Noyabrın 2-də görkəmli bəstəkar, Xalq artisti Emin Sabitoğlunun (1937-2000) anadan olmasının 85 ili tamam olur. Bu münasibətlə II Fəxri xiyabanda bəstəkarın məzarı ziyarət olunub, üzərinə tər çiçəklər düzülüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, mərasimdə Mədəniyyət Nazirliyinin İncəsənət və qeyri-maddi mədəni irs şöbəsinin müdir müavini Sara Timurova, Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsinin rəisi İbrahim Əliyev, Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət və İncəsənət Universitetinin (ADMİU) pedaqoji kollektivi, mədəniyyət və incəsənət nümayəndələri, bəstəkarın ailə üzvləri və digər qonaqlar iştirak edirdilər.

Jurnalistlərə müsahibə verən bəstəkarın qızı, ADMİU-nun rektoru, professor Ceyran Mahmudova qeyd etdi ki, Emin Sabitoğlu xalqına, vətəninə bağlı insan idi: “Mən bilirəm ki, onun musiqisini sevərək dinləyənlər çoxdur. Emin Sabitoğlu cismən bizimlə olmasa da, onun yaradıcılığı xalqımız tərəfindən sevilir. Hər bir bəstəkar üçün yəqin ki, bu ən böyük qiymətdir”.

Bakı Şəhər Mədəniyyət Baş İdarəsinin rəisi İbrahim Əliyev Emin Sabitoğlunun müasir Azərbaycan musiqisinin inkişafındakı xidmətlərindən söz açıb. Dedi ki, onun əsərləri hər zaman insanlar tərəfindən böyük zövqlə, sevgi ilə dinlənilib, qəbul edilib. Azərbaycan musiqi mədəniyyətində Emin Sabitoğlunun özünəməxsus yeri, imzası var. Vəfatından 20 ildən artıq vaxt keçməsinə baxmayaraq, onun əsərləri əbədi yaşayacaq”.

Azərbaycan Dövlət Akademik Musiqili Teatrının direktoru, Əməkdar incəsənət xadimi Əliqismət Lalayev vurğulayıb ki, Emin Sabitoğlu elə bəstəkarlardandır ki, musiqiçilərimizin bir neçə nəsli onun əsərlərindən ilham alıb, daha sonra tanınıb, məşhurlaşıb: “Mən elə bir musiqiçi tanımıram ki, onun repertuarında Emin Sabitoğlunun mahnısı olmasın. Bu mahnıların hər birinin ilk notlarını eşidəndə bilirsən ki, bu əsərlər Emin Sabitoğlu dünyasının məhsuludur. Musiqili Teatr, demək olar ki, Emin müəllimin ikinci evi olub. Biz uzun illərdən sonra istəyirik ki, Emin Sabitoğlunun “Hicran” komediyasını səhnələşdirək”.

Xalq artistləri Zamiq Əliyev, Brilliant Dadaşova, Gülyanaq Məmmədova, Mələkxanım Əyyubova, Əməkdar artist Nüşabə Ələsgərli və başqaları görkəmli bəstəkarın bənzərsiz yaradıcılığından söz açıblar.

Sonda bəstəkarın qızı, professor Ceyran Mahmudova çıxış edərək atasının xatirəsinə göstərilən ehtirama görə tədbir iştirakçılarına təşəkkürünü bildirib.

Xatırladaq ki, Emin Sabit Rəhman oğlu Mahmudov 2 noyabr 1937-ci ildə Bakıda anadan olub. 1954-cü ildə Ü.Hacıbəyli adına Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasına (indiki Bakı Musiqi Akademiyası) Qara Qarayevin sinfinə daxil olub. İki ildən sonra isə P.Çaykovski adına Moskva Dövlət Konservatoriyasına Yuri Şoporinin sinfinə keçirilib.

Musiqinin müxtəlif janrlarında bir çox dəyərli əsərlərin müəllifi olan Emin Sabitoğlu üç simfonik poema, üç kantata, simli kvartet, skripka və fortepiano üçün poema yazıb. O, 600-dən çox mahnı, 9 musiqili komediya, 40-a yaxın filmə musiqi bəstələyib. Paytaxt teatrları ilə yanaşı, Sumqayıt, Gəncə, Lənkəran, Mingəçevir və Naxçıvan teatrlarının tamaşalarına musiqilər yazıb. Emin Sabitoğlu 2000-ci il noyabrın 18-də Bakıda vəfat edib.

