Super User
İstehsalat planı - Varlanmaq üçün uğur formulu
Əlibala Məhərrəmzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Söhbətimizin ən maraqlı hissəsinə çatırıq.
İstehsalat planı - Bu bölümdə sizin firmada olacaq bütün istehsalat və işçi prosesləri təsvir edilməlidir. Burada siz tutduğunuz binalar, onların yerləşməsi, avadanlıq, personalla bağlı məsələləri nəzərdən keçirməlisiniz. Bundan başqa, bu fəsildə prosesə planlaşdırdığınız subpodratçıların cəlb edilməsinə də diqqət ayrılmalıdır.
İnvestorları həmişə bir sual maraqlandırır: biznes öz məhsulu və ya xidmətinin keyfiyyətinə necə təminat verəcək. Ona görə də siz məhsulun istehsal sisteminin necə təşkil olunduğunu və istehsal prosesləri üzərində nəzarətin necə həyata keçirildiyini qısa şəkildə izah etməlisiniz.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
“Yenə dəli olub könül...” – ZAKİR ATASEVƏRİN ŞEİRLƏRİ
Bu gün “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucuların diqqətinə təqdim etdiyi şerlər şair Zakir Atasevərə məxsusdur. Əslən Qafqaz türkü – azərbaycanlı olan Zakir Atasevər 1958-ci ildə Kesret şəhərində dünyaya gəlib. İnşaat Mühəndisliyini bitirib. İnşaat mühəndisi kimi Türkiyədə çox böyük layihələrə imza atıb. Həyat yoldaşı Məlahət Atasevər də Azərbaycanda doğulub. Həkimdir. Zakir Atasevərin 3 övladı vardır. Övladlarından biri Cahangir Atasevərdir. Cahangir Atasevər bu ilin aprel ayında kosmosa uçacaq. O özü ilə kosmosa Türkiyə və Azərbaycan bayraqlarılnı aparacağını deyir.
Bəli, kosmonavt atası olan Zakir Atasevər bir neçə şer kitabının müəllifidir. Onun şerlərində Azərbaycana böyük sevgi yer alır. Ürək çırpıntılarını çox incə və təzə bir ruhla oxuculara çatdırır.
Zakir Atasevərin şerlərini Azərbaycan dilinə Aida Eyvazlı Göytürk uyğunlaşdırıb.
QARABAĞ DASTANI
(şeir 2020-ci il oktyabrın 22-də Ankarada yazılıb)
Çox öncədən başladı, gizli, xain siyasət,
Türkə tələ qurmaqdır, fikirləri, nəhayət.
Erməninin mayası, fitrətidir xəyanət,
Şər güclərin qurduğu bu oyun pozulacaq,
Qarabağ qurtulmasa, ordular durmayacaq!
Azərbaycan bir qartal, Qarabağ qanadıdır,
Bu qartalın qanadı qırıqdır, yaralıdır.
Bu yarayla yaşanmaz, daha sağalmalıdır,
Qeyrət, əzm, qərarla bu yara sarılacaq,
Qarabağ qurtulmadan, ordular durmayacaq.
Qarabağın işğalı ürəkləri dağladı,
Milyonlarca köçkünü gecə-gündüz ağladı.
Ümidini sarsılmaz inancına bağladı,
Yas tutan analar da sevincdən ağlayacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Ta əzəldən bəllidir erməninin xisləti,
Başqa yol aramayın, qurtarın bu zilləti.
ATƏT, Minsk üçlüyü, şərdir onun xisləti,
Siyasətlə bu işin çözümü olmayacaq,
Qarabağ qurutlmasa, ordular durmayacaq!
Moskvayla danışıb, bizə tələ qurdular,
Xocalını odlayıb, yer üzündən sildilər,
Otuz ilə yaxındır, yalan vədlər verdilər,
Minskin sözlərinə heç kim inanmayacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Azğın düşmən Gəncəyə bomba, raketlər atır,
Ədalətdən xəbərsiz beynəlxalq aləm susur,
Azərbaycan Ordusu bu günlər dastan yazır,
Qarabağ ellərində yenə toy çalınacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Dünya, bu oyunların üstünə pərdə çəkmə,
Erməninin əkdiyi rəzaləti becərmə,
Öldürüb qocamızı, körpəmizi beşikdə,
Bu qudurmuş köpəklər hələ çoxmu hürəcək?
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq.
Haqq yolunda savaşan qəhrəman türk əsgəri,
Düşməni qovmaq üçün addımlayır irəli,
Sənə dualar edir Allahın Peyğəmbəri,
Susmuş minarələrdən əzanlar oxunacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Müzəffər eylə, Ya Rəbb qəhrəman əsgərimi,
Sən mühafizə eylə, subayımı, ərimi,
Göstərmə düşmanıma şəhidimin yerini.
Əziz şəhidlərimin ruhları şad olacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Azadlığın məşəli yanacaq sönməyəcək,
Azərbaycan əsgəri bu yoldan dönməyəcək,
Bir kəs ucalan bayraq, bir daha enməyəcək,
O üç rəngli gözəlim şəstlə dalğalanacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Böyük Turan sevdası idrakıyla dolunca,
Qızıl alma uğrnda ürəyimiz vurunca,
Vətənimi qoruyan igidlər doğulunca,
İstiqlalın ulduzu əbədi parlayacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq!
Zakir deyər Qarabağ - Azərbaycan deməkdir!
Türk Birliyi yolunda müqəddəs bir əməkdir.
“Vətən” demək torpağı candan ötə sevməkdir,
Xankəndiyə bu günlər al bayraq sancılacaq,
Qarabağ qurutlmadan, ordular durmayacaq.
QARA BƏXTİN BƏYAZ OLSUN QARABAĞ!!!
(şeir 2020-ci ilin 10 fevralında yazılıb)
Ta əzəldən Türkün əsil yurdudur
Adı Qara, bəxti qara Qarabağ.
Azadlığa aşıq bir boz qurdumdur,
Adı Qara, bəxti qara Qarabağ!
Xanlıqların qədim yurdu oradır,
Azərbaycan bağrındakı yaradır.
Əsarətin əsl rəngi qaradır,
Adı qara, bəxti qara Qarabağ!
Sərin suyun indi küsgün çağlayır,
Dağ çiçəyin boynun büküb ağlayır,
Bu dərdlərin ürəyimi dağlayır,
Adı Qara, bəxti qara Qarabağ!
Gözəllərin Azərbaycan maralı,
Gözlərinə sürmə çəkər qaralı,
Dağlarında ceyran gəzər yaralı,
Adı Qara, bəxti qara Qarabağ!
Ağbulağın dərələrdə çağlardı,
Xain düşmən yollarımı bağladı,
Odlar yurdu bu taleyə ağladı,
Adı Qara, bəxti qara Qarabağ.
Taleyini dəyişdirmək borc olsun,
Düşmənini etməyim görk olsun.
Yetər artıq, qara bəxtin ağarsın,
Adı Qara, bəxti qara Qarabağ.
Zakir deyər, bir arzum var yetməli,
Dağlarında bozqurdların gəzməli,
Düşmənləri məğlub edib, əzməli
Qara bəxtin bəyaz olsun Qarabağ!
