5 Dekabr - Beynəlxalq Könüllülər Günü münasibətilə ölkədə silsilə tədbirlər keçirilir. Belə görüşlərdən biri də ölkə həyatında özlərinə möhkəm yer eləmiş ASAN könüllüləri ilə təşkil olunub. 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalına Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyindən verilən məlumata görə, agentliyin sədri Ülvi Mehdiyev ASAN könüllüləri ilə görüşüb.

Dövlət Agentliyinin sədri görüş iştirakçılarına təbriklərini çatdırıb.

Həmçinin görüşdə “ASAN xidmət” mərkəzləri üzrə qeydə alınan 40.000-ci könüllü – Fateh Həsənliyə təşəkkürnamə və ASAN İnnovativ İnkişaf Mərkəzinin hədiyyə təlim paketi təqdim edilib.

Sonra il ərzində fəallığı ilə seçilən 67 könüllüyə "İlin ASAN könüllüsü" nominasiyası üzrə təltiflər təqdim edilib.

Tədbir “ASAN Könüllüləri” Təşkilatının “Mədəniyyət Carçısı” proqramının ifası ilə davam etdirilib.

 “ASAN xidmət”in fəaliyyətə başladığı ilk gündən etibarən bu prosesə 40.000-dən çox könüllü gənc qoşulub. Könüllülər tərəfindən 5500-dən çox təlim, 850-dən çox yerli və beynəlxalq layihə keçirilib və 3400-dən çox könüllü isə “ASAN Kadr” portalı vasitəsilə işlə təmin olunub.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Erməni məsəli:

Səhər yeməyini özün ye.

Günorta yeməyini dostunla böl.

Axşam yeməyini düşməninə ver.

(ara, içinə də zəhər qat)

2.

On min kişiyə sual verilir:

-Siz yeni avtomobili seçərdiz, yoxsa ideal qadını?

Cavablar belə olur:

-40 faiz - dizel

-37 faiz- benzin

-23 faiz - elektromobil

3.

3-cü sinifdə oxuyan Totu evə gələndə riyaziyyat kitabını sinəsinə sıxaraq atasına sual edir:

-Ata, yəni A məntəqəsində vəziyyət o qədər pisdir ki, hamı oranı tərk edib B məntəqəsinə   gedir? 

4.

Gürcü Qoçadan lətifə:

-Gürcüstan prezidenti yeni parlament seçkiləri elan edib.

-Bəs birdən yenə müxalifət qalib gəldi?

-Deməli, yenə seçki elan ediləcək.

5.

Ətrafdakıları güldürməyin yeganə vasitəsi onlara həqiqəti danışmaqdır. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

Tanınmış ictimai-siyasi xadim, yazıçı-publisist, mərhum Sadıq Murtuzayev, publisist, Əməkdar hüquqşünas Müzəffər Ağazadə və yazıçı-rejissor, publisist-jurnalist, Əməkdar incəsənət xadimi Ağalar İdrisoğlu dünya dahilərinin, səmavi  insanların və Azərbaycan mütəfəkkirlərinin on üç mindən çox kəlamlarını, aforizmlərini toplayıb, tərcümə eləyib və “Sözdən  yaranan incilər” adlı kitab kimi çapa hazırlayırlar.  Bu sayımızdan başlayaraq həmin kəlamlardan, aforizmlərlərdən seçmələri səhifələrimizdə çap edirik. İnanırıq ki, sözdən yaran bu incilər sizin xoşunuza gələcək və onları öz yaddaşınıza köçürəcək, gündəliyinizə yazacaqsınız.

HÜMBƏT HƏSƏNOĞLU

Hümbət  Həsənoğlu - həkim, yazıçı, ictimai xadim.  “Tərəqqi” medallı.  Altı mindən çox aforizmlərin müəllifidir. Tükdilli xalqlar arasında ən çox aforizmlər yazan azərbaycanlı yazıçıdır.

-  Heyvanlar arasında zürafənin, insanlar arasında axmağın gizlənmək şansı yoxdur.

-Yalnız həqiqəti bilən yalan danışa bilər.

-İnsanların arzuladığı kimi axmaq, nifrət edə biləcəkləri qədər ağıllı görünmə.

-Kişi qadınla görüşə gedirsə, məntiqini evdə qoyub getməlidir.

-Ağzı xoş söz dadmayanın, qulaqları xoş sözə tamarzı qalar.

-Adətən, üç ağac arasında azanların könlündən meşəbəylik keçər.

