Super User
“Heydər Əliyev və mədəniyyətimiz” silsiləsindən növbəti tədbir
Azərbaycan Musiqi Mədəniyyəti Dövlət Muzeyinin filialı olan Niyazinin mənzil - muzeyində Klassik Musiqi Həvəskarları Klubunda “Heydər Əliyev və mədəniyyətimiz” silsiləsindən növbəti tədbirdə bəstəkar, Azərbaycan Milli Konservatoriyasının professoru, Əməkdar incəsənət xadimi Məmmədağa Umudovla görüş keçirilib.
Muzeydən AzərTAC-a bildirilib ki, görüş zamanı bəstəkarın həmkarları, sənət dostları - Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının dosenti, sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru Xatirə Həsənzadə, professor, Əməkdar incəsənət xadimi Arif Əsədullayev, bəstəkar, Xalq artisti Elnarə Dadaşova onun yaradıcılığı haqqında çıxış edib, ürək sözlərini bölüşüblər. Bütün çıxışlar bəstəkarın həyat və yaradıcılıq yolunu əks etdirən slayd-şou ilə müşayiət olunub. Tədbirdə Məmmədağa Umudovun müəllifi olduğu “Alətşünaslıq. Simfonik Orkestr Alətləri”, “Qələbəyə doğru...Marş” və “Tövsiyələr” kitablarının təqdimatı keçirilib.
Tədbirin bədii hissəsində Azərbaycan Milli Konservatoriyasının professor, müəllim və tələbələrinin ifalarında Məmmədağa Umudovun Azərbaycan Respublikasında “Heydər Əliyev İli”nə ithaf etdiyi əsərlərindən ibarət konsert proqramı təqdim olunub.
Sonda Məmmədağa Umudov tədbir iştirakçılarına və tədbiri təşkil edən muzey əməkdaşlarına minnətdarlığını bildirib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
“Yazmaq özümün özümə isbatımdır“
Ülviyyə Əbülfəzqızı ilə müsahibə
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sənətdə uğurlu addımlarını atan yazarları oxucuları ilə tanış etməkdə davam edir. Bu dəfə sizlərin qarşınızda Ülviyyə Əbülfəzqızı dayanacaq. Blits-müsahibəni Habil Yaşar aparır.
-Öncə özünüz haqqında məlumat verərdiniz.
-Filoloq-pedaqoq.
-İlham mənbəyiniz nədir?
-Hadisədən asılı olaraq cümlələrin səssiz şəkildə daxilimdə səslənməsi... Bunu hiss edəndə özümdən biixtiyar cümlələri bacardığım qədər bədii sıraya düzəcəyəm. Hər bir cümlədə fikir genişliyi nəzərə çarpmalıdır. Şairlik ilahi nemətdir və hər adama qismət olmaz.
-Xəyal dünyanızın bu qədər genişlənməsinə səbəb olan hadisələr hansılardır?
-Ya böyük sevgi (Vətənə, anaya, şagirdə və.b.), ya da neqativi uzaqlaşdırmağım üçün beynimdə qurduğum məhkəmə, bir çox düşündürən məsələlər. Şairlərin sinəsi söz ümmanı olur. Şair xəyal dünyasını hərf-hərf, söz-söz, cümlə-cümlə, sətir-sətir yazıya köçürür. Hər cümlə beynindən, ürəyindən dilinə, dilindən isə qələmə ötürülür.
- Əsərlərinizi ən çox harada yazmağı sevirsiniz?
-Tam sakit məkan, ya da təbiətin səsi olan məkanda yazmağı daha çox sevirəm. Amma bəzən adi yol gedərkən belə, beynimə gələn fikirləri " elə beynimdə mühafizə edib" sonra qələmə alıram. O məkandakı qəlbim ruhuma, ruhum qəlbimə təslim olub söz dəryasında böyük məhəbbətlə səyahət edir. Real dünyaya qayıdanda isə hər hansı bir Ədəbiyyat nümunəsi mənimlə qayıdır.
-Yazmaq sizin üçün nə deməkdir?
-Yaşamaq mənim üçün nədirsə, yazmaq da odur! Ruh cism üçün necə vacibdirsə, mənim üçün yazmaq da o cür vacibdir. Sevincimi, kədərimi qələmlə bölüşməkdir yazmaq. Sıxıntılı anlarımda qələmə sarılmaq, sevincli anlarımda qələmlə bayram etməkdir yazmaq. Yazmaq özümün özümə isbatımdır.
