
Super User
BÖYÜK AZƏRBAYCANLI - Bu gün Ziya Bünyadovun doğum günüdür
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu gün böyük azərbaycanlı Ziya Musa oğlu Bünyadovun anadan olmasının 103 illiyidir. 1921-ci ilin 24 dekabrında Astarada dünyaya göz açan dünyaşöhrətli şərqşünas, tarixçi, Dövlət Mükafatı Laureatı, əməkdar elm xadimi, ən nəhayət milli azadlıq hərəkatının liderlərindən biri, ictimai-siyasi xadim, erməni millətçilərinin “nömrə bir düşmən” elan etdikləri bir vətən oğlu, bir də ədalət carçisi, haqsızlıqlarla, məmur özbaşınalıqları ilə mübarizə aparan, xalqı üçün cəngə çıxan fədai.
Ziya Bünyadov həm də 2-ci Dünya Müharibəsində komandanlıq etdiyi 123-cü əlahiddə rota ilə Visla-Oder döyüşlərində misilsiz şücaət göstərərək Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını qazanmışdı. 1967–1968-ci illərdə - sovetin qılıncının dalı da, qabağı da kəsən ən qorxulu avtoritarizm illərində Ziya Bünyadov bir neçə dəfə açıq şəkildə “Doğrudur, Azərbaycan Rusiyanın tərkibinə daxil olub, amma bu addım könüllü atılmayıb” deməyə cəsarət tapmış tək azərbaycanlı olmuşdu. O, Qorbaçov perestroykası dövründə bolşevizm terroru nəticəsində 20–30-cu illərdə Azərbaycanda aparılmış repressiyalar haqqında həqiqətləri aşkara çıxararaq 1937-ci ilin qurbanlarını xalqa tanıtdırmış, onlara bəraət qazandırmaqla da əsl hünər göstərmişdi. O,“Quran”ı Azərbaycan dilinə çevirməsi ilə də yaddaşlara həkk olunmuşdu.
1997-ci il fevral ayının 21-də yaşadığı binanın qarşısında onu qətlə yetirdilər. Qətlindən bir qədər əvvəl Ziya Bünyadov ayrı-ayrı yüksək mövqeli şəxslərin korrupsiya əməlləri barədə çıxışlar etmişdi, parlamentdə fikirlər səsləndirmişdi, Müdafiə Nazirliyindəki korrupsiya ilə bağlı əlində sənədlər olduğunu da bildirmişdi.Akademikin “Hizbullah” radikal dini qrup üzvləri tərəfindən öldürüldüyü və bununla bağlı bir neçə nəfərin azadlıqdan məhrum edildiyi faktı olsa da bu versiya günü bu gün də heç kəsin ağlına batır. Bu qətlin üstünün acılması üçün zaman lazımdır təbii ki.
Bu isə Heydər Əliyevin Ziya Bünyadov haqqında dediyi sözlərdir: "O, öz varlığı ilə elə bir insan idi ki, böyük, şərəfli həyat yolu ilə elə bir yüksək səviyyəli şəxsiyyət adı almışdı ki, onun haqqında nə qədər çox desək də, yenə də tam qiymətini verə bilməyəcəyik."
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2022)
Aranın anası Bərdə, Bərdənin anası Nüşabənin qalası
Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qarabağ təmsilçisi
Qədim tarixə, zəngin mədəniyyətə malik Bərdə şəhəri həm də abidələr diyarıdır. Bərdənin qədim abidələrindən biri də "Allah-Allah" türbəsi və ya “Nüşabə” qalasıdır. "Allah-Allah" türbəsi dövrümüzə nisbətən qeyri-kafi vəziyyətdə gəlib çatıb.
1958-1963-cü illərdə abidədə tədqiqat və təmir-bərpa işləri aparılıb. Türbə Naxçıvan memarlıq məktəbinin xarakterik nümunələrindən hesab olunur.
Nüşabə qalası kimi tanınan Bərdə türbəsi 1322-ci ildə memar Əhməd ibn Əyyub əl-Hafiz Naxçıvani tərəfindən inşa olunmuşdur. Abidənin hündürlüyü 13 metrdir. Silindr formasında gövdəsi, konusvarı günbəzi vardır. Türbənin bütün divarı firuzəyi kaşı və kərpiclə naxışlanmışdır. Türbənin səthindəki bu naxışlarda 200-dən çox "Allah” sözü simmetrik bir formada, zərgər dəqiqliyi ilə təkrarlanır, abidəyə qeyri-adi bir bənzərsizlik verir. Elə bu səbəbdən də bəziləri onu "Allah-Allah” türbəsi adlandırırlar.
Tarixin müxtəlif zamanlarında bölgəyə səfər edən dünyanın məşhur səyyahlarının əsərlərində Bərdə türbəsi qiymətli memarlıq abidəsi kimi xarakterizə edilir. Tarixi məxəzlərdə göstərilir ki, qala monqolların Azərbaycana yürüşü zamanı dağıdılsa da, sonra yenidən bərpa olunmuşdur. XIII əsrdə yaşamış məşhur səyyah Həmdullah Qəzvini qalanın Makedoniyalı İsgəndər tərəfindən miladdan əvvəl tikildiyini yazmışdır. O, əsərində Sasani hökmdarı Firuzun zamanında qalanın abadlaşdırıldığını da qeyd edir.
Mütəfəkkir Nizami Gəncəvi "İsgəndərnamə” poemasında "Bərdə nə gözəldir, necə qəşəngdir” deyə Bərdəni tərənnüm edərkən türbənin təsvirini də vermişdir. Poemada ağıllı və müdrik Azərbaycan qadınının ümumiləşdirilmiş obrazı kimi təqdim olunan Nüşabənin dünya fatehi İsgəndəri mat qoyması poetik bir dillə təsvir edilir. Azərbaycanın qadın hökmdarı Nüşabə İsgəndəri əqlinin gücü ilə döyüşsüz, davasız məğlub duruma salır.
Ehtimallara görə Elxanilər sülaləsindən bir nəfər üçün inşa edilən məqbərə çoxrəngli kəsmə mozaika ilə bəzədilib, yeraltı və yerüstü hissələrə bölünür. Sovet dövründə burada tədqiqat və təmir işləri aparılıb. Lakin bərpa işlərinin səhv görüldüyündən məqbərənin görkəmi dəyişikliyə məruz qalıb.
Buna görə təmir işləri dayandırılıb. Nəhayət, 2012-ci ildə türbədə təmir işlərinə başlanılmış və 2018-ci ildən türbə istifadəyə verilmişdir.