Mədəniyyət Nazirliyində Bakı şəhəri üzrə yerli icra hakimiyyəti orqanlarının nümayəndələri ilə görüş keçirilib.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, görüşdə müvafiq rayonları tarix-memarlıq abidələrinin ümumi vəziyyətinə və mövcud problemlərə diqqət çəkilib. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmiş mühafizə olunan tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına əsasən dövlət reyestrinə daxil edilən və Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən yeni aşkar olunan abidələrin müştərək mühafizə tədbirləri ilə bağlı müzakirələr aparılıb.

Mədəniyyət Nazirliyi ilə yerli icra hakimiyyəti orqanları arasında əməkdaşlığın daha da genişləndirilməsi ilə bağlı təkliflər səsləndirilib. Eyni zamanda xüsusi mülkiyyətdə olan və yaşayış sahəsi kimi istifadə edilən tarix-memarlıq abidələri ilə bağlı vətəndaşların müraciətlərinə baxılma müddətinin maksimum sürətləndirilməsi və bu istiqamətdə qarşılıqlı əməkdaşlığın perspektivlərinə dair vahid strateji xəttin işlənib hazırlanmasının zəruriliyi vurğulanıb.

Şair Məmməd İsmayılın doğum günü münasibəti ilə “Ədəbiyyat və incəsənət0 portalı Elxan Zal Qaraxanlının “Türkün sevdasından doğulan şair” yazısını təqdim edir.

Bu gün ustadımız və poeziyazımızın patriarxı Məmməd İsmayılın doğum günüdür. O, ilham pərilərinin sevimlisidir və mən onun həmişə gənc ruhuna heyranam. Bu yazı da böyük şairimizə Qaraxanlı ərməğanıdır. 

Bir nisgil, bir həsrət var Məmməd İsmayılın şeirlərində. Qaranlıqda da, aydınlıqda da işıq saçan bir həsrət.

O həmişə bu həsrətlə yaşayıb, ömrü boyu, addım-addım, misra- misra bu həsrətə doğru gedib və bu həsrətin sevdasına tutuşmuş ürəyini başı üstündə işıq saçan alova çevirərək minlərlə, bəlkə də milyonlarla insanı bu sevdayla yoluxdurub. 

Türkün sevdasıdır bu sevda, Qızıl Alma sevdasıdır.  Bölünə-bölünə, döyülə-döyülə sonda qalib olan qızıl almasını axtaran türkün. Mənim qavramımda Türk kəliməsi etnik mənsubiyyətdən çox yuxarıda dayanan bir məvhumdur, türk Ulu Törə kitabında verilənləri öz içində bəsləyib bu ideallarla yaşayan inanlara Tanrı tərəfindən verilən bir ünvandır. Sevdasına və savaşına bürünüb Tanrısına doğru gedən insandır. Tanrıdağa, Ulular Uçmağına gedən yolda başı dik, sevda və savaş mələklərinin əhatəsində ləyaqətlə irəliləyəndir. Onun arzular məkanı əbədiyyətdir.

Məmməd İsmayılın həsrəti də bu arzular məkanına yetmək yolunda ləyaqətli yaşamaq arzusudur. Ürəyini el yolunda alovlandırmaq nisgilidir. Onun həyatı da, yaradıcılığı da bu istəyin gerçəkləşməsinə xidmət eləyib həmişə. Tovuzda da, Bakıda da, Türkiyədə də. 

Məmməd İcmayılın ürəyində yaşatdığ istəkləri saf və arı duyğulardan bəslənib yoğrularaq, şeir şəklində bişib sonsuz sayda insanlara mənəvi qida oldu. Ətrafdakılar çox zaman böylə duyğuların daşıyıcılarını anlaya bilmirlər. Könüllərinin qaralığından onlara ağ qarğa kimi baxırlar, çünki cahil gözsüzdür, haqq işığını görə bilməz. Amma bu haqq işığıdır cəhalət zülmətini dağıdıb parçalayan xilaskar.  Göy Tanrının sonsuzluğundan mayalanan haqq işığı sevdasıdır Məmməd İsmayıl sevdası. Cahil  bu sevdanı duymaz, amma var bu sevda, Məcnunun Leylası kimi var, Abbasın Gülgəzi kimi var. Məmməd İsmayılların içində tutuşub tonqallaşır, öz işığını misra-misra şeirləşdirib ətrafa yayaraq zülmətsevərləri pərişan edir. 

