“Euronews” telekanalı Azərbaycan Turizm Bürosu ilə əməkdaşlıq çərçivəsində hazırladığı "Qəbələdə arxeoloji möcüzələr və adrenalin dolu macəra" adlı videoreportaj yayımlayıb.

Dövlət Turizm Agentliyindən AzərTAC-a verilən məlumata görə, reportajda qədim Qafqaz Albaniyasının paytaxtı Qəbələnin Çuxur kəndində aparılmış arxeoloji qazıntılar, tapılan saxsı qablar, təndir, digər tarixi və mədəni irs nümunələrindən bəhs olunur.

Həmçinin milli mətbəx nümunələrinin dadına baxılır, onların hazırlanma qaydası və tarixi haqqında ətraflı məlumat verilir.

Reportaj Qəbələnin təbiət mənzərələrinin nümayişi və turizm istirahət kompleksində kanat gəzintisi ilə davam edir.

Telekanal əməkdaşı turizm istirahət kompleksində yay turizmi üzrə təqdim edilən xidmətlərdən istifadə edərək, təəssüratlarını izləyicilərlə bölüşür.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.08.2024)

Kənan Məmmədli, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

Budur, “Paris-2024" Yay Olimpiya Oyunları başa çatdı, ölkəmizin medal sıralamasındakı yekun mövqeyi bəlli oldu. Bu olimpiadada 7 medal qazanan ölkəmiz Xorvatiya ilə birlikdə 30-31-ci yerləri bölüşdürdü. 

 

Gəlin bir daha medalçılarımızın adlarına diqqət edək. 

Azərbaycan komandasının heyətində cüdoçular Hidayət Heydərov (73 kiloqram) və Zelim Kotsoyev (100 kiloqram) Olimpiya çempionu olublar, taekvondoçu Qaşım Maqomedov (58 kiloqram) və boksçu Alfonso Dominqes (92 kiloqram) gümüş, yunan-Roma güləşçisi Həsrət Cəfərov (67 kiloqram), sərbəst güləşçilər Maqomedxan Maqomedov (97 kiloqram) və Giorgi Meşvildişvili (125 kiloqram) isə bürünc medala sahib çıxdılar. 

Bununla da Azərbaycan medal əyarına görə bundan əvvəlki Tokio olimpiadasındakı nəticəsini yaxşılaşdırdı. İdmançılarımız 2021-ci ildə Yaponiya paytaxtında keçirilmiş yarışda 3 gümüş və 4 bürünc mükafata sahib çıxmış, medal sıralamasında 67-ci olmuşdu. İki dəfədən çox irəliləmək, əlbəttə ki əladır. 

Ümumən, Paris olimpiadasında 15 idman növü üzrə 48 idmançımız iştirak etdi.

Növbəti yay Olimpiya oyunları 2028-ci ildə Los-Ancelesdə keçiriləcək. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.08.2024)

Heyran Zöhrabova, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

"Bizim çətin əsrimizdə ən çətini insan olmaqdır. İstər alim, istər sənətkar ol, istər xəstə baxıcısı fərqi yoxdur. Əgər sən qürurla səslənən insan adına layiq  deyilsənsə heç kimsən"

 

Bu gün daha çox uşaq yazıçısı kimi tanınan nasir, tərcüməçi, ssenarist, əməkdar mədəniyyət işçisi, Prezident təqaüdçüsü Ələviyyə Babayevanın doğum günüdür.

Ələviyyə Babayeva 1921-ci il avqust ayının 12-də Bakıda dünyaya gəlmişdir. Orta məktəbi bitirdikdən sonra Tibb institutuna daxil olmuşdur. 

Lakin, ədəbiyyata olan sevgisi hələ orta məktəb dövründə şeir yazmağa başlayan Ələviyyə Babayevanı üçüncü kursda oxuyarkən Azərbaycan Dövlət univerisitetinin filologiya  fakültəsinə gətirir. 

O, 1951-1973-cü illərdə “Azərbaycan qadını” jurnalında məsul katib, 1973-1985-cı illərdə “Gənclik” nəşriyyatında Müasir ədəbiyyat şöbəsinin müdiri və baş redaktor, bir müddət də Azərbaycan yazıçılar birliyində tərcümə bölməsinin rəhbəri olub.

Ələviyyə xanım ədəbi fəaliyyətə 1936-cı ildə "Ədəbiyyat" qəzetində dərc olunmuş "İki həyat" adlı hekayəsi ilə başlayıb.

 "Mənim müəlliməm" adlı ilk kitabı isə 1950-ci ildə "Uşaqgəncnəşr"də çap olunub. Və bundan sonra onun bir-birinin ardınca "Hekayələr", "Tək ağac", "Kənd yolları", "Payızda", "Yenə bahardı", "Tut ağacı", "Süsən sünbül", "Hörüklər", "Adamlar və talelər", "Hardasan, dost, harda", "Əlvida", "Dəli Sona", "Son döngə" və s.kitabları işıq üzü görüb.

