Super User
“Gəl birlikdə yanaq…”
“Ədəbiyyat və incəsənət” “Oxucularımızın yaradıcılığı” rubrikasında Səbinə Yusifin “Gəl birlikdə yanaq” essesini oxucularına təqdim edir.
- Bilirsən mən necəyəm?
- Necəsən?
-Dalğaların sahilə atdığı balıq kimi çırpınıram.
- Niyə? Nə olub?
- Səbəbsiz.
- Bilirsən, Vurğun babamız nə deyib? Deyib ki, "Səbəbsiz deyildir həyatda nə qan,
Nə ölüm, nə sevda, nə dağda duman.
Bütün fəlakəti yaradır insan,
Mən bu həqiqəti səndən öyrəndim".
- Hə, demək belə. Deyirsən, səbəbsiz deyil çırpınmağım. Həqiqəti bilmək istəyirsən?
- Bəli.
- Səbəbi sənsən.
*
- Nədən qovuşması mümkün olmayan bir sevgi üçün əziyyət çəkməliyik?
- Hansı iş ki, asanlıqla alınır, orda Eşq yoxdur. Eşq olan nə varsa sıldırımlı yollardan keçir. Əziyyət olur, iztirab olur, göz yaşı olur. Fikirlərin bir-birinə qənim kəsildiyi anlar olur. Yunis İmrəni yada sal:
"Mən yürürüm yana-yana,
Eşq boyadı məni qana,
Nə aqiləm, nə divana,
Gəl gör məni eşq neylədi!"
- Onsuz olmazmı?
- Yanmasan həqiqi Eşqi tapa bilməzsən.
- Onda gəl birlikdə yanaq!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Teatr direktorunun vəzifəsinə xitam verilmə səbəbi açıqlandı
Lənkəran Dövlət Dram Teatrının direktoru Tofiq Heydərovun vəzifəsinə xitam verilib.
Teatrın direktor müavini İntiqam Hacılı direktor vəzifəsini müvəqqəti olaraq icra edir. Hazırda teatrda təhvil-təslim işləri aparılır.
İntiqam Hacılı isə bildirib ki, Lənkəran teatrında hazırda aparılan təhvil-təslim prosesi indiyə kimi bu formada aparılmayıb.
“Belə bir təhvil-təslim prosesi indiyə kimi bizim teatrda aparılmayıb. Yəni nə varsa, hər bir şeyin hesabatını aparırıq. Tofiq Heydərov əvvəl bu prosesi bir az ləngitdi, ona görə proses yanvarın 28-dən başladı. Bir neçə günə, yəqin ki, bitər”.
Mədəniyyət Nazirliyi Lənkəran Dövlət Dram Teatrının direktorunun işdən çıxarılması məsələsinə aydınlıq gətirib.
Bu barədə APA-nın sorğusuna cavab olaraq bildirilib ki, Tofiq Heydərov Nazirliyin müvafiq əmri ilə dövlət büdcəsindən maliyyələşən müəssisələrdə çalışmanın yaş həddinə çatması ilə əlaqədar olaraq əmək müqaviləsinə xitam verilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Parisdə Azərbaycanın tanınmış skripkaçısının konserti keçirilib
Fransanın paytaxtı Parisdə Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının (ADA) toplantısı və Azərbaycanın tanınmış skripkaçısı, bəstəkar və dirijor Anar İbrahimovun konserti keçirilib.
“Ədəbiyyat və incəsənət” “Report”a istinadən xəbər verir ki, Azərbaycan Respublikasının Fransadakı səfirliyinin dəstəyi və Fransada Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən tədbirdə ölkəmizin Fransadakı səfiri Leyla Abdullayeva, Türkiyənin Fransadakı səfiri Ali Onaner, Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının (ADA) vitse-prezidenti, UNESCO-nun xoşməramlı səfiri Hedva Ser, ADA-nın fəxri prezidenti Jan Fransua Mansel, incəsənət xadimləri, yerli jurnalistlər və digər şəxslər iştirak ediblər.
Tədbiri ADA-nın baş katibi Mirvari Fətəliyeva açaraq Assosiasiyanın 2022-ci ildə həyata keçirdiyi layihələr və 2023-cü ildə nəzərdə tutulmuş layıhələr haqqında məruzə edib.
Leyla Abdullayeva Fransanın Azərbaycandakı ilk səfiri Jan Perən tərəfindən yaradılmış, hazırda sabiq deputat Jerom Lamberin rəhbərliyi altında fəaliyyət göstərən Asossiyasoyanın fəaliyyətinin dəyərləndirdiyini bildirib.
Səfir hər iki ölkə arasında körpü rolu oynayan, ADA nın Azərbaycanın tarixininin, mədəniyyətinin fransız ictimaiyyətinə çatdırılmasında gördüyü işlərin əhəmiyyətini vurğulayıb. L.Abdullayeva xüsusilə ADA üzvlərinə Azərbaycan xalqının çətin anlarında dəstəyini əsirgəmədikləri üçün təşəkkürünü bildirib.