NƏSİMİYƏ NƏZİRƏ
Yenə dəli olub könül, əqlə-əzana sığmazam,
Müqsəddəsə qovuşuram, sözə, fərmana sığmazam.
Yetişdim uca Allaha, qovuşdum gerçək İllaha,
And olsun ki, o İllaha, şəkli imana sığmazam.
Ətim sümüyə bürünüb, tənim insan tək görünüb,
Bu cizgidə görünsəm də, cismi insana sığmazam.
Hökm sürən Dövlət mənim,
Sübhə qalan müddət mənim,
Əzəl mənim, axır mənim,
Mən bu dövrana sığmazam.
Nura yanan pərvanəyəm,
Eşq əlindən divanəyəm,
Bu dünyaya biganəyəm,
Nəfsi məkana sığmazam.
Şəriətim incə yolum, həm insanam, həm də qulam.
Bilinməyir sağım-solum, Kəsri-Cahana sığmazam.
Cahil yetməsə imana, nəfsiylə uyar imama,
Sığınıblar boş limana, mən o limana sığmazam.
Rəsulumdan aldım hitap, Nəbilərə qutsal kitab.
Yorulub düşərəm bitab, sadə İslama sığmazam.
Elm mənim əsil halım, şəkli bilər sadə alim,
Doğru söylər ağlım, dilim, elmə-irfana sığmazam.
Çiçəyin budağı mənim, qırmızısı-alı mənim,
Pətəyində balı mənim, mən bu nişana sığmazam.
Haqq əmriylə doğulmuşam,
Sevgi ilə yoğrulmuşam,
Mən zat ilə bir olmuşam,
Dərgah-Divana sığmazam.
Mənim deyil bu söz, fikir,
Tanrım dedi, etdim zikr,
Haqq sözünü deyən Zakir,
Vallah, kəlama sığmazam.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
QİRAƏT SAATInda “Eşq mələyi”
“Ədəbiyyat və incəsənət”in Qiraət saatı rubrikasında bu gündən etibarən siyasi romanlar müəllifi kimi tanıdığınız Adəm İsmayıl Bakuvinin bu dəfə eşq romanı ilə tanış olacaqsınız.
“Eşq mələyi” sizi bir başqa dünyaya aparacaq. Orada haqq ilə nahaq, yalan ilə həqiqət, namus ilə əxlaqsızlıq mübarizə aparır. Bu sayaq mübarizələrdə ədalət qalib gəlirmi?
Bu sualın cavabını romanı bitirərkən biləcəksiniz.
45-ci hissə
Dubayda gözlənilməz görüş
Ülkər Dubaya ilk baxışda vurulmuşdu. O vaxt Rəşid müəllimlə gələndə bura heyran olmuşdu. İndisə bu heyranlıq bir qədər də artdı.
Düzdür, video və foto çəkməyə əksər yerdə mühafizəçilər əsla imkan vermirdilər, Ülkər gördüklərini çəkib Aylinə göndərməkdə çətinlik çəkirdi, amma bu, Dubayın möhtəşəmliyinə xələl gətirə bilməzdi.
Sürətlə böyüyən, başdan-ayağa tikintilərlə dolan, addımbaşı qaldırıcı kranlar görünən bu məmləkətdə ilk təəssürat oyadan göydələnlər,dənizkənarı uzandıqca-uzanan çoxxətli avtomobil yolları ilə şütüyən ultramüasir avtomobillər, bir də ağ çuxaya bürünən başı əmmaməli insanlar...
Turistləri gəzdirən qırmızı rəngli, alabəzək naxışlı ikimərtəbəli avtobusla gəzintilər, gah havada, gah tunellərdə sürətlə şütüyən metro, içində hətta akvarium olan dünyanın ən böyük alış-veriş mərkəzi – “Dubay mall” boyu başgicəlləndirici alış-veriş, adamın ağlını başından alan Güllər parkının qoxusu, adamı heyrətləndirən, insan gücünün sonsuzluğuna inandıran Bürc Xəlifə yüksəkliyi – hansını deyəsən!..
Naza sağ olsun, onların hansısa ucuzvari hotellərdə yox, məhz “Hilton”hotelində yaşamasını təmin etmişdi, burada qızlar özlərinə bahalı müştəri tutmaqda çətinlik çəkmirdilər, olduqca qısa ətək, həddən artıq açıq dekolte, qabaran ipiri silikonlu döşlər, silikonlu dodaqlar, başda parik, gözdə göy rəngli linza, çox hündür kabluk -- fahişələri digər qadınlardan seçdirən əsas əlamətlər idi. Qızlar ingiliscə danışmağı da öyrənmişdilər, bura yalnız müştəriylə tərcüməçisiz anlaşa bilən qızlar gətirilirdi.
Qızlar işlərini görürdü, Ülkər isə fürsət düşmüşkən Dubayı gəzirdi.
Bura ilk dəfə qızları gətirəndə Ülkər hər tərəfi ağzıaçıq seyr edirdi, təəccüb və heyrətdən qurtula bilmirdi. Xüsusən ticarət evlərində alış-veriş imkanının genişliyi, təklif olunan malların hədsiz çoxluğu gözünü qaraltmışdı. Aylin üçün bir planşet almışdı. Qızının necə sevinməsi onu qanadlandırmışdı. Nazəndə xanıma da “Ayfon” almışdı, əvvəlki telefonunu da o almışdı, amma indi yenisini almaqla qadının müasirliklə vəhdətə girməsini təmin eləmişdi.
Nazanın əvəzləyicisi kimi ikinci gəlişində Dubaya xeyli öyrəşdiyini, alışdığını duymuşdu.
Bu isə üçüncü gəlişiydi, mayın 15-idi. Qızlar yenə iş başındaydılar, Ülkər “Hilton”hotelinin foyesində oturub qəhvə içir, “Vogue” jurnalını vərəqləyirdi.
Qəfildən azərbaycanca danışıq eşidib donub qaldı.
-- Xanım, yanınız boşdur? Əyləşmək olar?
Söhbət təkcə azərbaycanca danışıq eşitməkdən getmirdi, söhbət bu səsin öldürücü dərəcədə məhrəm, doğma olmasından gedirdi, onu ondan alıb çox-çox uzaqlara aparmışdı bu səs, o yerə ki, şırıltıyla axan çayın, pıçıldaşan palıdların qoynunda bir məktəb vardı, o məktəbdə gözəllər gözəli bir qızcığaza yaraşıqlı, qamətli bir oğlan sevgi etirafı edirdi...
Elə bil cərəyan vurdu Ülkəri. Yerindən dik atıldı.
-- Rüfət?! -- deyə necə çığırdısa, hamı dönüb onlara baxdı.
-- Bəli, mənəm, Ülkər.
Sən taleyin işinə bax, illər boyu Bakının küçələrində sərgərdan gözləri Rüfəti hey axtarmış, axtarmışdı, yağlı əppək olub göyə çəkilən, onu bir daha görməyə ümidlərin tam üzüldüyünə əminlik yaradan Rüfət gör bir harada onun rastına çıxmışdı.
