Elman Eldaroğlu, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Yeni yetişən gənclik o dövrdə baş verən hadisələri görməyiblər deyə, bundan istifadə edən bəzi müxalif qüvvələr yanlış arqumentlərlə gəncləri xəyal qırıqlığına sürükləyirlər. 

Ötən əsrin 90-cı illərində Azərbaycan büsbütün təlatümlər məngənəsində boğulurdu. Bir yandan Sürət Hüseynovun qiyama cəhdi, siyasi hərc-mərclik, yarıtmaz idarəçilik, digər tərəfdən ermənilərin torpaqlarımızı işğal edə-edə irəliləməsi ölkəni əməlli-başlı sarsıtmışdı. Necə deyərlər, müstəqilliyimiz təhlükə altında idi. Belə bir vaxtda az qala başını itirən respublikanın o vaxtkı prezidenti Əbülfəz Elçibəy məcbur qalıb Naxçıvana zəng vurdu və Heydər Əliyevi mərkəzə, ölkəni xaosdan xilas etməyə yardım üçün dəvət etdi. Bu dəvəti qəbul edən Ulu Öndər 1993-cü ilin iyun ayında Naxçıvandan Bakıya gəldi. Altı ay Azərbaycan Ali Sovetinə rəhbərlik edəndən sonra, növbəti seçkilərdə Azərbaycan Respublikasının prezidenti seçildi. Və az qala məhv olan Azərbaycanda dövlətçiliyi bərpa etdi... 

Aydındır ki, Ulu Öndərin hakimiyyətə qayıdışı ilə əlaqədar, ailə üzvləri Bakıya döndülər. Bax, elə o zamandan indiki prezidentimiz İlham Əliyev cənabları zəngin tərcübəsi olan bir şəxs, iqtisadiyatı dərindən bilən bir mütəxəsis kimi Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətinə vitse-prezident təyin edildi və çox keçmədi ki, şirkətin birinci vitse-prezidenti oldu. O, bu vəzifədə ölkənin iqtisadi vəziyyətinin dirçəlməsində əhəmiyyətli rol oynayaraq, Heydər Əliyevin neft strategiyasının həyata keçirilməsində fəal iştirak etməyə başladı. Suveren Azərbaycanın neft siyasətinin geosiyasi aspektlərinə dair bir sıra tədqiqat işlərinin müəllifi oldu. Siyasi elmlər doktoru kimi onun bu istiqamətdə xidmətləri çox böyükdür...

Bəli, hazırda müstəqil respublikamıza rəhbərlik edən İlham Əliyev cənabları ölkəmizdə əmək fəaliyyətinə 1994-cü ildə, məhz Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətindən başlayıb. Ötən otuz ildə Azərbaycan çox dəyişib. Abadlıq-quruculuq işləri göz qabağındadır. İşğal altında olan ərazilərimiz tamamilə düşmən tapdağından təmizlənib. Azad Qarabağımız bu gün inanılmaz şəkildə dirçəlir. Yeni ağıllı kəndlər, qəsəbələr tikilir, aeroportlar, müasir yollar, körpülər salınır. Bir sözlə, Azərbaycan öz bəxtəvər dövrünü yaşayır...

Deyirlər ki, dağın əzəmətini yaxşı görməkdən ötrü, geriyə çəkilmək, ona uzaqdan baxmaq lazımdır. İlham Əliyev Azərbaycan xalqının elə bir əzəmətli oğludur ki, onun qələbəsini tarix heç zaman unutmayacaq. İkinci belə bir yenilməz SƏRKƏRDƏNİ yetişdirmək üçün, Azərbaycana ən azı illər lazımdır…

Fürsətdən istifadə edib sıravi bir qələm adamı kimi, cənab ALİ BAŞ KOMANDANI Azərbycanda əmək fəaliyyətinə başlamasının 30 illiyi münasibətilə təbrik edir, tezliklə qeyd edəcəyi Novruz bayramına- MÜBARƏKDİR!- deyirəm... 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)

Sərtyel, “Ədəbiyyat və incəsənət”

1.

Əgər sənin sualının qarşısında susublarsa, bu o demək deyil ki, sənə cavab verməyiblər. 

2.

-Əgər sən saatlarsa başqalarını dinləyib onların ağzına baxsan, həyatda heç nəyə nail olmayacaqsan. 