ADA-nın idarə heyətinin üzvü Jerom Begən Asossiasiyanın üzvlərinə son dövrlər Azərbaycanda baş verən siyasi və ictimai vəziyyət haqda, qurumun fəaliyyətinin genişləndirməsi məqsədi ilə 2023 cü ildə Azərbaycanın zəngin mədəniyyətini tanıtmaq üçün Fransanın müxtəlif regionları ilə sıx əlaqələr qurulması barədə danışıb.
Azərbaycanlı skipkaçı Azərbaycanın dahi bəstəkarı Qara Qarayevin, Tamara İbrahimovanın, dünya bəstəkarlarından Edvard Edqar, Antonyo Vivaldinin və eləcə də Azərbaycanın mədəniyyət beşiyi Şuşaya həsr etdiyi əsərini ifa edib. Anar İbrahimovu pianoda Anastasiya Avdejeva Bramo müşayiət edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Azərbaycanlı gənc Beynəlxalq Gənc Aşpazlar Olimpiadasının qalibi olub
Hindistanda Beynəlxalq Hotel İdarəetmə İnstitutunun təşkilatçılığı ilə “Beynəlxalq Gənc Aşpazlar Olimpiadası 2023” (Young Chef Olympiad 2023) başa çatıb.
“Ədəbiyyat və incəsənət” AzərTAC-a istinadən xəbər verir ki, 9-cu dəfə keçirilən yarışda 53 ölkənin gənc aşpazları mükafat uğrunda mübarizə aparıblar.
Olimpiada iştirakçıları ilkin mərhələdə qruplara bölünərək Hindistanın müxtəlif şəhərlərində mübarizə aparıb. Ən uğurlu 10-luq siyahısına düşən komandalar Kəlkütə şəhərində final mərhələsində yarışıblar. Dünyaca tanınmış kulinarların və aşpazların, o cümlədən alman, fransız mütəxəssislərin daxil olduğu münsiflər heyətinin qərarına əsasən Azərbaycanı təmsil edən gənc aşpaz Emil Zeynalzadə nüfuzlu yarışın qalibi olub. İkinci yeri Tailand, üçüncü yeri isə Hindistan aşpazı tutub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Uğur qazanmaq üçün lazım olan 15 keyfiyyət - Milli kök və dini mənsubiyyətə bağlılıq
Professor Əlibala Məhərrəmzadə “Ev tapşırığı: Uğur düsturunu tapacağıq” layihəsini sizlərə təqdim edir
Əslində, uğur formulası ümumi olduğu qədər də spesifikdir, yəni bir xalq üçün lazım olan uğur qazanmaq keyfiyyətləri başqa bir xalq üçün aparıcı olmaya da bilər. Məsələn, Azərbaycanda (ümumən Şərqdə) uğur formulasında mental qayda-qanunlara, davranış tərzinə istinadı, möhkəm ailə faktorunun, nümunəvi tərbiyənin rolunun hegemonluğunu, milli kökə və dini mənsubiyyətə bağlılıq faktorunu spesifikliyə aid edə bilərik.
Mən öz şəxsi təcrübəm, eləcə də illərdir ki, davam edən müşahidələrim nəticəsində uğurun qazanılmasında aşağıdakı parametrləri xüsusi olaraq qabardardım:
Milli kök və dini mənsubiyyətə bağlılıq.
Hər bir fərd öz milli kökünə bağlanmalıdır, dininə hörmət etməlidir. Min illər boyu gələn adət-ənənələr, davranış qayda-qanunları, atalar sözləri, məsəllər və digər folklor nümunələri, oyunlar və ayinlər birləşərək fərdin milli xarakterini formalaşdırır.
Milli kökə bağlı insan öz qabında olan insandır, başqa qabda isə insan heç vaxt özünü rahat hiss eləyə bilməz.
Milli kökü, dini olmayanın istinad nöqtəsi olmaz. İnsan nə qədər kosmopolit olsa belə yenə milli xarakterini qorumalı, nə qədər ateist olsa belə yenə xalqının dini inanclarına hörmət etməlidir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02. 2023)
“Heydər Əliyev İli” çərçivəsində Dənizkənarı Milli Parkda konsert proqramı təşkil olunub
“Heydər Əliyev İli” çərçivəsində Dənizkənarı Milli Parkda konsert proqramı təşkil olunub. Bu barədə Yeni Azərbaycan Partiyasının saytında məlumat verilir.
