Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Buludlar ağladı mən ağlayanda:

Sel selə qarışdı, ay mehribanım!

Axtardım, tapmadım səni heç yanda

Yolun hara düşdü, şahım, sultanım?!

Bilmədin gözləri yolda qalan var,

Səndən könlü küsən, incik olan var.

Məhəbbət mülkündə yenə talan var,

Əksilmir başımdan çənim, dumanım!

Vaxtsız xəzan olan bir güldəstəyəm,

Səfər yaxınlaşır, mən yol üstəyəm.

Sənsiz elə qərib, elə xəstəyəm,

Daha sağalmağa gəlmir gümanım.

Bu gün xalq şairi, tərcüməçi, şərəf nişanlı əməkdar mədəniyyət işçisi Mirvarid Dilbazinin  doğum günüdür.

Mirvarid Dilbazi 1912-ci il avqust ayının 19-da Qazax rayonunun Musaköy kəndində anadan olub. 

Atasnı erkən itirən Mirvarid Dilbazi  1921-ci ildə ana və bacısı ilə Bakıya köçüb qızlar seminariyasında təhsil alıb. Seminariyasını bitirəndən sonra Bir müddət Biləcəridəki onillik dəmiryol məktəbində çalışıb,  1928-ci ildə şəhərə - Zavokzalnı küçəsindəki rus məktəbinə dəyişilib.

1929-cu ildə Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun Dil və Ədəbiyyat-İctimaiyyət fakültəsində daxil olaraq təhsilini davam etdirib.

1932-ci ildə İnstitutu bitirdikdən sonra gənc şair Quba Partiya Məktəbinə ədəbiyyat müəllimi təyin olunmuşdur.

İki ildən sonra Bakıya qayıdan Mirvarid xanım

 “Şərq qadını” jurnalında fəaliyyətə başlayıb. Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının Əlyazmaları Fondunda şöbə müdiri, Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatında tərcüməçi işləyib.

Mirvarid Dilbazinin "Qadınların hüriyyəti" adlı ilk şeiri 1927-ci ildə "Oktyabr alovları" adlı məcmuədə dərc edilib.

Bizim səsimiz” adlı ilk kitabı isə 1934-cü ildə nəşr edilib. 

Şairin müxtəlif vaxtlarda  “İlk bahar”, “Məhəbbət bizimlə qoşa doğulur”, “Həyat lövhələri”, “Xatirələr aləmində”, “Bənövşələr üşüyəndə”, “Ana qanadı”, “Yasəmən fəsli”, “Dağ çiçəyi”, üç cilddə “Seçilmiş əsərləri”, “Qar çiçəkləri”, “Durnalar ötüşəndə”, uşaqlar üçün “Nağıllar”, “Kiçik dostlarıma”, “Gülbahar”, “Yaz gəlir”, “Lalənin ağacları”, “Abşeron bağlarında” və digər kitabları çapdan çıxıb.  Əsərləri xarici dillərə tərcümə olunub. sözlərinə “Çoban Qara”, “Evimizə gəlin gəlir”, “Anam yadıma düşdü”, “Laylay”, “Azərbaycan elləri”  kimi mahnılar bəstələnib.

Tərcüməçiliklədə məşğul olan xanım şair Xaqani Şirvani, Nizami Gəncəvi, Əlişir Nəvai, Aleksandr Puşkin, Taras Şevçenko, Nikolay Tixonov, Samuil Marşak və başqa şairlərin əsərlərini, Evripidin “İppolit” faciəsini dilimizə tərcümə edib. 

Yaradıcılığı yüksək qiymətləndirilən Mirvarid xanım Əməkdar Mədəniyyət İşçisi, Xalq şairi fəxri adlarına layiq görülüb, “Şərəf nişanı”, “Qırmızı əmək bayrağı”, “İstiqlal” ordenləri və medallarla təltif edilib.

O,  2001-ci il iyulun 12-də vəfat edib.

Ruhu şad olsun!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.08.2024)

Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət”, Qarabağ bölməsi. 

Tahir müəllim artıq 12-ci ildir ki cəbhə xəttində, daha doğrusu köhnə cəbhə xəttində yerləşən kənd məktəbində müəllimlik edirdi.

Tənəffüsdür, məktəbin bağındakı skamiyada əyləşib ağaclara baxırdı. Payızın günəşinin son hənirtisini üzündə hiss etdi. Günəşdən istədiyini ala bilməyən yarpaqlar həsrətdən saralır, solur və budaqlardan özlərini ataraq intihar edirdilər sanki...