Əsərləri rus, ingilis, türk, bolqar, çin, yapon və başqa dillərə tərcümə olunub və həmin ölkələrin nəşriyyatlarında çapdan çıxıb. 

Ələviyyə Babayeva eyni zamanda uzun illər tərcümə və jurnalistliklə də məşğul olub. Gənc yaşlarından müasir rus və xarici ölkə ədəbiyyatından da tərcümələr edib. L.Tolstoy, İ.Turgenev, A.Çexov, M.Qorki, V.Korolenko, G.Paustovski, A.Qaydar, V.Byankin, V.Astafyev, V.Ponova, Y.Çaruşin, Y.Sotnik, A.Zegeres (alman dilindən) və başqalarının əsərləri onun tərcüməsində kütləvi tirajla çap olunub.

Onun "Adamlar və talelər", "Səni axtarıram" romanları və 1964-cü ildə işıq üzü görən "Kölgə" povesti oxucular tərəfindən xüsusi maraqla qarşılanıb.

1979-cu ildə Azərbaycanın “Əməkdar mədəniyyət işçisi” fəxri adına layiq görülüb. 

Ələviyyə Babayeva 2014-cü il sentyabr ayının 23-də - 93 yaşında vəfat edib. 

Ruhu şad olsun!

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.07.2024)

“Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin cari ilin 9 avqust tarixində Qazaxıstana səfəri və Astanada keçirilmiş Mərkəzi Asiya Dövlət Başçılarının sammitində iştirakı Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ölkələri ilə dostluq və əməkdaşlıq əlaqələrinin daha da dərinləşməsinə və möhkəmlənməsinə xidmət edir. Həmçinin birmənalı olaraq qeyd etmək lazımdır ki, bu tarixi səfər eyni zamanda da istər Cənubi Qafqaz, istərsə də Mərkəzi Asiya regionları üçün mühüm əhəmiyyət kəsb edən hadisədir. Hər zaman öz çıxışlarında dərin məntiqə və danılmaz faktlara əsaslanan dövlət başçımız Astana sammitində etdiyi çıxışında da xüsusi olaraq vurğuladı ki, Mərkəzi Asiya və Azərbaycan artan iqtisadiyyatı, demoqrafiyası və geosiyasi potensialı ilə dünya siyasətində strateji əhəmiyyətə malik olan vahid tarixi-mədəni coğrafi regiondur. Otuz ildən artıqdır ki, ölkələrimiz müstəqil dövlətlər kimi həm ikitərəfli, həm çoxtərəfli formatda fəal şəkildə qarşılıqlı fəaliyyət aparır, bir-birilərinin müstəqilliyini, suverenliyini və ərazi bütövlüyünü dəstəkləyir, iqtisadi əlaqələri fəal şəkildə inkişaf etdirirlər. Hazırda müşahidə olunan regional əməkdaşlığın yeni formatı isə ölkələrimizin və xalqlarımızın daha da yaxınlaşmasına zəmin yaradacaq. Cənab Prezident İlham Əliyev Ötən il Tacikistan Prezidenti Emoməli Rəhmonun dəvəti ilə Düşənbədə keçirilən Sammitdə iştirakını xatırladaraq bildirdi ki, Azərbaycanın bu görüşlərə dəvət olunması ölkələrimiz arasında mövcud dostluq, qardaşlıq münasibətlərindən və inkişaf etməkdə olan əməkdaşlıqdan xəbər verir.”

 

Bu fikirləri “Ədəbiyyat və incəsənət”ə verdiyi açıqlamasında ictimai xadim, politoloq Adəm İsmayıl Bakuvi ifadə edib.

 