Qeyd olunur ki, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2019-cu il 22 iyul tarixli Sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Narkotik vasitələrin, psixotrop maddələrin və onların prekursorlarının qanunsuz dövriyyəsinə və narkomanlığa qarşı mübarizəyə dair 2019-2024-cü illər üçün Dövlət Proqramı”nın icrası ilə əlaqədar Yeni Azərbaycan Partiyası Mərkəzi Aparatının, “Azərbaycan Televiziyası və Radio Verilişləri” Qapalı Səhmdar Cəmiyyətinin və Narkomanlığa və Narkotik Vasitələrin Qanunsuz Dövriyyəsinə Qarşı Mübarizə üzrə Dövlət Komissiyasının daimi fəaliyyət göstərən İşçi Qrupunun 2023-cü il üçün birgə Tədbirlər Planı çərçivəsində bir sıra idman növü üzrə yarışların, mədəni-kütləvi konsert proqramlarının təşkili nəzərdə tutulur.
Tədbirlər Planına uyğun olaraq, fevralın 5-də Dənizkənarı Milli Parkda konsert proqramı keçirilib. “Heydər Əliyev İli” çərçivəsində təşkil olunan konsert proqramında tanınmış gənc ifaçılar çıxış ediblər.
Konsert proqramının təşkil olunmasında məqsəd yeniyetmə və gənclər arasında milli-mənəvi dəyərləri təbliğ etmək, sağlam və narkomaniyadan uzaq gəncliyin formalaşmasına töhfə verməkdir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
“Gəl ikimiz də payızı sevək: mən gedən quşları, sən qayıdan yağışları...”
Sərvinaz Sərvərin şeirləri
Sərvinaz Sərvər Qubanın 1-ci Nügədi kəndində doğulub. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin filologiya fakültəsini bitirib. Rayonun Amsar kənd tam orta məktəbində müəllim işləyir.
Sərvinaz hələ orta məktəb illərindən yaradıcılığa başlamış, ilk şeir nümunələrini Qubada fəaliyyət göstərən “Ay işığı” ədəbi məclisinin məşğələlərində, ədəbi görüşlərdə və digər tədbirlərdə oxumuş, uğurlu ədəbi gələcəyi barədə xoş təsəvvür yarada bilmişdir.
Hazırda müəllifin istər dövri mətbuat səhifələrində, istərsə də sosial şəbəkələrdə dərc olunan şeirləri maraqla qarşılanır, əsərləri barədə müsbət fikir və rəylər yazılır.
Çağdaş poeziyamızın bədii duyum yükü və fəlsəfi düşüncə tərzi Sərvinaz Sərvərin “Bu axşam yaşadım çiçəklər üçün” adlı kitabında toplanmış şeirlərinin də ana xəttini təşkil edir, müəllifin mövzu rəngarəngliyi və müşahidə qabiliyyəti güclüdür, fikirlərini sadə dildə və obrazlı şəkildə ifadə edə bilir.
Mən Sərvinaz Sərvərin istedadına bələdəm, özünəməxsus bir qələm ustası kimi gələcəkdə daha böyük əsərlər yaradacağına və ciddi ədəbi uğurlar qazanacağına əminəm.
Bu fikirlərlə də onun yeni şeirlərini “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının oxucularına təqdim edirəm.
Ramiz Qusarçaylı
***
Dar küçə
Torpağın rəngi qaçıb
Torpağın ətri qaçıb
Bu torpaq nə vaxtsa çiçək açıb
Bu dar küçədə
Gündən-günə böyüyür
Bu dar küçənin daşları
Cılızlaşır get-gedə
Burda insan başları
Bu dar küçənin daşları
Günəşə eynəksiz baxır
Adamları eynək taxır
Nə kiçilmək istəmirəm
Nə daşlaşmaq
Bu dar küçəni
tez keçim gərək..
***
Qarışqa yuvasıdır dünya
Kimi gözü boyda
Kimi ürəyi boyda
görür bu dünyanı.
Çaxnaşır quru başlar
Quru çörəklər altında
Yerdə əzilir qardaşlar
Göydə mələklər altında..
***
Üstümə yağır sevgin
Havadan ağır sevgin
Çiynimdə daşıyıram
Eşqinlə yaşayıram
Yağış yağmır
Payız yağır, sevgilim
Zümzüməsi bayatılı bəstədi
Bu payızda qəlbim yanır, sevgilim
Üzü qısa ürəyimiz istidir.
***
Ağlayan əhvalımın üstündən
Zərli-zibalı paltar geyinib
Gözlərimə son baharın
Yağış döymüş rəngini
keçirib getdim..
Torpağın üstündə əl-əlvan çiçəklər
Torpağın altında yavaş-yavaş quruyan köklər
Çiçəklər gözəldi ...
Elə həyat da...!
***
Sevgim
Mən səni qışda sevirəm
Hər tərəf bəyaz olanda
Quşların səsi unutdurur
Səni mənə
Yaz olanda
Qara nöqtələrdi göy üzündəki quşlar
Mən quşları sevirəm sənsiz olanda
Uçub gedəndə unudur quşlar məni,
Köçüb gedəndə unudacam səni
Bilirəm, baharı sevirsən
Gedənlər qayıdır deyə.