Ülkər Rüfəti uzun illərdən sonra görəcəyində həmin görüşü ən müxtəlif formalarda təsəvvüründə canlandırardı. Təzə-təzə bir-birinə sarmaşmaqları, doymadan öpüşməkləri, bir-birinə şirin sözlər demələri səhnələri canlanırdısa da, illər ötdükcə, bu sevginin tarixi qədimləşdikcə əvvəlki səmimiyyət səhnələri silinirdi, Ülkər ona əl açırdısa da, Rüfət kənarlaşırdı, Ülkər söz deyirdi, sual verirdisə də, Rüfət onu cavabsız qoyurdu.
Ülkər hələ onu da düşünürdü ki, Rüfət heç ona salam da verməyəcək təsadüfən qarşılaşanda. Həmin o hədiyyə olunmuş, sonradan əri Madar tərəfindən vəhşicəsinə cırılıb atılmış kitabdakı bir şeir də gəlib fikrində cövlan edirdi. Bu, Bəxtiyar Vahabzadənin “Bir salama dəymədi” şeiri idi.
Bu gün mən səni gördüm,
Salam vermək istədim,
Üzünü yana tutdun.
Söylə, illərdən bəri
Qəlbimizin bir duyub
bir vurduğu illəri
Axı nə tez unutdun?
Beş ildə gözümüzdən axan o qanlı sellər,
Bir salama dəymədi?
Həyəcanla, fərəhlə, qəmlə dolu o illər
Bir salama dəymədi?
Heç üzümə baxmadan yanımdan necə keçdin?
Sən eşqin salamını qorxuyamı dəyişdin?
Yoxsa sən öz əhdinə, ilqarına ağ oldun?
O qədər yaxın ikən, bu qədər uzaq oldun.
Şirin gülüşlərimiz, acı fəğanlarımız
Bir salama dəymədi?
Amma sən bir işə bax. Rüfət özü ona yaxınlaşmış, salam vermişdi. Demək, qorxuları əbəs imiş.
Dubay, “Hilton”hoteli, on yeddi yaşında itirib,otuz bir yaşında tapdığı bir tapıntı...
-- Necəsən? -- deyə soruşdu Rüfət.
Ülkər nəsə demək istədi, amma bu on dörd ildə içinə yığılmış ağrı-acı dil açdı, hönkürtdü onu.
Ağlaya-ağlaya “yaxşıyam” dedi nəhayət. Amma dili belə deyirdi, gözləri deyirdi ki, “sənsiz necə olasıyam ki... Sənsiz yaşamırdım, eləcə nəfəsim gedib-gəlirdi”.
Rüfətin güzəranı əla imiş, Dubayda böyük konsaltinq şirkətinin sahibi imiş, burada da, Bakıda da evi var imiş. Rüfətin uğurlarına sevindi. Ailə həyatı, görən, necə keçirmiş? Yəqin, xoşbəxtlər xoşbəxti arvadı var, böyük, azı Aylin yaşda uşaqları var.
Ülkərin içindən bir paxıllıq, qibtə hissi keçdi. Bir gör valideynləri onu dünyanın ən gözəl, ən ağıllı, ən duyğusal kişisi ilə xoşbəxt olmaqdan məhrum etdilər. Gör nələri itirmişdi Ülkər.
Rüfət ondan həyatı barədə əsla bir şey soruşmadı. Bu, Ülkəri narahat etdi, qorxutdu.
Bəlkə hər şeyi bilir?
“Bəlkə də mən daha onunçün heç bir maraq kəsb etmirəm”, -- deyə düşündü o.
Bu fikirlər beynini əsir etdikcə Rüfətin ailəsi barədə nəsə bilməyi çox istəyirdi, soruşdu.
Rüfət dedi ki, ailəm yoxdur.
Rüfətin hazırda dul kişi olması xəbəri – uğursuz ailə həyatı sürməsi kədərli əhvalat idi, bununla belə, Ülkər içində bir sevinc işartıları hiss etdi. Rüfət ailəlideyildisə, demək, ulduzları barışa bilərdi, qovuşa bilərdilər.
Dərhal da ağlına gələn bu sərsəmləmədən dəhşətə gəldi. O hara, Rüfət hara?! Böyük imkanları olan kübar bir kişi ona – yüzünün altından çıxmış murdar fahişəyə yaxınmı durardı?
Rüfət danışırdı, həvəslə sonrakı taleyindən, işgüzar fəaliyyətindən danışırdı. Necə fərqlənmə ilə İqtisad Universitetini bitirdi, necə magistratura oxudu. Necə biznes fəaliyyəti qurdu. Dubaya necə gəlib çıxdı. Bu azad iqtisadi zonada hansı uğurları qazandı.
Planları böyük idi. Bir neçə iri yerli, habelə yabançı şirkətlərə xidmət göstərirdi onun şirkəti. Onunla işləyən şirkətlər böyük inkişaf əldə edir, mənfəət götürürdülər, o da yüksək faizlər əldə edirdi.
Avtomobil icarəsi üzrə müştərilərin artırılması, kafedə biznes-lançlara daha artıq müştəri cəlb etmək kimi çox xırda işlərdən başlayıb hazırda həm tikinti sektorunda, həm də faydalı qazıntıların idxalı üzrə nəhəng şirkətlərlə işbirliyinə ucalmışdı, hazırda Rüfət iki törəmə şirkət də yaratmışdı.
ARU konsaltinq şirkəti. Gözəl səslənirdi.
Rüfət tələsirdi, onu müşavirə otağında gözləyirdilər, bura – hotelə kiçik bir toplantıya gəlmişdi. Ülkərə nömrəsini verib axşam görüşmək şərti ilə xudahafizləşdi.
Həmin gün əsla özünə gələ bilmədi Ülkər. Dünyada ən çox sevdiyi iki adamdan birini görmüşdü, görüşəcəklərinə bütün ümidlərini öldürüb dəfn etdiyi bir adamı görmüşdü, onun səsini eşitmiş, gözlərinə baxmışdı. Ürəyi qız vaxtı olduğu kimi həyəcandan ayaqları altına düşmək həddinəcən gəlmişdi yenə. Amma onun Rüfəti deyildi bu Rüfət. Aralarında Çin səddi kimi bir sədd var idi, bunu da duymuşdu.
Hotel nömrəsinə qayıtdıqdan sonra bir ara hətta Rüfətə zəng eləməmək keçdi fikrindən. Amma barmaqları qeyri-ixtiyari telefonun düymələrinə uzandı, yenə həmin o doğma səsi eşitdi. Rüfət dedi, hazırlaş, bir saata ardınca gələcəyəm, gedəcəyik Dubayın ən möhtəşəm restoranına.
“White” restoranı, həqiqətən də, möhtəşəm idi, bəmbəyaz zal adına uyğun ağlıqdaydı, qara smokinqli xidməti personal qarşılarına ən ləziz təamları düzürdü, pəncərədən də Fars körfəzi bütün gözəlliyi ilə müdhiş panoram açırdı.
-- Ay Rüfət, qurban sənə, bu qədər yeməyi niyə israf eləyirsən, kim yeyəcək bütün bunları?
-- İkimiz yeyəcəyik. Mən şəxsən çox acam. Sənə də səhər tapşırıldı ki, axşama mədəni doldurma, restorana gedəcəyik.