Bərdə türbəsi dünya əhəmiyyətli memarlıq abidəsi hesab edilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
ƏN YENİ POEZİYA Musa Ələkbərlinin “Şeirim hardan gəlir” şeiri ilə
Könül, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Ən yeni poeziyada isti-isti, mürəkkəbi qurumamış şeirlərin təqdimatını davam etdiririk. Bu dəfə rubrikamızda ustad şair Musa Ələkbərlinin təqdim etdiyi yeni şeiri yer alacaq.
“Şeirim hardan gəlir” deyə sual verən şair
Şeirim hardan gəlir, nə sayaq gəlir
Sən onu bilməzsən, tək mən bilirəm.
-deyə özü də sualına cavab verir. Sonra da bu sirri oxucusuna açır.
Xoş mütaliələr.
ŞEİRİM HARDAN GƏLİR
Haqq sözdən, gur səsdən yuxun qaçmasın,
Özgə bostanına daş atma, "dostum".
Paxıllıq qapına ayaq açmasın,
Qəlbində kin, həsəd yaşatma, “dostum".
Şeirim hardan gəlir... Onu deyən kəs
Tanrıdı, mələkdi, kimdi bilmirəm.
Mənə "yaz" söyləyən bu eşq, bu həvəs
Məsləkdi, məramdı, dindi, bilmirəm.
İlham boğazıma çökdüyü dəmdə
Qələm axtarıram xilasım üçün.
Dərd elə qışqırır bəzən sinəmdə
Səsi qulağımı tutur büsbütün.
Sakit deyəmmirəm sözümü onda,
Qəm ötkəm çıxanda səs gur olurmuş.
Şeirini ürəklə dediyi anda
Şair fatehdən də məğrur olurmuş!
Nə vaxtki kəlmələr baş-ayaq gəlir
Qələmi özümə düşmən bilirəm.
Şeirim hardan gəlir, nə sayaq gəlir
Sən onu bilməzsən, tək mən bilirəm.
Gücü göydən gəlmir bəyəm şairin?!
O ki ondan-bundan misra dilənmir.
Başı daşdan-daşa dəyən şairin
Qələmi daş yarır, daşa dirənmir!
Darılma gur səsə, sərrast şeirə sən
O haqdır, nahaqdır...İçinə salma.
Ağzını xeyirə aç, ancaq xeyirə sən,
Səninçün də düşsün göydən üç alma.
Sözdən bezəcəksən yəqinki bir gün
Bulud tək kövrəlib, göy tək dolmasan.
Qırxıncı qapının açarı üçün
Canından keçməyə hazır olmasan!
Nə vaxt kəlmələrim baş-ayaq gəlir,
Qələmi özümə düşmən bilirəm.
Şeirim hardan gəlir, nə sayaq gəlir
Sən onu bilməzsən , tək mən bilirəm!!!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
Çiyin-çiyinə: xoşbəxtlikdən xoş anlara - ESSE
Nigar Xanəliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Həyat – qarışıq bir müəmma, bəzən sevincin ən parlaq ucalıqlarında, bəzən isə ağrının qaranlıq dərinliklərində sərhədsiz sınaqlar yaradan bir səfərdir.
Bu səfərdə hər birimizin arzusu eynidir: xoşbəxt olmaq və başqalarını da xoşbəxt etmək. Amma insanın gücü çox vaxt bu böyük məqsədə çatmağa yetmir. Çünki başqasının qəlbində əbədi bir sevinc toxumu yetişdirmək bizim əlimizdə deyil. Lakin bir şeyi bacarmaq mümkündür – insanlara xoş anlar bəxş etmək. Həyatın gözəlliyi də məhz buradadır.
Bəzən düşünürük ki, nə üçün başqalarını tam xoşbəxt edə bilmirik? Axı sevgi veririk, ümid bəxş edirik, əlimizdən gələn hər şeyi edirik. Lakin hər bir insanın içində daşıdığı ağırlıq başqasının yükü ilə tamamilə eyni ola bilməz. Xoşbəxtlik fərdidir, hər kəsin özünə məxsus bir dünyası var. Amma xoş anlar? Onlar isə bizim gücümüzdədir. Bir gülüş, bir ürəkləndirici söz, yorğun bir çiyinə qoyulmuş dəstəkləyici bir əl – bunlar kiçik görünsə də, o an başqasının həyatında bir fərq yarada bilir. Çünki həyatın sərt küləkləri hər zaman insanı yıxmağa çalışır, müvazinətimizi itirməkdə, yerlə bir olmaqda qorxunc bir qərarlılıq göstərir.
Həyatın ən böyük möcüzəsi odur ki, çiyin-çiyinə dayandıqda heç bir fırtına bizi tam yıxa bilmir. İnsanlar bir-birinə dayaq olduqda, yaşanan xoş anlar bu sərt mübarizədə yeganə qalxana çevrilir. Bəlkə də xoşbəxtlik tamlığı bir illüziyadır – reallıqda baş verən isə məhz o kiçik xoş anlardır. Bir dostun güvən dolu baxışı, bir yaxın insanın təbəssümü, hətta yoldan keçən bir yad adamın incə bir təşəkkürü. İnsanlar bir-birinə heç fərqində olmadan ümid toxumu səpirlər.
İnsanlıq tarixinin ən böyük kəşfi nə təkərdir, nə elektrik. Ən böyük kəşf bir-birinə yaxınlaşan, yıxılmamaq üçün bir-birinin əllərindən tutan insanların tapdığı birlikdir. Bu birlikdə “xoşbəxt edə bilmirəm” düşüncəsi əriyir, çünki əslində verilən ən dəyərli hədiyyə o an başqasına təsəlli olmaqdır. Həyat bizi daima sınağa çəksə də, birlikdə olduğumuz anlar sanki zamanın o sərt axışını dayandırır.
Həyat hər kəs üçün çətindir. Bəzən insan öz mübarizəsində tək olduğunu düşünür. Amma o an çiyin-çiyinə dayandığın bir dost, bir sevgi, bir gözəl söz sənə kölgə kimi sakitlik bəxş edir. O vaxt anlayırsan: başqalarının tam xoşbəxtliyi bizim gücümüzdə olmasa da, onların yaddaşında iz buraxacaq xoş anlar yaratmaq bizim əlimizdədir. Həyat bu anlarla gözəlləşir, dəyər qazanır.
Ən böyük xoşbəxtlik isə budur: kimsə yerə yıxılarkən əlini uzadıb onu ayağa qaldıra bilmək. Çünki çiyin-çiyinə verən insanlar heç vaxt tam yıxılmazlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
Благодарю за внимание к прошлому, без которого сложно в настоящем!
