Super User
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu ilə Bakı Musiqi Akademiyası arasında memorandum imzalanıb
Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu və Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyası arasında anlaşma memorandumu imzalanıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, sənədi Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva və Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru Fərhad Bədəlbəyli imzalayıblar.
Sənəd özündə türk dövlətlərinin ali musiqi təhsil müəssisələri arasında qarşılıqlı əlaqələrin və mədəni mübadilələrin yaradılması, eləcə də Türk dünyasının musiqisinin beynəlxalq səviyyədə tanıdılması yönündə əməkdaşlığı ehtiva edir.
Bakı Musiqi Akademiyasının rektoru, Xalq artisti, professor Fərhad Bədəlbəyli çıxış edərək BMA-nın ümumi fəaliyyətindən söz açıb, Akademiyanın məzunlarının Azərbaycanı beynəlxalq səviyyədə uğurla təmsil etdiklərini vurğulayıb. Rektor Bakı Musiqi Akademiyası ilə Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun imzaladığı memorandumu türk dövlətlərinin musiqi sənətinin bir araya gətirilməsinə yönəlmiş addım kimi qiymətləndirib. Fərhad Bədəlbəyli Türk dünyasının sənət adamlarının eyni kökdən olan türk xalqları arasında müasir dövrdə mədəni əlaqələrin gücləndirilməsinə dəstək vermək üçün hər zaman hazır olduqlarını bildirib. Rektor Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondu tərəfindən aparılan işləri yüksək qiymətləndirərək, təşkilat ilə birgə əməkdaşlığın ümumtürk musiqisinin və incəsənətinin inkişafına önəmli töhfələr verəcəyinə inandığını qeyd edib.
Mərasimdə çıxış edən Beynəlxalq Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun prezidenti Günay Əfəndiyeva yaşı 100 ildən artıq olan Üzeyir Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının Azərbaycanda peşəkar musiqiçi kadrların yetişməsində mühüm rol oynadığını nəzərə çatdırıb. Günay Əfəndiyeva mərasimin Şuşanın “Türk Dünyasının Mədəniyyət Paytaxtı” fəxri statusunu daşıdığı ilə təsadüf etməsinə diqqəti çəkib. Fondun prezidenti Şuşanın bütün Türk dünyasında zəfər və qürur rəmzini ifadə etdiyini vurğulayıb. O, təşkilat tərəfindən Şuşanın tarixi və mədəni irsinin müxtəlif ölkələrdə təbliği yönündə başladılan geniş miqyaslı layihələrdən söz açıb. Günay Əfəndiyeva ötən il Fondun ilk dəfə Azərbaycanın hüdudlarından kənarda - Türkiyənin Bursa şəhərində həyata keçirdiyi “Şuşa günləri”nin yaxın zamanda Özbəkistanın paytaxtı Daşkənddə davam etdiriləcəyini bildirib. O, türk xalqlarının dünya xalqları ilə yaxınlaşdırılmasının Fondun əsas məqsədləri sırasında yer aldığını qeyd edib. Fondun prezidenti təşkilatın musiqi sahəsində fəaliyyətindən bəhs edib. Günay Əfəndiyeva bildirib ki, imzalanan memorandum birgə layihələrin keçirilməsi, fərqlənən tələbələrə mükafatların verilməsi, Akademiyanın müəllim heyətinin mütəxəssis şəklində təşkilatın tədbirlərinə cəlb olunması və digər bu kimi məsələlərə imkan yaradır. O, Fondun əməkdaşlıq etdiyi müxtəlif ali təhsil müəssisələrində sahə üzrə Türk Dünyası Mərkəzlərinin yaradılmasının əhəmiyyətindən bəhs edib. Günay Əfəndiyeva onların əsasında böyük şəbəkənin qurulmasının türk xalqlarının inteqrasiyasının, qarşılıqlı mədəni-mənəvi mübadilələrinin intensivləşməsinə yönələcəyini diqqətə çatdırıb.
Tədbir Bakı Kamera Orkestrinin və Bakı Musiqi Akademiyasının müəllim - tələbə heyətinin ifasında türk bəstəkarlarının musiqilərindən, mahnılarından ibarət konsert proqramı ilə davam etdirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Dövlət Simfonik Orkestri Filarmoniyada konsert verib
Azərbaycan Dövlət Simfonik Orkestri Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında konsert proqramı ilə çıxış edib.
Filarmoniyanın yaydığı məlumata görə, musiqili gecədə orkestr dirijor Murtuza Bülbülün rəhbərliyi altında çıxış edib.