Mən heç vaxt gəlməyəcəm,
Gəl ikimiz də payızı sevək,
Mən gedən quşları
Sən, qayıdan yağışları
***
Səndən oxuyur
Budaqdan quşlar
Hardan bildim?
Mənə baxıb oxuyurdular
***
Yağışdan sonra
Günəş daha aydın görünür
Ağlamaq istəyirəm
Aydınlanmaq üçün
***
Təzə yazın təzə gülü
Bu yaz güllərdən yazacam
Güllərin qırışındakı
Keçən illərdən yazacam
Bu yazıya pozu yoxdu
Bu torpaq göyərdər bizi
Bu yazda üzə çıxmayan
Hər birlərdən yazacağam
Bir-bir bitib tükənmişik
Birdən birə yüklənmişik
Tənhalıqla təklənmişik
Bitən sirlərdən yazacam
Yozub üstündən yazmışam
Çatıb qəlbimə azmışam
Bu yaz bir yazı yazmışam
Payızda yer qazacağam
***
Qəribə sevinir torpaq
Yamyaşıl otlar
Qəribə sevinir otlar
Çiçək-çiçək
Qəribə ağlayır güllər
Ləçək-ləçək tökülərək
Nəfəs addım-addım sökülərək
Qorxu bulağında həsrət
Ürək-ürək
Həyat isə nəfəs-nəfəs
Bu da son tək-tək
***
Döyüb gecənin qapısın
Qaranı sağdım gözümə
Rəngli bir gecə yaratdım
Elə gecənin özündən
Zülməti çırpsın üzümə
Çağırmışam küləkləri
Görməməkçün rəngi solmuş
Gözüyaşlı çiçəkləri
Ovutmaqçun çiçəkləri
Gözlərdəki sevinc azdır
Ürəyimə gecə gələn
Bilirsən neçənci yazdır?
***
Buludlar həsrətin əkir torpağa
Güllərin gözündə çiçəkləməkçün
Ayın görüşünə gəlmir ulduzlar
Buludun üstündə iməkləməçün.
Bilməyir qarşıda bahar gələcək
Fikirlər cisminə atlan deyəcək
Köhnəlib köhlənin nal ayaqları
Gözləyir dəmirçi, nalbənd gələcək
Ayın səhərində gecə yarısı....
***
Gözümün qabağında töküldü
Pəncərənin qabağındakı
Armud ağacının yarpaqları
Gözümün qabağında ağardı
Anamın saçları
Gözümün qabağında böyüdü
Uşaqlığım
Gözümün qabağında qocalır
dünya
***
Uzaqda qızaran ulduzun
ürəyi yanır
Neçə gündür ki ancaq
Mavi dənizə boylanır..
***
Su üstündə əksimlə
Ulduzlar bir yerdədir
Kölgəm suda ulduz dərir
Ulduzlar sudan göyərir
Bu gecə ulduzlar yaman sərindi
Bu gecə göylərə içim göynədi.
***
Gül əkmə mən gələn yola
Bəlkə, yolumuz ayrıdı
Kükrəyən şy daşan deyil
Həmin yollar dolaylıdı.
Gül əkmə mən gələn yola
Bəlkə, mən heç gəlmədim
Ətri qəlbini dələcək
Gül məni gətirməyəcək
Güllər açacaq, solacaq
Güllər gözə ilişəcək,
Təklik yadına düşəcək.
Elə baxma güllərə ,
elə bilərsən ki mənəm?
Bəlkə, mən heç gəlmədim
Nahaq gül əkmə yollara
***
Qulaq asdığım bir
Vətən mahnısında
Bizi tapdım
Mən dağına, daşına
Qurban fədai əsgər
Sən bu əsgərin
Qanı bahasına ucalan VƏTƏN.
***
Başını bağlayan dağlar
Bu qarlar nə vaxt əriyər
Başında ağlayan qarlar
Əriyib sənə gəlirəm
Çatsam oğluna –qızına
Çox olub çalsam azına
Kül olub dönsəm tozuna
Vətən, yazına gəlirəm.
***
Ucalıb göylərə dəyir
Göyləri yerlərə əyər
Adama lap gəl-gəl deyir
Nə gözəl görünür dünya..
