
Super User
Xalq artisti Zülfüqar Baratzadə - rəqqaslıqdan aktyorluğa
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Təqvimdə doğum günləri qeyd edilən mədəniyyət xadimlərindən biri də Azərbaycan SSR xalq artisti Zülfüqar Baratzadədir.
Bəzən incəsənət sahəsində uzun müddət bir yaradıcılığa yönəlirsən, istedadsız olduğunu, yerində saydığını çox gec dərk edərək sonadək öz yerində ola bilmirsən. Bəzən isə ürəyincə olmayan. Yaxıd sənə bab olmayan sahədə lmağını dərhal duyub korrektə edirsən. Məhz Zülfüqar Baratzadə də belə edib.
Zülfüqar Baratzadə 8 iyul 1931-ci ildə Gəncə şəhərində anadan olub. Əvvəllər Gəncə Dövlət Filarmoniyasında rəqqas olub. Amma aktyorluq onu daha çox cəlb etdiyindən filarmniyadan gedəsi olub.
1949-cu ildə Gəncə DDT-nin truppasına daxil olub. Xarakterlər aktyoru idi və təbii, xalq oyun estetikasına əsaslanan yumoru ilə özünə geniş tamaşaçı rəğbəti qazanıb.
Aktyorun teatrda əsas rolları:
1. Mindilli, Bərbərzadə ("Nişanlı qız" və "Xoşbəxtlər", Sabit Rəhman)
2. Göyüş, Dəli Domrul, Dinar ("Kişilər", "Dəli Domrul" və "Yadındamı?", Altay Məmmədov)
3. Sərsəri ("Kəllə", Nazim Hikmət")
4. Çoban ("Pəri cadu", Əbdürrəhim bəy Haqverdiyev)
5. Balıqçı ("Günəş", Lütfəli Həsənov)
6. Atobba ("Vicdan", Bəxtiyar Vahabzadə)
7. Kamran ("Məhəbbət nişanəsi", Səttar Axundov)
8. Ernardo ("Kələkbaz sevgili", Lope de Veqa)
9. Müşavir ("Səyavuş", Hüseyn Cavid)
10. Nəroğlan ("Qız atası", Əfqan Əsgərov)
11. Effer ("Bura gəlin", Əziz Ne-sin)
12. Haqverdi ("Qatır Məmməd", Zeynal Xəlil)
13. İvan Petroviç ("Quduz pullar", Aleksandr Ostrovski)
Filmoqrafiya
- Yenilməz batalyon
- Yeni evlənənlər
- Bəyin oğurlanması
- Ölsəm... bağışla
- Qətl günü
Mükafatları
- Azərbaycan SSR əməkdar artisti
- Azərbaycan SSR Xalq artisti
Aktyor 11 fevral 1991-ci il tarixində - 60 illik yubileyinə hazırlaşdığı dönəmdə vəfat edib.
Allah rəhmət eləsin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
BİRİ İKİSNDƏ Aqşin Evrənin şeirləri ilə
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının “Ulduz” jurnalı ilə birgə BİRİ İKİSİNDƏ layihəsində sizlər əardıcıl gənc şairlərin şeirləri təqdim edilir. Bu gün Aqşin Evrənin şeirləri ilə tanış olacaqsınız.
Aqşin EVRƏN
Səfərov Aqşin Elşən oğlu 1990-cı il sentyabrın 16-da Şirvan (Əli Bayramlı) şəhərində anadan olub. 2008-2012-ci illərdə Bakı Slavyan Universitetində təhsil alıb. Müəllifin ilk şeirlər kitabı “Mənfi sənsiz dərəcə” 2017-ci ildə işıq üzü görüb. 2012-ci ildə “Nəsimi” müsabiqəsinin, 2014-cü ildə “Ədəbi azadlıq” müsabiqəsinin və başqa müsabiqələrin qaliblərindəndir. Şeirləri dünyanın müxtəlif ölkələrində tərcümə edilərək yayımlanıb.
XATİRƏ
Kənd. Yaz səhəri.
Günə verilən yastığı didişdirdi bala qu quşu,
Qəfildən yastıqdan çıxan tüklər yağdı üstünə
– anasından xatirə.
Sükut.
SEVGİNİN ÖLÇÜ CİHAZI
Bu soyuq havalarda evdə olan hər kəsin
hansısa küçələrdə üşüyən tərəfi var.
Bu tutqun axşamçağında hamının ürəyinin
hələ oxunmamış gizli sevgi rəfi var.
Sevməyin ölçü cihazı bu sadə cümlədəydi:
“Əlini tutsa, sevgidir, nəbzini tutsa, taleyin”.
Nə etməli... belə oldu... İndi ki üşüyürsən,
Götür eşqdən ürəyində qalan o odu, geyin.
Yeni çəhrayı palto al, təzə soyadı geyin.
Darıxmağa tutul, getsin – vəhşi cəlladı geyin.
Külək əssin...
Onun əlin süzən meh gəlib saçında gəzsin.
Həsrət asta girsin evə, barmaq ucunda gəzsin,
Oyatmasın beşiyində uyuyan xatirəni.
Soruşursan, necə idi sevgi olan illərin?
– “Rənglər vardı”... gözəl idi rənglərin olduğu vaxt.
Ayrılığın qoşunları hücuma keçən gündən
Xatirələrin işğalı altında qalıb paytaxt.
Şaxta düşdü, isitmədi səni çəhrayı palto,
Heç utanma, ürəyində qalan o odu geyin.
Sevməyin ölçü cihazı, əslində, beləcəydi:
“Əlini tutsa, sevgidir... buraxmasa, taleyin”.
ZİVƏ
Qış. Boran.
Külək zivədəki uşaq paltarını dartışdırırdı
evdən bir qədər aralıdakı qəbiristanlığa – balaca, soyuq məzara sarı.
ŞAH TƏHMASİBƏ MƏKTUB
Nizələrin ucuna ilişən kəfən parçası
Sülh bayrağıdır yüksəlir başımızın üstündə:
Bax, ölüm aləti belə bizi sülhə çağırır,
Ölüm “sülh” bağırır, Şah!
Qəfil qılınclar doğrayar atların küt səsini,
Qapılar hər gün darıxar, gözləyər it səsini.
Birdən qəbirlər doldurar boş torpaq kisəsini,
Əlini dünyadan çəkib evinə gedər Allah.
Şah!
İnsan torpaqçün döyüşər. Atlar nalından yıxılar.
Ölmüş atın ayağından bizə baxar aypara
– Yəni göylər yerə enər... göylər gələr döyüşə
Görən, necə olar bir gün torpaq ayağa qalxıb
insanların uğrunda gecə-gündüz döyüşsə?
Mən də torpaq istədim – bir uşağın dibçəyinə tökməyə...
Sonra qılınclar doğradı atların küt səsini,
Qapılar hər gün darıxdı, gözlədi it səsini.