Sarı xalıya dönmüş yarpaqların soyqırımı baş verirdi...

Tahir müəllim bir anda diksindi. Soyqırım kəlməsi oxa dönüb beyninə və ürəyinə batdı. Yarpaqlar ona Xocalıda yerə sərilmiş uşaqları, qadınları və qocaları xatırlatdı. Ayaqlarının altında kimsə ocaq qaladı. Həmin od yavaş-yavaş yuxarıya doğru qalxdı və bütün ruhunu, cismini sardı. Nəfəsi daraldı. Əllərini skamiyanın oturacağından tutub bir ah çəkdi. İçindəki yanğın tüstüsü ağzından çıxdı. Gözlərindən yaş gəldi. Kədərlənəndə, carəsiz qalanda həmişə belə olurdu.

 ....Bu 12 ildə cəbhə kəndində nələr yaşamamışdı ki? Hər gün burdan Şahbulaq dağı görünürdü. Öz-özünə deyirdi: “Göz dağı göz qabağında olar. Öz doğma kəndinə bu qədər yaxın olasan, amma gedə bilməyəsən”

Qaçqın uşaqlığı və gəncliyi şəhərdə keçsə də, doğma yurda bağlılıq,

sədaqət, vəfa borcu onu çəkib gətirmişdi bu kəndə. Halbuki imtahanda yığdığı balla şəhərdə və rayon mərkəzində işləmək şansı daha çox idi.

Hərbi xidməti sərhəd qoşunlarında çəkəndə bir neçə dəfə komandirlərinə sərhəddən səngərə getmək istədiyini demişdi.

Ancaq alınmamışdı.

Qismət belə imiş, əsgər kimi yox, müəllim kimi səngərə-cəbhə xəttində yerləşən məktəbə təyinat aldı. Ordumuz səngərdə düşmənlə, Tahir müəllim isə məktəbdə cəhalət və nadanlıqla döyüşdü. Gecə olanda qaranlığa bürünən kəndin ziyasına, işığına çevrildi...

Bu 12 ilin hər günü, hər anı bir dərs idi Tahir müəllim üçün. O, şagirdlərinə elm, təlim-təbiyə öyrədirdi, şagirdlər isə ona qorxmazlıq, dəyanət, zəhmətkeşlik və heç nəyə baxmadan xoşbəxt olmağı öyrətmişdilər.

İlk günlər siniflərə girəndə şagirdlərin,

kəndin arası ilə gedəndə camaatın ona necə sevgi və ümidlə baxdığını görəndə həm sevinir, özü ilə qürur duyur, həm də üzərinə nə qədər məsuliyyət götürdüyünü anlayırdı.

Hər an atəşkəs pozulur. Ermənilər kəndi, kənd sakinlərini atəş tuturdu. Əkin sahəsinə gedən, mal-heyvan otaran insanlar hər an snayperin qurbanı ola bilərdilər. Kəndin qəbiristanlığına doğru tunel çəkilmişdi. Qəribə idi. Elə bil kənd camaatı ölülərini dəfn etmək üçün çiyinlərinə alıb  bu tunellə o dünya gedirdilər. Atəşkəs dövründən bu yana onlarla kənd sakini şəhid olmuşdu. Ən pisi isə burda ölüm adiləşmişdi. Sanki insanlar erməni snayperinə Əzrayil kimi baxırdılar. Hamı qəbul etmişdi, kimin vaxtı çatıbsa, onu vuracaqlar. Qorxu hissi yox idi, yerini müxtəlif xətəliklərə vermişdi .Böyüklərədə şəkər,

qan təziqi, xərçəng kimi xəstəliklər yaranmışdı. Ən dəhşəti ilə məktəblilər arasında da epilepsiya, şəkər xəstələri var idi.

Mübarizin qəhrəmanlığından sonra isə ermənilər daha da azğınlaşmışdılar.

Gözlərinə görünən hər şeyə atəş açırdılar.

Sentyabr ayı idi. Dərslər təzə başlamışdı. Qəfildən ermənilər kəndi atəşə tutdular. Bizim ordu da qarşılıq verməyə başladı. Tahir müəllim 6 yaşında məcbur köçkün düşdükləri kəndlərini xatırladı. Yenə kəndə od yağırdı. Tez uşaqları bir cərgə düzüb məktəbin həyətindəki yeraltı sığınacağa apardı. Əyləşib gözləməyə başladılar. Müəllim tez-tez deyirdi ki, “Uşaqlar, qulağınızı tutun, qorxmayın. Hər şey yaxşı olacaq”.