***
Ağ-qaraya yaraşmayır
Qaranı ağa qatmayın
Qara donlu gecələrdən
Çıxaq sabaha, yatmayın
Rəng-rəng soyunur çiçəklər
Tağ-tağ quruyur çiçəklər
Bizdən soyuyub çiçəklər
Sizdə qınağa tutmayın
İki mənfi bir müsbətdi
İki insan bir qismətdi
Hər sevgidə bir həsrətdi
Onsuz axrı müsibətdi
Gedib qabağa çatmayın
Öpüb gözün üstdə qoyun
Sözü qırağa atmayın
***
Keçirdim gecəni gözümə
O da xumarlanıb yatdı
Yuxular onu oxşatdı
Gecə isə gözlərimi
Sonsuz qaranlığa atdı
Bu qaranlıq solğun baxır
Bu qaralar məni sıxır
Bəlkə elə buna görə
Hər kəs gözlərini yumur
Lal gecənin gözlərinə
Məndən başqa heç kəs baxmır
***
Asandı gülmək, asandı
Sevinci gülmək asandı
Gümüş qatıb şüşələrə
Özünü görmək asandı
Yaşamağa indi nə var
Ritmi tutub oynayasan
Başı ağ örpəkli anam
Hansımıza ağlayasan
Nə var düzü deməməyə
Vətənini sevməməyə
Yığıb çantaya özünü
Qürbətdə ölmək asandı
Keçən keçmir gələn gəlmir
Gələn bundan yaxşı gəlmir
Yaxşı adam olmaq olar
Amma asan başa gəlmir.
***
Dünya beş gün deyil qardaş
Gözündən böyüyür dünya
Sətir-sətir, fəsil-fəsil
İllərə bölünür dünya
Qan rəngi də qırmızıdı
Can rəngi də qırmızıdı
Yalan rəngi qırmızıdı
Rənginə bürünür dünya
Kiçildib bizi itirir
Ürək-ürək dərd bitirir
Vətən –vətən sədd çəkilib
Tinlərə bölünür dünya
Cin –cin yığıb talanları
Dərsdən ibrət alanları
Tez unudub olanları
Sirlərə bölünür dünya
Keçib bir-bir əməlindən
Heç bilmirsən əvvəlindən
Hörüb səni öz əlində
Millərə bölünür dünya
***
Xəyallarda yaşamaqdan
bezmişəm
Xəyalları yaşamağa ..
Gücüm çatmır
***
Kədərinə oyna naz ilə
Hər not üstdə göz yaşı
Fərqli həyəcanın həzin
zümzüməsi
Qəm dolu dön
Dönə-dönə
Ürəyinin səsini az elə
***
Səsizlik yerləri doldurub gedir
Qatarın yolçusu, yalnızca mənəm
Fikirlər sözləri yoldurub gedir
Suzuduqca danışan yalnızca mənəm
Ətəyi yaşıldır zirvəsi qarlı
Əlimdə şatmayır dağlar başına
Söhbəti yaxındır səs isə uzaq
Duyğular şatmayır ömür yaşına
Sözlərimdə ayın kölgəsindədir
Pəncərə dalından axtarma işıq
Qatarım fikirlər ölkəsindədir
Qaranlıq səhrada tapmazsan işıq
Qurumur
Uşağa biz öyrədirik ağlamağı
Böyüyür hələ də yaşı qurumur
Nə quru göyərib çiçək bitirir
Alışmır, közərmir, yaşı qurumur
Bu ağac yellənir qəm havasına
Bu ağac yellənir quş yuvasına
Bu ağac bənzəmir öz babasına
Yarpağı tökülüb yaşı qurumur
Şəkəri şərbəti tamı başqadı
Hərənin öz evi damı başqadı
Dünya başdan-başa bir tamaşadı
Ürəklər isinib daşı qurumur
***
İki sözdən yarandı dünya
Sonsuzluğun “kaf-hun”u
Biri sənsən biri mənəm
Qiyamətdi bunun sonu
İki sözdü gözlədiyim
Məndəmi sevirəm onu
Gündüz sənin, gecə mənim
Qaradı gecənin donu
Ümid yeri şumlamışam
Aydın səhərlər əkəcəm
Səhərlərin günəşindən
Körpə gülüşlər çəkəcəm
***
Sənin daşımağın bura qədərmiş
Bu ömrə indi mən gün daşıyıram
Bu torpaq ağacın son nəfəsidi
Yavaşca bir sarı ün daşıyıram
Biri sünbül ömrünü dən-dən bitirir
Bir duman ömrünü sis, çən bitirir
Bu dünya gündə bir ümid itirir
Bir ümid işığı şam yaşayıram
Güllərin şehində çən yaşayıram
Bu bahar göyərə tən yaşayıram
Özümü bitirib sən yaşayıram
Yenə dünya böyda qəm yaşayıram
Bu bahar torpağın qara yazıdı
Bu dünya özünə çox tamarzıdı
Bu torpaq dözümü hara qazıdı
Harda basdıracaq səbr yazımı
***
Yenə işıq yandırmışam
İşığı tutub gedirəm
Bir işığa şam olmuşam
Özümü udub gedirəm
Yolumu əzbər tutmuşam,
Allahu Əkbər tutmuşam,
Qələmi rəhbər tutmuşam,
Dözümü yonub gedirəm.