-Ay ana, mən stomatoloqam, neynəməliyəm bəs?

3.

Mənim həyat yoldaşımın moll-da irəliləmə sürəti saatda 200 dollara bərabərdir. 

4.

-Çin avtomobili sürürəm. Ona ehtiyat hissələrini orijinal alım, yoxsa bənzərini?

-Nə danışırsan? Mütləq Çin istehsalı orijinal ehtiyat hissələri almaq lazımdlr. Ağlına belə gətirmə ki, Almaniyanın, yaxud Yaponiyanın bənzərlərini alasan. 

5.

Anekdotı.ru saytında həftənin lətifəsi:

Xalqa müraciətdə prezident vəd verdi ki, 3 ay müddətinə öz əməkhaqqını, müavinlərinin, nazirlərin, nazir müavinlərinin, komitə sədrlərinin və müavinlərinin əməkhaqlarının üçdə biri qədər azaldacaq və bu pulu virusla mübarizəyə yönəldəcək. O, dövlət idarə və müəssisələrinin, böyük kompaniyaların rəhbərlərini də analoji addımı atmağa səsləyib. 

Heyif ki, bu, CAR-ın prezidentidir. 

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

SUAL:

Gəl sevgi qoymayaq bunun adını,

Eləcə biz- bizə vurğunuq deyək.

Daha savaşmayaq ayrılıq ilə,

Çəkilək kənara yorğunuq deyək.

(İqbal Nəhmət)

İqbal bəy, sevgiyə öz adı ilə müraciət edəndə ayrılıq onu məhv edir, ya da ki, etiraf edilmiş sevgilərin çoxunun mükafatı elə ayrılıq olur?

 CAVAB:

-Mən başqa bir şeirimdə yazmışam ki:

Səni sevmək bir ağacı sən bilərək 

gövdəsinə sarılmaqdı,

budaq -budaq qırılmaqdı,

yorulmaqdı, yox olmaqdı.

Səni sevmək 

bəlkə, bir az da ölməkdir...

Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)

Kubra Quliyeva, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Uşaqdan böyüyə bir çoxumuzun hər dəfə qabağına çıxanda sevə-sevə izlədiyi məhşur “Qaynana” filminə gəlin birlikdə bir daha nəzər salaq. 

1978-ci ildə  ərsəyə gətirilən bu məhşur tammetrajlı (75 dəqiqəlik) film yazıçı Məcid Şamxalovun eyniadlı pyesinin motivləri əsasında çəkilmişdir. Filmin baş qəhrəmanı, qaynana obrazına həyat verən hər kəsin sevimlisi, Azərbaycan kino industriyasının görkəmli siması Nəsibə Zeynalova olmuşdur. Musiqili komediya janrında olan bu məhşur film öz dövrünün ən sevilən və seçilən filmlərindən olmasından əlavə özündə əks etdirdiyi bir çox səhnələrdə günümüzün aktual məsələlərinin də müzakirəsini həyata keçirmişdir. "Bay-bay atondu, anondu" deyən bizim yaşlı və azacıq deyingən qaynanamız kinonun kuliminasiyasında isə ağlayaraq "Haradasan ay Məşədi Kazım?" deyib şəkildən ona acıqla baxan ərini öz harayına çağırırdı. Kinonun bütün məğzi elə məhz bu iki səhnəni həqiqətən dərk edə bilməkdən ibarət idi. 

Əhvalatın əvvəlində qaynanamız Cənnət xala oğlu Ayazın həyat yoldaşı Sevdadan daim narazıçılıq edir, öz oğlunu gəlininə qarşı doldururdu. Vəziyyətin çətinləşdiyini görən Sevda evi tərk edir. Bu zaman anasına dərs vermək istəyən Ayaz və dostu İlqar İlqarın nişanlısı Afəti Cənnət xalaya təzə gəlin kimi təqdim edirlər. Afət isə yalandan gəlinlik etdiyi qaynanaaını sözün əsl mənasında Sevdanın yerini mumla axtaracaq vəziyyətə gətirir. Afət Sevdanın əksinə dəli-dolu, söz altında qalmayan, dedi-qodulara qarşı dilini uzun saxlayan, evdə əlini ağdan qaraya vurmayan, əyləncəsinə düşkün bir obrazı canlandırdığından kinonun bütün gedişatında Cənnət xalanı canından bezdirəcək həddə gətirir. Və nəticədə Cənnət xala ilk gəlininə etdiyi haqsızlıqları anlayıb üz tutur onun işlədiyi xəstəxanaya ki, üzrxahlıq edib gəlinini geri gətirsin. Artıq anasının peşman olduğunu və məyus olduğunu anlayan Ayaz və dostu İlqar dözməyib Afətin rolunu sonlandırır. Kinonun sonunda piano başında "biz mehriban ailəyik" mahnısınln sədaları altında rəqs edərək xoşbəxt ailə tablosu yaradan obrazlar həqiqi xoşbəxtliyin təməlinin ailədən atıldığını bir daha sübut edirlər. 