Ət-toyuq menyüsü, üstəlik dəniz məhsulları menyüsü. Ülkər belə zəngin süfrə əsla görməmişdi. Texas steyki, toyuq şnitseli, ardınca balıq izqarası, hisdə qurudulmuş balıq assortisi və krevetka... Qırmızı kürüsü də yanında. Soyuq qəlyanaltılar o qədər çox idi, saymaqla qurtarmazdı. Bir də mineral suyla Bordo şərabı gətizdirmişdi Rüfət.
Şərabdan qurtumlayır, söhbət edirdilər.
Söhbət uşaqlıq xatirələrindən düşdü, qəfildən Rüfər soruşdu ki, yadındadı, sənə üstü ürək rəsmli açarqabı bağışlamışdım?
Ülkər çıxarıb əl çantasından həmişə özü ilə gəzdirdiyi həmin açarqabını masanın üzərinə qoyanda, həqiqətən də, Rüfətin gözləri doldu. Qəhərləndi Rüfət. Səsindəki qəhəri gizlədə bilmədi:
-- Nə yaxşı qoruyub saxlamısan onu. O vaxt məni yox, başqasını seçəndə elə bilmişdim ki, necə ki, özümü atdın, eləcə də hədiyyəmi atacaqsan.
Ülkər “dayan, dur” dedi.
Dedi, elə deyil axı. Atamla anam...
Rüfət gerisini danışmağa imkan vermədi. Dedi, hamısını bilirəm, kiminlə ailə həyatı qurmağını, qız övladının olmasını, ərinin çıxıb Ukraynaya getməsini, sonra...
Amma “sonra” deyib davamını gətirmədi Rüfət, tez də özünə keçdi, dedi, istəyirəm böyük varidatım olsun, dünyada institutlar yaradım, orada tələbələrə övladların valideynlər yanında hüquqlarının qorunması təlimi keçirilsin, oranı bitirən hər bir müdavim də vəkil kimi uşaqları valideyn diktaturasından qorusun.
Şərabdan qurtumlayır, söhbət edirdilər. İndi Ülkər necə də bu əziz insanı qucaqlayar, öpüşlərə qərq edərdi...
Amma edə bilərdimi? Buna haqqı çatırdımı? Əsla çatmırdı...
İçini isə tərəddüdlər didirdi, birdən Rüfət onun fahişə olduğunu bilərdi...
Ülkərin açarqabı həqiqəti Rüfəti çox tərpətmişdi, açarqabını əlinə götürdü, barmaqları ilə oxşadı, gözləri yaşardı.
Dedi:
-- Şirkətimin abreviaturasını açımmı səninçün? ARU bilirsənmi nə deməkdir?
Ülkərin ağlına heç bir versiya gəlmədi:
-- Nə deməkdir?
-- A Azərbaycandır, R Rüfətdir.
Dedi və pauza etdi.
-- Bəs U?
Ülkər soruşdu.
Cavab xeyli yubanmış gəldi:
-- U isə Ülkərdir.
Ülkər bu dəfə gerçəkdən özünü saxlaya bilmədi. Demək, bütün bu illər sevdiyi insan onu xəyalında yaşadıbmış, hətta onun adını əbədi olaraq üstündə daşımaq barədə qərar da veribmiş. Durub ona sarmaşdı, onu hərarətlə öpüb oxşamağa başladı. Rüfət də biganə qala bilmədi. O da içində illərlə közü qalan atəşini alovlandırdı, o da var qüvvəsi ilə Ülkəri özünə sıxdı.
Restorandakılar bu sevgili cütlərin bu cür qovuşması səhnəsini əl çalaraq alqışlamasaydılar, kim bilir daha neçə müddət bir-birindən qopmayacaqdılar.
Rüfət Ülkərdən haçan Bakıya dönəcəyini soruşdu.
-- Biri gün.
O da Bakıya getmək meylində olduğunu söylədi:
-- Birlikdə dönək. Mən də Bakı üçün darıxmışam. Sonra qayıdacam, vacib kontraktım var. Bir günə həll edib yenidən sənin yanında olacam.
Ülkəri həyəcan boğdu. Bəs qızlar? Amma vəziyyətdən çıxış yolunu da tapdı, qızlarla birgə uçmağı mümkünsüz idi.
-- Onda mən bilet sifariş verim? Sabah da qayıtmaq olar.
-- Sabah daha yaxşı. Sən niyə bilet sifariş verirsən ki?.. Pasportunu ver, bu saat referentim biletlərlə məşğul olsun.
Beləcə, ertəsi gün ikilikdə biznes-klassla Bakıya uçdular. Rüfət onu birbaşa evinə gətirdi. İki gün birlikdə qaldılar, hərəsi bir otaqda yatdı. Ülkər hiss edirdi ki, hisslərini cilovlaya bilmir, durub qonşu otağa keçəcək, Rüfətin yatağına girəcək. Amma dişini dodağına sıxıb bunu etmirdi. Eyni hissləri Rüfət də yaşayırdı.
İki gündən sonra Rüfət yenidən Dubaya uçdu, cəmi bir günlük.
Və təyyarətə minik başlaması ərəfəsində də Ülkərə yazdı ki, mən qayıdan kimi evimin qadını olmağına qərar verəcəksən.
Ülkər əsla hadisələrin bu cür gedişini gözləmirdi.
Əsla gözləmirdi...
Bu ağrılı-acılı həyatında yeganə ümidi qızı ikən, günləri keçmiş acı xatirələrin kabusundan qurtulmaq, ovuc-ovuc ağrıkəsici, antidepressant dərmanlar içmək olduğu halda Rüfətin bu dönüşü hər şeyi kökündən dəyişirdi demək.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
“Sınıq Körpü nağılı” – Zahirə Cabir
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Zahirə Cabirin nağıllarını ardıcıl təqdim etməkdədir. Nağıllar uşaqlar üçün yaradılır. Amma bu nağılları böyüklər də məmnuniyyətlə oxuyurlar və bəyənirlər.
Günlərin bir günündə əyyamı-sabiqdə biri vardı, biri yoxdu. Allahdan başqa heç kəs yoxdu. Bir mahal vardı yer üzündə. Laləli, ceyranlı, turaclı düzləri, yamaclı dağları, durnagözlü bulaqları, marallı, yaşıl meşələri baxanları heyran qoyurdu. İlxı-ilxı atları, sürü-sürü qoyunları saya gəlməzdi onların. Öz halal zəhmətləri ilə əkər, biçər, yaşayardılar. Kimsənin varında, dövlətində gözləri olmazdı bu elin. Dəliqanlı igidləri at belində quş kimi səkər, qılınc oynadardılar. Dəmirçilər kəndi adlanırdı bu mahal. Öz işlərinin mahir ustası olan dəmirçilər qol gücü, zindan və alın təri hesabına düzəltdikləri qılıncları ilə ad çıxarmışdılar.
El yığışıb ağsaçlı bir müdrik insanı özlərinə başçı seçmişdilər. Adına Hacı Bədəl deyirdilər. Dünya dağılsaydı belə onun bir sözünü iki edən olmazdı. Hörməti hörmət, ehtiramı ehtiram idi Hacı Bədəlin. Qan-qada ilə işi olmazdı onun. Çalışardı ki, yıxılana əl tutsun, acın qarnın doydursun. Cavanlara həmişə düz yol göstərərdi. Deyərdi ki, yol çəkin dağlara, ağac əkin, obalara bulaq açın. Nahaq qan axıtmayın, tər axıdın. İşiniz onda uğurlu, yollarınız nurlu, aydın olar,- deyərdi həmişə. Qocalar da, cavanlar da, kəndin ağsaqqalı da, qarasaqqalı da Hacı Bədəl kimi müdrikin sözlərini həmişə sırğa edərdi qulaqlarında. Amma xəbis, paxıl insanlara rast gəlməyəsən. Uzaq diyarlardan bura gələnlərin gözləri götürməzdi bu firavanlığı, bu bolluğu. Həmişə də savaşla bu iş yekunlaşardı, qan tökülərdi, Neçə igid qurban verərdi öz canını el yolunda, yurd yolunda.