Daha qəni axtarmayın,
Məndə məni axtarmayın,
Bostan zəmi axtarmayın,
İzimi yuyub gedirəm.
Külü göyə sovrulmasın,
Döyə-döyə qovrulmasın,
Mən yandım kimsə yanmasın,
Külümu ovub gedirəm.
Daha daşlarda baş yarmır,
Dəmir külüng daşda yarmır,
O da məndən baş çıxarmır,
Şeytanı qovub gedirəm.
Gedib uzaqdan baxacam
Baxmağa eynək taxacam
Yerdən gül kimi çıxacam
Torpağa qonub gedirəm.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Beynəlxalq Türk Akademiyası ilə UNESCO arasında əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub
Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti Şahin Mustafayev UNESCO-nun Klaster bürosunun direktoru vəzifəsini icra edən Maqnus Maqnussonla görüşüb.
Akademiyadan AzərTAC-a bildirilib ki, görüşdə Türk Akademiyası ilə UNESCO arasında əməkdaşlıq məsələləri müzakirə olunub.
Ş.Mustafayev Türk Akademiyasının UNESCO ilə birgə işi barədə informasiyanı təqdim edərək birgə humanitar fəaliyyətin bundan sonra da davam etdiriləcəyini vurğulayıb. Bundan başqa, onlar UNESCO çərçivəsində həyata keçirilən “Böyük İpək yolu” layihəsi ətrafında fikir mübadiləsi aparıblar.
M.Maqnusson, öz növbəsində, UNESCO-nun nümayəndəliyinə gələn Akademiyanın rəhbərinə minnətdarlığını bildirərək, təşkilatlar arasında qarşılıqlı münasibətlərin vacibliyini qeyd edib, elm sahəsində əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsinə hazırlığı ifadə edib.
Görüşün sonunda tərəflər əməkdaşlığın artırılması və birgə layihələrin icrası barədə razılığa gəliblər.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Gündoğan ölkə ilə daha da yaxınlaşırıq
“Bu ilin fevral-mart aylarında Yaponiya səfirliyi Azərbaycanda “Yapon küləyi” adlı silsilə tədbirlər keçirəcək. Bununla ölkənizin sakinlərinin Yaponiya mədəniyyəti və adət-ənənələri ilə tanış olmaq imkanı yaranacaq. Bakı küləklər şəhəri olduğuna görə Yaponiya ilə bağlı mədəniyyət tədbirlərinin burada həzin küləklər kimi əsəcəyinə ümid edirəm.
Bu gün nümayiş etdirilən TATE Yaponiyanın ənənəvi incəsənət növlərindən biridir. Bu, döyüş sənətinin elementlərini özündə birləşdirsə də, idman növü kimi deyil, daha çox teatral tamaşa kimi qəbul olunur. Artıq xeyli müddətdir ki, Azərbaycanda yaşayıram. Ölkənizdə ən çox sevdiyim özəllik, ilk növbədə, insanların çox ürəyiaçıq və qonaqpərvər olmasıdır. Eyni zamanda, Azərbaycanın gözəl təbiəti və dadlı mətbəxi də məni valeh edir”.
Bu sözləri Yaponiyanın ölkəmizdəki səfiri Vada Cuniçi deyib. Yaponlar Heydər Əliyev Mərkəzində “TATE-Hatoryu” qrupunun ifasında “Ənənəvi Yapon Qılınc Döyüş Sənəti üzrə Səhnə Performansı”nı təqdim ediblər. Təqdimat barədə geniş reportajı növbəti yazıda oxuya biləcəksiniz.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)
Arxaya baxmadan gedirəm, çünki geriyə dönmək ürək ağrısı qədər ağırdır…
Dahi Azərbaycan bəstəkarı Qara Qarayevin anadan olmasından 105 il ötdü
Ötən gün Azərbaycan mədəniyyətinin görkəmli nümayəndəsi, böyük bəstəkar, tanınmış alim-pedaqoq və ictimai xadim, SSRİ Xalq artisti, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, SSRİ və Azərbaycan Dövlət mükafatları laureatı, akademik Qara Qarayevin anadan olmasının 105-ci ildönümü tamam oldu. Bu münasibətlə mədəniyyət və incəsənət xadimləri Fəxri xiyabana gələrək Qara Qarayevin xatirəsini yad etdilər, məzarı üzərinə gül dəstələri qoydular.
Tədbirdə Əməkdar incəsənət xadimi, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, professor Zemfira Qafarova, bəstəkar, sənətşünas, Əməkdar incəsənət xadimi Elnarə Dadaşova və Azərbaycan Milli Konservatoriyasının rektoru, Xalq artisti Siyavuş Kərimi çıxış edərək bəstəkarın bənzərsiz yaradıcılığından söhbət açdılar.