Konsert zamanı Lüdviq Van Bethovenin “Eqmont” uvertürası, Edvard Qriqin “Per Günt” süitası No. 1, Ferents Listin “Prelüdlər” simfonik poeması, Modest Musorqskinin “Keçəl dağda gecə” simfonik lövhəsi (işləyəni Nikolay Rimski-Korsakov), Pyotr İliç Çaykovskinin “Qu gölu” baletindən süita səsləndirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Kamera və Orqan Musiqisi Zalında gənc ifaçıların konserti olub
M. Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasının Kamera və Orqan Musiqisi Zalında “Gənclərə dəstək” layihəsi çərçivəsində “Günümüzün gəncləri” silsiləsindən “Keçmişdən gələcəyə” adlı konsert təşkil olunub.
Filarmoniyanın yaydığı məlumata görə, konsertdə solist qismində respublika və beynəlxalq müsabiqələr laureatı Humay Hacızadə violada bir-birindən rəngarəng ifalar təqdim edib. Onunla yanaşı, respublika və beynəlxalq müsabiqələr laureatları Rəfiqə Quluzadə (piano), Canel Nəcəfli (violin) və Vüqar Məmmədzadə (bəstəkar) eyni səhnəni bölüşüblər.
Konsert çərçivəsində Azərbaycan və Avropa bəstəkarlarının əsərləri səsləndirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Fateh Teymurun 687-ci ildönümünə! Ruhunu sevgi ilə yad edirik!
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının əməkdaşı Aida Eyvazlı yazır
Türk dünyası və Müsəlman Şərqi dünyaya saysız-hesabsız xaqanlar, hökmdarlar bəxş edib. Adları dünya tarixinin səhifələrinə qızıl hərflərlə yazılanlardan biri də Fateh Əmir Teymurdur. Hər il aprelin 9-u Özbəkistanda Türk dünyasının və Müsəlman Şərqinin böyük filosofu, yenilməz sərkərdəsi və 7 dünya hökmdarı Əmir Teymurun doğulduğu gün - müqəddəs bayram kimi qeyd olunur. İstər sağlığında, istərsə də ölümündən 618 il keçməsinə baxmayaraq, bu tarixi və sirli simanın şəxsiyyətinə və yaşadığı dövrə maraq azalmır.
7 dünya hökmdarı adlandırılan Əmir Teymur kim idi?
Nəsil şəcərəsində Çingiz xanın, türk soylu Barlas xanın budaqları olan Əmir Taraqay Bahadurun oğlu. 1336-cı ildə Qaşqadərya vilayətinin Keş, indiki Şəhrisəbz kəndində (şəhər statusu alıb) dünyaya gəldiyi yaşından etibarən babası Hacı Alimin yanında 5 il ərzində mədrəsə təhsili alıb. Kiçik yaşlarından atası Taraqay Bahaduru da qəbilə, tayfa döyüşlərində at belində görmüşdü. 12 yaşında özündən yaşca böyükləri at yarışlarında arxada qoymuş, bir çoxunu da üzəngidən salmışdı. Türk-monqol ordusunun Keş vilayətinə olan yürüşləri buradakı gənclərin əksəriyyətində döyüş ruhunu yüksəltmişdi. Onların hər biri bir elin, elatın cəngavəri, müdafiəçisi idi.
Zaman-zaman tarixin və tarix yazanların türk dünyasının bu ziddiyyətli fatehinə qarşı münasibətləri də ziddiyyətli oldu. Onu kimisi qaniçən, kimisi islahatçı, kimisi isə ədalətli padşah adlandırdı. Hətta barəsində “savadsız, təhsilsiz” deyənlər də tapıldı. Nə yazıqlar ki, Fateh Teymur haqqında, eləcə də Müsəlman Şərqinin tarixi şəxsiyyətləri haqqında "dırnaqarası həqiqətləri" rus imperializminin ideoloqları, tarixçiləri türklərin qüdrətini gizlətmək üçün özlərinə sərf edən kimi yazırdılar. Onların qənaətincə, hər bir müsəlman fatehi başkəsən, zülümkar və qaniçən obrazında qələmə alınmalı idi.
Mən 2007-2009-cu illərdə Daşkənd şəhərində Əmir Teymur Fondunun və "Teymurilər" muzeyinin direktoru professor Məhəmməd Əli, özbək filosofu İsa Cabbarov, dəyərlı özbək şərqşünas alimi Ubaydulla Uvatov, Səmərqənddəki "Guri Əmir" məqbərəsini qoruyan tarixçi alim Əmrullo Abdulloyevlə görüşmüşəm.