Fikirlərini davam etdirən müsahibimiz qeyd edib ki, son vaxtlar planetimizin hər yerində gedən ziddiyyətli proseslər ciddi narahtlıq doğurur və ölkələrdən birgə əməkdaşlıq, birlikdə hərəkət etməyi və ümumi səylər göstərməyi tələb edir: “Məhz bu baxımdan Ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin son iki il ərzində Mərkəzi Asiya, o cümlədən regionun türkdilli ölkələrinə ardıcıl səfərləri və həmin dövlətlərin başçılarının Azərbaycana səfərləri xüsusi önəm kəsb edir. Dövlətimizin başçısı öz çıxışında bir daha belə bir vacib məqamı diqqət mərkəzinə gətirdi ki, Ermənistanın işğalından azad edilmiş ərazilərimizin, Qarabağın bərpasına Mərkəzi Asiya ölkələri tərəfindən verilən dəstək qardaşlıq münasibətlərimizin mühüm təzahürlərindən biridir. Məlumdur ki, hazırda Qarabağ və Şərqi Zəngəzurda genişmiqyaslı bərpa işləri aparılır və keçmiş məcburi köçkünlərin öz doğma yurdlarına qayıdışı davam edir. Ötən il Füzuli şəhərində Özbəkistanın hədiyyəsi olan Mirzə Uluqbəy adına orta məktəbin, bu il isə Qazaxıstanın hədiyyəsi olan Kurmanqazı adına Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzinin açılışı olub. Həmçinin bu il Ağdam rayonunda Qırğızıstanın hədiyyəsi olan orta məktəb binasının təməlqoyma mərasimi keçirilib. Cənab Prezident bu qardaşlıq dəstəyinə görə Özbəkistan, Qazaxıstan və Qırğızıstan prezidentlərinə bir daha öz təşəkkürünü bildirdi. Dövlət başçımız öz çıxışında bunu da qeyd etdi ki, bu gün bütün dünyada artan təhdid və çağırışlar ölkələrimiz arasında müdafiə və təhlükəsizlik sahəsində əməkdaşlığın daha da gücləndirilməsini tələb edir. Bu xüsusda, ötən ay Qazaxıstanda keçirilmiş və Azərbaycanın da iştirak etdiyi “Birləşdik-2024” beynəlxalq əməliyyat-taktiki komanda-qərargah təlimi xüsusi önəm kəsb edir.”

 

Daha sonra politoloq A.İ.Bakuvi qeyd edib ki, Azərbaycanın Mərkəzi Asiya ölkələri ilə iqtisadi əlaqələrinin əsasında ilk növbədə Vətən müharibəsindən sonra ölkəmizin nəqliyyat-logistika imkanlarının genişlənməsi faktı durur: “Azərbaycan hazırda Şərqlə Qərb arasında mühüm nəqliyyat qovşağına çevrilib. Təsadüfi deyil ki, bu gün Mərkəzi Asiya ölkələrindən Avropaya gedən ən qısa və təhlükəsiz tranzit daşımalar da məhz ölkəmizin ərazisindən həyata keçirilir. Dövlətimizin başçısının uzaqgörən siyasətinin nəticəsi olaraq Azərbaycanda müasir nəqliyyat-logistika infrastrukturu yaradılıb və ölkəmiz beynəlxalq nəqliyyat şəbəkələrinə inteqrasiya olunub. Azərbaycan reallaşdırdığı nəhəng infrastruktur layihələri ilə Avropa ilə Asiya arasında ən təhlükəsiz və iqtisadi cəhətdən sərfəli nəqliyyat qovşağına və tranzit mərkəzinə çevrilməkdədir. Təsadüfi deyil ki, cənab Prezident öz çıxışında Azərbaycan ilə Mərkəzi Asiya ölkələri arasında qarşılıqlı fəaliyyətin mühüm istiqamətlərindən biri kimi məhz nəqliyyat-tranzit sahəsində əməkdaşlığı qeyd etdi. Diqqətə çatdırıldı ki, Bakı-Tbilisi-Qars dəmir yolunun yükaşırma qabiliyyətinin 1 milyon tondan 5 milyon tonadək artırılması, Ələt Beynəlxalq Ticarət Limanının illik ötürücülük qabiliyyətinin 15 milyon tondan 25 milyon tonadək artırılması istiqamətində görülmüş işlər, Xəzər dənizində Azərbaycanın ticarət donanması üçün yeni gəmilərin sifariş edilməsi, eləcə də Mərkəzi Asiya ölkələrində infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi Orta Dəhlizin praktiki cəhətdən önəmini daha da artırır. Bu gün Qazaxıstan, Qırğızıstan və Özbəkistan ilə fəal şəkildə investisiya layihələri həyata keçirilir və artıq Azərbaycan-Qazaxıstan, Azərbaycan-Qırğızıstan və Azərbaycan-Özbəkistan birgə investisiya fondları yaradılıb. Bütün bunlar belə deməyə əsas verir ki, bun gün Azərbaycan ilə Mərkəzi Asiya ölkələri arasında münasibətlərin daha da dərinləşdirilməsi və möhkəmləndirilməsi məqsədilə bütün istiqamətlər üzrə uğurlu addımlar atılır” – deyə, Adəm İsmayıl Bakuvi fikirlərini tamamlayıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.08.2024)

Görkəmli qazax şairi və maarifçisi Abay Kunanbayulının 179 illiyinin qeyd olunması ilə əlaqədar Bakıda Qazaxıstanın Azərbaycandakı Səfirliyinin, Türk Mədəniyyəti və İrsi Fondunun, Azərbaycanın yaradıcı ziyalıların, abayşünasların və yazıçıların, habelə Azərbaycanın ali təhsil müəssisələrində təhsil alan qazaxıstanlı tələbələrin iştirakı ilə xatirə tədbiri keçirilib.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qazaxıstanın ölkəmizdəki səfirliyindən aldığı məlumata görə, tədbirin əvvəlində iştirakçılar şairin adını daşıyan küçədə yerləşən xatirə lövhəsi önünə gül qoyaraq, onun xatirəsini yad ediblər.

