƏRİN ARAŞDIRICISI

Elnarə Akimova 1990-cı illərin sonlarından etibarən ədəbi mətbuatda çıxışlar edir. Müasir ədəbiyyatın elə bir  problemi yoxdur ki, Elnarə Akimova o barədə məqalə yazmasın: ədəbi tənqidimizin 90-cı illər mənzərəsini əks etdirən "Azərbaycan ədəbi tənqidi müstəqillik illərində", şeirimizin son iyirmi ilinin inkişaf perspektivlərini, həm uğurlu, həm də bu inkişafa ziyan gətirən məqamlarını "Çağdaş poeziya və ədəbi təmayüllər", müasir tənqidimizin toxunduğu problemlərdən söz açan "Yeni təfəkkür və ədəbi tənqid", “Düşüncə zamanı - ədəbi tənqid diskurs kimi” kitabları, həmçinin ədəbiyyatımızın yaradıcılıq problemlərinin müxtəlif məqamlarına işıq salan, dəyərli ədəbiyyat xadimlərininədəbi irsini tədqiq predmetinə çevirən digər kitablar və sayı-hesabı bilinməyən onlarla məqalələr Elnarə Akimovanın qələmindən çıxıb. 

UŞAQ ƏDƏBİYYATI MÜTƏXƏSSİSİ

Elnarə Akimova AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Uşaq ədəbiyyatı" şöbəsinin müdiridir. İllərdir uşaq ədəbiyyatının problemləri ilə məşğul olur, müxtəlif forum və iclaslarda uşaq ədəbiyyatı, dərsliklərin vəziyyəti ilə bağlı ardıcıl çıxışlar edir. 

İCTİMAİ MÖVQE SƏRGİLƏMƏSİ

Ümumiyyətlə, Elnarə Akimova televiziya məkanında, mətbuatda, müsahibələrində təkcə ədəbi yazıları, fikirləri ilə görünmür, eyni zamanda ictimaiyyəti narahat edən problemləri qabartmaqla ziyalı mövqeyi nümayiş etdirir. Bu çıxışların hər biri ilə “youtube.com” platformasında tanış olmaq mümkündür.

AKADEMİYANIN FƏALI

Elnarə Akimova AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun fəal əməkdaşlarından biridir, müasir ədəbiyyatla bağlı keçirilən bütün müzakirələrdə onun düşüncələrinə xüsusi önəm verilir. Hər il İnstitutda keçirilən və ilin ədəbi yekunlarına həsr olunan elmi yaradıcılıq müşavirəsində poeziya haqqında, ilin ədəbi yekunları haqqında məruzələr ona tapşırılır.

MƏŞHURLARIN YÜKSƏK RƏYİ

Elnarə Akimovanın peşəkarlığı, professional hazırlığı göz qabağındadır. Onun yazı tərzi, fərdi üslubu əsasən elmi təfəkküründən güc alır. Onun haqqında ölkənin ən güclü alimləri, akademikləri, yazıçıları – İsa Həbibbəyli, Nizami Cəfərov, Kamal Abdulla, Anar, Elçin, Azər Turan, Teymur Kərimli, Tehran Əlişanoğlu, Rüstəm Kamal, Bədirxan Əhmədli, Məti Osmanoğlu, Mətanət Vahid və başqaları fikir söyləyib, məqalə yazıblar. 

PARTİYADA SEÇİLMƏSİ

Elnarə Akimova Yeni Azərbaycan Partiyası İdarə Heyətinin üzvüdür. Dörd ilə yaxındır ki, burada ideoloji məqalələrlə çıxış edir, ölkənin siyasi həyatında baş verən proseslərə ayıq və çevik münasibət göstərir. Elnarə xanım ideoloji dürüstlüyü ilə hər zaman seçilmiş, vətənpərvərlik amilini uca tutaraq yaşamışdır. Onun yaradıcılığında vətən amilinə xidməti ilə seçilən fədakar ziyalılarımızın irsinin tədqiqi xüsusi yer tutur. 

HƏYATI

Elnarə Seydulla qızı Akimova 28 yanvar 1978-ci il tarixində Azərbaycan Respublikası, Sumqayıt şəhərində anadan olmuşdur. 1995-ci ildə Sumqayıt şəhər Tofiq İsmayılov adına 29 saylı orta məktəbi bitirmiş, Bakı Dövlət Universitetinin filologiya fakültəsində 1995-1999-cu illərdə bakalavr, 1999-2001-ci illərdə magistr təhsili almışdır. 2001-2004-cü illərdə AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun aspiranturasında təhsilini davam etdirmiş, 2006-cı ildə "Müstəqillik dövründə Azərbaycanda ədəbi tənqid (90-cı illər)" mövzusunda namizədlik, 2017-ci ildə "Müstəqillik dövrü Azərbaycan poeziyası müasir ədəbi təmayüllər kontekstində" mövzusunda doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir. Hazırda filologiya elmləri doktoru, dosent, AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Uşaq ədəbiyyatı" şöbəsinin müdiridir. Həmçinin “Ədəbiyyat qəzeti”ndə ədəbiyyatşünaslıq şöbəsinin müdiridir. 

Yeni Azərbaycan Partiyasının VII qurultayında (5 mart 2021-ci il) YAP İdarə Heyətinin üzvü seçilmişdir. 2004-cü ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvüdür.

FƏALİYYƏTİ

2001-ci ildən AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Müasir Azərbaycan ədəbiyyatı" şöbəsində işə başlamış (2001), kiçik elmi işçi, elmi işçi, böyük elmi işçi, aparıcı elmi işçi, baş elmi işçi və şöbə müdiri vəzifələrini icra etmişdir.

2011-2016-cı illərdə AMEA Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Dissertasiya Şurası nəzdində olan Elmi Seminarın üzvü olmuş, 2012-2016-ci illərdə Nizami adına Ədəbiyyat İnstitutunun Azad Həmkarlar Təşkilatının sədr müavini kimi çalışmışdır.

2015-cü ildən ölkənin nüfuzlu "Ədəbiyyat qəzeti"ndə Azərbaycan ədəbiyyatının yaradıcıq problemlərindən bəhs edən elmi-nəzəri yazılarla çıxış edir.