Bir oğlan gülərək qayıtdı ki müəllim, vallah biz qormuruq, narahat olmayın. Əsgərlərimiz onların payını verəcəklər. Amma deyəsən siz qorxursunuz.

Digər uşaqlar da güldülər. Tahir müəllim əllərini qulaqlarından çəkib uşaqlara qoşuldu. Necə güldülərsə, sığınacqdakı digər müəllim və şagirdlər təəccüblə onlara baxdılar. Sanki ermənilər də bu gülüşləri eşitdilər. Təəccübdən atəşi dayandılar.... Bəzən içimizdəki qorxunu qovmaq üçün onun üzünə bu cür gülmək lazımdır ki, yaxamızı buraxsın.

Bir dəfə də Tahir müəllim gördü ki,uşaqların bir neçəsi ev tapşırığını yazmır, dərsi yaxşı oxumur. Şagirdlərə xəbərdarlıq etsə də nəticə olmadı. Məcbur olub valideynləri çağırdı.

Məlum oldu ki, həmin uşaqlar kəndin ayağındakı evlərdə yaşayırlar, dərsdən sonra valideynlərə təsərrüfat işlərində kömək edirlər. Axşam olanda isə evdə nə işıq yandırmaq olar, nə də lampa. Çünki ermənilər işıq gələn nöqtələri atəşə tuturdular. Müəllim həmin evlərdə qonaq oldu. Dəhşət idi. Pəncərələrdə şüşə qalmamışdı. Pəncərəyə qalın palaz tutmuşdular. Axşam yeməyini yemək üçün zəif lampa işığında hamı yerdən oturmuşdu. Min bir zəhmətlə, zümlə qazandığın halal çörəyi öz ocağında rahatlıqla yeyə bilməmək, öz evində oğru kimi işıqsız və səssiz yaşamaq bu insanların taleyinə yazılmışdı. Burada şər meydanda at oynadırdı...

Həmin gündən Tahir müəllim həmin uşaqları dərsdən sonra saxlayıb məktəbdə sabahkı dərslərini oxudur,ev tapşırıqlarını yazdırıb sonra evlərinə göndərirdi.

Bu kəndin məktəbi I Qarabağ müharibəsi zamanı hərbi hissə olmuşdu.

Deyəsən, ermənilərin xəritəsində hələ də hərbi hissə kimi qalırdı. Çünki aprel döyüşləri zamanı birinci məktəbi vurdular. Bu, hər gün olan atəşkəs pozulması deyildi. Yer göylə birləşmidi sanki. Polis və hərbçilər kənd camaatını arxa yollalarla təhlükəsiz yerə aparırdılar. Tahir müəllim də bu axının içində gedirdi. Yaxınlığa minaatan, top, qrad mərmiləri düşürdü. Qadın, uşaq qışqırtısı, ağlaşması. Müəllimə elə gəldi ki, ermənilər Şahbulaqdan baxıb bu vahimədən həzz alırlar. Onlara gülürlər..

Müəllim yenə qayıtmışdı öz uşaqlığına... Onlar da kəndlərindən belə qovulmuşdu.

Bu od-alovun içində öz itkin düşmüş uşaqlığını xatırlamışdı. “Biz yaşamışdıq, gərək bu uşaqlar da bu dəhşəti yaşayaydı? Niyə ay Allah,niyə??? Niyə susursan? Bu körpələrin, bu insanların günahı nədir??”

Birdən piayda gedən bir ailəni gördü. Bu onun şagirdləri və uşaqların anası idi. Onsuz da müəllim maşını saxlayıb onları götürəcəkdi. Uşaqlar maşını görüb tanıdılar. Analarının əlini buraxıb maşına sarı qaçdılar. Müəllim maşını saxlayıb düşdü. Uşaqları qucaqladı.

Uşaqlar da müəllimi qucaqlaladılar: “müəllim, məktəbimizi vurdular”-deyib ağladılar. Tahir müəllim də göz yaşlarını saxlaya bilmədi. Bu uşaqların o məktəbdən başqa birlikdə vaxt keçirəcəyi, oynayacağı, əylənəcəyi, söhbət edəcəyi bir yerləri: parkları,oyun salonları yox idi axı... Başını qaldırıb qadını gördü. O çox pərişan idi. Kürəyində bir uşaq, əlləri də dolu çamadan... Yanında iki uşaq... Qadın: -Müəllim bizi də götürərsiniz maşına?, - deyə soruşdu. 