Biz də məşəl yandırdıq önümüzü görməkçün,
Əksinə, tüstü qalxıb tutdu gözlərimizi.
Nal soyuğu gecədə bir sualım var sənə,
böyük Şah həzrətləri:
Buğdanın ortasındakı xətt
çörəyi yarı bölməli olduğumuza işarə deyilmi?
SUAL
Yay. Bürkü.
Pambıq qozası nələri soruşmaq istəyir
tikanına ilişmiş bəmbəyaz köynəkdən?
UNUTMAĞIN RESEPTİ
Hərdən onun toxunduğu yerlər qopar bədənindən,
hissə-hissə yoxa çıxarsan hərdən
Hərdən “Qayıt, ölürəm” kimi oxunar
ona yazdığın bircə “Salam. Necəsən?”
Sıxılarsan...
Bilməzsən hara qoyasan bu nəhəng ayrılığı,
Görərsən saçların onun çiyni üçün darıxır.
Hərdən ovulub gedərsən...
Burnunun ucu göynəyər tanış qoxudan ötrü
Yağış yağar, görərsən ki,
altında bir boş yer qalıb əlindəki çətirin
Hərdən boynunu üşüdər onun aldığı şərf də,
barmaqların əllərindən sırsıratək sallanar.
Boş küçədə öskürər xatirələr astaca,
Cədvəllərdə yazılar: “mənfi sənsiz dərəcə”
Hərdən heç nə dəyişməz...
Bir görüş yeri boyda boşluq qalar içində,
Hərdən büdrəyərsən... yıxılarsan
xatirələrin yanından keçəndə...
TALEYİN BURULĞANI
Payız. Fırtına.
Gəmilər insanları sahilə çıxarmaqçün yaradılır,
Amma yalnız batan gəmilər tarixdə qalır.
ANTİK XXI ƏSR
Əllərinə "Ana" və "Ata" yazıb savaşa gedənlər itirdilər əllərini,
Yəni təkcə əlləri yox, ataları, anaları da yaralandı.
Müharibələrə görə peyda oldu okeanlar, dənizlər
– Torpaq insanları bir-birindən uzaq tutmaqçün aralandı.
Qəribədir:
Torpağın üstündə döyüşənlər, altında qonşu olurlar
Bütün güllər dərilir… bütün güllər dərilir,
Amma ən birinci məzar üstə qoyulanlar solurlar.
Eyni ağacdan düzəlir tar və silah qundağı,
Eyni yerdən şikəst qalır anaların qucağı.
Kəpənəyə bənzədər raketləri gül-çiçək,
Görən, hansı səs çıxar pianinonun dillərin güllələsək?
Yer kürəsinə baxıram: kimyəvi dərmanların üstünə yazılır:
"Uşaqların əlinin çatmadığı yerə qoyun".
Göz yaşları içində pıçıldayır doktor:
"Uşaqları kimyəvi raketlərin çatmadığı yerə qoyun".
ZEN
Zen, bişirdiyin keksə daraşmış qarışqalar da öldü,
Daha səndən heç nə qalmadı bu şikəst evdə.
Daha mən öyrəndim ki, tarix üşüməyi qucaqlaşmaqçün,
Sevginisə bir ömür uzaqlaşmaqçün yaradıb.
Uşaqlıqdan, gənclikdən, qocalıqdan başqa
bir də onsuzluq dövrü olur insan ömrünün
Yalandı, Zen... Yalandı...
İnsanı qocalıq yox, onsuzluq dövrü öldürür.
Qucaqladığım qadınları birləşdirib
özümə bir ana düzəldə bilmədim...
Bəzən bu nəhəng ömür bircə sözdən ibarət olur: “Gəlmədi...”
Zen, qadını ən tez atası unudur,
Ən çox xatirələr xəstələndirir adamı,
İştahın olmur yemək yeməyə,
yaşamağa,
...gəlməyə.
Daha buruq saçlar unutmasın,
Sən də unutma, Zen, sən də unutma:
Ayrılıq haqqında deyilmiş ən gözəl söz – ayrılmamaqdı.
BƏNAZİR BHUTTO ÖLMƏMİŞDİ
“Üç keçi” nağılı üçbaşlı əjdahaya çevrildi həmin gün.
Gecə məni “Bayu-bayu” ilə yatırıb
səhər anamın yoxluğu ilə oyatdılar.
Anasının narıncı koftasını iyləyib yatan bu uşağı
birdən “narıncı inqilablar”ın qucağına atdılar.
Sonra həyat məhkəmə çəkici ilə döydü sinəmi,
Ürəyimi açıb içimdən çıxıb getdi uşaqlığım.
Son dəfə dolmuş gözlərlə
boş ömrümə baxıb getdi uşaqlığım.
Qapının ağzında ayaqqabının biri azaldı
Atam “əcəb evimiz genişləndi e” deyib təsəlli doldurdu cibimizə.
Anam ömrümüzdən getdiyi gün bizi atıb çölə çıxdı ev,
həsrət qaldıq evimizə.
Hələ bu zəhrimar ayrılıq qapımıza gəlməmişdi,
Hələ Bənazir Bhutto ölməmişdi – Şərq anasız qalmamışdı...
Mən anasız qalanda.
Dominodan qurduğumuz evlər dağılanda ağlayan uşaqlar idik,
Bəs görəsən, niyə susduq ailəmiz dağılanda?
Yamaqlı şalvarımı tikdikcə qırış düşdü anamın əllərinə –
söküldü əlinin dərisi.
Ayaqlarının şişmiş yaşıl damarında öldü bütün flora,
Qapımızın ağzında canını tapşırdı fauna,
Atam siqaretin tüstüsüylə öyrətdi bizə gələcəyin dumanlı olacağını.
Atamın köynəklərini bacım ütüləməyə başladı...
Beləcə üçbucaq teoremini ütüdən,
Çevrənin radiusunu qazandan,
Nidanı atamın çəliyindən,
Nöqtəni də anamın yoxluğundan öyrəndi.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
PSİXOLOGİYA VƏ ŞEİR – Fazil Cəfərov və Saqif Qaratorpaq
Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”
"Ədəbiyyat və İncəsənət" portalı bir- birindən maraqlı rubrikaları ilə yayımını davam etdirir. Əziz izləyicilərimiz, psixologiyanın dərin qatlarına enib poeziyanın dili ilə danışan "Psixologiya və Şeir" rubrikamızda Sizləri xoş gördük.
Bu dəfə şair qonağımız öz sakit dünyasında misralardan dünya yaradan sevimli şairimiz Saqif Qaratorpaq, psixoloq qonağımız isə artıq Sizlərə tanış olan dəyərli Fazil Cəfərovdur.
Gəlin birlikdə Saqif bəyin "Sevgi nağılı" şeirinin psixoloji təhlilinə nəzər salaq.