Hər dəfə filmi izləyəndə çox zövq alır, bütün epizodları demək olar ki, əzbərdən bilirəm. Ancaq mənim ən sevdiyim epizod "gəlin evin süpürgəsidir, mən hara qoydum, orada da, durmalıdır" ifadəsinin işləndiyi səhnədir. Çünki o səhnədən sonra öz sakitliyini pozan Sevdanın yoxluğunda əslində bir süpürgə yox, ailəsinin xoşbəxtliyi üçün çox vaxt fədakarlıqlar edən, susan və haqqını müdafiə edə biləcəkkən qarşısındakı insanın yaşına, böyüklüyünə hörmət əlaməti ədəb ərkanlı bir Azərbaycan gəlini obrazı canlanmış olur. Və təəssüf ki, bu gün də, dünən də, ondan öncəki günlərdə, aylarda, illərdə ölkəmizdə və dünyanın bir çox ölkəsində susan, ədəbini saxlayan, bəzən daha da, betər şiddətlərə, söyüşlərə dözən, övladı üçün hər əzaba qatlanan qadınların həyat yoldaşları Ayaz qədər sadiq və centlmen olmadıqları üçün onlar şiddətə məruz qalır və öz körpələrinin gözləri önündə döyülür, hətta bəzən öldürülürlər. Bundan əlavə, Sevda obrazı öz işi olan, ayaqları üstündə güclü dura bilən ali təhsilli, peşəsi əlində bir xanım olduğu üçün cəmiyyətdə ona duyulan sayğı və sevgi bizlərə çox gözəl təqdim olunur. Deyəcəyim odur ki, əziz xanımlar, həyatınızı qurarkən keçdiyiniz yolları, xəyallarınızı, hədəfinizi və bütün şəfqətinizi sadəcə eşqə verib, özünüzü bir adama kölə olmağa həsr etsəniz, zaman sizi Sevdanı Ayazın qəlbindən silə bilmədiyi qədər şiddətlə adına eşq dediyiniz ərlərinizin ürəyindən sildirər, bəlkə də, sizin də adınızı "qadın cinayətləri qurbanları" başlığı altında statistikaya bir rəqəm olaraq daxil edər. Və siz Sevda ola bilmədiyiniz müddətcə sizin yerinizi Afəti şam işığında axtaracaq başqa afətlər doldurar. Özünüzə bu xəyanəti edib, gələcəyinizi və ruhunuzu yad qəlblərin torpağında soldurmayın.

Kinodakı obrazların rollarını laiqincə yerinə yetirməsi, güldürməsi və eyni zamanda düşündürməsi günümüzün kino sahəsində də öyrəniləcək çox şey vəd edən sərvətdir. Milli kinolarımız, bizim xalqımızın mədəni irsidir. Biz gənc nəslin borcu öz mədəni irsimizə sahib çıxıb onları layiqincə gələcək nəsillərə ötürməkdir. Mən öz növbəmdə kinonun linkini aşağıda yerləşdirməmişdən öncə ustadlarımızın əməyinə bir daha öz minnətdarlığımı bildirir və siz dəyərli oxucularıma xoş mütaliələr və izləmələr arzu edirəm.

https://youtu.be/JFGKyPqQuwA?si=pWIKMPklCCVe-bE8

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)

“Ədəbiyyat və incəsənət” portalı sizlərə Zülfiyyə Yaqubun şeirlərini təqdim edir.