Qazaxıstanın Azərbaycandakı Səfirliyinin müşaviri Yedil Mırzaxanov öz salamlama nitqində qonaqları Abay Günü münasibətilə təbrik edərək, onun dəyərli yaradıcılığın gələcək nəsillər üçün əvəzsiz əhəmiyyət daşıdığını və qazax xalqının mənəvi zənginliyini təşkil etdiyini qeyd edib. Diplomat, Abayın əsərlərinin Azərbaycan dilinə tərcümə edilməsi ilə bağlı uzunmüddətli fəaliyyətlərinə, bütün Türk dünyası və dünya ədəbiyyatı üçün sərvət sayılan onun irsinə nümayiş etdirdikləri hörmətə və sevgiyə görə abayşünaslara təşəkkürünü bildirib.

Öz növbəsində, Azərbaycanın yaradıcı ziyalılar və abayşünaslar Abayın həyatı və yaradıcılıq yolu haqqında söz açdılar və onun şəxsiyyətinin və əsərlərinin bütün dünyada hörmətlə qarşılandığını vurğulayıblar.

Tədbir qazaxıstanlı və azərbaycanlı gəncləri tərəfindən Abayın "Közimnin karası" və "May tüni" kimi məşhur əsərlərinin ifası ilə tamamlanıb.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(12.08.2024)

 

Aysel Fikrət, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının mətbuat katibi - “Ədəbiyyat və incəsənət” üçün

 

Bu gün Azərbaycan Milli Konservatoriyasının professoru, xalq artisti, prezident təqaüdçüsü, gözəl tarzən Möhlət Müslümovun 70 yaşı tamam olur.

 

Azərbaycan milli mədəni sərvətimiz olan gözəl milli alətimiz tar musiqi alətinin əsrarəngiz ifaçıları ilə həmişə zəngin olub . Möhlət Müslümov da bu silsilədən olan gözəl sənətkarlarımızın davamçısıdir, dövrümüzün ən gözəl musiqicilərindən biridir. Onun ifasını dinləyən hər kəs musiqinin ecazkar dərinliyində özünü itirir və uzun müddət xoş təəsuratdan oyana bilmir.

Tar ifaçısı, Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti Möhlət Müslümov Azərbaycan  Milli Konservatoriyasının professorudur. Azərbaycan Dövlət Televiziya və Radio Verilişləri Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin Ə.Bakıxanov adına Xalq Çalğı Alətləri ansamblının bədii rəhbəri olmaqla yanaşı Azərbaycanın istedadlı, vətənsevər, musiqi sənətinin inkişafında çox xidmətləri olan bir sənətkardır.

Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru Xalq Artisti Siyavuş Kəriminin Milli Musiqinin  təhsilinin inkişafı naminə gördüyü bir çox müqəddəs missiyalarından ən başlıcası bu cür gözəl sənətkarlarımızı bu təhsil ocağına dəvət etməsidir.

Bəli, Möhlət Müslüov kimi sənətkarların timsalında Azərbaycan Milli Konservatoriyası Musiqi məbədinə çevrildi . Hamının can atdığı öz musiqi savadını püxtələşdirmək üçün seçim etdiyi universitetlərdən biri oldu. Xalq artisti Möhlət Müslümov da bu ocağın bir hissəsi, gərəkli sənətkarlarımızdan biridir.

Möhlət Müslümov Azərbaycan musiqisini uzun illər boyu böyük məharət və ustalıqla dünyada təmsil edib. Azərbaycan Musiqisini  və mənfur düşmənlərimizin mənimsəmək xülyaları olan tar Milli alətimizi bütün dünyaya Azərbaycan musiqi əsərləri ilə tanıdan və sevdirən bir sənətkardır. Onun beynəlxalq festivallarda, müsabiqələrdə çıxışları və yetirmələrinin çıxışları da hər birimizə məlumdur. Türkiyə, Rusiya, Fransa, ABŞ, Kanada, İngiltərə, İtaliya, Şotlandiya, Belçika, Macarıstan, Tailand, İsrail, Hindistan, Tunis, Mərakeş, Polşa, Ruminiya, Qətər, İordaniya, Nikaraqua, Kosta-Rika şəhərlərində Azərbaycan musiqisinin təbliği ilə yanaşı olaraq  xarici ölkələrdə iyirmidən çox kompakt diski buraxılmışdır. 

Möhlət Müslümov 2000-ci ildə Əməkdar artist, 2005-ci ildə Xalq artisti fəxri adlarına layiq görülmüş, 2006-ci ildən Prezident mükafatçısı, 2009-cu ildən Azərbaycan Respublikasının Prezidentinin fərdi Təqaüdçüsüdür.