ŞEİR
Mən sükutun dilini elə gözəl bilirəm,
Mənim kimi susmağı daha kimsə bacarmaz.
Gülə-gülə ağlayıb susanların içində
Zalım, mənim adımı birinci sırada yaz...
Bu səhər də oyandım, şükür, hələ ki sağam,
Şirin yalanlar deyib azdırmışam ölümü...
Sirr deyil ki, qoy deyim, ürəyimdən asmışam
Adının baş hərfinə uzanan sağ əlimi.
Daha bizdən danışmaz o küçə də, o yol da,
Başı elə qarışıb təptəzə nağıllara.
Bir xatirə boynunu büküb içimdə ağlar,
Hər gecə köks ötürüb boylanar uzaqlara.
Bəlkə şirin yuxuymuş başımıza gələnlər,
Ayrılığa “sağ ol” de,bizi yaxşı oyatdı.
Ayağımın izini göz yaşlarım yuyandan
Nə varsa bu ömürdə,elə hamsı boyatdı.
Elə də çətin deyil, vallah, bəhanə tapmaq,
Nə var nağıl uydurub özünü altadmağa.
Hər gecə üz-gözümü yuyub ay işığında,
Gedirəm bir misranın qolu üstə yatmağa...
PSİXOLOJİ TƏHLİL
-- Salam dəyərli Ülviyyə xanım, bu sevimli rubrikada yenidən qonaq olduğum üçün Sizə və " Ədəbiyyat və İncəsənət" p- na təşəkkür edirəm.
Sevimli şairimiz Saqif Qaratorpaqın “Sevgi nağılı” şeiri – sevginin bitməsindən sonra yaranan daxili ziddiyyətlər, sükutun dili, xatirələrə sığınma, və özünütəsəlli mexanizmləri üzərində qurulmuş dərin psixoloji təhlilə açıq poetik bir əsərdir. Aşağıda bu şeirin əsas psixoloji qatlarını geniş formada təhlil edək:
1. Sükutun dili və emosional tənzimləmə
“Mən sükutun dilini elə gözəl bilirəm,
Mənim kimi susmağı daha kimsə bacarmaz.”
Bu misralar emosiyaların daxildə boğulması, danışmaq əvəzinə susmaqla müdafiə mexanizmi qurulması kimi psixoloji vəziyyətləri işarələyir. İnsan, yaşadığı acını dilə gətirmək əvəzinə onu sükutla yaşamağı seçir. Bu isə sosial izolyasiya, daxili gerilim və tənhalıq hissi ilə müşayiət olunur. Bu susqunluq, əslində qışqıran bir ağrıdır.
2. Gülə-gülə ağlamaq: Duyğusal dissonans
“Gülə-gülə ağlayıb susanların içində
Zalım, mənim adımı birinci sırada yaz...”
Burada duyğuların ikililiyi, yəni paradoksal emosional vəziyyət açıq şəkildə ifadə olunur: zahirdə gülmək, daxilən isə ağlamaq. Bu, müdafiə mexanizmi olaraq rol oynamaq, yəni “özünü güclü göstərmək” və ya “başqasına acını hiss etdirməmək” davranışıdır. Bu vəziyyət insanın özünü dərk prosesi üçün təhlükəli ola bilər və emosional tükənməyə səbəb ola bilər.
3. Sevgi – ölüm – həyat üçlüyü
“Bu səhər də oyandım, şükür, hələ ki sağam,
Şirin yalanlar deyib azdırmışam ölümü...”
Bu misralarda həyatda qalmaq üçün yalanlara sığınmaq motivi var. Sevginin itkisi sanki fiziki yox olmaq qədər ağırdır. Ölüm burada metaforik anlamdadır – yəni yaşamaq var, amma hiss etmək yox. “Şirin yalanlar” isə psixoloji müdafiə mexanizmlərindən biridir – insan realı inkar edərək özünü aldatmaqla acını azaldır.
4. Bədən dili və travma izi
“Sirr deyil ki, qoy deyim, ürəyimdən asmışam
Adının baş hərfinə uzanan sağ əlimi.”
Bu misrada bədənlə simvolik bağlılıq qurulur. Sağ əlin adın baş hərfinə uzanması – bir sevgiyə və ya insana sadiqlik andı kimidir. Sağ əl – qərar verən, yazan, hərəkətə keçirən əldir. Bu, həyatla əlaqənin də simvoludur. Adının baş hərfi” – konkret ad çəkilmir, amma adın başlanğıcı onun üçün kifayətdir. Bu da məchul sevgi obyekti, itirilmiş və ya imkansız sevgi duyğusunu simvolizə edir.
5. Keçmişin təcridi və nostalji
“Daha bizdən danışmaz o küçə də, o yol da,
Başı elə qarışıb təptəzə nağıllara.”
Bu sətirlər keçmişin unudulmasını ifadə edir. Artıq xatirələrin şahidi olan məkanlar belə, onu unutmuşdur. Küçə və yol – keçmiş həyatın simvolik şahidləridir. Onların susması, artıq keçmişə dair heç nəyin danışılmaması tənha qalmış yaddaşın rəmzidir."Təptəzə nağıllar" – başqalarının həyatıdır. Burada sevdiyi insanın yeni həyatına keçməsi, yerinə başqasının gəlməsi, unudulma qorxusu və dəyərsizlik hissi var.
6. Ayrılığın “oyatması” və reallıqla qarşılaşma
“Bəlkə şirin yuxuymuş başımıza gələnlər,
Ayrılığa “sağ ol” de, bizi yaxşı oyatdı.”
"Şirin yuxu" – keçmiş sevginin ideallaşdırılması, lakin bu yuxudan "oyanmaq" – psixoloji oyanış və qəbuletmə mərhələsidir. Ayrılığa “sağ ol” demək – şəfa mərhələsinə keçiddir: ağrıya təşəkkür edib, ondan öyrənmək. Bu, çox dərin psixoloji inkişaf göstəricisidir.
7. Katarsis: Göz yaşlarının təmizləyici rolu
“Ayağımın izini göz yaşlarım yuyandan
Nə varsa bu ömürdə, elə hamsı boyatdı.”
Göz yaşı – burada psixoloji təmizlənmə vasitəsidir (Freudun “katarsis” anlayışı kimi). İnsan ağlayaraq həm rahatlanır, həm də keçmişin izlərini silməyə çalışır. Amma nəticədə ömürdəki hər şey “boyat” – yəni əhəmiyyətsiz və dadını itirmiş görünür. Bu, ümidsizlik və yaşama həvəsinin azalması ilə bağlı ola bilər.
8. Yuxulara və poeziyaya sığınmaq
“Hər gecə üz-gözümü yuyub ay işığında,
Gedirəm bir misranın qolu üstə yatmağa...”