ATAMIN ÇÖRƏK PAYI

Günəşin üzünə baxıb gülümsədiyim
bir yurd vardı –
Buluduna baxıb ağladığım,
Otunu ayaqladığım,
qarını qucaqladığım.
Qum üstündə oynadığım,
O yer də darıxır, görən?
Darıxırmı eyvanında boz sərçələr?
Biz olanda səhər-səhər
Atam öz yemək payını
bölüb onlara verərdi.
Anam da baxıb deyərdi:
“Özünü ac qoyma belə,
Çörək tapılmayan vaxtı”'.
O gün qonşumuzu gördüm,
Deyir, sərçələr də köçüb
evin biz olmayan vaxtı...

UNUDAR ADAM

Özgələşdim hər kəsimlə,
Torpağıma, daşa yadam.
İnsan-insan yol dolaşıb,
İzini unudar adam.

Unudarmış sirlərini,
Aylarını, illərini.
Qucaqlayıb dizlərini,
Üzünü unudar adam.

Dualar cənnətdən ətir,
Qoxusu ovcumdan itir,
Kəlmə-kəlmə, sətir-sətir
Sözünü unudar adam.

Ömrün yalanı, düzü nə?
Kimsə görünməz gözünə.
Doğmalaşıb göy üzünə
Özünü unudar adam.

MƏKTUB  ƏLLƏRİM

Göydən yerə bir səs göndər, İlahi,
Kəlmə-kəlmə ruhum Səndə ərisin.
Gen dünyada Sənsizlikdən darılım,
Duyğularım ayaq açsın, yerisin.

Arzuların ala-toran vaxtıdır,
Günəş olsam, əridərdim həsrəti.
Qoy bu eşin səcdəsində alışım,
Dərdlərimə dərman olsun od ətri.

Can evimdən əza-əza ayrılıb,
Qürub çağı gözlərimə şeh dərim.
Mən ovcuma diləyimi danışdım,
Əlim məktub, söylə, necə göndərim?!

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)

Ülviyyə Əbülfəzqızı, “Ədəbiyyat və incəsənət”

Bu dəfə " Sevdiyin şeiri gəl mənə söylə" rubrikasının qonağı sevimli ustad şairimiz  İbrahim İlyaslıdır.

-Xoş gördük, əziz İbrahim bəy. 

"Poeziya göylərin ab-havasını yerə ərmağan gətirmək, yeri qanadlandırmaq, canlandırmaq, ona uçuş əzmi vermək üçündür." - söyləyiblər. Əziz şairimiz İbrahim İlyaslının ruh aləmində baş verənləri peşəkarlıqla əql dünyasına ötürdüyü bizə məlumdur. Qəlbin ənginliyinin sirləri İbrahim İlyaslının qələmi ilə aşkara çıxması da ədəbiyyatsevərlərə tanışdır.

Poeziyaya tükənməz sevginizi gözəl bilirik və bu an üçün Əbülfəzqızı söyləsə ki, "Sevdiyin şeiri gəl mənə söylə" İbrahim İlyaslı hansı Şairimizdən şeir söyləyər?

-Şəhriyarın "Demişəm" rədifli şeiri var ya...

Şəhriyarın ilk baxışda adi və çox sadə görünən bu şeirində bol bir enerji var. Bu cür hallarla Səməd Vurğunun, Hüseyn Arifin şeirlərində də rastlaşmaq olur. Mətnin enerjisi adamı ağuşuna alıb aparır.

Dil rəvan, sözlər sadə, mətləb aydın, işıq ziyadə...

Yar qasidi

( Məhəmmədhüseyn Şəhriyar )

- Sən yarımın qasidisən

Əylən, sənə çay demişəm..

Xəyalini göndəribdir

Bəs ki, mən ax-vay demişəm..

Ax..! Gecələr yatmamışam

Mən sənə lay-lay demişəm..

Sən yatalı mən gözümə

Ulduzları say demişəm..!

Hər kəs sənə ulduz deyər

Özüm sənə ay demişəm..

Səndən sonra həyatə mən

Şirindisə, zay demişəm..!

Hər gözəldən bir gül alıb

Sən gözələ pay demişəm..

Sənin gün tək batmağıvı

Aybatana tay demişəm..

İndi yaya qış deyirəm

Sabiq qışa yay demişəm..

Gah toyunu yadə salıb

Mən dəli nay-nay demişəm...

Sonra yenə yasə batıb

Ağları hay-hay demişəm..

Ömrə sürən mən - qaragün

Ax demişəm, vay demişəm...

“Ədəbiyyat və incəsənət”

(18.03.2024)