KİTABLARI

On altı kitabın müəllifi və həmmüəllifidir. Onlardan 10-unun müəllifi (“Azərbaycan ədəbi tənqidi müstəqillik illərində” (2009), “Yeni təfəkkür və ədəbi tənqid” (2013), “Çingiz Aytmatov – türk ruhunun qələbəsi” (2013), “Çağdaş poeziya və ədəbi təmayüllər” (2016), “Bəxtiyaram Mən (Bəxtiyar Vahabzadə haqqında (Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyinin sifarişi ilə). Tərtibçi, ön sözün müəllifi)” (2016), “Müslüm Maqomayev” (2018), “Düşüncə zamanı - ədəbi tənqid diskurs kimi” (2019), “Müstəqilliyin ədəbiyyatı müzakirə diskursunda (Elnarə Akimovanın təqdimatında)” (2019), “Uzun, incə bir yolda (Azər Turan ömrü)” (2021), 6 kitabın həmmüəllifidir. 600-ə yaxın elmi və ədəbi-tənqidi məqalənin müəllifidir.  Bu yazılarda müasir ədəbiyyatımızın yaradıcılıq problemləri, klassik və çağdaş şəxsiyyətlərimizin həyat və yaradıcılığı, gənc yazarların bədii mətnləri elmi-nəzəri düşüncənin predmetinə çevrilmişdir.

MÜKAFAT VƏ TƏLTİFLƏRİ

Çox sayda beynəlxaq elmi konfrans və simpoziumların iştirakçısı olmuş, məruzələr etmişdir. Məqalələri nüfuzlu xarici və ölkə elmi məcmuələrində dərc olunmuşdur. “Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin “Şans” nominasiyası” (2013), “AMEA Rəyasət heyətinin "Fəxri fərman"ı (2014), “AMEA Rəyasət heyəti Humanitar Elmlər Bölməsinin "Fəxri fərman"ı (2015), “AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun "İlin gənc alimi" mükafatı” (2015), “Azərbaycan Yazıçılar Birliyi və "Ədəbiyyat qəzeti"nin "Əli bəy Hüseynzadə mükafatı" (2016),  “Azərbaycan Yaradıcılıq Fondunun "Ədəbiyyat adamı" mükafatı” (2018),  “APA Holdinq "Kulis.az" saytı”nın “İlin tənqidçisi” mükafatı (2019), “AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun Fəxri Fərmanı” (2019),  “AMEA-nın Rəyasət Heyətinin “Fəxri fərman”ı” (2021), “Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyinin “Nizami Gəncəvi” döş nişanı” (2021), AMEA Nizami Gəncəvi adına Ədəbiyyat İnstitutunun "Yaşar Qarayev" mükafatı  (2024) ilə təltif olunmuşdur.

27 mart 2024-cü ildə Azərbaycan Respublikası Prezidenti İlham Əliyevin 2024-cü il 02 fevral tarixli 4289 saylı sərəncamı ilə elmi və ictimai-siyasi sahədə səmərəli fəaliyyətinə görə “Heydər Əliyevin 100 illiyi (1923-2023) yubiley medalı” ilə təltif olunmuşdur.

HƏDƏFİ

Əsas hədəfi yeniyetmə və gənclərin elmə, maariflənməyə maraqlarının artması, uşaq ədəbiyyatının inkişafı, cəmiyyətin mədəni səviyyəsinin yüksəlməsidir. Digər hədəfləri insanların maddi rifah halının yüksəldilməsi, doğma Sumqayıtın çiçəklənməsi və inkişafıdır. 

Saf arzudan və xoş niyyətdən yaranan bir yol tutub gedir. Yolu aydın, işıqlı olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Zəhra Allahverdiyeva, “Ədəbiyyat və imcəsənət”

Niyə insanlar fərqli -fərqli düşünür? 

Biz fərqli düşüncə sahibi olmasaq nə olardı?

Düşünmək nədir?

Düşünmək lüğəti mənada bir şey haqqında düşünmək, əldə olan məlumatı gözdən keçirmək deməkdir. Düşünmək zehni güc tələb edir. Bu da insanlara məxsus xüsusiyyətdir. Düşünmək adətən problemlə başlayan və həlli ilə bitən zehni prosesdir.

İnsanlar niyə fərqli düşünür? 

Hər simanın, ruhun, bədənin və izin fərqli olduğu kimi düşüncələr də fərqlidi. Bu fərqliliyin bir sıra səbəbi ola bilər: 1) irqi 2) cinsi 3) coğrafi 4) dövri

1) İrqi düşüncə fərqləri əsasən zahiri əsaslara aiddir. Ağ dərili və qara dərili insanlar irqi bərabərliyi nəzərə almadan bir birlərinə agressiya ilə yanaşırlar. Eyni mühitdəki fərqli dəri rənglərinə mənsub şəxslərdə qruplaşmalar olur. Sırf dəri rənginə görə bir şəxslə pis davranmaq heç də doğru hesab olunmur.

2) Cinsi düşüncə fərqləri əxlaqi, etik və tərbiyəvi əsaslara aiddir. Ölkəmizdə əksər ailələrdə oğlan və qız uşaqlarının zehni inkişafında ciddi fərqlər vardır. Oğlan uşağına bütün sərbəstliklər verildiyi üçün oğlan uşaqları hər etdiyi səhvi də doğru hesab edir. Axı ona uşaqkən “oğlum nə edir düz edir“ deyiblər. Qız övladlarına isə qapalı asosial mühitə öyrəşdirib tək bir fikrinə doğruluq payı vermirlər. Ona görə də oğlan uşaqları sonunu düşünmədən hər istədiyini edir, qız uşaqları isə nəticəyə uyğun düşünüb hərəkət edir. Bu, ailələrə görə əksinə də ola bilər, taraz da .

3) Coğrafi düşüncə fərqləri deyəndə çoxumuzun yadına “Coğrafiya sənin taleyindi” gəlir. Bəs bu cümlənin altındakı məna nədir? Həqiqətən bu belədir? Xeyr, coğrafiya tale deyil. Əslində heç nə tale deyil. Elm bu cür yanaşmaları qəbul etmir. Elm müşahidə və təcrübəyə əsaslanır. Amma xalqların düşüncə fərqi çox bariz hiss olunandır. Ölkəmizdə fərd 18 deyil 30 yaşında da olsa hələdə ailəsindən asılı bir uşaq kimi hesab olunur və təbii ki, istisnalar var. Lakin istisnalar qaydanı pozmur. Əcnəbi ölkələrdə isə gənclər ayaqları üstündə tək başına durmağa tez başlayır. Maddi və mənəvi dəstək bu fərqlərin ən böyük dəstəkçisidir.

4) Dövri düşüncə fərqləri x,y,z və alfa qurşağları kimi böldüyümüz dövrlər uşaqların düşüncə tərzi həmçinin valideynin dövri  tərbiyə təlim düşüncəyə malik olması ilə əlaqədardır.

Bəs insanlar niyə eyni məsələyə fərqli yanaşır?