-Müəllimlər uşaqları onlarsız öyrənməyi, valideynlərsə onlarsız keçinməyi öyrətməlidirlər.

-   Qadından ehtiyat edən kişini Allah da qoruyar.

-  İşıq yoxdursa gözü, məna yoxdursa sözü qınama.

-  Mədəni insan açıq qapını da döyər.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

Təqdim edir: Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Poetik qiraətdə qısa fasilədən sonra sizlərlə yenidən Əlizadə Nuridir. 

“Bu bəxt yola getmir niyə ağ ilə?” deyə şikayətlənir şair.

Həqiqətən, zəmanəmizdə çox adamın dilinin gileyidir bu. 

Xoş mütaliələr!

Eşq də şərab kimi çıxar başına...

Dağda bir çobana göz eyləyəsən-

Çobanın qoynundan bir tütək çıxa.

Göyün ətəyindən elə tutasan

Nə əlin üzülə, nə ətək çıxa.

Bu bəxt yola getmir niyə ağ ilə?

O bərki sındırram bu yumşaq ilə..

Qaçıb oynasan bir uşaq ilə

Yoluna hardansa çərpələng çıxa.

Güneyin əriyən qarı kimiyəm...

Payızın çatlayan narı kimiyəm.

Qəm- çiçək, mən də  ki arı kimiyəm-

Bir azdan bu eşqdən bir pətək çıxar.

Elə sirr qalırsan nə sirsənsə sən.

Dərdin də pas atmaz əsilsənsə sən.

İşıqdan yapışıb gəzirsənsə sən,

Qorxma-  qabağına lap fələk çıxa.

...Eşq də şərab kimi çıxar başına...

Qələmi güllətək sıxar başına.

...Gecə ulduzları yığar başına-

Ay da ürək etməz çölə tək çıxa...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12. 2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzet” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə İlqar Rəsulun hekayəsi  təqdim edilir.

...Bir dəfə polis yaxınlaşmışdı. Ucaboy, cüssəli serjant idi. "Nəsə bir kömək lazımdır, qardaş?" - deyib gülümsündü. Vətəndaş yox, qardaş deməsindən və cavab gözləyərkən gözlərimin içinə baxmasından anladım ki, ya ağlım başımda olub olmadığını özü üçün müəyyənləşdirmək istəyir, ya da bəlkə içki, narkotik qəbul edib etmədiyimi. Cavabım uzun olmadı. Dedim, yox, sağ olun, hər şey qaydasındadır. Əslində görkəmim sərsəri olduğumu düşünməyə əsas vermirdi. Əksinə, həmişəki kimi centlmen təəssüratı yaradırdı. Boz kətan yay kostyumu, uyğun köynək, eyni rəngdə kəmər və ayaqqabıda olan əlli yaşlı, ağlı-qaralı qısa kəsilmiş saç-saqqalı olan eynəkli adam təsəvvür edin. Kənardan baxanda xoş təəssürat yaradan görüntü yəni. Sadəcə, hər dəfə məhz o hərəkətim ətrafdakılarda sual doğurur, kimi gülümsünür, kimi təəccüblənir, kimi də halıma acıyırdı. Öz-özünə nəsə deyən də olurdu, susub keçən də.

Polis dedi, əlbəttə. Çünki bu həm də onun işidir axı. Düzənlə düz gəlməyən davranış görəndə, soruşmaq, aydınlaşdırmaq, kömək etmək, ya da tutub harasa aparmaq, təhvil vermək. Çoxdur polisin işi. Ona görə polisin özü də çoxdur və hər yerdədir. Az polis, o qədər işin öhdəsindən necə gələr? Bu yandan da mən. Soruşdu, aydınlaşdırdı, təbəssüm ərməğan edib aralandı getdi. Ardınca təxminən otuz beş-qırx yaşlı, ağ çitdən qoluaçıq don geymiş qarayanız bir xanım yaxınlaşdı. Gözündə eynək, qoltuğunda balaca əl çantası vardı. Çantası mənim ayaqqabım rəngdə idi, ayaqqabıları donu rəngdə. Görünür kənarda dayanıb polisdən ayrılmağımı gözləyirmiş. Dedi, psixoloqdur, mənimlə danışmaq istəyir. Anladım, o da polis kimi hərəkətimdə qeyri-adilik olduğunu düşünüb nələrisə aydınlaşdırmaq istəyirdi. Tələsən yerim yox idi. Psixoloqla heç vaxt söhbət etmədiyimi xatırlayıb razılaşdım. Kənara çəkilib səkinin qalın daş məhəccərinə oturduq. Əvvəl özünü təqdim elədi, insan psixologiyası və sosial mühitə dair elmi iş yazdığını dedi, sonra gülümsünüb niyə zibil qutusu ilə söhbət etdiyimi soruşdu. Dedim, əslində mən zibil qutusuna yox, onun yanına qoyduğuma nələrsə deyirdim.