Bu kənd vüqarlı dağların qoynunda yerləşirdi. Dağların arasından kükrəyib axan Ağa çayından camaat hər işində istifadə edərdi. Hacı Bədəl bir gün kəndin adamlarını toplayıb dedi, nə vaxtacan biz yadellilərlə vuruşub, öz igid oğullarımızı itirəcəyik. Gəlin, o biri kəndlərlə birləşək, həmrəy olaq və onlara qarşı mübarizə aparaq. Amma bu kəndi o biri kəndlərdən kükrəyən çay ayırırdı. Hacı Bədəl öz xərci hesabına kəndlərin arasındakı Ağa çayı üzərində körpü salmaq üçün camaatı topladı, fikrin bildirdi. Bütün mahal bu işə razılıq verdi. Kəndin camaatı əl- ələ verib körpü saldılar. Körpü kükrəyən, yaz gələndə yerə-göyə sığmayan, hər an kükrəyib daşan dağ çayının üstündə salınır. Heç vaxt ram olmayan, dəlisov dağ çayının üstündə salınan körpü tağbənd formasında, ortasında dayaqlar olmadan tikildi ki, kükrəyib daşan dağ çayı məcrasından çıxanda heç bir şeyi uçurtmadan maneəsiz axsın.
Yadelli tayfa başçısının qızı neçə illər idi ki, Hacı Bədəlin oğlunu sevirdi. Onları bir-birindən yalnız düşmənçilik bağları ayırırdı. Vaxt tapanda meşədə bir ormanda görüşür, öz eşqlərinə sadiq qalacaqlarına and içmişdilər. Qız bir gün oğlan paltarı geyinib, vəfalı qaravaşı ilə körpünü keçib sevgilisi ilə görüşmək istəyir. Çayın üstündə dayanmış cəngavər şübhələnir, onu sorğu- suala tutmaq istəyəndə niqablı pəhləvan qılınca əl atır. Döyüşdə cəngavərin vurduğu qılıncın zərbəsindən körpü iki bölünür, sınır və qız çaya düşür. Qızın başından dəbilqəsi düşür, uzun qara saçları suyun üzündə ilan kimi qıvrılır. Dəlisov çayın hökmdarı qızın gözəlliyi qarşısında ram olur, kükrəmir, qızı sağ-salamat çayın sahilinə çıxarır. Mahalın başçısı Hacı Bədəl bundan xəbər tutur və qıza heç bir xətər toxunmadan öz elinə qaytarmağı əmr edir. Qız and içir ki, məni öz elimə qaytarsaz, özümü həlak edərəm. Bu xəbər qızın atasına çatır. Gözünün ağı-qarası bircə balasından keçə bilmir. Ona görə deyirlər ki, övlad adamı düşmən qapısına da aparar. O, Hacı Bədəlin hüzuruna gəlib, düşmənçilikdən əl çəkdiyi bildirir. Aralarında barışıq olur. Müdrik el atası bir oğluna, sonra qıza baxır, əllərini alnına qoyub xeyli düşünəndən sonra deyir:
- Belə bir gözəl düşmənçilik yox, yalnız sülh yarada bilər.
Bu sözləri eşidən qızın yanaqları lalə kimi qızarır, ala gözlərində yaş damlaları parlayır:
- Hökmdar sağ olsun, mən bu oğlanı sevirəm və söz verirəm ki, ömrümün sonuna qədər ona naxələf çıxmayacağam - deyir.
Müdrik tayfa başçısı öz elini başına yığır, toy tədarükü görmələrini əmr edir. Elə həmin gün toy tədarükü görülür. Yeddi gün, yeddi gecə toy edirlər. Onlar yeyib-içib yerə keçdilər, siz də yeyin, için, xoş gün keçirin.
Sınıq Körpü isə sonradan düzəlsə də elin dilində sınıq körpü kimi qalır. Müdrik insanlar sevən ürəklərin körpülərini tikdilər.
Indi də bu körpü el arasında Sınıq körpü adı ilə məşhurdur. Bu körpü Qubadlının Dəmirçilər kəndindədir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
Şəhidlər barədə şeirlər – Günəş Qocayev
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Coşqun Xəliloğlunun “Şəhidlər barədə şeirlər” silsiləsini təqdim edir. Bu gün Günəş Qocayevə həsr edilmiş şeirlə tanış olacaqsınız.
GÜNƏŞ ƏFQAN OĞLU QOCAYEV
(12.11.1996.-01.11.2020.)
Xaçmaz rayonunun Palçıqoba kəndindən olan, SOCAR-ın “Kompleks qazma işləri” trestinin əməkdaşı Əfqan Qocayevin oğlu, Qarabağın azad edilməsi uğrunda Vətən müharibəsinin şəhidi.
GÜNƏŞ
Dünyaya gəlmişdi o, gözəl Palçıqobada,
Hörmətlə tanınmışdı nəsli eldə-obada,
Sevildi uşaqlıqdan olsa da o, harada,
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
Halallıq öyrənmişdi doğma, isti ocaqda ,
Hər şeyə maraq vardı fərasətli uşaqda.
Xəyalı dolaşırdı Şirvanda, Qarabağda,
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
Neftçi atası kimi sevirdi o, zəhməti,
Məktəbdə əla idi dərslərindən qiyməti.
Dostları arasında vardı, xətir-hörməti,
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
Vaxt gəldi, məqam çatdı, əsgərliyə yollandı,
Necə də bəxtəvərdi, içəndə əsgər andı.
Orduda “Nümunəvi əsgər” adın qazandı,
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
Müharibə başlarkən – dedi- mən də hazıram,
Adımı könüllülər cərgəsinə yazıram.
Öz əlimlədüşmənə dərin quyu qazaram,-
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
Döyüşdü Füzulidə, Cəbrayılda qeyrətlə,
Vuruşdu kafirlərlə sonsuz kinlə, nifrətlə,
Xocavənddə görüşdü mələklərlə cənnətdə,
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
Xalqın qürur yeridir şanlı tarix yazanlar,
Həmişə məğlub olur yollarını azanlar,
Çox nəğmə qoşacaqdır şəninizə ozanlar,
Nur üzlü, şirürəkli, cəsur, qəhrəman Günəş.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
“İrəvan mətbəxindən nümunələr” layihəsində - Əməköməci küküsü
Rubrikanı Könül aparır.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Azərbaycan Milli Kulinariya Assosiasiyası ilə birgə layihəsində sizlərə hər dəfə İrəvan mətbəxindən nümunələr təqdim edirik. Bu nümunələr Azərbaycanın bu sahə üzrə tanınmış mütəxəssisi, əməkdar mədəniyyət işçisi, tarix üzrə fəlsəfə doktoru, kulinar Tahir Əmiraslanovun gərgin əməyi nəticəsində ortaya çıxmışdır.