Müəllim: -Ay anam,o nə sözdür? Sizə qurban olum, gəlin..gəlin..., - söylədi. 

Bax beləcə 2 aprel gecəsindən keçib yenə səhəri açmışdılar.

Məktəbləri təmir olumuşdu. Yenə uşaqlar dərsə gəlməyə başladılar. Bu qısa müddətli köçkünlük nə qədər qorxulu olsa da, uşaqlar getdikləri yerlərdən xeyli xatirə ilə gəlmişdilər. Dərsdə və tənəffüsdə bir-birlərinə danışırdılar.

Ermənilərin gözünün odu alınmışdı. Atəşkəs əvvəlki kimi tez-tez pozulmurdu. Həm gülməli, həm də ağlamalıdır. Çünki bir necə gün atəşkəs pozulmayanda insanlar təşvişə düşürdülər. Kənd arasında şayiə yayılırdı. “Bu gecəni pis deyiblər”. Telefonla qonşu kəndlərdən xəbər tuturdular. Öz aləmlərində şifrəli danışırdılar: “Biz tərəfdə bu gecə hava buludludur, görəsən, dolu yağmayacaq?”

Tahir müəllim artıq məktəbdə uğurlar qazanmağa başlamışdı. 20 ilə yaxındır ki, bir şagirdi belə kollecə qəbul ola bilməyən məktəbdə canlanma var idi. Müəllim kənd camaatında sübut etmişdi ki, bütün çətinliklərə baxmayaraq, oxuyub nəticə əldə etmək olar. Tahir müəllimi görən digər gənc müəllimlər cəbhə kəndlərinə qorxmadan təyinat alırdılar. Şagirdlər müxtəlif ali məktəblərə, kolleclərə qəbul olurdular. Hətta ilk dəfə bu kənd məktəbindən bir şagird Fənn olimpiadasının qalibi oldu. Şagirdlərin  dediyi kimi, Tahir müəllim bir təhsil fədaisinə çevrilirdi. Öz gəncliyini bu kəndin balaları üçün şam kimi əridirdi.

Kənd camaatının hörmətini ehtiramı elə qazanmışdı ki, nəhayət, qızları təhsildən yayındıran, ipə-sapa yatmayan, Nuh deyib, peyğəmbər deməyən mühafizəkar valideynlərin də saqqızını oğurlamağı bacardı. Qızlar ali məktəblərə yollandı. Bu gün onlardan bir neçəsi Tahir müəllimlə çiyin-çiyinə həmin kənddə müəllim işləyir. Bundan böyük uğur və xoşbəxtlik ola bilərmi bir müəllim üçün???

Vətən müharibəsi.Xalqımızın və ordumuzun bir yumruğa döndüyü 44 günlük savaş.

Bu döyüşlərdə ermənilər yenə kənd məktəbini hədəf aldılar. Bu dəfə Tahir müəllimə bir daha aydın oldu ki, ermənilər üçün qarşı tərəfdəki hər şey legitim hədəfdir. Allah hər kəsə düşmənin də şərəflisini qismət etsin. Erməni kimi düşməni olmaq çox çətindir. Bizim bəxtimizə isə bunlarla  qonşu olmaq düşübdür.

Bu kənd I Qarabağ savaşında 7 nəfər şəhid verib. İndi isə Tahir müəllimin şagirdlərinin atası şəhid oldu.Çantasını evə qoyub əsgər gedən 18 yaşlı şagirdləri şəhid və qazi oldular. Onları qarşılamaq bir valideyn və müəllim üçün çox ağır idi... Hər şəhid dəfininə getsə də, onların valideynlərinə yaxınlaşıb təsginlik verə bilmirdi. Elə bilirdi ki, valideyn deyəcək ki, ay Tahir müəllim, uşaqlara vətəni sevdirdin. Onlar bu vətən yolunda canından keçdi, şəhid oldu. Amma sən yaşayırsan?

Əslində valideynlər heç nə deməzdi. Amma yaxınlaşıb nə desin? İnsanın övladı şəhid olub, hansı söz onu təsəlli edə bilərdi ki??