- Nə qoymuşdunuz ki, zibil qutusunun yanına? - xanımı maraq götürdü.

- Sizin heç nə vaxtsa ayaqqabılarınızla vidalaşmaq ağlınızdan keçdimi? Halallaşmaq yəni. - soruşdum və xanımın təəccübdən alnını necə qırışdırdığını, mənə zillənmiş gözlərini necə qıydığını gördüm - Yox əlbəttə, keçmədi. - özüm də cavab verdim - Amma mən dəfələrlə etmişəm bunu. Bu gün gördüyünüzü yəni. Bəzən hətta ildə iki-üç dəfə olub bu. Payızda və yayda. Mövsüm dəyişəndə dolabda isti ayaqqabıların yerinə sərinləri düzürsən e, ya da sərinlərin yerinə istiləri, bax onda. Hər dəfə bir az köhnəlmiş, rəngi artıq mən istədiyim olmayan, ya harasa toxunub zədələnmiş, yaxud hansısa başqa səbəbdən daha geyinməyəcəyim ayaqqabıları gətirib küçədə zibil qutusunun yanına qoyanda hallaşıram. Bilirəm ki, ömrü tükənməyib hələ. Kiməsə gərək olacaq. Kiminsə ayağını çöldən qoruyacaq hələ bir müddət. Kimsə götürüb aparıb geyinəcək yəni. Yaşayacaq demək. Əgər hələ sağdırsa, niyə hallaşmayım ki? - xanım oturduğu yerdə bir az irəli sürüşdürdü özünü, bir az da mənə tərəf əyildi, məncə dediyim sözlərin heç birini buraxmamaq üçün belə edirdi, deyəsən söhbətim gözlədiyindən də maraqlı olmuşdu, niyə, bunda nə var ki, bilmirdim, amma danışırdım - Ayaqqabılarım çoxdur. Amma yenə də mağazaların vitrinlərindən məni çağıranı olanda içəri keçib baxıram, könlüm tutursa, alıram, evə aparıb dolabda o birilərin yanına qoyuram. Dəyişəkli geyirəm deyə heç biri ta geyilməyəcək vəziyyətə düşmüş olmur ayaqqabılarımın, mən onlardan imtina edəndə. Gətirib qoyuram zibil qutusunun yanına ki, ehtiyacı olan götürüb, aparıb geyinsin. Onda ayaqqabılarla vidalaşıram. Bu çox vacibdir ayindir mənimçün. Mən piyada çox yeriyirəm. Həddən çox yəni. Bəzən saatlarla. Və bu işdə mənə ən çox kömək edən ayaqqabılarımdır. Ürəyimdən sonra ən çox yəni. Eləsi var ayağımın ölçüsündədir, eləsi var bir az böyükdür. Axı çox yeriyəndə adamın ayaqları şişir. Bax onda, qarşıdakı bir-iki günü böyük ölçülünü geyirəm. Ayaqlar rahatlananda yenə öz ölçümüzə qayıdırıq. Mən, ayaqqabılar və yollar... - söhbətimiz pis getmirdi. Görünən o idi ki, xanım ürəyimi boşaltmaq üçün əlimə düşmüş fürsət idi, mənsə onunçün bir tapıntı. Bəlkə də yanılırdım, hər halda onun dinləməyi məni, mənim danışmağım onu qane edirdi - Bilirsiniz, xanım, biz insanlar əslində fərqində deyilik ki, ən yaxşı geyimimizin belə, taleyi