Bu son misralarda poeziya bir terapiya vasitəsi kimi təqdim olunur. Ay işığında – yəni real dünyadan fərqli bir işıqda, insan şeirə sığınıb rahatlıq tapmağa çalışır. “Misranın qolu” – bədii ifadənin ana qucağı kimi metaforik anlam daşıyır. Bu, şəfa tapmaq üçün bədii özünüifadə, yaradıcılıqla sağalmaq formasında şərh oluna bilər.
9. Yekun Psixoloji Yanaşma:
Sevimli şairimiz Saqif Qaratorpaqın “Sevgi nağılı”şeirdəki qəhrəman) depressiv, yalnız, keçmişə bağlı və daxili konfliktlər yaşayan bir insan kimi təsvir olunur. Bu şeir – bir itkinin psixologiyası, bir yaralının şair dili ilə sağ qalma hekayəsidir. Bəzən bir misra, bir xatirə, bir gecə işığı insanı ayaqda saxlayan yeganə dayağa çevrilir.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
"Ayrılığın sonu yoxmuş...” – Sevda öz Mehmanını 32 il gözlədi...
Nemət Tahir, “Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Qarabağ təmsilçisi
Universitet illərinin gənc, saf çağları idi. Sevda ilə Mehmanın ilk tanışlığı tələbə olarkən baş vermişdi. Baxışlar danışdı, dillər danışmadı. O gündən sonra hər səhər yeni bir ümid idi onlar üçün. Göz-gözə gəlmək, eyni dəhlizdən keçmək, bir kitabı bir yerdə vərəqləmək – hər biri ayrı bir sevinc idi.
Sevda Mehmanı ilk dəfə adla yox, baxışları ilə tanıdı. Mehman isə onun səsini eşitmədən əvvəl nəfəsini hiss etdi. Hər şey o qədər təmiz, o qədər ümidli idi ki…
Mehman elçi göndərdi. Bir neçə dəfə get-gəldən sonra Sevda Mehmanın sevgisinə və etibarına inandı. Elçilər "hə" cavabı aldılar, nişan oldu. Çox xoşbəxt idilər.
Sonra müharibə gəldi… Silah səsləri bu məmləkətdə xoşbəxtliyin səsini batırdı. Mehman könüllü olaraq Qarabağa döyüşə yollandı. O gedəndə Sevdanın əllərini tutdu:
— Müharibə qurtaracaq… Mən qayıdacağam… Səninlə xoşbəxt olacağıq.
Son dəfə Ağdamda görüşdülər. Gözlərində qorxu yox idi, sevgi vardı. Amma o görüş, son görüş oldu... Mehman Kəlbəcərdə itkin düşdü.
İllər keçdi. İtki xəbərləri, ümidsizliklər, yuxusuz gecələr... Mehmanın atası oğul dərdindən dünyasını dəyişdi. Ardınca anası da bu dərdə dözəl bilmədi. Sevdanın atasının da taqəti qalmamışdı, qızına xəbər göndərdi:
— Qızım, mən də artıq qocalmışam, sən tək qoyub gedə bilmirəm.Mehman çox yaxşı insan idi. Amma həyat davam edir, ailə qur, tək qalma, qulaq həyanın olsun.
Amma Sevda bircə söz deyirdi:
—Mən onu gözləyirəm
Hər səhər eyni pəncərə, eyni dua. Hər ad günü, hər bayramda Mehmanın qayıtması üçün ümidlə yanan bir şam…
32 il… Nə bir məktub, nə bir iz… Sadəcə içində yaşayan səs: "O qayıdacaq!"
Və bu günlərdə xəbər gəldi… DNA analizləri Mehmanın şəhid olduğunu təsdiqlədi. Qalıqları tapıldı. Vətən torpağı onu sinəsinə basdı. Tabutu qarşısında Sevda dayanmışdı… Yaşlanmışdı, amma sevgisi qocalmamışdı. Üzünə tökülən hər ağ tel bir ilin, həsrətin, sədaqətin və hicranın şahidi idi.
O dəfn mərasimində bir mahnı səslənirdi:
“İlk məhəbbətim, son məhəbbətim…”
Sanki Məhəbbət Kazımov bu sevgi üçün oxumuşdi bu sətirləri.
Bu sevda, gözlənti, sədaqət bir ömürlük roman oldu. Sevda və Mehmanın adı, sədaqətin, əhdə vəfanın simvoluna çevrildi. Sevda bu dünyada başqa heç kimin qapısını döymədi. Çünki onun qapısı Mehmanın adı ilə möhürlənmişdi.
Bu sevgi, zamanın və ölümün belə sındıra bilmədiyi bir sevgidir.
Yazımızı isə Sevdanın sözləri ilə bitirək:
“Mehman Musayev itkin düşəndən sonra onun valideynləri bu xəbərə dözə bilməyib rəhmətə getdilər, mən isə ailə qurmadım. Ancaq mən bu günə qədər Mehmanın sağ-salamat dönəcəyini gözləyirdim.
Mehmanla sonuncu görüşüm Ağdamda oldu. Mənə hədiyyələr almışdı. Toyumuz barədə danışdıq. Torpaqlarımızın üzərindən qara buludlar çəkildikdən sonra təntənəli toy edəcəyimizi planlaşdırdı. Bilməzdim ki, bu, onunla son görüşum olacaq. Həmişə Mehmanın adını uca tutdum. Qürurluyam, Mehmanla fəxr edirəm. Onun adına layiq yaşadım.”
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
LİRİKA DƏFTƏRİNDƏN: Təranə Dəmirin şeirləri, 2-ci səhifə
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Lirika dəftərindən rubrikasında sizlərə lirik şeirlər təqdim edirik. Bu dəfə iki gün ardıcıl şair Təranə Dəmir rubrikamıza gözəllik qatacaqdır.
Mükəmməldir, deyilmi?
Ruhumda dəli sükut,
Başımda qasırğalar,
Çöldə ölüm havası…
...Bu gün də gəlib keçdi,
İçində payız rəngi,
Bir də şənbə duası…
***
Gözlərindən eşq damırdı payıza,
Qızınırdı sevdasında xəzəllər.
Elə gözəl oxşayırdı könlümü
O baxışlar, o sığallar, o əllər –
Oyandım.
Heç bilmədim hara tutum üzümü,
Hara getsəm həsrət məni izlədi.
Baş götürüb nağıllara yol aldım,
Gedəmmədim axıracan, dözmədim,
Dayandım.
Var-gəl etdim payızla qış arası,
Məni yordu bu kaşkilər, bəlkələr.
Xəyallarım göy üzünə tələsdi,
Bir mən oldum, bir də… bir də kölgələr,
Yubandım.
Tutammadım bir ümidin əlindən,
Çiçək açmaq bu payıza yad imiş.
Burda hər şey aldadırmış adamı,
Burda hər şey ayrılığa ad imiş –
İnandım.
***
Bu itin it dərdi var,
Gözüngə yaş, ulayır.
Baxışında xəcalət,
Başında daş, ulayır.