Biz 30 illik səbri və nifrəti silaha çevirib düşmənin başına yağdırdıq. 200 ildir ki, topraq itirə-itirə şəhid verən millətimiz qalib gəldi. Biz düşməni torpağımızdan qovduq.

Artıq Tahir müəllimin məktəbi və kəndi cəbhə xəttində yerləşmir... Şagirdləri güllə səsinə oyanmır. Amma bu savaş bitməyib. Su yatar, düşmən yatmaz....

Zəngin səsi Tahir müəllimi fikirdən ayıltdı.. Tahir müəllimin dərsi 7-ci siniflərə idi. Müəllim içəri girib uşaqları salamladı.

Əvvəlki dərsi yekunlaşdırdıqdan sonra yeni mövzuya keçdilər. Mövzu belə idi ki, heyvanlarda da insanlarda olduğu kimi empati duyğusu varmı?

Müəllim şagirdlərə fillər, meymunlar və digər heyvanların bir-birinə qayğı göstərməsi ilə bağlı videoçarx izlətdi. Müzakirə başladı. Qruplar, cütlər və fərdi şəkildə uşaqlar öz fikirlərini söylədilər. Elə Tahir müəllimi şagirdlərə sevdirən də bu metodları idi. Dərs müzakirə və təqdimatlar şəklində qurulurdu.

Nəhayət, Tahir müəllim sual verdi: Uşaqlar, sizə şans verilsə idi, hansı heyvan olmaq istərdiniz?

Camal: -Müəllim,mən şir olmaq istərdim, -dedi. 

Uşaqlar gülür..

Müəllim soruşdu: -Maraqlıdır, niyə şir? 

-Çünki şir meşələrin şahıdır, kralıdır.

Gülər: -Müəllim, mən qatral olmaq istərdim. istədiyim yerə uçardım. Həm də dağlarda yaşayardım, - dedi. 

Müəllim:- Əla, təşəkkür edirəm, - deyib rəğbətini bildirdi. 

Uşaqlardan kimisi dəvə olmaq istəyir, kimisi yarasa olmaq istəyir, kimisi vaşaq olmaq istəyir, kimisi buqələmun olmaq istəyir. Hər birinin də çox maraqlı səbəbləri var.

Sonda Nazlı dedi ki, müəllim, mən istəyirəm ki, biz də kərtənkələ kimi olaq.

Uşaqlar gülüşürlər.

Müəllim səbəbini soruşanda Nazlı dedi:—Müəllim, kərtənkələlər hansısa ətrafını itirəndə yenisi çıxır. Mən hər axşam Allah yalvarıram ki, ayağını, qolunu itirən qazilərimizin də ayaqları, qolları yenidən çıxsın.

Bütün sinifdə uşaqların siması dəyişdi. Nəfəs belə almırdılara. Tahir müəllimin deyəcəyi sözlər qəhərə dönüb boğazında düyünləndi. 

 Uşaqlar göz yaşlarını görməsin deyə pəncərədən çölə badı. Məktəbin həyətində şəhid bulağının üzərindəki üçrəngli bayrağımız qürurla dalğalanırdı. 

- Biz artıq qalibiyyəti dadmışıq. Bizi heç kim məğlub edə bilməz!!!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.08.2024)

Təqdim edir: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Poetik qiraətdə yenidən daimi müəllifimiz, Cəlilabadda yaşayıb yaradan Əlizadə Nuridir. Bu dəfə o, “Dərdi övladlığa götürmüşəm mən...” söyləyir. 

Xoş mütaliələr.

Dərdi övladlığa götürmüşəm mən...

Salıb son ümidi itirmişəm mən,

Özüm də bilmirəm indi necəyəm.

Dərdi övladlığa götürmüşəm mən-

Onu balam kimi böyüdəcəyəm...

Çatıb  ağaclara  payızın səsi,

Yarpaqlar az qalır yerə düşməyə.

O son budaqdakı sərçə neynəsin

Başqa budaq yoxsa yer dəyişməyə?

Günəş istəyirəm - getmir bu axşam,

Sevinc qatarı da bizi götürmür.

İlahi, deyəsən ağır olmuşam-

Məni bu dünyanın gözü götürmür...

Sən elə bilirsən diriyəm, qızım,

Sənin də bir ümid bəxtinə düşüb.

Yaxşı ki, gələndə ,,qara kağız"ım

Oxuya bilməyən vaxtına düşüb.

...Salıb son ümidi  itirmişəm mən

Özüm də bilmirəm indi necəyəm.