ayaqqabımızdan asılıdır. Ayaqqabı yoxdursa, nə geyinməyimizin də fərqi yoxdur. Çünki evdən çıxanda, qapıda bizi daima gözləyən kimimiz və ya nəyimiz yox, məhz ayaqqabılarımızdır. Həm də bütün mövsümlərdə. Geyimlər mövsümlə olmaya bilir. Papaq, palto, şərf yayda bizi girəcəkdə gözləmir. Eləcə də qışda yay paltarları qarderobda öndə olmur. Amma ayaqqabılar... Mövsümə-filana baxmaz ayaqqabılar. Daima girəcəkdədirlər. Qapıda yəni. Hətta xəstələnib yatağa düşəndə də gözləyir ayaqqabılarımız bizi qapıda. Bəlkə sağalıb qalxar, geyinər, yenə gedərik harasa, deyə. Kim bilir, bəlkə hələ sağalıb qalxmağımız üçün dua da edir ayaqqabılarımız... Mən bilirəm, edirlər... Mənimkilər edirlər yəni... Ayaqqabı təkcə ən sadiq geyim deyil, həm də ən əbədi yol yoldaşıdır insana. Evdən kənar hər yerdə səninlədir. Başqa evə qonaq girdiyində də, qapıda dayanıb qayıdıncayadək gözləyirlər... Bir dəfə dostlarımla məsçidə getmişdim, heç cür rahat ola bilmədim içəridə, yarımçıq qayıdıb çıxdım. Fikrim ayaqqabılarımda qalmışdı çünki. Qorxurdum kimsə oğurlayar ayaqqabılarımı. Nə vaxtsa eşitmişdim, kiminsə ayaqqabılarını məsçidin girişindən oğurlayıblar, o qalmışdı ağlımda. Deyirdim birdən mənimkiləri də aparar kimsə. Nə biləcəkdim, kim apardı, hara apardı. Özümü qınayırdım, soyunub məsçidə girərkən ayaqqabılarımla hallaşmadığıma görə... Əgər ayaqqabılar bizə daima sadiqdirsə, niyə də onlardan ayrılanda hallaşmayaq, göstərdiyi xidmətə görə ehtiram sərgiləməyək. Bax, mən bunu edirəm, ayaqqabılarımı gətirib bayırda zibil qutusunun yanına qoyanda. İstəyirəm bilsinlər ki, mən onların zəhmətini dəyərləndirirəm, anlayıram mənə necə sədaqətlə xidmət etdiklərini. İstəyirəm bilsinlər ki, mənə bir az da çətindir onlardan ayrılmaq. Amma evdə saxlamağı da düz saymıram. Axı onlar hələ uzun müddət hər yanı gəzə bilərlər kiminsə ayaqlarında. Bundan onları məhrum etmək olmaz axı. Ona görə də ayrılıq anında mənə  sadəcə öz borcumu yerinə yetirmək qalır. Və mən onu edirəm. Halallaşıram, vidalaşıram. Kənardan görənlər də elə bilir, zibil qutusu ilə danışıram, məndən ağılları bir şey kəsmir. Təbii ki, hər kəs təəccüblənməkdə haqlıdır. Elə siz də. Amma mən dəli deyiləm. Nə də içkili. Heç siqaret də çəkmirəm. Sadəcə, hər dəfə daha geyməyəcəyim ayaqqabıları gətirib ora qoyanda, hallaşıram. Ayrılmazdan əvvəl üç dəfə təzim edirəm ayaqqabılara. Baş əyirəm yəni... 