Qeyd etdilər ki, Azərbaycan və dünya musiqi mədəniyyətinə böyük töhfələr vermiş bəstəkar milli və bəşəri xarakterli yaradıcılığı ilə gələcəyə yeni yollar açan novator sənətkar kimi tanınıb. Onun hər bir əsərinin premyerası Azərbaycan musiqi tarixində xüsusi hadisəyə, sənət bayramına çevrilib. Dahi sənətkarın əsərləri keçmiş SSRİ respublikalarında, ABŞ, Polşa, Misir, İspaniya, İtaliya, Fransa, Yaponiya və Almaniyada keçirilən möhtəşəm musiqi tədbirlərində müvəffəqiyyətlə səsləndirilib.
Bəstəkarın Nizami Gəncəvinin “Yeddi gözəl” poemasından bəhrələnərək yaratdığı “Yeddi gözəl” və Cənubi Afrika yazıçısı Piter Abrahamsın romanı əsasında yazdığı “İldırımlı yollarla” baletləri dünyanın bir sıra ölkələrində uğurla nümayiş olunub. Bəstəkarın “Birinci simfoniya”sı Azərbaycanın ilk simfoniyaları arasında mühüm yer tutur. “Don Kixot” simfonik qravürləri, “Leyli və Məcnun” (N.Gəncəvinin poeması əsasında), “Vyetnam süitası” əsərləri Qara Qarayev yaradıcılığının dəyərli səhifələridir. O, “Uzaq sahillərdə”, “Onun böyük ürəyi”, “Bir məhəllədən iki nəfər”, “İnsan məskən salır”, “Nizami” və s. filmlərinə, bir sıra teatr tamaşalarına musiqi yazıb.
Diqqətə çatdırıldı ki, bəstəkar “Vətən” operasının (Cövdət Hacıyevlə birlikdə) və fransız yazıçısı Anri Barbüsün əsəri əsasında “Zəriflik” monooperasının müəllifidir. 24 prelüd silsiləsi, skripka və fortepiano üçün sonata, simli kvartetlər bəstəkarın yaradıcılıq üslubunun təzahürü kimi qiymətləndirilir. Bəstəkarın A.Puşkinin şeirləri əsasında yaratdığı “Mən sizi sevirdim” və “Gürcüstan təpələrində” romansları, eləcə də “Könül mahnısı”, “Səadət mahnısı” kantataları musiqi sənətinin gözəl nümunələridir.
Həqiqətən də bu gün dahi bəstəkarın tərcümeyi-halına diqqət yetirməyimiz vacibdir.
“Ədəbiyyat ə incəsənət” portalı xəbər verir ki, Qara Qarayev 1918-ci il fevralın 5-də Bakı şəhərində məşhur həkim-pediatr Əbülfəs Qarayevin və Sona xanım İsgəndər qızının ailəsində anadan olub. O, nəsildə özünü musiqi sənətinə həsr etmiş ilk adamdır. Ata tərəfi Abşeronun Fatmayı kəndindən, ana babası İsgəndər bəy Axundov isə Şamaxının məşhur nəsillərindən olub.
Dünyaşöhrətli bəstəkar Qara Qarayevin əsərləri SSRİ-nin əksər şəhərlərində, Los-Anceles, Polşa, Misir, İspaniya, İtaliya, Paris, Yaponiya və Almaniyada keçirilən möhtəşəm musiqi tədbirlərində müvəffəqiyyətlə oynanılıb.
Onun Nizaminin “Yeddi gözəl” poemasından bəhrələnərək yazdığı “Yeddi gözəl” və Cənubi Afrika yazıçısı Piter Abrahamsının romanı əsasında yazdığı “İldırımlı yollarla” baletləri dünyanın bir sıra ölkələrində uğurla göstərilib. Bəstəkarın Birinci Simfoniyası Azərbaycanın ilk simfoniyaları arasında görkəmli yer tutur. “Don Kixot” simfonik qravüraları, “Leyli və Məcnun” (Nizaminin poeması əsasında), “Vyetnam süitası” əsərləri Qara Qarayev yaradıcılığının dəyərli səhifələridir. O, çoxsaylı filmlərə, o cümlədən “Dənizi fəth edənlər”, “Qızıl eşelon”, “Xəzər neftçiləri haqqında povest”, “Uzaq sahillərdə” və digər filmlərə musiqi bəstələyib.
Qara Qarayev opera janrında da özünü sınayıb. O, “Vətən” operasının (C.Hacıyev ilə birlikdə) və fransız yazıçısı Anri Barbüsün əsəri əsasında “Zəriflik” monooperasının müəllifidir. Bəstəkar, həmçinin Azərbaycan musiqisi üçün yeni olan müzikl janrına müraciət edərək fransız dramaturqu E.Rostanın “Sirano de Brejerak” komediyası əsasında “Çılğın qaskoniyalı” müziklini yaradıb.