Bu gün sizlərə Əməköməci küküsünün hazırlanması qaydasını şərh edəcəyik.
ƏRZAQLAR:
§ Əməköməci – 100 rq
§ Təzə göy sarımsaq – 10 qr
§ Mərzə – 1 qr
§ Cəfəri – 15 qr
§ Yumurta – 40 qr
§ Qatıq – 15 qr
§ Kərə yağı – 25 qr
§ Un – 8 qr
§ Zəncəfil – 2 qr
§ Sarıkök – 1 qr
§ Zirinc – 3 qr
§ Duz – 4 qr
§ İstiot – 0,05 qr
Xörək əlavəsi:
§ sarımsaq – 2 qr, qatıq – 50 qr
HAZIRLANMASI:
Göyərtilər təmizlənir, yuyulur, xırda doğranır. Üzərinə yumurta, qatıq, un, duz, istiot, ədvalar, zirinc əlavə olunur. Yaxşı qarışdırılır. Əridilimiş yağa əlavə olunur, eyni qalınlıqda olmaq şərtilə tavaya yayılır. Özünü tutduqdan sonra qızdırılmış sobaya qoyulur, 200°C-də 20-25 dəqiqəyə hazır olur. Süfrəyə qatıqla və ya sarımsaqlı qatıqla verilir. Qatıq olmadıqda üyüdülmüş, isladılmış qurutla da verilə bilər.
Əməköməci meşə və dağ tərəsi sayılır, yazın ilk ayında bitir, dairəvi yarpaqları var. Nadir Mirzə Qacarın “Karnamə” kitabında dinara bənzədilir. Çox da sulu olmayan tərədir, çox yaxşı dadı var, xörəkdə istifadə olunduqda dadı dərhal hiss olunur.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
Gəncə Dövlət Filarmoniyasında yeni layihə: “Muğam gecələri”
Fevralın 28-də Fikrət Əmirov adına Gəncə Dövlət Filarmoniyasında ilk dəfə “Muğam gecələri” adlı layihə həyata keçiriləcək.
Layihə çərçivəsində Xalq artisti Mənsum İbrahimov Gəncədə ilk dəfə solo konsert proqramı ilə çıxış edəcək.
Xanəndəni tarda Xalq artisti Elçin Həşimov, kamançada Əməkdar artist Elnur Əhmədov, nağarada Əməkdar artist Kamran Kərimov müşayiət edəcək.
Biletləri Gəncə Dövlət Filarmoniyasının kassalarından, eləcə də iticket.az saytından əldə etmək olar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
Canlı xəzinə
Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Elm adamları arasında paxıllıq, xəbislik hisləri ilə alışıb yanan alimləri görəndə- “alim olmaq asandır, adam olmaq çətin”- atalar sözünün öz aktuallığını hələ də itirmədiyinin şahidi olursan. Vay o günə ki, bir mövzu haqqında bir neçə alim araşdırma aparsın. Aralarında gizli müharibə başlayır. Necə deyərlər, o, bunu inkar etməyə çalışır, bu da onu. Bu, onu plagiatda suçlayır, o da bunu. Və ortada mənasız mübarizələr başlayır...
Bəzən biz cürbəcür parıltılara aldanıb, yanından ötüb keçdiyimiz xəzinəni görmürük. Sanki yalançı parıltılar gözlərimizi qamaşdırıb kor edir...
Sevindirici haldır ki, XX əsrin əvvəllərində Azərbaycanda dörd-beş alim var idisə, XXI əsrin əvvəllərində artıq bu say minlərlədir. Deməli, ötən yüz ildə çox inkişaf etmişik. Nə qədər gileylənsək də, dərin təfəkkürlü, sahəsinin bilicisi, novator alimlərimiz yetərincədir. Bu gün sizə onlardan biri- Şahlar Göytürk haqqında söhbət açmaq istəyirəm. Əvvəlcə həyat yoluna işıq tutaq...
Şahlar Məmmədov (Göytürk) Yardımlı rayonunun Anzov kəndində anadan olub. Orta təhsilini Anzov kənd tam orta məktəbində alıb. 1997-ci ildə Lənkəran Dövlət Universitetinin(LDU) Filologiya fakültəsini Azərbaycan dili və ədəbiyyatı ixtisasI üzrə fərqlənmə diplomu ilə bitirib. 1997-ci ildə Anzov kənd tam orta məktəbində Azərbaycan dili və ədəbiyyat fənlərindən dərs deyib. 1997-2000-ci illərdə AMEA-nın Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun əyani aspirantı olub. 2004-cü ildə “Azərbaycan dilinin Yardımlı rayonu şivələri” mövzusunda namizədlik dissertasiyasını uğurla müdafiə edərək filologiya elmləri namizədi alimlik dərəcəsinə yiyələnib. 2005-2006-cı illərdə LDU-da, 2008-2011, 2017-2018-ci illərdə BAAU-da Müasir Azərbaycan dili, Azərbaycan ədəbi dil tarixi, dialektologiya, nitq mədəniyyəti, akademik yazı və oxu fənlərindən mühazirələr oxuyub. 2013-2014-cü illərdə “Altun kitab” nəşriyyatının lüğət bölməsində redaktor işləyib. “Azleks” layihəsi çərçivəsində “Azərbaycan dilinin frazeologiya lüğəti”nin tərtibində iştirak edib. 2006 -2019-cu illərdə Dövlət İmtahan Mərkəzinin keçirdiyi qəbul imtahanlarında imtahan rəhbəri olub...
2013-cü ildə elmlər doktorluğu hazırlığı üzrə dissertanturaya qəbul edilib. Doktorluq dissertasiyasının mövzusu isə “Azərbaycan dili dialekt və şivələrinin frazeologiyasınının nəzəri problemləri”dir. 2014-cü ildə Nəsimi adına Dilçilik İnstitutunun Monitorinq şöbəsində aparıcı elmi işçi olub. 2015-ci ildə dosent elmi adı alıb. Fəaliyyətinə görə müxtəlif diplom və fəxri fərmanlara layiq görülüb. Respublika və beynəlxalq miqyaslı elmi konfransların iştirakçısıdır. 2018-ci ildə Orfoqrafiya komissiyası nəzdində yaradılmış İşçi qrupunun katibi olub. 2020-ci ilin oktyabr ayından etibarən Dövlət Dil Komissiyası yanında Monitorinq Mərkəzinin Analitik təhlil və proqramlaşdırma şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışır. Tanınmış dilçi alim çağdaş dilçiliyimizin aktual problemləri ilə bağlı mətbuatda və televiziyalarda ardıcıl çıxışlar edir. Monoqrafiya və 90-dan çox elmi məqalənin müəllifidir. Onlarla kitabın redaktorudur. Gənc yaşlarından bədii yaradıcılıqla da məşğul olur. Ailəlidir. 3 övladı var. Böyük oğlu 2023-cü il sentyabr ayında keçirilmiş antiterror əməliyyatlarında iştirak edib...