Yadımdadır, xanım necə heyrətlənmişdi eşitdiklərindən. Mən danışıb bitirəndə bir müddət dinmədi. Söhbətin yarısında dəsmal çıxartmışdı çantasından. Deyəsən gözləri dolmuşdu. Dəsmalla üzünün tərini sildi, qaytarıb çantasına qoydu. Qaxdı, əlimdən öpmək istədi, geri çəkdim, üzümdən öpüb getdi. Axşama doğru mən evə qayıdanda ayaqqabılarım zibil qutusunun yanında yox idi. Sözsüz ki, yeni sahiblə getmişdilər. "Kaş ki, o da çox yeriyən olaydı mənim kimi, - düşünmüşdüm onda. Yəqin sabahdan, ya o biri gündən şəhərə çıxıblar harasa getmək üçün, mənim sevimli ayaqqabılarım. Bəlkə hələ nə vaxtsa yanımdan da keçiblər hansısa küçədə, parkda-filanda sonradan. Lap elə əvvəlkilər kimi. Axı mən birinci dəfə deyildi zibil qutusunun yanına ayaqqabı qoyurdum. Bu, dəfələrlə olmuşdu. Hamısında da baş əyib vidalaşmışdım... 

Bir dəfə evdəkilər mənə deməmiş ayaqqabılarımı aparıb zibil qutusunun yanına qoymuşdular. Əslində, onlarda günah olmamışdı. Ayırıb kənara qoyanda demişdim daha geyinməyəcəyimi. Onlar da zibil atanda ayaqqabıları aparıb bayıra qoymuşdular. Oradan da kimsə götürüb getmişdi. Elə pis olmuşdum ki. Xanımım məyus olduğumu anlamışdı, amma səbəbini bilməmişdi. Soruşdu, demədim. Necə deyim ki, hallaşmamışdım ayaqqabılarımla. Tez düşüb gedib zibil qutusunun yan-yörəsinə baxmışdım, görməmişdim. Ondan bir nisgil qalmışdı ürəyimdə. Bir müddət küçədə ətrafımdan keçənlərin ayağına baxdım o mövsüm. Tərs kimi də yağışlı-küləkli keçdi həmin payız. Təsəvvür edirsiniz, yağış, palçıq, soyuq, özgə ayaqları və halallıq ala bilməmiş ayaqqabılar... Gözüm ayaqlarda idi bütün yollar boyu. Bəlkə kimdəsə gördüm, ümidi ilə. Heç bilmirdim görsəm nə edəcəyəm. Bəlkə əl yelləyərdim xəlvətcə. Bəlkə nələrsə pıçıldayardım ürəyimdə. Bilmirdim. Amma çox istəyirdim görmək. Amma yox, görmədim. Əvəzində gah kiminləsə toqquşdum küçədə, gah kiminsə mənə acığı tutdu, ayaqlarına diqqətlə baxdığıma görə, gah da ağaca, dirəyə çırpıldım səkidə. Küçəni keçəndə maşın vurmuşdu məni bir dəfə. Qarşıdan gələn ahıl kişinin ayaqqabıları onlara çox oxşamışdı o an. Qolum bir ay gipsdə qaldı. Amma pis olmadım. Əksinə, yaxşı ki, ayaqlarıma bir şey olmadı, o qəzada, yoxsa, ürəyim partlayardı - düşünüb sevinirdim də hərdən...

Sonradan daha o niyyətlə baxmadım ayaqlara. O vaxta qalmazdılar. Çox köhnə deyildilər. Amma çox vaxt keçdi aradan. Evdəkilər o vaxtdan daha zibil atanda mənim seçib kənara qoyduğum ayaqqabılara toxunmadılar. Əlbəttə bu tez-tez olmurdu. Hərdən, mövsüm dəyişəndə. Əsasən də payızda və yayda, ya da yazda. Mövsüm dəyişəndə dolabda isti ayaqqabıların yerinə sərinləri düzürsən e, ya da sərinlərin yerinə istiləri, bax onda. Amma bunlar çoxdan olub. İllər əvvəl yəni. Üç ildir ki, mən nə özümə ayaqqabı alıram, nə də geyinməyəcəyimi aparıb zibil qutusunun yanına qoya bilirəm. Cəmi bir cüt ayaqqabım var. Tək mənim yox, burada olan hamının. Hamımızın eyni paltarı, eyni də ayaqqabısı var. Bu müddət ərzində cəmi bir dəfə dəyişib ayaqqabımız. Hər şənbə olduğu kimi aşağı mərtəbəyə hamama düşmüşdük. Çimib çıxanda gördük köhnə pal-paltarımızı götürüb yerinə təzəsini qoyublar. Hamı sevinmişdi onda təzə geyimə görə. Mənsə sevinə bilməmişdim. Gecə xəlvətcə ağlamışdım da ayaqqabılarımla vidalaşa bilmədiyim üçün. Əslində ayaqqabı deyil, yumşaq başmaqdır hamımızda. İçəridə geyilən yəni. Amma mən onlara ayaqqabı deyirəm. İkisinə də işarə qoymuşam ki, özgəninkilərlə dəyişik düşməsinlər. Əslində düşməzlər. Çimməyə gedəndə torbaya qoyub özümlə duşa götürürəm, qalan vaxt ayağımda olurlar, yatanda da döşəyimin altına qoyuram. Hər gecə də hallaşıram. Hər ehtimala qarşı. Nə bilmək olur. Hər dəqiqənin bir hökmü var. Kimin ağlına gələrdi ki, ayaqqabı sevdam məni evdən birdəfəlik çıxardar, bir də geri qaytarmaz. Artıq köhnədir ayaqqabılarım. Tibb bacısı deyir ki, tezliklə üst- başımızı təzələyəcəklər. Mən ondan xahiş etmişəm ki, gözdə-qulaqda olsun, ayaqqabılarımız dəyişiləcəksə, bir gün əvvəldən mənə xəbər eləsin. Söz verib. Deyəcək...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

SUAL:

Dəyərli Kamran bəy, uşaqlığınızdan bu saniyəyə qədər haqqınızda film çəkilsəydi, bu filmin adı nə olardı?