Uzun və gözəl sənət yolu keçmiş sənətkar Möhlət Müslümovun həyat yoluna nəzər salsaq onun sənət üçün  son dərəcə fədakar olduğunun şahidi oluruq.

Üzeyir Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasının Xalq Çalğı Alətləri şöbəsini tar ixtisası üzrə bitirdikdən sonra 

1975-ci ildən Səid Rüstəmov adına Xalq Çalğı Alətləri orkestrində solist, 1988-ci ildən M.Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında Cabbar Qaryağdıoğlu adına muğam üçlüyünün solisti, 1988-ci ildən Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasında müəllim, baş müəllim vəzifələrində işləmişdir. Hal-hazırda Azərbaycan Milli Konservatoriyasının Muğam kafedrasının Professorudur . Bütün fəaliyyəti dövründə Azərbaycan  Milli Musiqisinin inkişafına həsr etmiş sənətkarımız bu gün 70-nə qədəm qoyur. Gözəl tarzən Möhlət Müslümovun ifalarının sədaları altında bu yazını bitirirəm. Onun Fikrət Əmirovun "Lay -Lay" musiqi əsərinin ifasının sehrində yazıram. Möhlət Müslümovu ifasında "Bayatı Şirazı", "Zabul Segahı" dinlərkən musiqimizin ruhu və bu ruhu bizə məharətlə çatdıran Möhlət Müslümovla yalnız fəxr etmək olur, qürur duymaq olur. Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru və sənət qaynayan kollektivi adından sənətkarı təbrik edirik. Ona bundan sonra da Azərbaycan musiqisini dünyada təbliğində, tədrisində davam etməyi, gözəl ruh, gümrahlıq diləyirik.

Bundan əminəm ki, Azərbaycan Milli musiqisinin dəyərli daşıyıcısı olan, sənətkar oğlu olan Möhlət Müslümovun 70 illik yubileyi hər bir zaman sənətkarlara dəyər verən dövlətimiz tərəfindən təntənəli qeyd olunacaq. Möhlət Müslümov həm gözəl ailə başçısı, gözəl dost və həmkardır. Möhlət müəllim xatirələrinin birində dünyaya dil açdıqda belə musiqi ilə olduğunu vurğulayıb. Onun dediklərindən sevimli tar alətinə necə sonsuz bir məhəbbəti olduğunu görürürk .

İlk öncə Azərbaycan Milli Konservatoriyasının  professoru olan ailə üzvümüz, xalq artisti Möhlət Müslümovu təbrik etməyi özümüzə borc bildik.

Xalq Artisti Möhlət Müslümov Xalqına,torpağına,dövlətinə,mədəniyyətinə, bağlı bir sənətkardır.Öz üzərində çalışaraq,hər gün gözəl zərgər məharətiylə bu sənəti ucaldan bir sənətkar musiqiçidir.

Onun müsahibəsində dediyi kimi 70 yaş bu mübarək və xoşbəxt günlərimizə təsadüf edən Möhlət müəllim Şuşada görüşüb gözəl yubleyinizi birgə qeyd edək.

Azərbaycan Musiqi tarixində sizin təkcə Çahangir Çahangirovun “Ana” əsərinin ifası ilə tarixin yaddaşına həkk olunmağınız var, gözəl sənətkarımız. Təbriklərimizi qəbul edin.

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(09.08.2024)

Hörmətli “Ədəbiyyat və incəsənət”. 

Mən Kazımzadə Nərmin Yaşar qızı 1999-cü ildə Lənkəran rayon Liman şəhərində anadan olmuşam. 

2016-cı ildə Teymur Zamanov adına Lənkəran şəhər Ürgə kənd məktəbini, 2021-ci ildə Lənkəran Dövlət Universitetini bitirmişəm. 

Bədii Yaradıcılığa on üç yaşında başlamışam. " O,sənmisən ?" şeiri ilk poetik qələm məhsulumdur.

Şeirlərim və hekayələrim müntəzəm olaraq dövri mətubada və ədəbiyyat portallarında yayımlanıb. 

2021-ci ildə Xəzan Jurnalında "Tənha göyərçin" hekayəm, 2022- ci ildə Yeni Uğur Antologiyasında şeirlərim, 2024-cü ildə isə “Şəfəq” jurnalında" Hisslərimlə mübarizə" adlı hekayəm dərc edilib. Eyni zamanda kulis.az, cənublu.az və s. saytlarda şeir və hekayələrim yerləşdirilib. 2021-ci ildə ilk uğurum  "İkinci şans" adlı hekayələr və esselər kitabının müəllifi olmağımdır.

İstərdim ki, “32 həftəlik möcüzə...” adlı 

 

 

 

Yay fəsilinin iyun ayına qədəm qoymuşduq. İstilərə rəğmən həyat eşqi, yaşamaq sevdası davam edirdi. Hələ bətnində canından, qanından bir parça daşıyırsansa. Dünyaya göz açmasa belə varlığını hiss etmən "Analıq hissini" yaşamağa heç bir maneə törətmir. Bəlkə də çoxları körpəni qucağına almadan o ülvi hissin nə olduğunu dərk etmiyib. Yaşamadan anlamaq olmur axı.. 