-Yazıçı üçün zaman nə deməkdir?
-Yaşamaq zamandan geriyə iz qoymaqdır. Buna görə yazıçı üçün hər saniyə çox qiymətlidir. Ömür sürət qatarına bənzərdir. Özündən geri xatirə qoymaq üçün yazar möhtəşəm və unudulmaz əsərlər yaratmalıdır. O zaman yazar zamana qalib gəlib əbədiyaşar olaraq qalacaq.
-Ümumiyyətlə, hansı janrda kitablar oxuyursunuz və niyə bu janra üstünlük verirsiniz?
-Müxtəli janrlara. Hər bir mövzu həyatdan yaranır, yazıçının təxəyyülündə bir az əyninə fərqli libas seçir. Hər janrın öz özəllikləri var. Ədəbiyyatı sevən bütün janrları sevəcək. Təbii ki, zövqlər müxtəlif olduğu üçün seçimlər fərqli olur. Mənim üçün hər bir gözəl əsər janrından asılı olmayaraq bir dünyadır, fərqli bir səyahətdir.
-İlk dəfə nə vaxt “yazıçı olacam” demisiniz?
-Yeddi yaşımda, yazdığım şeir yaxınlarım, müəllimlərim tərəfindən bəyəniləndə. Anam isə hər zaman ilk oxucum və tənqidçim olurdu. Anamın dəyərli fikirləri məni daha da gücləndirirdi.
-Sizcə, kitab oxumaq vərdişini qazanmaq üçün nə etmək lazımdır?
-Kitaba olan sevgini hər gün hiss etmək və ona toxunmaq üçün həvəslə o anı gözləmək. Hər gün kitab oxumaq üçün vaxt ayırmaq lazımdır. Ta ki vərdişə çevrilsin. Sonra heç kim kitabla bizim aramıza sərhəd sərhəd qoya bilməz.
-Yeni bir kitab yazmaq planınız varmı?
-Bəli, hekayə və esselərdən ibarət bir kitab nəzərdə tutmuşam. İnşallah, fikrimdə romanlar da var.
-Yazıçı olmaq istəyən digər gənclərə hansı məsləhətləriniz var?
-Birinci növbədə, çox oxumaq, sonra isə yazdığı hər bir cümləyə öz poetik naxışını vuraraq yeni fikir söyləməyi məsləhət görərdim. Təkrarçılıqdan qaçmaq və hər mövzuya yeni bir tərzdə - öz üslubu ilə yanaşmağı məsləhət görərdim. Daha çox yazmaq, amma keyfiyyətli yazmaq və hər yazıda öz inkişafını kifayət qədər görməklə inkişaf etməyi arzulayıram.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
Mədəniyyət nazirinin yeni müavini Murad Hüseynov kimdir?
Xəbər verdiyimiz kimi ötən gün Prezidentin sərəncamı ilə Murad Hüseynov mədəniyyət nazirinin müavini təyin olunub. Sərəncamda deyilir:
Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:
1. Murad Fərid oğlu Hüseynov Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət nazirinin müavini təyin edilsin.
2. Bu Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.
İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Bakı şəhəri, 1 mart 2023-cü il
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı Murad Hüseynovun dosyesini təqdim edir. Murad Hüseynov Azərbaycanın Xalq artisti, pianoçu, beynəlxalq müsabiqələr laureatıdır. Yeni təyinatadək o, Beynəlxalq Muğam Mərkəzinin direktoru vəzifəsində çalışıb.
Murad Hüseynov 1973-cü il dekabrın 1-də Bakıda anadan olub.
O, yaradıcılıq fəaliyyətinə Bülbül adına Orta Xüsusi Musiqi Məktəbində başlayıb. 1991-1996-cı illərdə Bakı Musiqi Akademiyasında təhsil alaraq buranı fərqlənmə diplomu ilə bitirib.