 Mən həmişə Məmməd İsmayılın şeirlərini oxuyanda, ürəyini yanar bir almaya çevirib başı üzərinə qaldırmış bir uşaq canlanır gözlərim önündə. Qorkinin ürəyini atəşə çevirən Dankosuna bənzəyən bir uşaq. O, ürəyinin işığıyla insanlığın yolunu aydınladır, amma bəzən insanların bu ürəyi tapdadığı da olur, fəqət o dayanmır, gedir, çünki onun getdiyi yol Tanrı işığı ilə aydınlanıb, böyük bir sevdanın duasıyla mıhürlənib. 

Və o gedir!  “Allah-məni qurd elə, “Allah məni qurd elə” deyə - deyə üzü gündoğana doğru qaça-qaça yenilməz ordulara yol göstərir, türk atlarının nallarının iz saldığı yerləri yurd eləyir. İlahi sevdadan doğulan, üzü-gözü mas-mavi işıq saçan bu xilasçı Qurd, Qızıl Almasından ötrü qəribsəmiş türk axınçılarını qazanmalara doğru aparır. 

Məmməd İsmayıl Türkün bağrından, ilahi yurd həsrətindən doğulmuş bir şairdir. Tovuzda doğulub bütün Turana söz işığı saçan Dədə Qorquddur. Onun sevdası da, savaşı da bu qarışıq dünyada əlçatmaz görünən  həsrət pərdəsini aralayıb ölməzliyə yol açmaq istəyidir. O doğulduğu gündən bu yana içində ölməz bir sevda yaşatdı və yaşatdığı sevda ilə oxucularını da yoluxdurdu və özü də şeiri ilə, sözü ilə, yaşam tərzi ilə  türklüyün sevdasına çevrildi. Bu sevda həmişə eyni yaşdadı, Tanrıdağda da, Orxunda da, Tovuzda da, Anadoluda da. 

Türkün sevgisidir Məmməd İsmayılın şeirləri. Bu türkülər həmişə yam - yaşıldır, təzə-tərdir, həmişə eyni atəşlə yanır. Onun 20 yaşında da, 60 yaşında da, 80 yaşında da yazdığı şeirlər eyni mayadan yoğrulub, eyni sevdadan doğulub. Lap Tanrı sevdası kimi. Nə qədər ki, bu cahan mülkündə türk var, türkün qaladığı türkü tonqalı var, bu tonqala istilik verənlərlə birgə Məmməd İsmayıl şeiri də var olacaq. 

Onun şəxsiyyəti də, əsərləri də Azərbaycanımızın da, Türkiyəmizin də milli sərvətidir. Bu diri dünyada başını dik tutub gəzmək onun haqqıdır. O bu haqqı qazanıb, o bu haqqı yaşayıb. Salam olsun, Məmməd əmi!!!

“Macar-Turan” Beynəlxalq Fondunun sədri Andraş Biro Qazaxıstana səfəri çərçivəsində Beynəlxalq Türk Akademiyasının prezidenti vəzifəsini icra edən Füzuli Məcidli ilə görüşüb.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı AzərTAC-a istinadən  xəbər verir ki, Andraş Biro Beynəlxalq Türk Akademiyasında qurumun işi ilə yaxından tanış olub. A.Biro Türk Muzeyi və Kitabxanasını ziyarət edib və burada qiymətli eksponatlar, eləcə də İştvan Konqur Mandokanın şəxsi kitab fondu ilə tanış olub.

F.Məcidli Macarıstanda ənənəvi olaraq A.Bironun rəhbərliyi ilə keçirilən qurultayın macar və türk xalqları arasında əməkdaşlığın möhkəmləndirilməsində əhəmiyyətini qeyd edib. F.Məcidli Türk Akademiyasının bütün türk dünyasında elmi davamlılığın və mədəni əlaqələrin əsasını təşkil edən macar alimlərinin əsərlərinin təbliği istiqamətində gördüyü işləri diqqətə çatdırıb. Bundan əlavə, o, Macarıstan tərəfini türkşünaslıq və antropologiya sahəsində sıx əməkdaşlığa çağırıb.

Andaş Biro Türk Akademiyasının ölkələrin ortaq irsinin öyrənilməsi, xalqların qardaşlığının artırılması sahəsində fəaliyyətini yüksək qiymətləndirib. O, elmi əməkdaşlığı inkişaf etdirməyə və bundan sonra birgə layihələr həyata keçirməyə hazır olduğunu bildirib. Bundan əlavə, A.Biro Türk Akademiyasına “Macar-Turan” Beynəlxalq Fondu ilə birlikdə dekabr ayında Budapeştdə Kutluq-Kaqana həsr olunmuş sərgi təşkil etməyi təklif edib.