CAVAB:

Bu sual mənə çətin və eyni zamanda maraqlı gəldi.  Bilmirəm.. Heç vaxt bu barədə düşünməmişəm. 

Yəqin ki, "3 nöqtə" qoyardım.  Və ya " K" - dən başlayıb " S"- da dayanan bir ömür- Kamran Yunis.  

Xəyallarımda, həyatımda, ömrümdə var olan o SƏN, o böyük SƏN hansı ki, bu gün yaşamağımda, ömrümə- günümə o işıq salan SƏN də 3 nöqtədir, 3 hərfdir. Onu yalnız mən bilirəm, o mənim dünyamdır. Mən o dünyamda var oluram. 

Bəlkə, o 3 nöqtə Allahdır, atamdır, anamdır. Amma 3 nöqtə olardı, çünki sevdiyimiz insanlar bizi var edir. 

Allah bizi xəlq etdi, amma bizi var eləyən dünyada olsalar, olmasalar da, ata- anamızın ruhu və sevdiyimiz insandır.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

Dekabr ayı şair İlyas Tapdığın haqq dünyasına qovuşduğu aydır. Dostları, sevənləri 8 ildir ki onun yoxluğunun acısını yaşayırlar. Şair Musa Ələkbərli də həmçinin.

Bu şeirini Musa Ələkbərli İlyas Tapdığın xatorəsinə ərməğan edib. 

UÇDU

İLYAS TAPDIĞIN xatirəsinə

Körpə çağlarından yetim xəyalı

Gah ulduza qondu,gah ay uçdu.

İçində sərhədsiz bir dərd böyütdü

Çox çəpər söküldü,çox paya uçdu.

Uşaq şairiydi öncül,birinci,

Yazdığı sətirlər,kəlmələr-inci.

Təkcə şeir oldu onun sevinci,

Nə şöhrətə uydu,nə paya uçdu.

Hayıf haqq etdiyi haqqı almadı,

Unudan unutdu haqqı,almadı.

O, bu istəyində haqdı,almadı,

Uçanda çox sadə,çox saya uçdu.

Qəmli anadil tək ötürdü ,getdi,

Ruhunu Tanrıya yetirdi,getdi.

Bir quru canını götürdü getdi,

Nə qazanc pozuldu,nə maya uçdu.

Qələmi ustaydı cavan çağından,

Çoxuna köz qıydı öz ocağından...

Vaqif zirvəsindən,Vurğun dağından

İlyas Tapdıq adlı bir qaya uçdu.

Ay Musa,gəl saxla dilini,olmur,

Cilovla o qəzəb selini, olmur.

O cür sənətkarın ölümü olmur,

Dünyadan başqa bir dünyaya uçdu.

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış yazar Ağalar İdrisoğlunun “Analoqu olmayan məhəbbət” adlı dramatik hekayəsini təqdim edir.

Onlar avtobusla  yaşadıqları ailəvi  yataqxanaya  gəlirdilər. Artıq günəş qüruba enmişdi, hava qaralırdı. İstirahət günü olduğundan avtobusda adam az idi.

Birinci qadın- Mən yataqxananın yanındakı dayanacaqda düşəcəm. Sən iki dayanacaq gedərsən, sonra düşərsən ki, bizi bir yerdə görməsinlər və heç nədən şübhələnməsinlər..

Birinci kişi- Yaxşı. Amma deyəsən mənim arvadım nə isə başa düşüb və şübhələnib. Son vaxtlar çox əsəbi olurdu. İndi axırıncı bir həftədir ki, köpü yatıb...

Birinci qadın- Mənim ərim də deyəsən nədənsə şübhələnmişdi. Mənimlə çox əsəbi danışırdı. Amma son vaxtlar o da sakitləşib.

Birinci kişi- (gülümsündü) – Bizim arvad da tam sakitləşib.

Birinci qadın- Biz gərək belə işi tutmayaydıq. Mən sənin arvadına “bacı” deyirdim. Sənin şirin dilinə aldandım... İndi bilmirəm ona nə deyim...

Birinci kişi- (gülümsündü)- Nə istəyirsən de də... Elə yenə də “bacı” de ki, şübhələnməsin. Mən də sənin ərinə “qardaş” deyirəm... İndi bu “qardaş” sözünü daha şəstlə deyirəm...

Onlar susdular. Bir-birinə baxıb, gülümsündülər... Hər ikisi yorğun görünürdü...