Biz onunla bətnimdə olarkən dostlaşmışdıq. Xəzanı yola salaraq, yaz fəslinə yelkən açmışdıq. Çiçəklənən ruhuma ümid dolu bir çıraq idi. Gəlişini düşündükcə üzdə gülüş, qəlbdə kəpənəklər dövrə vururdu. O mənim səbrimin ən məsum meyvəsi idi.. Çünki səbirli olmağı onunla birlikdə dadmışdım. Hər səbrin sonu gözəl olmalı deyilmi ? 

Bilmirəm... 

Bəlkə də illərlə beyin hüceyrələrimizə o deyimi həkk etmişdik. Neçə ki, uşaq olanda “hər nağılın sonu gözəl bitəcək” düşüncəsi ilə böyümüşdük. Nağıllar balaca qəhrəmanların inanmaq istədiyi bir yuxu idi. Görəsən o yuxudan oyanmaq zamanı hələ gəlməmişdi? Nə vaxtacan nənə-babalarımız xəyali dünyalarına bizləri şərik edəcəkdi? 

Ömür yolunu yaşadıqca, büdrədikcə dərk etməyi öyrənirsən. Gəzdiyin səkillər səni aldatmağa çalışsa da yaralarınla birlikdə savaşmağı özünə borc bilirsən. Çünki sən buna məcbursan. Məğrur duruşunla həyatda qalib gəlməyi bacarmalısan.

Mən sevgi tumurcuqları ilə cücərən bir möcüzəyə inanmışdım. Həftələr keçə-keçə böyüməyə başladı. Keçən vaxt ərzində ruhum uşaqlaşdı. Birlikdə böyüməyi arzulamışdım. Ona aldığım ilk hədiyyə mavi rəngli, üzərində naxışlı ağ rəngdən ibarət ayaqqabı idi. Sən demə ayaqqabının da düşər-düşməzi olarmış. Ax bizim hər şeyi düzgün bilən böyüklərimiz.

Onların inandığı inanclara inanmağı seçmədim. Öz doğru bildiyim yol mənim inancım idi. 

Beləcə geyimlər almağa qərar verdim,

ilk geyimini Əli dayısı almışdı. Hər bir detayına o qədər fikir verdim ki, hər şeyin yaxşısını seçmək istəyirdim. İlk həyəcan, ilk yaşanan duyğular fərqli olur axı...  

Gündüzləri hey danışar, Yaşar babana bənzə deyə əzizləyər, gecələri isə sonu gözəl bitən nağıllar oxuyaraq yuxuya dalardıq.  

Xoşbəxtlik nədir deyə soruşsalar, kiçik bir səfərdən ibarətdir deyərdim. Çünki hər birimiz qəlbimizə məlhəm olan möcüzənin gəlməsini gözləyirdik. Amma o gələn möcüzə hər şeyi yarımcıq qoydu. Ömür yolumun ən çətin dönəmi idi. Yaşamayacağını bilə-bilə dünyaya gəlməsinə izin verirsən. Bircə ağlaması ilə köz olur ümidlər. Qucaqlamaq, bağrına basmaq istəyirsən. Çəkdiyin ağrı, əzab bir anlıq, göz qrpımında yox olur. Üzünü belə görməyə qoymadan, uzaq düşür səndən. İkicə saat ana qoxusundan uzaq qalaraq əbədi yumur gözlərini. Səsi hələ də qulaqlarımda laylay çalırmış kimi ağlayır. 

Ağ bənizli, qara saçlı, boylu buxunlu körpə quzum. Sən qaysağ bağlamayan yaramsan mənim. 

207-ci palata rəqəmləri gördüyüm zaman, yaşadığım stress, ürəyimin yanğısını hiss edirəm. Hər kəs övladının gəlişinə  sevinərkən, bağrına basarkən, əsil tənhalığı, itirmək qorxusunu dadan bir qadın vardı o otaqda. Dörd divar o qədər yadlaşmışdı ki, susqunluğu ilə ahımı almışdı. Bəzən göz yaşları dodaqlardan süzülüb, ovuclarımda qonaq olurdu. 

Ən ağrıma gedən, ən nifrət etdiyim sual "Sənin uşağın necədir" və cavabında “öldü” 

kəlməsini işlətmək o qədər əzabvericidir ki.

Taleyin oyunumu,

Allahın qismətimi bilmədim. Ürəyimin yanğısı, közərmiş yaram, torpaq payım, körpə quzum, böyüməyən balam, canımın canı, sənin varlığını hər zaman hiss edəcəyik. Tez getdin torpaqda böyüyənim, səbirli ol, səbirli ol ki ata, anana qovuşasan. Bir gün ikimiz də sənin qonağın olacayıq. Gülüşün ilə bağrına bas bizi, Uğurum. 