Xeyirxah, qayğıkeş, səbirli, sədaqətli və etibarlı adamdır. Məşğul olduğu sahədə çox inadkardır, həmin sahənin ən yaxşısı olanadək yorulmadan çalışır. Onunla rəqabət aparmaq çətindir. Hər kəslə necə davranacağını yaxşı bildiyi üçün bir çoxları ilə asan yola getməyi bacarır. Hisslərindən çox məntiqlə hərəkət etməyi sevən insandır. Bu səbəbdən də nadir hallarda risk edir və hər hansı bir səhvə də yol vermir...
Deyir ki,- “Televiziya dilinin təsir gücü onun kütləviliyində, eləcə də səs, söz və təsvir, görüntü imkanlarına malik olmasındadır. Doğrudur, KİV-də gedən dil proseslərini, o cümlədən tele¬viziyaların dil mənzərəsini çağdaş ədəbi dildən kənarda təsəvvür etmək olmaz. Televiziya çap və elektron mətbuatla müqayisədə dil proseslərini daha qabarıq şəkildə əks etdirir, şifahi nitq meydanı üçün geniş üfüqlər açır. Televiziya cəmiyyətdə gedən proseslərin güzgüsüdür və ic¬timai fikrə təsir imkanları baxımından digər kütləvi informasiya vasitələrindən yüksəkdə dayanır. Bu güzgüdə nəinki ayrı-ayrı sa¬hələrdə baş verən dəyişiklikləri, hətta dil proseslərini aydın şəkil¬də görmək mümkündür. Odur ki, ekrandan səslənən nitq anlaşıq¬lı, ədəbi tələffüz qaydalarına uyğun olmalıdır. Çünki insanlar bir-birlərini daha çox şifahi nit¬qinə və davranışına görə qiymətləndirirlər. Tamaşaçı verilişlərdə çıxış edən qonaqlardan, ekspertlər¬dən, müğənnilərdən, saç ustalarından və s. natiqlik tələb etmir. Önəmli olan normal davranış və mədəni nitqdir.”
Dövlət Dil Komissiyası yanında Monitorinq Mərkəzinin Analitik təhlil və proqramlaşdırma şöbəsinin müdiri kimi, bu gün televiziyalarımızda dilimizlə bağlı gedən proseslər bir alim kimi onu çox narahat edir.
“Biz dilimizə sevgi ilə yola çıxmışıq. Məqsədimiz dilimizin saflığını qorumaq, Azərbaycan dövlət dilinin düzgün tətbiqinə nəzarət etmək, fədakar media nümayəndələri ilə əməkdaşlıq çərçivəsində mediada, reklam daşıyıcılarında və internet resurslarında yol verilən nöqsanları aradan qaldırmaqdır. Odur ki, media nümayəndələri, xüsusən sayt rəhbərləri monitorinqlər zamanı qeydə aldığımız minlərlə dil faktına ciddi yanaşmalı, səhvləri təkrarlamamalıdırlar.
Hədəfimiz nə saytlar, nə də media mənsublarıdır. Dilimizin inkişafında, düzgün tətbiqində peşəkar media nümayəndələrinin rolunu yüksək qiymətləndiririk. Bizim işimiz həm də dildə gedən prosesləri izləmək və əvvəlki nəticələrlə müqayisə etməklə irəliləyişə nail olmaqdır.”- söyləyir.
Başlayacağı iş üzərində uzun müddət düşünərək, hər addımını hesablamağı xoşlayır. Plan və proqram hazırlamağı və nizamlı hərəkət etməyi bacarır. Hazırladığı planın reallaşmasını səbrlə gözləyir. Rahat həyatı sevir. Rahatlıqla yanaşı gözəlliyə də olduqca önəm verir. Pula isə bir vasitə kimi baxır. Puldan və gözəllikdən başqa heyran olduğu daha bir nəsnə- uğurdur. Odur ki, uğurlu insanlarla dostluq etməkdən zövq alır...
Deyir ki,- “Doğrudur, dilin varlığı üçün təhlükə törədən fəsadlar daha çox qrammatik qüsurlarla bağlıdır, çünki dilin mahiyyətini onun qrammatik sistemi müəyyən edir. Leksik pozuntular isə dildə tez-tez baş verən, eyni zamanda, nisbətən asanlıqla aradan qaldırıla bilən hadisədir. Bu baxımdan leksik normanın pozulmasını dil üçün təhlükəli hal hesab etmirlər. Amma nəzərə almaq lazımdır ki, bunlar əslində zəncirvari prosesin halqalarıdır. Leksik norma pozuntuları dilin milli qiyafətini dəyişir, milli həssaslığı azaldır. Dilin ən çox inkişaf etdiyi publisistikada leksik alınmalar daha çoxdur. Bəzi hallarda həmin sözlərə dilimizin İzahlı lüğət¬lərində və Orfoqrafiya lüğətində rast gəlmirik. Bu qəbildən olan sözlər sırasında türk dilinə məxsus leksik vahidlər də vardır. Pub¬lisistikada belə sözlərə qarşılıq tapmaq cəhdləri də müşahidə olu¬nur.”
Yüksək zövqə malikdir. İstədiyini əldə etməyi bacarır. Həyatdan nə istədiyini çox yaxşı bilir. Praktik zəkalı, ciddi adamdır. Mənfi hallardan uzaq olmağı və yalnız gözəl şeylərlə maraqlanmağı xoşlayır. Mənasız mübahisə etməyi sevmir. Ancaq səbrinin sərhəddi aşıldıqda gözlənilməyən sərt reaksiyalar verə bilər. Adətən sakit və mülayim davranışa üstünlük verir. Dostluq onun üçün çox önəmlidir. Kin saxlamayan, bağışlayan və mərhəmətlidir...
Bəli, alim əgər adam olmağı bacarmırsa, onun elmi də şübhəlidir. Əsl alim xəzinədir- dövlətin, xalqın canlı elm xəzinəsi. Haqqında söhbət açdığım filologiya elmləri namizədi, dosent Şahlar Göytürk də bu xalqın canlı xəzinəsidir- qənimət övladlarından biridir...
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
Paşinyansayağı pAKT
Əkbər Qoşalı yazır
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı tanınmış şair, publisist Əkbər Qoşalının siyasi gəlişmələrini diqqətinizə çatdırır. Söhbət Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın Azərbaycanla qarşılıqlı olaraq "Hücum etməmək haqqında Pakt" bağlanması təklifindən gedəcək.
Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan Azərbaycanla qarşılıqlı olaraq "Hücum etməmək haqqında Pakt" təklifini səsləndirib. İlk baxışda həncəri də gözəl səslənir, elə deyilmi? – Təklif keçmiş işğalçıdan və bugünkü “əvəzçıxma” qara “sevda”lısından gəlir, deyir gəlin Sülh danışıqlarını qoyaq bir qırağa, pakt imzalayaq. Əlbəttə, Azərbaycan Xarici İşlər Nazirliyi Paşinyana anındaca və tutarlı cavab verib – bu öz yerində; deyirəm, biz də bir kaç kəlmə deyək.