Сабина Агамирова, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Вернулись с «Атабеков». Признаюсь что немного разочаровал формат передач канала «History”.
Сложно назвать это художественным фильмом, но возможно так и было задумано.
Мне понравились четкие исторические формулировки в определении событий, карты боевых действий, понравилось то что наконец многие из культовых личностей эпохи стали чуть ближе и роднее, понравилось то что съемки проходили на родине и все выглядело гармонично. Были ощутимые упущения с костюмами, но я объясняю это огромными расходами, хотя, конечно же, очень важно представлять вооружение и обмундирование правильно. Очень хотелось бы в следующих сериях увидеть и услышать о расцвете культуры, науки и искусств, тк это было действительно важно и определяло данный исторический период. Буду ждать картинку строительства мавзолеев на весь экран, чтобы показали как скрипели веревки, как обжигались кирпичи, как мастера работали, очень жду Аджеми. Жду с замиранием сердца Низами глазами современников. Много чего еще жду с нетерпением от этого сериала, и чтобы не разочаровал.
Хочу сказать что смотреть конечно же стоит. По крайней мере молодежь и даже дети (хотя он 16+ и длится около 2 часов), выходили из зала взбудораженными, довольными. Кто-то сказал что фильм получился интереснее чем «Тагиев». Это радует что они сравнивают. Это хорошо, что на экранах одновременно идут две основательно подготовленные работы о двух важнейших эпохах. Я знаю что критики очень много, читала отзывы. Но пишу как почувствовала.
Шамсаддина Эльдянизя играет всемирно известный боец, трехкратный чемпион мира по кикбоксингу, Забит Самедов. На мой взгляд играет не хило. Гара Сюнгюр (Ильгар Мехти) тоже очень неплох, в меру серьезен, без дющюкского пафоса. Ну и красавчик Мяхяммяд Джахан Пяхляван - моя симпатия и человек с которым имела счастье поработать, талантливый актер театра пантомимы Бахруз Вагифоглу. Момине Хатун - непревзойденная Мехрибан Зеки. Великолепно передала образ женщины, которая однозначно определила своей мудростью ход истории того сложного периода. Другие женские истории тоже переданы удачно и в рамках исторического контекста выглядели достаточно убедительно. Опять же обстановка, реквезит..но я понимаю что бюджет бы вырос раз в 100.
Дело в том что сложно снимать когда почти ничего не осталось, когда материальной культуры от тех великих людей (я не говорю об архитектуре), наскрести по крупицам, когда годами все было заброшено и нет томов написанных книг, исследований, ярких иллюстраций, ДНК реконструкций и тд. Многое нужно додумывать, многое нужно разгадывать, восстанавливая бесценные факты. Это сложно, ребята. Я не пытаюсь выгораживать, и даже если бы пыталась, то не знала бы кого конкретно.
Так что, конечно же, поздравления участникам проекта и благодарность за внимание к прошлому, без которого сложно в настоящем и всегда неопределенно в будущем.
Кстати, очень подробно показано сражение при Дабиле. Многие думали что за город такой, перешептывались сзади люди. Пожалуйста идите дальше, если остаются вопросы, ищите ответы, и читайте несколько источников, история посередке. Станьте исследователями своей истории и вам откроется потрясающий мир фактов, к которым вы имеете прямое отношение.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
BU GÜN PREZİDENT İLHAM ƏLİYEVİN DOĞUM GÜNÜDÜR - Qalib Azərbaycanın qalib lideri
Pərvanə Əliyeva, Azərbaycan Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqının müşavir-katibi, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Dünyanın siyasi səhnəsində hər bir dövlət adı, tarixi, xalqı və liderinin apardığı mübarizə ilə tanınır. Uzun illər xəritədə kiçik bir məkan kimi görünən Azərbaycan, məhz bu mübarizələrin, xalqın əzminin və qətiyyətli liderliyinin sayəsində bu gün beynəlxalq arenada öz sözünü deyən, gücünü nümayiş etdirən, dünya miqyasında qəbul edilən bir ölkəyə çevrilib. Bu dönüşün arxasında dayanan əsas sima, heç şübhəsiz ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti, Müzəffər Ali Baş Komandan İlham Əliyevdir. Onun rəhbərliyi altında Azərbaycan, yalnız regional çərçivədə deyil, qlobal miqyasda nüfuzlu, qalib bir ölkə kimi dünyaya səs salıb. Bu nailiyyətlərin təməlində isə müdrik siyasətin və dəmir iradənin sahibi olan Ulu öndər Heydər Əliyevin əvəzsiz irsi dayanır.
Heydər Əliyevin təməlini qoyduğu milli dövlətçilik təlimi, Azərbaycan xalqının milli-mənəvi dəyərlərinə söykənərək müasir inkişaf üçün möhkəm bünövrə yaratdı. Onun rəhbərliyi ilə Azərbaycan müstəqilliyini möhkəmləndirdi, iqtisadi yüksəliş və siyasi sabitlik dövrünə qədəm qoydu. Heydər Əliyev hər zaman Azərbaycanın suverenliyini, xalqın rifahını və ölkənin beynəlxalq arenada mövqeyinin güclənməsini əsas prioritet kimi müəyyənləşdirdi. Bu irsi uğurla davam etdirən İlham Əliyev, atasının ideyalarını yeni dövrün çağırışlarına uyğunlaşdıraraq Azərbaycanı dünyanın diqqət mərkəzinə çıxaran güclü bir lider oldu.
Prezident İlham Əliyevin siyasi iradəsi, qətiyyəti və uzaqgörənliyi ilə Azərbaycan 2020-ci ildə 44 günlük Vətən müharibəsində tarixi ədaləti bərpa etdi. Bu müharibə, yalnız torpaqların işğaldan azad edilməsi deyildi; bu, həm də Azərbaycanın milli kimliyinin, qürurunun və suverenliyinin dünyaya sübutu idi. Xalq, dövlət və ordu birliyi, Ali Baş Komandanın müdrik qərarları ilə əsl qəhrəmanlıq dastanı yazdı. Bu zəfər, Azərbaycan xalqının gücünü, iradəsini və əyilməzliyini bütün dünyaya nümayiş etdirdi. Torpaqlarımızın azad edilməsi ilə xalqımız 30 illik nisgilin və haqsızlığın sona çatdığını gördü. Bu qələbə, dünya xəritəsində kiçik bir ölkə kimi görünən Azərbaycanın artıq qlobal miqyasda öz haqqını qoruyan, prinsipial mövqeyi olan güclü bir dövlət olduğunu təsdiqlədi.