Araşdırdığım mənbələrdən də mənə məlum oldu ki, taleyinə ancaq uğurlar, qələbələr yazılmış böyük sərkərdənin yaşadığı dövrün tarixçiləri və şahidləri Şərafəddin əl Yəzdi və Nizaməddin Şami "Zəfərnamə"lərində, İbn Ərəbşah "Teymurnamə", Klavixo de Qonsales "Əmir Teymurun sarayına qədər səyahət” adlı gündəliklərində və tarixi əlyazmalarında fatehin yaşadığı dövrü, şəxsiyyətini ustalıqla qələmə alıblar.
Teymurun adının mənası və zədəli ayağı
Tarixdə məlumdur ki, sirli şəxsiyyət olan Əmir Teymur həm də yaşadığı dövrü, gördüyü hər bir iş haqqında öz dəsti -xətti ilə "Tüzüklər" adlı salnaməsində yazıb. Həmin salnaməsinin ilk səhifələrində yazır: "Hələ gənc oğlan ikən atamdan adımı nə üçün “Teymur” qoyduğunu söruşdum. Atam dedi ki, hələ mən dünyaya gəlməmişdən əvvəl qara qaşlı, qara gözlü bir oğlan yuxusuna gələrək ona qılınc verir. Atam qılıncı əlinə alaraq havada oynadır və bu zaman bütün dünya nura bürünür. Allaha çox inanclı olan Taraqay Bahadur dərhal vilayətin hörmətli alimi və din xadimi övliya Kulyalın hüzuruna gələrək yuxusunu ona söyləyir. Övliya Kulyal deyir ki, bu yuxu peyğəmbərlik xəbərini verir. Allah sənə bir oğul verəcək, həmin oğlun dünyaya sahib olacaq, İslam dinini yayacaq və torpaqları pislikdən qurtaracaq. Sən doğulandan sonra Şeyx Şəmsəddinin yanına getdim. Bu zaman Şeyx Quranın "Təbərrək" surəsini oxuyurdu. Mən içəri girəndə avazında dəmir sözü səsləndi. Elə buna görə də səni Teymur çağırdıq (bəlkə də Dəmir). Mən atamdan bu əhvalatı eşidib, dərhal namaz qılıb, Qurandan Təbərək surəsini oxudum".
Əsil adı Teymur (Dəmir kimi möhkəm) olan Sahibgiran tarixə bir neçə adlarla düşdü. Yaşadığı dövrdə və özündən sonra da maraq doğuran şəxsiyyətin adını hər kəs bildiyi kimi yazdı: Teymur, Teymur Goruqan, Topal Teymur, Ağsaq Teymur, Avropa dillərində - rişxəndlə və təhqir etmək üçün Teymur ləng – Tamerlang yazdılar.
Teymurun adına "topal" və "axsaq" ayaması qoşanlar onunla müharibəni uduzanlar, eləcə də bizim dövrdə rus imperializminin ideoloqları və tarixçiləri, fatehi oğru, quldur kimi təsvir edərək, sağ ayağını guya qoyun oğurluğuna gedərkən yaraladığını uydurdular.
Əsil həqiqətdə isə 1363-cü ildə Siistanda Əfqanıstan və İran arasında döyüşlərinin birində sağ ayağı və qolundan yaralanır. Düşmənləri duyuq salmasın deyə, döyüşdə aldığı yaraların ağrısına baxmayaraq, at belində yenə də əvvəlki kimi oturur, qılınc oynadır, qalxan tutur. Hətta 1379-cu ildə Xarəzm şahı Yusif Sofi Əmir Teymura qalib gələcəyini zənn edib, ona təkbətək döyüşə cıxmağı təklif edir. Əmir Teymur təklifi dərhal qəbul edərək "Xan oğlan" adlı atını yəhərləyib, döyüş meydanına gəlir. Meydangir "Xan oğlan" meydana girib o baş-bu başa cövlan edir, atın kişnərtisindən qorxaraq Yusif Sofi çadırından çıxmır....
(Davamı ilə sabah tanış olacaqsınız)
Fotonu Aida Eyvazlı AzTV-nin Özbəkistan üzrə müxbiri ikən Əmir Teymurun abidəsi önündən reportaj apararkən çəkdirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Ucarda ədəbiyyat tədbiri keçirilib
Gənc yazıçı Habil Yaşarın Ucar Rayon Mərkəzləşdirilmiş Kitabxanasında oxucularla görüşü keçirilmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Habil Yaşarın verdiyi açıqlamaya görə, öncə kitabxananaın müdiri Bəsirə Abbasova tədbiri açıq elan etmişdir. Sonra Ucar Rayon Əlikənd kənd kitabxanasının direktor müavini Lalə Hacıyeva müəllif haqqında öz düşüncələrini bildirmişdir.