1. Hər bir insanın fərqli şəxsiyyət quruluşu var.

2. Onların təhsil səviyyələri bir-birindən fərqlidir. Üstəlik, eyni səviyyəli təhsilə malik olsalar da, müxtəlif mədəniyyətlərdə aldıqları təhsil təsirli olur.

3. Dünyaya baxış.

4. Böyüdüyünüz mühitin perspektivini nəzərən.

5. Yaşı. İnsanlar böyüdükcə düşüncə tərzi də dəyişir.

6. Təcrübə. Yaşadığı əvvəlki yaşlarında qazandığı təcrübələr.

Bəs insanlar niyə fərqli fərqli düşünür? 

Bu çox qarışıq, mürəkkəb və şaxəli məsələdir. Birinci yerdə akademik göstəricilər, ailə strukturu əsas rol oynayır.

İkinci yerdə isə dini inanclar, fəlsəfi və ideoloji fikirlər böyük rol oynayır. 

Daha sonra zəka səviyyəsi və genetik amillər də mühüm rola sahibdir. Məntiqi yanaşmalar səbəb nəticə bağları məqbul cavaba gətirir.

Nəticədə insanların hər zərrəsi fərqlidir. Barmaq izindən tut, beynindəki düşüncəyə qədər hər şey fərqlidir. 

Bir statla bitirmək istəyirəm: “Problem yeni ideyaları necə ortaya çıxarmaqda deyil, köhnələri ağlınızdan necə çıxarmaqdadır” - DEC HOCK.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Hələ dövri-qədimdən dinlərdə və kitablarda, mömin və dərvişlərin dilində evlilik haqqında müxtəlif dəyərli fikirlər səsləndirilmiş, evliliyin sünnətdən sayıldığı, ailə qurmağın Allah qatında bəyənilən əməl olduğu vurğulanmışdır.

Hal-hazırda isə şərtlər xeyli dəyişmişdir, insanların çoxu maddi və ya mənəvi azadlıqlarını özləri idarə edə bildikləri şəraitdə evlənməyi köhnə fikirlilik kimi görür və necə deyərlər gününü gün etməyin daha əyləncəli olduğunu düşünürlər. İkinci bir situasiyada isə həyatının heç bir dönəmində tam azad olduğunu hiss etməyən insanlar, xüsusilə də xanımlar düşünürlər ki, onlar evlənib öz ailələrini qura bilsələr zəncirlərini qıra biləcəklər. Mənim fikrimcə isə ailə həyatı qurmaq dərin məsuliyyət tələb edən bir qərardır. İnsan doğulduğu andan etibarən tanımağa başlayır. İlk öncə anasını, daha sonra ailəsinin digər üzvlərini, dostlarını, düşmənlərini və sair. Əgər, doğulandan bu yana kimləri və nələrisə tanımağa başlamışıqsa tanımadığımız insanlarla vaxt keçirmək və əsl niyyətin tanımaq yox, əyləncə adı altında vaxt öldürmək olduğunu bilmək bəs bizə nəyi deyir, bu işin olduqca mənasız olmasını demirmi? 

Bəs yaxşı məsləhət bilinən evliliklər?Həqiqətən həyatınızı sırf böyükdürlər deyə, sırf onlar sizdən daha çox səhv edib və daha çox insan görüb deyə başqalarına buraxmaq, səhv etməyə və öyrənməyə belə qapalı olmaq qorxaqlıqdır, yoxsa sizin dilinizdən desək, abır-həyadır?

Mənim fikrim ilə razılaşmayanlar Google search-da son on ildə cinayətə qurban gedən qadınların siyahısını axtarsalar uzun bir siyahıda yoldaşı, nişanlısı, sevgilisi tərəfindən öldürülən yüzlərlə gənc qız görə bilərlər. Əgər mənim qədər hər şeyə biraz daha maraq göstərən birisinizsə cinayətlərin səbəbini araşdırmağınızı da, tövsiyyə edərdim. Qətiyyən ailə böyüklərinizi dinləməyin, onlardan razılıq almayın demirəm. Əksinə, dinləyin və anlamağa çalışın. Ancaq tanımadan qərar verməyin. Bir cümlədə deyilir ki, boşana biləcəyiniz insanlarla evlənin. Yəni, sevərkən gözünüz kor olmasın, zəncirlərinizdən qurtulmağı planlayarkən özünüzü bədbəxt evliliklərinizə zəncirləməyin. Valideynləriniz sizi yanılda bilər, ətrafınız sizi yanılda bilər, dünyaya çəhrayı buludlardan baxmağınızı vadar edən insanlar da, sizi aldada bilər. Ola bilsin ki, düşüncələrinizdə də yanılasınız, amma qarşınızdakı insan hər kim olursa olsun, onun sizə hiss etdirdikləri əsla sizi yanıltmaz. Duyğularınız sizi yanıltmaz, sevgi sizi yanıltsa belə sevgisizlik hissi sizi yanıltmaz.

Lütfən öldürülməmişdən öncə oturun və düşünün. Mən bu insanla boşana bilmə ehtimalımı nəzərə almışdımmı?

Mən onu tanımışdımmı? Sevgimiz şiddətli idi, yoxsa onun şiddətli davranışlarını “mən onu sağaldacam psixologiyası ilə düzəltməyə çalışan və ən sonda yaralar alan mən idim” sualını verin özünüzə.

Sevdiyiniz insanları sırf sevirsiniz deyə kor koranə qəbul etməyin, qarşınızdakının psixologiyası cılızdırsa nəzərə alın ki, piyadadan şah olmaz.

Siz onu maksimum vəzir edərsiniz, o isə sizi rəzil edər. Öncə tanıyın, sonra sevməyi sınayın və ən sonda bacarıb güvənə bilsəniz boşana biləcəyiniz insanlarla evlənin.

Qeyd: Yazı Ayşə Kazımovaya həsr olunub. Onun timsalında Allah bütün ailə cinayətinə qurban gedən qadınlara rəhmət eləsin.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Təqdim edir: Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Hələ iki gözdən yaxın qardaşlar 

İki ulduzdan da uzaq olubdur. 

Ayrılan torpaqlar, ayrılan daşlar 

Sinələrdə dağ-dağ fəraq olubdur. 

Sanma döyüş marşı oxuyur Araz, 

Gümüşlənən sazı sədəf-sədəfdir. 

Yox! Hicran xalçası toxuyur Araz, 

Yumrulaşan suyu kələf-kələfdir... 

Bəlkə təlatümə gələn dalğalar 

Həsrətdən ağarmış yumşaq tellərdir. 

Tənha qayaları dələn dalğalar 

Görüşə tələsən titrək əllərdir.... 