Azərbaycanın bu möhtəşəm zəfəri beynəlxalq siyasi səhnədə yeni bir mərhələnin başlanğıcı oldu. Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi xarici siyasət, ölkəmizin beynəlxalq münasibətlərdə fəal rol almasına, qlobal məsələlərdə söz sahibi olmasına şərait yaratdı. Bu gün Azərbaycan, qlobal problemlərin həllində təşəbbüskar mövqeyi ilə diqqət çəkir. Xüsusilə, iqlim dəyişiklikləri və ekoloji təhlükəsizlik məsələlərinin dünya miqyasında həlli istiqamətində atdığı addımlarla Azərbaycan, təkcə regionun deyil, bütün dünyanın etimadını qazanıb.
Bu etimadın nəticəsi olaraq 2024-cü ildə Azərbaycan dünyanın ən mühüm beynəlxalq tədbirlərindən biri olan Birləşmiş Millətlər Təşkilatının İqlim Dəyişikliyi üzrə Tərəflər Konfransı – COP29-a ev sahibliyi etdi. Bu tədbir uğurla keçirildi və Azərbaycanın qlobal miqyasda mühüm rol oynayan, məsuliyyətli və nüfuzlu bir ölkə olduğunu bir daha sübut etdi. Təsdiqlədi ki, həqiqətən də Azərbaycan ekoloji dayanıqlılığa verdiyi töhfələrlə, gerçəkləşdirdiyi genişmiqyaslı layihələrlə böyük işlər görən qüdrətli bir dövlətdir. Bakı, dünya liderlərini bir araya gətirərək iqlim problemlərinin həll yollarını tapmaq üçün qlobal platformaya çevrildi, Azərbaycanın diplomatik, təşkilati və strateji potensialını bir daha nümayiş etdirdi.
Bu şərəfli yolun mühüm iştirakçılarından biri də Birinci vitse-prezident Mehriban xanım Əliyevadır. Onun fəaliyyəti, ölkənin sosial, mədəni və humanitar sahələrinin inkişafına əvəzsiz töhfələr verir. Mehriban xanım Əliyeva, Heydər Əliyev Fondunun rəhbəri kimi təhsil, səhiyyə və mədəniyyət sahələrində həyata keçirdiyi layihələrlə xalqın rifahını yüksəldir, Azərbaycanın dünya miqyasında tanınmasına xidmət edir. Onun təşəbbüsləri sayəsində Azərbaycanın tarixi abidələri bərpa edilir, milli mədəniyyətimiz qorunur və beynəlxalq səviyyədə təbliğ olunur. Onun apardığı bu işlər, Azərbaycanın tolerantlıq və humanizm dəyərlərini dünyaya nümayiş etdirir.
Prezident İlham Əliyevin və Mehriban xanım Əliyevanın birgə səyləri nəticəsində ölkəmiz işğaldan azad edilmiş torpaqlarımızda böyük quruculuq və bərpa işləri aparır. Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda müasir şəhərlər salınır, yeni infrastruktur qurulur, tariximizin və mədəniyyətimizin izləri yenidən dirçəlir. Bu quruculuq, yalnız daxili inkişafın deyil, həm də Azərbaycanın güclü, qüdrətli və yenilməz bir dövlət olduğunu sübut edir.
Prezident İlham Əliyev humanist dəyərlər, demokratik prinsiplərlə idarə etdiyi ölkəsini tarixi zəfərlərə, qlobal uğurlara və dayanıqlı inkişafa aparan bir dövlət xadimidir. 44 günlük Vətən müharibəsindən sonra dünya Azərbaycanın qələbəsinə, onun gücünə və qətiyyətinə şahid oldu. COP29 kimi qlobal tədbirin Bakıda uğurla keçirilməsi isə bir daha təsdiq etdi ki, dünya artıq Azərbaycanı yalnız qalib bir ölkə kimi deyil, həm də qlobal problemlərin həllində fəal iştirak edən bir lider dövlət kimi tanıyır.
Ali Baş Komandan, Prezident İlham Əliyev uzaqgörən siyasəti, xalqına, dövlətinə olan sədaqəti ilə Azərbaycanı dünya xəritəsində güc mərkəzinə çevirdi. Dünyanın onun iradəsi ilə hesablaşmağa vadar etdi. Bu gün Azərbaycan xalqı onun ətrafında bir yumruq kimi birləşərək yeni hədəflərə doğru inamla addımlayır. Tarixi torpaqlarımıza, o cümlədən Qərbi Azərbaycana qayıdışın tezləşməsi üçün əlindən gələni əsirgəmir. Əminik ki, Azərbaycan xalqı onun iradəsi və cəsarəti ilə bu alınmaz qalanı, Zirvəni də fəth edəcək. Və bu tarixi yolun sonunda bir həqiqət əbədi olaraq səslənəcək: Zəngəzur, Göyçə, İrəvan və bütün Qərbi Azərbaycan mahalları Azərbaycandır!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
Enriko Karuzo, xaçpərəstlərin Soşelnik bayramı, Tofiq Fikrət
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bu günə - 24 dekabra təsadüf edən əsas tarixi hadisələri diqqətinizə çatdırırıq.
Azərbaycan prezidentinin doğum günündə Rusiya Hərbi Şöhrət gününü (Suvorovun komandanlığı ilə rus ordusunun 1790-cı ilin bu günündə türk qalası İzmayılı ələ keçirməsi şərəfinə), İspaniya və ispandilli ölkələr Noçebuna bayramını (Mövlud günü şərəfinə), Şimalı Avropa ölkələri Soşelnik bayramını (yenə də Mövlüd günü və Yeni il şərəfinə) qeyd edəcəklər, Amerikalılar isə ənənəyə uyğun növbəti mətbəx bayramına sevinəcəklər, milli eqq-noq içkisi gününə. Çiy yumurta və süddən hazırlanan bu şirin içki Şimalı və Cənubi Amerika ölkələrində çox populyardır.
1979-cu ilin bu günündə SSRİ Əfqanıstanın işğalına başlayıb, 1920-ci ilin bu günündə görkəmli italyan opera müğənnisi Enriko Karuzo “Metropoliten-opera”nın səhnəsində özünün son çıxışını edib, 1914-cü ilin bu günündə alman təyyarəsi İngiltərənin Duvr şəhərini bombalamaqla tarixdə ilk aviasiya bombardmanına imza atıb. 1903-cü ilin bu günündə tarixdə ilk dəfə avtomobilə qeydiyyat nömrəsi vurulub, bu Böyük Britaniyada baş verib, “A 1” nömrə nişanı hersoq Rasselə verilib. 1851-ci ilin bu günündə dəhşətli yanğın ABŞ Konqresinin kitabxanasında 35 min kitabın və unikal sənədin yanmasına səbəb olub. 1760-cı ilin bu günündə isə rus imperatrisası Yelizaveta insanların Sibirə sürgün edilməsini rəsmiləşdirib.