1996-1999-cu illərdə Bakı Musiqi Akademiyasının aspirantı (professor F. Bədəlbəylinin sinfi) olub. O, Fransa hökuməti tərəfindən təqaüdə layiq görülərək 2000-2002-ci illərdə A.Korto adına Paris Ali Musiqi Akademiyasının Liseyində, 2004–2006-cı illərdə isə P. Çaykovski adına Moskva Dövlət Konservatoriyasında peşəkar musiqi təhsilini davam etdirib. Biz hər dəfə Beynəlxalq Muğam Mərkəzində onu royal arxasında görəndə virtuoz musiqi dinləmişik. Təbrik edirik!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(01.03.2023)
“ASAN xidmət” təcrübəsi İslam İnkişaf Bankına üzv ölkələrdə
Bəli, ASAN bir Azərbaycan brendi kimi dünyada nümunədir. AzərTAC-ın bir xəbərinə diqqət yetirməyinizi istərdik.
Bakıda səfərdə olan İslam İnkişaf Bankı (İİB) qrupunun prezidenti Məhəmməd Süleyman Əl-Casiri “ASAN xidmət” mərkəzinin fəaliyyəti ilə tanış olub.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Vətəndaşlara Xidmət və Sosial İnnovasiyalar üzrə Dövlət Agentliyinin İctimaiyyətlə əlaqələr şöbəsindən AzərTAC-a bildirilib ki, agentliyin sədri Ülvi Mehdiyev ilə keçirilən görüş çərçivəsində “ASAN xidmət” təcrübəsinin Mərkəzi Asiya ölkələrində tətbiqi istiqamətində İİB ilə davam edən uğurlu əməkdaşlıq üzrə müzakirələr aparılıb.
Sonra Dövlət Agentliyi ilə İslam İnkişaf Bankı arasında “Azərbaycan Respublikasının “ASAN xidmət” təcrübəsindən faydalanaraq, İslam İnkişaf Bankına üzv ölkələrdə dövlət xidmətləri göstərilməsinin gücləndirilməsinə dair əməkdaşlıq haqqında” Anlaşma Memorandumu imzalanıb.
Memorandumun məqsədi “ASAN xidmət” təcrübəsini tətbiq etmək istəyən İslam İnkişaf Bankına üzv ölkələrə dəstək olmaqdır. Belə ki, müvafiq ölkələrin bu istiqamətdə maliyyə xərcləri məhz İslam İnkişaf Bankı tərəfindən qarşılanacaq.
Qonaq “INNOLAND” İnkubasiya və Akselerasiya Mərkəzinin, “Bilim Bakı” mərkəzinin fəaliyyəti, Səyyar ASAN xidmət avtobusu ilə də yerində tanış olub.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
Bundan gözəl şansmı olar?
Postsovet məkanında ilk olaraq Azərbaycanda Gənclər Günü qeyd edilib. Cənubi Qafqazda ən nəhəng Gənclər Fondu Azərbaycanda fəaliyyət göstərir.
Coğrafiyamızda analoqu olmayan “Yüksəliş” müsabiqəsi Azərbaycanda keçirilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı gəncləri bu müsabiqədə iştiraka çağırmaq kimi nəcib bir təşəbbüsdə bulunur. Odur ki, əziz gənclər, yaxın oturun!
“Yüksəliş” müsabiqəsi ölkəmizdə idarəetmə bacarıqları olan rəhbər şəxsləri müəyyən etmək, onları peşəkar bacarıqlarına arxalanaraq qarşılarına qoyduqları karyera məqsədlərinə çatmaq imkanı verən platformadır. “Yüksəliş” müsabiqəsi savadlı və məqsədyönlü insanlar üçün mühüm imkandır.
Müsabiqə idarəetmə bacarığı olan, yüksək intellekt və strateji düşüncə bacarığına malik, eləcə də hədəfləri doğru müəyyən etməklə mövcud imkanları və potensial riskləri idarə edə biləcək şəxslər üçündür. Əgər özünüz üçün yeni imkanlar və peşəkar cəhətdən inkişaf etmək istəyirsinizsə, həmən müsabiqədə iştirak edin. İştirak özü artıq bir təcrübədir.
Qeyd edək ki, fevralın 17-dən etibarən 3-cü “Yüksəliş” müsabiqəsinin qeydiyyat mərhələsinə start verilib. Qeydiyyat martın 31-dək davam edəcək. 21-51 yaş arasında olan, ali təhsilli, azı 2 il idarəçilik təcrübəsinə malik Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları qeydiyyatdan keçərək müsabiqədə iştirak edə bilər. Müsabiqə 5 mərhələdən – qeydiyyat, onlayn seçim, əyani, yarımfinal və finaldan ibarətdir. Qeydiyyat “Yüksəliş” müsabiqəsinin saytı vasitəsilə həyata keçirilir.