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(09.08.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ədəbiyyat qəzeti” ilə birgə ƏDƏBİYYATIMIZI SEVDİRƏK layihəsində bu gün sizlərə şair İsmayıl Mərcanlı İmanzadənin şeirləri təqdim edilir. 

 

 

Zəfərin mübarək, Vətən!

 

Allah cəmi şəhidlərimizə 

rəhmət eləsin!

 

Xoş günlərdən soraq verir

Axşamın-səhərin, Vətən!

Düşmənlərə göz dağıdır

Hər təzə Zəfərin, Vətən!

İgid-ərən oğulların

Tapdayıb bəndi-bərəni,

Bir həmləylə sevindirdi

Xocalını, Əsgəranı,

Xocavəndi, Ağdərəni...

"Dəmir Yumruq"dan güc aldı

Qatlanmaz qanadın-qolun!

Qırdın paslı qıfılını

Xankəndiyə gedən yolun!

Qarşında tab gətirmədi

Zülmə sipər olan "barı".

Diz çöküb, aman dilədi

Səndən harsın dığaları...

Başın sağ olsun... yenə də

Haqq yolunda cəngə çıxıb,

Candan keçənlərin də var!

Qanlı şəhid köynəyiylə

Ulu Tanrı Dərgahına

Vaxtsız köçənlərin də var...

Qalibiyyət simvoludur

Üçrəngli bayrağın sənin!

Bütövləşən sərhədlərin

Sabahkı növrağın sənin!..

Türkün-türkə can borcu var,

Nə yalqızsan, nə tək, Vətən!

Hünərindən soraq verən

Zəfərin mübarək, Vətən!

 

 

Deyəsən, zalımın 

axırı varmış...

 

Zəmanə elə hey öz gərdişində,

Bəxtimiz kiminsə qanlı dişində.

Sonu görünməyən müşkül işin də,

Hardasa bir gizli "cığırı" varmış!

 

Dünya toy-bayrammış ağıldan kəmə,

Sızlaya-sızlaya öyrəşdik qəmə...

Üzünü görəndə bildik ... heç demə,

Dərdin də yüngülü, ağırı varmış!

 

Yalana züy tutar məddah gədələr,

Məzlumu susdurar qorxunc hədələr...

Deyəsən, yanılıb müdrik dədələr,

"Xəmir yeyən"in də fağırı varmış!

 

Haqq öz yerin tapır, ya tez, ya da gec,

Səmtini dəyişən deyil ağır köç...

Yəqin ki, bu qədər üzülməzdik heç

Bilsəydik zalımın axırı varmış!..

Yaşda nə günah var axı

 

Böhtanın tez çıxır boyu,

Nə çoxmuş iblisin tayı...

Kəsək bulandırır suyu,

Daşda nə günah var axı?!

 

Yamanlıq duranda üzə

Dərd qənim kəsilir bizə.

Dildi kül üfürən gözə,

Başda nə günah var axı?!

 

Qəlb ömrün acısın dadan,

Yamanca fəndgirmiş nadan...

Gözdür adamı aldadan,

Qaşda nə günah var axı?!

 

Haqsızlıq səbri daşdıran,

Yalan söz göz qamaşdıran...

Ağılmış başı çaşdıran,

Yaşda nə günah var axı?!

 

 

Hələ görüləsi 

xeyli işim var

 

Hər günüm, hər anım səsli-soraqlı,

Ömür "gündəliyim" min bir varaqlı.

Doğma elim-obam Arazqıraqlı,

Nə iti xəncərəm, nə paslı sancaq,       

Öz xəttim, öz imzam, öz yerişim var.

Yolumu kəsənlər olsa da, ancaq -

Hələ görüləsi xeyli işim var!

 

Hərdən yanıb-sönən işıq deyiləm,

Sazı qırıq telli aşıq deyiləm,

Yanılıb aldanan uşaq deyiləm,

Niyə daldalanım hardasa axı?!

Nə gizli sifətim, nə keçmişim var...

Gəzib-dolaşsam da, aranı-dağı -

Hələ görüləsi xeyli işim var!

 

Əzəldən halına heç yanmasam da,

Sözdü dilimdəki ən şirin tam da...  

Ürəyim çırpınır yazı masamda,

Heç zaman "ütülü" olmayıb yolum,

Həm sərt bir yoxuşum, həm enişim var.

Niyə ömrün-günün cəngində qalım?! - 

Hələ görüləsi xeyli işim var!

 

Paxılım, bədxahım, yamanım olub,

Səbrimə, "dur!" deyən amanım olub,

Bir tikə sonuncu gümanım olub.

Üstümdən qarayel keçsə də belə,

Yaxşı ki dözümüm, ağlım-huşum var.