Sanki varaqlayır zamanı Araz, 

Oxuyan dodaqdır, duyan ürəkdir! 

Elə bölübdür ki, bir canı Araz, 

Ah, o yan ürəkdir, bu yan ürəkdir! 

Özüm bu sahildə dayansam əgər, 

Kölgəm o sahilə düşər... Vətəndir! 

Könlüm istəsə də hər axşam-səhər, 

Yolum düşə bilməz, bəs bu nədəndir? 

Araza qılınc da vursalar düzü 

Suyu aralanmaz! Axar dərindən. 

Bəs iki sahili nə üçün özü 

Suyuyla ayırır biri-birindən? 

Araz özü boyda gözüylə sezmir 

Hər iki sahildə Vətən yerləşir? 

Ayrılıq yaxşısa o niyə dözmür, 

Sonuncu məcrada Kürlə birləşir....

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Bu gün - avqustun 15-dən 20-dək Füzuli şəhərinin məktəbliləri üçün yay düşərgəsi təşkil olunacaq. Yay düşərgəsi Mədıniyyəy Nazirliyinin  təşkilatçılığı, Elm və Təhsil Nazirliyi, Ağdam, Füzuli və Xocavənd üzrə Prezidentin xüsusi nümayəndəliyinin dəstəyi ilə həyata keçiriləcək. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Mədəniyyət Nazirliyinə istinadən xəbər verir ki, Qazaxıstan Respublikası tərəfindən tikilib istifadəyə verilən Kurmanqazı adına Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzində keçiriləcək düşərgənin məqsədi yay tətili müddətində doğma yurda qayıtmış Füzuli məktəblilərinin asudə vaxtının maraqlı və əyləncəli təşkilidir.

“Füzulidə yay məktəbi” adlı layihədə Özbəkistan Respublikası Prezidentinin hədiyyəsi olan Uluqbəy adına 1 nömrəli tam orta məktəbin şagirdləri də iştirak edəcək. Yay məktəbi çərçivəsində 200-dək şagird maraqlı proqramla vaxtlarını səmərəli keçirə biləcək. Aksiya müddətində tanınmış təhsil, sənət, idman xadimləri müxtəlif təqdimatlarla çıxışlar edəcək, əyləncəli məzmunlu proqram təşkil olunacaq.

Yay məktəbinin ikinci günündə Qarabağ bölgəsi musiqi məktəblərinin şagirdləri Əməkdar artist, xanəndə Təyyar Bayramovun müşayiəti ilə “Qarabağ bülbülləri" Füzulidə” adlı konsert proqramı ilə çıxış edəcəklər.

Digər günlərdə Xalq artistləri - opera müğənnisi Samir Cəfərov və aktyor Vidadi Həsənov, yazar, ədəbiyyatşünas Ramil Əhmədin müvafiq sahələr üzrə ustad dərsləri təşkil olunacaq. 

Yay məktəbi müddətində şagirdlərin valideynləri ilə müxtəlif məkanlarda görüşlərin keçirilməsi, məsləhət saatlarının təşkili, eləcə də açıq məkanda əyləncəli yarışmaların keçirilməsi nəzərdə tutulur.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Təbii ki, kriminal mövzular daha çox oxunur. “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşları ən çox hallanan kriminal hadisəsi barədə sizləri bilgiləndirmək istədilər. Burada söhbət bir arxiv işindən - ölüm gətirmiş sevgidən gedəcək. 6 il əvvəl baş vermiş bu qətl hadisəsi günümüz üçün də ibrətamizdir.                                                                                                                                                                                                                 

2018-ci il oktyabrın 22-də Daxili İşlər Nazirliyinin “102” xidmətinə Qubanın Tülər kəndi ərazisində üzərində xəsarətləri olan kişi meyitinin tapılması barədə məlumat daxil olur.  Dərhal hadisə yerinə çıxan polis əməkdaşları orada 1992-ci il təvəllüdlü Elşad Əsədovun meyitini aşkar edirlər. Araşdırma zamanı, onun qisas niyyəti ilə qətlə yetirilməsi məlum olur. Belə ki, hadisədən 3 gün əvvəl qarşılıqlı razılaşma əsasında Elşad Əsədov yaxın qohumunun arvadı Aynur Əsədovanı qaçırıbmış. Hadisə yerinə toplaşan kənd sakinləri bildiriblər ki, Elşad Əsədov öz əmisi gəlinini qaçırdığı üçün öldürülüb. Faktla bağlı Quba rayon prokurorluğunda Cinayət Məcəlləsinin 120.1-ci (qəsdən adam öldürmə) maddəsi ilə cinayət işi başlanıb.

Elə həmin gün cinayəti törətməkdə şübhəli bilinən Sadıq Dadaşov, Şahmar Əsədov, Pərviz Əsədov, oktyabrın 25-də Mətləb Muradov və Zabit Yolçuyev, noyabrın 1-də isə Nazim Mikayılov tutularaq istintaqa cəlb ediliblər.

Media məlum cinayət işinin istintaq materiallarını əldə edib.

Mərhumun atası istintaqa bildirib ki, 25 yaşlı Elşad qonşuluqda yaşayan Aynuru, qızın öz təkidi ilə qaçırıb: “Bir-birini sevirdilər. Onların ulu babaları əmioğlu olublar.Oğlumun öldürüldüyünü səhər bildim.Oğlum evli olmayıb.Bununla bağlı deyilənlər yalandır. O, subay olub. Dəfnində kənd sakinlərindən heç kim iştirak etməyib”.

İstintaqla müəyyən edilib ki, Aynur Əsədova 2009-cu ildən rəsmi nikahda olmasına baxmayaraq, əri Şahmar Əsədovun qohumu Elşad Əsədovla aralarında yaranmış sevgi münasibətlərinə görə, qarşılıqlı razılaşma əsasında, gələcəkdə ailə qurmaq məqsədilə heç kimə məlumat vermədən 2018-ci il oktyabrın 19-da evdən çıxıb, gediblər.