Xatırladaq ki, “Yüksəliş” müsabiqəsi Prezidentin müvafiq sərəncamına əsasən təsis olunub. Müsabiqə qalibləri idarəçi rəhbərlər tərəfindən 1 illik fərdi inkişaf planı və hər biri 20 min manat məbləğində özünüinkişaf qrantı əldə edirlər.
Artıq şərhə, bizcə, ehtiyac qalmadı. Haydı, gənclər!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
Tamaşa zamanı ucadan danışan xanımlara Ramiz Novruz necə təpindi
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı yazıçı-dramaturq Əyyub Qiyasın tanınmış teatr və kino xadimlərinin həyatlarından qələmə aldığı maraqlı anları təqdim edir. Növbəti təqdim edilən Ramiz Novruzdur.
RAMİZ NOVRUZ
(1955)
***
Bir dəfə zalda oturub tamaşaya baxırdım. Arxa sırada teatra təzə gələn bir-iki cavan aktrisa əyləşmişdi. Tamaşa başlanandan dil boğaza qoymadan söhbət elədilər. Mən səhnədə danışılanları heç cür eşidə bilmirdim. Axırda dözməyib acıqla geri çevrildim:
– Bəsdirin də, sizin səsinizdən heç nə eşidə bilmirəm, – gənclərə təpindim.
Qızlardan biri təəccüblə:
– Aaa, Ramiz müəllim, biz də səhərdən sizi tərifləyirik, – dedi.
– Hə, onda siz davam eləyin, mənsə yerimi dəyişim, – deyib, qalxdım.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2022)
Azərbaycanda 1,4 milyona yaxın sahibkar var. Amma…
Sosializmdən kapitalizmə keçid ölkəmizdə yeni sosial təbəqə yaratdı. Fəhlə-kəndli-ziyalı-nomenklatura işçiləri hökuməti əvəzinə sahibkar-muzdlu işçi-dövlət qulluqçusu hökuməti quruldu. Növbəti xəbər sahibkarlar barədədir. Bu zümrənin sayı sizcə nə qədərdir?
Hazırda Azərbaycanda qeydiyyatdan keçmiş sahibkarların sayı 1,4 milyona yaxındır. Və bu rəqəmi biz Azərbaycan Respublikası Sahibkarlar (İşəgötürənlər) Təşkilatları Milli Konfederasiyasının prezidenti Məmməd Musayevə istinadən gətiririk. Məmməd Musayev media açıqlamasında onu da qeyd edib ki, bu rəqəm ölkəmizdə biznes qurmaq, özəl sektorda çalışmaq istəyənlərin çox olduğunun göstəricisidir. Biznesin yaradılmasında maliyyə əlçatanlığı mühüm amillərdəndir. Hazırda Azərbaycanda bankların və bank olmayan kredit təşkilatlarının kredit portfeli 20,3 milyard manat təşkil edir, bu kreditlərin 80 faizə yaxını Bakı və Abşeron-Xızı iqtisadi rayonlarının payına düşür.
Əslində, orta statistik dünya göstəricisinə yaxın bir göstəricidir və təqdirəlayiqdir.
Məmməd Musayev bir də bunları söyləyib:
-Göründüyü kimi, bu göstərici regionlarda sahibkarların maliyyəyə çıxış imkanlarının daha da yaxşılaşdırılmasına ehtiyac olduğunu göstərir. İpoteka və Kredit Zəmanət Fondu tərəfindən kreditlərə verilən dövlət zəmanəti mexanizmləri, faizlərin subsidiyalaşdırılması sahibkarların maliyyə əlçatanlığı üçün ən yaxşı alətlərdən biridir. Bu alətlər haqqında sahibkarların məlumatlılığını artırmaq, həmçinin mexanizmin gələcəkdə təkmilləşdirilməsinə ehtiyac var”.
Amma gəlin razılaşaq ki, ölkədə bank krediti faizləri çox yüksəkdir. Bu rəqəmlər bir qədər aşağı salınsa, onda kiçik və orta biznes xeyli çiçəklənər.