Ulayır kölgəsinə,
Hirsinə, hikkəsinə,
Boşalan cərgəsinə
Açıb savaş, ulayır.
Yoluna baxıb hürür,
Yalına baxıb hürür,
Çuluna baxıb hürür,
İçində kaş ulayır.
Dizində yox təpəri,
Aşa bilmir çəpəri,
Bir sümükdü, bir dəri,
Səsində qış ulayır.
Durub yolun sonunda,
Yüz ağrı var canında,
Nə vaxtdı dörd yanında
Qorxu, təlaş ulayır.
Bu itin it dərdi var,
Gözündə yaş, ulayır.
Baxışında xəcalət,
Başında daş, ulayır.
İSTANBUL, DARIXMIŞAM…
Səhərini günəşlə birgə açırdım,
İşıqlarını bağrıma basırdım hər gecə,
Üzüaşağı, uzüyuxarı ölçürdüm
səni bina-bina, küçə-küçə.
Sokakların udurdu addım səsimi,
bir də kirpiklərimin kölğəsini.
Yağışında islanırdı,
küləyində sığallanırdı saçlarım,
Dadını çıxarırdım bəxtəvərliyin.
Havası qəhvə qoxulu,
Səması qağayı sevdalı şəhər.
İpək donlu,
Yaşıl yaxalı,
Dili dualı şəhər,
Ürkək qız tək utancaq,
Abırlı-həyalı şəhər.
İstanbul!
Səni dalğa-dalğa, ləpə-ləpə sevirəm,
Dalanlarını, küçələrini,
dağlarını, ormanlarını
gözümə təpə-təpə sevirəm.
Heç nədən yox,
bircə unudulmaqdan qorxan şəhər,
Çiynini qala divarlarına söykəyən,
Tarixin qarşısına alnıaçıq, üzüağ çıxan şəhər.
Bütün dünyanı başına yığan şəhər…
Səni Boğazdan seyr etmək var hələ...
Sularınla pıçıldaşmaq, dalaşmaq,
Dalğalarla gözüdoyunca sevişmək,
Dənizlə qucaqlaşmaq …
Bir də hay-küylü Taksimdə yorulunca dolaşmaq,
Dolaşdıqca bütün dünyanı unutmaq,
Unutduqca tanımadığın insanlara ürəkdolusu "Mərhaba " demək eşqi…
Sonra pay-piyada Eminönünə düşmək,
Sərinləmək ...
Balıq qoxan sahildə dayanıb gedən gəmilərə əl sallamaq həvəsi,
Sonra növbə gözləmək,
Sonra əlindəki smiti martılarla bölüşmək,
Bölüşdükcə yüngülləşmək ,
Yüngülləşdikcə uçmaq, uçmaq...
Sonra da ...
Sonra da yenə ayrılıq,
Yenə xəyallar,
Yenə təyyarə səsi,
Yenə Xəzərin sahilində səninçün darıxmaq, darıxmaq..
***
Bu dolaşıq ömrümdə
Yarımçıqdı nəyim var,
(bircə göz yaşını çıx)
– Kəsik-kəsik arzular,
Qırıq-qırıq xəyallar,
Dərə-təpə sevgilər,
Dağ kimi ayrılıqlar.
Vüsallar da natamam,
Görüşlər də yarımçıq.
Könlümün qapıları
Bircə həsrətə açıq…
Ruhumda dəli sükut,
Başımda qasırğalar,
Çöldə ölüm havası…
...Bu gün də gəlib keçdi,
İçində payız rəngi,
Bir də şənbə duası…
Bir ümid də yıxıldı
Qaşla gözün arası…
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
Sınıq pəncərə - EPİTAFİYA
Kübra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Bəzən bir insan gedər… ardınca dünya bir az susar. Sözlər kövrələr, səslər pıçıltıya çevrilər, gözlərdə boğulan işıqlar sönər. Və sən anlayarsan ki, bəzi gedişlər səssiz deyil – içini parçalaya-parçalaya gedir.
Azər Baxşəliyev… adı çəkiləndə gözümüzün önünə gülüşü gəlir. İşıqlı, səmimi, doğma bir adam. Həyatın içində ən gözəl yerlərə yaraşan bir ruh. Amma o ruh indi yoxdu. 39 yaş – ömrün ortası belə deyil. Yarımçıq bir cümlə kimidir, sonu olmayan bir şeir kimi.
Dostlarının onun üçün yazdığı “Sınıq pəncərə” mahnısı isə bir səs deyil, bir hayqırtıdır. Susqunluğun içindən gələn bir üsyandır. Gedən dostun yoxluğuna deyil, onun yoxluğuyla yaşamağa üsyan. O mahnının hər notunda bir nəfəs dayanır. Hər sözündə bir göz yaşı gizlənir. Sanki içində qırılan bütün pəncərələrin səsləri yığışıb bu musiqidə çalınır.
Dost olmaq – bir ömrün içində başqasının izinə yer verməkdir. Amma dost itirmək – o izlərə hər dəfə ayağın ilişəndə canının yanmasıdır. Ölüm səni aparanda deyil, səni xatırlayanda daha ağrılı olur. “Sınıq pəncərə” – qalanların içində qırılıb yerə tökülən sükutdur. Əlini uzatsan, tutacağın yox. Danışsan, cavab verəcək kimsə yox. Amma susa bilməzsən. Çünki darıxmaq danışmaq istəyir.
Azərin adı bu mahnıyla bir daha doğulur. 40 yaşında yoxluğuyla dolan o günü, varlığıyla ağrılı bir xatirəyə çevirir. O getdi, amma ardınca bir işıq buraxdı – bu işıq susmur. Göz yaşının içindən keçir, qırıq bir pəncərədən baxır bizə… və səssizcə deyir: “Unutmayın. Mən burdayam. Hələ də.”
https://youtu.be/shya6QbZdno?si=ne5z3u4iRZ0yKWPK
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
Şəhidlər barədə şeirlər - Aqşin Ənvərli
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı gənc yazar Elşad Baratın şəhidlər barədə silsilə şeirlərinin təqdimini davam etdirir.
ŞəhidAqşin Ənvərli
Aqşin Ənvərli 1994-cü il oktyabrın 10-da Qəbələ şəhərində anadanolub. 2001-2012-ci illərdə Qəbələ şəhərinin N. Apayev adına 4 nömrəli tam orta məktəbində təhsil alıb. Ali təhsilini isə 2012-2018-ci illərdə Azərbaycan Tibb Universitetində (ATU) alıb. Subay idi.
Aqşin Ənvərli 2018-ci ildə tibbi xidmət leytenantı rütbəsi ilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin Naxçıvan şəhərində yerləşən "N" saylı hərbi hissəsində xidmətə başladı. Bir müddət sonra isə Xüsusi Təyinatlı Qüvvələrin Tibb Xidmətinin rəisi vəzifəsinə təyin edildi.