Qızının qaçmasını eşidən Sadıq Dadaşov qohum və tanışlarının köməkliyi ilə gizlənə biləcəklərini ehtimal etdiyi ünvanlarda onları axtarmağa başlayıb. Bakı şəhərinə getmiş kürəkəni Şahmar Əsədovun qohumları Elman Muradov, Qabil Mikayılov, Mətləb Muradov, Pərviz Muradov, Şahid Əsədov və David Mikayılovdan ayın 21-də Aynurla Elşadın paytaxtda, müvəqqəti məskunlaşdıqları ünvanı müəyyən etmələri barədə məlumat alıb və onları kəndə gətirmələrini tapşırıb. Həmin şəxslər heç bir qanunsuz hərəkətə məruz qalmayacaqlarını bildirərək Elşad Əsədovu və Aynur Əsədovanı Quba şəhərinə gətiriblər.Qabil Mikayılov Aynur Əsədovanı öz evinə aparıb.Elman Muradovla Şahid Əsədov isə oktyabrın 22-si gecə saat 1 radələrində Elşad Əsədovu Quba şəhərindən Tülər kəndinə gətiriblər.Bundan sonra Şahmar Əsədov, qardaşı Pərviz Əsədov, qohumu Nazim Mikayılov kəndin mərkəzində, «Pir» adlanan ərazidə avtomobilin qarşısını kəsiblər.Elşad Əsədovun kəndə gətirilməsini biləndən sonra Sadıq Dadaşov qeyd olunan yerə gedib.Elşad Əsədovun hərəkətlərini namusunu ləkələməsi kimi qəbul edərək, şalvarının arxa cibindən açılıb-qatlanan məişət təyinatlı bıçağı çıxarıb və onun döş qəfəsinə 2 dəfə zərbə vurub.Sonra qisas almaq niyyəti ilə Şahmar Əsədov və qeyriləri, ölümünü tezləşdirməkdən ötrü, rəhm göstərmədən, əlləri və ayaqları ilə Elşad Əsədovun başına və bədəninin müxtəlif nahiyələrinə çoxsaylı, güclü zərbələr vurublar.Bu hərəkətləri ilə, təqsirləndirilən şəxslər qrup halında zərərçəkmişi qəsdən həyatdan məhrum ediblər.

İş üzrə dindirilmiş Şahmar Əsədov bildirib ki, Aynur Əsədova ilə 2009-cu ildə ailə həyatı qurub, nikahdan 2 övladları dünyaya gəlib. 2018-ci il oktyabrın 19-da axşam arvadı uşaqlarını qayınatasıgildə qoyub, evdən çıxıb və geri qayıtmayıb. Aynurun və evdə olan qızılların yoxa çıxdığını görüb, bu barədə polisə məlumat verib.Kənd sakinləri ilə birlikdə qadını axtarsalar da, tapa bilməyib.Ayın 21-də Elşad Əsədovun guya, Bakıda, Cəzaçəkmə Müəssisəsində cəza çəkən Ceyhun adlı əmisi oğlunun yanına getməsini eşidəndə, ondan şübhələnib.Bibisinin əri Elmana zəng vurub, Elşadın kənddən çıxıb Qubaya getməsini və onu izləməsini tapşırıb.Elşad Quba avtovağzalından taksi ilə Bakıya yollandıqda, Elman, dayıları Qabil və David, dostu Mətləb başqa avtomobilə əyləşərək, onun arxasınca gediblər.

Həmin gün saat 16 radələrində tanımadığı mobil nömrədən zəng edən Aynur, xarici ölkə vətəndaşı ilə qaçdığını, xoşbəxt olduğunu, onu axtarmamalarını, qızılları Quba şəhərində satdığını və pulları ona göndərəcəyini deyib. Yaxşı etməsini, amma qızı Yağmuru niyə qoyub, qaçdığını söylədikdə, Aynur telefonu söndürüb. O, dərhal Quba Rayon Polis Şöbəsinin əməliyyat müvəkkili Ramin Qasımova zəng vurub və 1-2 saatdan sonra onunla görüşəndə, arvadının zəng etdiyi nömrəni ona göstərib. Əməliyyatçı yoxlayaraq, həmin nömrənin Bakıda, «Qara Qarayev» metrosu yaxınlığında olan taksofona məxsus olmasını müəyyən edib.Ramin Qasımova qohumlarının Elşadın arxasınca Bakıya getmələrini deməyib.Əmisi oğlu Şahid və yeznəsi Pərviz də paytaxta gediblər.Dayısı Qabil Mikayılov ona məlumat verib ki, hər birini tanıdığından, onlar Qubadan Bakıya gəldikləri Vüsal adlı taksi sürücüsündən Elşadın hara getməsini izləməsini xahiş ediblər.Taksi sürücüsü 5-10 dəqiqədən bir onlara zəng edib.Növbəti dəfə əlaqə saxlayanda, Elşadın metroya mindiyini, stansiyaların birindən qadın ayaqqabısı aldığını xəbər verib.Elşadın qadın ayaqqabısı alması onlarda şübhəni daha da artırıb.Taksi sürücüsü Elşadı axıra kimi izləyib, zəng edib, onun Bakıxanov qəsəbəsində, doğum evinin qarşısında yerləşən 5 mərtəbəli yataqxanaya girdiyini deyib.Buna görə həmin binanın qarşısına gəliblər.Şahid, Pərviz, Mətləb, Elman, Qabil və David 2-ci mərtəbəyə qalxıb, Elşadın girdiyi mənzilin qapısını döyüblər.Elşad qapını açan kimi içəri daxil olublar.Dayılarından biri ona zəng edərək, Elşadla Aynuru tapdıqlarını, onların bir yerdə olduqlarını xəbər verəndə, o hər ikisini kəndə gətirməsini tapşırıb.Qabil Mikayılov Aynura camaatın narahat olduğunu, ona görə də mütləq rayona getməli olduğunu deyəndə o, öldürüləcəyindən qorxduğundan, əvvəl getmək istəməyib. Amma Qabil söz verəndə ki, heç kim ona əl vurmayacaq, razılaşıb. Qubadan Bakıya gətirdiyinə, həm də izləyərək onlara Elşadın tapılmasında köməklik etdiyinə görə dayısı taksi sürücüsünə 100 manat pul verib.Bakıxanov qəsəbəsindən «Şamaxinka» adlanan əraziyə gəliblər və ayrı-ayrı avtomobillərlə Qubaya qayıdıblar.