Və ən nəhayət, prezidentlə eyni gendə doğulanlardan məşhur polyak şairi və inqilabçısı Adam Mitskeviçi (1798), böyük türk şairi Tofiq Fikrəti (1867), böyük Azərbaycan maarifçisi Ömər Faiq Nemanzadəni (1872), “Gənc qvardiya”nı yazmış ünlü rus yazıçısı Aleksandr Fadeyevi (1901) və məşhur rus müğənnisi Dima Bilanı (1981) göstərə bilərik.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
BƏXTİYAR VAHABZADƏ – “Qəlb şairi”
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsi bu dəfə dahi şair Məhəmməd Füzuliyə həsr edilib.
Biz batan günəşin üfüqlərdə yaratdığı əlvan mənzərəyə, rənglərin daxili ahənginə nə qədər baxmış, baxmaqdan doymamışıq. Qürub həmişə qürubdur. Lakin bəzən bizə elə gəlir ki, dünənki qürub bugünkü qədər gözəl deyildi. Bugünkü qürubda nəsə tamam başqa rənglər, başqa çalarlar tapır, buna görə də tamaşasından doymuruq. Təbiətə hər baxanda onda əvvəl görmədiyimiz gözəllikləri tapdığımız kimi, Füzuli şeirini də hər oxuyanda onda yeni hisslər, yeni duyğular, yeni fikirlər tapır və bu böyük sənətdən doya bilmirik. Çünki sözlər mənalı, fikirlər dərin, duyğular səmimidir.
Düşünən, duyan, hiss edən, sevən, nifrət edən – bir sözlə, sözün geniş mənasında yaşayan hər kəs Füzuli şeirindən öz sualına cavab tapa bilər.
Füzuli şeiri elə bir mahnıdır ki, biz onu ömrümüz boyu eşitsək, “yoruldum” – demərik. Həyat eşqi ilə dolu bir ürəyin nəğmələri bizi yaşamağa, yaratmağa, özü də ürəklə yaşamağa, ürəklə yaratmağa, duymağa, düşünməyə, dərk etməyə, sevməyə çağırır. Budur Füzuli şeirinin əzəməti!
Xalqımızın zəngin musiqi irsi içərisində bizi düşündürən, arzularımızın qanadında uçuran, yüksəldən, dərindən kədərləndirib, dərindən fərəhləndirən ən təsirli musiqi hansıdır, sualının cavabı hamıya məlumdur:
Muğamat!
Füzuli şeiri də muğamat qədər zəngin, rəngarəng, dərin və mənalıdır. Füzuli şeiri həm formaca, həm də məzmunca muğamatla əkizdir. İndi də Füzuli şeirini muğamatsız, muğamatı Füzulisiz təsəvvür etmək olmaz.
Analarımız bizə beşik başında laylanı muğam üstündə demişlər:
Sən yat şirin yuxuda,
Çəkim keşiyin, laylay –
sözləri – ana qəlbindən süzülən bu doğma kəlmələr, muğamdakı incə xallar, Vətənimizin zəngin tarixini, mübarizəsini, fərəh və kədərini, nəhayət, onun gözəl təbiətini – quşlarının cəh-cəhini, çaylarının şırıltısını, çiçəklərinin rəngini bizim ruhumuza hopdurmuşdur.
Vətənimizin və xalqımızın doğma ruhunu, təbiətini analarımız südlə bərabər bizim ürəyimizə, mənəviyyatımıza elə hopdurmuşlar ki, heç bir qüvvə onu bizim ruhumuzdan, qəlbimizdən çıxara bilməz. Atalar demişkən, südlə girən, sümüklə çıxar. Elə buna görə də biz hər an eşitdiyimiz muğamatdan doya bilmirik. Biz onu hər dəfə eşidəndə onda yeni duyğular, yeni mənalar tapırıq.
Füzuli şeiri də belədir. Muğamat kimi, Füzuli şeiri də xalqımızın həyatı, mənəvi aləmi, mübarizəsi, ruhu və düşüncəsindən doğmuşdur. Muğamın hər pərdəsi xalq həyatının bir sarsıntısını, bir kədərini, bir sevincini ifadə etdiyi kimi, Füzuli şeirinin hər beyti də xalqın bir sevincini, bir kədərini ifadə edir.
Dust bipərva, fələk birəhm, dövran bisükun,
Dərd çox, həmdərd yox, düşmən qəvi, tale zəbun –
beytini oxuyan xanəndə şikayət dolu bu üsyankar sözləri muğamın müəyyən bir pərdəsi üzərində deyərkən babalarımızın müəyyən bir tarixi dövrdən etdiyi şikayəti gözlərimiz önündə canlandırır.
Məhəbbət Füzuli şeirinin özəyi, canıdır. Daha doğrusu, məhəbbət nəinki bir şair kimi, bir insan kimi də Füzuli həyatının mənasıdır, onu yaşadan bir qüvvədir. Bu eşqi yalnız müəllimi Həbibinin qızına yetirdiyi məhəbbətlə məhdudlaşdırmaq olmaz; bu eşq çox böyük üfüqlər fəth edir. “Eşq pirim, nəqdi-can nəzrim” deyən şair üçün eşq hər şeydir. O, eşq pirinin yolunda canını nəzir demişdir. Eşq onu “daxili əhli-kamal” etmişdir. Füzuli eşqin gücü ilə həyatın mənasını, kainatın sirlərini öyrənir. Füzuli bu eşq ilə düşünür, hiss edir, duyur, kədərlənir, sevinir, yaşayır. Buna görə də Füzuli: “Tərki- eşq eylə, dedin, tərki-dili can etdim” deyə eşqsiz həyatı həyat saymır.
Xəyal ilə təsəllidir, könül meyli-vüsal etməz,
Könüldən dişrə bir yar olduğun aşiq xəyal etməz –
deyə eşqi ülviləşdirir.
...Füzuli dili obrazlarla zəngin, poetik bir dildir. O, qələmə aldığı hər bir fikri obrazlı, mübaliğəli şəkildə deməyi üstün tutur... Misal gətirdiyimiz misralar Füzuli eşqinin yalnız böyüklüyünü, yüksəkliyini, təmizliyini və saflığını ifadə edir.