Bu kişi ilə qadının gəldiyi  avtobusun əks tərəfindən ailəvi yataqxanaya doğru bir avtobus da gəlirdi. Bu avtobusda da iki cavan qadın və kişi yan-yana  əyləşmişdilər. Onlar da yorğun idilər. Amma elə bil bir-birindən doymamış kimi  həsrətlə bir-birinə baxır və xısın-xısın danışırdılar.

İkinci qadın- Yəqin indi onlar artıq qayıdıb gəliblər. Ərim şübhələnməsin deyə mən ona demişəm ki, rəfiqəmgildəyəm, indi bir azdan gələcəm. Telefonu da söndürmüşəm ki, zəng edə bilməsin. Soruşsa deyəcəm ki, telefonun  zaryatkası qurtarmışdı.

İkinci kişi- Yaxşı eləmisən. Sənin ağlına heyranam. Bu işi də çox ustalıqla düzüb-qoşdun...

İkinci qadın- Mən yataqxananın yanında düşəcəm.  Sən gedib iki dayanacaq sonra düşərsən ki, bizi it-qurd görməsin.

(Qadın kişinin əlini sıxdı)

İkinci kişi-Hə, düz deyirsən. Birdən gəlmiş olarlar, bizi bir yerdə  görməsinlər. Yataqxanadakı qadınlar da yəqin həyətdə oturublar... Gəlib- gedənə bir şəbədə qoşurlar...

İkinci qadın- Yaxşı ki, biz səninlə bu işi gördük. Yoxsa ürəyim partlayardı. Sənin arvadını və ərimi boğub öldürərdim. İndi artıq  rahatam... İndi kim nə deyir-desin, heç vecimə də deyil...

İkinci kişi- Hə. Mən də hər ikisini öldürə bilərdim. Sənin bu təklifin yaxşı oldu... İndi rahatam. Gec-tez də o qancığı boşayacam...

İkinci qadın- Dəlisən? Niyə boşayırsan? Qoy onlar öz kefini çəksin, biz də öz kefimizi çəkək... Bu həyatda bir dəfə yaşayırıq...

İkinci kişi ona baxıb gülümsündu və razılıqla başını yellədi.

... Yataqxanada yaşayan bu ailələr qonşu idilər. Bir mətbəxdə yemək bişirirdilər və hətta bəzən bir yerdə də çörək yeyirdilər. Bir-birinə də “bacı-qardaş”, -deyə müraciət edirdilər. Hər birinin də iki məktəbli övladları vardı. Onlar da bir-birilə çox mehriban idilər...

Başları  macəralı “sevgi oyununa” qarışan, tərbiyəsiz hərəkət edən bu ailələrin gələcək taleyinin necə olacağını heç fələk də bilmirdi. Ulu Tanrı belə şeyləri gördükcə, bəlkə də Adəm və Həvvanı Yer kürəsinə göndərməkdə peşiman idi.  O, heyvan xislətində yaşayan bu adamların murdar əməlinə mat qalmışdı...

Mat qalmışdı...

Ulu Tanrının çaldığı həyəcan təbilindən, yaratdığı sunamilərdən, dəhşətli zəlzələlərdən, çarəsi tapılmayan  xəstəliklərdən, qanlı müharibələrdən Yer kürəsində yaşayan və heyvani xislətlə ömür sürən belə adamlar hələ də heç nə başa düşmək istəmirlər... Təkcə başa düşmək yox, hətta  heç  nəyi dərk  eləmək belə istəmirlər...

Deməli, dünyanın sonu artıq  yaxınlaşır...

(Sumqayıt şəhəri, 05 -16  fevral- 2023-cü il)

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

Xalq yazıçısı, akademik Kamal Abdullanın əsəsrlərindən seçilmiş bir sıra qranula – cövhər sayıla biləcək məqamları “Ədəbiyyat və incəsənət” oxucularına təqdim edir.

Kamal Abdulla özü seçilmiş bu cövhərlər barədə yazır: “İllərdən bəri yazdığım müxtəlif şeirlərin, esselərin, pyeslərin, hekayə və romanların, publisistik məqalələrin və elmi əsərlərin, verdiyim intervülərin hər birinin içində yer almış və bu gün də öz məzmunu, tutumu, forması ilə diqqətimi çəkən misralar, cümlələr günlərin bir günü sanki dil açıb mənə dedilər ki, bizim bir-birimizdən zaman və məkanca ayrılığımıza son qoy və bizi bir-birimizin yanında yerləşdir. Sən görəcəksən ki, bu zaman biz tamamilə yeni bir cazibədə zühur etmişik. Onlar qeyri-səlis məntiq dili ilə desək, içində olduqları mətnin qranulaları (ilkin vacib hissəcikləri) idi. Qranula, başqa cür ifadə etsək, cümlədən (mətndən) bütün artıq hissələri siləndən sonra yerdə qalan cövhərdir.”