Hələ dönməliyəm doğma bir elə -

Hələ görüləsi xeyli işim var!

 

 

Qalmışam

 

Əlimi uzatdım, çatmadı göyə,

Niyə hər düz kəlmə acıdır, niyə?

Düzlərin yanında durmuşam deyə,

Özüm də həmişə düzdə qalmışam.

 

Mən elə əzəldən bir az utancaq,

Dilim nə tikandı, nə paslı sancaq.

Arabir işartım sönsə də, ancaq

Yaxşı ki bir qalam közdə qalmışam.

 

Bəxtimi səsləyib, tutmadım dilə,

Saflıqdan süzüldüm hey gilə-gilə...

Səsim uzaqlara çatmasa belə,

Özüm-öz gücümlə üzdə qalmışam.

 

Nadan yaxınıma gələ bilməyib,

Bir kimsə dərdimdən ölə bilməyib.

Yamanlıq rəddimi silə bilməyib,

Üstünü toz basmış izdə qalmışam.

 

İstəyə möhtacdır çay da, dəniz də,

Həyat eşqi varsa, bükülməz diz də.

Adımı çəksəniz, çəkməsəniz də,

Onsuz da kəlmədə, sözdə qalmışam.

 

 

Səni niyə sevim ki?!

 

Aramızda dikələn sədləri sən qırmadın,

Həsrətinlə sızladım, gəlib ovundurmadın.

Heç verdiyin sözə də sonda yaxın durmadın -

Səni niyə arayım, səni necə sevim ki?!

 

Ayrılıq aramızdan yel kimi keçdi-getdi,

Bir uğursuz sevgi də səmtini seçdi, getdi.

Yanıb-yaxılıb dedim, bu da bir köçdü, getdi -

Ərşə qalxdı harayım, səni necə sevim ki?!

 

İllər keçdi... anladım ilk eşqim lal-utancaq,

Tapdanmış gümanlarım paslanmış iynə, sancaq...

Unuda bilməsəm də ülvi eşqimi, ancaq -

Uçub könül sarayım... səni necə sevim ki?!

Çəkil pəncərədən, qız...

 

Köksün torpaq, eşqin dən,

Hələ yolun duman-çən.

Bəs, könlünü hər yetən

Vərəqləyir nədən, qız?

 

Qismətini ara-gəz,

Sevgi deyil ki həvəs...

Qəlbdə iz sala bilməz

Qəfil gəlib-gedən, qız!

 

Aldansan şirin dilə

Yanıb dönərsən külə.

Qoy, eşqin bir az hələ

Boylansın zirvədən, qız!

 

Gözlə, ağlın çaşmasın,

Könlün yersiz daşmasın.

Gözlərin qamaşmasın,

Çəkil pəncərədən, qız!..

 

 

Adam olmaq çətinmiş...

 

Hər yetən indi özün

Hamıdan üstün sanır.

Nə vicdan dilə gəlir,

Nə üz-üzdən utanır...

 

Dil yanılıb, çaşanda

Doğru sözdən qan çıxır.

Yamanlıq başa keçir,

Qəlb sızlayır, can çıxır!

 

Yaxşılıq düşmür yada,

Qaçır hər şeyin dadı.

Qulaqlara çatmayır

Yerin, göyün fəryadı!

 

Maraqlar toqquşanda

Tapdalanır duz-çörək.

Kasıb, anan ölməsin,

Di, dərdə tablaş, görək?!

 

Qohum-qardaş, dost-tanış

Yadlaşır asta-asta.

Adam olmaq çətinmiş

Vallah, bu basabasda!..

 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(09.08.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

 

SUAL

Kəpənək qanadlarımla,

Çəkdim dünyanın yükünü.

Payıza qatdım ömrümü,

İndi də yarpaq tökümü. 

(Təranə Turan Rəhimli)

 

Təranə xanım, ömrünün yazı qışa dönən, yaz ömründə saralan, qönçə solan ümidini itirib qışa təslim olan "obrazlara" nə söyləyərdiniz?  O cümlələr "Günəşə ümid və sevgi" yaradardı.

 

CAVAB

Mən bir tək mütləq tanıyıram - Allah. Qalan nə varsa, müvəqqətidir, keçicidir. Kədər, qəm, ümidsizlik, dərd... bunlar hamısı keçicidir, əbədi deyil. İnsanın ümidləri daim solmağa davam edə bilməz. Qış da daimi deyil axı. Ümid itmir, ölmür. Ümid itəndə insan son nəfəsini vermiş olur. Gələn dərdin belə başını sığallamağı öyrənmək lazımdı, çünki ömrümüzdə o da qonaqdı. Həmin obrazlara "Bütün gücünüzlə inanın, sabaha möhkəm inanın" deyərdim.

 

Ədəbiyyat və incəsənət”

(09.08.2024)