Aynur yolda Elşadı sevdiyini, öz istəyi ilə onunla Bakıya gəldiyini söyləyib.Quba şəhərinə çatandan sonra dayısı Aynuru Heydər Əliyev prospektində yerləşən evinə aparıb.Saat 22 radələrində Sadıq Dadaşov zəng edib, harada olmasını soruşub.Evdə olduğunu söyləyəndə qayınatası ona qeyrətsiz olmasını, Elşadın kəndə gətirilməsini və evdən çölə çıxmasını bildirib. Atası Nəbi, qardaşı Pərviz, əmisi Rövşən, dayısı Nazim və daha 6 nəfərlə birlikdə 4 avtomobillə kəndin mərkəzinə yollanıblar. 100 nəfərə yaxın kənd sakininin pirin qarşısına, etdiyi namussuz hərəkətə görə Elşadı döymək üçün yığışdıqlarını görüblər. 5 dəqiqə sonra boz rəngli «Mercedes», arxasınca həmkəndlisi Zabitin sürdüyü «VAZ 21015» və Mətləbin sürdüyü «VAZ 2107» markalı avtomobillə pirin qarşısından keçəndə, kənd sakinlərindən kimsə Elşadın «Mercedes»də olduğunu deyib. Elman camaata yolu açmalarını, Elşadı aparıb atasına təhvil vermək istədiyini bildirib.Amma sakinlər avtomobili mühasirəyə alıblar.Qayınatası Sadıq maşının sol arxa qapısını açaraq, yumruqla Elşadı vurub.Düşüb qaçmaq istəyəndə, kənd sakinləri Elşadı tutub, döyməyə başlayıblar.Özü də onun başına, üzünə və bədəninin digər nahiyələrinə təpiklə çoxlu sayda zərbələr vurub.Onu nalayiq ifadələrlə təhqir ediblər.Qayınatası və qardaşı da ona zərbələr endiriblər.Bıçağın kimdə olmasını görməyib.Elşadı vurmaqda məqsədi ondan qisas almaq olub, öldürmək istəsə də, təpik zərbələrindən onun öləcəyini düşünməyib.Elşad müqavimət göstərməyib, əli ilə başını tutaraq, yalnız zərbələrdən özünü qorumağa çalışıb.Kənd sakinləri 10-15 dəqiqə ərzində onu təpikləyəndən sonra, xırıldadığını görüb, öldüyünü fikirləşiblər və kənara çəkiliblər.Zabit Yolçiyev hadisədən sonra uca səslə orda olan kütləyə müraciət edərək, bu məsələnin tək qayınatası Sadıqa deyil, bütün kənd sakinlərinə aid olduğunu deyib.

Şahmar Əsədov qeyd edib ki, arvadını qaçırmaqla, namusuna toxunduğu üçün, Elşad Əsədovun ölməsinə peşman  deyil. Düşünür ki, o cür əqidədə olan adamın yaşamağa haqqı yoxdur.

İş üzrə dindirilmiş qızın atası Sadıq Dadaşov qeyd edib ki, hadisədən yarım il əvvəl qızı ilə əri arasında narazılıq yaranıb. Özünü pis hiss edən Aynur ağrıkəsici dərmanlar qəbul edib və zəhərləndiyinə görə xəstəxanaya yerləşdirilib. Bundan sonra qızını öz evinə gətirib və Şahmar Əsədovla boşanmasını istəyib.Dəfələrlə qudası gəlib, Aynuru evə aparmaq istəsə də, razılıq verməyib.Təxminən 20 gündən sonra qızı uşaqları üçün darıxdığını deyib, öz evinə qayıdıb. 2018-ci il oktyabrın 19-da Mürvətə zəng edib, harada olduğunu soruşduqda, kiçik oğlu Şahmargildə olduğunu və bacısının yoxa çıxdığını deyib. “102” xidmətinə zəng edib, məlumat verdikdən yarım saat sonra polis şöbəsinin əməkdaşları kəndə gəliblər.Kənd sakinləri ilə birlikdə səhərə qədər Aynuru axtarsalar da, tapa bilməyiblər. Bu xəbəri bilən kürəkənin dayısı Qabil Mikayılov oktyabrın 20-də yaşadığı Rusiyanın Nijni Tagil şəhərindən təyyarə ilə Bakıya, oradan da Qubaya gəlib.Aynurun yoxa çıxmasında Elşad Əsədovdan şübhələndikləri üçün, onu izləməyi qərarlaşdırıblar.Bundan sonra Şahmarın dayıları Elşadın Bakıda olduğu yeri müəyyən ediblər.Saat 19 radələrində Qabil zəng vurub Aynurla Elşadı tapdığını xəbər verəndə, ona orada gözləməsini, gəlib, ikisini də öldürəcəyini və basdıracağını bildirib.Amma Qabil etiraz edərək, hər ikisini rayona gətirəcəyini söyləyib.3 saatdan sonra Qabil, David, Elman və İntiqam onun yanına gəliblər.Qızının harada olduğunu soruşduqda, Qabil Aynuru polis şöbəsinə təhvil verdiklərini deyib.Atası qızını öldürməyə imkan vermədiklərinə görə Qabilgilə kəskin narazılığını bildirib.Elşadı cəzalandırmaq üçün öz maşını ilə kəndə gedib. Yolda olarkən əməliyyat müvəkkili Ramil Qasımov zəng vurub, kəndin mərkəzində xeyli adam yığışdığını, xoşagəlməz hadisə baş verə biləcəyini və ona görə də onu gözləməsini söyləyib. Təxminən 10 dəqiqədən sonra görüşüblər.Ramil iki nəfər yoldaşı ilə qabaqda, o isə arxada kənddə yollanıblar.Bir qədər yol getdikdən sonra polis əməkdaşı maşını döndərib, geri qayıdıb.Səbəbini soruşduqda, Ramil şöbədən zəng vurub onu geri çağırdıqlarını deyib.Kəndin mərkəzinə çatanda, təxminən 100-ə yaxın insanın toplaşdığını görüb.Maşını saxlayıb Elşadı soruşanda, sakinlər sonuncunun «Mercedes» markalı avtomobildə olduğunu və düşmək istəmədiyini bildiriblər. Qapını açıb arxa oturacaqda əyləşən Elşada: «bu nə alçaqlıqdır elədin?» deyərək, maşından düşməyini tələb etdikdə, o, saymazyana şəkildə: «yaxşı eləmişəm. Mən bu barədə Şahmara demişdim» deyə cavab qaytarıb.Elşadın onu qeyrətsiz hesab etdiyini və nalayiq ifadələrlə danışdığını eşidib, özündən çıxıb.Özünə tərəf dartıb, sol əli ilə üzünə 2 dəfə zərbə vurub.Avtomobildən düşmək istəmədiyini görüb, şalvarının arxa sol cibindən açılıb-qatlanan bıçağı çıxardıb. Sağ əli ilə saçından tutub, sol əlindəki bıçaqla boğazına zərbə vurmaq istəyəndə, Elşad müqavimət göstərib. Buna görə bıçaq onun qulağını və üzünü cızıb.Elman Muradov onu arxadan tutub dartdığı üçün, yerə yıxılıb və bıçaq əlindən yerə düşüb.Bundan sonra Elşadı maşından düşürdüblər və orda olan şəxslər təpikləməyə başlayıblar.Hava qaranlıq olduğundan Elşada kimlərin zərbələr vurduğunu görməyib. Pərviz Əsədovun kiməsə: «vur bıçağı ürəyindən» deməsini eşidib. 5-10 dəqiqə Elşada zərbələr vurandan sonra onun, tam hərəkətsiz vəziyyətdə qaldığını görüblər. Yoldan maşınlar hərəkət etdiyinə görə meyitini bir az kənara çəkiblər. Yerə düşən bıçağı tapıb, maşınının baqaj hissəsinə qoyub.Bir müddətdən sonra hadisə yerinə polis əməkdaşları gəliblər.