Azərbaycan Ordusunun leytenantı olan Aqşin Ənvərli 2020-ci il sentyabrın 27-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Ermənistan işğalı altında olan ərazilərin azad edilməsi üçün başlanan Vətən müharibəsi zamanı Cəbrayılın, Füzulinin, Qubadlının, Şuşanın və Xocavəndin azadlığı uğrunda gedən döyüşlərdə yaralanan hərbçilərə yerindəcə yardım edib. Aqşin Ənvərli noyabrın 6-da Xocavənd döyüşləri zamanı şəhid olub. Döyüşlər zamanı səngərdə "baş leytenant" rütbəsi alıb. Qəbələ rayonunda dəfn olunub.
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin edilməsi uğrunda döyüş əməliyyatlarına qatılan və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqların icrası zamanı vəzifə borcunu şərəflə yerinə yetirdiyi üçün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Aqşin Ənvərli ölümündən sonra "Vətən uğrunda" medalı ilə təltif edildi.
Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi zamanı döyüş əməliyyatlarının rəhbəri olan, düşmənin canlı qüvvəsinin məhv edilməsində rəşadət göstərən, vəzifə borcunu ləqayətlə və vicdanla yerinə yetirdiyinə görə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin 15.12.2020-ci il tarixli Sərəncamına əsasən Aqşin Ənvərli ölümündən sonra "Azərbaycan Bayrağı" ordeni ilə təltif edildi.
Bir igid tanıyıram,
Arzusu, kamı boyda.
Bir igid tanıyıram,
Özü vətən boydadır,
Məzarı hamı boyda.
Bir igid tanıyıram,
Ölməzlik qalasıdır.
Məqsədindən, yolundan
Dönməzlik qalasıdır.
Tanıyıram, o igid,
Dava leytenantıdı.
Yaralı əsgərlərin,
Müharibə həkimi,
Şəfa leytenantıdı.
Bir çiynində çantası,
Bir çiynində silahı,
Savaşda şəfa verən,
Müharibə allahı.
Səninlə fəxr edirik,
Ey müqəddəs ruh təbib.
Dağlardan uca təbib,
Çaylardan duru təbib.
Bizimləsən, dəyişmir
Şəhid dünyanı, Aqşin.
Dayan, dayan, qoy baxım...
Barmağın hanı, Aqşin?
Səndən öncə barmağın
Qarışıbdı vətənə.
Neçə güllə sığırmış,
Görəsən, bir bədənə?
Görəsən, kim böyükdü,
Zəfər axşamı boyda?
Özün vətən boydasan,
Məzarın hamı boyda.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
Sovet rejiminə qarşı çıxan yazıçı – GÜLHÜSEYN HÜSEYNOĞLU
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Sovet rejiminə qarşı çıxan yazıçı – onu daha çox belə tanıyırıq. Mənfur rejimin imperiya siyasətinin əksinə səs ucaltmaq, razılaşın ki, çox az yazarımıza müyəssər olub.
Bu gün Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Azərbaycanın xalq yazıçısı Gülhüseyn Hüseynoğlunun anım günüdür.
Ədəbiyyatşünas Gülhüseyn Hüseynoğlu (Abdullayev) 16 oktyabr 1923-cü ildə Masallı rayonunun Mollaoba kəndində anadan olub. O, kiçik yaşlarında ikən ailəsi ilə birlikdə Bakıya köçüb və burada 1942-ci ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki Bakı Dövlət Universiteti) filologiya fakültəsinə qəbul olub.
1947-ci ildə ali təhsilini başa vuran Gülhüseyn Hüseynoğlu elə həmin il universitetin aspiranturasına daxil olub.
Tələbə ikən milli ideyalar onu çəlb etdiyindən millətçi liderlərin əsərlərini oxuyub, 1942-ci ildə sovet rejimi ilə mübarizə aparmaq və Azərbaycanın müstəqilliyini əldə etmək üçün yaradılmış antisovet "İldırım" təşkilatının qurucularından biri olub. Təşkilatın bir məqsəi də 1937–1938-ci illərdə həbs olunub xalq düşməni kimi damğalanan və Sibirə göndərilib güllələnən yazıçıların işinə yenidən baxılmasına, onlara bəraət verilməsinə nail olmaq və Azərbaycan türkcəsini dövlət dili səviyyəsinə qaldırmaq idi.
Çuğulçular ondan NKVD-yə danos göndəriblər və o, həbs həyatı da yaşayıb.
Əmək fəaliyyətinə hələ tələbə ikən, 1942-ci ildə "Kommunist" qəzeti redaksiyasında ədəbi işçi olaraq başlayan Gülhüseyn Hüseynoğlu "Ədəbiyyat qəzeti" redaksiyasında, Gənc Tamaşaçılar Teatrının pedaqoji şöbəsində işləyib. Görkəmli söz ustası 1958-ci ildən Azərbaycan Yazıçılar Birliyinin üzvü, Yazıçılar İttifaqının V qurultayından ömrünün sonunadək birliyin idarə heyətinin üzvü və nəsr bölməsinin rəhbəri olub. İndiyədək otuza yaxın kitabı kütləvi tirajla buraxılıb.
Müasir Azərbaycan nəsrinin tanınan nümayəndələrindən olan Gülhüseyn Hüseynoğlu 1944-cü ildən etibarən ədəbi yaradıcılığa başlayıb, yetmiş ilə yaxın müddət ərzində ədəbiyyatımızın inkişafı naminə çalışıb. Onun özünəməxsus üslubu ilə seçilən əsərləri müasirlərimizin həyatını, mənəvi aləmini dolğun əks etdirir. Nasir 69 ilin 8 ilini özündən aslı olmayaraq həbsxana və Stalin düşərgəsində əzab, sıxıntı içərisində keçirib. 8 ildə o, yazmaq imkanından məhrum olsa da dərindən müşahidəçilik qabiliyyətinin gördüklərini saf-çürük eləmək, gələcək bədii ümumiləşdirmələrinə lazım olacaq zəngin həyat təcrübəsi qazanmaq ixtiyarını ondan heç kəs ala bilməyib.
Gülhüseyn Hüseynoğlu ədəbiyyatımızda mənsur şeirin ilk və dəyərli nümunələrini yaradıb. Azərbaycan nəsrində bədii-poetik struktur baxımından yeni olan bir janrda meydana gətirilən həmin əsərlər ədəbi tənqidin diqqətini daim özünə cəlb edib və həmişə təqdirlə qarşılanıb.