Füzuli qəzəlləri yanıb-yaxılan bir ürəyin alovudur. Bu ürək hiss edir, duyur, sevir, böyük arzular bəsləyir, lakin bu arzulara çatmaq üçün çox böyük maneələrə rast gəlir. Buna görə də kədərlənir, öz içində alışıb-yanır. Bu şeirləri həyatla əlaqəsi olmayan, mücərrəd ideyaların ifadəsi kimi anlamaq düzgün olmaz. Füzuli qəzəlləri həyat eşqindən məhrum olan bir ürəkdən qopa bilməzdi. Bu şeirlərdə adi insani hisslər o qədər səmimi, o qədər incə deyilmişdir ki, hər kəs bunlarda öz hisslərini, öz duyğularını tapır.
Bu nə sirdir sirri-eşqi demədən bir kimsəyə
Şəhrə düşmüş mən səni sevdim deyən avazələr –
beytində hansı mücərrəd, ilahi mistik fikir ifadə olunmuşdur? Məgər bu, sevən, adi bir insanın ürək çırpıntıları deyilmi? Bəzən Füzuli məhəbbət aləminin elə konkret, elə real, həyati hallarını təsvir edir ki, adam hisslərin reallığına, həyatiliyinə heyrət etməyə bilmir:
Ey Füzuli, yar əgər, cövr etsə, bundan incimə,
Yar cövrü aşiqə hərdəm məhəbbət təzələr.
yaxud:
Ey xoş ol günlər ki, rüxsarın mənə mənzur idi,
Çeşmi-ümmidim çirağı vəsldən pürnur idi –
beyti vüsaldan sonra ayrılığa düşən bir aşiqin səmimi ürək çırpıntısından başqa bir şey deyildir. Nəhayət, Füzuli yer gözəlini “ilahi qüvvədən” üstün tutaraq, onun mövqeyini ən uca bir mərtəbəyə qaldırır:
Bütü növrəsi namazə şəbi-ruz raqib olmuş,
Bu nə dindir, Allah, Allah, bütə səcdə vacib olmuş.
Füzuli şeirinin uzun əsrlər boyu yaşamasının ən böyük sirrini də məhz bu şeirin həyatiliyi, təbiiliyi və insaniliyində axtarmaq lazımdır.
Ömrünü qürbətdə keçirən Füzuli vətən həsrəti ilə yanıb-yaxılmışdır. Onun şeirlərində doğma vətəninin adı çəkilməsə də, şeirlərinin ümumi ruhu vətən sevgisi və həsrəti ilə doludur. Ərəb və fars dillərinin hökmran olduğu bir dövrdə Füzulinin öz doğma dilində yazıb-yaratması ən böyük vətənpərvərlik nümunəsi deyildimi? O, bu dildə elə böyük fikirlər, dərin hisslər ifadə etmişdir ki, biz bu şeirin əzəmətinə, böyüklüyünə heyran qaldığımız kimi, doğma dilimizin də böyüklüyünə, qüdrətinə heyran oluruq. Füzuli, özü dediyi kimi, “düşvarı asan edərək”, vaxtilə çoxlarına zəif görünən kəlmələrdən böyük incilər, nadir daş-qaşlar yaratmış və ana dilimizi çox yüksək bir zirvəyə qaldırmışdır.
Füzuli hər beytdən böyük sənət imarəti qurmuşdur. Bu beytləri oxuyarkən sənətin yüksək zirvəsinə qanadlanır, oradan baxırıq, gözümüz qaralır, istər-istəməz deyirik: sözdə də bu qədər qüdrət olarmı? Bəli, olar! Sözün gücü çox böyükdür. Söz “hər ləhzə yoxdan var” yaradır. Burada əsas məsələ sözdən istifadə etmək bacarığında, az söz ilə böyük fikirlər ifadə etmək məharətindədir. Füzuli özü demişkən:
Gər çox istərsən, Füzuli, izzətin, az et sözü,
Kim çox olmaqdan qalıbdır çox əzizi xar söz.
Biz şairlər çox zaman sözün zəifliyindən şikayət edirik. Bəzən bizə elə gəlir ki, hisslərimiz çox güclü, söz isə çox acizdir. Hisslərimizi ifadə etmək üçün söz tapa bilmirik. Lakin Füzuli heç zaman sözün yoxsulluğundan şikayət etməmişdir, sözə bir neçə məna verməyi bacarmışdır. Söz Füzulinin əlində mum kimidir. O, sözə istədiyi şəkli, istədiyi mənanı verir, ondan istədiyi kimi istifadə edir. Sözün bütün mənalarını, həm məcazi, həm lüğəti mənalarının dəyərini, ağırlıq və yüngüllüyünü, çalarlarını bütün dərinlik və incəliyi ilə qavramışdır. Söz Füzuli ürəyində qaynayır, ürəyin bütün tellərindən keçir, sonra şeirə çevrilir. Bu sözlər yanan şair ürəyinin qanından qida alıb lələ, cəvahirə çevrilir. Buna görə də Füzulinin sözləri kağız üzərində alışıb-yanır. Onlar dörd yüz ildir öz hərarətini itirmir, yanır və bizi də öz alovunda qızdırır.
(1978)
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
Bu gün Azərbaycan Prezidentinin 63 yaşı tamam olur
Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Azərbaycana Qarabağ zəfərini yaşatmış Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin bu gün doğum günüdür, 63 yaşı tamam olur.
Prezidenti İlham Əliyev 1961-ci il dekabr ayının 24-də Bakı şəhərində anadan olub. 1967-1977-ci illərdə orta təhsilini Bakıda alıb, 1977-ci ildə Moskva Dövlət Beynəlxalq Əlaqələr İnstitutuna qəbul olunub, oranı bitirdikdən sonra 1982-ci ildə institutun aspiranturasına daxil olub, 1985-ci ildə dissertasiya müdafiə edərək tarix elmləri namizədi elmi dərəcəsi alıb. 1985-1990-cı illərdə həmin təhsil ocağında müəllim kimi çalışıb. 1991-1994-cü illərdə özəl biznes sahəsində fəaliyyət göstərib, 1994-cü ildən 2003-cü ilin avqust ayınadək Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinin vitse-prezidenti olub. O, iki dəfə - 1995-ci və 2000-ci illərdə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin üzvü olub. 2003-cü ilin oktyabr ayının 15-də Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilib. 2008-ci ildə 2-ci dəfə, 2013-cü ildə 3-cü dəfə, 2018-ci ildə keçirilən növbədənkənar prezident seçkilərində isə dördüncü dəfə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilib.