Daha sonra oxucular çıxış edərək Habil Yaşara öz arzularını diləmiş, həmçinin yazara yaradıcılığı ilə bağlı müəyyən suallarını da vermişlər.
Sonda müəllif tədbirin təşkil edilməsi ilə bağlı rəhbərliyə, eyni zamanda oxuculara öz dərin minnətdarlığını bildirmişdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Qubaya gəldiyi günün ilk anından qubalı olmağı bacardı…
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ustad şair Ramiz Qusarçaylının Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Quba filialının direktoru, fizika elmləri doktoru, dosent Yusif Alıyev barədə yazısını diqqətinizə çatdırırıq.
Vətən torpağının əzəmətini əks etdirən relyef formalarından biri də dağlardır,-Şahdağ, Babadağ, Tufandağ, Qoşqar, Kəpəz, Qilincdağ, Çiçəklidaq, Odundağ, Göyəzən kimi bir-birindən gözəl və bənzərsiz dağlar…
Mənə elə gəlir ki, Vətənin dağ ürəkli, dağ sevdalı alimləri, şairləri, rəssamları, bəstəkarları da doğulduğu ərazinin dağlarına bənzəyir. Elə Səməd Vurğunun “göylərə baş çəkən” Göyəzən dağı kimi…
Bu gün doğum gününü qeyd etdiyimiz dəyərli ziyalı dostumuz, Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin Quba filialının direktoru, fizika elmləri doktoru, dosent Yusif Alıyev də mənə elə böyük şairimizin vəsf etdiyi Göyəzən dağına bənzəyir,- öz zirvəsi, öz aşırımı, öz yalı, öz yamacı, öz ətəyi olan Göyəzən dağına…
Yusif müəllim düşünürəm ki, öz elmi yaradıcılığı ilə yanaşı səmimiyyət və ünsiyyət mədəniyyətiylə də Qazaxdakı Göyəzən dağını Qubadakı Şahdağ dağ silsiləsinə qovuşdura bildi.
Qubaya gəldiyi günün ilk anından qubalı olmaq bacarığı ilə hamımızın dostuna çevrilən və mənim üçün həm də Avşar olaraq doğmalaşan Usuf kişini ürəkdən təbrik edirəm!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Tatar ədəbiyyatı nümunələri çap olunub
Tatarıstan Respublikasının Dövlət Şurasının deputatı, Xalq Şairi, Tatarıstan Yazıçılar Birliyinin sədri Rkail Zəydulla bir neçə gündür ki, ölkəmizdədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, Tatarıstan Respublikasının Azərbaycandakı Daimi Nümayəndəliyində Azərbaycan Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsinin eksperti Əkbər Qoşalının layihəsi əsasında düzənlənən iki kitabın təqdimatı keçirilib.
Azərbaycan türkcəsinə İlqar Türkoğlunun çevirdiyi Rkail Zəydullanın povest və hekayələrindən ibarət “Ağ yapıncılı qoca”, eləcə də “Çağdaş tatar hekayələri antologiyası” kitablarının təqdimatında ədəbiyyat xadimləri iştirak ediblər.
Həm kitabların mahiyyətindən söz açılıb, həm də iki qardaş xalq arasındakı münasibətin inkişaf tendensiyasından bəhs olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Biz Azərbaycanda deyil, Şimali Azərbaycanda yaşayırıq - Varis yazır
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı Varisin qeydlərini dərc edir
Dünyada ikiyə bölünən bütün xalqlar bunu öz dövlət adlarında nümayiş etdirir, bir növ, bölünmə faktını daim göz önündə saxlayırlar. Şimali və Cənubi İrlandiyalar, Koreyalar buna sübut deyilmi? Yalnız bir hissəsində müstəqil dövləti olanlar da həmin hissənin adında coğrafi göstəricini daşıyırlar. Məsələn, Şimali Makedoniya kimi. Amma biz - şimallılar 1991-ci ildə dövlət müstəqilliyimiz elan olunanda dövlətimizin adını Şimali Azərbaycan qoymağa cəsarət etmədik. Cənubi Azərbaycana ağalıq edən İrandan çəkindik.