Görüşün sonunda F.Məcidli “Macar-Turan” Beynəlxalq Fondunun sədrinə təşəkkürünü bildirib, ona akademiyanın antropologiya sahəsində çap olunmuş qiymətli kitablarını təqdim edib. Macarıstan 2018-ci ildə Beynəlxalq Türk Akademiyasında müşahidəçi statusu alıb və türk dünyasının əməkdaşlıq institutlarında bu statusu alan ilk ölkə olub.

Qeyd edək ki, bu il Macarıstanın Buqats bölgəsində Hun-Türk xalqlarının 7-ci Beynəlxalq Qurultayında Beynəlxalq Türk Akademiyası ilə “Macar-Turan” Beynəlxalq Fondu arasında qarşılıqlı tərəfdaşlığın daha da gücləndirilməsinə dair memorandum imzalanıb

Bu gün Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Akademik Filarmoniyasında Xalq artisti Sara Qədimovanın 100 illiyinə həsr olunmuş konsert təşkil olunacaq.

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı xəbər verir ki, konsertdə bədii rəhbər və baş dirijor Ağaverdi Paşayevin rəhbərliyi ilə Fikrət Əmirov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının ifasında xanəndənin repertuarından mahnılar səsləndiriləcək. Konsertin musiqi rəhbəri Mahir Ordubadidir.

Qeyd edək ki, Sara Qədimova geniş diapazonlu, şirin, məlahətli və ecazkar səsi ilə uzun illər milyonlarla insana sevinc bəxş edib. Görkəmli sənətkar muğamın dərinliyinə, zənginliyinə nüfuz edərək onun ilkinliyini, saflığını göz bəbəyi kimi qoruyub. Əmək fəaliyyətinə 1941-ci ildə Müslüm Maqomayev adına Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasının solisti kimi başlayan Sara Qədimova nadir istedadı sayəsində qısa müddət ərzində müğənni kimi tanınıb, dinləyicilərin böyük məhəbbətini qazanıb. İkinci Dünya müharibəsi illərində müğənninin cəbhədə azərbaycanlı əsgərlər qarşısında oxuduğu “Şəfqət bacısı” mahnısı qəhrəman Azərbaycan qadınının təcəssümünə çevrilib. Sara Qədimovanın sənətkar kimi yetişməsində Hüseynqulu Sarabski, Xan Şuşinski, Seyid Şuşinski kimi qüdrətli ustadların böyük təsiri olub. O, öz sələflərinin layiqli davamçısı olaraq ömrünün sonuna kimi klassik ifaçılıq ənənələrinə sadiq qalıb. Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrında aparıcı partiyalarda çıxış edən Sara Qədimovanın adı opera səhnəsində yaratdığı Leyli və Əsli obrazları ilə yadda qalıb. Onun oxuduğu "Bayatı-Şiraz", "Şur", "Şahnaz", "Qatar", "Mahur-hindi", "Xaric segah" muğamları, müxtəlif Azərbaycan xalq mahnıları ifaçılıq sənəti tariximizə qızıl hərflərlə yazılıb. Müğənninin ifasında "Qarabağ şikəstəsi" isə Azərbaycan musiqisi tarixində özünəməxsus yer tutur. Xalq musiqisinin incəliklərinə dərindən yiyələnmiş Sara Qədimova ifa üslubu ilə milli musiqi xəzinəmizi zənginləşdirən böyük sənətkarlardan olub, dərin tarixi köklərə və ənənələrə malik Azərbaycan xanəndəlik məktəbində layiqli yer tutaraq onun inkişafına öz töhfəsini verib. Dinləyicinin daxili aləminə nüfuz etmək, onda güclü emosional təsir yaratmaq bacarığı Sara Qədimova yaradıcılığının xarakterik xüsusiyyəti idi. Müğənninin altmış ildən artıq bir dövrü əhatə edən yaradıcılığının başlıca qayəsi Azərbaycan mədəniyyətinə xidmət göstərmək olub. Sara Qədimovanın milli musiqimizə hədsiz sədaqətlə səciyyələnən həyat yolu gənc xanəndələr nəsli üçün daim örnək olacaq. Milli mədəniyyətimizi dəfələrlə xarici ölkələrdə böyük uğurla təmsil etmiş Sara Qədimova Azərbaycan xalq musiqisini müxtəlif xalqların nümayəndələrinə sevdirə bilib və çıxış etdiyi ən mötəbər səhnələrdə dərin rəğbətlə qarşılanıb. Görkəmli sənətkar 2005-ci il mayın 12-də dünyasını dəyişib.