Dərdi övladlığa götürmüşəm mən-

Onu balam kimi böyüdəcəyəm...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.08.2024)

26 saylı Sabunçu Seçki Dairəsindən VIl çağırış Milli Məclisin üzvlüyünə namizəd, Vl çağırış Milli Məclisin Mədəniyyət Komitəsinin sədri, Böyük Quruluş Partiyasının başqanı Dr. Fazil Mustafa qazilərlə görüşüb. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Fazil Mustafanın seçki qərargahından verilən məlumata görə, Bakıxanov qəsəbəsində keçirilən görüşdə l və ll Qarabağ müharibəsinin qazisi olan seçicilər iştirak edib.

Fazil Mustafa seçki platformasında qazilərlə, şəhid ailələri ilə bağlı bəndləri şərh edib, eləcə də, ötən dönəmdə Millət vəkili olaraq, bu yöndə gördüyü işlərdən danışıb. 

Fazil Mustafa qazilərə, şəhid ailələrinə diqqət-qayğını hər bir məmurun, parlament üzvünün, ictimai-siyasi fəalın, əlaqəsar qurum və quruluşların əsas vəzifələrindən biri kimi zarakterizə edib.

Namizəd qaziləri maraqlandıran müxtəlif sualları cavablandırıb, mandat qazanacağı təqdirdə onların toxunduğu məsələləri, həmişə olduğu kimi, parlamentdə və müvafiq dövlət orqanları qarşısında qaldıracağını bildirib.

Görüş qarşılıqlı maraq doğuran mövzular üzrə müzakirələrlə davam edib.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.08.2024)

Habil Yaşar, “Ədəbiyyat və incəsənət”

2024-cü il 17 avqust tarixində Gəncə şəhəri müasir dövrün qəhrəmanlarını tərənnüm edən yeni bir filmə evsahibliyi etdi - "Problem Yoxdur".  

Rejissor Elçin Ağazadənin bu filmi insan ruhunun gücünə və inamın imkanları aşan qabiliyyətinə dair gözəl bir hekayədir. Filmin əsas qəhrəmanı Əli fiziki məhdudiyyətləri olan bir gəncdir. Amma Əlinin fiziki məhdudiyyətlərinin olması onun həyatına, arzularını reallaşdırmasına heç bir maneə yaratmır. Əksinə, əzmi və mübarizəsi ilə bütün çətinliklərə rəğmən ayaqda durmağı bacaran biridir. O, əzmi ilə başqalarına güc və ümid bəxş edir. 

Bu film bizə, həyatımızın hansı mərhələsində olmağımızdan asılı olmayaraq, heç bir problemin bizi əzm və iradədən məhrum edə bilməyəcəyini göstərir. Əli ilə tanış olduqca, insanın daxili gücünün sərhədsiz olduğunu fərq edirik. Qısa olmasına baxmayaraq hər bir dəqiqəsi mənəviyyat dolu olan "Problem Yoxdur" filmi, sadəcə bir hekayə deyil, bir həyat dərsidir. Bu təsirli və ilham verən ssenari ilə Əli, öz qətiyyətini və ruh yüksəkliyini bizə bir daha xatırladır. 

Gəlin, hamımız bu filmdən dərs alaq və inanmağı, ümid etməyə və heç vaxt təsəllimizi itirməməyi öyrənək. Çünki Əli kimi, biz də hər çətinliyi aşmaq və hər problemi daha böyük bir gücə çevirmək qabiliyyətinə sahibik.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(19.08.2024)

Əkbər Qoşalı, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

Ukrayna Rusiyanın Kursk bölgəsində irəliləyir və bəlli olur ki, ABŞ Prezidenti hər üç saatdan bir bu mövzuda bilgiləndirilir. Ukraynanın təqribən 20 faiz ərazisi Rusiya tərəfindən tutulub; Ukrayna da Rusiyanın bəlkə 0,000020 faizdən də az ərazisini tutmaqdadır. 