1,4 milyondan biri olan, yəni sahibkar kimi qeydiyyatdan keçən, VÖEN-i olan bərbər Z. Elyazov portalımızın sorğusuna cavab olaraq bildirir ki, 12 kvadrat metrlik bir yeri icarəyə götürərək salon açıb. Köhnə avadanlıqlar quraraq orada çörək-pulu qazanır. Amma bu avadanlıqları yeniləmək, müasirləşdirmək üçün maliyyə tapa bilmir. Kredit faizi isə hədsiz yüksəkdir. 14 faiz heç bilirsiniz nə deməkdir? Hələ bu minimal göstəricidir. 18, hətta 22 faizdən dəm vuran banklar var. Z.Eyvazov nə etməli olduğunu bilmir.
Gəlin ümid edək ki, hər şey yaxşılığa doğru bir az da dəyişəcək!
Şəkildə: M.Musayev açıqlama verərkən.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
“Zəlzələ zamanı davranış qaydaları”nı bilirsinizmi?
Türkiyədə baş vermiş dəhşətli zəlzələ bizi dünya malının ötəri olmasına, ölümün qaşla göz arasında qərarlaşmasına inandırdı. Həyət evlərinin qiyməti qalxdı, insanlar çoxmərtəbəli evlərdən həyət evlərinə və bağlara köçdülər. Burada da dağıdıcı zəlzələ olması proqnozları verən dəllallar peyda oldu. Amma zəlzələ bizə teoretik bilgilər verməlidir, bunu almağa necə, cəhd edənlər oldumu? Məsələn, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının bu yazını hazırlayan əməkdaşı olaraq mən öyrəndim ki, zəlzələ zamanı salamat qalmaq üçün qapı arakəsməsində dayanmaq köməyə gəlir. Və yaxud, xırda təkan olanda yaşayış yerini dərhal tərk etmək lazımdır, ardınca böyük təkan ola bilər. Ümumən isə, ayrıca “Zəlzələ zamanı davranış qaydaları” mövcuddur. Söhbətimiz də məhz bu qaydaların təbliği barədədir.
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası nəzdində Respublika Seysmoloji Xidmət Mərkəzi (RSXM) tərəfindən təhsil müəssisələrində “Zəlzələ zamanı davranış qaydaları”na həsr olunmuş maarifləndirmə tədbirlərinə start verilib. Məsələn, ötən gün
RSXM-nin Gənc Alim və Mütəxəssislər Şurasının sədri Afaq Səmədzadə Bakı şəhəri 5 nömrəli Uşaq-Gənclər İnkişaf Mərkəzinin pedaqoji kollektivi üçün “Zəlzələ, onun törədə biləcəyi fəsadlar və zəlzələ zamanı davranış qaydaları” mövzusunda təqdimatla çıxış edib. Məruzəçi daha sonra iştirakçıları maraqlandıran sualları da cavablandırıb.
Qeyd edək ki, RSXM tərəfindən “Zəlzələ zamanı davranış qaydaları”na həsr olunmuş silsilə xarakterli maarifləndirmə tədbirləri bundan sonra da davam etdiriləcək.
Amma bu qaydalar mediaya ötürülsə, bizcə daha düzgün olar, yüz minlər maariflənərlər. Kütləvilik daha effektlidir!
Şəkildə: Təqdimatdan kadr.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
Fikrət Əmirovun “1001 gecə” baleti Mariinski Teatrının yeni səhnəsində
Tamaşalar Əməkdar artist Əyyub Quliyevin dirijorluğu ilə təqdim olunub
Sankt-Peterburqun dünya şöhrətli Mariinski Teatrının yeni səhnəsində teatrın Primorski filialının balet truppasının növbəti qış qastrol proqramı çərçivəsində dahi Azərbaycan bəstəkarı Fikrət Əmirovun “1001 gecə “ baletinin tamaşalarının təqdimatı böyük əks-səda yaradıb.