Sadıq Dadaşov əlavə edib ki, maşının salonunda bıçaqla Elşadın ürək nahiyəsinə zərbə vurmayıb. Onun ölümünə səbəb olmuş xəsarətlərin kim və ya kimlər tərəfindən yetirildiyini bilmir. Maşından düşürüləndən sonra Elşadın döyülməsində iştirak etməyib.Baş verənlərə görə təəssüflənir və əməlindən peşmandır.

Zərərçəkmiş şəxsin hüquqi varisi Yaqut Əsədov ifadəsində göstərib ki, Elşad Əsədov onun oğlu, Aynur Əsədova isə əmisi nəvəsi Nəbi Əsədovun gəlini olub.Oktyabrın 19-u saat 20 radələrində Elşad evdən çıxarkən kənddə bir nəfərlə görüşəcəyini deyib.Növbəti gün arvadı Aygün gəlib, Şahmarın arvadının axşam yoxa çıxmasını eşitdiyini deyəndə, onlar Elşadın Aynurla birlikdə qaçmasından şübhələniblər.Aygün Elşada zəng edib, harada olduğunu soruşduqda, o şəhərdə, «Asan Xidmət»in yanında olduğunu deyib.Anası ona Aynurun bir gün əvvəl gecə yoxa çıxdığının bildirəndə, Elşad təəccüblənib. Ayın 20-də evə qayıdan oğlu ötən gün Gültəpə kəndində olmasını və sabah Bakıya gedəcəyini deyib. Bunu eşidən anası həbsdə olan qardaşı oğlu Ceyhuna sovqat aparıb, verməsini xahiş edib.Oktyabrın 21-də Elşad evdən çıxıb və bir daha qayıtmayıb.Həmin axşam bacısı Rəfiqə ona oğlunun Aynuru qaçırdığını və arxalarınca Bakıya 6 nəfərin getdiyini barədə məlumat verib. Gecə sakinlərin kəndin mərkəzinə yığışıb,  Elşadı gözlədiklərini bilib. Bir müddətdən sonra «Pir» adlanan ərazidən səs-küy səsləri eşidib, dözməyib və həmin istiqamətdə gedib.Amma yolun yarısında qabağına çıxan bacısının əri onu qaytararaq, ora getməyin mənasının olmadığını deyib.

Şahid Aynur Əsədova bildirib ki, 16 yaşında Şahmar Əsədovla ailə həyatı qurub, babası onu məcburi ərə verib.Şahmarı heç vaxt sevməyib.Əri onunla çox kobud davranıb, bu səbəbdən də atası onların boşanmasını istəyib.Şahmarın qohumu Elşad Əsədov Ukraynada yaşayıb, təhsil alıb.İlk dəfə onu 2014-cü ilin yayında kənddə görüb və ondan xoşu gəlib.Evli olduğundan bunu heç kimə deyə bilməyib.Hadisədən 1 ay əvvəl Elşada qarşı olan hisslərini bildirmək qərarına gəlib, bu məqsədlə onu sevməsi barədə məktub yazıb.Axşam Elşad həyətlərinə gəlsə də, utandığı üçün çıxıb, onunla görüşməyib.Amma növbəti gün həyətdəki bağın aşağısında görüşüb, söhbət ediblər.Bundan sonra həftədə 3 dəfə görüşüblər, lakin aralarında hər hansı yaxınlıq olmayıb. 2018-ci il oktyabrın 15-də Elşad ondan borca bir həftəyə qaytarmaq şərti ilə 500 manat pul istəyib. Pulu olmadığını deyərək, əvəzinə ona 2 cüt qızıl sırğa, 1 ədəd qızıl boyunbağı, qızıl qolbaq və 4 ədəd qızıl üzük verib. Səhəri gün Elşad qızılları Quba şəhərində 2400 manata satdığını deyib.Ayın 18-də Elşada zəng edib, Şahmarın qızılların evdə olmadığını biləcəyini və problem yaranacağını deyib.Oktyabrın 19-da telefonla danışanda evdən getmək barədə fikrinin ciddi olduğunu bildirib. Saat 19:30-da Elşad ona zəng edərək, kəndin aşağı yolunda taksidə onu gözlədiyini bildirib. Uşaqları qayınanasına verərək, saçını yuyub 15-20 dəqiqəyə qayıdacağını söyləyib və Elşadın dediyi yerə gedib.Qubada «Köhnə avtovağzal»da başqa taksiyə minib, Bakıya gəliblər.Oktyabrın 21-də axşam Bakıxanov qəsəbəsində qaldıqları evə yoldaşının dayıları və digər qohumları gələrək, onları rayona qayıtmağa məcbur ediblər.Həmin gecə onu Quba Rayon Polis Şöbəsinə aparıblar, Elşadı isə Tülər kəndində öldürüblər.

Şahid qismində dindirilmiş Quba Rayo Polis Şöbəsinin əməliyyat müvəkkili Ramin Qasımov ifadəsində göstərib ki, oktyabrın 21-də Tülər kəndinə çatanda, mərkəzdə təxminən 50-60 nəfər kənd sakininin toplaşdığını və Elşad Əsədovun meyitinin yolun qırağında olduğunu görüb. Toplaşanlardan hadisənin kim tərəfindən törədildiyini soruşanda, kənd sakini Zabit Yolçiyev qabağa çıxaraq Elşadı öldürdüyünü, kəndin namusunu təmizlədiklərini, ona görə də heç nədən qorxmamalarını deyərək, mərhumun barəsində nalayiq ifadələr işlədib. Zabitin danışığından və camaatın da onun dediklərinə əməl etməsindən, onun hər şeyi idarə etməsini hiss edib.Hadisə yeri müayinə olunduqdan sonra, orda olan 30-40 nəfər şöbəyə aparılaraq, ifadələri alınıb.Araşdırma nəticəsində Sadıq Dadaşovun Elşad Əsədovu bıçaqla, digərlərinin isə təpiklə vurmaları müəyyən edilib.