1997-ci ildən Azərbaycan Milli Olimpiya Komitəsinin prezidentidir. Bu gün onun sayəsində Azərbaycan dünyada idman ölkəsi kimi tanınır. Ölkədə idmanın sürətli inkişafını və onun perspektivlərini genişləndirmək məqsədilə ölkədə 50-dək Olimpiya İdman Kompleksi, həmçinin ixtisaslaşmış idman qurğuları tikilib istifadəyə verilib, mövcud idman obyektləri yenidən qurulub. Ölkə son illər I Avropa Oyunları, IV İslam Həmrəylik Oyunları, 42-ci Şahmat Olimpiyadası, XV Avropa Gənclər Olimpiya Festivalı, “Formula-1 Avropa Qran-Prisi” kimi bir sıra beynəlxalq idman yarışlarına ev sahibliyi edib.
Prezident İlham Əliyevin təşəbbüsü ilə “ASAN xidmət” mərkəzləri yaradılıb, bununla da dövlət orqanlarının fəaliyyətində şəffaflığın artırılması, vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin təkmilləşdirilməsi, daha keyfiyyətli, rahat, yeni üslubda və müasir innovasiyaları tətbiq etməklə həyata keçirilən elektron xidmətlərə keçidin sürətləndirilməsi təmin olunub. Bu mərkəzlərə 2013-2018-ci illər ərzində 24 milyona yaxın müraciət daxil olub, xidmətlərin əhali arasında bəyənilmə əmsalı 100 faizə yaxınlaşıb. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan brendi olan “ASAN xidmət” dünyada böyük maraq doğurub və bu təcrübə bir sıra ölkələr tərəfindən öyrənilir.
Ali Baş Komandan olaraq İlham Əliyev sentyabrın 27-də başlamış və 44 gün davam etmiş İkinci Qarabağ müharibəsini müvəffəqiyyətlə başa vurub, 30 ildən artıq davam edən erməni işğalına son qoyulub, respublikamızın qanuni hüquqları bərpa edilib. Bu müharibə İlham Əliyevin adını tarixin səhifələrinə “İtirilmiş əraziləri geri qaytaran dövlət başçısı” kimi yazıb.
63 yaşını qeyd edəcək Azərbaycan prezidenti “Heydər Əliyev” ordeni (Azərbaycan Respublikası), Beynəlxalq münasibətlər və sülh naminə İhsan Doğramacı mükafatı (Türkiyə), “Rumıniya Ulduzu” ordeni (Rumıniya), “Kral Əbdüləziz” ordeni (Səudiyyə Ərəbistanı Krallığı), “Şərəf” ordeni (Gürcüstan), “Şərəf Legionunun Böyük Xaçı” ordeni (Fransa), Rusiya Pravoslav Kilsəsinin “Prepodobnıy Serqiy Radonejskiy” birinci dərəcəli ordeni, MDB ölkələrinin İdman Təşkilatlarının Beynəlxalq Konfederasiyasının “Şərəf” ordeni, FİLA-nın Şərəf Zalının ən yüksək “İdman Əfsanəsi” ordeni, İtaliyanın “Xidmətlərinə görə” böyük lentlə birlikdə Böyük Xaç Kavaleri ordeni, “Xidmətlərə görə” Böyük Xaç ordeni (Polşa), “I dərəcəli Knyaz Yaroslav Mudrı” ordeni (Ukrayna), “Mübarək əlKəbir” ordeni (Küveyt dövləti), Parlamentin Qızıl medalı (Yunanıstan), Dünya Güləş Birliyinin “Qızıl Orden” ali mükafatı, Beynəlxalq Paralimpiya Komitəsinin ali paralimpiya mükafatı, BMT-nin Əhali Fondunun mükafatı, Avropa Ədalətli Oyunlar Hərəkatının “Şərəf” nişanı və s. ilə təltif olunub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(24.12.2024)
Mədəniyyətimizdən və liderimizdən aldığımız güc
Azərbaycanın qlobal perspektivləri:
mədəniyyətlərarası dialoqdan kosmos texnologiyasına
Əkbər Qoşalı, “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün
Azərbaycan, qədim və zəngin mədəni irsi ilə çağdaş texnologiyaların üzvi birliyini kamil şəkildə təmin edərək, xəlqi, irsi, tarixi gözəllikləri üstün gələcəyə daşıyan unikal ölkədir. Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə yürüdülən strateji təşəbbüs, təklif, ideyalar Azərbaycanın qlobal arenada həm mədəniyyətlər, sivilizasiyalararası dialoq, həm də kosmos texnologiyalarında özünəxas mövqeyini möhkəmləndirib. İlham Əliyevin prezidentliyi dönəmində qazanılan uğurlar, ölkənin həm bölgəsəl, həm də beynəlxalq səviyyədəki mövqeyinin səciyyəsini göstərir - gücümüzə güc qataraq, yeni inkişaf tendensiyaları yaradır. Yəni, bu gedişat təsadüf əsəri olmadığı kimi, tendensiya modunda da qalmayaraq, münasib qanunauyğunluqla davam edir.
30 illik işğal dönəmində - o ağır ortama inad, dayanıb-durmadığımız kimi, Zəfərsonrası da, dayanacaq-duracaq deyildik, təbii. Görüləcək işlərimiz çoxdur amma
nəyi,
nə vaxt,
harada və
necə
edə biləcəyimizi də çox yaxşı bilirik (ƏvəlAllah). Biz, XXI yüzilin çağdaş savaşını aparan ölkə (xalq, dövlət), olaraq, savaşda ləyaqət mədəniyyəti göstərməyin qürur və şərəfini daşıyırıq. Mədəniyyətimizdən və liderimizdən güc alırıq.
Mədəniyyətlərarası dialoq:
Azərbaycanın unikal rolu
Azərbaycan Respublikası İlham Əliyevin prezidentliyi dönəmində, fərqli mədəniyyət və sivilizasiyalar arasında körpü rolu oynamağa davam etdi. Mənəvi-mədəni körpü rolu, yalnız coğrafi amillərlə şərtlənib-şəkillənmir, xalqımızın bu coğrafiyanın imkan və imkansızlıqlarına qazandıra bildiyi yaradıcılıq hadisələri ilə təzahür və təcalla tapır.
Bu xüsusiyyət, ölkəni yalnız öz bölgəsində deyil, həm də qlobal arenada önəmli bir mədəniyyət ocağına çevirir.
• Bakı Humanitar forumları:
Bu forumlar, dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan uzmanları, siyasətçiləri və bilginləri bir araya gətirərək, qlobal fikir alış-verişinin aparıldığı önəmli platformaya çevrilib. Burada mədəniyyətlər, sivilizasiyalararası dialoq, müxtəlif təfəkkürlər və təcrübələrin paylaşılması təşviq, tərənnüm edilir. Azərbaycanın, özəlliklə də Bakı şəhərinin bu müzakirələrdəki mərkəzi rolu, ölkənin beynəlxalq nüfuzunun artmasına təkan verir.