Bu gün tarixi səhvimizi düzəltmək üçün gözəl fürsət yetişib. İran bizə qarşı açıq düşmənçiliyə keçdiyini Ermənistana silah verməsi, sərhədlərimizdə hərbi təlimlər keçirməsi, 44 günlük müharibədən sonra azad etdiyimiz sərhədyanı torpaqlarımızda kommunikasiya qurmağımıza hər cür maneçilik törətməsi, səfirliyimizə silahlı basqın etməsi, Azərbaycanın ürəyi sayılan Təbrizdə erməni konsulluğu açmaq cəhdi, cənublu soydaşlarımıza qarşı təzyiq və təhdidləri artırması ilə müstəviyə çıxarıb.
Azərbaycan dövlətinin adını Şimali Azərbaycana dəyişmək zamanıdır, məhz bugünlərdə bunu etməsək cənublu soydaşlarımızın assimilyasiyasına göz yumacaq, onların fars rejimini devirib azadlığa qovuşaraq ikiyə bölünmüş Azərbaycanın birləşməsi istəklərinə təkan verməmiş olacağıq.
Nəzərə alaq ki, bu gün İran dünya gücləri üçün də persona-non-qrataya çevrilib, bu dövlətin dağılması planı dünya güclərinin masası üzərindədir.
Heç vaxt belə fürsət olmayıb, bu fürsətdən yararlanmasaq tarix bizləri bağışlamayacaq!
Biz Azərbaycanın deyil, Şimali Azərbaycanın vətəndaşlarıyıq!
Yaşasın Bütöv Azərbaycan uğrunda haqq savaşımız!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
Hərracda əsərləri ən çox satılan rəssam Pikassodur
Xəbər verdiyimiz kimi yay tətilindən sonra ən böyük incəsənət hərracı Pablo Pikassonun bir tablosunu satəşa çıxaracaq və ümumən ölümündən 50 il sonra da Pikassonun incəsənət əsərlərinə böyük dəyər verilməkdədir, rəssamın özü isə əvvəlki kimi ən populyar fırça ustalarından biri olaraq qalmaqdadır.
“The Economic Times” nəşri xəbər verir ki, “Agence France-Presse”in hesablamalarına görə, ispan rəssamın 5 əsəri 100 milyon dollardan, 16-sı – 50 milyon dollardan və 39-u – 30 milyon dollardan yuxarı qiymətə satılıb. Pikassonun ən iri hərrac nailiyyəti 1955-ci ildə çəkilmiş “Əlcəzairli qadınlar” (“O” seriyası) adlı rəsm olub.
Son 20 il ərzində Pikassonun digər iki əsəri - “Qəlyanlı oğlan” və “Çılpaq qadın, yaşıl yarpaqlar və büst” rəsmləri bir rəssamın hərracda satılan incəsənət əsərlərinin sayına görə rekord qazanıb. Orta hesabla hər il hərraclarda fırça ustasının 3 minə yaxın əsəri satılır.
Qeyd edək ki, kubizmin banisi sayılan Pablo Pikasso dünyada ən bahalı rəssamdır. O, həmçinin heykəltaraş, qrafik, dizayner, keramikaçı-rəssam və teatr tərtibatçısıdır.
Şəkildə: “Əlcəzairli qadın” rəsmi
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
“Göyə çöp daşıyan bir quşam, ana…”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Poetik qiraət rubrikasında şair Əlizadə Nurinin “Göyə çöp daşıyan bir quşam, ana…” şeirini təqdim edir.
Bu qəmlə bələkdə tanış olmuşuq-
Mən elə bu qəmlə tay-tuşam, ana.
Yerdə yer tapmadım yuva qurmağa,
Göyə çöp daşıyan bir quşam, ana.
Sözün aynası da qırıldı bu gün…
Sonuncu ümid də vuruldu bu gün.
Dərd mənə çatınca yoruldu bu gün-
Mən tanrı dağına yoxuşam, ana…
Göy üzü göstərin, baxım bu gecə,
Axan ulduz ilə axım bu gecə…
Özümü tutacaq ahım bu gecə-
Mən bu gün özümə qarğışam, ana.
Sərhədi kim çəkib çəpər eyləyib?
Şeytanın evinə səfər eyləyib…
Xaraba tikənə xəbər eyləyin-
Mən bu xarabada bayquşam, ana.
Sənin haqq bildiyin haqq-hesab imiş,
Ölüm-iynə imiş, ömür-sap imiş…
…Verdiyin süd imiş, ya şərab imiş-
Dünyaya gələndən sərxoşam, ana?!..
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(10.04.2023)