Məhkəmə iclasında Sadıq Dadaşov və Şahmar Əsədov özlərini qismən təqsirli biliblər, Pərviz Əsədov, Mətləb Muradov, Zabit Yolçiyev və Nazim Mikayılov özlərini təqsirli bilməyiblər.

Zərərçəkmiş şəxsin hüquqi varisi təqsirləndirilən şəxslərə ömürlük azadlıqdan məhrum etmə cəzası təyin edilməsini xahiş edib.

Bakı Ağır Cinayətlər Məhkəməsinin hökmü ilə Şahmar Əsədov və Sadıq Dadaşov 18, Pərviz Əsədov və Mətləb Muradov 17, Zabit Yolçiyev və Nazim Mikayılov 16 il müddətinə azadlıqdan məhrum olunublar.

Bəli, biz sizə müdhiş bir cinayət işi barədə danışdıq. Elə sevmək lazımdır ki, əqil başdan çıxmasın. Soyuq başla sevmək lazımdır. Əks təqdirdə, sevgi ölüm gətirəcək.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

"Amma unutma, daş divarlar arasındakı qaranlığımın səndən başqa pəncərəsi yoxdur."
Sabahattin Ali

Bir varmış, bir yoxmuş, qədim bir rəvayətə görə bir zamanlar içinə hər şeyi sığdırmış qocaman bir Kainat varmış. Bu Kainatın bir tərəfi gündüz kimi işıqlı, bir tərəfi isə gecə kimi qaranlıqmış.
Kainatın aydınlıq tərəfində dünya adlı çox gözəl, rəngarəng bir planet və həmçinin varlığı, möhtəşəm parıltısı və hərarəti ilə Yer kürəsinə yaşam qaynağı olan bir Günəş varmış. Günəş o qədər gözəl və parlaq idi ki, Yer kürəsi və daha başqa planetlər pərvanə misalı onun ətrafında fırlanarmış. Amma Kainatın digər tərəfi isə hər zaman zülmət qaranlıq və soyuq imiş. Onun bu tərəfi bəlkə dünyadan da gözəl idi və qaranlıqlarının lap dərinliyində qəlb kimi döyünən kiçik bir işartı vardı, fəqət onu örtən zülmət qaranlıq o qədər qatı idi ki, o işartı qaranlıqlar altında qalıb görünmürdü.
Günəş bir gün kainatın qaranlıq tərəfinə doğru çevrilib, orada kiçik bir parıltı, özündən bir parça görmüş, ona yaxınlaşmağa başlamışdı. Günəş həmin parıltıya doğru getdikcə onun işığı bir fənər kimi qaranlığı aydınlatmış və Günəş gözlərinə inanmamışdı, demə, kainatın bu tərəfi nə qədər gözəlmiş. Amma bura həm də çox dərin və ucsuz-bucaqsızmış.
O zaman Günəş Kainatın bu qaranlıq amma bir o qədər dərin olan tərəfinə məftun olmuş, onu sevmiş və onu öz nuruna qərq etmək arzusuna düşmüşdü.
Günəş bir müddət Kainatın qaranlığını öz nuru ilə aydınlatmağa çalışmış, sanki Kainata yenə bir həyat bəxş etmiş, isitmişdi Kainatı. Kainatın soyuqluğu onu bələyən qaranlıqdanmış məgər, yoxsa o çox sıcaqmış əslində. Qaranlıq onu boğrmuş.
Kainatın bu tərəfi ilə yaxınıaşdıqca və ona olan sevgisi artdıqca Günəş özü də bu günədək heç vaxt olmadığı qədər çox parlayır, hərarəti günü-gündən artırdı.
Amma Kainat Günəşin də onun zülmət qaranlığına qarışıb, onun içində sıxılıb, parıltısının yox olacağından qorxmuş və Günəşdən üz çevirib getməsini yenidən dünyanı işıqlandırmasını istəmişdi. Günəşsə bu Kainatı sevdiyini, israrla onu aydınlatmaq istədiyini və onun parıltısının Kainatın tərəfindən bəxş edildiyini söyləmişdi.
Kainatla Günəşin sevgisi və bir-birinə olan bağlılığı hər ikisinə çox yaxşı gəlmişdi.
Amma bir müddət Kainatın qaranlığını öz şəfəqləri ilə nura qərq edən Günəş bir zaman sonra Kainatın zülmət qaranlığından və soyuqluğundan sıxılmışdı, bir gün Kainatın qaranlığından üz çevirib yenidən başına dolanan rəngarəng dünyasına çevirmişdi üzünü.

O gündən sonra Kainat yenə zülmətlərə qərq olur.  Amma bu dəfə Kainatın qərq olduğu zülmət daha qatı və daha dözülməz olur. Çünki Kainat Günəşi və eyni zamanda Günəşin onu aydınladan sevgi dolu şəfəqlərini çox sevmiş, çox bağlanmışdı ona. Günəş Kainatın qaranlığını tərk edib getdiyi gündən sonra Kainat Günəşin onu nurlandırdığı günləri düşündükcə içində ulduzlar parıldamağa başladı. Parlayan hər ulduz Günəşdən geriyə qalan bir parça, bir xatirə oldu. Kainat Günəşi xatırladıqca kiçik parıltıları ilə Günəşi anımsatan milyonlarca ulduz Kainatın dərin qaranlığında yanıb sönməyə başladı.
Günəşin başına dolanan Yer kürəsinin Ay adlı bir peyki vardı, Günəş kainatın qaranlığından çox uzaqlaşdığı zamanlarda onun parıltısı Ayın üzünə düşər, Ayı parıldadardı. Bu zaman Kainatın həsrəti böyüyər və yanıb sönən ulduzlar Ayın ətrafına dolaraq par-par parıldayardılar.
Bəlkə də elə buna görə idi ki, Yer kürəsində yaşayan insanlar gecələr darıxdıqları zaman Ayı seyr edər və Ayın üzündə öz qəlb evlərini aydınladan Günəşlərinin simasını görərdilər və bu zaman Ayın ətrafında milyonlarca ulduz yanıb sönməyə başlayardı. Və bəzən Kainat Günəş üçün hədsiz darıxdığı zamanlarda Günəşin geri qayıtmasını diləyər və bu zaman gözdən yaş düşən kimi, bir ulduz düşərdi səmadan. Kainatın həsrətindən doğan bir göz yaşı olan o balaca ulduz yerdəki insanlar üçün ümid işartısı olardı. Ulduz düşərkən insanlar da qəlblərindəki arzunun gerçəkləşməsini diləyərdi.
Kainatın həsrət göz yaşları insanlara ümid işartısı olardı.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(15.08.2024)