Biz Ukraynanın cavab tədbirlərinə beynəlxalq ictimaiyyətin anlayışlı yanaşmasını anlayırıq - buna biganə qalmaq mümkün də deyil. Azərbaycan Ukraynanın da, bütün ölkələrin də, ərazi bütövlüyünü, necə deyərlər, qanuni sınırlarını tanıyır, sayğı duyur - bu, öz yerində. Lakin biz öz başımıza gələnləri də unuda bilmərik; axı bizim öz respublikamız  işğala uğramışdı və biz üç onillik boyu işğalın ağır ağrı-acılarını yaşamışıq. Biz ATƏT-in keçmiş Minsk Qrupu adlanan soyxanın hər üç həmsədrindən ədalət uma-uma ədalətsizlik görmüşük. Axır, vaxt gəlib-vədə yetişincə, özümüz öz içimizdəki gücə, haqqın incəlsə də üzülməyəcəyinə dərin güvənimizlə əks-hücuma keçib, ərazi bütövlüyümüzü bərpa etmişik. Amma məhz öz ərazilərimiz içində apardığımız qaçınılmaz, ertələnməz əməliyyatlarla bağlı ünvanımıza necə türlü-türlü ittihamlar səsləndirildi və o ittihamlar hələ də tam son bulmayıb… Sanki işğalçının başını sığallamalıymışıq və daha neçə onilliklər boyu işğala dözmək borcumuz varmış… İndi Kurska cavab hücumu etmək zorunda qalan Ukraynaya dəstək nümayiş etdirən ölkələr, qurumlar, liderlər bəs biz Ermənistan Respublikasının bir şəhərini tutmaq zorunda qalsaydıq, nə hoqqalardan çıxardı? - Tanrı eşqinə, bir düşünün: biz Qafanı tutmuşuq, ABŞ, digər önəmli dövlətlər bizim bu zorunlu addımımıza anlayış göstərir - mümkün olardımı? Mümkünsə, Zəngəzurla bağlı Ermənistanın öz öhdəliyini yerinə yetirməsini azca yüksək pərdədən səsləndirərkən, konqresdən, senatdan, ekran-efirdən, telefondan, “yutub”dan, nə bilim, daha haralardan üstümüzə niyə tökülüşürlər?.. Ağevlərin qaranlığı bitməzmi ola?..

Bizi beynəlxalaq hüququ (?!), ermənilərin guya milli, dini hüquqlarını (!?), daha nələri pozmaqda ittihama cəhd edənlər heç öz gözlərindəki tiri gördülərmi bir kərə? Yer üzündə əsərləri ən çox oxunan yazıçı Tolstoy nə deyirdi? - “Hər kəs insanlığın pisliyə doğru getdiyini qəbul edər, amma heç kimsə özünün pisliyə getdiyini qəbul etməz. Hər kəs insanlığı dəyişdirməyi düşünür amma heç kimsə öncə özünü dəyişdirməyi düşünməz”... Bu düşüncələr, Tolstoyun doğma ölkəsi başda olmaqla, Fransa, ABŞ daxil, “ittihamçı modu”nda olan ölkələrin hər birinə şamil oluna bilər. - Eynən, Tolstoyun başqa bir cümləsində deyildiyi kimi: “Bil ki, yaşadıqlarınla deyil, yaşatdıqlarınla anılırsan. Və unutma: nə yaşatmısansa əlbət, bir gün onu yaşarsan”! Rusiya indi yaşayır, Fransa yaşamağa çox yaxındır, ABŞ da tarixdən, kainatın ruhundan dərs çıxarmasa, yaşar, əlbət!..

Tolstoyun bu sözü isə daha çox bizim ovqatımızı söylər: “Ən güclü iki savaşçı səbr və zamandır”. - Azərbaycan dövlətinin, dövlət başçımızın səbri və zamanlaması xarüqələr yaratdı, “olmaz!” deyilənlər oldu! Daha da olacaq (inşallah)!

Böyük qonşularımızın başı dərddədir; yaxın-uzaq coğrafiyalarda barışdan çox savaş havası hakim… Keçmiş işğalçı Ermənistansa silah tədarük edir… 

Deyirəm, nə yaxşı, biz beynəlxalq durumun bugününə ərazi bütövlüyü, suverenliyi təmin olunmuş gəldik. 

Bu, böyük tarixi uğurdur! Biz tarixi uğurlara dik duruşumuzla, əyilməzliyimizlə, liderimizin siyasi iradəsi, şəhidlərimizin, qazilərimizin yenilməzliyi ilə yetişdik. Yenə Tolstoy demiş: “İnsanın gerçək gücü sıçrayışda deyil, sarsılmaz duruşdadır”.