Nəsr
- İki damla göz yaşı
- İnsanlar və dalğalar
- Ömrümüz boyu
Kitabları
1. Mənsur şeirlər ustası
2. Müşfiq
3. Nizami Cəfərovun yazıçı Gülhüseyn Hüseynoğlu haqqında kitabı
4. Полет Орлов — Стихотворения в прозе и рассказы
5. Gülhüsüyn Hüseynoğlunun seçilmiş əsərləri…
6. Məhəbbətdirmu bu?!
Poeziya
- Məhəbbət
- Küsülülər
- İşıq və zülmət
- İlk qədəm
- Humaniz
- Həsrətəm
- Hanı
- Gürcü gözəli
- Gül ömrü
- Bir söz
- Payız
- Qatar gedir
- Payım mənim
- Ay nur çiləyəndə
- Özün kimi
- Ömür gün
Publisistika
1. Balaca dostlarım silsiləsindən (Sənədli hekayələr və öçerklər)
2. Dəzgahlar arasında (Sənədli hekayələr və öçerklər)
3. Gülhüsüyn Hüseynoğlunun seçilmiş əsərləri…
4. Bir ömrün çıraqları, Ağ kəlağayı, Nizaminin dostu — Hekayə
5. Qayğı (Sənədli hekayələr və öçerklər)
6. Əməyin bəhrəsi, Əmək və şərəf, Ana-alim (Sənədli hekayələr və öçerklər)
7. Çətin yol — Mənsur şeir
Azərbaycan ədəbiyyatının inkişafında xidmətlərinə görə Gülhüseyn Hüseynoğlu bir sıra mükafatlara və təltiflərə, o cümlədən 2005-ci ildə "Xalq Yazıçısı" fəxri adına layiq görülüb. O, 2002-ci ildən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərdi təqaüdçüsü olub.
Gülhüseyn Hüseynoğlu 2013-cü il iyulun 8-də vəfat edib.
Tanınmış nasir, istedadlı ədəbiyyatşünas, mahir pedaqoq və səmimi insan Gülhüseyn Hüseynoğlunun işıqlı xatirəsi onu tanıyanların qəlbində hər zaman yaşayacaq.
Allah rəhmət eləsin!
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
TƏLƏBƏ YARADICILIĞI Gültəkin Məmmədovanın hekayəsi ilə
“Ədəbiyyat və incəsənət” portalının Tələbə Yaradıcılığı rubrikasında sizlərə Ağdam Dövlət Sosial İqtisad Kollecinin tələbəsi Gültəkin Məmmədovanın yaradıcılığını təqdim edəcəyik.
Bir gün məndən soruşdular:
— Əgər hekayə yazsan, adı nə olardı? — deyə.
-Bilmirəm, — dedim, susdum, üzümdə balaca gülümsəmə ilə.
Niyəmi? Çünki zatən hər kəsin həyatı, dünyaya gəlib dünyadan köçənə qədər bir hekayədi... Zatən. Bir də hekayə içində hekayəmi yazaq?
Gəlin sizə bir oğlanın hekayəsini danışım. Mənə necə danışıbsa, eləcə də, bəzək-düzək vurmadan sizə danışım.
Siz qərar verin: hekayəmi yazmaq, ya yaşadığın hekayəni danışmaq daha çox maraq kəsb edir?
Mənim uşaqlığım ölkəmizin gözəl rayonlarından birinin balaca kəndlərindən birində keçib. 3 nəfərlik — anam, mən, bir də balaca bacımdan ibarət kasıb, ancaq xoşbəxt bir ailəmiz olub.
Anam zəhmətkeş bir qadın idi. Gündəlik işlərdə işləyir, kənddə maksimum gündəlik iş — onun-bunun sahəsində alaq çəkmək, meyvə-tərəvəz toplayıb fəhləlik etmək idi.
Bəzən biz də onunla gedər, sərinlikdə ağac altında oturub, onun isə — günəşin altında, o istidə necə əziyyət çəkdiyini izləməklə qalardıq.
Allaha sitəm edərək içdən-içə deyirdim: "Böyüyüm, anama, bacıma mən baxacağam."
Beləcə vaxt keçirdi.
Bir gün anamın burnu bərk qanadı. Ara-sıra olurdu, ancaq bu dəfə çox davam etdi.
— Qorxmayın, gün çox istidi, bu gün başım ağrıdı, ondandır, — dedi.
Kaş elə də olaydı... Gündən-günə anam ağırlaşır, artıq işə belə gedə bilməz hala gəlmişdi.
Bir gün özündən getdi və məcbur həkimə getməli olduq. Anama xərçəng diaqnozu qoydular.
Dünyam başıma yıxıldı. Mən 12, bacım isə 9 yaşında idi. Anamı evə apardıq, imkansızlıqda müalicə etdirə bilmədik.
Və kaş bir möcüzə olaydı, — deyə hər gün dua etdim. Ancaq kasıbın duası belə kasıb olurmuş, eşidilmirmiş...
Anam son günlərində məni yanına çağırdı. Bir az söhbət etdik. Xəstə yatağında belə bizi düşünür və təsəlli verirdi.
Mənə bir məktub uzatdı və bu məktubu saxlamamağımı, əgər bir çıxılmazda qalsam, nə edəcəyimi bilmədiyim təqdirdə açıb oxumağımı istədi. Bu, onun son vəsiyyəti idi.
Və elə də etdim. Anamın məktubunu evlilik ildönümündə rəhmətlik atamın onun üçün qoz ağacından düzəltdiyi mucruya qoydum və sandığı qoyaraq o günü gözlədim.
Aradan illər keçdi. Həm işləyir, həm məktəb oxuyur, həm də bacıma baxır, onun təhsil alması üçün çalışırdım. Çünki necə deyirlər: Təhsil insanın gələcəyidir. Təhsil — qaranlıq yola tutulan ən gözəl işıqdır.
Birtəhər məktəbi bitirdim. Ən böyük arzum həkim olmaq idi. Çünki anama o an edə bilmədiyim köməkliyi bəlkə başqa analara edərəm, heç bir övlad Allahın buyurduğu xəstəlikdən deyil, imkansızlıqdan anasını itirməsin deyə...
Və elə də oldu. Azərbaycan Tibb Universitetinə qəbul oldum.
1 il zarı-zorla oxuduqdan sonra həm iş, həm oxumaq, həm dərslərə hazırlaşmaq artıq məni çox yormuşdu. Birini etməli idim.
Amma il ildən çətin gəlirdi. Vəziyyət ağırlaşırdı, qazanc da xərci ödəmirdı və ən önəmlisi — baxmalı olduğum bir bacım var idi.
Universitet xəyallarından əl çəkib, iki işdə işləməyə və bacımı oxutmağa başladım.
Bitirdi və o da BDU Hüquq fakultəsinə qəbul oldu. Onun adına çox xoşbəxt idim. “Heç kəsin baxmadığı, saymadığı, ‘bunlardan heç nə olmaz” dediyi kasıb bir ailədən çıxıb, ali savadla oxumuş, dövlətinə yararlı bir hüquqşünas olacağını bilmək böyük qürur vericidir!”
Və dönüb geri baxanda, öz gələcəyimdən keçmişdim. Ancaq bacım üçün gələcək qurmuşdum. Və qurmağada davam edəcəkdim.