Bu günlərdə “Everest” nəşriyyatında müəllifin “Seçmələrin seçməsi-qranulalar” adlı kitabı da işıq üzü görmüşdür.

Beləliklə, hər gün Kamal Abdulladan 7 qranula:

1.

Eldar Baxış həyatda olarkən onun şair kimi qədrini o qədər də bilmədik. Zaman keçdi. Bizmi belə ağıllandıq və daha həssas, daha mülayim, daha mərhəmətli olduq, yoxsa o, bir daha heç nə yazmaya-yazmaya hansısa gözəgörünməz energiya ilə dolmağa başladı?!

2.

Hacı Mir Həsən ağa Səyyah: “Ətrafda hər şey ölümün təzahürüdür. Sadəcə, üzünə niqab tutubdur və bizdən guya ki, gizlənibdir. Hələ ki heç bir kəsə öz ölüm gününü tanımaq qismət olmayıbdır. Halbuki sənədə bir dəfə biz onunla görüşürük, onu yaşayırıq. Biz ad günümüzü tanıyırıq. Amma hər sənə bir dəfə gördüyümüz ölüm günümüzü tanımırıq. Əfsus!..”

3.

Biz hamımız mağaradan çıxmışıq. Amma çoxumuz alaçıqdan hələ də çıxa bilməmişik.

4.

Okean fırtınasından sonra ayrı-ayrı gəmilərin hərəsinin balaca-balaca adacıqlara çırpıldığı kimi vaxtilə dost olmuş adamlar da indi pərən-pərəndirlər, ora-bura çırpıla-çırpıla qalıblar.

5.

“ Xaosda heç nə yoxdur!” deməyə nə var ki... Əsas məsələ odur ki, “xaosda heç nə var!” deyəsən. “Heç nə”nin hikməti daha böyükdür.

6.

XX əsrin böyük psixoanalitiki və filosofu Karl Yunqun əsərləri müasirlərinə imkan verdi ki, onun düşüncə tərzinin dərinliklərində qədim çin pünhanlıqlarından çox şeylər var deyə düşünsünlər. Hətta Yunqun hansısa əvvəlki həyatında çinli olduğunu ehtimal edənlər də tapıldı.

7.

Hamının yanında var səsiylə qışqırıb bağıran “əzizi-mən”lərin təkbətəkdə yazıq-yazıq, həzin-həzin necə pıçıldadığını bircə görəydiniz...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Güney Azərbaycan Poeziyası Antologiyası layihəsində Təbriz təmsilçimiz Əli Çağlanın növbəti təqdim etdiyi yazıçı Təbrizdə  yaşayan Hüseyn Səlahlıdır.

Hüseyn Səlahlı

Təbriz

I

Boynuna dayayır

Qulağının arxasına qoymaq üçün

İyirmi barmaqla axtarır

Dişlərinin arasında qılınc

Və qırmızı ipək məndil sərili daş üstündə

Əli onun altında bir vəziyyətdə

Sevişən iki yarıçılpaq insan

Nə alıb verdiyini anlamamaq üçün

Nə alıb, vermədiyi üçün

Nə verib, ala bilmədiyi üçün.

Oyuncaqlar hekayəsində

Canlı kukla olmuş ölü

Və oyuncaqla oynamağa davam edən xəbərsiz körpələr

Bir-birinə yapışıq iki körpə

Başdan, çiyindən

Birinin boynunda ip,

Taburet isə ötəkinin ayaqlarının altında.

İp yerini sarmış,

Bəyaz duvaq üstündən öpüşcüklər, qaşındırır.

Taburetin üstündə

Sidikdə üzən iki ayaq,

Əski alışqanlıqdanmı?

İki mələyin döyüşməsindənmi?

Taburet bir o yana, bir bu yana sallanır.

Taburetin üstündə oturmuş

Çiyindən yarı ayrı bir qol

Ruhunun beli qaşınır.

Əl çatmayan yerdə

Tam bağlı ələ yarı tutulmuş

Barmaq uclarında rəqs edən bir qu quşudurmu?

Bakirəliyini əldən vermiş bir Roma ilahəsimi?

Taburet bir o yana, bir bu yana sallanır...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(05.12.2024)