Ey, Tolstoyun vətəni,

ey, ATƏT-in keçmiş Minsk Qrupu həmsədrləri,

ey, Avropa Birliyi, 

ey, G7, G20 və başqaları, 

eşidin, bilin:

“Kimsə, kimsəyi küçümsəyəcək qədər böyük deyildir, bilməlisən. Küçümsədiyin hər şey üçün gün gələr, önəmsədiyin bir bədəl ödərsən” (L.N.Tolstoy)!..

DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.08.2024)

Avqustun 16-da Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti Təşkilatının (TÜRKSOY) Ankaradakı binasında görkəmli teatr və kino aktyoru, rejissor, Azərbaycanın Xalq artisti  Cahangir Novruzovun anadan olmasının 70 illiyinə həsr olunmuş yubiley tədbiri keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Türkiyədəki Səfirliyimizin nəzdindəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasovun verdiyi məlumata görə, tədbirdə iki qardaş ölkənin diplomatları, mədəniyyət xadimləri və ictimaiyyət nümayəndələri iştirak ediblər.

Tədbirinin təşkilatçıları qismində TÜRKSOY-la yanaşı, Azərbaycan Respublikası Mədəniyyət Nazirliyi, Diasporla iş üzrə Dövlət Komitəsi, ölkəmizin Türkiyədəki səfirliyi çıxış ediblər.

Tədbir iştirakçılarının qarşısında çıxış edən TÜRKSOY-un Baş katibi Sultan Raev Cahangir Novruzovun Azərbaycanda və Türk dünyasında teatr yaradıcılığının inkişafına töhfəsini yüksək qiymətləndirib. O, Cahangir Novruzovun rol aldığı tamaşaların bu gün də Azərbaycanın hüdudlarından kənarda böyük maraqla qarşılandığını və onun Türk dünyası teatr sənətinin inkişafına mühüm töhfələr verdiyini bildirib, yubilyarı TÜRKSOY medalı ilə mükafatlandırıb. 

Tədbirdə çıxış edən Azərbaycanın Türkiyədəki səfiri Rəşad Məmmədov yubiley tədbirinin təşkilində göstərdiyi dəstəyə görə TÜRKSOY-a təşəkkür edib.

Cahangir Novruzovu bütün Türk dünyası mədəniyyətinin görkəmli nümayəndəsi kimi xarakterizə edən diplomat xatırladıb ki, aktyor yaradıcı insanların ailəsində doğulub və adlı-sanlı valideynlərinin işini davam etdirib. O əlavə edib: “Cahangir Novruzov çoxlu dövlət mükafatları ilə təltif olunub, amma onun ən böyük mükafatı Azərbaycan xalqının sevgisi və diqqətidir”.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi sədrinin birinci müavini Valeh Hacıyev Dövlət Komitəsinin sədri Fuad Muradovun yubilyara təbrik məktubunun mətnini oxuyub.

O, 2011-ci ildə C.Novruzovun Azərbaycanın Əməkdar artisti, 2018-ci ildə Azərbaycanın Xalq artisti, 2020-ci ildə isə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin medalı ilə təltif edildiyini vurğulayıb.

Azərbaycanın TÜRKSOY yanında daimi nümayəndəsi Elçin Qafarlı iştirakçıları Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi kollektivinin təbrik məktubunun mətni ilə tanış edib.

Türkiyədəki Səfirliyimizin nəzdindəki Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru Samir Abbasov yubliyar Cahangir Zeynalovun zəngin  yaradıcılığı ilə milli mədəniyyətimizə, teatr sahəsinə verdiyi töhfələrdən danışıb, böyük bir nəslin davamçısı olaraq sənətkarın pedaqoji fəaliyyəti, yeni-yeni mütəxəssislərin yetişdirilmısi sahəsində əməyini qeyd edərək, Azərbaycan-Türkiyə mədəni əlaqələrinin inkişafında xidmətlərini vurğulayıb.  

Adanada Çukurova Universitetinin Dövlət Konservatoriyasında dərs deyən professor C.Novruzov onun yaradıcılığına göstərdikləri diqqətə görə təşkilatçılara və tədbir iştirakçılarına təşəkkürünü bildirib.

TÜRKSOY-un binasında Azərbaycanın görkəmli teatr və kino aktyoru, xalq artisti Cahangir Novruzovun fəaliyyətinə həsr olunmuş fotosərgi də təşkil olunub.

Fotosərgidə sənətkarın yaradıcılığı, kino və tetr sahəsində rol aldığı filmlər, tamaşalardan fotoşəkillər yer alıb.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(17.08.2024)