AzərTAC xəbər verir ki, tamaşalar Mariinski teatrının direktoru və bədii rəhbəri, görkəmli dirijor Valeriy Gergiyevin dəvəti ilə təşkil olunub. Fikrət Əmirovun möhtəşəm əsəri ilə bərabər Mariinski teatrının tarixi və yeni səhnələrində P. Çaykovskinin “Şelkunçik” və A.Adanın “Korsar” baletlərinin ifası balet musiqisinin böyük bayramına çevrilib. Bütün tamaşalar Rusiyanın Əməkdar incəsənət xadimi, Mariinski teatrının baş baletmeysteri Eldar Əliyevin quruluşunda göstərilib.
Qastrolun ən yaddaqalan hadisələrindən biri kimi qeyd olunan “1001 gecə” baletinin bütün tamaşaları tam anşlaqla keçob və hər ifadan sonra tələbkar Sankt-Peterburq balet həvəskarları tərəfindən yarım saata qədər uzanan alqışlarla qarşılanıb. Tamaşalar Azərbaycan Dövlət Akademik Opera və Balet Teatrının musiqi rəhbəri və baş dirijoru, Azərbaycanın Əməkdar artisti Əyyub Quliyevin dirijorluğu ilə Mariinski Teatrın simfonik orkestri və xoru tərəfindən təqdim olunub. Baletdə baş rolları Sergey Umanets, Liliya Berejnova, Renata Şakirova, Arina Naqase, Viktor Mulıqin, Saki Nisida və Qulyelmo Junio böyük uğurla ifa ediblər.
Qeyd etmək lazımdır ki, baletimizin ifasında milli alətimiz olan tara və zərbə xüsusi yer ayrılıb. Tar partiyasını Azərbaycan Dövlət Opera Teatrının solisti Ramin Əzimov və Nadejda Medvedeva səsləndiriblər. Solo soprano bölümünü isə Anastasiya Kikot böyük məharətlə dinləyicilərə təqdim edib.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
Bədii qəhrəmanların şərəfinə adlandırılan sindromlar – Çox maraqlıdır!
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı ədəbiyyatşünas Sərvanə Dağtumasın Lamiyə Göycəyevaya istinadən yazdığı və redaksiyamıza təqdim etdiyi olduqca maraqlı yazını sizin ixtiyarınıza verir. Tarixdən bizə hansısa şəxsiyyətlərlə bağlı ifadələr bəllidir. Qordi düyünü, Axilles dabanı, Sizif əməyi və s. Sən demə, bu cür sindromlar bədii ədəbiyyat qəhrəmanları şərəfinə də adlandırılıb. Baxaq.
Emma Bovari sindromu.
İdeallaşdırılmış məhəbbət axtarışında olan, reallığı qəbul etməyən, reallıq hissəni itirən bir qadının faciəsi. Xroniki emosional məmnuniyyətsizlik, ağ atlı şahzadə axtarışı, istəkləri naminə hər şeyi qurban vermə.
Martin İden sindromu.
Uğur qazanmaq üçün çalışırsınız, məqsədinizə nail olmusunuz, lakin həyata marağınız itib. Bütün maneələri dəf edərək məqsədinizə çatsanız da, zövq ala bilmirsiniz, təhlükəli apatiya vəziyyətinə düşmüsünüz, hər şeyi təxirə salırsınız. İnsan böyük arzuların yanında kiçik arzuları da saxlamalıdır.
Dorian Qrey sindromu.
Xarici görünüşünüz, fiziki cəlbediciliyiniz sizdə maniakal narahatlıq yaradır, qocalığı qəbul etmirsiniz, qocalmaqdan çox qorxursunuz, bunu geyiminizlə, estetik əməliyyatlarla, kosmetoloji vasitələrlə kompensasiya etməyə çalışırsınız.
Piter Pen sindromu.
Böyümək istəmirlər, daha çox kişilər sindromdan əziyyət çəkirlər. Digər adı kidaltdır-“yetkin uşaq”. Uşaq kimi davranırlar. Ölkəmizdə belə kişilər çoxluq təşkil edir.
Vendi sindromu.
Uşaq olsalar da, yetkin kimi davranırlar, daha çox qadınlarda müşahidə olunur, ana mövqeyində çıxış edirlər, perfeksionistdirlər. Müdrik qadın obrazına ayaq uydurmağa çalışırlar. Rədd edilmə qorxusu buna səbəb ola bilər, ölkəmizdə qadınların çoxu bu sindromdan əziyyət çəkir.
Alisa möcüzələr diyarında sindromu.