Beləcə, illər su kimi keçdi. O məzun oldu. Hətta işə belə girdi.
Bir gün o mənə yaxınlaşaraq:
— Qardaşım, artıq sıra sənindir, indi sən oxuyacaqsan, mən sənə baxacağam, — dedi.
Gözlərim istəmədən doldu. Qürur duyurdum onunla. Artıq ayağının üstündə duran bir bacım var idi. Mən bunu bacarmışdım — anamın, atamın əmanətinə sahib çıxmağı.
Heç nə demədim.
Axşama doğru idi. Balaca evimizin özü kimi balaca, şirin bir həyəti... Hətta içində ərik ağacı vardı. Altında yayda oturmaq üçün kötükdən düzəltdiyim oturacaqlar vardı. Orada oturmuşdum, çay içirdim. Bacımın dediyini düşünürdüm və artiq çox gec olacağını düşünürdüm. O an....
Anamın məktubu yadıma düşdü. İllərdir qaçaqaçdan, tələsgənlikdən unutmuşdum. Və oxumaq qərarı aldım. Bacımdan qutunu gətirməsini istədim. Gətirdi. Açdım.
Məktub hələ də qoyduğum kimi idi. Gözlərim yaşla doldu, qəhər məni boğdu. Anamın qoxusunu hiss etdim sanki. Məktubu, əllərim əsirdi, aça bilmədim. Bacım əlimdən aldı, açdı və oxumağa başladı:
Ananın Məktubu
Gözəl övladlarım,
Siz bu məktubu oxuyursunuzsa, demək ki, mən artıq aranızda yoxam.
Sizləri çox sevirəm. Bir ana üçün bu həyatda ən dəyərli xəzinə — övladlarıdır.
Biriniz sol qanadım, biriniz sağ qanadımsınız. Çalışın, hər zaman bir-birinizi sevin, qayğısına qalın. Biri-birinizin dərdi dərdiniz, sevinci sevinciniz olsun.
Oğlum, yaraşıqlım,
Bəlkə də artıq böyük bir oğlan olmusan. Bacın üçün özünü fəda etmisən, buna əminəm. Çünki sənin qəlbini bilirəm.
Ancaq bu həyatı özünü fəda edərək yaşaya bilməzsən. Hər zaman dik dur və hər zaman xəyalını qurduğun arzularını reallaşdır. Və unutma: sən hər şeyi bacararsan!
Qızım, Qardaşın sənə həm ana, həm ata olacaq. Sən də ona övlad ol. Onun qayğısına qal.
Sizləri çox sevirəm, gözəl övladlarım...
Və ikimiz də ağlayaraq bir-birimizə sarıldıq.
O gündən başladım təhsilimi davam etdirməyə. Çünki təhsilin yaşı olmur, insan hər yaşında oxuya bilər. Məktəbi yüksək nəticə ilə bitirdim. Həkim oldum.
Arzularımı reallaşdırdım.
Və anladım ki, bacarma dərəcəsi 99% olan insanlar, bacarma dərəcəsi 1% olanların yanında kölədir, bundansa qurtulmaq zəruridir.
Siz də dayanmayın. Davam edin. Xəyallarınızın ardınca gedin.
Çünki xəyal qurmaq üçündür, onu reallaşdırmaq üçün isə çalışmaq lazımdır.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)
Xalq artisti Şirzad Abutalıbovun doğum günüdür
İnci Məmmədzadə, “Ədəbiyyat və incəsənət”
Mədəniyyət sahəsində iz qoymuş, adı geniş kütləyə naməlum qalan sənətkarlarımızı doğum günlərində və vəfatlarının ildönümündə xatırlatmaq ənənəsinə sadiq qalaraq bu gün sizə aktyor, Xalq artisti Şirzad Abutalıbov barədə danışmaq istəyirəm.
Aktyor Şirzad Abutalıbov 1959-cu ilin 8 iyul günü Naxçıvan şəhərində anadan olub. 1985-1990-cı illərdə M.A.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutunda təhsil alıb.
1976-ci ildən Naxçivan Dövlət Musiqili Dram Teatrında isləyir, eyni zamanda Məhəmməd Tağı Sidqi adına Naxçıvan Dövlət Kukla Teatrının bədii rəhbəri və direktorudur.
Teatrda işlədiyi müddətdə müxtəlif rolları ifa edib.
Siyahıya baxsaq, onun necə geniş amplualı, istedadlı aktyor olması göz önünə gələr. Razılaşın ki, hər aktyor belə geniş spektrli obrazlar qalereyası yarada bilməz.
- H.Cavid “Şeyx Sənan”da Şeyx Nəim, “Topal Teymur”da Təlxək, “Şeyda”da Yusif
- Ü.Hacıbəyov “O olmasın,bu olsun”da Hambal, “Arşın mal alan”da Vəli
- C.Cabbarlı “Aydın”da Ləzgi Qurban
- N.Nərimanov “Nadir şah”da Rza xan
- N.B.Vəzirov “Hacı Qənbər”də Mahmud
- N.Hikmət “Qəribə adam”da Hüseyn əfəndi
- Anar “Sizi deyib gəlmişəm”də Mozalan
- N.Həsənzadə “Atabəylər”də Əbuşər
- İ.Əfəndiyev “Hökmdar və qızın”da Kəlbəli xan
- C.Məmmədquluzadə “Dəli yığıncağı”nda Cinni Mustafa
- Mir Cəlal “Dirilən adam ”da Bekar Ağabala
- A.Məmmədov “Həmyerlilər”də Gümüşov
- Y.Əzimzadə "Anacan"da Qulu
- Mirzəğa Atəş "Cırtdan"da Arıq
- Əliağa Kürçaylı "Boşanaq evlənərik"də İkram
- Sota Rokova "Yaşıl papaq"da Vaso Axaladze
- İsmayıl Şıxlı "Kosaoğlunun səhvin"de İmran
- C.Məmmədquluzadə "Anamın kitabın"da Hüseyn Şahid
- M.F.Axundov "Hacı Qara"da Kərəməli
- M.S Ordubadi "Beş manatlıq gəlin"də Nadir
- S.Qurbanov "Özümüz bilərik"də İbişov
- Ü.Hacıbəyov "Ər və arvad"da Qulu
- G.Xuqayev "Arvadın əri özüməm"də Kazbek
- N.Xəzri "Atıllaın atlıları" Kral
- A.Babayev "Koroğlunun Çənlibelə qayıdışı" Nankoryan
Şirzad Abutalıbov 1999-cu ildə Azərbaycan Respublikasının Əməkdar artisti fəxri adına layiq görülüb.
2008-ci ildə o, Azərbaycan Respublikasının Xalq artisti zirvəsinə ucalmağa müvəffəq olub.
10 may 2022-ci ildə Prezident Mükafatına layiq görülüb.
“Ədəbiyyat və incəsənət”
(08.07.2025)