Qara Qarayev kamera instrumental janrları ilə də maraqlanıb. 24 prelüd silsiləsi, skripka və fortepiano üçün sonata, simli kvartetlər bəstəkarın yaradıcılıq üslubunun təzahürü kimi qiymətləndirilir. Q.Qarayev A.Puşkinin şeirləri əsasında yaratdığı “Mən sizi sevirdim” və “Gürcüstan təpələrində” romansları, “Könül mahnısı”, “Səadət mahnısı” kantataları Azərbaycan musiqisinin gözəl nümunələridir.
Qara Qarayev xalq musiqisinə, torpağına, doğma Abşerona iliyinə qədər bağlı bəstəkar idi. Tələbələrinə də böyük sevgi və həssaslıqla yanaşardı. Onları "açıq kitab" kimi oxuyar, yaradıcı potensialını duyar, fərdi üslublarını qoruyar, öz dəst-xətlərini müəyyənləşdirməyə yönəldərdi. Bəlkə də atasının arzusunu yerinə yetirmişdi o... Bir təbib kimi, sağlam cəmiyyətin böyüməsində onların getdiyi yola "işıq" salıb, onlara bu yolla getmələrini, ən əsası xalq musiqisi intonasiyalarına olduqca ehtiyatla yanaşmanı tövsiyə edərdi. “...Biz soyuqqanlılıqla musiqi xəzinəmizin üst qatlarından asan mənimsənilərək istifadə etmirikmi? Xalq musiqisi doğrudan da tükənməzdir, amma onun zənginliyi tək bu qatlarda deyil, bizim düşündüyümüzdən daha dərindədir, neft yataqları kimi və lazımi "texniki yazılara" yiyələnib, o dərinliyə getmənin vaxtı çatmışdır". Bu da Üzeyir bəyin getdiyi yolun davamı idi... Bu yolun davamçıları onun tələbələri idi... B.Yermolayev, H.Xanməmmədov, R.Hacıyev, A.Məlikov, X.Mirzəzadə, T.Bakıxanov, V.Adıgözəlov, O.Zülfüqarov, M.Mirzəyev, V.Şainski, L.Vanşteyn, M.Quliyev, N.Şəfiyeva, S.İbrahimova, F.Qarayev, F.Əlizadə, İ.Hacıbəyov, R.Həsənova, A.Cəfərova, R.Şəfəq, E.İbrahimova, E.Dadaşova, A.Dadaşov, A.Əzimov, C.Abbasov... Bu siyahını onun tələbələri davam etdirərək növbəti nəsillərə aparır... Bir ağacın kökündən qidalanaraq böyüyən, budaqlara şaxələnərək ucalan qollar kimi...
"Şagirdlər bizim ən ciddi hakimlərimizdir. Əgər müəllim dərsdə bir fikir söyləyib, həyatda isə başqa cür hərəkət edərsə, bu, müəllimin mənəvi məğlubiyyətidir". Tələbələrinin xatirələrində Qara Qarayev təkcə bəstəkar deyil, geniş erudisiyaya malik ziyalı, alim, filosof, yetirmələrinin şəxsiyyətini "yonan" heykəltaraş, şair təbiətli əbədi romantik, bəzən Don Kixot, bəzən də Sirano kimi yaşayır... Amma hər zaman, sözün əsl mənasında, sənət fədaisi, Vətən, torpaq eşqi ilə yaşayan bir Məcnun idi o...
Planlaşdırdığı layihələri çox idi. "Hamlet", "Leyli və Məcnun", "Don Juan" baletləri, "Gözəl Yusif" operası, "Oxuyan daşlar" simfonik süitası, simfocaz üçün konsert, "Uşaqsız şəhər" oratoriyası... "Qərblə Şərq lap əvvəldən içimdədir", - deyərdi. Arzular tükənməz olur.
Qırx il bundan əvvəl, 1982-ci il mayın 13-də 64 yaşında Moskvada gözlərini əbədi yuman sənətkar doğma Vətənində torpağa tapşırıldı...
Ölümündən əvvəl dediyi sözlər ən həzin və kədərli nəğmə kimi bu gün də eşidilməkdədir: “Keçdiyim yola nəzər salmayaraq dünyanı tərk etməyə hazırlaşıram, gözlərim yaşla doludur... Həyatımın ən gözəl çağında malik ola bilmədiyimi itirdim. Günəş mənimçün işıq saçmır, külək mənimçün əsmir, dəniz mənimlə danışmırdı. Arxaya baxmadan gedirəm, çünki geriyə dönmək ürək ağrısı qədər ağırdır. Ölüm - yeni həyatın dünyaya gəlməsidir”.
Ruhu şad olsun!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(06.02.2023)