• Şuşa və Naxçıvanın İslam mədəniyyətinin paytaxtları kimi tanınması:
Şuşa və Naxçıvanın İslam mədəniyyətinin paytaxtları olaraq tanınması, Azərbaycanın tarixi və mədəni irsinin qlobal səviyyədə tanınmasına və qorunmasına böyük töhfə verir. Bu, Azərbaycanın fərqli mədəniyyətlər arasında işbirliyi və ortaq çalışmaların inkişafında əsaslı bir töhfəsi oldu. Belə hallarda təsirlər, sözün ən müsbət emosiyası ilə qarşılıqlı faydalı olur.
Ayrıca, ötən illər içində, Şəki, Şuşa - Türk dünyasının, Bakı - İslam dünyasının Mədəniyyət, Gəncə - Avropanın Gənclər paytaxtı olub. Belə statuslar öz-özünə, birdən-birə, təsadüfən qazanılmır və doğrulmur, əlbəttə…
• UNESCO və ISESCO ilə işbirliyi:
Azərbaycanın UNESCO və ISESCO ilə işbirliyi, ümumdünya mədəni irsinin qorunması və təbliği sahəsində ölkənin lider mövqeyini təsdiqləyir (möhkəmləndirir). Azərbaycan, bu qurumlarla konstruktiv bağları inkişaf etdirərək, qlobal mədəniyyət mühitindəki yerini möhkəmləndirir və həmçinin ümumdünya irsinin qorunmasına özəl diqqət yetirir. Bu planda, dövlətimizin müvafiq qurumları ilə birgə, Heydər Əliyev Fondunun danılmaz fəaliyyətlərini də şükranlıq və qədirbilənliklə vurğulayırıq.
Kosmik texnologiyalar və yeniliklər:
Azərbaycanın kosmos sənayesindəki uğurları
Azərbaycan, kosmos sahəsindəki çağdaş uğurları ilə qlobal kosmos ailəsinin nüfuzlu üzvü olaraq tanınır. Kosmos texnologiyalarına yatırımlar, ölkənin təhlükəsizliyini gücləndirmək və iqtisadi inkişafını təmin etmək məqsədilə həyata keçirilir.
• Azerspace peykləri:
Azerspace peykləri, ölkəmizi kosmos sahəsində aparıcı mövqelərə çıxarır. Bu peyklər, telekommunikasiya, təhlükəsizlik və informasiya texnologiyaları sahəində Azərbaycanın qlobal təsirini artırır. Azerspace-1 və Azerspace-2 peykləri, yalnız Azərbaycan üçün deyil, ümumən bölgə üçün də önəm daşıyır.
• Beynəlxalq Astronavtika Konqresi:
Respublikamızın beynəlxalq kosmik təşəbbüslərində aktiv iştirakı, ölkənin dünya çapında kosmos sahəsindəki mövqeyini möhkəmləndirib. Beynəlxalq Astronavtika Konqresi kimi tədbirlərdə Azərbaycanın iştirakı, ölkənin kosmos texnologiyalarına olan ciddi yanaşmasını göstərir və bu sahədəki inkişaf potensialını ortaya qoyur.
• Tədqiqat və innovasiyalar:
Kosmosdan yararlanma, yalnız milli təhlükəsizliyin təmini və iqtisadi inkişafın stimullaşdırılması ilə məhdudlaşmır. Azərbaycan, kosmosdan əldə edilən bilgilərdən yararlanaraq, kənd təsərrüfatı, ekoloji dəyərləndirmə, təbii fəlakətlərin qabaqlanması kimi sahələrdə araşdırmalar aparır. Bu isə ölkənin müxtəlif sahələrdə innovativ yanaşmalarla inkişafını sürətləndirmiş olur.
TEXNOFESin 2021-ci ildə ilk dəfə Türkiyə dışında - Azərbaycanda keçirildiyini də, bu planda vurğulamış olaq.
Texnokultur:
Mədəniyyət və texnologiyanın sintezi
Azərbaycanın çağdaş inkişaf strategiyasının əsas prinsiplərindən biri mədəniyyət və texnologiyanın birləşdirilməsidir. Bu, ölkənin həm mədəniyyətlər, sivilizasiyalararası dialoqda, həm də texnoloji tərəqqidə lider mövqeyini daha da gücləndirir. Texnologiyanın inkişafı ilə mədəniyyətin inteqrasiyası, Azərbaycanın qlobal perspektivdəki mövqeyini daha da möhkəmləndirir və yeni imkanlar yaradır.
• Mədəniyyət və texnologiyanın birləşməsi: Azərbaycan, qədim mədəni irsinə texnoloji yenilikləri inteqrasiya edərək, çağdaş dünyada öz mövqeyini bərpa edir. Bu yanaşma, əlbəttə həm ölkə daxilində, həm də xaricdə böyük bir inkişaf potensialı yaradır. Mədəniyyətin və texnologiyanın inteqrasiyası, bizim qlobal arenada yeni bir inkişaf modelinin öncülü olma iddialarımızı daha da gücləndirir.
Beləliklə,
Azərbaycan, həm mədəni irsi, həm də kosmos texnologiyalarındakı çağdaş uğurları ilə bölgəsəl və qlobal liderlik yolunda inamla irəliləyir. Prezident İlham Əliyevin strateji baxışı, Azərbaycanın çağdaş dünyadakı rolunun bariz örnəyini təcalla etdirir. Bu uğurlar, Azərbaycanın yalnız bugünkü deyil, gələcək inkişafına da güclü təkan verir və ölkənin qlobal təsirini artırmağa davam edir.
İlham Əliyevin irəligörüşlü, qabaqcıl liderliyi xalqımızın, ölkəmizin, coğrafiyamızın ruhunu və üslubunu qoruyaraq, keçmişlə gələcəyin, mədəni irslə yeni çağırışların dərin məzmunda birliyini təmin və təqdim etməkdədir.
Bəli,
Azərbaycanın həm mədəniyyətlərarası dialoq, həm də kosmos texnologiyaları sahəsində əldə etdiyi uğurlar daha üstün gələcək vəd edir. Vədəmiz-vaxtımız, başa çatan və qarşı gələn illərimiz xeyirli-uğurlu olsun!
Yerdə yaratdıqlarımız göy üzünə duamız, alqışımız dəyərindədir!..
DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(23.12.2024)