İnsanlar ətradakı əşyaların proposiyasını dərk etməkdə çətinlik çəkirlər, həmin əşyalar onların gözünə ya çox böyük, ya da çox kiçik görsənir.
Plyuşkin sindromu.
Digər adları Diogen sindromu, sillaqamaniya, yığıcılıq vərdişi. Bu, qocaldıqca meydana çıxan kəmağıllılıq nəticəsində lazımsız əşyaları toplamaq vərdişidir. Bəzən belələrinin mənzillərində yaşamaq mümkün olmur.
Edip kompleksi.
Öz atasını öldürüb anası ilə evlənən Çar Ediplə əlaqəlidir. Ziqmund Freyd uşağın anası ilə seksual arzularını, atasını qısqanmağını bu cür adlandırırdı.
Elektra kompleksi.
Qızın atası ilə bağlı seksual arzularını Freyd bu cür adlandırırdı.
Verter effekti.
Hötenin “Gənc Verterin iztirabları” əsərindən götürülüb, “kütləvi intiharlar” bu cür adlanır.
Münhauzen sindromu.
Hazırda simulyativ pozuntu adlanır. Başqalarını xəstə olduqlarına inandırırlar.
Kvazimoda sindromu.
Dismorfobiya-özünü bəyənməmə xəstəliyi.
Lolita sindromu və ya nimfetka.
Özlərini böyük kimi aparmağa can atırlar. 9-14 yaş arası uşaqlarda müşahidə olunur.
Otello sindromu.
Patoloji qısqanclıq. Müəllif qısqanclığı “yaşıl div” adlandırır.
Ofeliya sindromu.
Yaddaş pozuntusu, hallüsinasiya, qarabasma, depressiya, intihar.
Kral Lir sindromu.
Əsər bir növ övladlarının xüsusi oldqularına, onların heç vaxt tərk etməyəcəyinə kor-koranə inanan valideynlərə nəsihət xarakteri daşıyır. Valideyn və övlad arasında bağın olmaması, uşaqların qullarına çevrilməsi, ləyaqətlərini, individuallıqlarını itimələri.
Ledi Maqbet sindromu və ya Ponti Pilat sindromu.
İnsan psixikasında mental və fiziki təmizliyin əlaqəsindən ibarətdir. Üst-başları təmizdirsə, insanlar elə bilirlər ki, içləri də təmizdir, günahlarını yumaq istəyirlər.
Sinderella sindromu.
Qurban kompleksli xanımlar - mütilik, fağırlıq, itaətkarlıq, fədakarlıq. Müstəqillikdən qorxurlar, indiki zamanda yaşamırlar. Möcüzəyə bəslədikləri inam passiv həyat tərzinə bəhanə olur. Analarının qoyduqları qayda-qanunların əsirinə çevrilirlər. Uğur qazanmaqdan qorxular, uşaqlıqda manipulyasiya olunurlar.
Yatmış gözəl sindromu və ya Kleyne-Levin sindromu. Hipersomniya.
Bu sindromdan əziyyət çəkənləri yuxudan oyandırmaq çətin olur, apatiya, səsə, işığa qarşı həssaslıq, hallüsinasiya, qeyri-sağlam, qidalanma, hiperseksuallıq, (daha çox kişilərdə) depressiya əlamətləridir.
Rapunzel sindromu.
Trixotillomaniya - saçını yolmaq, trixofagiya-qoparılan saçları yemək. (adətən, qadınlarda)
Haklberri Finn sindromu.
Məktəb dövründə itaətsizliklə başlayır, yetkinlik yaşına çatdıqdan sonra iş yerini tez-tez dəyişməklə, səbəbsizcə iş yerinə getməməklə müşahidə olunur. Boşluq hissindən əziyyət çəkirlər, o hissi doldurmaq üçün daim axtarışdadırlar. Heç vaxt heç kimlə özlərini rahat hiss etmirlər, məsuliyyətdən qaçırlar, ata fiqurları dağıdıcı olur, özünəhörmət hissi aşağıdır, stabilliklə problemləri olur.
Polianna sindromu.
Təhlükəli optimizm. Ən pis hadisələrdə yaxşı şey axtarırlar. Həyata çəhrayı eynəkdən baxırlar, süni evinc, təhrif olunmuş reallıq sindroma xasdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(02.03.2023)