"Hücum etməmək haqqında Pakt" dedikdə, Ermənistana hərbi-siyasi rəhbərlik etmiş şəxslərin “ideal”ı Qaregin Njdenin əməl ortağı olduğu Hitlerin (ümumən alman faşistlərinin) irəli sürdüyü Sovet-Alman Paktı (“Molotov-Ribbentrop Paktı”) yada düşür. Əlbəttə, biz (Tanrıya şükürlər olsun) keçmiş SSRİ-nin oxşarı olmasaq da, faşist Almaniyasının son illərdəki ən uyğun oxşarı (cırtdan dövlət olsa belə) Ermənistandır. O zaman faşist Almaniyası, bu zaman faşizmdən arınmamış Ermənistan pakt irəli sürür. “Molotov-Ribbentrop Paktı” işləmədi – işğalçı Almaniya üçün bir müddətlik fürsət yaratmış oldu, vəssalam (keçmiş SSRİ-nin, Kremlin dərdinisə o vaxt-bu vaxt biz çəkəsi deyilik, təbii). Məsələ bu ki, XX yüzildə iki dəfə dünyanı qana çalxalamış, nəhayət iki ağır məğlubiyyətdən sonra faşizmdən rəsmən imtina etmiş Almaniya 1939-cu ildə müvafiq pakt irəli sürərkən gizli məram-məqsədə malik idi. Əvəzçıxma şakərli, fürsət qovalayan Ermənistanın da çirkin məqsədləri var. “Molotov-Ribbentrop Paktı”ndan 85 il keçib, amma böyük alman faşizmindən cırtdan Ermənistanın materiyasına keçən faşizm və fürsətçilik ötüb-keçməyib... İrəvanda oturanlar gah Moskvadan, gah Berlindən, gah da Starsburq, Paris qarışıq Fransadan, okeanın o tayından – Vaşinqtondan (Vaşinqtonun deformasiyaya uğramış tərs üzü Tehrandan) və b. mədəd uma-uma, görə-görə girlənmək istəyir...
“Hücum etməmək haqqında Pakt” təklif edən Paktinyan, pardon, Paşinyan, paktdan öncə bir sürü daxili akt icra etməlidir. – Konstitusiyasını, dövlət ideologiyasını (habelə qonşularla münasibətlərə dair gizli məqsədlərini), dərsliklərdən anti-Azərbaycan (anti-Türk) materiallarını çıxartmalı; qondarma “erməni soyqırımı” haqqında məramları köklü surətdə dəyişməli, o cümlədən (terrorçulara qoyulmuş) bütün anti-humanist abidələri sökməlidir;
Ermənistan qeyd-şərtsiz olaraq, 4 minə yaxın azərbaycanlı əsir-girovun taleyinə aydınlıq gətirməlidir;
Ermənistan səhih “mina xəritələri”ni tam şəkildə Azərbaycana təhvil verməlidir;
Ermənistan Naxçıvanın blokadasına son qoymalı, bəlli Üçtərəfli Bəyanata uyğun olaraq “Zəngəzur Dəhlizi”nin açılmasını təmin etməli – ən azından buna uyğun iradə nümayiş etdirməldir;
Ermənistan öz hərbi bölüklərini Kərkidən və Qazaxın 7 kəndindən qeyd-şərtsiz geri çəkmək surətiylə, delimitasiya, demarkasiya müzakirələrinə səmimi hazırlıq nümayiş etdirməlidir;
Ermənistan Qərbi Azərbaycan İcması ilə Tarixi qayıdışa dair danışıqlara hazır olduğunu açıqlamalıdır.
İlla da paktdan söhbət gedəcəksə, o zaman Ermənistan 30 il boyunca Azərbaycana qarşı törətdiyi dövlət cinayətlərini, o cümlədən soyqırım aktlarını etiraf etməyə, Azərbaycana vurduğu ziyana görə təzminat ödəməyə, Azərbaycan dövlətindən, xalqından üzr istəməyə hazır olduğunu nümayiş etdirməlidir.
Özü də, bu vurğuladıqlarımız yalnız Paşinyan hökuməti tərəfindən deyil, bütün aparıcı partiyalar (ən azı parlament partiyaları yaxud Ermənistan Avropa Şurasına üzv olarkən, (hökumətlə yanaşı) müvafiq öhdəliklərə qol çəkmiş partiyalar), habelə böyük vətəndaş cəmiyyəti institutları tərəfindən də qəbul görməlidir.
Yuxarıda sadaladıqlarımız olduqdan sonra pakta nə hacət? – Artıq Böyük Barış Anlaşmasına (Sülh Müqaviləsinə) yollar açılmış olacaq... Belə bir Anlaşma isə ən çox Ermənistana lazımdır. İstəmirlərsə, bizə ya Anlaşma, yaxud Ermənistan adlı dövlətmi lazımdır?.. – Müzəffər Ali Baş Komandanın mübarək sözləri onlarçün yol xəritəsi olmalı: “Endir o bayrağı dirəkdən, bük, qoy cibinə”! Vəssalam!
DÖVLƏTİMİZ ZAVAL GÖRMƏSİN!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)
Tələbə əhvalatları
Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”
1
ELVİZ MÜƏLLİMİN XATİRƏLƏRİNDƏN
Dəqiq yadımdadır, 89-cu il idi. Orta əsrlər tarixindən imtahan götürürdüm. Bir tələbə oğlan o qədər gözəl cavab verdi ki, ona əla yazmaq qərarına gəldim və zaçot kitabçasını istədim. Amma zaçot kitabçası sözü nə illah etdimsə yadıma düşmədi.
-zadı ver…
-nəyi, müəllim?
-şeyi də…
-nəyi axı?
Nəhayət dedim:
-o ki bütün tələbələr ciblərindən çıxarır…
O da qıpqırmızı qızarmış halda cibindən şparqalka çıxartdı…
2.
MQU ƏHVALATI
Fizmatda Şneyderman soyadlı yəhudi professor dərs deyirmiş. Çox elmli pedaqoq imiş, kim elmlə maraqlanırsa əla bilik əldə edirmiş.
Di gəl, Şneydermanın qulağında dinləmə aparatı var imiş və onun ağır eşitməsinə görə dərsdə qışqır-bağır salanlar, hətta söyənlər də az olmurmuş.
Nəhayət, imtahan zamanı yetişəndə Şneyderman içəri girib dinləmə aparatını qulağından çıxararaq deyib:
-Hə, bax indi biletləri götürün.
Tələbələr təəccüblə və qorxu-hürkü ilə bir-birinə baxıblar, biri yavaşcadan deyib ki, bu bizə divan tutacaq.
Şneyderman deyib:
-Tutacam da sözdür?
3.
SUMQAYIT MƏKTƏBİNDƏ
Fizika müəlliməsi var idi, Şahanə xanım. Olduqca sərt, zəhmli biri idi, imtahanda hamını kəsib-tökərdi. Şagirdlərin hamısının ondan zəhləsi gedərdi.
Növbəti imtahanda Nəsibov soyadlı şagird ona bir qızılgül biketi gətirib hədiyyə edəndə müəllimə çox təsirlənir, həyatında iık dəfə idi ki, hansısa şagird onu saya alırdı.
Tez Şahanə xanım qaçır ki, gülü qoymağa bir qap tapsın. On beş dəqiqə bu proses, daha beş dəqiqə qabı su ilə doldurmaq vaxt aparır.
Həmin müddətdə uşaqlardan cəmi birinin ağlına gəlmir ki, cavabları köçürsün. Odur ki, o uşağın adını o gündən Qoyun Xəlil adlandırırlar.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(31.01.2024)